Luận văn:Giải quyết việc làm cho lao động nông thông trên địa bàn huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng docx

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

HOÀNG TÚ ANH

GI I QUY T VI C LÀM CHO LAO Đ NG
NÔNG THÔN TRÊN Đ A BÀN HUY N HÒA VANG,
THÀNH PH ĐÀ N NG

Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Đà N ng - Năm 2012


Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NINH TH THU TH Y

Ph n bi n 1: TS. TRƯƠNG S QUÝ
Ph n bi n 2: PGS. TS. PH M H O

Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn th c sĩ
Kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 08 tháng 06 năm
2012

Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng

- Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng


1

M

Đ U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Gi i quy t vi c làm cho ngư i lao đ ng là v n đ nóng b ng,
c p thi t cho t ng ngành, ñ a phương và t ng gia đình. V n đ lao
đ ng vi c làm và tình tr ng th t nghi p ngày càng gia tăng đã nh
hư ng khơng nh ñ n m c tiêu xây d ng thành ph Đà N ng tr
thành m t đơ th hi n ñ i, văn minh x ng ñáng là trung tâm kinh t
tr ng ñi m c a mi n trung và c a c nư c trong tương lai. Vì v y
ph c v cho quá trình th c hi n thành công m c tiêu trên, trong th i
gian ñ n vi c gi i quy t t t v n ñ vi c làm cho lao ñ ng nơng thơn
trên đ a bàn Huy n Hịa Vang là m t trong nh ng yêu c u c n thi t
phù h p v i quy lu t khách quan.
Xu t phát t nh ng lý do trên tác gi l a ch n ñ tài: "Gi i quy t
vi c làm cho lao đ ng nơng thơn trên ñ a bàn huy n Hòa Vang,
thành ph Đà N ng” làm ñ tài lu n văn th c sĩ.
2. M c đích nghiên c u
H th ng hóa cơ s lý lu n và th c ti n v gi i quy t vi c làm
cho lao ñ ng nông thôn; Nghiên c u th c tr ng gi i quy t vi c làm
cho lao ñ ng

huy n Hòa Vang; Đ xu t bi n pháp nh m gi i quy t

vi c làm cho nông thôn huy n Hòa Vang m t cách hi u qu .
3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n văn
- Đ i tư ng nghiên c u: Nh ng v n ñ liên quan ñ n gi i quy t vi c
làm cho lao đ ng nơng thơn t i huy n Hịa Vang t năm 2005 - 2010.
- Ph m vi nghiên c u: gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng
thơn trên đ a bàn huy n Hịa Vang t năm 2005 - 2010.
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn ñư c th c hi n trên cơ s phương pháp lu n c a ch
nghĩa duy v t bi n ch ng và ch nghĩa duy v t l ch s . K t h p s


2
d ng các phương pháp ti p c n h th ng, phương pháp phân tích, so
sánh, th ng kê, phương pháp chuyên gia và t ng h p, d a trên nh ng
tài li u th c ti n c a các ngành có liên quan đ n ph m vi nghiên c u
ñ làm rõ v n ñ mà ñ tài ñ c p.
5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài
K t qu c a lu n văn có th làm tài li u tham kh o cho các cơ
quan ch c năng, s , ban, ngành có liên quan đ n vi c ho ch đ nh
chính sách, chi n lư c gi i quy t vi c làm cho ngư i lao đ ng
nơng thơn Huy n Hịa Vang, cũng như các đ a phương khác có đi u
ki n kinh t - xã h i tương ñ ng.
6. B c c đ tài
Ngồi ph n m đ u, k t lu n và tài li u tham kh o n i dung c a
lu n văn g m có 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng
nông thôn.
Chương 2: Th c tr ng gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng
thơn Huy n Hòa Vang, Thành ph Đà N ng.
Chương 3: M t s gi i pháp gi i quy t vi c làm cho lao đ ng

nơng thơn trên đ a bàn Huy n Hòa Vang, thành ph Đà N ng trong
th i gian t i.

CƠ S

Chương 1
LÝ LU N V GI I QUY T VI C LÀM
CHO LAO Đ NG NƠNG THƠN

1.1. Nh ng v n đ chung v lao ñ ng, vi c làm
1.1.1. M t s khái ni m
- Lao đ ng là ho t đ ng có m c đích, có ích cho con ngư i tác
đ ng lên gi i t nhiên, xã h i nh m mang l i c a c i v t ch t cho
b n thân và cho xã h i.


3
- Vi c làm là ph m trù t ng h p liên k t các quá trình kinh t xã h i và nhân kh u, nó thu c nh ng v n ñ ch y u c a tồn b đ i
s ng xã h i.
- Th t nghi p là tình tr ng t n t i khi m t s ngư i trong ñ tu i
lao ñ ng mong mu n và có kh năng làm vi c, r t tích c c tìm ki m
nhưng khơng tìm đư c vi c làm.
1.1.2. Vi c làm cho lao đ ng nơng thơn
* Khái ni m
- Lao ñ ng nông thôn là nh ng ngư i thu c l c lư ng lao ñ ng
và ho t ñ ng trong h th ng kinh t nông thôn.
- Vi c làm cho lao đ ng

nơng thơn là nh ng ho t ñ ng lao

ñ ng trong t t c các lĩnh v c s n xu t, kinh doanh, d ch v và qu n
lý kinh t xã h i c a m t b ph n l c lư ng lao đ ng sinh s ng
nơng thơn ñ mang l i thu nh p mà không b pháp lu t ngăn c m.
G m có vi c làm thu n nông và vi c làm phi nông nghi p.
* Đ c ñi m vi c làm c a lao đ ng nơng thơn
- Các ho t đ ng s n ngu t thư ng b t ngu n t kinh t h gia
đình. Nên vi c chú tr ng thúc ñ y phát tri n các ho t ñ ng kinh t
khác nhau c a kinh t h gia đình là m t trong nh ng bi n pháp t o
vi c làm có hi u qu .
- Vi c chuy n ñ i cơ c u cây tr ng, v t nuôi theo hư ng thu
d ng nhi u lao ñ ng cũng là bi n pháp t o thêm nhi u vi c làm ngay
trong s n xu t nơng nghi p.
- Ho t đ ng d ch v nông thôn là khu v c thu hút đáng k lao
đ ng nơng thơn và t o ra thu nh p cao cho lao ñ ng.
* Ý nghĩa gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng thơn
- Vi c làm là nhu c u c a t t c m i ngư i lao ñ ng nh m
ñem l i thu nh p cho b n thân và gia đình h m t cách h p lý, t o


4
m t ngu n thu nh p chính đáng, đ trang tr i cho ho t ñ ng ñ i
s ng c a b n thân, th a mãn nhu c u c a gia đình và ti t ki m
ho c đem tích lũy.
- Lao đ ng nơng thơn ñư c gi i quy t vi c làm s có cu c s ng
n đ nh, góp ph n quan tr ng trong vi c xây d ng và phát tri n kinh
t - xã h i v i tư cách chính h là m t ph n t c t y u. Khơng có
vi c làm ho c vi c làm b p bênh, năng su t lao ñ ng th p, hi u qu
s n xu t kém, d n đ n thu nh p khơng n ñ nh, khi n cho vi c ñ u
tư tái s n xu t

khu v c nông thôn g p nhi u khó khăn. M t khác,

v n đ dư th a lao đ ng

nơng thơn tr nên đáng báo ñ ng, nhi u

làng ngh truy n th ng mai m t, thanh niên

các làng q khơng

có vi c làm thư ng xuyên chơi b i, lêu l ng, d n ñ n sa ngã vào t
n n xã h i...
- Gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng thơn th hi n vai trị c a
xã h i ñ i v i ngư i lao ñ ng

nông thôn và h n ch ñư c nh ng

phát sinh tiêu c c cho xã h i do thi u vi c làm gây ra.
1.2. Gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng thơn
1.1.1. Khái ni m
Gi i quy t vi c làm là t ng th nh ng bi n pháp, chính sách kinh
t xã h i c a nhà nư c, c ng ñ ng và b n thân ngư i lao ñ ng tác
ñ ng ñ n m i m t c a ñ i s ng xã h i t o ñi u ki n thu n l i ñ ñ m
b o cho m i ngư i có kh năng lao đ ng có vi c làm.
1.1.2. N i dung, tiêu chí đánh giá gi i quy t vi c làm cho lao
đ ng nơng thơn
- Hư ng nghi p, ñào t o ngh và gi i thi u vi c làm cho lao
đ ng nơng thơn
Tiêu chí đánh giá: S lao ñ ng ñư c tư v n hư ng nghi p; S lao
ñ ng ñào t o ngh , cơ c u ngành ngh ñào t o; S lao ñ ng ñư c

5
gi i thi u vi c làm; S lao ñ ng có vi c làm thơng qua đào t o ngh ;
S lao đ ng có vi c làm thơng qua gi i thi u vi c làm.
- Gi i quy t vi c làm thơng qua chính sách tín d ng nơng thơn
Tiêu chí đánh giá: Ngu n v n tín d ng gi i quy t vi c làm; S
lao ñ ng ñư c vay v n; S lao ñ ng ñư c gi i quy t vi c làm thông
qua vay v n.
- Phát tri n s n xu t, thu hút lao đ ng nơng thơn
Tiêu chí đánh giá: s ngành ngh m i; S cơ s s n xu t tăng
thêm; S lao ñ ng ñư c gi i quy t vi c làm t các cơ s m i.
- Xu t kh u lao đ ng
Tiêu chí đánh giá: s cơ s mơi gi i xu t kh u lao ñ ng; s lao
ñ ng ñư c gi i quy t vi c làm qua xu t kh u.
1.1.2. Nh ng nhân t

nh hư ng ñ n gi i quy t vi c làm cho

lao đ ng nơng thơn
- Đi u ki n t nhiên. Đ a phương nào có đi u ki n t nhiên thu n
l i thì s có nhi u cơ h i thu hút ñư c nh ng d án và chương trình
phát tri n kinh t - xã h i, chương trình phát tri n vùng..., là cơ h i
ñ gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nói chung và lao đ ng nơng thơn
nói riêng.
- Đi u ki n kinh t . Cơ s h t ng hi n đ i, chính sách thơng
thống là đi u ki n đ phát tri n s n xu t

nông thôn, gi i quy t

vi c làm cho lao đ ng nơng thơn và ngư c l i.
- Các y u t xã h i. Dân s là ngu n cung c p lao ñ ng nhưng
cũng là gánh n ng khi gi i quy t vi c làm. Các y u t y t , giáo
d c… là ñi u ki n h tr nâng cao ch t lư ng lao ñ ng, tăng kh
năng gi i quy t vi c làm.
- B n thân ngư i lao ñ ng. Là ngu n l c thúc đ y th c hi n các
cơng vi c mà xã h i phân công s p x p. Cơ h i vi c làm cho lao


6
đ ng nơng thơn cũng ph thu c r t nhi u vào chính s tích c c h c
t p, rèn luy n, ch ñ ng, t giác trong quá trình tìm vi c và làm vi c
c a b n thân ngư i lao ñ ng.
1.3. Kinh nghi m gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng nông
thôn c a m t s ñ a phương
- Duy trì s n xu t nơng nghi p
- C n t p trung đ y m nh cơng tác đào t o ngh cho ngư i dân
nơng thơn.
- Đ y m nh vi c thu hút v n ñ u tư trong và nư c ñ chuy n
d ch cơ c u kinh t theo hư ng s n xu t hàng hoá, phát tri n kinh
t , t o nhi u vi c làm cho ngư i dân nông thôn.
- S d ng và qu n lý t t ngu n v n h tr vi c làm cho ngư i
lao đ ng

nơng thơn.

Chương 2
TH C TR NG GI I QUY T VI C LÀM CHO
LAO Đ NG NƠNG THƠN
HUY N HỊA VANG, TP ĐÀ N NG

2.1. Đ c ñi m v ñi u ki n t nhiên, kinh t xã h i nh hư ng
ñ n gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng nơng thơn huy n Hịa Vang,
Thành ph Đà N ng
- Đi u ki n t nhiên: Hòa Vang là m t huy n ngo i thành c a
thành ph Đà N ng, có v trí đ a lý và ñ a hình thu n l i cho s phát
tri n kinh t nông nghi p, gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng
thơn. Tuy nhiên, có m t s xã l i có đ a hình đ t x u, khí h u hay
ch u thiên tai, bão lũ nên nh hư ng không nh ñ n vi c làm cho lao
ñ ng nông thôn Huy n.


7
- Đi u ki n kinh t : kinh t huy n Hịa Vang nh ng năm g n đây
ngày càng phát tri n, t c ñ tăng trư ng bình qn giai đo n 20052010 đ t 9,27%/năm, cơ c u chuy n d ch theo hư ng tăng t tr ng
ngành công nghi p (năm 2005 công nghi p chi m 35,52% t tr ng
GDP thì đ n 2010 t l này là 42,16%), d ch v (2005: 20,43%,
2010: 24,2%), t o cơ h i có thêm vi c làm cho lao đ ng Huy n.
Nhưng nhìn chung thì nơng nghi p v n chi m t tr ng l n trong cơ
c u kinh t nên tình tr ng thi u vi c làm

Huy n v n còn cao (2010:

33,64%).
- Đi u ki n xã h i: dân s đơng, tăng qua các năm là ngu n lao
ñ ng d i dào nhưng cũng t o áp l c cho Hòa Vang khi gi i quy t
vi c làm ñ thúc ñ y tăng trư ng kinh t , n ñ nh xã h i.
2.2. Th c tr ng vi c làm c a lao ñ ng nơng thơn trên đ a bàn
Huy n Hịa Vang
2.2.1. Th c tr ng lao đ ng nơng thơn Huy n Hịa Vang
- Cơ c u dân s trong đ tu i lao đ ng bình qn chi m t i

60,15% cơ c u dân s toàn Huy n, nhưng th l c và trình đ c a lao
đ ng Hịa Vang còn h n ch .
- Huy n Hòa Vang có s lao đ ng đã t t nghi p trung h c khá
cao (34,08%), nhưng s lao ñ ng ñã t t nghi p c p III l i th p
(chi m 26,41%), s lao ñ ng ñư c ñào t o ngh qua các năm có
xu hư ng gia tăng nhưng t l lao ñ ng chưa qua ñào t o v n

m c

cao, bình quân trong giai ño n 2005 – 2010 là 71,48%.
- Lao ñ ng ch y u

ngành nông nghi p nên năng su t bình

qn có tăng nhưng chưa cao, thu nh p cịn

m c th p so v i c

nư c. Năm 2005 bình qn thu nh p c a lao đ ng Hịa Vang ch
kho ng 36,91% thu nh p bình qn c a thành ph và 54,28% thu


8
nh p c nư c, nhưng ñ n nay con s này đã gi m xu ng cịn 32,99%
và 39,79%.
2.2.2. Th c tr ng v vi c làm c a lao đ ng nơng thơn Hịa Vang
- Cơ h i vi c làm cho lao đ ng nơng thơn Hịa Vang còn th p
so v i ti m l c c a Huy n và nhu c u c a lao ñ ng trên ñ a bàn
Huy n. Ngu n lao ñ ng c a huy n tương ñ i d i dào, tăng ñ u
qua các năm. Đ n năm 2010 ngu n lao ñ ng huy n ñ t 65.605

ngư i và l c lư ng lao ñ ng lên t i 61.029 ngư i. Bình quân m i
năm Huy n m i ch gi i vi c làm cho kho ng hơn 2000 lao ñ ng.
- Cơ c u lao đ ng có s chuy n d ch rõ nét theo hư ng công
nghi p – d ch v ñ phù h p v i xu th phát tri n kinh t . T tr ng
lao ñ ng nơng nghi p gi m t

64,7% xu ng cịn 50,35% gi m

14,35%, t tr ng lao đ ng cơng nghi p tăng t 15,67% lên 21,22%
tăng 5,55%, d ch v tăng t 19,63% lên 28,43% tăng 8,8%. Tuy
nhiên nông nghi p v n đang là khu v c có s thu hút khá nhi u lao
ñ ng tham gia (30.126 ngư i, chi m 50,35%).
- Tuy th i gian lao ñ ng ñư c s d ng c a huy n có xu hư ng
tăng d n nhưng cịn

m c th p. Theo th ng kê thì năm 2005 là

78,95% ñ n 2010 vào kho ng 84,26%. Nhưng trên th c t t l này
nh hơn nhi u, ch kho ng 82%. Đi u đó ch ng t hi u qu s d ng
th i gian c a ngư i lao ñ ng chưa cao.
2.3. Th c tr ng gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng nơng thơn
Hịa Vang
2.3.1. Ho t đ ng hư ng nghi p, ñào t o ngh và gi i thi u vi c
làm


9
B ng 2.16: M t s chương trình tư v n và ñào t o c a Trung tâm
Gi i thi u vi c làm giai ño n 2005- 2010.
Đơn v tính: ngư i

BQ
Ch tiêu

2005 2006 2007 2008 2009 2010

2005 2010(%)

Tư v n vi c

374

406

493

561

638

721

594

50

69

83

104

127

148

105

81

97

112

124

147

163

134

900 1245 1405 1596 1738

1407

làm
Gi i

thi u

vi c làm
Giáo

d c

ñ nh hư ng
Đào

t o

781

ngh
(Ngu n: Đ án “Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng Hòa Vang”
Phòng Lao ñ ng - Thương binh - Xã h i huy n Hòa Vang)
S li u qua các năm cho th y v qui mơ đào t o và tư v n vi c
làm c a trung tâm ngày càng r ng hơn, s lao ñ ng nơng thơn tham
gia vào q trình tư v n vi c làm và ñào t o ngh ngày càng tăng, c
th năm 2005 tư v n vi c làm cho 374 ngư i ñ n năm 2010 ñã tư v n
lên ñ n 721 ngư i. Đ c bi t v ñào t o ngh năm 2005 m i ch có
781 ngư i đ n năm 2010 đã lên t i 1738 ngư i.
Theo th ng kê, t l lao đ ng nơng thơn Huy n Hịa Vang có
vi c làm sau khi ñào t o ñ t kho ng g n 70%. Hi u qu c a v n ñ
gi i quy t vi c làm c a huy n còn khá th p. Nguyên nhân do: h
th ng d ch v vi c làm ít, đ i ngũ cán b thì chưa đáp ng v i nhi m
v làm vi c, văn phòng huy n l i

trung tâm huy n nên ngư i lao

10
đ ng

các vùng xa khơng đư c tư v n k p th i. Do d ch v vi c làm

khơng ph i là ho t đ ng chính c a phịng Lao đ ng, thương binh và
xã h i Huy n nên công tác này th c hi n khơng hi u qu .
2.3.2. Ho t đ ng gi i quy t vi c làm thơng qua chính sách tín
d ng nơng thơn
- Ngu n v n tín d ng gi i quy t vi c làm: chương trình Qu c gia
v gi i quy t vi c làm cho ngư i lao đ ng (chương trình 120), các
ngân hàng thương m i, ngân hàng Nông nghi p & phát tri n nơng
thơn...
- S h vay v n đ ñ u tư ngày càng tăng. Năm 2005 là 406 h
đ n 2010 có kho ng 616 h /5.385h v i 18.868 nhân kh u trên ñ a
bàn huy n ñư c vay v n h tr vi c làm, t đó t o vi c làm cho
kho ng 900 lao ñ ng (năm 2005) ñ n 1.800 lao ñ ng (năm 2010).
- Ngư c l i, có nhi u h ñư c vay ưu ñãi nhưng l i làm ăn thua
l d n ñ n gi i quy t vi c làm không hi u qu . Lý do là: m c vay
chưa ñ ñ chi tr cho các y u t đ u vào; Chương trình cho vay
khơng h tr các ho t ñ ng ñào t o, do v y q trình s n xu t cịn g p
khó khăn; Th i h n vay ng n, lư ng v n nh nên ñ u tư vào s n xu t
khơng đ n nơi, đ n ch n; Ngư i nông dân chưa nghĩ ra cách làm ăn
có hi u qu nên đ u tư khơng đúng hư ng; Thi u thông tin v các
lo i th trư ng ñ u vào và ñ u ra c a ho t ñ ng s n xu t.
2.3.3. Th c tr ng phát tri n s n xu t, thu hút lao đ ng nơng thơn
* Phát tri n các ngành ngh c a huy n
- Trên ñ a bàn huy n có 23 làng ngh l n nh ñã gi i quy t t t
ñáng k m t lư ng l n lao đ ng trong và ngồi ñ tu i lao ñ ng
nông thôn, tăng thu nh p cho ngư i lao ñ ng, t n d ng th i gian

nhàn r i c a s n xu t nông nghi p.


11
- Vi c m r ng các làng ngh m i cịn g p nhi u khó khăn do
chưa tìm ra s n ph m có th đáp ng nhu c u c a th trư ng, ngư i
dân chưa th c s ñ u tư ñ phát tri n các làng ngh ; chính sách
khuy n cơng c a huy n chưa th c s hi u qu , chưa tìm ra th trư ng
tiêu th ; trình đ tay ngh c a ngư i lao đ ng cịn h n ch , vi c
truy n d y ngh chưa bài b n, ngu n v n còn h n h p ñ m r ng
s n xu t theo qui mơ l n, đi u đó l i gây tr ng i cho m c tiêu t o
thêm vi c làm cho lao đ ng nơng thơn.
* Phát tri n kinh t trang tr i
Tồn huy n có kho ng 157 trang tr i. Thư ng các trang tr i quy
mơ nh nên s lư ng lao đ ng làm vi c

m i trang tr i là ít kho ng

10-15 ngư i/trang tr i. Hi n nay, trên tồn huy n có kho ng 1.500
lao đ ng làm vi c trong các trang tr i, do đó lao ñ ng làm vi c trong
các trang tr i còn r t ít.
* Đ u tư xây d ng cơ s h t ng t o vi c làm cho lao đ ng nơng thơn
Nh đ u tư cho h t ng nơng nghi p, nơng thơn đã t o ñi u
ki n phát tri n s n xu t nông, lâm, ngư nghi p và kinh t nông
thôn, gi i quy t vi c làm, nên thu nh p c a ngư i dân ñã ñư c c i
thi n, t l h nghèo

nơng thơn đã gi m rõ r t.

M c dù t c ñ tăng trư ng kinh t c a Huy n ngày càng kh

quan nhưng lư ng lao ñ ng ñư c gi i quy t vi c làm năm 2010 l i
th p hơn so v i năm 2005, lý do có th là s lao đ ng nơng thơn b
m t đ t s n xu t, thu c di n di d i, gi i t a tăng do q trình đơ th
hóa cao. Vi c chuy n đ i cơ c u ngành ngh , làm thêm ngh ph
chưa th c s ñáp ng ñư c c u lao ñ ng c a ngư i dân.
* Phát tri n các khu cơng nghi p
V i s h tr đ c l c và hi u qu c a công tác khuy n cơng,
ho t đ ng s n xu t cơng nghi p nơng thơn trên đ a bàn huy n Hòa


12
Vang trong nh ng năm qua đã có bư c phát tri n m nh m . Hi n
khu công nghi p Hịa C m có 65 Doanh nghi p v i hơn 10.000 lao
ñ ng tham gia ho t ñ ng s n xu t. Hòa Vang ñang ti n hành xây
d ng khu công ngh cao nh m thu hút lao đ ng trình đ cao.
2.3.4. Xu t kh u lao đ ng
B ng 2.19: Tình hình xu t kh u lao đ ng

Hịa Vang giai

đo n 2006-2010
Đvt: Ngư i
Ch tiêu

2006

2007

2008

2009

2010

T ng s lao ñ ng

275

320

290

330

287

Nam

120

150

160

180

163

N

155

170

130

150

124

(Ngu n: Đ án “Gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng Hòa Vang”
Phòng Lao ñ ng - Thương binh - Xã h i huy n Hòa Vang)
S lư ng lao ñ ng tham gia xu t kh u lao ñ ng ngày càng ñông.
Trong nh ng năm qua ho t ñ ng xu t kh u lao ñ ng ñư c coi gi i
pháp tích c c nh m t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng, đ c bi t là lao
đ ng ph thơng, có trình đ th p

nơng thơn trên đ a bàn huy n.

Trong đó l c lư ng nam gi i tham gia xu t kh u ngày càng tăng.
Ch

y u sang làm vi c ph

thông

các nư c: Hàn Qu c,

Malaysia,… Tuy nhiên do lao ñ ng c a chúng ta thi u v trình đ
chun mơn, l i r t ít bi t v ngo i ng , cũng như phong t c t p

quán c a các nư c ñ n làm vi c nên ch y u làm nh ng cơng vi c
gi n đơn. Do đó đ phát huy ti m năng và l i th này Hòa Vang c n
ph i chú tr ng vào v c đào t o trình đ chun mơn, ngo i ng cũng
như tác phong làm vi c công nghi p, pháp lu t c a nư c b n có như
v y chúng ta m i t n d ng ñư c ngu n l c này.


13
2.4. Nh ng thu n l i, khó khăn trong gi i quy t vi c làm
cho ngư i lao ñ ng trên ñ a bàn huy n Hòa Vang, thành ph
Đà N ng
2.4.1. Nh ng thu n l i
- Trong nh ng năm qua n n kinh t huy n có nh ng bư c phát
tri n khá, đ t 10,96%/năm (2005-2010). Các ngành kinh t tr ng
ñi m ngày càng phát tri n thu hút l c lư ng lao ñ ng t các ngành
khác nh m làm gi m s c ép v di n tích canh tác/ngư i lao ñ ng
xu ng.
- Cơ c u lao ñ ng chuy n d ch ngày càng phù h p v i cơ c u
kinh t và xu hư ng phát tri n, t o cơ h i gi i quy t vi c làm cho lao
đ ng nơng thơn Hịa Vang.
- Q trình CNH-HĐH nơng nghi p nơng thơn t ng bư c phát
tri n t o đi u ki n thu n l i thúc ñ y cho ngư i dân s n xu t kinh
doanh. Huy n cũng ngày càng chú tr ng ñ n h tr ngư i dân trong
vi c vay v n, KHKT đ gi i quy t vi c làm, xố đói gi m nghèo. Đ u
tư phát tri n giáo d c ñào t o ñ nâng cao ki n th c cho ngư i dân, ñ
t h t o vi c làm cho b n thân, gia đình, làm gi m t l th t nghi p.
2.4.2. Nh ng khó khăn
- Chuy n d ch cơ c u kinh t cịn ch m, thi u đ ng b , s n xu t
hàng hố cịn nh l , các lo i cây công nghi p ng n ngày, cây giá tr
kinh t cao chi m t l th p. Chưa phát huy ñư c ti m năng, l i th

c a tài nguyên.
- Vi c chuy n giao các mô hình ti n b k thu t vào s n xu t,
phát tri n ngành ngh nông thôn cũng như vi c xây d ng các mơ
hình đi n hình tiên ti n còn h n ch .


14
2.5. Nh ng t n t i trong gi i quy t vi c làm cho lao đ ng
nơng thơn

huy n Hòa Vang và nguyên nhân

2.5.1. Nh ng t n t i trong gi i quy t vi c làm
-

huy n Hòa Vang kinh t ch y u d a vào s n xu t nông

nghi p l c h u. S m t cân ñ i gi a cơ c u lao ñ ng và cơ c u kinh
t gây ra tình tr ng thi u, th a lao ñ ng gi t o.
- Công tác ñào t o ngh chưa ñáp ng c v n i dung l n cơ s
v t ch t cho nên ngư i lao ñ ng v n chưa khai thác ñư c cơ h i tìm
ki m vi c làm.
- Ti p c n thơng tin kinh t c a h cịn th p: ch y u ti p xúc v i
ngu n thơng tin t b n bè, hàng xóm, chính quy n đ a phương, báo
chí, đài.
- Ngu n cung lao ñ ng t i ch ti p t c tăng ñang gây s c ép l n
v nhu c u vi c làm

nông thôn.

2.5.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i
- Lao đ ng nơng nghi p cịn gi vai trị ch đ o trong cơ c u lao
đ ng.
- Cơng tác đánh giá cũng như tuyên truy n cho ngư i dân theo
h c các l p đào t o ngh cịn y u, cán b giáo viên chưa th t s tâm
huy t v i ngh ñã nh hư ng ñ n ch t lư ng ñào t o.
- S g n k t gi a các trung tâm, trư ng trong quá trình ho t ñ ng
và m i liên h gi a Trung tâm gi i thi u vi c làm, Trư ng d y ngh
và trung tâm d y ngh v i doanh nghi p còn l ng l o.
- S y u kém v ch t lư ng lao ñ ng

các vùng là do lao

ñ ng b h c s m đ đi tìm vi c làm mưu sinh và b h c l p gia
đình s m. Đi u này s
trong tương lai.

nh hư ng ñ n v n ñ tìm ki m vi c làm


15
- K t c u h t ng nông nghi p nơng thơn cịn nhi u b t c p là do
ngu n v n ñ u tư xây d ng cơ b n b h n ch , ch y u d a vào
ngu n v n h tr phát tri n và t ngân sách c a trung ương
- Ngun nhân nh hư ng đ n qui mơ phát tri n c a các ngành
thương m i d ch v ch y u là thi u v n và thi u trình đ .
- Do ng d ng khoa h c k thu t, phát tri n h th ng th y l i,
giao thông nông thôn và cơ gi i hóa s n xu t nơng nghi p ñã làm
gi m nhu c u s d ng lao ñ ng.

Chương 3
M T S GI I PHÁP GI I QUY T VI C LÀM
CHO LAO Đ NG NÔNG THƠN TRÊN Đ A BÀN
HUY N HỊA VANG TRONG TH I GIAN T I
3.1. Căn c ñ xu t gi i pháp
3.1.1. Các d báo v lao ñ ng vi c làm
Căn c vào ñ nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i c a huy n, vào
ti m năng và l i th phát tri n kinh t t i ñ a bàn huy n, vào quan
ñi m v s d ng lao ñ ng và gi i quy t vi c làm c a chính quy n đ a
phương huy n Hịa Vang đ có th đưa ra m t s gi i pháp gi i
quy t vi c làm cho lao ñ ng nông thôn huy n h p lý.
D báo c a S KH ĐT và nhóm chun gia đ n năm 2020 cơ c u
kinh t huy n Hòa Vang là nông – lâm – th y s n chi m 26,8%; công
nghi p – xây d ng chi m 46,1% và thương m i – d ch v là 28,1%.
Theo d báo c a các cơ quan ch c năng c a Tp Đà N ng, dân s
Hòa Vang d ki n s tăng t 117 nghìn ngư i năm 2010 lên 130
nghìn ngư i năm 2015 và 150 nghìn ngư i năm 2020; tương ng v i
t c ñ tăng trư ng trung bình 2,1% giai đo n 2011-2015 và 2,9%
/năm giai ño n 2016-2020; tăng t nhiên trung bình đ t 1,2%/năm,


16
tăng cơ h c 14,5%/năm giai đo n 2011-2020. Nhìn chung trong giai
ño n ñ n năm 2020, dân s Hịa Vang tr , s dân trong đ tu i lao
ñ ng chi m t l tương ñ i cao kho ng 65-66%, do v y ñào t o ngh
và t o vi c làm là m t trong nh ng nhi m v quan tr ng c a huy n
trong th i gian t i.
B ng 3.3: D báo nhu c u vi c làm trên ñ a bàn Huy n
(2011 - 2020)
(ĐVT: ngư i)

Ch tiêu

2011

2015

2020

Ngu n lao ñ ng

109.912

110.908 112.373

Lao ñ ng làm vi c trong n n kinh t

97.822

99.817

101.136

Lao đ ng chưa có vi c làm

2.260

2.036

1.790

T o vi c làm m i

4.300

4.500

4.700

T l th t nghi p

2,31

2,00

1,77

T l th i gian lao ñ ng s d ng (%)

81,6

83

85

(Ngu n: “Đ án gi i quy t vi c làm cho lao đ ng Hịa Vang
đ n năm 2020”, Phịng LĐTBXH Hịa Vang, 2010)
3.1.2. Quan đi m, m c tiêu, phương hư ng gi i quy t vi c làm
cho lao đ ng nơng thơn trên đ a bàn huy n
- Quan ñi m: Gi i quy t vi c làm là trách nhi m c a nhà nư c,
c a doanh nghi p, c a đồn th và c a tồn xã h i. Vì v y ph i có s

k t h p ch t ch gi a nhà nư c và nhân dân cùng làm ñ gi i quy t
t t vi c làm cho lao ñ ng nông thôn.
- M c tiêu: T c ñ tăng trư ng GDP bình quân th i kỳ 20112020 ñ t 11,5-12% năm; Cơ c u kinh t ti p t c chuy n ñ i m nh
theo hư ng tăng t tr ng công nghi p và d ch v ; T o công ăn vi c
làm cho s lao ñ ng b sung hàng năm, ph n ñ u m i năm gi m t l


17
th t nghi p xu ng 5% và nâng t l th i gian s d ng lao đ ng
nơng thơn lên 5%.
- Phương hư ng:
+ Đa d ng hố s n xu t nơng nghi p đ gi i quy t vi c làm
+ Phát tri n các ho t đ ng phi nơng nghi p

nơng thơn

3.2. Gi i pháp gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nơng thơn
Huy n Hịa Vang
3.2.1. Đ y m nh cơng tác hư ng nghi p, đào t o ngh , g n
ñào t o ngh v i s d ng lao đ ng
3.2.1.1. Cơng tác hư ng nghi p
- C n làm cho ngư i lao ñ ng có quan ni m đúng đ n v vi c
làm và ngh nghi p.
+ Đ nh hư ng cho ngư i lao ñ ng t ch n ngh và vi c làm ñ t
t o ra vi c làm cho phù h p v i ñ c ñi m kinh t t nhiên c a t ng
vùng.
+ Đ nh hư ng cho ngư i lao ñ ng làm v i nh ng vi c trư c m t
chưa địi h i chuyên môn kĩ thu t cao t i các doanh nghi p m i hình
thành trong các khu cơng nghi p và tư v n cho ngư i lao ñ ng ñang
có vi c làm bi t cách trao d i phát tri n kĩ năng ngh nghi p đ làm

nh ng cơng vi c địi h i trình ñ cao hơn.
- V phía ngư i s d ng lao ñ ng: c n ph i ñư c tư v n pháp
lu t, cung c p cho ngư i s d ng lao ñ ng v ñ c ñi m, trình đ , tâm
lý c a ngư i lao ñ ng trong vùng và ñ nh hư ng ngư i s d ng lao
đ ng ph i tích c c tuy n d ng lao ñ ng t i ñ a phương.
3.2.1.2. Quy ho ch m ng lư i các cơ s d y ngh
- Đi u tra, kh o sát nhu c u v ngu n nhân l c và th trư ng s c
lao ñ ng c a huy n, xã, cơng ty, xí nghi p, s , ngành...


18
- Đi u tra ñánh giá năng l c các cơ s d y ngh hi n có: Cơ s
v t ch t k thu t; s lư ng, ch t lư ng giáo viên; các ngành ngh c n
ñào t o, qui mơ đào t o; các hình th c đào t o.
- Khuy n khích vi c thành l p các cơ s d y ngh ngoài qu c l p,
nh m huy ñ ng các ngu n l c c a các t ch c kinh t , xã h i và cá
nhân trong và ngoài nư c, th c hi n xã h i hóa lĩnh v c đào t o ngh .
3.2.1.3. Chính sách đào t o ngh
- Tăng cư ng ñào t o, b i dư ng l c lư ng lao ñ ng có k thu t,
th lành ngh ; Có th đào t o, b i dư ng b ph n lao ñ ng này b ng
nhi u lo i hình trư ng l p; Chú tr ng ñào t o ng n h n v i t o
ngu n phát tri n lâu dài, cân ñ i phát tri n giáo d c ñào t o v i tăng
cư ng d y ngh .
- Đ y m nh ñào t o ngu n nhân l c ch t lư ng cao

b c cao

ñ ng, ñ i h c và sau ñ i h c.
- Gi v ng và thu hút ngu n nhân l c có trình đ cao.
- Đào t o ngu n nhân l c theo nhu c u xã h i.

- Đào t o ngh có đ c thù riêng so v i các b c h c khác c n có
chính sách khuy n khích, ưu đãi riêng ñ i v i giáo viên, cán b qu n
lý ñào t o.
V n ñ quan tr ng là ph i ln ln đi u ch nh d báo và cung
c p thông tin d báo c u lao ñ ng cho các nhà ñào t o lao ñ ng k
thu t đ có đi u ch nh k ho ch, n i dung và chương trình đào t o.
3.2.1.4. Gi i thi u vi c làm
- C n coi d ch v vi c làm không ph i là lĩnh v c kinh doanh như
nh ng lĩnh v c khác.
- Thông qua nhà nư c nhà cung c p d ch v vi c làm ñ y m nh các
liên k t gi a nhà ñào t o và ngư i s d ng lao ñ ng, theo h p ñ ng ñào
t o, ñ y m nh lo i hình đào t o t i xí nghi p kèm c p v a h c v a làm.


19
- Đa d ng hóa các hình th c ho t ñ ng c a các nhà cung c p vi c
làm như: h i ch vi c làm, tri n lãm, thi tay ngh cho các h c sinh h c
ngh trong và ngoài Huy n, ngoài khu v c, ngồi nư c... t đó có cơ s
đúc k t kinh nghi m và có chính sách h tr t nhà nư c.
3.2.2. Gi i pháp cho vay v n gi i quy t vi c làm
- Có chính sách phù h p, cân nh c nên ñ u tư vào nh ng ngành
có ti m năng phát tri n, ngành s d ng nhi u lao ñ ng.
- Phân ph i s d ng v n h p lý, trách ñ u tư dàn tr i. Nên ñ u tư
vào các ngành tr ng ñi m ñ ñ y m nh ngành ngh có ti m năng
phát tri n, gi i quy t vi c làm cho s lư ng l n lao ñ ng.
- Tăng ngu n v n vay trung h n, dài h n h tr cho nhân dân,
đ c bi t là nơng dân trong quá trình t o vi c làm và chuy n đ i cơ
c u kinh t nơng thơn.
- Trư c khi cho vay v n c n hư ng d n bà con, nh t là bà con
dân t c thi u s , vùng cao nên l a ch n con gì, cây gì cho phù h p

v i đi u ki n khí h u, đ t ñai, t p quán c a t ng ñ a phương.
3.2.3. Phát tri n s n xu t trong nông thơn đ thu hút lao đ ng
3.2.3.1. Đ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p,
nông thôn
Chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng tăng t

tr ng công

nghi p, d ch v
- Ưu tiên v n ñ u tư phát tri n nông nghi p theo hư ng thâm
canh tăng năng su t, coi tr ng công nghi p ch bi n, nh t là công
nghi p ch bi n nơng s n.
- C n chú tr ng đúng m c đ n cơng tác khuy n nơng, khuy n
công hư ng d n k thu t cho bà con nông dân nh m nâng cao
năng su t lao ñ ng, gi i quy t vi c làm cho lao đ ng
mi n núi.

nơng thơn


20
- M r ng các lo i hình d ch v : d ch v bưu ñi n ñ n các thôn,
xã, d ch v s a ch a các lo i máy móc, d ch v v n t i ... Đ y m nh
phát tri n lo i hình du l ch sinh thái, du l ch m o hi m.
3.2.3.2. Phát tri n các ngành ngh trong nông thôn
- Phát tri n ti u th công nghi p và các làng ngh truy n th ng
- Du nh p các ngh m i s d ng nhi u lao đ ng có th trư ng
tiêu th đ t o vi c làm m i cho lao ñ ng nông thôn.
- Phát tri n các hi p h i ngành ngh như h i làm vư n, h i tr ng
cây c nh, h i tr ng n m, ...

- Phát tri n kinh t trang tr i
- Khuy n khích phát tri n các thành ph n kinh t , ưu tiên phát
tri n các doanh nghi p v a và nh
3.2.3.3. Phát tri n các khu cơng nghi p
* Đ u tư, kêu g i đ u tư, phát tri n các khu công nghi p vào
Hịa Vang
- Ưu tiên và b trí m nh v n ngân sách ñ u tư cơ s h t ng
trong và ngồi hàng rào các khu cơng nghi p; Quy ho ch các khu
v c phát tri n công nghi p đ các chính sách xây d ng cơ s h t ng
tri n khai m t cách ñ ng b .
- Ban hành chính sách ưu đãi đ u tư h p d n hơn- C i cách th
t c hành chính đ th t s t o cơ ch "m t c a, t i ch " ñ gi m th
t c hành chính, gi m phi n hà, t o thu n l i và s n tâm cho các
nhà đ u tư vào khu cơng nghi p c a Huy n.
* Ti p t c ñ u tư, phát tri n các khu công nghi p thu c Huy n
cùng v i khu công ngh cao Hịa Liên đ thu hút lao đ ng, gi i quy t
vi c làm.
3.2.3.4. Tăng cư ng ñ u tư cơ s h t ng trong nông thôn


21
- Tăng t l ñ u tư t ngân sách nhưng ch y u cho k t c u h t ng
nông nghi p, nông thôn như h th ng: thu l i, ñư ng, h th ng ñi n…
- Tri n khai m nh các gi i pháp ñ ng b thúc đ y cơng nghi p
nơng thơn phát tri n; tăng cư ng ñ u tư k t c u h t ng nông thôn
- Xây d ng cơ ch h tr ñ u tư v h t ng hình thành các vùng
nguyên li u t p trung g n v i ch bi n; Tăng cư ng cơng tác giám
sát c ng đ ng đ i v i các cơng trình h t ng nơng thơn, cơng tác
theo dõi, ki m tra, thanh tra v n nhà nư c, k lu t báo cáo v các d
án ñ u tư, hoàn thi n các văn b n v ñ u tư.

3.2.4. Đ y m nh ho t ñ ng xu t kh u lao ñ ng
- M r ng liên doanh, liên k t v i các doanh nghi p xu t kh u
lao ñ ng c a t nh, các doanh nghi p l n trong nư c đ có h p đ ng
t t cho ngư i lao ñ ng trong huy n.
- Coi tr ng ñào t o ngh cho ngư i lao ñ ng ph c v chương
trình xu t kh u lao ñ ng; Huy n ñ y m nh d ch v tư v n cho ngư i
lao ñ ng trong v n ñ xu t kh u lao ñ ng, ñ ngư i lao ñ ng hi u
m t cách rõ hơn. H tr cho ngư i tham gia xu t kh u lao ñ ng, như
cho vay v n, d y ngo i ng .
- Các th t c xu t kh u lao ñ ng g n nh ; Tăng cư ng tìm ki n
th trư ng xu t kh u lao ñ ng ñ giúp chao ngư i lao ñ ng.
3.2.5. M t s gi i pháp khác
3.2.5.1. Th c hi n chi n lư c phát tri n dân s
- Gi m t l ngư i ăn theo, thơng qua đó tăng thu nh p bình
qn ñ u ngư i.
- Tăng t l ti t ki m trong dân cư, t đó có kh năng đ u tư m
r ng cho c u lao ñ ng.
3.2.5.2. Ki m soát vi c di chuy n dân cư theo chi n lư c phát tri n


22
- Di dân có k ho ch

nh ng đ a bàn có m t đ dân s đơng đ n

nh ng xã khác có l i th v đ t canh tác.
- Đ i v i các chương trình di dân có t ch c c n đ u tư ñ ng b
cơ s h t ng, ñư ng sá, ñi n, ñư ng, trư ng, tr m...

nh ng nơi

ti p nh n ngư i dân di cư, gi i quy t t t các v n ñ ñ t ñai, nhà

t i

nơi dân ñ n, ñ m b o phù h p v văn hóa, b n s c c a ngư i di cư
ñ n và ngư i ñ a phương.
3.2.5.3. S d ng di n tích ñ t đai m t cách có hi u qu
Trong nơng nghi p ph i thay ñ i cơ c u và di n tích cây tr ng,
v t ni trên cơ s ch n ñúng cơ c u cây tr ng, v t ni thích h p,
ph i đ y nhanh thâm canh, tăng v . Đ y m nh th c hi n giao ñ t
giao r ng cho ngư i dân đ h có trách nhi m trong vi c b o v và
khai thác r ng m t cách có hi u qu , t o thêm vi c làm, thu nh p
cho ngư i lao ñ ng.
3.2.5.4. Hoàn thi n khung pháp lý, tháo g

tr ng i v cơ ch

chính sách và th t c hành chính
+ Khuy n khích doanh nhân đ u tư s n xu t kinh doanh theo lu t
ñ nh (Lu t doanh nghi p; Lu t khuy n khích đ u tư...)
+ Ph bi n sâu r ng các Văn b n pháp lu t c a Nhà nư c v các
ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh, v đ t đai, tín d ng, thu , c i cách
hành chính và m t s quy đ nh khác c a Trung ương ñ áp d ng
trong Huy n.
3.3. M t s ki n ngh
3.3.1. Đ i v i cơ quan ch c năng
- Ti p t c ñ u tư nâng c p cơ s , máy móc trang thi t b d y
ngh ; thành l p thêm cơ s d y ngh cho huy n, m r ng qui mơ đào

23
t o. C n thi t th c hi n ch ñ ưu ñãi, ưu tiên cho các ñ i tư ng khu
v c nơng thơn cịn nhi u khó khăn.
- Các ñơn v s d ng lao ñ ng qua ñào t o, th i gian qua chưa
g n k t nhi u v i cơ s ñào t o, ch thơng qua m t s chương trình
tuy n d ng, chiêu m … Vì v y, c n có ph i h p c a t ng th như:
Nhà nư c, các đồn th , doanh nghi p s d ng lao ñ ng.
3.3.2. Đ i v i các cơ s kinh t
Đ i v i các cơ s kinh t c n nêu cao tinh th n ch ng tham
nhũng, gi m chi phí cho vi c s d ng lao đ ng sao cho có hi u qu .
T đó, phát tri n s n xu t, t o kh năng t o vi c làm cho lao đ ng
nơng thơn.
3.3.3. Đ i v i ngư i lao ñ ng
- Ngư i lao ñ ng c n ý th c ñư c trách nhi m t nâng cao trình
đ b n thân, giao ti p, kh năng hịa nh p vào mơi trư ng m i. C n
t c p nh p thông tin, trao d i ki n th c v vi c làm và v t c ñ
phát tri n kinh t m t cách t i đa đ t đó nâng cao vai trò nh n th c
v vi c t t o vi c làm cho cá nhân
- H nông dân c n xóa b tâm lý

l i, trơng ch s h tr c a

Nhà nư c.
Bên c nh đó cũng c n ph n ánh nh ng thi u sót, nh ng vư ng
m c trong s n xu t kinh doanh lên các t khuy n nông, ph n ánh
nh ng sai ph m m t cách k p th i cho các cơ quan có th m
quy n...