Skkn một số biện pháp xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

1. Mở đầu

1

1.1. Lí do chọn đề tài

1

1.2. Mục đích nghiên cứu

1

1.3. Đối tượng nghiên cứu

2

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

2.Nội dung

3

2.1. Cơ sở lí luận

3

2.2. Thực trạng

3

2.3. Các biện pháp thực hiện

4

Biện pháp 1: Tìm hiểu, khảo sát phân loại học sinh khi nhận lớp

5

Biện pháp 2: Ổn định tổ chức lớp học

6

Biện pháp 3: Lựa chọn, xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp có uy tín,
có trách nhiệm, có năng lực và bản lĩnh.

7

Biện pháp 4: Xây dựng nề nếp kỉ luật trong giờ học

7

Biện pháp 5: Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực

9

Biện pháp 6: Xây dựng nề nếp sinh hoạt 10 phút đầu giờ

10

Biện pháp 7: Xây dựng nề nếp giờ sinh hoạt lớp

11

Biện pháp 8: Thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp

12

Biện pháp 9: Gương mẫu của giáo viên

15

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

16

3. Kết luận – Đề xuất

17

3.1. Kết luận

17

3.2. Đề xuất

17

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài: 

Mục tiêu của giáo dục tiểu học là: "Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh
hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học
trung học cơ sở". (Trích Mục tiêu giáo dục tiểu học - Theo Nghị định số
43/2001/QĐ-BGDĐT ngày 9/11/2001 của Bộ Giáo dục và Đào tạo). Mọi hoạt
động giáo dục đối với học sinh tiểu học đều phải căn cứ vào mục tiêu trên để tổ
chức và thực hiện.
Do đó để giúp học sinh hình thành và phát triển tồn diện nhân cách thì
người giáo viên tiểu học không chỉ quan tâm đến chất lượng các tiết dạy mà phải
giúp học sinh phát triển hài hịa giữa tình cảm thẩm mĩ, tình cảm đạo đức, tình
cảm trí tuệ và hoạt động xã hội để tạo nên một nhân cách tồn diện. Trong đó,
nếu như các hoạt động trong giờ học lên lớp nhằm vào mục đích chủ yếu là hình
thành tri thức và phát triển trí tuệ ở học sinh, thì cơng tác xây dựng nề nếp lớp
học và các hoạt động ngoài giờ lên lớp lại hướng vào mục đích chủ yếu là giáo
dục các phẩm chất và hành vi đạo đức cho học sinh. Xây dựng nề nếp lớp học
tốt sẽ giúp học sinh rèn luyện khả năng tự điều chỉnh bản thân, có tính tự lập, tự
quản tốt và điều khiển tập thể.
Hưởng ứng phong trào vận động “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực” của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động. Bản thân tôi không
ngừng đổi mới nội dung và phương pháp dạy học sao cho phù hợp với quá trình
hội nhập và phát triển của đất nước mà cịn khơng ngừng đổi mới cách tổ chức,

quản lý lớp học, nhất là bậc Tiểu học để các em đến trường với tâm trạng thoải
mái, vui tươi, tạo khơng khí lớp học đầm ấm, nhẹ nhàng để tất cả học sinh
không phải “sợ” đến trường mà các em luôn cảm nhận được: “Mỗi ngày đến
trường là một ngày vui”. (Tài liệu trên mạng Internet)
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy
và làm công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, tơi ln trăn trở, mong muốn cần
phải làm gì để thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục? Với lòng yêu nghề mến
trẻ, tinh thần hăng say học tập, rèn luyện, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tích cực
tham gia phong trào dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện
cho học sinh ở trường Tiểu học Cẩm Sơn. Vì vậy trong năm học 2020 – 2021,
tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu sáng kiến “Một số biện pháp xây dựng
nề nếp lớp chủ nhiệm tại lớp 5B trường Tiểu học Cẩm Sơn"
1.2. Mục đích nghiên cứu
Giúp người giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng dạy và học một cách
hiệu quả hơn.
Giúp học sinh có tính tự lập, nghiêm túc, tích cực trong học tập và lao
động góp phần hình thành nhân cách cho các em.
1

skkn


1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: “Một số biện pháp xây dựng nề nếp lớp chủ
nhiệm”.
- Khách thể nghiên cứu: Học sinh lớp 5B Trường Tiểu học Cẩm Sơn Cẩm Thủy - Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
+ Nghiên cứu tài liệu: Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí giáo dục, mạng
Internet có liên quan đến sáng kiến.

- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Tìm hiểu về tình hình thực tế học sinh, phụ huynh ở địa phương.
+ Điều tra, thu thập thông tin.
+ Phương pháp quan sát, đàm thoại, nêu gương, thực nghiệm, kiểm tra…
nội dung về nội dung sáng kiến.

2

skkn


2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Cơng tác sư phạm của người giáo viên trong trường học đòi hỏi phải thực
hiện hai nhiệm vụ chính trị đó là dạy học và giáo dục đạo đức cho học sinh. Hai
nhiệm vụ đó có vai trị quan trọng như nhau, do đó khơng được xem nhẹ nhiệm
vụ nào. Vì vậy vai trị của giáo viên chủ nhiệm trong trường học rất quan trọng.
Nó có vai trị lớn trong việc quyết định đến chất lượng giáo dục toàn diện
của học sinh về đức, trí, thể, mỹ. Ngồi việc truyền thụ kiến thức cho học
sinh người giáo viên chủ nhiệm còn phải uốn nắn, rèn luyện, dạy các em kĩ
năng sống, giúp các em có ý thức tự giác, chấp hành tốt nội quy lớp học, chủ
động tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng.
Xây dựng nề nếp lớp học tốt là yếu tố quan trọng dẫn đến sự thành
công trong đổi mới phương pháp dạy học. Bởi lớp có nề nếp tốt sẽ giúp học
sinh có tính tự lập, nghiêm túc, tích cực trong học tập và lao động. Mặt
khác nề nếp lớp tốt sẽ làm tăng chất lượng dạy và học, đồng thời rèn luyện
cho học sinh có ý thức đạo đức, tác phong góp phần hình thành nhân cách
cho các em.
Do đó muốn nâng cao chất lượng học tập và đạo đức học sinh địi hỏi
người giáo viên khơng những phải có trình độ chun mơn vững vàng mà phải

biết năng động sáng tạo, tìm tịi những giải pháp tốt nhất để đạt hiệu quả
giáo dục cao nhất. Xác định rõ vai trị trên, bản thân tơi trong những năm
học qua đã không ngừng phấn đấu, rèn luyện, học hỏi để xây dựng tốt nề
nếp ở lớp chủ nhiệm của mình.
Việc xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm có thể hiểu là hệ thống những kế
hoạch, những biện pháp, giải pháp mà giáo viên đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn
học sinh thực hiện tốt những nhiệm vụ của người học sinh, của nhà trường, của
Đội, của lớp.
2.2. Thực trạng
2.2.1.Thuận lợi:
- Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm tới công tác xây dựng nề nếp của
các lớp trong nhà trường. Từ việc giáo dục đạo đức, nền nếp học tập của học
sinh, tới việc xây dựng nề nếp lớp tự quản, nhà trường ln có kế hoạch cụ theo
tuần, tháng, học kì, có tiêu chí chấm điểm. Hàng tuần các lớp báo cảo kết quả
công tác chủ nhiệm vào các buổi giao ban. Từ đó cùng nhau rút kinh nghiệm
giúp giáo viên khắc phục những khó khăn.
- Phong trào hoạt động của Đội TNTP HCM sôi nổi tạo điều kiện thuận
lợi cho việc giáo dục đạo đức của học sinh giúp các em tự tin trong giao tiếp, có
các kĩ năng sống tốt hơn
- Đa số giáo viên nhiệt tình trong giảng dạy, tích cực tự học tự bồi dưỡng
và có thể cập nhật thơng tin trên mạng Internet.
3

skkn


- Được sự hỗ trợ tạo điều kiện của hội cha mẹ học sinh, của các đoàn thể
trong và ngoài nhà trường.
- Đa số học sinh của lớp đều ngoan, lễ phép với thầy cơ, đồn kết với bạn
bè, có ý thức học tập tốt.

2.2.2. Khó khăn:
a. Về phía giáo viên:
- Một số giáo viên còn lúng túng trong vận dụng phương pháp dạy học
mới, chưa nhiệt tình, tâm huyết với công tác chủ nhiệm.
- Một số giáo viên chủ nhiệm còn xem nhẹ tiết sinh hoạt lớp vào cuối
tuần, có sinh hoạt nhưng nội dung sinh hoạt sơ sài thiếu tính sáng tạo.
b. Về phía học sinh:
- Nhiều em ngồi giờ học cịn phải phụ giúp cha mẹ trơng em, chăn trâu,
làm vườn,....
- Tinh thần tự giác học tập ở nhà của một số em chưa cao, vẫn còn thiếu
sự đơn đốc của gia đình. Ở nhà một số em chưa có góc học tập riêng.
c. Về phía phụ huynh:
- Một số phụ huynh chỉ chú ý nhiều đến học văn hóa chứ ít chú ý đến giáo
dục nề nếp, giáo dục giao tiếp cho con em mình.
- Phụ huynh ít gặp gỡ giáo viên để trao đổi về học tập của con em mình.
Từ những khó khăn trên, trong những năm học qua, song song với việc
giảng dạy tốt các môn học theo qui định, tôi luôn coi trọng việc xây dựng nề nếp
lớp chủ nhiệm. Bởi nề nếp lớp tốt sẽ nâng cao chất lượng dạy và học.
2.2.3. Kết quả khảo sát thực trạng:
Sĩ số lớp học: 32 em. Trong đó có 12 nam, 20 nữ, 26 em là HS dân tộc
tiểu số và đa số gia đình làm nghề nơng. Học sinh hộ nghèo 2 em.
Qua đợt khảo sát học sinh thực hiện các nề nếp và nội quy trong lớp đầu
tháng 9 năm học 2020 - 2021 tại lớp 5B Trường Tiểu học Cẩm Sơn. Kết quả thu
được là:
Sỉ số
32

HS chấp hành nội quy
của trường, lớp chưa
nghiêm túc

Tổng số
%
10

HS còn rụt rè, chưa
biết giao tiếp, hợp tác
với bạn
Tổng số
%

31,2

12

37,2

HS còn hay vi
phạm lỗi cá biệt.
Tổng số

%

5

15,6

2.3. Các biện pháp thực hiện
Đi đôi với chất lượng - kết quả học tập thì cơng tác xây dựng nề nếp lớp
chủ nhiệm là một trong những nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của người giáo viên
Tiểu học. Vì nếu HS khơng có nề nếp thì việc giáo dục và dạy học trên lớp sẽ

4

skkn


không đạt hiệu quả cao. Xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm cần được xem là nội
dung quan trọng trong việc đổi mới công tác chủ nhiệm, công tác giáo dục kĩ
năng sống, kĩ năng hợp tác cho học sinh đặc biệt là học sinh ở lứa tuổi Tiểu học.
Mục đích của việc làm này nhằm nâng cao tính tự giác trong học tập của
học sinh, phát huy tính tích cực, chủ động của tất cả học sinh trong lớp ở từng
mảng công việc để làm tốt từ những công việc nhỏ quen thuộc như dọn dẹp vệ
sinh chỗ ngồi học của mình, đến việc xây dựng nề nếp học tập, chào hỏi, tắt điện
khi ra khỏi lớp hay nề nếp tự quản…. Đồng thời giúp cho học sinh mạnh dạn tự
tin hơn trong các hoạt động, phong trào của lớp, của trường.
Từ các phương hướng và mục đích trên, trong nhiều năm qua, tôi đã vận dụng
các biện pháp sau để xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm của mình. Cụ thể như sau:
2.3.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu, khảo sát phân loại học sinh khi nhận lớp
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên
cứu và phân tích mọi đặc điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động
đến các em bao gồm đặc điểm tâm sinh lý, nhân cách, năng lực của mỗi em,
hồn cảnh gia đình và sự quan tâm của gia đình đối với con em.
Vì vậy dể hiểu rõ hơn về đặc điểm của từng học sinh trong lớp, ngay sau khi
nhận lớp bản thân đã tiến hành tìm hiểu hồn cảnh gia đình, nghiên cứu kĩ khả
năng nhận thức, tư duy của mỗi em, cá tính của từng học sinh thơng qua giáo viên
chủ nhiệm năm học trước, qua học sinh trong lớp và qua kết quả học tập của các
em trong sổ học bạ, sổ theo dõi chất lượng giáo dục năm học trước. Qua trao đổi
trò chuyện trực tiếp hoặc gián tiếp với học sinh thông qua các buổi sinh hoạt tập
thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp hoặc trong các giờ sinh hoạt lớp hay các giờ ra
chơi.
Ngoài ra đối với những học sinh có hồn cảnh đặc biệt tơi đã đến tận gia

đình để tìm hiểu. Bởi việc tìm hiểu, nắm vững gia cảnh, hoàn cảnh sống của học
sinh là hết sức quan trọng. Giúp giáo viên chủ nhiệm biết được nguyên nhân và
những yếu tố tích cực hoặc tiêu cực, những thuận lợi hay khó khăn đang tác
động đến trẻ. Đồng thời biết được phương pháp giáo dục của gia đình (tốt hay
chưa tốt) để có thể lập kế hoạch, lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp.
Bản thân tôi đã sử dụng bảng phân loại sau để cập nhật ghi chép cụ thể
những thông tin của từng học sinh trong lớp ngay sau khi nhận lớp:
STT

Họ
tên
học
sinh

Hồn
cảnh
gia
đình

Sức
khoẻ

Khả
năng
tiếp
thu bài

Cẩn
thận

Cẩu
thả

Ý thức
tự quản

Chăm
học,
chăm
làm

Mạnh
dạn

Nhút
nhát

Biết
tự
trọng

Ghi
chú

Sau khi tìm hiểu, thu thập các thơng tin nêu trên về học sinh trong lớp, tôi
đã nắm được 4 nhóm đối tượng học sinh của lớp gồm:
- Học sinh tích cực trong học tập, tiếp thu bài nhanh và có ý thức tốt khi
tham gia các hoạt động, phong trào của lớp, của trường.
5

skkn


- Học sinh học tập ở mức độ hoàn thành và có ý thức tham gia các hoạt
động, phong trào của lớp, của trường.
- Học sinh học tập ở mức độ chưa hoàn thành và tham gia các hoạt động,
phong trào của lớp, của trường chưa tích cực.
- Học sinh nhút nhát, chưa tự tin trong học tập và các hoạt động, phong trào
của lớp, của trường.
Khi đã phân loại được đối tượng học sinh tôi lập hồ sơ theo dõi sự tiến bộ
của các em. Từ đó có những biện pháp phù hợp nhằm khơi dậy và phát huy
được mặt mạnh sẵn có, đồng thời hình thành, phát triển những phẩm chất cần
thiết ở mỗi học sinh, giúp học sinh có tính tự lập, nghiêm túc, tích cực trong học
tập và lao động. Trong sổ nhật kí chủ nhiệm lớp tơi ghi rõ học sinh có năng
khiếu, học sinh cịn hạn chế mơn nào để có kế hoạch bồi dưỡng và phụ đạo các
em thường xuyên.
2.3.2. Biện pháp 2: Ổn định tổ chức lớp học
Sau khi đã nắm rõ các đối tượng học sinh trong lớp, tôi đã tiến hành phân
chia chỗ ngồi cho học sinh. Khi tiến hành chia tổ, tôi luôn quan tâm đế sự đồng
đều trong mỗi tổ. Có nghĩa là mỗi tổ phải đảm bảo nhiều đối tượng: có học sinh
nam, học sinh nữ, có học sinh tiếp thu bài tốt, có học sinh chưa hoàn thành, tiếp
thu chậm, học sinh ở xa - ở gần trường, có học sinh thực hiện tốt nề nếp, học
sinh chưa thực hiện tốt nề nếp của lớp; rồi xếp học sinh thấp ngồi trước, cao
ngồi sau, học sinh mắt kém ngồi gần bảng. …Có như vậy thì trong q trình
học tập các em có thể hỗ trợ cho nhau, tạo tinh thần thi đua giữa các tổ. Sau 2
tuần/1 tháng tôi cho các em đổi chỗ ngồi cho nhau, đổi chéo giữa các tổ rồi đổi
chỗ của cá nhân học sinh với nhau. Với 32 học sinh trong lớp tơi chia lớp thành
3 tổ, sau đó phân nhóm học sinh, hình thành đơi bạn cùng tiến giúp đỡ nhau
trong học tập và trong các hoạt động khác suốt năm học.

Sắp xếp chỗ ngồi của học sinh

Với nhiều đối tượng học sinh trong lớp như vậy, ngay từ đầu năm học, tôi
luôn quan tâm tới học sinh tiếp thu bài chậm, chưa có ý thức thực hiện nề nếp
tốt ngồi cùng bàn với học sinh có ý thức thực hiện tốt mọi nề nếp của lớp. Để
6

skkn


trong quá tình học tập các em hỗ trợ cho nhau cùng tiến bộ hơn. Ngồi ra, tơi
thường xun kể những mẫu chuyện mang tính giáo dục đạo đức cao trong
những giờ chơi, 10 phút đầu giờ để cảm hóa các em và giúp các em có ý thức
trong học tập cũng như trong thực hiện nề nếp của lớp, của trường được tốt hơn.
2.3.3. Biện pháp 3: Lựa chọn, xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp có uy
tín, có trách nhiệm, có năng lực và bản lĩnh
Lựa chọn, xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp có năng lực quản lý và năng nổ
trong mọi hoạt động được xem là một nội dung quan trọng trong công tác xây
dựng nề nếp lớp chủ nhiệm. Nếu Ban cán sự lớp làm tốt chức trách, nhiệm vụ
của mình thì sẽ hỗ trợ rất nhiều cho giáo viên trong việc theo dõi nề nếp học tập
và nề nếp sinh hoạt của các bạn trong lớp.
Để lựa chọn, xây dựng được đội ngũ Ban cán sự lớp có uy tín, có năng lực,
biết yêu thương chia sẻ với bạn bè, tôi đã căn cứ vào các tiêu chuẩn sau: Đó là
căn cứ vào kết quả học tập của học sinh, luôn mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, tự
chịu trách nhiệm trước việc làm của mình, được bạn bè tín nhiệm và tích cực
trong mọi hoạt động. Sau đó, tơi định hướng cho lớp lựa chọn và bình bầu đội
ngũ cán sự lớp. Ở mỗi địa bàn cư trú có một thành viên của ban cán sự lớp. Sau
khi kiện toàn được Ban cán sự lớp, tôi tổ chức bồi dưỡng phương pháp làm việc
cho Ban cán sự lớp, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em và yêu cầu các em phối
hợp thực hiện các nhiệm vụ được giao để có kết quả tốt. Đặc biệt giáo viên luôn

phải song hành cùng HS để thường xuyên kiểm tra đôn đốc các em thực hiện nội
quy, nề nếp lớp đã đề ra ngay từ đầu năm.
Ban cán sự lớp gồm: Một lớp trưởng, hai lớp phó và ba tổ trưởng.
2.3.4. Biện pháp 4: Xây dựng nề nếp kỉ luật trong giờ học
Hướng dẫn học sinh học tập và thực hiện tốt 10 nội quy của nhà trường vào
những ngày đầu năm học. Phổ biến một số nội quy riêng của lớp đến học sinh như
nế nếp trật tự, kỉ luật; xếp hàng ra vào lớp; nề nếp đi học đúng giờ, giữ vệ sinh
trường lớp, các hoạt động ngoài giờ, hay nề nếp tự ôn bài vào đầu giờ mỗi ngày và
đặc biệt là nề nếp, thói quen chào hỏi cha mẹ, thầy cô giáo, khách đến
trường, ...

7

skkn


Học sinh học tập nội quy của trường, lớp học vào đầu năm học

Thường xuyên phối hợp với giáo viên bộ môn Âm nhạc, Mĩ thuật và Thể
dục để phát hiện kịp thời các đối tượng học sinh cịn nói chuyện, làm ồn, chưa
chú ý trong giờ học để có biện pháp nhắc nhở, xử lí thích hợp.
Hằng tháng thơng qua sổ liên lạc điện tử tôi gửi thông báo kết quả học
tập, đạo đức của học sinh đến phụ huynh. Các học sinh vi phạm nội quy của lớp
của trường được giáo viên chủ nhiệm gửi thư mời phụ huynh đến để trao đổi kịp
thời. Ngồi ra, tơi ln giữ mối liên hệ thường xuyên với phụ huynh học sinh để
gia đình quan tâm hơn nữa về giáo dục nề nếp tự học ở nhà, giáo dục kĩ năng
giao tiếp cho học sinh.
Phát động phong trào thi đua trong tổ, thi đua cá nhân để tạo điều kiện
cho học sinh phấn đấu. Lập bảng tuyên dương dành cho học sinh có sự tiến bộ
trong tuần. Chỉ cần học sinh có tiến bộ nhỏ là giáo viên đưa tên học sinh lên

bảng để động viên, khuyến khích. Phát động phong trào thi đua giữa các tổ để
các em có ý thức trách nhiệm hơn trong thực hiện nề nếp của lớp, của trường.
8

skkn


Góc thi đua giữa các tổ

Giao nhiệm vụ cho học sinh chưa có ý thức thực hiện nề nếp hay học sinh
cịn nói chuyện riêng trong giờ học giữ chức vụ Trưởng ban kỉ luật nhóm. Khi
có chức vụ các em sẽ có trách nhiệm và hạn chế được khuyết điểm. Giáo viên
ln tìm những ưu điểm của học sinh để nêu gương, dù là ưu điểm nhỏ nhất để
dần dần lấn át những khuyết điểm và trở thành học sinh ngoan.
Làm cơng tác tư tưởng với từng nhóm đối tượng sao cho các em học sinh
hoàn thành tốt nội dung học tập hịa đồng, vui vẻ giúp bạn; nhóm học sinh chưa
hồn thành tốt nội dung mơn học khơng cảm thấy mặc cảm, tự ti mà cuốn hút
vào sự cố gắng rèn luyện chung của cả lớp.
2.3.5. Biện pháp 5: Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực
Để có một mơi trường học tập thân thiện, điều đầu tiên là ngay trong lớp
học của mình, giáo viên phải tạo cho học sinh một cảm giác thoải mái, đến
trường cũng như ở nhà mình. Giáo viên cần nắm rõ hoàn cảnh của từng học
sinh, phải thực sự gần gũi với các em, làm cho các em cảm thấy thầy cơ như cha
mẹ thân u, khơng có tâm lí sự hãi mà chỉ thấy ở thầy cơ tình thương u, sự
kính trọng. Từ đó giúp các em tự tin hơn trong học tập và giao tiếp. Đối với
những học sinh có hồn cảnh khó khăn, tiếp thu bài chậm, rụt rè trong giao tiếp
giáo viên cùng phụ huynh học sinh bàn bạc, phối hợp giáo dục các em, đề xuất
những hỗ trợ cho học sinh có hồn cảnh khó khăn; vận động cha mẹ học sinh
tham gia vào quá trình xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực.
Ngồi ra khoảng khơng gian phịng học cần tạo được khơng gian thống

mát, cần sắp xếp bàn ghế đảm bảo cho việc học tập và hoạt động của học sinh
được thuận lợi. Tận dụng khơng gian phịng học trang trí các góc học tập, sản
phẩm của học sinh, trang trí cây cảnh để tạo sức hấp dẫn, kích thích lơi cuốn học
sinh đến trường và học tập có hiệu quả. Để đảm bảo không gian lớp học luôn
sạch sẽ, ngăn nắp, giữ gìn được những đồ vật trang trí, giáo viên cần phân công
cụ thể công việc đến từng tổ; hướng dẫn động viên khuyến khích các em làm
việc vừa sức như bảo vệ, chăm sóc cây, lau chùi bàn ghế vệ sinh trong và ngoài
9

skkn


lớp học hằng ngày. Như vậy các em vừa có trách nhiệm với khơng gian đẹp của
lớp mình, vừa tự rèn một số kĩ năng sống, kĩ năng làm việc tập thể, biết áp dụng
những kiến thức học tập vào cuộc sống hằng ngày.

Phịng học sạch sẽ, thống mát được trang trí các góc học tập

Một trong những yếu tố quan trọng để tạo nên môi trường học tập thân
thiện, học sinh tích cực là giáo viên phải sử dụng có hiệu quả các phương pháp và
hình thức dạy học mới - phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Vì vậy
tơi đã nghiên cứu kĩ từng bài học để có kế hoạch làm đồ dùng phù hợp và thiết
thực giúp các em tiếp thu bài dễ dàng và hứng thú hơn trong học tập, đạt hiệu quả
cao trong tiết học. Bản thân luôn ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy,
hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm, đóng vai, tham gia trị chơi học tập nhằm
mang lại hiệu quả cao, góp phần tạo cơ hội cho học sinh tham gia tích cực, chủ
động, sáng tạo vào q trình học tập. Ngồi ra tơi ln đặc biệt quan tâm đến đối
tượng học sinh chưa hoàn thành nội dung môn học, học sinh khuyết tật để giúp
các em được cùng tham gia vào quá tình học tập của lớp một cách tích cực.

Tiết học sử dụng giáo án điện tử và thảo luận nhóm
2.3.6. Biện pháp 6: Xây dựng nề nếp sinh hoạt 10 phút đầu giờ
Ngay từ dầu năm học, giáo viên cần hướng dẫn, xây dựng nề nếp sinh
hoạt 10 phút đầu giờ mỗi ngày. Giáo viên hướng dẫn học sinh tiếp thu bài nhanh
truy bài học sinh còn tiếp thu bài chậm dưới sự kiểm tra của Ban cán sự lớp và
10

skkn


giáo viên chủ nhiệm. Hoặc giáo viên hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu về truyền
thống của Đội, tìm hiểu về các biển báo giao thông,....
10 phút đầu giờ của mỗi ngày, giáo viên chủ nhiệm có mặt để đơn đốc nhắc
nhở các em. Thỉnh thoảng, tôi cho lớp tự quản để kiểm tra ý thức của các em, từ
đó phát hiện và nhắc nhở kịp thời cá nhân chưa hợp tác trong giờ truy bài.

10 phút đầu giờ học sinh tìm hiểu về chủ đề “An tồn giao thơng”

2.3.7. Biện pháp 7: Xây dựng nề nếp giờ sinh hoạt lớp
Để có được buổi sinh hoạt lớp vừa có kết quả vừa tạo khí thế sơi nổi,
hứng thú cho học sinh, tôi đã tăng cường phát huy hoạt động của Ban cán sự
lớp và các tổ trưởng. Tôi chuẩn bị Sổ ghi chép cho các tổ trưởng, lớp trưởng
trong tuần sinh hoạt. Ví dụ trang mẫu sổ như sau (tổ trưởng đánh dấu vào mục
tương ứng)
Bảng theo dõi hoạt động Tổ.....Tuần.......
Họ
và
tên

Chun

cần

Học, làm bài
ở nhà
Có Khơng

Giữ vệ sinh
cá nhân và
lớp học
Có

Khơng

Ý thức học tập

Nghiêm
túc

Chưa
nghiêm
túc

Đồn kết trong
và ngồi lớp
học
Có

Khơng

Lời nói

Trong
sáng

Nói
bậy,
chửi
thề

Tơi giao Ban cán sự lớp theo dõi chung. Vào giờ ra chơi sáng thứ sáu
hằng tuần, các tổ trưởng cùng Ban cán sự lớp hội ý để nắm bắt ưu điểm, khuyết
điểm của từng tổ, phục vụ cho việc báo cáo tổng kết lớp. Để việc báo cáo được
thuận lợi và đi vào nề nếp, đầu năm học tôi đã giành một khoảng thời gian
hướng dẫn cho đội ngũ Ban cán sự lớp.
Buổi sinh hoạt lớp được chia làm ba phần: tổng kết tuần, phương hướng
hoạt động tuần tới và văn nghệ. Trong buổi sinh hoạt lớp, sau phần nhận xét của
giáo viên, học sinh sẽ bình bầu cá nhân, tổ xuất sắc và lấy ý kiến của lớp.
(Trường hợp chỉ có 1 hoặc 2 cá nhân được đề xuất ở nhiều tuần, giáo viên cần

11

skkn


khéo léo gợi ý học sinh đề xuất những bạn có cố gắng ở một mặt nào đó trong
tuần để động viên khuyến khích các em vươn lên)
Đối với những học sinh vi phạm giáo viên dùng tình thương, trách nhiệm
của mình để giáo dục, nhắc nhở, khuyên răn. Nhưng cũng cần có biện pháp xử
phạt phù hợp để các em không tái phạm.

Học sinh thi trang phục tự làm (Phần văn nghệ trong buổi sinh hoạt lớp)

2.3.8. Biện pháp 8: Xây dựng nề nếp thông qua các hoạt động ngoài giờ
lên lớp
Việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp cho học sinh sẽ giúp học
sinh phát triển phẩm chất và hành vi đạo đức. Giúp học sinh củng cố, bổ sung
những kiến thức đã học ở trên lớp; tạo điều kiện thuận lợi để các em làm quen
với các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội; giúp các em có cơ hội liên hệ
kiến thức đã học với thực tiễn cuộc sống. Thông qua các hoạt động này, hình
thành cho học sinh những kỹ năng cần thiết như: kĩ năng giáo tiếp, kĩ năng giải
quyết các tình huống,... Vì thế, ngoài việc học tập trên lớp, việc tổ chức hoạt
động GDNGLL cho học sinh Tiểu học là một nhiệm vụ quan trọng không thể
thiếu được, đòi hỏi mỗi giáo viên chủ nhiệm cần có các giải pháp để thực hiện
tốt nhiệm vụ giáo dục và rèn luyện học sinh, cụ thể tôi đã hướng dẫn học sinh
lớp mình phụ trách tham gia các hoạt động sau:
Để tạo cơ hội cho các em tích cực tham gia các hoạt động tập thể tôi chú ý
đến công tác tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp. Đặc biệt xây dựng cho các em ý
thức giữ gìn vệ sinh môi trường: “Xanh, sạch, đẹp!” trong lớp học, trường học;
hay tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động "Chăm sóc đài tưởng niệm",
xây dựng quỹ "Tết vì bạn nghèo", quỹ “Vịng tay bè bạn”, hay "Ngơi nhà phế
liệu", thơng qua đó giúp học sinh hình thành và phát triển phẩm chất và hành vi
đạo đức, giúp cho các em có tinh thần đồn kết, tương thân tương ái để sau này
lớn lên biết tự phục vụ bản thân, trở thành người có ích cho q hương, đất nước.
12

skkn


Học sinh tham gia dọn vệ sinh, nhổ cỏ vườn thuốc nam

Học sinh dọn vệ sinh quanh khu vực đài tưởng niệm và qun góp ủng hộ "Tết vì bạn nghèo"

Ngoài ra việc thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp xoay
quanh các chủ điểm giúp các em có điều kiện rèn luyện tu dưỡng liên tục trong
suốt cả năm học. Với các nội dung của các chủ điểm tôi đã tổ chức cho các em
thông qua các hình thức như tham quan, văn nghệ, làm báo, lễ hội theo chủ điểm,
tổ chức sinh nhật hay các hoạt động trải nghiệm chơi các trò chơi dân gian,...để
13

skkn


giáo dục học sinh một cách đầy đủ về nhận thức tình cảm và thái độ, hành vi và
thói quen để các em có sự phát triển bền vững về các phẩm chất nhân cách.

Học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm

Tổ chức sinh nhật cho học sinh theo tháng

Ngoài việc tham gia các hoạt động tập thể của lớp, tơi cịn xây dựng nề
nếp cho học sinh của lớp bằng cách tích cực tham gia vào các hội thi, hội diễn
văn nghệ của Đội, của nhà trường tổ chức chào mừng các ngày lễ lớn như:
Tham gia hội thi khiêu vũ trên nền nhạc cha cha cha, thi kể chuyện, tham gia
giao lưu các Câu lạc bộ Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh,….tạo điều kiện để học
sinh tiếp cận với các hoạt động vui học, rèn luyện thêm một số kĩ năng trong
giao tiếp, ứng xử, thực hành. Thông qua hoạt động của các Câu lạc bộ nhằm tạo
cho các em học sinh một sân chơi giải trí lành mạnh, thấy được “Mỗi ngày đến
14

skkn

trường là một ngày vui”, góp phần nâng cao tỉ lệ và chất lượng học sinh hoàn
thành xuất sắc nội dung học tập các môn học. Giúp các em bắt đầu định hướng
năng khiếu của bản thân, các em tự nhận ra giá trị của bản thân, tự trau dồi để
phát triển một cách toàn diện nhân cách của người học sinh.

Học sinh tham gia thi kể chuyện và tham gia giao lưu Câu lạc bộ tiếng Anh giữa các khối

Đặc biệt hơn thông qua các hoạt động trong tiết chào cờ đầu tuần để
học sinh được sinh hoạt tư tưởng, là dịp để các tập thể nắm bắt về kết quả
phấn đấu, rèn luyện sau một tuần, một tháng thực hiện nhiệm vụ người học
sinh của các lớp. Do đó tiết chào cờ là một dịp để học sinh được tập dượt điều
khiển hoạt động tự quản của lớp ở quy mơ tồn trường. Giữa tập thể này với
tập thể khác có dịp thể hiện thi đua trực tiếp hơn về nề nếp tự quản, tuân thủ
kỷ luật trong một tiết học.

Tiết chào cờ đầu tuần

2.3.9. Biện pháp 9: Gương mẫu của giáo viên
15

skkn


Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị chủ đạo trong việc giáo dục học sinh, vì
thế giáo viên phải ln là tấm gương sáng cho học sinh noi theo, dạy dỗ các em
bằng tình u thương đúng với câu "Cơ giáo như mẹ hiền": gần gũi, sẵn sàng
giúp đỡ những em có hồn cảnh khó khăn trong học tập; tránh những biểu hiện
bực dọc khi lên lớp.

Giáo viên cần giáo dục các em thơng qua những gương điển hình, gương
người tốt việc tốt, những chuẩn mực đạo đức tốt và quan trọng hơn là tạo được
niềm tin trong mỗi học sinh. Có như vậy mới tạo chất men thúc đẩy các em có ý
thức tốt trong đạo đức cũng như trong học tập.
Khi xây dựng được các nề nếp ở lớp rồi thì giáo viên cần thường xuyên
bao quát, theo dõi mọi hoạt động của các em để kịp thời nhắc nhở học sinh. Đây
là công việc mà tôi thiết nghĩ giáo viên cần chú trọng nhất. Tơi lấy ví dụ: Vào
giờ ra chơi hay giờ tan học cứ nghe trống là các em ùa ra khỏi lớp, nhiều bạn sẽ
quên nhiệm vụ đóng cửa sổ, tắt điện, tắt quạt phịng học. Vì vậy, ngay từ đầu
nhận lớp giáo viên chủ nhiệm cần xây dựng ngay nền nếp này bằng cách sau giờ
ra chơi, hay tan học giáo viên chỉ cần nán lại một chút nhắc nhở các em, đặc biệt
nhắc nhở các bạn trong Ban cán sự lớp trong một vài buổi đầu để dần dần đưa
các em vào nề nếp, thói quen các em sẽ thực hiện tốt.
Giáo viên chủ nhiệm lớp thường xuyên theo dõi, ghi nhận để nắm được
tình hình học tập, đạo đức, sự chuyển biến tốt hay xấu của học sinh để có biện
pháp xử lí kịp thời hay tun dương đúng lúc, ln gần gũi, sẵn sàng giúp đỡ,
tạo niềm tin cho các em.
Tóm lại muốn có lớp đạt nề nếp tốt thì giáo viên chủ nhiệm phải thực sự
thương yêu, gần gũi với các em, phải nhẫn nại và có tinh thần trách nhiệm cao
trong công tác giảng dạy cũng như trong rèn nề nếp lớp chủ nhiệm của mình thì
mới nâng cao được chất lượng học tập.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Với những biện pháp nêu trên, trong hơn một học kì áp dụng lớp tơi đã trở
thành một lớp điển hình về học tập và rèn luyện, là lớp có phong trào tự quản
tốt. Kết quả khảo sát đến tháng 3 năm học 2020 - 2021 của lớp như sau:
Sỉ số

32

HS chấp hành nội

quy của trường, lớp
chưa nghiêm túc

HS còn rụt rè, chưa
biết giao tiếp, hợp tác
với bạn

HS cịn hay vi
phạm lỗi cá biệt.

Tổng số

%

Tổng số

%

Tổng số

%

1

3,1

4

12,5

1

3,1

Nhờ có sự cố gắng nỗ lực của thầy và trò cùng với sự giúp đỡ của Ban
giám hiệu nhà trường và các tổ chức đồn thể khác, học sinh lớp tơi đã chấp
hành tốt nội quy trường lớp, nhiều học sinh đã mạnh dạn tự tin trong giao tiếp
và hăng say phát biểu ý kiến trong giờ học. Đến hết học kì I lớp tơi được Hội
16

skkn


đồng thi đua nhà trường bình xét là một trong hai lớp đạt lớp Xuất sắc trong
tổng số 14 lớp của trường.

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường học rất quan trọng.
Người giáo viên chủ nhiệm lớp không chỉ quan tâm đến chất lượng các tiết dạy,
việc xây dựng nề nếp lớp học cũng là một hoạt động được các thầy cơ giáo vơ
cùng quan tâm. Ngồi việc truyền thụ kiến thức cho học sinh còn phải uốn nắn,
rèn luyện, từng bước hoàn thiện nhân cách cho các em, dạy cho các em kĩ năng
sống. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lí điều hành lớp, trực tiếp
giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa
ba môi trường giáo dục: gia đình, nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện
nay, Cơng tác xây dựng nề nếp lớp chủ nhiệm địi hỏi sự dày công của người
giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội, bởi trong cuộc sống càng hiện
đại thì song hành với nó là sự tồn tại những tác động tiêu cực không nhỏ đến
học sinh. Sự thành cơng của người giáo viên chủ nhiệm chính là có được sự

hiểu biết, u mến, kính trọng của học sinh, sự tin tưởng của phụ huynh. Bằng
những kinh nghiệm thực tiễn và lòng yêu nghề, sự nhiệt huyết của bản thân, tơi
đã đúc kết nên những "bí quyết" giúp học sinh lớp mình xây dựng tốt nề nếp
lớp, trở thành lớp kiểu mẫu trong phong trào xây dựng nề nếp lớp tự quản trong
nhà trường.
17

skkn


Muốn xây dựng nề nếp lớp tốt ngay từ đầu năm học, giáo viên cần tìm
hiểu hồn cảnh học sinh để uốn nắn và dạy dỗ phù hợp. Khảo sát nắm
trình độ của từng học sinh để soạn bài đảm bảo phù hợp các đối tượng học
sinh trong lớp, đặc biệt chú ý tới học sinh còn tiếp thu bài chậm, chưa
hồn thành nội dung mơn học; tránh kiến thức q tải với trình độ của
các em vì nếu khơng làm được bài thì các em sẽ nói chuyện hoặc nhìn bài
của bạn. Phải xây dựng đội ngũ cán sự lớp, rèn ý thức tự quản tốt cho học
sinh. Giáo viên phải thường xuyên theo dõi để phát hiện ra những em có
biểu hiện tốt, biểu hiện chưa ngoan để kịp thời tuyên dương và có biện
pháp giáo dục các em, hướng các em đi vào nề nếp tốt. Giáo viên phải thật
sự yêu thương, gần gũi với các em, phải nhẫn nại và có tinh thần trách nhiệm
cao, phải thường xuyên trao đổi với phụ huynh về chất lượng giáo dục, học
tập của học sinh. Tổ chức tốt các đợt thi đua, các hoạt động của trường đề
ra phải được tiến hành chu đáo có tuyên dương khen thưởng cụ thể.
Thường xuyên kiểm tra, theo dõỉ phong trào thi đua, biểu dương khuyến
khích kịp thời những cố gắng của học sinh. Ngồi ra cịn phải kết hợp
đồng bộ với các giáo viên bộ môn, Tổng phụ trách Đội, phụ huynh học
sinh, phối họp với các ban ngành đoàn thể trong nhà trường, địa
phương… nhằm thắt chặt mối quan hệ giữa nhà trường với gia đình và xã
hội.

3.2. Đề xuất
Để công tác chủ nhiệm lớp đạt được hiệu quả tốt nhất, tôi xin mạnh dạn
đưa ra một số đề xuất sau:
- Đối với phụ huynh học sinh: Cần quan tâm hơn nữa việc rèn nề nếp tự
học ở nhà của các em. Mạnh dạn trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về việc học
và rèn luyện đạo đức của học sinh.
- Đối với nhà trường: Cần tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn về nâng
cao công tác chủ nhiệm lớp để giáo viên trong nhà trường có thêm kinh nghiệm
và vận dụng vào thực tiễn công tác chủ nhiệm lớp một cách tốt hơn.
- Đối với chính quyền địa phương: Tạo điều kiện thuận lợi nhất về cơ sở
vật chất cho các trường học để các em học sinh có đủ điều kiện khi đến trường.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi về xây dựng nề nếp lớp
chủ nhiệm tại lớp 5B Trường Tiểu học Cẩm Sơn trong thời gian qua. Chắc
chắn rằng đề tài này cịn có những thiếu sót nhất định, kính mong các cấp quản
lý cùng bạn bè đồng nghiệp góp ý chân thành giúp cho công tác chủ nhiệm của
tôi ngày càng thành công hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Cẩm Thủy, ngày 02 tháng 3 năm 2021

XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Hiệu Trưởng

Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết
18

skkn

Phạm Thị Hương

Nguyễn Thị Hạnh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chuyên đề giáo dục Tiểu học - Nhà xuất bản Giáo dục
2. Thực hành tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp - Nhà xuất bản
giáo dục.
3. Tài liệu trên mạng Internet.

19

skkn


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Hạnh
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Cẩm Sơn.
Cấp đánh
giá xếp loại
TT

1.

Tên đề tài SKKN

(Ngành GD
cấp
huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

Lồng ghép một số trò chơi trong
dạy học Luyện từ và câu.

Cấp huyện

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B, hoặc C)

C

Năm học
đánh giá
xếp loại

2010-2011
20

skkn


2.

Rèn chữ viết cho học sinh lớp 4.

Cấp huyện

C

2012-2013

3.

Một số kinh nghiệm trong dạy
văn miêu tả trong phân môn Tập
làm văn lớp 5.

Cấp huyện

C

2014-2015

4.

Một số biện pháp trong dạy văn
miêu tả cho học sinh lớp 5.

Cấp huyện

A

2016-2017

5.

Một số kinh nghiệm trong dạy
văn tả người cho học sinh lớp 5
trường Tiểu học Cẩm Sơn,
huyện Cẩm Thủy.

Cấp tỉnh

C

2016-2017

Một số biện pháp xây dựng nề
nếp lớp chủ nhiệm tại lớp 5B
trường Tiểu học Cẩm Sơn

Cấp huyện

B

2020-2021

6.

ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SKKN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC, SÁNG KIẾN
NHÀ TRƯỜNG

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
................................................................................................................................
Xếp loại:............................................................................................
TM. HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
Chủ tịch
21

skkn


Phạm Thị Hương

22

skkn


ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SKKN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC, SÁNG KIẾN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CẨM THỦY

Sáng kiến kinh nghiệm tiêu biểu
Xếp loại: B
TM. HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD&ĐT

Chủ tịch

Nguyễn Thanh Sơn

23

skkn


ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SKKN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC, SÁNG KIẾN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Xếp loại:............................................................................................
TM. HỘI ĐỒNG KHOA HỌC SỞ GD&ĐT
Chủ tịch

24

skkn