Skkn một số giải pháp dạy học hiệu quả, nâng cao kỹ năng ca hát cho học sinh lớp 3

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRIỆU SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP DẠY HỌC HIỆU QUẢ, NÂNG CAO
KỸ NĂNG CA HÁT CHO HỌC SINH LỚP 3.

Người thực hiện: Vũ Thị Thảo
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
SKKN thuộc lĩnh vực: Âm nhạc

THANH HOÁ, NĂM 2022

skkn


MỤC LỤC

STT

Nội dung

Trang

1

1.  MỞ ĐẦU

1

2

1.1 Lý do chọn đề tài                                                                   

1

3

1.2 Mục đích nghiên cứu                                                             

2

4

1.3 Đối tượng nghiên cứu                                                            

2

5

1.4 Phương pháp nghiên cứu                                                       

2

6

2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

7

2.1 Cơ sở lý luận

2

8

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm

3

9

2.3. Các giải pháp để sử dụng giải quyết vấn đề                       

4

10

2.3.1. Thực hiện chu đáo công tác chuẩn bị trước khi lên lớp

4

11

2.3.2. Xác định các bước cơ bản trong quá trình dạy học

6

12

2.3.3. Giúp học sinh hát đúng, hát diễn cảm và biểu diễn tốt.

7

13

2.3.4. Giúp học sinh cảm nhận được nội dung bài hát

8

14

2.3.5. Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin tham gia các cuộc thi về
Âm nhạc.

9

15

2.4. Hiệu quả của giải pháp đối với hoạt động giáo dục của bản
thân và nhà trường.

12

16

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

13

17

3.1. Kết luận

13

18

3.2. Kiến nghị

14

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Môn Âm nhạc là một mơn nghệ thuật được nhiều người u thích. Vì âm
nhạc tạo cho đời sống tinh thần của con người thêm lạc quan yêu đời. Âm nhạc
có ở mọi lúc mọi nơi trên toàn thế giới.
Hiện nay do điều kiện kinh tế của xã hội ngày càng phát triển vì thế mà ân
nhạc càng được phát triển. Ở Việt Nam chúng ta cũng vậy, Giáo dục đào tạo
được nhìn nhận là con đường quan trọng nhất để phát triển với mục đích hướng
tới phát triển tối đa năng lực cho từng cá nhân, giúp họ hòa nhập với cuộc sống
xã hội.

Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì cấp Tiểu học có ý nghĩa vơ cùng
quan trọng. Đây là bậc học nền tảng có nhiệm vụ xây dựng tồn diện nền móng
cho hệ thống giáo dục phổ thơng, đặt cơ sở vững chắc cho sự phát triển toàn
diện con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Môn Âm Nhạc trong trường Tiểu học là môn nghệ thuật được giảng dạy
ngay từ bậc Tiểu học nhằm giúp học sinh có năng lực cảm thụ âm nhạc. Môn
Âm Nhạc bậc Tiểu học ngày nay cũng được đánh giá ngang tầm với các môn
học khác để các em được phát triển nhân cách một cách tồn diện.
Việc triển khai mơn học Âm nhạc ở trường Tiểu học có ý nghĩa nhân văn
rất lớn, phù hợp với Công ước Quốc tế về Quyền trẻ em. Qua các bài học, các
em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ
thông về Âm nhạc, tất cả những cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hố âm
nhạc tối thiểu để góp phần cùng các mơn học khác giáo dục nhân cách, làm cho
các nội dung học tập ở nhà trường có tính tồn diện, làm thăng bằng, hài hồ các
hoạt động của trẻ em.
Trong thực tế, phụ huynh học sinh cho rằng việc con em họ đến trường
chỉ tập trung học kiến thức Tốn, Tiếng Việt cịn các mơn học khác chỉ là phụ,
vì vậy phụ huynh khơng đầu tư trang thiết bị, đồ dùng học tập cho con, cũng
không nhắc nhở con em hoàn thành nội dung bài học âm nhạc.
Chính vì vậy các em khơng chú ý học Âm nhạc, rất nhiều em chưa thuộc
hết các bài hát, hát không đúng nhạc điệu, chưa biết sử dụng các nhạc cụ gõ đơn
giản. Đặc biệt các em chưa có kỹ năng ca hát. Chưa dám hát trước đám đông,
chưa dám tham gia các kì thi âm nhạc vì thế mà năng khiếu âm nhạc của các em
không được phát huy.
Là một giáo viên dạy âm nhạc tôi rất băn khoăn, trăn trở, làm thế nào để
các em học âm nhạc một cách thoải mái, hiệu quả, đến với âm nhạc một cách tự
nhiên, hịa mình vào âm nhạc để năng khiếu, tài năng của các em được bộc lộ và
tự tin phát huy năng khiếu cửa mình ở mọi sân chơi âm nhạc để cuộc sống them
phần vui vẻ.
Từ những lí do trên tơi xin mạnh dạn đưa ra “ Một số giải pháp dạy học

hiệu quả, nâng cao kỹ năng ca hát cho học sinh lớp 3” nói riêng và học sinh
trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc nói chung.

skkn


2

1.2. Mục đích nghiên cứu
- Giúp học sinh Tiểu học nâng cao kĩ năng ca hát.
- Nâng cao nghiệp vụ sư phạm cho bản thân.
- Rèn kĩ năng viết đề tài nghiên cứu khoa học.
- Nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc ở trường Tiểu học Nguyễn
Bá Ngọc
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Các giải pháp dạy học hiệu quả, nâng cao kỹ năng ca hát cho học sinh lớp 3.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát
- quan sát thực tế giáo viên và học sinh.
- Thực hiện phỏng vấn, hỏi đáp, điều tra.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
- Phương pháp thực hành.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ em được
tham gia ca hát, được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản
thân mình. Những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc tác động vào cảm
xúc của các em giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng sáng tạo và có
tác dụng giáo dục đạo đức rất tốt cho học sinh.
Mục đích của việc dạy học môn Âm nhạc ở trường Tiểu học nhằm cung

cấp cho học sinh những kiến thức, kĩ năng, thái độ phù hợp với lứa tuổi và năng
lực của các em học, giúp học sinh phát triển một cách toàn diện, tự nhiên và cân
bằng về trí tuệ, sáng tạo và cảm xúc thẩm mỹ.
Cơ sở lý luận của phương pháp dạy học môn âm nhạc: Nhằm phát triển
nhận thức và các năng lực âm nhạc của học sinh, tạo cho các em có mợt trình đợ
văn hóa nhất định, góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh.
Môn Âm nhạc cung cấp cho học sinh những kiến thức âm nhạc phù hợp
với lứa tuổi.
Luyện tập kĩ năng hát đúng giai điệu, lời ca và bước đầu tập hát diễn cảm.
Luyện tập kĩ năng đọc nhạc và ghi chép nhạc đơn giản. Luyện tập kĩ năng nghe
và cảm nhận âm nhạc, luyện tập một số kĩ năng âm nhạc khác như gõ đệm, đánh
nhịp, vận động theo nhạc,…
Hình thức giảng dạy cơ bản của môn âm nhạc: Trong trường tiểu học, học
môn âm nhạc là một quá trình liên tục rèn luyện học hát tập thể, phát triển khả
năng nghe nhạc. Thông qua việc học âm nhạc ở giai đoạn đầu chủ yếu là học
hát, tình cảm và trí tuệ của các em được giáo dục, bồi dưỡng phát triển theo năm
tháng. Năng lực cảm thụ âm nhạc của các em được dần dần nâng lên là cơ sở để

skkn


3

hình thành một trình độ văn hố âm nhạc theo mục tiêu của mơn học. Vì vậy,
giáo viên phải nắm bắt được mục tiêu dạy - học để từ đó lên kế hoạch bài giảng
cho phù hợp với yêu cầu môn học.
Do đó mà tôi luôn trăn trở và đưa ra một số biên pháp giúp học sinh lớp 3 
thực hiện đúng một số kĩ năng ca hát ở trường tiểu học  nói chung và học sinh
trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc nói riêng như sau:
Bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lòng yêu âm nhạc nhằm phát triển nhân

cách. Thông qua các hoạt động âm nhạc làm cho đời sống tinh thần của các em
phong phú, lành mạnh, đem đến cho học sinh niềm vui, tinh thần lạc quan, sự
mạnh dạn, tự tin, lòng tự trọng và các giá tri khác.
Khuyến khích các em tự tin để tham gia các hoạt động âm nhạc trong và
ngoài trường học.
Từ đó mà môn Âm nhạc ở trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc được rất
nhiều các em học sinh u thích và đón nhận một cách hào hứng, các em tiếp
thu bài học mợt cách hồn nhiên, trong sáng, ngây thơ, thích được thể hiện, được
bộc lộ khả năng biểu diễn của bản mình trước sân khấu nhỏ khi nhà trường tổ
chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong các dịp lễ lớn và tham gia giao lưu
với các trường bạn.. 
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng giải pháp.
* Thuận lợi:
- Ban giám hiệu nhà trường là những đồng chí có chun mơn, nghiệp vụ
vững vàng, ln quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên áp dụng
các giải pháp mới nhằm năng cao chất lượng giáo dục.
- Nhà trường đã có đàn oóc – gan, máy chiếu để phục vụ cho việc giảng
dạy của giáo viên, dụng cụ dạy học tương đối đầy đủ.
- Học sinh có hứng thú trong việc học âm nhạc.
- Giáo viên có đầy đủ giáo trình, hướng dẫn cụ thể về vấn đề dạy mơn Âm nhạc.
* Khó khăn:
- Học sinh của trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc chủ yếu là các em sống
ở vùng nông thôn của huyện Triệu Sơn nên việc tiếp cận thơng tin cịn gặp nhiều
khó khăn.
- Môn học Âm Nhạc là môn học đặc thù và phụ thuộc vào năng khiếu nên
nhiều em còn bị hạn chế, khi hát còn sai giọng hoặc đọc nhạc chưa đúng cao độ.
- Còn khá nhiều em chưa mạnh dạn, tự tin trong khi hát. Cịn gị bó khi
biểu diễn trước lớp. Đặc biệt là hiện tượng phát âm tiếng địa phương nên đã gây
khơng ít khó khăn trong việc dạy các kĩ năng ca hát cũng như biểu diễn cho các em.
- Phụ huynh thì cho rằng: Đến trường là học Tốn, Tiếng Việt cịn Âm

nhạc chỉ là mơn phụ, không quan trọng, học cũng được, không học cũng chẳng sao.
Học sinh thì thích học các mơn thi đánh giá bằng điểm số, có điểm rõ ràng.
- Nhà trường chưa có phịng học đặc thù phục vụ cho việc dạy học âm nhạc.

skkn


4

Trên cơ sở lí luận thực tiễn giáo dục học sinh ở trường Tiểu học Nguyễn
Bá Ngọc bản thân tôi đã tìm tịi, học hỏi mạnh dạn đưa ra giải pháp khả thi
nhằm giúp học sinh u thích và học tốt mơn Âm nhạc, phát hiện và bồi dưỡng
những em có năng khiếu để các em phát huy khả năng, năng lực của mình.
Đầu năm học 2021- 2022 tơi đã kiểm tra khả năng âm nhạc của học sinh
khối 3, kết quả như sau: 
Số học
sinh Mức độ

85

Khả năng

Thuộc bài
hát

Kỹ năng
cảm thụ âm
nhạc
SL
TL

9
10,6

Hoàn thành tốt

SL
15

TL
17,6

Hồn thành

50

58,9

10

Chưa hồn thành

20

23,5

65

Kỹ năng
trình diễn
SL

6

TL
7,1

11.8

15

17,6

76,5

64

75,3

Qua khảo sát cho thấy các em thực hiện được môn âm nhạc với kiến thức
nhất định. Các em chưa thực hiện đúng kĩ năng cơ bản của cách hát, cách gõ
đệm, cũng như nghe nhạc và vận động theo nhạc.
Nguyên nhân đây là mơn học địi hỏi các em học sinh phải có năng khiếu
hoặc lòng đam mê nhưng thực tế đây là một mơn học có thời gian dạy học ít rất
(mối tuần 01 tiết), học sinh còn chưa đam mê âm nhạc, các em chưa có điều kiện
để tham gia vào các sân khấu lớn. Vì vậy các em thờ ơ với mơn Âm nhạc. Chính
vì lẽ đó mà trong lớp có nhiều em chưa nắm được cao độ trường đợ của các bài
hát và trong bài tập đọc nhạc, thậm chí cịn chưa nhớ tên nốt nhạc.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Tham mưu với lãnh đạo nhà trường bổ sung trang thiết bị.
Để sáng kiến đạt hiệu quả như mong muốn, tôi đã tham mưu với ban lãnh
đạo nhà trường sắp xếp và bổ sung một phòng học nghệ thuật để dạy Âm nhạc.

Bổ sung mua sắm các trang thiết bị, phục vụ cho dạy âm nhạc như:
- Các nhạc cụ giai điệu: sáo trúc, sáo Yamaha Recorder
- Nhạc cụ gõ: Thanh phách, song loan, temberin, …
- Các thiết bị nghe nhìn: Ti vi, loa, …
2.3.2. Thực hiện chu đáo công tác chuẩn bị trước khi lên lớp.
- Khi dạy học môn Âm nhạc cho học sinh để đạt hiệu quả và gây hứng thú
học tập cho học sinh. Tôi đã xây dựng nề nếp học tập cho học sinh ngay từ bài
học đầu tiên. Phải xác định thái độ và ý thức học tập cho các em đối với môn
Âm nhạc. 
- Chuẩn bị chu đáo các loại đồ dùng dạy học. Đồ dùng dạy học có tác
dụng chủ yếu vào thị giác của con người, giúp học sinh có hứng thú hơn khi
tham gia tiết học trên lớp như (Tranh ảnh, bảng phụ, các  nhạc cụ như đàn oóc

skkn


5

gan, thanh phách, song loan, mõ, trống nhỏ). Sử dụng đầy đủ đồ dùng dạy học là
cung cấp cho học sinh nguồn thông tin học tập, tạo khả năng để tơi trình bày nội
dung phương pháp dạy học phân mơn âm nhạc một cách sâu sắc, thuận lợi, hình
thành ở học sinh những phương pháp học tập tích cực, gây hứng thú hấp dẫn
trong giờ học. Giúp học sinh nâng cao tính chính xác khoa học, phát triển trí tuệ,
góp phần làm thư giãn đầu óc của các em. Tơi đã sử dụng triệt để các đồ dùng 
thiết bị của nhà trường. Ngồi ra, tùy từng bài dạy tơi mua thêm một số đồ dùng
cần thiết hoặc tự làm thêm một số đồ dùng đơn giản để học sinh có thêm đồ
dùng trong giờ học.
- Ln có hình thức lồng ghép giáo dục đạo đức thông qua nội dung bài
dạy và học.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy hoc chu đáo, phù hợp với điều kiện của nhà

trường và bản thân như: Đồ dùng của nhà trường là đàn óc gan song loan, mõ.
đồ dùng do tôi tự mua sắm máy nghe nhạc, đồ dùng do tôi tự làm như
thanh phách….
Đối với học sinh: sử dụng đồ dùng của nhà trường có sẵn. Đồ dùng học
tập của học sinh như bút chì hoặc cốc nhựa... 
Trong quá trình dạy học tơi rất chú trọng sử dụng đồ dùng dạy học hỗ trợ
nhằm tăng hiệu quả của tiết dạy. Do vậy việc sử dụng nhạc cụ để đệm hát
cho học sinh trong giờ học hát là rất cần thiết. Với phương pháp này tơi có thể
chủ động hơn trong cơng việc, tiết học sẽ diễn ra một cách nhẹ nhàng, học sinh
sẽ cảm thấy hứng thú và tập trung vào nội dung của bài học.
Thực hiện dạy và học theo phương pháp mới trong chương trình thay
SGK của Bộ giáo dục và đào tạo. Tôi đã áp dụng triệt để phương pháp mới trong
quá trình giảng dạy. Kết quả áp dụng đạt được rất khả quan, luôn tạo được hứng
thú và niềm đam mê  u thích mơn học cho học sinh trong giờ học
Tôi luôn nghiên cứu kĩ nội dung bài dạy, nắm vững nội dung kiến thức, kĩ
năng cần đạt của từng bài học Âm nhạc, đồng thời tìm ra những phương pháp,
hình thức dạy học mới, độc đáo để áp dụng cho từng bài dạy sao cho có hiệu quả
cao nhất. Bài soạn tỉ mỉ, kĩ càng thể hiện rõ ràng:
+ Kiến thức và kỹ năng cần đạt trong một giờ dạy học môn Âm nhạc ở
trường Tiểu học.
+ Dung lượng kiến thức và kỹ năng của mỗi bài học phải đảm bảo tính
vừa sức, dễ hiểu, dễ làm, dễ nhớ và hấp dẫn học sinh.
+ Phương pháp chủ đạo trong tiết dạy là phương pháp thực hành, ôn luyện
nhiều lần ở các dạng hoạt động khác nhau nhằm tạo hứng thú cho học sinh. Đặc
biệt tơi cần có những hoạt động phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh
trong từng tiết học.
+ Phương pháp và các thủ pháp dạy học phải luôn được cải tiến, sáng tạo,
phù hợp với điều kiện, khả năng học tập của học sinh .

skkn

6

+ Tơi dự kiến những tình huống sư phạm có thể nảy sinh trong giờ học để
lựa chọn thủ pháp sử lí tương ứng.
+ Tơi có thể linh động bố trí trời gian tổ chức các hoạt động phù hợp trong
thời lượng cho phép 30 – 35 phút cho một tiết dạy.
- Để thu hút học sinh vào tiết học ngay từ đầu tiết học tôi chuẩn bị kĩ càng
và  nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy nắm được những nội dung chính như: 
- Xác định được nội dung bài dạy
- Nắm được ý nghĩa và tính chất giáo dục trong nội dung bài dạy
- Tìm hiểu và biết sơ lược về thân thế sự nghiệp của tác giả và nội dung
bài hát.
- Biết tên và có thể hát một vài bài nổi tiếng của tác giả đó để minh hoạ.
- Tranh ảnh tác giả hoặc tranh ảnh có nội dung phù hợp với nội dung bài
hát để học sinh quan sát và liên tưởng.Với phương pháp này, tôi đã giúp học
sinh không chỉ nhớ ngay được tên bài hát, tên tác giả của bài hát đó mà cịn mở
rộng kiến thức cho học sinh, qua đó sẽ gây được tính tị mị của học sinh và
muốn tìm hiểu xem nội dung bài học có hấp dẫn như những thơng tin mà giáo
viên đã truyền đạt khơng từ đó giúp các em tự khám phá, u thích mơn học.
2.3.3. Xác định các bước cơ bản trong quá trình dạy học.
Giáo viên cần xác định các bước cơ bản trong quy trình dạy bài một nội
dung, bài hai nội dung, để đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy
tích cực của học sinh. Hạn chế tối đa phương pháp truyền khẩu. cần tích cực hóa
hoạt động  của học sinh bằng cách kết hợp cho các em nghe giai điệu của bài hát
qua tiếng đàn rồi  các em hát lại. Cụ thể khi dạy một bài hát tôi thực hiện theo
quy trình có 7 bước sau:
- Giới thiệu bài hát.
- Tìm hiểu về bài hát.

- Nghe hát mẫu.
- Khởi động giọng.
- Tập hát từng câu.
- Hát cả bài
- Củng cố, kiểm tra đánh giá.
Để thực hiện tốt phần dạy hát để hình thành cho các em kĩ năng ca hát
phổ thông, tôi đã rèn luyện cho mình khả năng nghe và hát chuẩn xác về cao độ,
trường độ, tiết tấu của bài hát: Các bước thực hiện như sau:
- Giới thiệu bài hát: Giáo viên có thể giới thiệu trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Tìm hiểu về bài hát.: Giúp học sinh hiểu được nội dung bài hát
- Nghe hát mẫu:  Việc hát mẫu là rất quan trọng vì khi hát mẫu, tơi có thể
kêt hợp với một vài động tác phụ hoạ đơn giản và nhịp nhàng, học sinh sẽ cảm

skkn


7

thấy thích thú hơn là khi nghe bài hát qua Rađiô. Sau khi nghe, yêu cầu học sinh
cảm nhận về giai điệu của bài hát, tính chất của bài.
- Khởi động giọng: giáo viên cho học sinh luyện thanh theo thang âm: 
- Đọc lời ca: chia đoạn chia câu. 
- Tập hát từng câu: Dạy hát từng câu theo lối móc xích, giáo viên dùng
đàn tấu câu hát đó 2 đến 3 lần để học sinh xác định được độ cao và trường độ
cua câu hát sau đó mói bắt nhịp.
Lưu ý: Sửa sai cho học sinh ngay khi phát hiện học sinh hát sai, khen và
biểu dương những em hát đúng, động viên và nhẹ nhàng uốn nắn những em thực
hiện chưa chính xác.
- Hát cả bài: Tổ chức ơn luyện hát theo các hình thức gõ đệm, hát đối đáp
từng câu theo tổ nhóm gợi ý học sinh nêu nội dung và ý nghĩa của bài hát.

-  Khuyến khích những em có khả năng hát tốt trình bày lại bài hát cho cả
lớp nghe nhằm giúp động viên tinh thần chủ động và tự tin đứng trước các bạn.
- Tổ chức thi đua hát giữa các tổ nhóm để tạo khơng khí sơi nổi của lớp học.
- Sau khi tập hát xong, giáo viên tổ chức các hoạt động kết hợp để thay
đổi khơng khí học tập của học sinh. Hoạt động kết hợp thường được sử dụng là
hát kết hợp gõ đệm với nhạc cụ gõ đơn giản nh cc nha, bỳt chỡ..
2.3.4. Giúp học sinh hát đúng, hát diễn cảm và biểu
diễn tốt.
Qua tng tit hc tụi vận dụng những phương pháp đổi mới vào nhằm
giúp các em hát đúng bài, biết thể hiện tình cảm của mình vào bài hát và tự tin
đứng trước đám đơng để biểu diễn theo cách của mình, tơi hướng dẫn các em chi
tiết từng cách hát đến cách biểu diễn.
a. Giúp học sinh hát đúng
Trong mỗi tiết dạy hát, tôi thường hướng dẫn các em chi tiết từng câu,
từng chỗ khó trong bài để học sinh hát đúng hơn bài hát mình được học.
Trong giờ học tơi cho học sinh hoạt động nhóm tổ, từng tổ đứng dậy hát
và nhận xét nhau để các em biết mình hát sai chỗ nào, tiếp đến tôi gọi cá nhân
lên hát, sửa sai cho các em. Có những bài dân ca có rất nhiều dấu luyến, giáo
viên cần hướng dẫn từng chữ sau đó giáo viên nhận xét từng tốp, từng cá nhân
để học sinh biết mình hát sai câu nào và hát lại cho đúng, từ đó giúp học sinh có
hứng thú học, đua nhau hát và xung phong lên bảng, giúp giờ học có kết quả cao nhất.
- Giúp các em hát tốt:
Qua mỗi bài học, mỗi bài hát mà giáo viên truyền đạt cho học sinh, giáo
viên cần phải giới thiệu chi tiết từng bước.
Ví dụ: Như trong bài hát “Gà gáy” dân ca cống (Lai Châu) trước tiên giáo
viên phải có tranh minh hoạ giới thiệu để học sinh biết về nội dung của bài và
xuất xứ của bài hát.

skkn

8

Giáo viên hát mẫu phải như diễn mẫu, hướng dẫn cách hát của từng câu,
đây là bài hát có những dấu lặng ở cuối câu nên cần ngắt, nghỉ rõ ràng mà mềm
mại nên chúng ta phải nhẹ nhàng và thể hiện cho đúng tính chất của bài. Giáo
viên cần phải phân tích từng câu để học sinh dễ hiểu và dễ thể hiện, vì đây là
một phương pháp mới nên giáo viên cho từng em lên bảng hát và sửa sai trực
tiếp để học sinh biết mình sai chỗ nào và hát cho đúng.
Giáo viên chọn 4 bạn làm ban giám khảo sau đó gọi từng em hoặc từng
tốp lên hát, học sinh tự chấm điểm cho nhau sau đó giáo viên nhận xét một cách
tổng thể để tạo hứng thú học tập cho học sinh.
b. Giúp học sinh hát diễn cảm.
Qua tất cả các lớp, các khối mà tôi được phân công trực tiếp giảng dạy.
Đa phần các em chỉ biết hát đúng lời, đúng giai điệu, chứ không biết cách hát
thế nào cho diễn cảm.
Vậy trong phần này tôi đưa một số phương pháp đổi mới vào như: Hướng
dẫn học sinh từng câu phải thể hiện sắc thái như thế nào, có những câu hát to,
những câu hát nhỏ. Trong khi hát yêu cầu các em phải biết tập trung cao độ vào
bài hát, hát bằng cả tâm hồn của mình, tuy nhiên trong lớp học khơng có nhiều
học sinh thực hiện được phần này, nên tơi chỉ áp dụng cho những em có năng
khiếu, cịn những em khơng có năng khiếu tơi sẽ hướng dẫn ở mức độ dễ hơn để
giờ học đạt kết quả cao.Trong chương trình tiểu học đa phần các em chỉ biết
hát đúng lời, đúng giai điệu chứ không biết hát làm sao cho hay, diễn cảm, chưa
biết biểu lộ cảm xúc của bài hát.
Phần này tôi đưa ra các giải pháp và hướng dẫn cho các em cách hát như
sau: Khi thể hiện một bài hát, trước hết các em phải hát đúng giai điệu, lời ca,
hiểu nội dung của bài và nhất là các em phải thể hiện được cái hồn trên khn mặt.
Trong phần này rất ít các em có thể thực hiện được khi mà các em chưa
được hướng dẫn cụ thể, từ khi tôi đưa phương pháp này vào đã có rất nhiều em

hát và thể hiện bài rất tốt. Tuy nhiên mới đầu làm quen nên hiệu quả chưa cao,
những em học sinh khơng có năng khiếu vẫn chưa thực hiện được, nhưng tôi tin
chắc khi làm quen nhiều lần các em sẽ hát rất hay và diễn cảm.
c. Giúp các em biểu diễn tốt.
Trong trường tiểu học đa phần học sinh chỉ biết hát mà khơng biết cách
biểu diễn, có những em cũng có chút năng khiếu thì chỉ đứng hát và đưa tay lên
một cách vô hồn.
Nên lần này tôi muốn chọn đề tài này, giúp các em biết cách biểu diễn bài
hát theo cách của mình, tơi hướng dẫn các em cách biểu diễn. Qua đó giúp các
em biết cách biểu diễn và tự tìm hiểu, biểu diễn theo cách của mình. Trong tiết
học tôi cho các em biểu diễn trước lớp, giúp các em tạo tính mạnh dạn, tự tin
đứng trước đơng người để biểu diễn.
Sau khi học sinh đã hát và biết thể hiện tình cảm của bài hát thì giáo viên
hướng dẫn các em cách biểu diễn, ở phần này giáo viên vừa hướng dẫn vừa để
học sinh tự sáng tạo thêm trong khi biểu diễn để có kết quả cao, giáo viên hướng

skkn


9

dẫn cách biểu diễn song ca, tốp ca và có một vấn đề quan trọng nhất là khi học
sinh biểu diễn phải có tình cảm, phải đưa được cái hồn của bài hát vào cách biểu diễn.
Giáo viên hướng dẫn từng nhóm, từng cá nhân để học sinh thực hiện tốt
hơn, khi các em đã biết cách biểu diễn một bài hát, tôi thường gợi ý cho các em
biểu diễn theo cách của mình để phần biểu diễn thêm tự nhiên hơn.
Phần quan trọng nhất mà tôi hướng dẫn cho các em là khi biểu diễn, khi
tập từng động tác tay hoặc chân đều phải đưa cái hồn của bài hát vào nhất là thể
hiện trên khuôn mặt, để người xem được hịa mình cùng vào với người diễn.
Giáo viên chọn một số em lên làm ban giám khảo, sau đó cho từng tốp,

từng cá nhân lên biểu diễn, cho học sinh tự nhận xét nhau và giáo viên nhận xét
một cách tổng thể. Phân tích chi tiết để học sinh biết được những chỗ mình chưa
làm được để biểu diễn tốt hơn.
2.3.5. Giúp học sinh cảm nhận được nội dung bài hát
Trong Âm nhạc ngoài giai điệu và tiết tấu, lời ca còn biểu hiện nội dung
cụ thể về một sự vật, sự việc. Có những loại Âm nhạc nghe là chúng ta hiểu
ngay, nhưng cũng có loại phải được học, được làm quen và được giải thích thì
mới hiểu sâu sắc.
Phần này, cũng là phần rất quan trọng, nên trong mỗi tiết học tôi thường
giới thiệu về nội dung bài rất kỹ và hấp dẫn giúp các em hiểu nội dung bài học
trong từng tiết học.
Ví dụ: Trong bài hát “Lớp chúng ta đoàn kết” của Nhạc sỹ Mộng Lân,
trong chương trình lớp 3. Bài hát này có nội dung nói về tình cảm bạn bè, nhắc
nhở các em phải đoàn kết, thương yêu và giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau tiến bộ về
mọi mặt, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
Như bài này tôi phải giới thiệu một cách sâu sắc, đưa ra nhiều ví dụ cụ thể
để học sinh dễ nhớ và dễ khắc sâu nội dung bài học.
Trong khi giới thiệu bài giáo viên cần nhấn mạnh nhiều lần để học sinh dễ
nhớ. Cuối tiết học giáo viên cho một số em lên bảng, nêu cảm nhận về nội dung
của bài yêu cầu cả lớp cùng suy nghĩ, cùng tư duy để mỗi học sinh có cách cảm
nhận riêng về nội dung của bài.
Ví dụ: Trong bài hát “Em yêu trường em” của nhạc sĩ Hoàng Vân, nội
dung của bài này thể hiện tình cảm sâu sắc của các em nhỏ về mái trường thân
u của mình, nơi đó có bạn bè, thầy cô yêu quý cùng với sách vở, bàn ghế và
bảng phấn. Tất cả đều thân yêu, gần gũi để các em biết trân trọng những tình
cảm bạn bè trong sáng, u q và trân trọng thầy cơ giáo.
Ví dụ: Trong bài hát “Gà gáy” dân ca cống (Lai Châu) mà tôi đưa vào
nghiên cứu đề tài, nội dung của bài hát này nói về 1 buổi sáng ở miền núi thật là
đẹp, sương sớm dần tan trên mái nhà sàn, đỉnh núi xanh phía xa đã hửng lên sắc
vàng nắng sớm.

Khắp bản làng vang lên tiếng gà gáy, tiếng gà gọi Mặt trời và gọi dân bản
đi làm nương. Trong bài này, tôi muốn cho học sinh khắc sâu được nội dung của

skkn


10

bài này tôi muốn cho học sinh khắc sâu được nội dung của bài thì tơi sẽ giới
thiệu về những bản làng dân tộc Việt Nam.
2.3.6. Truyền cảm hứng cho học sinh tham gia các cuộc thi về Âm nhạc
Truyền cảm hứng cho học sinh là một việc làm rất cần thiết, nhằm tìm ra các
em có năng khiếu về âm nhạc, qua đó khích lệ, động viên và dìu dắt, bồi dướng các
em phát triển năng khiếu của mình. Được bộc lộ năng khiếu của bản thân giúp các
em mạnh dạn, tự tin, thể hiện khả năng ca hát, trình diễn của mình. Các em rất phấn
khởi, trình diễn một cách tự nhiên, bài bản, sinh động.

Các em trình diễn ở lớp

skkn


11

Các em trình diễn ở lớp
Trong nhà trường mỗi năm học thường có những cuộc thi như: Chào
mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11; ngày 22/2 thành lập Quân đội Nhân dân
Việt Nam, ngày 8- 3 Quốc tế phụ nữ; ngày 26/3, 19/5 ngày sinh nhật Bác Hồ,
trong các buổi hoạt động ngoại khóa. Trong cuộc thi này các em phải lên tham
gia biểu diễn đứng trước đám đông, nếu khơng được sự hướng dẫn và tạo tính

mạnh dạn thì các em không biểu diễn được nên tôi chọn đề tài tập cho các em xử
lý và tập biểu diễn bài hát giúp các em có thêm tố chất về hát và biểu diễn bài
hát trước đơng người.

Các em trình diễn ở sân khấu của trường
Trong quá trình giảng dạy tôi đã tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường,
Tổng phụ trách đội để tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa, hoạt động giáo dục
ngồi giờ lên lớp nhằm phát huy khả năng học âm nhạc của học sinh,  các em
được giao lưu với các lớp khác trong trường, qua hoạt động này nhằm giúp các
em vốn hiểu biết về kỹ năng ca hát,  kỹ năng học hát tốt hơn. Từ đó năng khiếu
của các em được bộc lộ và giáo viên cũng sẽ có định hướng để bồi dưỡng các
em học sinh có năng khiếu cho phong trào văn nghệ của nhà trường.

skkn


12

Các em trình diễn ở sân khấu của xã

Các em trình diễn ở sân khấu của huyện

Các em trình diễn ở sân khấu của huyện

skkn


13

Các em trình diễn ở sân khấu của tỉnh

Các em trình diễn ở sân khấu của tỉnh
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã phát hiện được  những em học sinh có
năng khiếu để kịp thời bồi dưỡng giúp các em phát huy khả năng ca hát trong
nhà trường.
Đặc biệt năm học 2020 – 2021 Bộ giáo dục đã đưa chương trình sử dụng
sáo Recorder vào trường học. Đây là một bộ môn mới, bản thân tôi đã nỗ lực
học hỏi luyện tập và tuyên truyền, hướng dẫn học sinh tham gia. Hiện tại đã có
rất nhiều em tham gia luyện tập, đặc biệt để đảm bảo vệ sinh nhất là trong thời
kì covid 19 hiện nay và có thời gian luyện tập ở nhà các em đã tự mua cho mình
một cây sáo riêng.
Các em sử dụng sáo Recorder trong giờ Âm nhạc
Các em sử dụng sáo Recorder trong giờ ra chơi
Trước sự hứng thú và đam mê của các em tôi đã học hỏi luyện tập và
truyền lại cho các em từng li, từng tí. Đến nay các em cũng đã thổi được một số
bài đơn giản. Qua đây tơi cũng đã phát hiện được những em có năng khiếu thổi
sáo, tôi trao đổi với phụ huynh để gia đình có hướng phát triển năng khiếu cho
các em.
Hội thi giao lưu sáo Recorder cấp Tiểu học
- Đối với các em có năng khiếu âm nhạc bản thân tơi ln rèn rũa, khơi
dậy lòng đam mê với âm nhạc. Giới thiệu các em tham gia các kì thi âm nhạc
cao hơn như cuộc thi Hoa phượng đỏ của tỉnh trong các dịp nghỉ hè, giọng hát
Việt Nhí,… để các em được thả mình vào thế giới âm nhạc và bộc lộ khả năng
âm nhạc của mình.
2.4. Hiệu quả của biện pháp đối với hoạt động giáo dục của bản thân
và nhà trường.
Trong năm học 2021 - 2022 vừa qua, tôi đã áp dụng triệt để phương pháp
mới trong giảng dạy môn âm nhạc, tôi nhận thấy rằng, việc tạo cho học sinh một
khơng khí vui tươi trong tiết học Âm nhạc là điều vô cùng quan trọng. Giờ học
Âm nhạc phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm Học mà vui - Vui
mà học. Để các em học sinh đến với môn học một cách nhẹ nhàng và thoải mái,

tôi luôn năng động và sáng tạo trong các hình thức tổ chức tiết học. Với kinh
nghiệm trong nhiều năm giảng dạy của mình, tơi nhận thấy: Trước đây học sinh
ngại hát, ngại thể hiện, thậm chí có em khơng chịu hát thì nay các em đón nhận
mơn âm nhạc một cách thích thú. Vì mơn học này đem đến cho các em sự thoải

skkn


14

mái về tinh thần, và có hưng phấn để nhẹ nhàng tiếp nhận thông tin của những
môn học khác.
Trong giảng dạy tôi chú trọng uốn nắn sửa sai cho các em kĩ năng hát sao
cho chuẩn xác. Bên cạnh đó tơi chọn ra những em có năng khiếu ca hát và khả
năng biểu diễn, cùng các em tập luyện những tiết mục đặc sắc để tham gia văn
nghệ trong trường và các chương trình giao lưu, Hội thi do ngành tổ chức. Tất cả
đều đạt kết quả cao, chất lượng tốt.
Tháng 4, năm học 2021 - 2022, kết quả học tập môn Âm nhạc của các em
học sinh trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc chúng tơi có rất nhiều thay đổi. Các
em say mê học âm nhạc, giờ học trở nên cuốn hút, các em yêu thích và bộc lộ
khả năng ca hát của mình và đã tự tin tham gia văn nghệ ở nhiều sân khấu trong
và ngoài trường.
Kết quả tại thời điểm này như sau:
Kỹ năng
Khả năng Thuộc bài
Kỹ năng
Số học
cảm thụ âm
hát
trình diễn

sinh Mức độ
nhạc
SL
TL
SL
TL
SL
TL
35
41,2
30
35,3
25
29,4
Hồn thành tốt
85

Hồn thành

50

58,8

53

62,4

58

68,3

Chưa hoàn thành

0

0

2

2,3

2

2,3

Trên đây là kết quả giảng dạy mà tôi đã đạt được, tôi cảm thấy rất vui và
tự hào vì tơi đã truyền đạt được các kĩ năng ca hát cần thiết cho các em và các
em đã thực hiện rất tốt. Chính sự đổi mới ấy đã giúp các em mạnh dạn, tự tin
hơn khi biểu diễn bài hát trước lớp, trước sân khấu nhà trường và các sân khấu
lớn hơn. Đó chính là thành cơng mà tơi mong đợi.
3 -  KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Sau sự nỗ lực của cơ và trị, đến nay 100% các em thuộc được bài hát
trong chương trình và rất nhiều bát hát ngồi chương trình. Các em và gia đình
cũng đã nhận thức được Âm nhạc là một học giúp các em hoàn thiện bản thân,
phát triển năng khiếu và có định hướng nghề nghiệp cho bản thân.
Để giảng dạy tốt bộ mơn Âm nhạc nói chung ở trường Tiểu học, một nghệ
thuật tổng hợp, người giáo viên phải thực hiện tốt việc nắm vững kiến thức và
các yêu cầu sau:
Người giáo viên phải nắm vững được phương pháp dạy học một cách linh

hoạt, sáng tạo. Mỗi giáo viên phải tự học hỏi và bồi dưỡng kiến thức cho học
sinh phải nhiệt tình và tận tụy với học sinh, giáo viên phải nghiên cứu kỹ
phương pháp bài học để khi dạy tránh tình trạng lúng túng. Dạy học âm nhạc
phải có kĩ năng truyền đạt làm cho kết quả học tập của học sinh ngày càng nâng

skkn


15

lên. Phải quan tâm đến năng lực, tâm lí của từng học sinh, đặc biệt là đối tượng
học sinh của từng vùng miền của địa phương.
Giáo viên phải biết cách sử dụng các đồ dùng dạy học một cách thành
thạo và có hiệu quả để gây hứng thú cho học sinh.
Giáo viên phải tham mưu tốt với Ban lãnh đạo nhà trường, tổng phụ trách
đội, tổ chức các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp có lồng ghép nội dung âm
nhạc để các em được giao lưu học hỏi lẫn nhau.
Giáo viên phải động viên khen thưởng, khích lệ học sinh kịp thời nhằm
giúp các em học tập tiến bộ và tốt hơn.
Giáo viên tổ chức các trò chơi tập thể vừa giúp các em khắc sâu kiến thức
bài học, vừa tạo được khơng khí vui vẻ cho giờ học âm nhạc, tạo cho các em
được sảng khoái để học các môn học khác đạt hiệu quả cao.
Phải tham gia nhiều cuộc hội thảo chuyên đề âm nhạc, tham gia các cuộc
thi về giáo viên giỏi cấp trường cấp huyện, trao đổi phương pháp giảng dạy với
nhiều giáo viên lâu năm để bản thân có thể rút ra kinh nghiệm trong công tác
giảng dạy.
Giáo viên phải lấy học sinh làm trung tâm giảng dạy, khắc phục lối truyền
thụ một chiều, tránh tình trạng học sinh khơng đam mê học, không thuộc bài hát.
Tăng cường dự giờ rút kinh nghiệm của đồng nghiệp, học hỏi đồng nghiệp
những phương pháp hay và mạnh dạn tự tin khi áp dụng phương pháp mới từ đó

rút ra kinh nghiệm cho bản thân.
Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính chủ động sáng
tạo của học sinh, phải biết sử dụng các phương tiện dạy học một cách hợp lí. 
Muốn việc dạy học đạt hiệu quả đòi hỏi mỗi giáo viên phải khơng ngừng
nâng cao kiến thức, tạo cho mình một trình độ chun mơn vững vàng, phải
thường xun học hỏi kinh nghiệm ở các đồng nghiệp.
Tóm lại: Việc dạy học môn Âm nhạc là một môn nghệ thuật tổng hợp, do
đó bên cạnh việc nắm chắc kiến thức thì người giáo viên cần phải có một sự
nghiên cứu sáng tạo ở từng bài học, tiết học và có kĩ năng phương pháp truyền
đạt để kết quả học tập của học sinh ngày càng được nâng lên. 
3.2. Kiến nghị
- Trong quá trình giảng dạy môn Âm nhạc ở trường Tiểu học Nguyễn Bá
Ngọc. Tôi nhận thấy rằng: Môn Âm nhạc là một môn học đặc biệt quan trọng
trong các trường học, đây là môn học giúp cân bằng các hoạt động học tập của
học sinh, giúp đầu óc các em học sinh được thư giãn sau những giờ học căng
thẳng. Vì vậy tôi xin được đề xuất một số vấn đề sau:
- Đối với ban giám hiệu và các cấp quản lí Giáo dục: Ban giám hiệu cần
thực hiện tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục, các cấp quản lí tăng cường xây dựng
cơ sở vất chất, mua sắm thêm thiết bị phục vụ cho việc dạy học nói chung và
dạy mơn Âm nhạc nói riêng.

skkn


16

- Tăng thời lượng học cho môn Âm nhạc.
- Hỗ trợ học sinh có năng khiếu tham gia các sân chơi âm nhạc.
Đối với giáo viên: Giáo viên luôn đổi mới phương pháp dạy học. Động
viên và phát triển những học sinh có năng khiếu Âm nhạc

- Ln trao đổi với đồng nghiệp đặc biệt nhân rộng những sáng kiến hay
để học hỏi.
Trên đây tơi vừa trình bày một số kinh nghiệm của bản thân về nội dung
đổi mới phương pháp dạy học môn âm nhạc ở trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc
năm học 2021 - 2022. Với đề tài:“ Một số giải pháp dạy học hiệu quả, nâng
cao kỹ năng ca hát cho học sinh lớp 3” .
Vì thời gian nghiên cứu và thử nghiệm chưa dài; năng lực của bản thân
cịn hạn chế khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong được sự góp ý của
các cấp quản lí, các bạn đồng nghiệp để các giải pháp của tơi được hồn chỉnh hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn.

XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 4 năm 2022
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

                           Vũ Thị Thảo

Tài liệu tham khảo
- Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 3. Nhà xuất bản Giáo dục.
- Sách Giáo viên, sách học sinh Âm nhạc lớp 1, 2, 3, 4, 5. Nhà xuất bản
Giáo dục.
- Âm nhạc và phương pháp dạy học âm nhạc, NXB Giáo dục.
- Phương pháp dạy học Âm nhạc, Hoàng Long, Nhà xuất bản Giáo dục.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên môn Âm nhạc ở Tiểu học, Nhà xuất
bản Giáo dục và một số tài liệu khác.

- Cùng học, cùng vui với sáo Yamaha Recorder

skkn


17

skkn