Bai tho luu biet khi xuat duong

Tác phẩm Văn học
Bài thơ Lưu biệt khi xuất dương
Lưu biệt khi xuất dương
Phiên âm:
Sinh vi nam tử yếu hi kì,
Khẳng hứa càn khơn tự chuyển di.
Ư bách niên trung tu hữu ngã,
Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy.
Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,
Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si.
Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,
Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.
Dịch nghĩa:
Đã sinh làm kẻ nam nhi thì cũng phải mong có điều lạ,
Há lại để trời đất tự chuyển vần lấy sao!
Giữa khoảng trăm năm này, phải có ta chứ,
Chẳng nhẽ ngàn năm sau lại khơng có ai (để lại tên tuổi) ư?
Non sông đã chết, sống chỉ nhục,
Thánh hiền đã vắng thì có đọc sách cũng ngu thơi!
Mong đuổi theo ngọn gió dài đi qua biển Đơng,
Ngàn đợt sóng bạc cùng bay lên.
Dịch thơ:
Làm trai phải lạ ở trên đời,
Há để càn khôn tự chuyển dời.
Trong khoảng trăm năm cần có tớ,
Website: Download.vn

1


Sau này muôn thuở, há không ai?

Non sông đã chết, sống thêm nhục,
Hiền thánh cịn đâu, học cũng hồi
Muốn vượt bể Đơng theo cánh gió
Mn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.

I. Đôi nét về tác giả Phan Bội Châu
- Phan Bội Châu (1867- 1940), tên thuở nhỏ là Phan Văn San, tên hiệu là Sào
Nam.
- Quê quán: Làng Đan Nhiễm (nay là xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ
An).
- Phan Bội Châu là một nhà yêu nước, nhà cách mạng lớn nhất của dân tộc ta
trong vòng 20 năm đầu thế kỉ XX.
- Những tác phẩm tiêu biểu: Sào Nam thi tập, Văn tế Phan Châu Trinh, Phan
Bội Châu niên biểu...

II. Giới thiệu về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương
1. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ được viết năm 1905, trước khi Phan Bội Châu chia tay các đồng chí để
sang Nhật tìm đường cứu nước.
2. Thể thơ


Bài thơ Lưu biệt khi xuất dương được viết theo thể thơ thất ngơn bát cú.



Hình ảnh mang tính biểu tượng cao.

3. Bố cục
Kết câu gồm 4 phần theo: Đề - Thực - Luận - Kết

Website: Download.vn

2




Phần 1. Hai câu đề: Quan niệm của nhà thơ về chí làm trai và tầm vóc của
đấng nam nhi trong vũ trụ.



Phần 2. Hai câu thực: Ý thức trách nhiệm của nhà thơ trước cuộc đời.



Phần 3. Hai câu luận: Thái độ trước tình cảnh của đất nước.



Phần 4. Hai câu kết: Tư thế cũng như khát vọng của nhà thơ trước khi lên
đường.

4. Nội dung
Lưu biệt khi xuất dương đã khắc họa vẻ đẹp lãng mạn hào hùng của nhà chí sĩ
cách mạng những năm đầu thế kỉ XX, với tư tưởng mới mẻ và táo bạo, bầu
nhiệt huyết sôi trào và khát vọng cháy bỏng trong buổi ra đi tìm đường cứu
nước.
5. Nghệ thuật

Giọng thơ tâm huyết, hình ảnh giàu sức gợi…

III. Dàn ý phân tích Lưu biệt khi xuất dương
(1) Mở bài
Giới thiệu về tác giả Phan Bội Châu, bài thơ Lưu biệt khi xuất dương.
(2) Thân bài
a. Quan niệm của nhà thơ về chí làm trai và tầm vóc của đấng nam nhi trong vũ
trụ
- Câu thơ đầu nói về chí nam nhi: nam nhi thì phải nên sự nghiệp lớn, xứng
danh với thiên hạ.
- Quan điểm của Phan Bội Châu: Nếu thời xưa người ta thường phó mặc cho số
phận, do mệnh trời, thì theo tác giả số phận của mình phải do chính mình xoay
chuyển.
b. Ý thức trách nhiệm của nhà thơ trước cuộc đời
Website: Download.vn

3


- Khẳng định tinh thần trách nhiệm của công dân là gánh vác giang sơn, đồng
thời mang tính khích lệ những bậc nam nhi.
- Khẳng định rằng một người sống vì dân vì nước thì tên tuổi sẽ lưu danh mn
đời.
=> Hai câu thơ đã cụ thể hóa lẽ sống của đáng nam nhi: phải tự giác, chủ động
và lưu danh thiên cổ.
c. Thái độ trước tình cảnh của đất nước
- Nỗi đau xót trước hồn cảnh mất nước, nỗi nhục của thân phận nô lệ cùng sự
phản kháng ngầm khơng cam chịu.
- Đất nước lúc này khơng cịn đấng minh quân, sách vở thánh hiền cũng không
cứu được đất nước. Câu thơ giống như một lời thức tỉnh yêu nước là phải có

hành động thiết thực để cứu nước.
- Phan Bội Châu phản bác nền học vấn cũ, thức tỉnh những chí sĩ yêu nước.
d. Tư thế cũng như khát vọng của nhà thơ trước khi lên đường
- Hình ảnh kì vĩ, lớn lao: biển Đơng, cánh gió, sóng bạc với hành động cao cả
của nhân vật trữ tình.
- Khát vọng lên đường cứu nước, từ đó khơi gợi nhiệt huyết của một thế hệ.
(3) Kết bài
Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Lưu biệt khi xuất dương.

Website: Download.vn

4