uploads_toan_ngu-van-11_de cuong on tap ngu van Thi hoc ky 2 truong thpt so 3 an nhon potx

Phân tích bài thơ “ Đây thơn vĩ dạ ” của Hàn Mạc Tử .
“ Mở cửa nhìn trăng, trăng tái mặt,
Khép phòng đốt nến, nến rơi châu…”
Mấy ai đã từng say trăng như Hàn Mặc Tử? “Trăng sõng
sồi trêncành liễu - Đợi gió đơng về để lả lơi…” (“Bẽn lẽn”)
– Thi sĩ còn nói đến thuyền trăng, sơng trăng, sóng trăng…
Cả một trời trăng mộng ảo, huyền diệu. Thơ Hàn Mặc Tử
rợn ngợp ánh trăng, thể hiện tâm hồn “say trăng” với tình
u tha thiết cuộc đờ, vừa thực vừa mơ. Ơng là một trong
những nhà thơ lỗi lạc nhất của phong trào Thơ mói (1932-
1941). Với 28 tuổi đời (1912-1940), ơng để lại cho nền thơ
ca dân tộc hàng trăm bài thơ và một số kịch thơ. Thơ của
ơng như trào ra máu và nước mắt, có khơgn ít hình tượng
kinh dị. Cũng chưa ai viết thơ hay về mùa xn và thiếu nữ
(“Mùa xn chín”), về Huế đẹp và thơ(“Đây thơn Vĩ Giạ”)
như Hàn Mặc Tử.
“Đây thơn Vĩ Giạ” rút trong tập “Thơ điên” xuất bản năm
1940, sau khi nhà thơ qua đời. Bài thơ nói rất hay về Huế, về
cảnh sắc thiên nhiên hữu tình, về con người xứ Huế, nhất là
các cơ gái dun dáng, đa tình, đáng u – tình u thơ
mộng say đắm, lung linh trong ánh sáng huyền ảo. Bài thơ
giãi bày một nỗi niềm bâng khng, một khao khát về hạnh
phúc của thi sĩ đa tình, có nhiều dun nợ với cảnh và con
người Vĩ Giạ.
Câu đầu “dịu ngọt” như một lời chào mời, vừa mừng vui
hội, vừa nhẹ nhàng trách móc người thương biết bao nhớ đợi
chờ. Giọng thơ êm dịu, đằm thắm và tình tứ: “Sao anh
khơng về chơi thơn Vĩ?”. Có mấy xa xơi. Cảnh cũ người xưa
thấp thống trong vần thơ đẹp mang hồi niệm. Bao kỷ niệm
sống dậy trong một hồn thơ. Nó gắn liền với cảnh sắc vườn
tược và con người xứ Huế mộng mơ:

“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt q, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặtchwx điền?”
Cảnh được nói đến là một sáng bình minh đẹp. Nhìn từ xa,
say mê ngắm nhìn những ngọn cau, tàu cau ngời lên màu
nắng mới, “nắng mới lên” rực rỡ. Hàng cau như đón chào
người thân thương sau bao ngày xa cách. Hàng cau cao vút
là hình ảnh thân thuộc thơn Vĩ Giạ từ bao đời nay. Qn sao
được màu xanh cây lá nơi đây. Nhà thơ trầm trồ thốt lên khi
đứng trước một màu xanh vườn tược thơn Vĩ Giạ: “vườn ai
mướt q xanh như ngọc”. Sương đêm ướt đẫm cây cỏ hoa
lá. Màu xanh mỡ màng, non tơ ngời lên, bóng lên dưới ánh
mai hồng, trơng “mượt q” một màu xanh như ngọc bích.
Đất đai màu mỡ, khí hậu ơn hồ, con người cần cù chăm bón
mới có “màu xanh như ngọc” ấy. Thiên nhiên rạo rực, trẻ
trung và đầy sức sống. Cũng nói về màu xanh ngọc bích,
trước đó (1938) Xn Diệu đã từng viết: “Đổ trời xanh ngọc
qua mn lá…” (“Thơ dun). Hai chữ “vườn ai” đã gợi ra
nhiều ngạc nhiên và man mác. Câu thứ tư tả thiếu nữ với
khóm trúc vườn đầy đặn, phúc hậu. “Lá trúc che ngang” là
một nét vẽ thần tình đã tơ đậm nét đẹp của cơ gái Huế dun
dáng, dịu dàng, kín đáo, tình tứ đáng u. Hàn Mặc Tử hơn
một lần nói về trcs và thiếu nữ. Khóm trúc như toả bóng
xanh mát che chở cho một mối tình đẹp đang nảy nơ:
“Thầm thì với ai ngơì dưới trúc
Nghe ra ý nhị và thơ ngây”
(“Mùa xn chín”)
Câu 3, 4 trong khổ thơ đầu tả cau, tả nắng, tả vườn, tả trúc
và thiếu nữ với một gam màu nhẹ thống, ẩn hiện, mơ hồ.
Đặc sắc nhất là hai hình ảnh so sánh và ẩn dụ. (xanh như

ngọc… mặt chữ điền) Cảnh và người nơi Vĩ Giạ thật hồn
hậu, thân thuộc đáng u.
Vĩ Giạ - một làng q nằm bên bờ Hương Giang, thuộc
ngoại ơ cố đơ Huế. Vĩ Giạ đẹp với những con đò thơ mộng,
những mảnh vườn xanh tươi bốn mùa, sum sê hoa trái.
Những ngơi nhà xinh xắn thấp thống ẩn hiện sau hàng cau,
khóm trúc, mà ở đây thường dìu dặt câu Nam ai, Nam bình
qua tiếng đàn tranh, đàn thập lục huyền diệu, réo rắt. Thơn
Vĩ Giạ đẹp nênthơ. Hàn Mặc Tử đã dành cho Vĩ Giạ vần thơ
đẹp nhất với tất cả lòng tha thiết mến thương.
Khổ thơ thứ hai nói về cảnh trời mây, sơng nước. Một khơng
gian nghệ thuật thống đãng, mơ hồ, xa xăm. Hai câu 5, 6 là
bức tranh tả gió, mây, dòng sơng và hoa (hoa bắp). Giọng
thơ nhẹ nhàng, thống buồn. Nghệ thuật đối tạo nên bốn
phiên cảnh hài hồ, cân xứng và sống động. Gió mây đơi
ngả như mối tình nhà thơ, tưởng gần đấy mà xa vời, cách
trở. Dòng Hương Giang êm trơi lờ lững, trong tâm tưởng thi
nhân trở nên “buồn thiu”, nhiều bâng khng, man mác. Hoa
bắp lay nhè nhẹ đung đưa trong gió thoảng. Nhịp điệu khoan
thai thơ mộng của miền sơng Hương, núi Ngự được diễn tả
rất tinh tế. Các điệp ngữ luyến láy gợi nên nhiều vương vấn
mộng mơ:
“Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay”.
Hai câu tiếp theo nhà thơ hỏi “ai” hay hỏi mình khi nhìn
thấy hay nhớ tới con đò mộng nằm bến sơng trăng. Sơng
Hương q em trở thành sơng trăng. Hàn Mặc Tử với tình
u Vĩ Giạ mà sáng tạo nên vần thơ đẹp nói về dòng sơng
Hương với những con đò dưới vầng trăng. Nguyễn Cơng
Trứ đã từng viết: “Gió trăng chứa một thuyền đầy”. Hàn

Mặc Tử cũng góp cho nền thơ Việt Nam hiện đại một vần
thơ trăng độc đáo:
“Thuyền ai đậu bến sơng trăng đo
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Tâm hồn nhà thơ xao xuyến khi nhìn sơng trăng và con
thuyền. Thuyền em hay “thuyền ai” vừa thân quen, vừa xa
lạ. Chất thơ mộng ảo “Đây thơn Vĩ Giạ” là ở những thi liệu
ấy. Câu thơ gợi tả một hồn thơ đang
rung động trước vẻ đẹp hữu tình của xứ Huế miền Trung,
nói lên một tình u kín đáo, dịu dàng, thơ mộng và thống
buồn.
Khổ thơ thứ ba nói về cơ gái xứ Huế và tâm tình thi nhân.
Đương thời nhà thơ Nguyễn Bính đã viết về thiếu nữ sơng
Hương: “Những nàng thiếu nữ sơng Hương – Da thơm là
phấn, má hường là son”…Vĩ Giạ mưa nhiều, những buổi
sớm mai và chiều tà phủ mờ sương khói. “Sương khói”
trong Đường thi thường gắn liền với tình cố hương. Ở đây
sơng khói làm nhồ đi, mờ đi áo trắng em, nên anh nhìn mãi
vẫn khơng ra hình dáng em (nhân ảnh). Người thiếu nữ Huế
thống hiện, trắng trong, kín đáo và dun dáng. Gần mà xa.
Thực mà mơ. Câu thơ chập chờn, bâng khng. Ta đã biết
Hàn Mặc Tử từng có một mối tình với một thiếu nữ Huế
mang tên một lồi hoa đẹp. Phải chăng nhà thơ muốn nói về
mối tình này?
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng q nhìn khơng ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà”.
“Mơ khách đường xa, khách đường xa… ai biết… ai có…”
các điệp ngữ luyến láy ấy tạo nên nhạc điệu sâu lắng, dịu

buồn, mênh mang. Người đọc thêm cảm thương cho nhà thơ
tài hoa, đa tình mà bạc mệnh, từng say đắm với bao mối tình
nhưng suốt cuộc đời phải sống trong cơ đơn bệnh tật.
Cũng cần nói đơi lời về chữ “ai” trong bài thơ này. Cả 4 lần
chữ “ai” xuất hiện đều mơ hồ ám ảnh: “vườn ai mướt q
xanh như ngọc?” – “Thuyền ai đậu bến sơng trăng đó?” –
“Ai biết tình ai có đậm đà?”. Con người mà nhà thơ nói đến
là con người xa vắng, trong hồi niệm bâng khng. Nhà thơ
ln cảm thấy mình hụt hẫng, chơi với trước một mối tình
đơn phương mộng ảo. Một chút hi vọng mong manh mà tha
thiết như đang nhạt nhồ và mờ đi cùng sương khói?
Hàn Mặc Tử đã để lại cho ta một bài thơ tình thật hay. Cảnh
và người, mộng và thực, say đắm và bâng khng, ngạc
nhiên và thẫn thờ… bao hình ảnh và cảm xúc đẹp hội tụ
trong ba khổ thơ thất ngơn, câu chữ tồn bích. “Đây thơn Vĩ
Giạ” là một bài thơ tình tuyệt tác. Cái màu xanh như ngọc
của vườn ai, con thuyền ai trên sơng trăng, và cái màu trắng
của áo em như đang dẫn hồn ta đi về miền sương khói của
Vĩ Giạ thơn một thời xa vắng:
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?”
Phân tích bài thơ “ Từ y “ của Tố
Hữu .
“Từ ấy” ghi nhận kỉ niệm sâu sắc trong cuộc đời CM
của nhà thơ: được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Bài thơ
có ý nghĩa mở đầu cho con đường cách mạng, con đường
thi ca của Tố Hữu, nó là tun ngơn về lẽ sống của một
người chiến sĩ cách mạng, cũng là tun ngơn nghệ thuật
của nhà thơ.
Bài thơ "Từ ấy" được Tố Hữu sáng tác vào tháng

7/1938; nhan đề bài thơ trở thành tên tập thơ đầu của ơng.
Có thể nói " Từ ấy" là tiếng hát của người thanh niên u
nước Việt Nam giác ngộ lí tưởng Mác Lê Nin trong ngày hội
lớn của cách mạng:
"Từ ấy trong tơi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tơi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim"
"Từ ấy" là một thời điểm lịch sử đã trực tiếp tác
động đến cuộc đời nhà thơ khi được giác ngộ chủ nghĩa Mác
– Lênin, một kỷ niệm sâu sắc của người thanh niên u nước
bắt gặp lí tưởng Cách mạng,Trong buổi ban đầu ấy, những
người thanh niên như Tố Hữu dù có nhiệt huyết nhưng vấn
chưa tìm được đường đi trong kiếp sống nơ lệ, họ bị ngột
thở dưới ách thống trị của thực dân phong kiến "băn khoăn
đi kiếm lẽ u đời".Chính trong hồn cảnh đó lí tưởng cộng
sản như nắng hạ , như mặt trời xua tan đi những u ám, buồn
đau, qt sạch mây mù và đen tối hướng đến cho thanh niên
một lẽ sống cao đẹp vì một tương lai tươi sáng của dân tộc.
Người thanh niên học sinh Tố Hữu đã đón nhận lí tưởng ấy
khơng chỉ bằng khối óc mà bằng cả con tim, khơng chỉ bằng
nhận thức lí trí mà xuất phát từ tình cảm:
"Từ ấy trong tơi bừng nắng hạ,
Mặt trời chân lí chói qua tim."
Từ ấy đã làm cho tâm hồn Tố Hữu" bừng nắng hạ" đó là một
luồng ánh sáng mạnh mẽ, rực rỡ của nắng vàng chứa chan
hạnh phúc ấm no.Soi tỏ vào những bài thơ sau này ta mới
thấy hết được niềm vui sướng của Tố Hữu trước ánh sáng
huy hồng của chân lí.
"Đời đen tối ta phải tìm ánh sáng

Ta đi tới chỉ một đường cách mạng"
Và đó mới là bản chất của lí tưởng cộng sản đã làm người
thanh niên 18 tuổi ấy say mê, ngây ngất trước một điều kì
diệu:
Mặt trời chân lí chói qua tim
Mặt trời chân lí là một hình ảnh ẩn dụ tượng trưng
cho lí tưởng của Đảng,của cách mạng , mặt trời của chủ
nghĩa xã hội. Tố Hữu với tấm lòng nhiệt thành của mình đã
tự hào đón lấy ánh sáng của mặt trời, sẵn sàng hành động
cho lí tuởng cách mạng cao đẹp.Bởi lí tưởng đã "chói" vào
tim- chính là nơi kết tụ của tình cảm, là nơi kết hợp hài hòa
giữa tâm lí và ý thức trí tuệ chỉ thực sự hành động đúng khi
có lí tưởng cách mạng, khi có ánh sáng rực rỡ của mặt trời
chân lí chiếu vào. Lý tưởng Cách mạng đã làm thay đổi hẳn
một con người, một cuộc đời. So sánh để khẳng định một sự
biến đổi kì diệu mà lí tưởng Cách mạng đem lại:
"Hồn tơi là một vườn hoa lá,
Rất đậm hương và rộn tiếng chim."
Cái giọng điệu rất tỉnh và rất say rạo rực và ngọt lịm
hồn ta chủ yếu là cái say người và lịm ngọt của lí tưởng, của
niềm hạnh phúc mà lí tưởng đem lại :"hồn" người đã trở
thành "vườn hoa", một vườn xn đẹp ngào ngạt hương sắc,
rộn ràng tiếng chim hót.Ở đây hiện thưc và lãng mạn đã hòa
quyện vào nhau tạo nên cái gợi cảm, cái sức sống cho câu
thơ.
Nếu khổ đầu là một tiếng reo vui phấn khởi thì khổ thứ hai
và thứ ba là bản quyết tâm thư của người thanh niên cộng
sản nguyện hòa cái tơi nhỏ bé của mình vào cái ta chung
rộng lớn của quần chúng nhân dân cần lao.Người đọc thật sự
cảm động bởi thái độ chân thành thiết tha đến vồ vập của

một nhà thơ vốn xuất thân từ giai cấp tiểu tư sản tự giác và
quyết tâm gắn bó vớI mọi người:
"Tơi buộc hồn tơi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tơi với bao hồn khổ
Gần gũi bên nhau thêm mạnh khối đời."
"Buộc" và "trang trải"là hai khái niệm hồn tồn
khác nhau nhưng nó đều nằm trong nhận thức mới về lẽ
sống của Tố Hữu. "Buộc" là đồn kết gắn bó, tự nguyện gắn
bó đời mình với nhân dân cần lao, với hết thảy nhân dân lao
động Việt Nam. Xác định vị trí của mình là đứng trong hàng
ngũ nhân dân lao động chưa đủ, Tố Hữu còn biểu hiện một
tinh thần đồn kết, tình cảm nồng thắm, chan hòa với nhân
dân.Tình u người, u đời trong Tố Hữu đã nâng lên
thành chủ nghĩa nhân đạo cộng sản.Nhà thơ muốn được như
Mác: "Vì lẽ sống, hy sinh cho cuộc sống - Đời với Mác là
tình cao nghĩa rộng"., mong ước xây dựng một khối đời
vững chắc làm nên sức mạnh quần chúng cách mạng.Từ đó
Tố Hữu đã thể hiện niềm hãnh diện khi được là một thành
viên ruột thịt trong đại gia đình những người nghèo khổ bất
hạnh:
Tơi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phơi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Khơng áo cơm cù bấc cù bơ.
Tố Hữu nguyện sẽ đứng vào hàng ngũ những người
"than bụi, lầy bùn"là lực lượng tiếp nối của "vạn kiếp phơi
pha", là lực lượng ngày mai lớn mạnh của "vạn đầu em
nhỏ",để đấu tranh cho ngày mai tươi sáng.Điệp từ "là" được
nhắc đi nhắc lại, nó vang lên một âm hưởng mạnh mẽ lắng

đọng trong tâm hồn ta một niềm cảm phục, q mến người
trai trẻ u đời, u người này. Với một tình cảm cá nhân
đằm thắm, trong sáng, "Từ ấy" đã nói một cách thật tự nhiên
nhuần nhụy về lí tưởng, về chính trị và thật sự là tiếng hát
của một thanh niên, một người cộng sản chân chính ln
tn trào trong mình mạch nguồn của lí tưởng cách mạng.
Bài thơ "Từ ấy" của Tố Hữu là một bài thơ vừa có
tính triết lý sâu sắc, vừa rất gần gũi, bình dị, thân thuộc. Sau
mấy chục năm đọc lại, những vần thơ đó vẫn là một câu hỏi
thấm thía mà những người cộng sản hơm nay khơng thể
khơng suy ngẫm một cách nghiêm túc để tự mình tìm ra lời
giải đáp thấu đáo. Giữa cái chung và cái riêng, giữa cộng
đồng - tập thể và cá nhân, giữa vật chất tầm thường và tinh
thần – tư tưởng của người cộng sản.
Những điệp từ : “là”, cùng với các từ “con”, “em”,
“anh” và số từ ước lệ “vạn” nhấn mạnh, khẳng định một
tình cảm gia đình thật đầm ấm, thân thiết, cho thấy nhà
thơ đã cảm nhận sâu sắc bản thân mình là một thành
viên của đại gia đình quần chúng lao khổ.
Tấm lòng đồng cảm, xót thương của nhà thơ còn biểu
hiện thật xúc động, chân thành khi nói tới những “kiếp
phơi pha” , những em nhỏ “khơng áo cơm cù bất cù bơ”.
Qua những lời thơ ấy cũng có thể thấy được lòng căm
giận của nhà thơ trước bao bất cơng, ngang trái trong
cuộc đời cũ. Chính vì những kiếp người phơi pha, những
em nhỏ cù bất cù bơ mà người thanh niên Tố Hữu sẽ
hăng say hoạt động cách mạng.
Đó là quan điểm của giai cấp vơ sản với nội dung quan
trọng là nhận thức sâu sắc về mối quan hệ giữa cá nhân
với quần chúng lao khổ, cần lao.

Bài thơ là niềm vui sướng, say mê mãnh liệt của Tố Hữu
trong buổi đầu gặp lí tưởng cộng sản và tác dụng kì diệu đối
với cuộc đời nhà thơ.
Phân tích bài thơ “ Tràng Giang ” của Huy Cận Nhà
th Huy C n tên th t là Cù Huy C n, v i gi ng th r tơ ậ ậ ậ ớ ọ ơ ấ
riêng ã kh ng nh tên tu i c a mình trong phong đ ẳ đị ổ ủ
trào th m i 1930-1945. Ông v n quê quán H ng ơ ớ ố ươ
S n, Hà T nh, sinh n m 1919 và m t n m 2005. ơ ĩ ă ấ ă
Tr c Cách m ng tháng tám, th ông mang n i s u ướ ạ ơ ổ ầ
v ki p ng i và ca ng i c nh p c a thiên nhiên, ề ế ườ ợ ả đẹ ủ
t o v t v i các tác ph m tiêu bi u nh : "L a thiêng", ạ ậ ớ ẩ ể ư ử
"V tr ca", Kinh c u t ". Nh ng sau Cách m ng ũ ụ ầ ự ư ạ
tháng tám, h n th c a ông ã tr nên l c quan, ồ ơ ủ đ ở ạ
c kh i ngu n t cu c s ng chi n u và xây đượ ơ ồ ừ ộ ố ế đấ
d ng t n c c a nhân dân lao ng: "Tr i m i ự đấ ướ ủ độ ờ ỗ
ngày l i sáng", " t n hoa", "Bài th cu c i" V ạ Đấ ở ơ ộ đờ ẻ
p thiên nhiên n i u s u nhân th , m t nét th tiêu đẹ ỗ ư ầ ế ộ ơ
bi u c a Huy C n, c th hi n khá rõ nét qua bài ể ủ ậ đượ ể ệ
th "Tràng Giang". ây là m t bài th hay, tiêu bi u ơ Đ ộ ơ ể
và n i ti ng nh t c a Huy C n tr c Cách m ng ổ ế ấ ủ ậ ướ ạ
tháng tám. Bài th c trích t t p "L a thiêng", ơ đượ ừ ậ ử
c sáng tác khi Huy C n ng b Nam b n đượ ậ đứ ở ờ ế
Chèm sông H ng, nhìn c nh mênh mông sóng n c, ồ ả ướ
lòng v i v i bu n, cám c nh cho ki p ng i nh bé, ờ ợ ồ ả ế ườ ỏ
n i trôi gi a dòng i vô nh. Mang n i u bu n hoài ổ ữ đờ đị ỗ ồ
nh th nên bài th v a có nét p c i n l i v a ư ế ơ ừ đẹ ổ đ ể ạ ừ
m nét hi n i, em n s thích thú, yêu m n đượ ệ đạ đ đế ự ế
cho ng i c.ườ đọ
Bâng khuâng tr i r ng nh s ng dàiờ ộ ớ ố
Sóng g i tràng giang bu n i p i pợ ồ đ ệ đ ệ

Không khói hoàng hôn c ng nh nhà.ũ ớ
Ngay t thi , nhà th ã khéo g i lên v p c ừ đề ơ đ ợ ẻ đẹ ổ
i n l i hi n i cho bài th . "Tràng giang" là m t đ ể ạ ệ đạ ơ ộ
cách nói ch ch y sáng t o c a Huy C n. Hai âm ệ đầ ạ ủ ậ
"anh" i li n nhau ã g i lên trong ng i c c m đ ề đ ợ ườ đọ ả
giác v con sông, không ch dài vô cùng mà còn r ng ề ỉ ộ
mênh mông, bát ngát. Hai ch "tràng giang" mang ữ
s c thái c i n trang nhã, g i liên t ng v dòng ắ ổ đ ể ợ ưở ề
Tr ng giang trong th ng thi, m t dòng sông ườ ơ Đườ ộ
c a muôn thu v nh h ng, dòng sông c a tâm t ng.ủ ở ĩ ằ ủ ưở
T th "Tràng giang" mang nét c i n nh th x a: ứ ơ ổ đ ể ư ơ ư
Nhà th th ng n ng sau cái mênh mông sóng ơ ườ ẩ đằ
n c, không nh các nhà th m i th ng th hi n ướ ư ơ ớ ườ ể ệ
cái tôi c a mình. Nh ng n u các thi nhân x a tìm nủ ư ế ư đế
thiên nhiên mong hoà nh p, giao c m, Huy c n l i để ậ ả ậ ạ
tìm v thiên nhiên th hi n n i u t , bu n bã v ề để ể ệ ổ ư ư ồ ề
ki p ng i cô n, nh bé tr c v tr bao la. ó ế ườ đơ ỏ ướ ũ ụ Đ
c ng là v p y s c quy n r c a tác ph m, n ũ ẻ đẹ đầ ứ ế ũ ủ ẩ ẩ
ch a m t tinh th n hi n i.ứ ộ ầ ệ đạ
Câu t gi n d , ng n g n v i ch b y ch nh ng đề ừ ả ị ắ ọ ớ ỉ ả ữ ư
ã thâu tóm c c m xúc ch o c a c bài: "Bângđ đượ ả ủ đạ ủ ả
khuâng tr i r ng nh s ng dài". Tr c c nh "tr i ờ ộ ớ ố ướ ả ờ
r ng", "sông dài" sao mà bát ngát, mênh mông c a ộ ủ
thiên nhiên, lòng con ng i d y lên tình c m "bâng ườ ấ ả
khuâng" và nh . T láy "bâng khuâng" c s d ngớ ừ đượ ử ụ
r t c a, nó nói lên c tâm tr ng c a ch th trấ đắ đị đượ ạ ủ ủ ể ữ
tình, bu n bã, u s u, cô n, l c lõng. Và con "sông ồ ầ đơ ạ
dài", nghe miên man tít t p y c v sóng u n ắ ấ ứ ỗ đề đặ
kh p các kh th , c cu n sóng lên mãi trong lòng ắ ổ ơ ứ ộ

nhà th làm rung ng trái tim ng i c.ơ độ ườ đọ
Và ngay t kh th u, ng i c ã b t g p nh ngừ ổ ơ đầ ườ đọ đ ắ ặ ữ
con sóng lòng y u t , s u não nh th :đầ ư ư ầ ư ế
Sóng g n tràng giang bu n i p i p,ợ ồ đ ệ đ ệ
Con thuy n xuôi mái n c song song.ề ướ
Thuy n v n c l i s u tr m ngề ề ướ ạ ầ ă ả
C i m t cành khô l c m y dòng.ủ ộ ạ ấ
V p c i n c a bài th c th hi n khá rõ ngayẻ đẹ ổ đ ể ủ ơ đượ ể ệ
t b n câu u tiên này. Hai t láy nguyên " i p ừ ố đầ ừ đ ệ
i p", "song song" cu i hai câu th mang m s c đ ệ ở ố ơ đậ ắ
thái c kính c a ng thi. Và không ch mang nét ổ ủ Đườ ỉ
p y, nó còn y s c g i hình, g i liên t ng v đẹ ấ đầ ứ ợ ợ ưở ề
nh ng con sóng c loang ra, lan xa, g i lên nhau, ữ ứ ố
dòng n c thì c cu n i xa t n n i nào, miên man ướ ứ ố đ ậ ơ
miên man. Trên dòng sông g i sóng " i p i p", ợ đ ệ đ ệ
n c "song song" y là m t "con thuy n xuôi mái", ướ ấ ộ ề
l ng l trôi i. Trong c nh có s chuy n ng là th , ữ ờ đ ả ự ể độ ế
nh ng sao ch th y v l ng t , mênh mông c a thiên ư ỉ ấ ẻ ặ ờ ủ
nhiên, m t dòng "tràng giang" dài và r ng bao la ộ ộ
không bi t n nh ng nào.ế đế ườ
Dòng sông thì bát ngát vô cùng, vô t n, n i bu n c a ậ ỗ ồ ủ
con ng i c ng y m p trong lòngườ ũ đầ ă ắ
Thuy n v n c l i s u tr m ngề ề ướ ạ ầ ă ả
C i m t cành khô l c m y dòng.ủ ộ ạ ấ
Thuy n và n c v n i li n nhau, thuy n trôi i ề ướ ố đ ề ề đ
nh n c xô, n c v vào thuy n. Th mà Huy ờ ướ ướ ỗ ề ế
C n l i th y thuy n và n c ang chia lìa, xa cách ậ ạ ấ ề ướ đ
"thuy n v n c l i", nghe sao y xót xa. Chính lề ề ướ ạ đầ ẽ
vì th mà g i nên trong lòng ng i n i "s u tr m ế ợ ườ ỗ ầ ă
ng ". T ch s nhi u "tr m" hô ng cùng t ch s ả ừ ỉ ố ề ă ứ ừ ỉ ố

"m y" ã th i vào câu th n i bu n vô h n.ấ đ ổ ơ ỗ ồ ạ
Tâm h n c a ch th tr tình c b c l y ồ ủ ủ ể ữ đượ ộ ộ đầ đủ
nh t qua câu th c s c: "C i m t càng khô l c ấ ơ đặ ắ ủ ộ ạ
m y dòng". Huy C n ã khéo dùng phép o ng ấ ậ đ đả ữ
k t h p v i các t ng ch n l c, th hi n n i cô ế ợ ớ ừ ữ ọ ọ ể ệ ổ
n, l c lõng tr c v tr bao la. "M t" g i lên s đơ ạ ướ ũ ụ ộ ợ ự
ít i, nh bé, "cành khô" g i s khô héo, c n ki t ỏ ỏ ợ ự ạ ệ
nh a s ng, "l c" mang n i s u vô nh, trôi n i, ự ố ạ ỗ ầ đị ổ
b p b nh trên "m y dòng" n c thiên nhiên r ng ậ ề ấ ướ ộ
l n mênh mông. Cành c i khô ó trôi d c i n i ớ ủ đ ạ đ ơ
nào, hình nh gi n d , không tô v mà sao y r n ả ả ị ẽ đầ ợ
ng p, khi n lòng ng i c c m th y tr ng v ng, ợ ế ườ đọ ả ấ ố ắ
n côi.đơ
Nét p c i n "t c nh ng tình" th t khéo léo, tàiđẹ ổ đ ể ả ả ụ ậ
hoa c a tác gi , ã g i m v m t n i bu n, u s u ủ ả đ ợ ở ề ộ ỗ ồ ầ
nh con sóng s còn v mãi các kh th còn l i ư ẽ ỗ ở ổ ơ ạ
ng i c có th c m thông, th u hi u v m t để ườ đọ ể ả ấ ể ề ộ
nét tâm tr ng th ng g p các nhà th m i. ạ ườ ặ ở ơ ớ
Nh ng bên c nh ó ta c ng nhìn ra m t v p ư ạ đ ũ ộ ẻ đẹ
hi n i r t thi v c a kh th . ó là cách nói "C iệ đạ ấ ị ủ ổ ơ Đ ở ủ
m t cành khô" th t c bi t, không ch thâu tóm ộ ậ đặ ệ ỉ
c m xúc c a toàn kh , mà còn hé m tâm tr ng ả ủ ổ ở ạ
c a nhân v t tr tình, m t n i ni m n côi, l c ủ ậ ữ ộ ỗ ề đơ ạ
lõng.
N i lòng y c g i m nhi u h n qua hình nh ỗ ấ đượ ợ ở ề ơ ả
qu nh v ng c a không gian l nh l o:ạ ắ ủ ạ ẽ
L th c n nh gió ìu hiuơ ơ ồ ỏ đ
âu ti ng làng xa vãn ch chi u.Đ ế ợ ề
Hai t láy "l th " và " ìu hiu" c tác gi khéo ừ ơ ơ đ đượ ả
s p x p trên cùng m t dòng th ã v nên m t ắ ế ộ ơ đ ẽ ộ

quang c nh v ng l ng. "L th " g i s ít i, bé nhả ắ ặ ơ ơ ợ ự ỏ ỏ
" ìu hiu" l i g i s qu nh qu . Gi a khung c nh đ ạ ợ ự ạ ẽ ữ ả
"c n nh ", gió thì " ìu hiu", m t khung c nh l nh ồ ỏ đ ộ ả ạ
l o, tiêu i u y, con ng i tr nên n côi, r n ẽ đ ề ấ ườ ở đơ ợ
ng p n th t lên " âu ti ng làng xa vãn ch ộ đế độ ố Đ ế ợ
chi u". Ch m t câu th mà mang nhi u s c thái, ề ỉ ộ ơ ề ắ
v a g i " âu ó", âm thanh xa xôi, không rõ r t, cóừ ợ đ đ ệ
th là câu h i " âu" nh m t n i ni m khao khát, ể ỏ đ ư ộ ỗ ề
mong m i c a nhà th v m t chút s ho t ng, ỏ ủ ơ ề ộ ự ạ độ
âm thanh s s ng c a con ng i. ó c ng có th ự ố ủ ườ Đ ũ ể
là " âu có", m t s ph nh hoàn toàn, chung đ ộ ự ủ đị
quanh ây ch ng h có chút gì s ng ng xua đ ẳ ề ố độ để
b t cái t ch liêu c a thiên nhiên.ớ ị ủ
ôi m t nhân v t tr tình nhìn theo n ng, theo Đ ắ ậ ữ ắ
dòng trôi c a sông:ủ
"N ng xu ng, tr i lên sâu ***t vót,ắ ố ờ
Sông dài, tr i r ng, b n cô liêu."ờ ộ ế
"N ng xu ng, tr i lên" g i s chuy n ng, m ắ ố ờ ợ ự ể độ ở
r ng v không gian, và g i c s chia lìa: b i n ngộ ề ợ ả ự ở ắ
và tr i mà l i tách b ch kh i nhau. "sâu ***t vót" là ờ ạ ạ ỏ
c nh di n t m i m , y sáng t o c a Huy C n, ả ễ đạ ớ ẻ đầ ạ ủ ậ
mang m t nét p hi n i. ôi m t nhà th khôngộ đẹ ệ đạ Đ ắ ơ
ch d ng bên ngoài c a tr i, c a n ng, mà nh ỉ ừ ở ủ ờ ủ ắ ư
xuyên th u và c v tr , c không gian bao la, vô ấ ả ũ ụ ả
t n. Cõi thiên nhiên y qu là mênh mông v i ậ ấ ả ớ
"sông dài, tr i r ng", còn nh ng gì thu c v con ờ ộ ữ ộ ề
ng i thì l i bé nh , cô n bi t bao: "b n cô liêu".ườ ạ ỏ đơ ế ế
V p c i n c a kh th hi n ra qua các thi li u ẻ đẹ ổ đ ể ủ ổ ơ ệ ệ
quen thu c trong ng thi nh : sông, tr i, n ng, ộ Đườ ư ờ ắ
cu c sông cón ng i thì bu n t , chán ch ng v iộ ườ ồ ẻ ườ ớ

"vãn ch chi u", m i th ã tan rã, chia lìa.ợ ề ọ ứ đ
Nhà th l i nhìn v dòng sông, nhìn c nh xung ơ ạ ề ả
quanh mong m i có chút gì quen thu c mang l i ỏ ộ ạ
h i m cho tâm h n ang chìm vào giá l nh, v cô ơ ấ ồ đ ạ ề
n. Nh ng thiên nhiên ã áp tr s khao khát yđơ ư đ đ ả ự ấ
b ng nh ng hình nh càng qu nh qu , ìu hiu:ằ ữ ả ạ ẽ đ
BÈo d t v âu, hàng n i hàng,ạ ề đ ố
Mênh mông không m t chuy n ò ngang.ộ ế đ
Không c n g i chút ni m thân m t,ầ ợ ề ậ
L ng l b xanh ti p bãi vàng.ặ ẽ ờ ế
Hình nh cánh bèo trôi b ng b nh trên sông là ả ồ ề
hình nh th ng dùng trong th c i n, nó g i lênả ườ ơ ổ đ ể ợ
m t cái gì b p bênh, n i trôi c a ki p ng i vô nhộ ấ ổ ủ ế ườ đị
gi a dòng i. Nh ng trong th Huy C n không ữ đờ ư ơ ậ
ch có m t hay hai cánh bèo, mà là "hàng n i ỉ ộ ố
hàng". Bèo trôi hàng hàng càng khi n lòng ng i r n ế ườ ợ
ng p tr c thiên nhiên, t ó cõi lòng càng au ộ ướ để ừ đ đ
n, cô n. Bên c nh hàng n i hàng cánh bèo là đớ đơ ạ ố
"b xanh ti p bãi vàng" nh m ra m t không gian ờ ế ư ở ộ
bao la vô cùng, vô t n, thiên nhiên n i ti p thiên ậ ố ế
nhiên, d ng không có con ng i, không có chút ườ ườ
sinh ho t c a con ng i, không có s giao hoà, n i ạ ủ ườ ự ố
k t:ế
Mênh mông không m t chuy n ò ngangộ ế đ
Không c u g i chút ni m thân m t.ầ ợ ề ậ
Tác gi a ra c u trúc ph nh. " không không" ả đư ấ ủ đị
ph nh hoàn toàn nh ng k t n i c a con ng i. để ủ đị ữ ế ố ủ ườ
Tr c m t nhà th gi ây không có chút gì g i ni mướ ắ ơ ờ đ ợ ề
thân m t kéo mình ra kh i n i cô n ang bao ậ để ỏ ỗ đơ đ
trùm, vây kín, ch có m t thiên nhiên mênh mông, ỉ ộ

mênh mông. C u hay chuy n ò ngang, ph ng ti n ầ ế đ ươ ệ
giao k t c a con ng i, d ng nh ã b cõi thiên ế ủ ườ ườ ư đ ị
nhiên nh n chìm, trôi i n i nào.ấ đ ơ
Huy C n l i khéo v nét p c i n và hi n i cho ậ ạ ẽ đẹ ổ đ ể ệ đạ
b u tr i trên cao:ầ ờ
L p l p mây cao ùn núi b c,ớ ớ đ ạ
Chim nghiêng cánh nh bóng chi u sa.ỏ ề
Bút pháp ch m phá v i "mây cao ùn núi b c" thành ấ ớ đ ạ
"l p l p" ã khi n ng i c t ng t ng ra nh ng ớ ớ đ ế ườ đọ ưở ượ ữ
núi mây tr ng c ánh n ng chi u vào nh dát b c. ắ đượ ắ ế ư ạ
Hình nh mang nét p c i n th t tr tình và l i ả đẹ ổ đ ể ậ ữ ạ
càng thi v h n khi nó c kh i ngu n c m h ng t ị ơ đượ ơ ồ ả ứ ừ
m t t th ng c c a Ph :ộ ứ ơ Đườ ổ ủ Đỗ ủ
M t t mây ùn c a i xa.ặ đấ đ ử ả
Huy C n ã v n d ng r t tài tình ng t " ùn", khi n ậ đ ậ ụ ấ độ ừ đ ế
mây nh chuy n ng, có n i l c t bên trong, t ng ư ể độ ộ ự ừ ừ
l p t ng l p mây c ùn ra mãi. ây c ng là m t nét ớ ừ ớ ứ đ Đ ũ ộ
th y ch t hi n i, b i nó ã v n d ng sáng t o tơ đầ ấ ệ đạ ở đ ậ ụ ạ ừ
th c i n quen thu c.ơ ổ đ ể ộ
Và nét hi n i càng b c l rõ h n qua d u hai ch m ệ đạ ộ ộ ơ ấ ấ
th n tình trong câu th sau. D u hai ch m này g i ầ ơ ấ ấ ợ
m i quan h gi a chim và bóng chi u: Chim nghiêng ố ệ ữ ề
cánh nh kéo bóng chi u, cùng sa xu ng m t tràng ỏ ề ố ặ
giang, hay chính bóng chi u sa, è n ng lên cánh ề đ ặ
chim nh làm nghiêng l ch c i. Câu th t không ỏ ệ ả đ ơ ả
gian nh ng g i c th i gian b i nó s d ng "cánh ư ợ đượ ờ ở ử ụ
chim" và "bóng chi u", v n là nh ng hình t ng th mề ố ữ ượ ẩ
m t hoàng hôn trong th ca c i n.ỹ để ả ơ ổ đ ể
Nh ng gi a khung c nh c i n ó, ng i c l i b tư ữ ả ổ đ ể đ ườ đọ ạ ắ
g p nét tâm tr ng hi n i:ặ ạ ệ đạ

Lòng quê d n d n v i con n c,ợ ợ ờ ướ
Không khói hoàng hôn c ng nh nhà.ũ ớ
"D n d n" là m t t láy nguyên sáng t o c a Huy ợ ợ ộ ừ ạ ủ
C n, ch a t ng th y tr c ó. T láy này hô ng ậ ư ừ ấ ướ đ ừ ứ
cùng c m t "v i con n c" cho th y m t n i ni m ụ ừ ờ ướ ấ ộ ổ ề
bâng khuâng, cô n c a "lòng quê". N i ni m ó là đơ ủ ỗ ề đ
n i ni m nh quê h ng khi ang ng gi a quê ỗ ề ớ ươ đ đứ ữ
h ng, nh ng quê h ng ã không còn. ây là nét ươ ư ươ đ Đ
tâm tr ng chung c a nhà th m i lúc bây gi , m t n iạ ủ ơ ớ ờ ộ ỗ
lòng au xót tr c c nh m t n c.đ ướ ả ấ ướ
Bên c nh tâm tr ng hi n i y là t th c i n ạ ạ ệ đạ ấ ừ ơ ổ đ ệ
c g i t câu th : "Trên sông khói sóng cho bu n đượ ợ ừ ơ ồ
lòng ai" c a Thôi Hi u. X a Thôi Hi u c n v n vào ủ ệ ư ệ ầ ị
sóng mà bu n, mà nh , còn Huy C n thì bu n mà để ồ ớ ậ ồ
không c n ngo i c nh, b i t n i bu n nó ã sâu s c ầ ạ ả ở ừ ỗ ồ đ ắ
l m r i. Th m i bi t t m lòng yêu quê h ng th m ắ ồ ế ớ ế ấ ươ ắ
thi t n nh ng nào c a nhà th hôm nay.ế đế ườ ủ ơ
C bài th v a mang nét p c i n, v a mang nét ả ơ ừ đẹ ổ đ ể ừ
hi n i. V p c i n c th hi n qua l i th ệ đạ ẻ đẹ ổ đ ể đượ ể ệ ố ơ
b y ch mang m phong v ng thi, qua cách ả ữ đậ ị Đườ
dùng t láy nguyên, qua vi c s d ng các thi li u c ừ ệ ử ụ ệ ổ
i n quen thu c nh : mây, sông, cánh chim Và trênđ ể ộ ư
h t là cách v n d ng các t th c i n, g i cho bài ế ậ ụ ứ ơ ổ đ ể ợ
th không khí c kính, tr m m c c a th ng.ơ ổ ầ ặ ủ ơ Đườ
V p hi n i lan to qua các câu ch sáng t o, ẻ đẹ ệ đạ ả ữ ạ
c áo c a nhà th nh "sâu ***t vót", d u hai ch m độ đ ủ ơ ư ấ ấ
th n tình. Nh ng v p y ng l i cu i cùng là tâm ầ ư ẻ đẹ ấ đọ ạ ố
tr ng nh quê h ng ngay khi ng gi a quê h ng,ạ ớ ươ đứ ữ ươ
nét tâm tr ng hi n i c a các nhà tri th c mu n ạ ệ đạ ủ ứ ố
óng góp s c mình cho t n c mà ành b t l c, đ ứ đấ ướ đ ấ ự

không làm gì c.đượ
Bài th s còn mãi i vào lòng ng i v i phong cách ơ ẽ đ ườ ớ
tiêu bi u r t "Huy C n", v i v p c i n trang nhã ể ấ ậ ớ ẻ đẹ ổ đ ể
sâu l ng và v p hi n i mang n ng m t t m lòng ắ ẻ đẹ ệ đạ ặ ộ ấ
yêu n c, yêu quê h ng.ướ ươ
Phân tích bài thơ “Vội Vàng ” của Xuân Dịu .
Ngay từ buổi đầu bước chân vào làng thơ, Xuân Diệu dường như đã tự chọn cho mình một lẽ sống: sống để yêu và tôn thờ Tình yêu! Phụng sự bằng trái tim yêu
nồng cháy, bằng cuộc sống say mê và bằng việc "hăm hở" làm thơ tình! Nhắc đến Xuân Diệu, sẽ thật là thiếu sót nếu không kể tên "Vội vàng", "Đây mùa thu tới", và
"Thơ duyên" trong tuyển tập "Thơ thơ" - đứa con đầu lòng mà "ông hoàng thơ tình" đã ban tặng cho nhân gian. Như một cái chạm tay khẽ nhẹ vào tâm hồn những
người yêu thơ, thơ Xuân Diệu nhẹ nhàng và tinh tế như chính tác giả của nó, để lại trong tâm hồn người đọc một ấn tượng đậm nết và thật khó phôi pha về sự
phóng túng, giàu có mà hết sức tinh tế trong đời sống nội tâm, tâm của hồn của cái "TÔI" trữ tình Xuân Diệu. Thơ Xuân Diệu như một khúc tình si say đắm ngọt
ngào thật đến từng hơi thở!
Những vẻ đẹp của mùa xuân đâu chỉ của riêng Xuân Diệu. Từ nghìn năm tước, các bậc tiền bối đã có những vần thơ tràn trề về tình yêu đói với mùa xuân và cuộc
sống. Nhưng yêu đến mức có những ham muốn táo bạo và khác thường như Xuân Diệu, đó là điều thật mới mẻ, thật mãnh liệt. Đặc biệt là cái cách nói của nhà thơ.
Trong thơ ca trung đại, nét nổi bật là tính phi ngã, cái tôi trữ tình thường ẩn náu sau những hình tượng thiên nhiên. Trong khi đó, Xuân Diệu bộc lộ ý thức về cái tôi
trữ tình thật táo bạo:
"Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất,
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi."
Nói Xuân Diệu là một nhà thơ mới, quả không sai! Nếu như trong thơ ca của những thi sĩ lãng mạn ngày xưa, thiên đường là chốn bồng lai tiên cảnh, là nơi mây gió
trăng hoa, thì trong quan niệm thơ của Xuân Diệu, cuộc sống trần gian mới thực là nơi hạnh phúc nhất, là nơi xinh đẹp và căng mọng nhựa sống nhất! Thơ lãng
mạn của ông luôn có một niềm say mê ngoại giới, khác giới, một niềm khát khao giao cảm với đời, một lòng ham sống mãnh liệt đến tràn đầy. Dường như lòng yêu
đời, yêu cuộc sống của ông đã biến cái ham muốn "tắt nắng", "buộc gió" trở nên quá táo bạo, đến độ lo âu trước sự thay đổi của đất trời, cảnh vật muốn ôm tất cả,
muốn giữ lại tất cả thiên nhiên với vẻ đẹp vốn có của nó. Ước muốn níu giữ thời gian, chặn vòng quay của vũ trụ,đảo ngược quy luật tự nhiên, phải chăng là ông
đang muốn đoạt quyền tạo hóa. Nhưng trong cái phi lí đó, vẫn có sự đáng yêu của một tâm hồn lãng mạn yêu cuộc sống. Với ông, sống là cả một hạnh phúc lớn
lao, kỳ diệu, sống là để tận hưởng và tận hiến. Thế giới này được Xuân Diệu cảm nhận như một thiên đường trên mặt đất, một bữa tiệc lớn của trần gian. Nhà thơ
đã cảm nhận bằng cả sự tinh vi nhất của một hồn yêu đầy ham muốn, nên sự sống cũng hiện ra như một thế giới đầy xuân tình. Cái thiên đường sắc hương đó hiện
ra trong "Vột vàng" vừa như một mảnh vườn tình ái, vạn vật đương lúc lên hương, vừa như một mâm tiệc với một thực đơn quyến rũ, lại vừa như một người tình
đầy khêu gợi.

Có ai đó đã nói rằng: “Xuân Diệu say đắm với tình yêu và hăng hái với mùa xuân, thả mình bơi trong ánh nắng, rung động với bướm chim, chất đầy trong tim mây
trời thanh sắc”:
"Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si."
Đó là niềm vui sướng của trái tim thi sĩ trẻ lần đầu tiên phát hiện ra 1 thiên dường trên mặt đất.Nếu thơ xưa, các nhà thơ chỉ sử dung thính giác và thị giác để cảm
nhận vẻ đẹp của ngoại giới thì các thi sĩ thời Thơ mới lại huy động tất cả các giác quan từ nhiều góc độ để cảm nhân vẻ đẹp và sự quyến rũ đắm say hồn người của
cảnh vật và đất trời lúc xuân sang. Trong đoạn thơ, điệp ngữ "này đây" được sử dụng 5 lần kết hợp với lối kiệt kê khiến nhịp thơ trở nên dồn dập, là một sự chỉ trỏ
ngơ ngác, ngạc nhiên, lạ lẫm, như một tiếng reo vui sướng tột cùng để rồi chìm ngập đắm say trước trùng trùng điệp: Của ong bướm tuần tháng “mật” ngọt ngào,
nào là hoa của đồng nội xanh “rì”, nào là lá của cành tơ “phơ phất”, của yến anh là khúc tình “si”; thể hiện sự phong phú bất tận của thiên nhiên. Tất cả mọi giác
quan của thi sĩ như rung lên, căng ra mà đón nhận tất cả, cảm nhận tất cả. Sự sống ngồn ngột đang phơi bày, thiên nhiên hữu tình xinh đẹp thật đáng yêu như một
sự gợi mở hấp dẫn đến lạ kì, một sự mời mọc mà thiên nhiên là những "món ăn" có sẵn. Những vẻ đẹp được liệt kê bằng những tính từ đậm nhạt khác nhau để thể
hiện tài năng sử dụng từ ngữ của Xuân Diệu - cảnh vật trong thơ ông đã trở nên cuộn trào sắc màu, cuộn trào sức sống. Sự vật bình thường ở ngoài đời cũng được
đặt cho một dáng vẻ rất kiêu, rất hãnh diện, được trực tiếp nhận ánh sáng rực rỡ của lòng yêu cuộc sống từ hồn thơ Xuân Diệu đã trở nên lung linh, đẹp đẽ, là biểu
tượng của mùa xuân và tuổi trẻ ở giữa cuộc đời! Thi pháp hiện đại đã chắp cánh cho những cảm giác mới mẻ của Xuân Diệu, giúp nhà thơ diễn tả trạng thái hồn
nhiên, bồng bột trước cái sắc xuân trong cảnh vật, trong đất trời và của muôn loài. Cách ngắt nhịp trong đoạn thơ đầy linh hoạt, biến hoá (3/2/3 và 3/5). Đặc biệt là
những hình ảnh, những khung cảnh được miêu tả thật cụ thể, in đậm phong cách XD: tuần tháng mật, đồng nội xanh rì tất cả tràn trề sự sống và thật đắm say!
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ mới hòai xuân."
Chưa bao giờ trong thơ Việt Nam hình ảnh mặt trời - vầng thái dương lại hiện ra dịu dàng, tình tứ và lãng mạn đến thế. Với Xuân Diệu, mỗi ngày được sống, được
nhìn thấy mặt trời, được tận hưởng sắc hương của vạn vật là một ngày vui. Hình ảnh "thần vui hằng gõ cửa" gợi những liên tưởng gần gũi với hình tượng mặt trời
trong thần thoại hy lạp xưa. Niềm vui sướng trong tâm hồn nhà thơ dâng tràn khiến ngòi bút của Xuân Diệu thật sự xuất thần và thi sĩ đã sáng tạo nên 1 câu thơ
tuyệt bút:"Tháng giêng ngon như một cặp môi gần". Một chữ “ngon” chuyển đổi cảm giác thần tình, một cách so sánh vừa lạ vừa táo bạo. Đây là câu thơ hay nhất,
mới nhất cho thấy màu sắc cảm giác và tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống đến cuồng nhiệt của thi sĩ Xuân Diệu. Nhà thơ đem lại một khái niệm vốn trừu tượng thuộc
về thời gian "tháng giêng" so sánh với một hình ảnh vốn cụ thể, mang tính nhục cảm. Nhưng sao câu thơ Xuân Diệu vẫn tinh khôi, vẹn nguyên, trong sáng, lại gần
gũi và trẻ trung đến thế. Cái mới trong thơ tình Xuân Diệu là thế! Đó là sư kết hợp hài hoà giữa tâm hồn và thể xác khiến tình yêu thăng hoa. Đang ở đỉnh điểm của

hạnh phúc, tâm hồn nhà thơ trỗi lên nỗi âu lo trước cái mong manh của xuân sắc sẽ phai tàn, sự đan xen hai luồng cảm xúc trái ngược là điều thường gặp trong thơ
tình Xuân Diệu. Nó dẫn nhà thơ đến những suy tư và quan niệm nhân sinh mang tính triết lý. Thi nhân nhận ra cái quy luật khắc nghiệt của dòng chảy thời gian: "tất
cả sẽ qua đi, tất cả sẽ lụi tàn " Hai tâm trạng trái ngược nhưng dồn nén trong dòng thơ "Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa". Về hình thức, đây là một cấu
trúc độc đáo bởi nó ngắt thành 2 câu chứa đựng 2 tâm trạng, 2 cảm xúc trái ngược nhau: sung sướng-vội vàng. Nhưng điều mà Xuân Diệu muốn diễn tả là "vội
vàng một nửa". Thường thì con người ở tuổi trung niên mới tiếc tuổi xuân. Ở đây Xuân Diệu đang xuân, đang quá đỗi trẻ trung mà đã nuối tiếc, đã vội càng "Tôi
không chờ nắng hạ mới hòai xuân." Vì sao vậy? Bởi với Xuân Diệu:
"Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua.
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già.
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hòan,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt.
Con gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa.
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,"
Nhưng quan niệm của Xuân Diệu vừa phi lí, vừa hợp lí, vừa quen lại vừa lạ. Quen vì người xưa đã từng thở dài "xuất thì bất tái lai". Và là bởi đó là tiếng nói của một
cái tôi ham sống, coi mùa xuân, tuổi trẻ và tình yêu là tất cả sự sống của mình. Biết rằng mùa xuân của đất trời vẫn tuần hoàn nhưng tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại,
thi sĩ bâng khuâng, tiếc nuối Mối tương giao mầu nhiệm của cảnh vật, của tạo vật hình như cũng mang theo nỗi buồn “chia phôi”, hoặc “tiễn biệt”, phải “hờn” vì xa
cách, phải “sợ” vì “độ phai tàn sắp sửa”. Cũng là “gió”, là “chim”… nhưng gió khẽ “thì thào” vì “hờn”, còn “chim” thì bỗng ngừng hót, ngừng reo vì “sợ”! Câu hỏi tu từ
xuất hiện cũng là để làm nổi bật cái nghịch lý giữa mùa xuân – tuổi trẻ và thời gian: "Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?" Con người hiện đại sống với quan niệm thời
gian tuyến tính, thời gian như một dòng chảy mà mỗi mộy khoảnh khắc qua là mất đi vĩng viễn Trái tim Xuân Diệu đa cảm quá và tâm hồn nhà thơ quá đỗi tinh tế
trước bước đi của thời gian. Con người ấy lúc nào cũng "chẳng bao giờ nữa " Câu cảm thán với cách ngắt nhịp biến hoá làm nổi bật nỗi lòng vừa lo lắng băn

khoăn vừa luống cuống tiếc rẻ, bâng khuâng:
Trong đoạn thơ này, cái giọng điệu sôi nổi, bồng bột, đắm say của Xuân Diệu thời "thơ thơ" thể hiện đầy đủ nhất. Những câu thơ chứa đựng cả giọng nói háo hức
và nhịp đập của một con tim vồ vập muốn sống hết mình. Con tim ấy của một cái tôi trữ tình từng bộc bạch một cách chân thành. "Tôi chỉ là một cây kim bé nhỏ - mà
vạn vật là muôn đá nam châm." Từng làn sóng ngôn từ lúc đan chéo nhau, lúc lại song song thành những đợt sóng ào ạt vỗ mãi vào tâm hồn người đọc. So với
đoạn thơ trên, cách tự xưng của nhân vật trữ tình thay đổi. Phần đầu bài thơ, thi sĩ xưng "tôi" - cái tôi đơn lẻ đang đối thoại với đồng loại. Đến đây, thi sĩ xưng ta một
cách đầy tự tin nhưng đã có thêm rất nhiều đồng minh cùng đứng lên đối diện với sự sống:"Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa. -
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,"
"Ta muốn ôm.
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chuếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!"
Hình thức trình bày đoạn thơ rất đặc biệt, thể hiện dụng ý nghệ thuật của tác giả. Ba chữ "Ta muốn ôm" được đặt ở giữa dòng thơ mô phỏng hình ảnh nhân vật trữ
tình đang dang rộng vòng tay để ôm tất cả sự sống lúc xuân thì - sự sống giữa thời tươi vào lòng. Đó là chân dung của một cái tôi đầy tham lam, ham hố đang dứng
giữa trần gian, cuộc đời, dòng đời để ôm cho hết, riết cho chặt, cho say, cho chếnh choáng, thâu cho đã đầy, cho no nê, cho tới tận cùng những hương sắc của đất
trời giữa mùa xuân Tất thảy đều vồ vập, khát khao đến cháy bỏng với các mong muốn được giao hoà, giao cảm mãnh liệt với vạn vật, với cuộc đời. Đây quả là
một khát khao vô biên, tuyệt đích, rất tiêu biểu cho cảm xúc thơ Xuân Diệu. Điệp từ, điệp ngữ được sử dụng bới tần số dày đặc trong cả đoạn thơ tiêu biểu cho nhịp
điệu dồn dập, đầy bồng bột, đắm say. Chính những câu thơ đó lưu lại trong ta ấn tượng về một dòng sông cảm xúc cứ dâng trào, ào ạt từ câu mở đầu cho đến câu
cuối cùng bài thơ. Chỉ riêng điệp ngữ ta muốn được điệp tới bốn lần, mỗi lần điệp đi điệp lại liền với một động từ diễn tả một trạng trái yêu thương mỗi lúc một nồng
nàn, say đắm: ôm, riết, say, thâu. Đó chính là đỉnh điểm của cảm xúc bồng bột, sôi nổi và đắm say khiến nhà thơ phá tung những quan niệm của thi pháp trung đại
để biểu lộ tâm hồn mình trong một cách nói tưởng như vô nghĩa mà hoá ra rất sáng tạo "Và non nước, và cây, và cỏ rạng." Một trạng thái tham lam, ham hố kô có
điểm tận cùng trong tâm hồn nhà thơ. Tròn cảm nhận của thi nhân, cuộc đời trần thế như bày ra cả một bàn tiệc với tất cả hình ảnh của cuộc sống tươi non, đầy
hương sắc. Nhà thơ diễn tả thiên nhiên bằng các mĩ từ, lại nhân hoá khiến nó hiện ra như con người có hình hài và mang dang dấp của tuổi xuân. Câu cuối cùng
kết thúc cả bài thơ:" Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi." Đây là lời gọi thiết tha với sự cuồng nhiệt cao độ của 1 trái tim khao khát tình yêu và cuộc sống. Trong
hồn thơ Xuân Diệu, mùa xuân - tuổi xuân ngon lành và quyến rũ như một trái chín ửng hồng, như mời mọc. Trong câu thơ này, hình ảnh xuân hồng với từ "cắn"
khiến câu thơ thật gợi cảm xen chút giật mình trước tứ thơ thật độc đáo, diễn tả niềm khao khát giao cảm mãnh liệt, sự ham hố cuồng nhiệt của Xuân Diệu mãi mãi

là khát vọng, là ham muốn không có giới hạn.
Với bài thơ "Vội vàng", Xuân Diệu đã phả vào nền thi ca Việt Nam một trào lưu "Thơ mới". Mới lạ nhưng táo bạo, độc dáo ở giọng điệu và cách dùng từ, ngắt nhịp,
nhất là cách cảm nhận cuọc sống bằng tất cả các giác quan, với một trái tim chan chứa tình yêu. "Vội vàng" đã thể hiện một cảm quan nghệ thuật rất đẹp, mang ý
nghĩa nhân văn sâu sắc. Đó là lòng yêu con người, yêu cuộc đời. Đó là tình yêu cảnh vật, yêu mùa xuân và tuổi trẻ Và là ham muốn mãnh liệt muốn nĩu giữ thời
gian, muốn tận hưởng vị ngọt ngào của cảnh sắc đất trời "tươi non mơn mởn". Phải chăng trời đất sinh ra thi sĩ Xuân Diệu trên xứ sở hữu tình này, là để ca hát về
tình yêu, để nhảy múa trong những điệu nhạc tình si?! Thơ Xuân Diệu - vội vã với nhịp đập của thời gian.