Đề tài nghiên cứu thực nghiệm đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương

MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Những năm gần đây, với sự phát triển của khoa học công nghệ hiện đại làm
biến đổi mạnh mẽ mọi mặt của đời sống xã hội cùng với q trình tồn cầu hóa
và hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang đặt ra nhiệm vụ to lớn đối với giáo dục
và đào tạo. Chất lượng giáo dục đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của xã hội
Hơn nữa, xuất phát từ thực tiễn giảng dạy bộ mơn lý luận nói chung và học
phần Triết học Mác- Lênin nói riêng ở Trường Đại học Hùng, còn thiếu đội ngũ
giảng viên giàu kinh nghiệm giảng dạy, sự am hiểu về phương pháp dạy học để
chuyển tải nội dung kiến thức mang tính trừu tượng, khái quát cao còn bị hạn
chế.
II. Lịch sử nghiên cứu đề tài
Cuốn sách “Những cơ sở của việc dạy học nêu vấn đề” của tác giả V.Ơ
Kơn, Nhà xuất bản Giáo dục năm 1976. Cuốn sách “Dạy học nêu vấn đề” của
tác giả I.IaLence, Nhà xuất bản Giáo dục năm 1997 . Năm 1996 các tác giả như:
GS. Vũ Văn Tảo, GS. Trần Văn Hà của Trường Cán bộ quản lý Giáo dục với
cuốn sách “Dạy – Học giải quyết vấn đề một hướng đổi mới trong công tác giáo
dục đào tạo, huấn luyện”…
Có thể thấy rằng, phương pháp dạy học nêu vấn đề đã được các nhà giáo dục
trong và ngồi nước quan tâm nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên, việc đổi mới
để nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạy học bộ
mơn lý luận nói chung và học phần Triết học Mác – Lênin nói riêng chưa được
quan tâm nghiên cứu nhiều, đặc biệt là để phát huy tư duy biện chứng cho người
học thì chưa có tác giả nào đề cập.
III.
1.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
Mục đích nghiên cứu đề tài

Xây dựng quy trình thực hiện đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề

trong giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin để phát triển tư duy biện chứng
cho sinh viên từ đó góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giảng dạy ở trường.

1


2.

Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài

- Làm rõ cơ sở lý luận của đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề và
thực trạng sử dụng phương pháp dạy học này trong giảng dạy học phần Triết học
Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương.
- Xác lập quy trình đổi và đưa ra các điều kiện thực hiện đổi mới phương
pháp dạy học nêu vấn đề. Từ đó có những kiến nghị về đổi mới phương pháp
dạy học nêu vấn đề trong giảng dạy bộ mơn Lý luận nói chung và giảng dạy học
phần Triết học Mác – Lênin nói riêng.
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
1.
Đối tượng nghiên cứu đề tàì
Đề tài nghiên cứu thực nghiệm đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề
trong giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng
Vương.
2.

Phạm vi nghiên cứu đề tài

Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn; quy trình, điều kiện đổi
mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng dạy học phần Triết học Mác –
Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương.

V. Đóng góp của đề tài
- Ý nghĩa khoa học của đề tài:
Đề tài sẽ góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề nói
chung và phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng dạy học phần Triết học
Mác – Lênin nói riêng nhằm phát triển tư duy biện chứng cho sinh viên.
- Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các giảng viên
giảng dạy Triết học Mác – Lênin trong quá trình giảng dạy của mình.
VI. Phương pháp nghiên cứu
VII. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của đề tài gồm 2 chương, 5tiết:
NỘI DUNG
2


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NÊU VẤN ĐỀ TRONG GIẢNG DẠY
HỌC PHẦN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN Ở TRƯỜNG
ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
1.1. Cơ sở lý luận đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong
giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương
1.1.1.Khái niệm phương pháp dạy học nêu vấn đề
Phương pháp dạy học nêu vấn đề là phương pháp dạy học đặt sinh viên
trước một nhiệm vụ nhận thức thông qua những tình huống có vấn đề do giảng
viên đặt ra, sinh viên ý thức được vấn đề đó và kích thích ở họ tự giác giải quyết
một cách sáng tạo (hoặc dưới sự hướng dẫn của giảng viên) giải quyết vấn đề,
kiểm tra, kết luận rút ra nhằm thực hiện tối ưu các nhiệm vụ dạy học.
1.1.2. Tình huống có vấn đề và tác dụng của tình huống có vấn đề
* Tình huống có vấn đề

Tình huống có vấn đề là loại tình huống tạo ra những mâu thuẫn của sự vật,
những mâu thuẫn này kích thích sự tị mị, tính nghịch lý của vấn đề, nó lạ
thường so với lơgic thường ngày. Phải tạo ra được mâu thuẫn giữa cái đã biết và
cái chưa biết trong nhận thức của người học, những mâu thuẫn này tạo ra động
lực kích thích, lôi cuốn người học vào giải quyết mâu thuẫn.
* Tác dụng của tình huống có vấn đề
Một là, phát huy được tính tích cực trong học tập.
Hai là, địi hỏi người học phải vận dụng các kiến thức lý luận và thực tiễn để
lý giải vấn đề.
1.1.3. Các kiểu dạy học nêu vấn đề
Trình bày nêu vấn đề
Là kiểu dạy học giảng viên không những nêu lời giải cuối cùng mà cịn vạch ra
lơgic của q trình đi đến lời giải đó cùng với những mâu thuẫn, những lệch lạc.

3


Đồng thời giảng viên còn nêu ra nguồn gốc phát sinh những mâu thuẫn, những lệch
lạc đó. Từ đó nêu ra những luận cứ cho mỗi bước tiến tới lời giải cuối cùng ấy.
Nêu vấn đề một phần
Đây là kiểu dạy học nêu vấn đề trong đó giảng viên lập kế hoạch có bước
giải, giảng viên chỉ tập trung giải quyết một phần nào đó hoặc chỉ giải quyết vấn
đề đến một chừng mực nhất định. Phần còn lại giảng viên tiếp tục tổ chức cho
sinh viên giải quyết.
Nêu vấn đề có tính giả thuyết
Đây là kiểu dạy học nêu vấn đề mà ở đó giảng viên dựa vào bài học một số
giả thuyết hoặc một số quan điểm có tính chất mâu thuẫn với vấn đề đang
nghiên cứu nhằm xây dựng tình huống có vấn đề thuộc loại giả thuyết. Kiểu nêu
vấn đề này đòi hỏi sinh viên phải chọn quan điểm nào là đúng và phải có sự lập
luận vững chắc về sự lựa chọn của mình.

1.1.4. Các bước dạy học nêu
* Đề xuất vấn đề
Từ chủ đề bài giảng, giảng viên đưa ra một vấn đề hay hệ thống có vấn đề làm
thế nào để người học nhận ra đó là vấn đề học tập và làm xuất hiện tình huống
có vấn đề
* Nghiên cứu và giải quyết vấn đề:
Trong bước này, yêu cầu đối với người học là phải huy động tri thức, vận
dụng kỹ năng, kỹ xảo vào việc giải quyết vấn đề học tập. Ở đây, giảng viên đóng
vai trị là người cố vấn, dẫn dắt sinh viên giải quyết vấn đề học tập vừa nêu ra.
*Kết luận vấn đề:
Trong bước này, sinh viên phát huy vai trị của mình trong việc móc xích các
loại kiến thức lại với nhau, vận dụng những kiến thức vừa mới tìm tịi để đi đến
kết luận vấn đề đồng thời trên cơ sở đó, sinh viên tiếp tục phát hiện những vấn
đề học tập mới.
1.1.5. Vai trò của dạy học nêu vấn đề

4


Một là, giúp cho sinh viên có được sự hứng thú học tập, nghiên cứu mơn học
và từng bước hình thành năng lực gắn lý luận với thực tiễn, học với hành, khắc
phục lối học thuộc lòng câu chữ.
Hai là, góp phần định hướng, tạo tiền đề, điều kiện cho sự phát huy tính chủ
động, tích cực, sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học, hình thành cho sinh
viên kỹ năng nêu và giải quyết vấn đề thực tiễn linh hoạt, có hiệu quả.
Ba là, góp phần xây dựng, hình thành ở sinh viên những phẩm chất, tác phong
nghiên cứu khoa học như: Tinh thần dám nghĩ, dám làm, ý thức khắc phục và
vượt qua khó khăn, tính tổ chức,…
Bốn là, tạo ra sự nỗ lực, hứng thú mà cịn tạo cho sinh viên phương pháp giao
lưu, trình bày một vấn đề trước tập thể, qua đó rèn luyện cho họ bản lĩnh tự tin

trong học tập và nghiên cứu koa học.
Năm là, khắc phục tư tưởng xem thường các bộ môn khoa học, nhất là bộ
môn khoa học Mác – Lênin, có ý thức xây dựng và bảo vệ tổ quốc…
Sáu là, kích thích giảng viên say sưa, nhiệt tình và trách nhiệm trong giờ học,
tích cực nghiên cứu…
1.2. Cơ sở thực tiễn đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong
giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương
1.2.1. Đặc điểm nội dung tri thức học phần Triết học Mác – Lênin
+ Trang bị cho người học một cách tương đối có hệ thống những nội dung cơ
bản về thế giới quan, phương pháp luận khoa học Mác – Lênin.
+ Giúp sinh viên vận dụng các nguyên lý, các phạm trù, các quy luật cơ bản
của triết học Mác – Lênin và việc nghiên cứu các khoa học cụ thể cũng như
phân tích được những vấn đề thực tiễn đặt ra.
+ Giúp cho sinh viên giải thích được một cách đúng đắn quá trình vận động
và phát triển của lịch sử lồi người, đồng thời ln tin tưởng tuyệt đối vào
đường lối chính sách đổi mới của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay và trong suốt
thời kỳ quá độ đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

5


- Chương trình mơn học: Thời lượng 30 tiết (20 tiết lý thuyết, 10 tiết thảo
luận), 1 tiết = 60 phút
- Đơn vị học trình: 2 Tín chỉ trong tổng số 5 Tín chỉ mơn Những ngun lý
cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin
- Giáo trình: Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, NXB
Quốc gia, 2010
- Tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình Triết học Mác – Lênin, NXB Quốc gia, 2006
2. Giáo trình Triết học Mác – Lênin, NXB TPHCM , 1999

-Thứ tự học phần: Được sắp xếp học đầu tiên trong bộ môn Những nguyên lý
cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin.
1.2.2. Tình hình vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng
dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương
* Sự quan tâm bồi dưỡng phương pháp dạy học nêu vấn đề
Hầu hết giảng viên của Bộ mơn Lý luận chính trị ln có ý thức tự bồi
dưỡng phương pháp dạy học tích cực, trong đó có phương pháp dạy học nêu vấn
đề.
Bảng 1.1. Mức độ hiểu biết về phương pháp dạy học nêu vấn đề
STT Mức độ hiểu biết

SLGV

%

1

Hiểu rõ bản chất

0

0%

2

Hiểu bản chất

3

30%

3

Hiểu chưa đầy đủ

7

70%

4

Chưa hiểu rõ bản chất

0

0%

* Kết quả áp dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề
- Kết quả áp dụng của giảng viên
- Tìm hiểu nhận thức của giảng viên về tầm quan trọng của phương pháp
dạy học nêu vấn đề (Câu 1 – phụ lục I)

6


Bảng 1.2. Mức độ nhận thức của giảng viên về phương pháp dạy học
nêu vấn đề
STT

Mức độ

SLGV

%

1
2
3

Rất cần thiết
Cần thiết
Bình thường

2
8
1

20%
80%
10%

4

Khơng cần thiết

0

0%

-Tìm hiểu mức độ giảng viên vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề

trong quá trình giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin(Câu 3, Phụ lục I)
Bảng 1.3. Mức độ giảng viên vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề
STT
1
2
3

Mức độ
Thường xuyên
Thỉnh thoảng
Chưa bao giờ

SLGV
2
8
0

%
20%
80%
0%

-Tìm hiểu những đối tượng giảng viên vận dụng phương pháp dạy học
nêu vấn đề trong giảng dạy học phần Triết học Mác–Lênin(Câu 4, Phụ lục I)
Bảng 1.4. Đối tượng giảng viên vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề
STT
1
2
3

Đối tượng
Cá nhân
Nhóm nhỏ
Tập thể

SLGV
7
2
1

%
70%
20%
10%

-Tìm hiểu về mục đích sử dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề của
giảng viên (Câu 5, Phụ lục I)
Bảng 1.5. Mục đích sử dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề
STT
1
2
3

Mục đích
Lĩnh hội tri thức mới
Ôn tập và củng cố kiến thức
Khái quát, hệ thống hóa kiến thức
7

SLGV

3
8
4

%
30%
80%
40%


4
5

Hình thành kỹ năng, kỹ xảo
Liên hệ kiến thức lý luận và thực tiễn

1
2

10%
20%

- Sự hứng thú của sinh viên:
-Tìm hiểu về thái độ của sinh viên qua giờ học bằng phương pháp dạy
học nêu vấn đề? (Câu 2, Phụ lục II)
Bảng 1.6.Thái độ của sinh viên qua giờ học phương pháp dạy học nêu vấn đề
STT
1
2
3

4

Thái độ
Rất thích
Thích
Bình thường
Khơng thích

SLSV
12

%
9.7%

84

67.8%
22.5%
0%

28
0

-Tìm hiểu trong giờ học bằng đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn
đề sẽ giúp em điều gì?( Câu 5, Phụ lục II)
Bảng 1.7.Em đạt được gì trong giờ học bằng đổi mới phương pháp dạy học
nêu vấn đề
STT
1
2

3

Kết quả đạt được
Hiểu bài nhanh hơn
Có được sự hứng thú trong học tập
Có kỹ năng giải quyết vấn đề và vận dụng

SLSV
20
69
35

%
16.1%
55.6%
28.3%

vào thực tiễn cuộc sống

-Tìm hiểu sau khi học bằng đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề, sự
hứng thú của sinh viên đạt được ở mức độ nào?(Câu 3, phụ lục II)
Bảng 1.8.Hứng thú của sinh viên khi học bằng đổi mới phương pháp dạy
học nêu vấn đề
STT
1
2
3
4
5

Mức độ
Rất hứng thú

SLSV
7
97
20
0
0

Hứng thú
Bình thường
Khơng hứng thú
Chán và mệt mỏi
8

%
5.6%
78.3%
16.1%
0%
0%


* Những khó khăn của việc vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn
đề
-Tìm hiểu những khó khăn của giảng viên ảnh hưởng tới hiệu quả, mức
độ vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề (Câu 6, Phụ lục I)
Bảng 1.9.Những khó khăn ảnh hưởng tới hiệu quả, mức độ vận dụng phương
pháp dạy học nêu vấn đề

STT
1
2

Những khó khăn
SLGV
Sử dụng phương pháp dạy học truyền thống
10
Năng lực tổ chức, điều khiển, giải quyết vấn đề 4

%
100%
40%

3

cịn hạn chế
Trình độ nhận thức của sinh viên chưa đồng 2

20%

4
5
6

đều
Số lượng sinh viên quá đông
6
Thiếu thời gian và tài liệu tham khảo
7

Chưa có một quy trình dạy học khoa học cho 8

60%
70%
80%

phương pháp dạy học nêu vấn đề.

-Tìm hiểu trong giờ học bằng đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn
đề sinh viên gặp những khó khăn gì? (Câu 4, Phụ lục II)
Bảng 1.10. Những khó khăn trong giờ học bằng đổi mới phương pháp dạy học
nêu vấn đề
STT Những khó khăn

SLSV

%

124

100%

68

54.8%

25
96
65
86

20.1%
77.4%
52.4%
69.3%

Không quen học chủ động, muốn học thụ động
1

như trước
Cách thức tổ chức, điều khiển, của GV cịn hạn

2
3
4
5
6

chế
Trình độ nhận thức của sinh viên chưa đồng đều
Số lượng sinh viên quá đông
Thiếu thời gian và tài liệu tham khảo
Cơ sở vật chất và phương tiện day học còn
9


thiếu
1.2.3. Nội dung đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng
dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương
Thứ nhất, Phải thực hiện đổi mới về mặt nhận thức của giảng viên về cơ sở lý

luận của phương pháp dạy học nêu vấn đề nhằm nâng cao sự hiểu biết đầy đủ
của giảng viên về phương pháp dạy học nêu vấn đề.
Thứ hai, Phải thực hiện đổi mới về mặt vận dụng phương pháp dạy học nêu
vấn đề của giảng viên trong thực tiễn giảng dạy bằng việc xây dưng quy trình
thiết kế thực hiện bài giảng một cách khoa học của phương pháp dạy học nêu
vấn đề.
1.2.4. Sự cần thiết đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề
- Về mặt lĩnh hội tri thức: Đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề sẽ tạo ra
mối quan hệ biện chứng, một mơi trường học tập bình đẳng đóng góp giữa
người dạy với người học.
- Về mặt vận dụng lý luận vào thực tiễn: Giúp các em nảy sinh nhu cầu nhận
thức, hình thành thói quen vận dụng tri thức lý luận vào giải quyết các vấn đề
thực tiễn ở mọi nơi, mọi lúc xem đó như là nhu cầu thường trực của bản thân.
Hơn nữa, đa số giảng viên đều nhận thức được bản chất và vai trò của phương
pháp dạy học này trong việc nâng cao hiệu quả dạy và học trong học phần Triết
học Mác – Lênin nó riêng và trong q trình dạy học nói chung. Tuy nhiên, bên
cạnh đó vẫn cịn nhiều giảng viên chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ về phương
pháp dạy học này nên tác động không nhỏ tới hiệu quả dạy học nói chung và của
học phần nói riêng.
CHƯƠNG 2: QUY TRÌNH VÀ ĐIỀU KIỆN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP
DẠY HỌC NÊU VẤN ĐỀ TRONG GIẢNG DẠY HỌC PHẦN TRIẾT
HỌC MÁC – LÊNIN Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
2.1. Quy trình đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng
dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở trường Đại học Hùng Vương
10


2.1.1. Khái niệm quy trình đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề
Quy trình đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong quá trình dạy học là
một trình tự các bước, các giai đoạn được sắp xếp có tổ chức và có mục đích

liên tiếp nhau giúp sinh viên tích cực, chủ động giải quyết các tình huống, các
câu hỏi có vấn đề mà giảng viên đặt ra để rồi từ đó giảng viên khái quát, kết luận
vấn đề.
2.1.2. Những nguyên tắc trong việc xây dựng quy trình đổi mới phương
pháp dạy học nêu vấn đề
Thứ nhất, đảm bảo được mối quan hệ giữa giảng viên và sinh viên
Thứ hai, đảm bảo được sự kết hợp hài hòa giữa các kiểu dạy học nêu vấn đề
với các hình thức dạy học tương ứng với nội dung dạy học
Thứ ba, đảm bảo được sự kết hợp các kiểu dạy học nêu vấn đề với các
phương pháp dạy học khác
Thứ tư, đảm bảo tính thực tế.
Thứ năm, đảm bảo được tính tồn diện
Thứ sáu, đảm bảo tính hệ thống:
2.1.3. Quy trình thiết kế bài giảng bằng ba kiểu dạy học nêu vấn đề
1. Trình bày nêu vấn đề
a. Bước chuẩn bị
- Xác định đặc điểm kiểu dạy học trình bày nêu vấn đề
- Xác định điều kiện thực hiện kiểu dạy học trình bày nêu vấn đề
- Xác định yêu cầu thực hiện kiểu dạy học trình bày nêu vấn đề
nguyên tắc dạy học bộ môn Triết học Mác - Lênin
b. Bước thực hiện
Quy trình soạn thảo bài giảng theo kiểu dạy học trình bày nêu vấn đề
2. Nêu vấn đề một phần
a. Bước chuẩn bị
- Xác định đặc điểm của kiểu dạy học nêu vấn đề một phần
- Xác định điều kiện thực hiện kiểu dạy học nêu vấn đề một phần
11


- Xác định yêu cầu thưc hiện kiểu dạy học nêu vấn đề một phần

b. Bước thực hiện
Quy trình soạn thảo bài giảng theo kiểu dạy học nêu vấn đề một phần
3. Nêu vấn đề có tính giả thuyết
a. Bước chuẩn bị
- Xác định đặc điểm của kiểu dạy học nêu vấn đề có tính giả thuyết
- Xác định điều kiện thực hiện kiểu dạy học nêu vấn đề có tính giả thuyết
- Xác định yêu cầu thực hiện kiểu dạy học nêu vấn đề có tính giả thuyết
b. Bước thực hiện
Quy trình soạn thảo bài giảng theo kiểu dạy học nêu vấn đề có tính giả
thuyết:
2.1.4. Quy trình tiến hành bài giảng bằng ba kiểu dạy học nêu vấn đề
1. Quy trình tiến hành bài giảng trên lớp bằng kiểu dạy học trình bày nêu
vấn đề
a. Bước chuẩn bị
b. Bước thực hiện
2. Quy trình dạy học trên lớp bằng kiểu dạy học nêu vấn đề một phần
a. Bước chuẩn bị
b. Bước thực hiện
3. Quy trình học trên lớp bằng kiểu dạy học nêu vấn đề có tính giả thuyết
a. Bước chuẩn bị
b. Bước thực hiện
2.2. Điều kiện đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong giảng dạy
học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương
2.2.1. Điều kiện cơ sở vật chất
- Đảm bảo có đủ giáo trình học tập và các nguồn tài liệu tham khảo
- Phòng học phải được xây dựng để bố trí mỗi lớp học có một phịng học
- Trang thiết bị phục vụ cho quá trình dạy học phải được đảm bảo như: máy
chiếu, máy tính, phương tiện nghe, nhìn....
12

2.2.2. Đối với giảng viên
- Giảng viên được đào tạo đúng chun mơn, có hiểu biết rộng.
- Giảng viên nắm chắc bản chất của phương pháp dạy học nêu vấn đề.
- Giảng viên phải tâm huyết với nghề.
2.2.3. Đối với sinh viên
- Sinh viên phải đạt tới một trình độ nhất định có đủ khả năng tư duy độc lập,
được trang bị một hệ thống kỹ năng, kỹ xảo đặc biệt là phương pháp học tập
những Bộ môn lý luận.
- Sinh viên phải có đầy đủ tài liệu
- Sinh viên phải chủ động, tích cực học tập.
2.2.4. Đối với cấp quản lý
- Tăng cường nhận thức cho cán bộ quản lý và giảng viên về sự cần thiết phải
đổi mới và vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào q trình giảng dạy
- Tạo điều kiện khuyến khích, động viên các giảng viên tích cực đổi mới
phương pháp dạy học.
- Bộ giáo dục và đào tạo cần quan tâm đến việc thiết kế chương trình cũng
như biên soạn giáo trình sao cho giảng viên dễ thiết kế bài học theo phương
pháp dạy học tích cực.
2.3 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy
học nêu vấn đề trong giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin ở Trường
Đại học Hùng Vương
2.3.1. Trong quá trình thực hiện bài giảng
- Phải hướng dẫn tạo điều kiện để cho tất cả các em học tập một cách tích
cực.
- Khi đưa ra tình huống có vấn đề, giảng viên phải chú ý biến đổi một cách
linh hoạt các câu hỏi theo trình độ khó, dễ khác nhau của tình huống.
- Khi sinh viên trả lời đúng, giảng viên nên có thái độ khen ngợi kịp thời sự
cố gắng của sinh viên, đồng thời tạo động cơ thúc đẩy sinh viên học tập tốt hơn.

13


- Giảng viên cũng cần lưu ý tới nội dung, thời điểm áp dụng tránh tình trạng
lạm dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề khi không phù hợp với chủ đề, mục
tiêu của bài học.
- Nên kết hợp tất cả những hành vi và hoạt động lời nói của giảng viên một
cách hài hịa, đúng lúc và hợp tình huống.
- Khi sinh viên phát biểu, giảng viên nên ghi tóm tắt các ý kiến của sinh viên
lên bảng cho cả lớp dễ theo dõi.
- Khi thực hiện phương pháp dạy học nêu vấn đề giảng viên cũng cần dự
đoán các tình huống sư phạm, có thể các nhóm sẽ đưa ra các kết quả khác nhau,
hoặc có người thì tích cực, có người thờ ơ với vấn đề thảo luận hoặc cuộc thảo
luận lạc hướng...
- Ngoài ra giảng viên còn phải chú ý đến điều kiện vật chất, phương tiện hỗ
trợ giảng dạy và quy mô lớp học.
2.3.2. Trong quá trình kiểm tra, đánh giá
- Giảng viên kiểm tra, đánh giá sinh viên theo hướng phát huy tính tích cực
của sinh viên theo hướng mở, khuyến khích sinh viên đi sâu tìm tịi, khám phá
tri thức, đồng thời vận dụng tri thức đã học vào thực tiễn.
- Đảm bảo sĩ số của sinh viên trên lớp khoảng 40-45 sinh viên.
- Trang bị tốt hơn nữa điều kiện vật chất cho học tập như: Tài liệu tham khảo,
máy chiếu...
- Tích cực thực hiện phong trào đổi mới phương pháp dạy học tích cực cho
giảng viên của trường nói chung và Bộ mơn Lý luận chính trị nói riêng.
- Tạo điều kiện cho đội ngũ giảng viên bộ môn đi tập huấn chuyên môn,
nghiên cứu tham quan thực tế.
- Tạo môi trường tự học cho sinh viên...

14

KẾT LUẬN
Chúng tơi xây dựng quy trình thiết kế bài giảng và quy trình thực hiện bài
giảng cho ba kiểu dạy học nêu vấn đề, bao gồm hai bước cơ bản: bước chuẩn bị
và bước thực hiện. Ở mỗi bước chúng tôi cũng xác định được hoạt động dạy học
cụ thể cho thầy và trị trong q trình dạy học, đặc biệt tùy thuộc vào nội dung
bài học giảng viên cần thực hiện kết hợp giữa phương pháp dạy học nêu vấn đề
với các phương pháp dạy học khác.
Để thực hiện tốt đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề trong học phần
Triết học Mác – Lênin ở Trường Đại học Hùng Vương, chúng tôi cũng đã đưa ra
những điều kiện cần thiết cùng với những kiến nghị để vận dụng có hiệu quả,
thường xuyên việc đổi mới phương pháp dạy học nêu vấn đề vào quá trình dạy
học nói chung và học phần Triết học Mác – Lênin nói riêng.

15