Nguy cơ mất An ninh, an toàn trong dữ liệu và một số giải pháp khắc phục

NGUY CƠ MẤT AN NINH, AN TOÀN
THÔNG TIN, DỮ

LIỆU
VÀ

MỘT SỐ

GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC
Người thuyết trình:
PGS.TS Phương Minh Nam
(Phó

cục trưởng Cục Tin học nghiệp vụ,
Bộ

Công an)
Hà

Nội, 4/2011
MẤT AN NINH THÔNG TIN ?
Thông thường, một trong các tình huống sau đây được coi là

mất an
ninh an toàn cho hệ

thống thông tin dữ

liệu :
1.

Thông tin, dữ

liệu trong hệ

thống bị

lộ

lọt, truy nhập, lấy cắp, nghe
lén và

sử

dụng trái phép (thông tin bị

rò rỉ, lộ

bí

mật);
2.

Thông tin, dữ

liệu trong hệ

thống bị

thay thế

hoặc sửa đổi làm sai
lệch nội dung (thông tin thiếu xác thực, toàn vẹn và

thiếu tin cậy);
3.

Thông tin, dữ

liệu không đảm bảo hoặc không được cam kết về

pháp lý của người cung cấp; thông tin, dữ

liệu không mong muốn
bị

tán phát hoặc hệ

thống bị

tấn công mà không được, không thể

kiểm soát (tính pháp lý và

an ninh hệ

thống…);
4.

Thông tin, dữ

liệu không đảm bảo tính thời gian thực, hệ

thống
hay bị

sự

cố, ngưng trệ, hỏng hóc; truy cập, khai thác khó khăn

(tính kém sẵn sàng của hệ

thống ).
NỘI DUNG
1.

THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
2. MỘT SỐ

TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Tổng quan về

an toàn thông tin (ATTT) và

một số

số

liệu
2a. Trường hợp Wikileaks
2b. Data in Use
2c. Data in Motion
2d. Data at Rest
3. MỘT SỐ

GIẢI PHÁP
Một số

giải pháp và

khuyến nghị
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Làm cách nào để

bảo vệ
dữ

liệu máy tính?
Làm cách nào xóa malware từ

máy PC?
Hệ điều hành Linux có

an
toàn hơn Windows không?

Làm cách nào để đảm bảo an
toàn cho mạng không dây?
Làm sao để

biết được

đã bị

mất dữ

liệu?
Làm sao để

bảo vệ

dữ

liệu
phương tiện thông tin di động
?


Câu hỏi
thường gặp
về

ATTT
Format ổ đĩa cứng có

xóa

sạch được dữ

liệu không ?
Làm cách nào để trao đổi
dữ

liệu an toàn qua
Internet?
LAN
Application Server Database Server Mainframe
Web Server FTP Server Mail Server
DMZ
Internal User Internal User Internal User
WEB
Firewall
VPN Gateway
Remote User
Cách bố

trí tưởng như mọi thành phần
được xem như đủ

an toàn

?
…Ngoại trừ

từ người dùng đặc quyền
Nguy cơ từ

việc

phân quyền và

xác thực người

dùng
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Theo báo cáo về

vi phạm dữ

liệu từ Verizon (US Secret Service) năm 2010
cho thấy các dữ

liệu bị

vi phạm ghi nhận chủ

yếu liên quan đến các nguy
cơ từ

nội bộ, các hình thức lừa đảo bằng kỹ năng xã hội

(Social
Engineering) và

sự

tham gia của các tổ

chức tội phạm.
Cụ

thể như sau
:
 Có tới 49% các vi phạm là từ phía trong nội
bộ.
 Nhiều vi phạm liên quan đến lạm dụng, lợi
dụng đặc quyền, trong đó 48% là do người
dùng, 40% là hacking, 28% là Social
Engineering.
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Cũng theo báo cáo từ

Verizon thì

ngoài các nguy cơ mất ATTT từ

Malware, Hacking, Social thì nguy cơ từ

việc lạm dụng quyền (Misuse)
là

rất cao.
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Báo cáo dữ

liệu rò rỉ

bởi ITRC (2010) theo lĩnh vực thì

tài chính/ngân
hàng và

khối cơ quan, tổ

chức doanh nghiệp vẫn là nơi có

nhiều nguy
cơ nhất
0.00%
5.00%
10.00%
15.00%
20.00%
25.00%
30.00%
35.00%
40.00%
45.00%
Tài chính/Ngân hàng Doanh nghiệp Chính phủ/quốc
phòng
Y tế

# vi phạm
# ghi chép
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Ở ViệtNam:
 1997vớiNghịđịnh21?NĐ‐CP:quảnđếnđâu,mởđếnđó :300
ngànusers
 2001vớiNghịđịnh55/CP:quảnlýtheokịpsự pháttriển :
10/2010>26,8triệuUsers
 Gần50triệuthuêbaodiđộng
 Wifi,Wimax,thôngtinvệ tinh,UHF,VHF
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Ở

Việt Nam:
 Nguy cơ mất an toàn thông tin ở Việt Nam đang tăng lên khi nằm
trong trong tổng số 10 nước có nguy cơ mất an toàn thông tin
cao nhất trong năm 2010 (dựa trên các bản báo cáo tổng hợp về
an ninh thông tin của nhiều hãng bảo mật nước ngoài như
McAfee, Kaspersky hay CheckPoint…).
 Việt Nam đứng thứ 5 sau Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Mỹ về
mức độ rủi ro mà ở đó người sử dụng và các nhà cung cấp dịch
vụ Internet có thể bị tấn công. 5 quốc gia còn lại gồm Đức,
Malaysia, Pháp, Ukraine và Tây Ban Nha.
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ

Ở Việt Nam:( )
Trong các sự

kiện về

ATTT nổi bật năm 2010 thì

có:
 Tấn công mạng nở rộ: các cuộc tấn công trên mạng chủ yếu có mục
đích hằn thù, vụ lợi, có tổ chức và mang tính quốc tế đang nở rộ với
quy mô lớn.
 Tán phát tài liệu không được hoan nghênh; ăn cáp tài khoàn; chuyển
tiền, rửa tiền; Lừa đảo trực tuyến bằng email (kể cả email tiếng Việt)
đã bắt đầu xuất hiện và phát tán mạnh; xâm phạm đời tư công dân….
 Thông rin di động, thông tin vệ tinh được nhắc đến như lĩnh vực
phát triển nhanh và đảm bảo an ninh thông tin rất khó khăn, khó kiểm
soát
 Việt Nam được liên tục nhắc đến là “địa chỉ đen” trong nhiều danh
sách quốc tế, trong giới truyền thông và các hãng bảo mật với thực
trạng là quốc gia phát tán nhiều thư rác và tấn công botnet.
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Ở

Việt Nam:( )
Trước nguy cơ mất ATTT ngày càng tăng, các tổ

chức, cơ quan,
doanh nghiệp đã phải gia tăng đầu tư cho vấn đề

này, cụ

thể:
 Có 47% đơn vị cho biết tăng chi phí đầu tư trong năm 2010 (so
với 37% trong năm 2009).
 Tuy nhiên, sự đầu tư đóvẫn chưa thực sự có hiệu quả khi mà 2/3
doanh nghiệp được hỏi nói rằng họ không biết và cũng không có
quy trình phản ứng lại các cuộc tấn công máy tính.
 Nguy hiểm hơn là trên 50% tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp
không hoặc không biết xây dựng các quy trình phản ứng hay
không có quy trình phản ứng (tỷ lệ này năm 2009 chỉ là 38%).
THỰC TRẠNG VÀ

CON SỐ
Cá nhân được quyền hạng truy cập những thông tin
nhạy cảm
VD: người điều hành tình báo quân sự
Who
Thông tin nằm trong cơ sở

hạ

tầng được bảo mật cao
Where
Qua giai đoạn thời gian dài. Các truy cập ban đầu đều
được cho phép.
When
Truy cập trực tiếp vào hệ

thống thông tin được bảo
mật
How
Ý đồ đã được kế

hoạch trước
Why
Qua công cụ lưu trữ

ngoại vi, dạng tài liệu in ấn
What
Từ

user có

thẩm quyền (Privilege User)
Phân tích trường hợp Wikileaks (1/3)
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Từ

user kinh doanh (Business User)
Là

cá

nhân quản lý các thông tin VIP
VD: Quản lý Công ty bảo hiểm Thụy Sỹ đưa thông tin
khách hàng lên Wiki Leaks

Who
Thông tin nằm trong cơ sở

hạ

tầng được bảo mật cao
Where
Qua giai đoạn thời gian dài. Các truy cập ban đầu đều
được cho phép
When
Truy cập trực tiếp vào hệ

thống thông tin được bảo mật
How
Từ

những cá

nhân bất bình
Why
Qua công cụ lưu trữ

ngoại vi, dạng tài liệu in ấn
What
Phân tích trường hợp Wikileaks (2/3)
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Từ

user ứng dụng (application User)
Cá

nhân sử

dụng và

quản lý dữ

liệu quan trọng (Tài chính, nhân lực)
VD: Dữ

liệu ổ

cứng của 1 ngân hàng Mỹ đang được thông báo là
nằm trong tay Wiki Leaks
Who
Tài sản IT thanh lý, được nâng cấp/sửa chữa
Where
Bất kỳ
When
Dữ

liệu trong ổ

cứng chưa được quét sạch hoàn toàn. Những dữ

liệu mã hóa vẫn có

thể

bị

hack
How
Do sự

không chủ đích từ

phía người sử

dụng dữ

liệu, với ý đồ

có

sắp xếp từ

thủ

phạm
Why
Ổ cứng di động, Băng từ

back-up, usb, CD/DVD, công cụ lưu trữ…
What
Phân tích trường hợp Wikileaks (3/3)
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Phân Loại Dữ

Liệu
Phân Loại Dữ

Liệu
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Dữ

liệu đượcsử

dụng

trong các dữ

liệu thành phần
tham gia mạng

(network node)

Dữ

liệu đượcsử

dụng

trong các dữ

liệu thành phần
tham gia mạng

(network node)
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Dữ

liệu được sử

dụng, trung chuyển
giữa hai nút mạng (network node)
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Abst.

! dữ

liệu thuộc về

tổ

chức
như những tài sản, đồ đạc trong

ngôi nhà.
Vậy bảo vệ

ngôi nhà như thế

nào

?
: xây dựng những bức tường bê-

tông kiên cố; trang bị

hệ

thống
khóa tối tân; Chìa khóa cất vào nơi
an toàn; chỉ

giao cho ng
ười tin
cậy…??? Chưa đủ

an toàn,Î sử
dụng thẻ từ (access control…???
Bẻ

khoá

?

Nếu chìa khóa rơi vào tay
kẻ

trộm,hệ

thống hiện tại lại không
đủ

khả năng so sánh nhận dạng kẻ

trộm và

biết được hắn đã làm gì

trong ngôi nhà

của mình…
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Thiếu hệ

thống giám sát “CCTV”

!!!
Ứng dụng bảo mật thông
tin hiện nay
Cho phép
Chúng ta cần các biện pháp
an toàn hơn thế…

 Firewalls (locked
door/windows)
 Anti virus
 User authentication
(punch card, access
control)
 Mã hoá (crypto)
 Cho phép một số cá
nhân có thẩm quyền
được truy nhập vào
hệ thống
 Ghi chép và báo cáo
lượng truy cập (ra
/vào) hệ thống)
 Hệ thống CCTV cho phép biết
được những user đã làm gì
trong ngôi nhà dữ liệu đó
 Đối với việc điều tra: Hệ
thống an toàn có thể cho phép
dễ dàng tìm kiếm và zoom-in
vào các trường hợp khả nghi
 Đối với việc hạn chế tội phạm
công nghệ cao: Các cảnh báo
về các trường hợp nghi phạm
phải được cung cấp kịp thời
tới các quản lý CNTT
Một hệ

thống CCTV thông minh đáp ứng
được những yêu cầu trên được Khuyến Nghị

Một hệ

thống CCTV thông minh đáp ứng
được những yêu cầu trên được Khuyến Nghị
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
TỪ AN NINH NƠI Ở TỚI AN NINH HỆ

THỐNG THÔNG TIN
Dữ

liệu không còn được sử

dụng nữa, nằm trong các phương tiện lưu trữ

thanh lý
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Ví

dụ

của một văn phòng : trang bị

máy photocopy, máy in máy fax,
máy điện thoại; máy xén giấy.
Cơ sở

phân tích:
Q: Đối tượng “Máy xén giấy”?
A: Mục địch

của việc huỷ

không nhằm tới những giấy tờ; mà

là

NỘI
DUNG, Dữ

LIệu được lưu trữ

trong những tài liệuin ấn đó.
Q: Tài liệu in có

phải NGUỒN TRỮ

DỮ

LIỆU DUY NHẤT ?
A: KHÔNG! Các công cụ lưu trữ

dữ

liệu thưường thấy: Ổ

cứng,
USB, Băng từ

Back-up…
CẦN ứng dụng phương pháp “Máy xén
giấy”với tất

cả

những NGUỒNTRỮ

DỮ

LIỆUnếu như không còn sử

dụng nữa

CẦN ứng dụng phương pháp “Máy xén
giấy”với tất

cả

những NGUỒNTRỮ

DỮ

LIỆUnếu như không còn sử

dụng nữa
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH
Trường hợp cảnh sát
Brandenburg, nước Đức
•

Ổ

cứng cũ được rao bán trên
eBay
•

Thông tin hồi phục được từỔ

cứng
-

Kế

hoạch báo động nội bộ:

Miêu tả phương thức để

cảnh
sát phản ứng tới từng trường
hợp bắt cóc con tin cụ

thể
-

Các mã liên lạc

của thành viên
thuộc nhóm quản lý khủng
hoảng
-

Các bảng phân tích

các tình
huống liên quan tới an toàn
chính trị
•

Rao bán €20 cho sinh viên
MỘT SỐ TÌNH HUỐNG VÀ

PHÂN TÍCH