Tư tưởng HCM về đạo đức ppt

Nội dung tiểu luận:
1. Mở đầu 2
1.1 Lí do chọn đề tài 2
1.2 Tóm tắt sơ lược tiểu sử Hồ Chí Minh 3
2. Quan điểm Hồ Chí Minh về đạo đức 5
2.1 Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức 5
2.2 Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng 6
2.3 Quan điểm về những nguyên tắc xây dưng đạo đức mới 10
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực tiễn 13
3.1 Chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh 13
3.2 Vai trò tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực tiễn 15
3.3 Sinh viên học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh 21
4. Kết luận 24
1. Mở đầu
1
1.1 Lí do chọn đề tài
- Chủ tịch Hồ Chí Minh, Lãnh tụ vĩ đại của Đảng Cộng sản Việt Nam, Anh hùng giải
phóng dân tộc,Danh nhân văn hoá thế giới đã về với cõi vĩnh hằng được gần 42
năm. Người ra đi, nhưng đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta một di sản vô cùng to
lớn – đó là tư tưởng về đạo đức cách mạng. Có thể nói rằng, tư tưởng Hồ Chí Minh
về đạo đức cách mạng được bắt nguồn từ truyền thống đạo đức của dân tộc Việt
Nam, nền đạo đức đã được hình thành hàng ngàn năm suốt chiều dài lịch sử dân
tộc và kế thừa tư tưởng đạo đức phương Đông cũng như tinh hoa đạo đức của
nhân loại và dựa trên nền tảng tư tưởng đạo đức cách mạng của chủ nghĩa Mác –
Lênin. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa có chọn lọc những giá trị đạo đức của dân
tộc,vừa thâu góp những đạo đức của thời đại, đề xuất những tư tưởng đạo đức
mới, phù hợp với yêu cầu của cách mạng Việt Nam trong thời đại mới và hướng tới
việc xây dựng con người mới có đủ đức, đủ tài phục vụ đất nước và làm rạng ngời
con người Việt Nam.
- Là một công dân Việt Nam, là một thanh niên trong thời đại mới, là chủ nhân
tương lai của đất nước bản thân tôi cần phải cố gắng hơn nữa, tích cực hơn nữa

trong học tập cũng như trong mọi phong trào hoạt động của đoàn trường và xã
hội. Trau dồi kiến thức trong học tập và trong cuộc sống, rút ra những bài học kinh
nghiệm, lấy tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức làm nền tảng để xây dựng cho bản
thân mình một đạo đức tốt, xứng đáng là một công dân Việt Nam đây cũng chính là
lý do tôi chọn đề tài này.
- Cũng như tất cả mọi người để xd cho bản thân mình một đạo đức tốt và lấy tư
tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức làm nền tảng. bản thân tôi cần phải hiểu tư tưởng
Hồ Chí Minh về đạo đức là gì? Và để hiểu rõ và nhận thức sâu sắc về những nội dung
cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
buộc bản thân tôi cần phải đi tìm hiểu về nó và đây cũng là mục đích tôi nghiên cứu
đề tài này.
1.2 Tóm tắt sơ lược tiểu sử Hồ Chí Minh

- Chủ tịch Hồ Chí Minh, thời thơ ấu tên là Nguyễn Sinh Cung, sinh ngày 19-5-
1890, tại quê ngoại là làng Hoàng Trù (còn gọi là làng Trùa), xã Chung Cự, tổng Lâm
Thịnh, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An (nay là xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh
Nghệ An), trong một gia đình nhà Nho, nguồn gốc nông dân.
- Với tấm lòng yêu nước thương dân, Người đã ra đi tìm đường cứu nước.
- Ngày 3-6-1911, Người ra nước ngoài, làm nhiều nghề, tham gia cuộc vận động
cách mạng của nhân dân nhiều nước, đồng thời không ngừng đấu tranh cho độc
lập, tự do của dân tộc mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người Việt Nam đầu tiên ủng
2
hộ Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại và tìm thấy ở chủ nghĩa Mác-Lênin con
đường giải phóng của giai cấp công nhân và nhân dân các nước thuộc địa.
- Năm 1920, Người tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp tại Đại hội Tua.
- Năm 1921, người tham gia thành lập Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa Pháp;
xuất bản tờ báo Người cùng khổ ở Pháp (1922).
- Năm 1923, Người được bầu vào Ban Chấp hành Quốc tế Nông dân.
- Năm 1924, Người tham dự Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản và được chỉ
định là Uỷ viên thường trực Bộ Phương Đông, trực tiếp phụ trách Cục Phương

Nam.
- Năm 1925, Người tham gia thành lập Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức châu á,
Xuất bản hai cuốn sách nổi tiếng: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925) và Đường
cách mệnh (1927).
- Năm 1925, Người thành lập Việt Nam thanh niên Cách mạng đồng chí Hội ở
Quảng Châu (Trung Quốc) và tổ chức “Cộng sản đoàn” làm nòng cốt cho Hội đó, đào
tạo cán bộ Cộng sản để lãnh đạo Hội và truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt
Nam.
- Ngày 3-2-1930, Người chủ tọa Hội nghị thành lập Đảng họp tại Cửu Long (gần
Hương Cảng). Hội nghị đã thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều
lệ Đảng do chính Người soạn thảo. Người ra lời kêu gọi nhân dịp thành lập Đảng
Cộng sản Việt Nam (sau đổi là Đảng Cộng sản Đông Dương, rồi Đảng Lao động Việt
Nam và nay là Đảng Cộng sản Việt Nam ).
- Từ năm 1930 đến 1940, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục hoạt động cho sự nghiệp
giải phóng của dân tộc Việt Nam của các dân tộc bị áp bức khác trong những điều
kiện vô cùng gian khổ và khó khăn.
- Năm 1941, Người về nước, triệu tập Hội nghị lần thứ 8 của Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Đông Dương, quyết định đường lối cứu nước, thành lập Việt
Nam độc lập đồng minh Hội (Việt Minh), tổ chức lực lượng vũ trang giải phóng,
chính sách căn cứ địa, lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa từng phần và chuẩn bị tổng
khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.
- Sau Cách mạng Tháng Tám (1945) thắng lợi, ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba
Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tuyên bố thành lập nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; tổ chức Tổng tuyển cử tự do trong cả nước, bầu Quốc
3
hội và thông qua Hiến pháp dân chủ đầu tiên của Việt Nam. Quốc hội khóa I đã bầu
Người làm Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1946).
- Cùng với Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân,
toàn dân Việt Nam phá tan âm mưu của đế quốc, giữ vững và củng cố chính quyền
cách mạng.

- Ngày 19-12-1946, người kêu gọi cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp xâm
lược, bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc, bảo vệ và phát triển những thành quả của
Cách mạng Tháng Tám.
- Tại Đại hội lần thứ II của Đảng (1951), Người được bầu làm Chủ tịch Ban Chấp
hành Trung ương Đảng. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, đứng đầu là Chủ
tịch Hồ Chí Minh, cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam chống thực dân Pháp
xâm lược đã giành được thắng lợi to lớn, kết thúc bằng chiến thắng vĩ đại Điện Biên
Phủ (1954).
- Sau khi miền Bắc được hoàn toàn giải phóng (1955) Trung ương Đảng và Chủ tịch
Hồ Chí Minh đề ra hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là tiến hành
cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đồng thời
đấu tranh giải phóng miền Nam, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước.
- Đại hội lần thứ III của Đảng (1960) đã nhất trí bầu lại Chủ tịch Hồ Chí Minh làm
Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam. Quốc hội khóa II,
khóa III đã bầu Người làm Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Cùng với Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo cuộc
kháng chiến vĩ đại của nhân dân Việt Nam chống chiến tranh xâm lược của đế quốc
Mỹ; lãnh đạo sự nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
miền Bắc.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ
thể của Việt Nam, đề ra đường lối đúng đắn đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng
lợi này đến thắng lợi khác. Người sáng lập ra Đảng Mácxít-Lêninnít ở Việt Nam,
sáng lập ra Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, sáng lập ra các lực lượng vũ
trang nhân dân Việt Nam và sáng lập ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, góp
phần tăng cường đoàn kết quốc tế. Người là tấm gương sáng của tinh thần tập thể,
ý thức tổ chức và đạo đức cách mạng.
4
- Chủ tịch Hồ Chí Minh là người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, lãnh
tụ kính yêu của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam, một chiến

sĩ xuất sắc, một nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế và
phong trào giải phóng dân tộc.
-
2. Quan điểm Hồ Chí Minh về đạo đức
2.1 Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức
Theo Hồ chí Minh muốn thành công trong trong sự nghiệp CMXHCN cuộc cách
mạng
sâu sắc nhất, triệt để nhất, toàn diện nhất, chúng ta phải đemhết tinh thần và lực
lượng
ra phấn dấu; phải tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng.
Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm đến vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức cách
mạng
cho cán bộ, đảng viên. Một trong những bài giảng đầu tiên cho lớp thanh niên trí
thức
yêu nước đầu tiên của Việt Nam từ năm 1920 là bài giảng về “tư cách của một
người
cách mạng”. Đến khi viết di chúc, người vẫn dành một phần trang trọng để bàn về
vấn
đề đạo đức, yêu cầu mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách
mạng, Đảng phải quan tâm chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn viên
thanh
niên, đào tạo thành những người thừa kế xây dựng CNXH.
Hồ Chí Minh xem xét đạo đức trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn. Về mặt
lý
luận, người để lại cho chúng ta một hệ thống quan điểm sâu sắc và toàn diện về đạo
đức. Về thực tiễn, Người luôn coi việc thực hành đạo đức là một mặt không thể
thiếu
của cán bộ, đảng viên. Cũng như V.L Lênin, Hồ Chí Minh đào tạo các chiến sĩ cách
mạng không chỉ bằng chiến lược, sách lược mà còn chính bằng tấm gương đạo đức
trong sáng của mình.

Khi đánh giá vai trò đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh coi đạo đức là cách mạng,
Hồ
Chí Minh coi đó là nền tảng của người cách mạng, cũng như gốc của cây, ngọn
nguồn
5
của sông suối. Người viết “cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có
nguồn
thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có
đạo
đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Vì
muốn giải phóng dân tộc, giải phóng cho loài người là một công việc to tát, mà tự
mình
không có đạo đức, không có căn bản, tự mình đã hủ hoá, xấu xa thì còn làm nỗi việc
gì”. Người so sánh: “Làm cách mạnh để cải tạo xã hội củ thành xã hội mới là một sự
nghiệp rất vẻ vang nhưng đó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh
rất
phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người
cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn thành được nhiệm
vụ
cách mạng vẻ vang”.
Đạo đức là gốc, là nền tảng vì liên quan tới Đảng cầm quyền. Hồ Chí Minh trăn trở
với nguy cơ của Đảng cầmquyền, đó là sự sai lầm về đường lối và suy thoái đạo đức
cách mạng của cán bộ, đảng viên. Đảng cầm quyền, lãnh đạo toàn xã hội, lãnh đạo
nhà nước, nếu cán bộ, đảng viên của đảng không tu dưỡng về đạo đức cách mạng
thì mặt trái của quyền lực có thể làm tha hoá con người. Vì vậy, Hồ Chí Minh yêu
cầu Đảng phải: “Là đạo đức, là văn minh”. Người thường nhắc lại ý của Lênin: Đảng
phải tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc và thời đại. Người nói,
cán bộ đảng viên muốn cho dân tin, dân phục, thì không phải “viết lên trán chữ
cộng sản là được dân yêu mến. Quần chúng chỉ yêu mến những người có tư cách
đạo đức”

Vai trò của đạo đức cách mạng còn thể hiện ở chổ đó là thước đo lòng cao thượng
của
con người. Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, mỗi người có công việc, tài năng, vị trí
khác nhau, người làm việc to, người làm việc nhỏ. Nhưng ai giữ được đạo đức cách
mạng thì đều là người cao thượng.
Là một hình thái ý thức xã hội, đạo đức không phải một chiều phụ thuộc vào tồn tại
xã
hội, vào những điều kiện vật chất kinh tế. Nó có khả năng tác động tích cực trở lại,
cải
biến tồn tại xã hội. Giá trị đạo đức tinh thần một khi được con người tiếp nhận sẽ
biến
thành sức mạnh vật chất.
Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn gian khổ, thất bại cũng không lùi bước,
chán nản…; khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ tinh thần khiêm tốn, “lo
6
trước
thiên hạ, vui sau thiên hạ”, không kèn cựa về mặt hưởng thụ, không công thần,
không
quan liêu_ kiêu ngạo,…
Đạo đức là cái gốc của cách mạng, nhưng phải biết nhận thức đức và tài có mối liên
hệ
mật thiết với nhau. Có đức phải có tài, nếu không sẽ không mang lại lợi ích gì mà
trái
lại còn có hại cho dân. Mặc khác, cần phải thấy trong đức có tài, tài càng lớn thì đức
phải càng cao. Vì đức – tài là nhằm phục vụ nhân dân và đưa cách mạnh đến thắng
lợi.
2.2 Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người nêu một tấm gương mẫu mực về thực hành đạo
đức cách mạng để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Suốt cuộc đời hoạt động cách
mạng, lãnh tụ Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới giáo dục, rèn luyện đạo đức

cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thống kê trong di sản Hồ Chí
Minh để lại có tới gần 50 bài và tác phẩm bàn về vấn đề đạo đức. Có thể nói, đạo
đức là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của Hồ Chí Minh trong sự
nghiệp cách mạng.
Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức là nền tảng và là sức mạnh của người cách mạng, coi
đó là cái gốc của cây, ngọn nguồn của sông nước: Người cách mạng phải có đạo đức
cách mạng làm nền tảng thì mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang vì sự
nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Người viết: “Cũng như sông thì có nguồn
mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây
héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo được nhân dân” Người quan niệm đạo đức tạo ra sức mạnh, nhân tố
quyết định sự thắng lợi của mọi công việc: “Công việc thành công hoặc thất bại, đều
do cán bộ tốt hay kém”. Quan niệm lấy đức làm gốc của Hồ Chí Minh không có nghĩa
là tuyệt đối hoá mặt đức, coi nhẹ mặt tài. Người cho rằng có tài mà không có đức là
người vô dụng nhưng có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Cho nên, đức
là gốc nhưng đức và tài phải kết hợp với nhau để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng.
- Theo Hồ Chí Minh những chuẩn mực chung nhất của nền đạo đức cách mạng Việt
Nam gồm những điểm sau:
Một là, trung với nước hiếu với dân.
Đây là phẩm chất quan trọng nhất, bao trùm nhất và chi phối các phẩm chất khác.
Từ khái niệm cũ "trung với vua, hiếu với cha mẹ" trong đạo đức truyền thống của xã
7
hội phong kiến phương Đông, Hồ Chí Minh đưa vào đó một nội dung mới, phản ánh
đạo đức ngày nay cao rộng hơn là “Trung với nước hiếu với dân”. Đó là một cuộc
cách mạng trong quan niệm đạo đức.
“Trung với nước hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc
vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ
thù nào cũng đánh thắng”. Câu nói đó của Người vừa là lời kêu gọi hành động, vừa là
định hướng chính trị-đạo đức cho mỗi người Việt Nam không phải chỉ trong cuộc đấu
tranh cách mạng trước mắt, mà còn lâu dài về sau.

Hai là, yêu thương con người.
Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người rất toàn diện và độc đáo. Hồ Chí Minh đã
xác định tình yêu thương con người là một trong những phẩm chất đạo đức cao đẹp
nhất. Người dành tình yêu thương rộng lớn cho những người cùng khổ. Những người
lao động bị áp bức bóc lột, Người viết: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột
bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng
bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành".
Hồ Chí Minh yêu thương đồng bào, đồng chí của Người, không phân biệt họ ở miền
xuôi hay miền ngược, là trẻ hay già, trai hay gái không phân biệt một ai, không trừ
một ai, hễ là người Việt Nam yêu nước thì đều có chỗ trong tấm lòng nhân ái của
Người.
Tình yêu thương của Người còn thể hiện đối với những người có sai lầm khuyết điểm.
Với tấm lòng bao dung của một người cha, Người căn dặn, chúng ta: "Mỗi con người
đều có thiện và ác ở trong lòng ta, phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người
nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách
mạng. Đối với những người có thói hư tật xấu, từ hạng người phản lại Tổ quốc và
nhân dân, ta cũng phải giúp họ tiến bộ bằng cách làm cho cái phần thiện trong con
người nảy nở để đẩy lùi phần ác, chứ không phải đập cho tơi bời".
Trong Di chúc, Người căn dặn Đảng: Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, nhắc
nhở mỗi cán bộ, đảng viên luôn luôn chú ý đến phẩm chất yêu thương con người.
Ba là, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. - Theo Hồ Chí Minh thì: Cần tức là lao
động cần cù, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất cao; lao động
với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. Phải
thấy rõ "lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của chúng
ta".
Kiệm tức là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của dân, của
nước, của bản thân mình; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, nhiều cái nhỏ cộng lại
thành cái to; "không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi", không phô trương hình
thức, không liên hoan, chè chén lu bù.
8

Liêm tức là "luôn luôn tôn trọng giữ gìn của công và của dân"; "không xâm phạm một
đồng xu, hạt thóc của Nhà nước, của nhân dân". Phải "trong sạch, không tham lam".
"Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người
tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá".
Chính, "nghĩa là không tà, thẳng thắn, đứng đắn". Đối với mình: không tự cao, tự đại,
luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay, sửa đổi
điều dở của bản thân mình.
Đối với người: không nịnh hót người trên, không xem khinh người dưới, luôn giữ thái
độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết thật thà, không dối trá, lừa lọc.
Đối với việc: để việc công lên trên, lên trước việc tư, việc nhà.
Chí công vô tư, Người nói: "Đem lòng chí công vô tư mà đối với người, với việc".
“Khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi
sau”; phải "lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ".
Bốn là, tinh thần quốc tế trong sáng. Đó là, tinh thần đoàn kết quốc tế vô sản, mà Hồ
Chí Minh đã nêu lên bằng mệnh đề "Bốn phương vô sản đều là anh em"; là tinh thần
đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động các nước, mà Hồ Chí Minh
đã dày công vun đắp bằng hoạt động cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng
sự nghiệp cách mạng của cả dân tộc; là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với
tất cả những người tiến bộ trên thế giới vì hoà bình, công lý và tiến bộ xã hội, vì
những mục tiêu lớn của thời đại là hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã
hội, là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là hợp tác và hữu nghị với tất cả các nước,
các dân tộc.
Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa quốc tế vô sản gắn liền với chủ nghĩa yêu nước, hơn
nữa phải là chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc tế vô sản trong sáng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra những nguyên tắc cơ bản để định hướng sự lãnh đạo
của Đảng và việc rèn luyện của mỗi người.
+ Nói đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức.
Cán bộ đảng viên phải đầu tầu gương mẫu “miệng nói tay làm”, phải nêu tấm gương
đạo đức cách mạng trước quần chúng; cán bộ, đảng viên đi trước, làng nước theo sau.
Sống theo phương châm “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Cổ vũ “người tốt,

việc tốt”, các điển hình tiêu biểu.
+ Xây đi đôi với chống.
Xây dựng nền đạo đức cách mạng, giáo dục chuẩn mực đạo đức mới, khơi dậy ý thức
tự giác, đạo đức lành mạnh ở mọi người, hướng mọi người vào cuộc đấu tranh cho sự
trong sạch, lành mạnh về đạo đức. Nâng cao đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh
9
chống chủ nghĩa cá nhân - nguồn gốc của mọi thứ tệ nạn, thứ giặc “nội xâm” phá từ
trong ra.
+ Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời.
Người cũng khẳng định đạo đức không phải là thứ có sẵn trong mỗi người mà đạo đức
là do con người tiếp thu được qua giáo dục và tạo thành nhờ bản thân tích cực tu
dưỡng bền bỉ rèn luyện trong môi trường sống và trong cuộc đấu tranh cách mạng.
Người đưa ra lời khuyên rất dễ hiểu: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa
xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển, củng cố. Cũng như
ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong".
Nâng cao đạo đức trong tình hình mới, Đảng và nhân dân ta quán triệt tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh, ra sức bồi dưỡng các phẩm chất đạo đức, vận dụng các nguyên tắc
xây dựng đạo đức mà Người đã nêu ra.
Theo Hồ Chí Minh, đạo đức luôn luôn gắn liền với kinh tế. Trung với nước, hiếu với
dân, suốt đời hy sinh cho cách mạng để giành lấy độc lập và tự do là nhằm xoá bỏ áp
bức, bóc lột, phát triển kinh tế đem lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, cho
mỗi con người. Hồ Chí Minh luôn luôn chủ trương tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với
phát triển mọi mặt của xã hội; phát triển kinh tế phải đi đôi với phát triển văn hoá, đạo
đức, con người. Tinh thần này đã được thể hiện trong câu nói bất hủ của Hồ Chí Minh
"Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những con người xã hội chủ
nghĩa".
Học tập tư tưởng trong đạo đức Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước tiếp tục cổ động
phong trào thi đua yêu nước trong thời kỳ đổi mới, biểu dương các tập thể, cá nhân có
thành tích xuất sắc, dấy lên phong trào “người tốt việc tốt”, nêu gương sáng đạo đức
cách mạng để mọi người tôn vinh và noi theo.

Học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất
nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, bên cạnh việc xây dựng những phẩm
chất đạo đức. Trung với nước, hiếu với dân, thương người, cần kiệm liêm chính, chí
công vô tư, tinh thần quốc tế trong sáng nêu trong di sản của Người, chúng ta còn phải
đấu tranh quyết liệt chống các tệ nạn xã hội nảy sinh trong nền kinh tế thị trường đang
làm phương hại đến nền đạo đức cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã sớm nhận ra sự nguy hiểm của bệnh "cá nhân", đó
là nguyên nhân đẻ ra các tệ nạn tiêu cực ảnh hưởng nghiêm trọng đến chế độ.
Ngay từ năm 1952, Người đã nêu rõ những tệ nạn cần phải chống gồm ba loại hình là
tham ô, lãng phí quan liêu. Người coi những tệ nạn đó là tội ác, là kẻ thù khá nguy
hiểm của nhân dân, là bạn đồng minh của thực dân, phong kiến, là thứ “giặc nội xâm”,
“giặc ở trong lòng” phá từ trong phá ra. Người đã chỉ rõ tội lỗi của những kẻ tham ô,
lãng phí quan liêu cũng nặng như tội lỗi "Việt gian, mật thám". Người cho rằng: "Việc
tranh đấu với kẻ địch ở tiền tuyến bằng súng, bằng gươm còn dễ, nhưng việc tranh đấu
10
với kẻ địch trong người, trong nội bộ,
trong tinh thần, là một khó khăn, đau xót".
Cuộc sống đang đòi hỏi phải làm trong
sạch Đảng và làm lành mạnh đời sống đạo
đức của xã hội. Hai mặt đó phải tiến hành
song song. Phải khắc phục các nguyên
nhân đẻ ra các tệ nạn tiêu cực; càng phải
khắc phục nguyên nhân đã để cho các tệ
nạn tiêu cực phát triển. Trong cuộc đấu
tranh này, phải lấy việc xây dựng Đảng
làm nhiệm vụ then chốt, như đã được nêu
ra trong nhiều nghị quyết của Đảng.
Chúng ta càng thấm thía lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc Người để lại
cho toàn Đảng, toàn dân: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền, mỗi đảng viên và cán bộ
phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô

tư. Phải giữ gìn “Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người
đày tớ thật trung thành của nhân dân” .
Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vẫn còn giữ nguyên tính thời sự, soi sáng cho Đảng
và nhân dân ta hoàn thành sự nghiệp vẻ vang, xây dựng nền đạo đức Việt Nam ngang
tầm với những yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới.
2.3 Quan điểm về những nguyên tắc xây dưng đạo đức mới.
Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng
vấn đề xây dựng đạo đức cách mạng, coi đạo đức là cái gốc, cái nền tảng của
người cách mạng. Người nhấn mạnh: cũng như sông phải có nguồn, cây phải
có gốc.
Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo được nhân dân. Người khẳng định: Có tài mà không có đức là
người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Xuất phát từ thực tiễn
cách mạng Việt nam, với tư duy độc lập sáng tạo, Hồ Chí Minh đã kế thừa có chọn
lọc tư tưởng đạo đức truyền thống và vận dụng sáng tạo tư tưởng nhân văn của
Chủ nghĩa Mác - Lê nin. Người đề xuất tư tưởng đạo đức mới, tư tưởng đạo đức
cách mạng.
Thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong suốt 77 năm qua đã có vai trò hết sức to
lớn của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Hiện nay yêu cầu của thực tiễn là phải xây
dựng một nền đạo đức mới ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn
mới. Vì vậy học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết.
Song bài này chỉ đề cập tới những nguyên tắc xây dựng đạo đức mới.
11
Nói phải đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức.
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình,Hồ Chí Minh luôn luôn nêu gương sáng về
đạo đức, Người nói ít làm nhiều, có nhiều vấn đề về đạo đức Người làm mà không
nói, phải đi sâu nghiên cứu hành vi đạo đức của Người mới thấy được bản chất sâu
xa của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
Đối với cán bộ đảng viên Hồ Chí Minh nêu: " Trước mặt quần chúng không phải ta
cứ viết lên trán hai chữ cộng sản mà được họ yêu mến. Quần chúng chỉ yêu mến

những người có tư cách, đạo đức muốn hướng dẫn nhân dân mình phải làm mực
thước cho người ta bắt trước"
(1).
Trong cuốn đường cách mệnh, khi nói về tư cách người cách mệnh Hồ Chí Minh
viết: "Nói thì phải làm" "Có lòng bày vẽ cho người" hay trong tác phẩm nâng cao
đạo đức cách mạng quýet sạch chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh yêu cầu Đảng cần
thực hiện "Đảng viên đi trước, làng nước theo sau" .
Luận điểm ấy đã khẳng định rất rõ vấn đề nêu gương có tầm quan trọng đặc biệt trong
đời sống đạo đức, nhất là đối với trách nhiệm của cán bộ, đảng viên.
Những tấm gương về đạo đức phải được hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp, có
tấm gương chung và riêng, lớn nhỏ, xa gần. Một nền đạo đức mới chỉ được xây
dựng trên một nền rộng lớn, vững chắc, những phẩm chất chuẩn mực đạo đức đã
trở thành hành vi đạo đức hàng ngày phổ biến trong toàn xã hội mà những tấm
gương đạo đức của những người tiêu biểu, những người tốt việc tốt có ý nghĩa thúc
đẩy cho quá trình đó.
Tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh là tấm gương chung cho cả dân tộc, cho các
thế hệ mai mãi về sau. Nhưng còn nhiều tấm gương của các vị anh hùng, chiến sỹ
thi đua nhứng tấm gương của những người tiêu biểu cho từng ngành, từng cấp,
những tấm gương "Người tốt việc tốt" rất gần gũi trong đời thường có ở mọi lúc
mọi nơi mà chúng ta không thể coi thường. Về vấn đề này Hồ Chí Minh đã
nói: "Người tốt, việc tốt nhiều lắm ở đâu cũng có. Ngành nào, giới nào, địa phương
nào, lứa tuổi nào cũng có"
(2)
.
Xây đi đôi với chống:
Theo Hồ Chí Minh trong đời sống hàng ngày cái tốt, cái xấu, đạo đức, phi đạo đức
luôn luôn đan xen lẫn nhau. Chính vì vậy vừa phải xây dựng đạo đức mới, vừa phải
chống cái phi đạo đức.
Muốn xây phải chống, chống nhằm mục đích cho xây. Cũng vì vậy Hồ Chí Minh căn
dặn toàn Đảng: "Phải cương quyết quýet sạch chủ nghĩa cá nhân nâng cao đạo đức

cách mạng bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và kỷ
luật"
(3)
.
Việc xây dựng đạo đức mới trước hết phải được tiến hành bằng việc giáo dục
những phẩm chất, chuẩn mực đạo đức từ trong gia đình, nhà trường, xã hội nhất là
trong những tập thể gắn với hoạt động mỗi người. Vấn đề quan trọng trong việc
giáo dục đạo đức là phải khơi dạy ý thức đạo đức lành mạnh ở mọi người để mọi
người tự giác nhận thức được trách nhiệm đạo đức của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh
12
đã nói, Cảm nhận thấy sâu sắc việc trau dồi đạo đức cách mạng là việc làm "Sung
sướng vẻ vang nhất trong đời này" tiếp nhận sự giáo dục đạo đức là vấn đề nhất
thiết không thể thiếu được, nhưng sự tự giáo dục, tự trau dồi đạo đức ở mỗi người
còn quan trọng hơn nhiều đó cũng chính là điều mà Hồ Chí Minh nói về niềm vui
của việc trau dồi đạo đức phải trở thành phổ biến trong xã hội.
Khi xây dựng, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức mới phải gắn liền chống lại cái xấu, cái
sai, cái vô đạo đức thường diễn ra hàng ngày.
Để xây và chống có kết quả để tạo thành phong trào quần chúng rộng rãi. Muốn xây
dựng đạo đức mới, chung quy lại phải chống cho được chủ nghĩa cá nhân. Trong
tác phẩm: Nâng cao đạo đức cách mạng quýet sạch chủ nghĩa cá nhân được công
bố vào ngày 3/2/1969, nhân kỷ niệm lần thứ 39 ngày thành lập Đảng cộng sản Việt
Nam đã mang ý nghĩa xây đi đôi với chống. Muốn nêu cao đạo đức cách mạng phải
quýet sạch chủ nghĩa cá nhân.
Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời:
Theo Hồ Chí Minh, Người đã nhiều lần chỉ rõ: Mỗi con người phải thường; xuyên
chăm lo tu dưỡng đạo đức như việc rửa mặt hàng ngày đấy cũng là công việc phải
kiên trì bền bỉ suốt đời, không người nào có thể chủ quan tự mãn. Theo
Người: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời xa xuống. Nó do đấu tranh rèn
luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng,
vàng càng luyện càng trong"

(4)
.
Nếu không thường xuyên rèn luyện thì lúc khó khăn có thể vượt qua, có công với
cách mạng, nhưng đến khi an nhàn lại xa vào chủ nghĩa cán nhân trở thành con
người ngăn cản cách mạng, cho dân, cho nước. Cũng chính vì lẽ đó mà tu dưỡng
đạo đức phải gắn với thực tiễn bền bỉ trong mọi lúc mọi nơi, mọi hoàn cảnh, có như
vậy mới phân biệt được đạo đức mới khác với đạo đức cũ.
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh thì mỗi con người đều có cái tốt, cái xấu vấn đề là
không tự lừa dối mình mà nhìn thẳng vào mình thấy rõ cái tốt, cái thiện để phát
huy, thấy cái xấu, cái ác để khắc phục. Vì vậy việc tu dưỡng rèn luyện phải được
thực hiện trong hoạt động thực tiễn. Hồ Chí Minh là một tấm gương suốtđời tự rèn
luyện và trở thành tấm gương tuyệt vời về con người mới. Những đức tính quý báu
của người không phải là bẩm sinh có được mà do quá trình tu dưỡng rèn luyện học
tập, từng bước hấp thụ tinh hoa đạo đức dân tộc và nhân loại mà đã trở thành tư
tưởng bất tử.
Đây là những nhân tố cơ bản để hình thành đạo đức cách mạng của người Việt
Nam trong thời đại mới, nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp đổi mới do Đảng ta
khởi xướng và lãnh đạo.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức luôn luôn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn hết sức
sâu sắc, là động lực, là sức mạnh thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong suốt 77
năm qua và đang tiếp tục toả sáng trên con đường xây dựng đất nước Việt nam
trong giai đoạn mới. Thực tế cuộc sống hiện nay cho thấy, việc vận dụng tư tưởng,
đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết, là công việc quan trọng để mỗi
chúng ta góp sức mình vào việc xây dựng đất nước.
13
Thấm nhuẫn tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, Tại hội nghị TW 6(lần 2) khoá VIII
(tháng 2/1999) của Đảng cộng sản Việt nam đã đề ra cuộc vận động và xây dựng
chỉnh đốn Đảng. Trong đó Đảng đặc biệt chú trọng các nguyên tắc về xây dựng đạo
đức mới mà Hồ Chí Minh đã đưa ra.
Hội nghị TW6 khoá IX chỉ rõ: Cần phải tiếp tục thực hiện nghị quyết hội nghị lần

thứ II Ban chấp hành Trung ương khoá VIII về giáo dục - đào tạo và nhấn mạnh
phải nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học xã hội nhân văn, nhất là các
môn Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Và đặc biệt là chỉ thị số 06/CT-TW ngày 7
tháng 11 năm 2006 của Bộ Chính trị về cuộc vận động học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Để làm tốt cuộc vận động các tổ chức Đảng cần tăng cường công tác giáo dục trong
toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, đường lối chính sách của Đảng, nhiệm
vụ đạo đức của người đảng viên. Từng cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của Đảng
của nhân dân lên trên hết, phát huy dân chủ, nâng cao đạo đức cách mạng, từng
bước quýet sạch chủ nghĩa cá nhân, học tập nâng cao trình độ, hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
Học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cần gắn việc học tập với giải quyết những
vấn đề thực tiễn đang đặt ra trong các cơ quan, đơn vị, nhằm phê phán những biểu
hiện tiêu cực đang diễn ra giúp cho cán bộ, đảng viên nâng cao nhận thức, giác ngộ
trước những lỗi lầm sai phạm, tự giác thực hành sửa chữa, đồng thời phát hiện
những nhân tố mới, những điển hình người tốt, việc tốt, những tấm gương sáng
tiêu biểu để nhân rộng, tạo nên một phong trào sống chiến đấu, lao động và học tập
theo đạo đức Hồ Chí Minh mang đầy đủ ý nghĩa thực tiễn và có sức thuyết phục.
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh trong
thực tiễn
3.1 Chuyện về tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh

Lộc bất tận hưởng
Đó là câu tục ngữ, câu răn dạy, khuyên bảo con người, có nghĩa là “có lộc
không nên hưởng hết một mình” mà nên chia sẻ cho người khác.
Tháng 8 năm 1945, trên đường từ chiến khu về Hà Nội, dừng chân ở một căn nhà
làng Gạ, ngoại thành Hà Nội. khi gia đình dọn cơm, Bác đã sẻ phần thịt gà ngon,
mềm vào bát cụ chủ nhà.
Trong những tháng năm kháng chiến chống Pháp, trên Việt Bắc, ăn cơm cùng với

các chiến sĩ bảo vệ, anh nuôi, bao giờ Bác cũng chia đều thức ăn cho cả mâm. Chị
Minh Phương giúp việc chăm sóc sức khỏe Bác bày ra cái mẹo ninh gà nhừ, ít nước
đặc để riêng cho Bác. Bác biết ý, nói vui: “thề là khôn ăn cái, dại ăn nước”. Rồi Bác
cũng lấy thìa san cho đủ người trong bữa ăn.
Một lần, Văn phòng Chủ tịch nước nhận được một miếng cao đặc mật ong của các
vị lãnh đạo Đảng Trung Quốc tặng. Anh em đưa lên Bác để “Bác dùng cho khỏe”.
Bác cho gọi đồng chí cấp dưỡng lên, nói:
- Chú đem miếng cao này xuống bếp, bỏ vào nồi, đong đủ 24 bát nước, có ít gạo tẻ,
14
gạo nếp càng tốt, đun lên, chia đều cho 24 người của Văn phòng.
Bác cũng chỉ là một trong 24 suất ấy. Đồng chí cấp dưỡng tần ngần chưa chịu đi.
Bác cười nói:
- Làm đi chứ. “Lộc bất tận hưởng” mà chú!
Nhân dân ăn thế nào Bác cũng ăn như thế
Những ai đã trải qua kháng chiến chống Mỹ, ở Hà Nội đều đã biết “cơm độn”.
Độn mì sợi là sang nhất. Độn ngô cám, độn mì bột, độn bo bo. Cái “anh” này
quá lắm. Giã, ngậm bột trước rồi nhưng anh ra vẫn khó tiêu.
Biết nhân dân, cán bộ bắt đầu ăn độn, Bác bảo:
- Các chú thổi cơm độn cho Bác. Nhân dân, cán bộ ta ăn độn bao nhiêu phần trăm,
độn cho Bác từng ấy, giống như cán bộ với dân.
Năm ấy Bác đã 75 tuổi rồi, anh em nhìn thấy Bác ăn độn mà xót quá, nước mắt cứ
chực chảy. Mấy ngày sau, mới thưa với Bác là có quy định cụ già trên 70 tuổi không
phải ăn độn xin Bác đừng ăn độn nữa.
Bác lại nói:
- Không! Bác cũng nhiều tuổi, nhưng Bác còn khỏe. Thế thì Bác theo cán bộ. Cán bộ
thế nào thì Bác thế ấy. Cứ thổi tiếp đi cho Bác ăn.
Anh em xay ngô cho thật nhỏ, độn “gọi là”. Nhưng Bác biết bảo:
- 50 % kia mà!
Lại nghĩ cách lấy bột mì làm bánh. Bác chỉ ăn một bát cơm còn lại ăn một cái bánh
mì, không bảo giờ ăn toàn cơm. Đi công tác cũng nắm cơm độn hoặc mang toàn

bánh mì theo. Chỉ có bát canh nóng là cho vào phích mà thôi…
Trích trong “120 chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
3.2 Vai trò tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực tiễn
Từ quan điểm Hồ Chí Minh về con người toàn diện đến phát triển giáo dục
nước ta
(GD&TĐ) - Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm và chăm lo
đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo nước nhà. Người coi: “Giáo dục là cốt
sách hàng đầu” trong quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Người luôn
nhắc nhở toàn Đảng, toàn nhân dân ta phải chăm lo đến sự nghiệp giáo
dục, Người căn dặn: "Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng
cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội
15
vừa "hồng" vừa "chuyên". Đó là tinh thần, là tình cảm rất sâu sắc của Chủ
tịch Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp giáo dục và đạo tạo nước ta.
Công cuộc đổi mới giáo dục nước ta đã
và đang được trú trọng quan tâm hơn
bao giờ hết. Chủ trương đổi mới căn
bản và toàn diện về giáo dục và đào tạo
của nước ta luôn thay đổi để phù hợp
với nhu cầu đặt ra.
Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII về
vấn đề giáo dục thực sự đi vào thực tiến,
Nghị quyết 40/2000/QĐ10 của Quốc hội
khóa X, tập trung đổi mới nội dung và
chương trình giáo dục, thực hiện chính sách hỗ trợ cho giáo dục.
Tại Hội nghị Trung ương 6 Khóa XI, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu ra một
loạt câu hỏi cần được thảo luận và làm rõ những vấn đề sau: “Vì sao lúc này phải
đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển khoa học và công
nghệ? Phạm vi, mục tiêu, yêu cầu của mỗi Đề án thế nào? Đổi mới căn bản là gì,
toàn diện là gì? Nội hàm phát triển khoa học và công nghệ? Những chủ trương,

chính sách, biện pháp gì cần phải thống nhất ban hành để lãnh đạo, chỉ đạo tiếp
tục đổi mới giáo dục - đào tạo và phát triển khoa học - công nghệ?
Trong công cuộc CNH - HĐH đất nước hiện nay cũng là một trong những tư tưởng
Hồ Chí Minh về phát triển con người toàn diện, một trong tư tưởng đó có tư
tưởng về giáo dục và đào tạo, đó là cơ sở, là nền tảng cơ bản và quan trọng nhất
cho sự phát triển xã hội ở nước ta.
Phát triển con người toàn diện theo quan điểm Hồ Chí Minh
Tư tưởng phát triển con người toàn diện của Hồ Chí Minh đã góp phần to lớn vào
việc đào tạo những người con ưu tú, làm thay đổi căn bản vị thế của nước ta trên
trường quốc tế. Hiện nay, việc giáo dục, đào tạo, phát triển con người toàn diện ở
nước ta đang có sự lệch hướng khá lớn. Điều đó đang làm lệch lạc sự phát triển
con người toàn diện theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Theo Người, con người toàn diện phải được tự do, được hạnh phúc, con người
phải được giải phóng, được giáo dục – đào tạo và được sống trong xã hội hòa bình
ổn định. Để phát triển con người toàn diện, ắt phải tiến tới CNXH. Theo Người:
"Nói một cách tóm tắt, mộc mạc, chủ nghĩa xã hội trước hết là làm cho nhân dân
lao động thoát khỏi bần cùng, làm cho mọi người có công ăn việc làm, được ấm no
và được sống đời hạnh phúc".
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước phát triển mới, được vận dụng một cách sáng
tạo vào thực tiễn giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Điều
16
Bác Hồ thǎm đại biểu giáo viên toàn
miền Bắc năm 1958 ( Ảnh tư liệu)
cốt lõi trong tư tưởng của Người là độc lập dân tộc gắn liền với giải quyết xã hội
và giải phóng con người. Trong đó, vấn đề con người là vấn đề lớn, được đặt lên
hàng đầu và là nội dung trọng tâm, xuyên suốt trong toàn bộ nội dung tư tưởng
của Người. Tư tưởng đó cũng chính là nội dung cơ bản của toàn bộ tư tưởng về
phát triển con người toàn diện của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người nói: “Con người
vừa là mục tiêu, đồng thời vừa là động lực của sự nghiệp giải phóng xã hội và giải
phóng chính bản thân con người”.

Hồ Chí Minh là điển hình cho phát triển con người toàn diện cả về thể lực, đạo
đức, trí lực, tài năng và thẩm mỹ. Tư tưởng đó là hình mẫu sinh động của con
người toàn diện cho hiện tại và cho cả tương lai. Tư tưởng phát triển con người
toàn diện của Người đã đang và sẽ cho chúng ta những chỉ dẫn sáng suốt để xây
dựng thành công chiến lược con người toàn diện trong điều kiện mới ở nước ta.
Xuất phát từ những luận điểm trên, Tư tưởng về con người của Hồ Chí Minh
thông qua thực tiễn cách mạng, đã trở thành một sức mạnh vật chất to lớn và là
nhân tố quyết định thắng lợi cho sự nghiệp cách mạng, trong đó không thể không
bàn đến sự nghiệp cách mạng giáo dục nước nhà.
Vì lợi ích mười năm trồng cây, Vì lợi ích trăm năm trồng người
Người coi “con người” là vốn quý nhất, là yếu tố quyết định của sự nghiệp cách
mạng. Trước đây, Khổng Tử đã từng khuyên nhà cầm quyền phải chăm lo đời sống
vật chất cho dân, phải giáo hóa dân để
thực hiện đường lối “đức trị”, thì tư
tưởng của Người, Người cũng
thường xuyên nhắc nhở rằng: “Vì
lợi ích mười năm thì phải trồng cây,
vì lợi ích trăm năm thì phải trồng
người”.
Hồ Chí Minh đã mượn câu nói trên
để chỉ ra tầm quan trọng của sự
nghiệp giáo dục. Trong tư tưởng
Người, tất cả là vì “con người”. Đối
với giáo dục thế hệ trẻ, Người viết:
“Non sông Việt Nam có trở nên tươi
đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các
cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập
của các em”.
Trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng về giáo dục luôn có ý nghĩa lý luận
và thực tiễn sâu sắc đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Trong sự nghiệp đào

tạo nguồn nhân lực cho công cuộc CNH – HĐH đất nước, thực hiện mục tiêu "dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Tư tưởng giáo dục Hồ Chí
Minh không chỉ bó hẹp trong việc giáo dục tri thức, học vấn cho con người, mà có
17
tính bao quát, sâu xa, nhưng vô cùng sinh động và thiết thực, nhằm đào tạo ra
những con người toàn diện, vừa "hồng" vừa "chuyên", có tri thức, lý tưởng, đạo
đức, sức khoẻ và thẩm mỹ
Hồ Chí Minh khẳng định rằng: “Ngủ thì ai cũng như lương thiện, tỉnh dậy phân ra
kẻ dữ, hiền; Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Người
nhấn mạnh mục đích giáo dục phải gắn liền với nội dung giáo dục; giáo dục phải
toàn diện. “Trong việc giáo dục và học tập phải chú trọng đến các mặt: đạo đức
cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất”.Tư
tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vừa
là sự kết hợp giữa lý luận giáo dục
và thực tiễn giáo dục.
UNESCO từng đánh giá: "Sự đóng
góp quan trọng về nhiều mặt của
Chủ tịch Hồ Chí Minh trong các lĩnh
vực văn hoá, giáo dục và nghệ thuật
là kết tinh của truyền thống hàng
ngàn năm của nhân dân Việt Nam
và những tư tưởng của Người là
hiện thân của những khát vọng của
các dân tộc trong việc khẳng định
bản sắc dân tộc của mình và tiêu
biểu cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau”. Hồ Chí Minh là điển hình mẫu mực
trong việc lựa chọn, kế thừa những mặt tích cực trong quan điểm giáo dục, đào
tạo con người. Những lời dạy của Người đã trở thành phương pháp luận trong
chiến lược xây dựng con người mới “xứng tầm thời đại”, đáp ứng yêu cầu đổi mới
toàn diện đất nước của Đáng ta hiện nay.

Trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh có vô vàn tâm tư và tình cảm của Người đối
với sự nghiệp giáo dục. Có tới hơn 592 lần Người nhắc đến “giáo dục”,159 lần
nhắc đến “đào tạo”, trên 190 lần nhắc đến “trường học”, gần 100 lần nhắc đến
“đại học”, 92 lần nhắc đến “trường học, giáo sư”, 81 lần nhắc đến “giáo viên”, 80
lần nhắc đến “thầy giáo”, khoảng 145 lần nhắc đến “sinh viên” và đến 225 lần
nhắc đến “học sinh” Tư tưởng giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một bộ phận
rất quan trọng trong kho tàng lịch sử phát triển sự nghiệp giáo dục nước nhà.
Có thể nói, tư tưởng giáo dục Hồ Chí Minh là sự kế thừa, tiếp thu có chọn lọc
những tinh hoa của nhân loại và được sáng tạo một cách khoa học và đầy tâm
huyết. Điều đó có thể khái quát ở một góc nhìn cơ bản về vấn đề giáo dục trong tư
tưởng của Người như sau:
Một là, Giáo dục là để nâng cao chủ nghĩa yêu nước, ý thức chính trị, truyền thống
giáo dục và tinh thần nhân ái. Người đặc biệt chú trọng đến việc truyền thụ tinh
thần, truyền thống yêu nước của dân tộc. Người nói: “phải chú trọng giáo dục đạo
18
đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, kỹ thuật, lao động sản xuất”. Người
nhấn mạnh: "Tăng cường hơn nữa việc giáo dục lao động trong nhà trường là
một khâu chủ yếu trong toàn bộ sự nghiệp giáo dục xã hội chủ nghĩa, nhằm trang
bị cho thế hệ trẻ có những kiến thức khoa học, lại có những kiến thức cơ bản về
sản xuất công nghiệp-nông nghiệp, những thói quen lao động, sẵn sàng bước vào
xây dựng xã hội chủ nghĩa".
Theo Người, nội dung giáo dục phải chứa đựng tính dân tộc, chủ nghĩa yêu nước
và giá trị nhân văn, truyền thống văn hóa của dân tộc, ngoài ra phải lĩnh hội
những giá trị khoa học của thế giới… Người còn dạy: “Trong việc giáo dục và học
tập, phải chú trọng đủ các mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa,
văn hoá, kỹ thuật, lao động và sản xuất”. Người chỉ rõ: “Việc giáo dục gồm có: đức,
trí, thể, mỹ” “Trước hết phải dạy cho họ những tri thức: lịch sử, địa dư, làm tính,
khoa học tự nhiên, xã hội, chính trị, cách viết báo cáo, nghĩa vụ và quyền lợi người
công dân”.
Người đã đúc kết chân lý về giáo dục với sức mạnh nội tại của một dân tộc trong

giai đoạn thuộc địa nửa phong kiến: "một dân tộc dốt là một dân tộc yếu". Trong
"ham muốn tột bậc" của Người, Người muốn "làm cho nước ta được hoàn toàn
độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc" "ai
cũng được học hành”. Đối với cán bộ, Người chỉ rõ: học là "để làm việc, làm người,
làm cán bộ, để phụng sự đoàn thể, giai cấp, nhân dân, tổ quốc và nhân loại". Trong
tư tưởng mà Người nói về “Học” được khái quát qua bốn ý về giáo dục là "học để
biết, học để làm, học để chung sống, học để làm người".
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc luyện "tài", rèn "đức" cho cán bộ. Bởi,
theo Người: "có tài mà không có đức, ví như một anh làm kinh tế tài chính rất
giỏi, nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không làm được gì ích lợi cho xã
hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà không có tài ví như ông bụt
không làm hại gì nhưng cũng không lợi gì cho loài người". Người nhắc nhở và
giáo dục cán bộ, đảng viên, thanh thiếu niên, công nhân, nông dân, bộ đội, trí thức,
học sinh, sinh viên… coi đó như là "kim chỉ nam" để con người nhận thức đúng và
hành động đúng con đường chủ nghĩa yêu nước của dân tộc để đi lên CNXH.
Hai là, Giáo dục là để cải tạo “con người” cũ, xây dựng “con người” mới tiến lên
CNXH. Mục đích trọng tâm và xuyên suốt tư tưởng giáo dục Hồ Chí Minh là vì con
người, cho con người, là xây dựng con người mới. Hồ Chí Minh mong muốn xây
dựng một xã hội mới về chất, cao hơn hẳn xã hội cũ - xã hội xã hội chủ nghĩa và
cộng sản Chủ nghĩa. Và để xây dựng chủ nghĩa xã hội, theo Người, "trước hết cần
có những con người xã hội chủ nghĩa”.
Đào tạo con người xã hội chủ nghĩa không có con đường nào khác ngoài giáo dục
tri thức khoa học và lý tưởng, đạo đức xã hội chủ nghĩa. Đó là nền giáo dục nhằm
phát triển con người toàn diện, vừa “hồng” vừa "chuyên" trong thời đại mới. Như
vậy, "con người xã hội chủ nghĩa", con người toàn diện, "nhất định phải có học
19
thức. Người nói: "Thiện,ác vốn chẳng phải là bản tính cố hữu, phần lớn đều do
giáo dục mà nên". Người nói với cán bộ khi kết thúc một khoá huấn luyện "anh em
sẽ còn phải học nữa, học mãi khi ra làm việc". Người lấy nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn làm nguyên tắc cơ bản cho việc xây dựng các phương

pháp về giáo dục. Nguyên tắc này được Người nhấn mạnh: "Học phải suy nghĩ,
học phải liên hệ với thực tế, phải có thí nghiệm và thực hành. Học với hành phải
kết hợp với nhau”. Người dạy: "Mình phải làm gương, gắng làm gương trong anh
em, và khi đi công tác, gắng làm gương cho dân. Làm gương về cả ba mặt: tinh
thần, vật chất và văn hoá"…
Hồ Chí Minh đã gắn bó với việc chăm lo, mở mang và xây dựng một nền giáo dục
mới, nền giáo dục xã hội chủ nghĩa - một nền giáo dục mà mọi người đều có cơ hội
phát huy khả năng sáng tạo, mọi người đều được học hành, không phân biệt giai
cấp, tuổi tác, trình độ, giới tính hay tôn giáo Nền giáo dục mới của nước ta được
Người định hướng phát triển là nền giáo dục mở mang dân trí, nâng cao đảng trí
cho nhân dân; là nền giáo dục toàn dân; là nền giáo dục toàn diện; là nền giáo
dục tiên tiến, hiện đại, với mục đích là cải tạo con người cũ, đào tạo con người
mới xã hội chủ nghĩa.
Ba là, Giáo dục là để chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Trong suốt thời gian ở cương vị Chủ tịch nước, Người đã không ngừng chăm lo,
“bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau”. Trong đó, giáo dục đạo đức được đặt
lên hàng đầu. Người rất chú trọng việc giáo dục nâng cao trình độ văn hoá cho
dân để dân "làm ăn có ngăn nắp", "bớt mê tín nhảm", "bớt đau ốm", "nâng cao
lòng yêu nước" và "để thành người công dân đứng đắn”. Người chỉ rõ: "Trình độ
văn hoá của nhân dân nâng cao sẽ giúp chúng ta đẩy mạnh công cuộc khôi phục
kinh tế, phát triển dân chủ. Nâng cao trình độ văn hoá của nhân dân cũng là một
việc làm cần thiết để xây dựng nước ta thành một nước hoà bình, thống nhất, độc
lập, dân chủ, văn minh và giàu mạnh".
20
Hồ Chí Minh đề ra những nhiệm vụ giáo dục khác nhau cho phù hợp, Người kêu
gọi sửa đổi giáo dục cho phù hợp với việc đào tạo nhân tài. Để nâng cao trình độ
nhận thức. Trong giáo dục, theo Người, cần có phương pháp phù hợp với điều
kiện giáo dục và đối tượng giáo dục. Giáo dục phải căn cứ vào "trình độ văn hoá,
thói quen sinh hoạt, trình độ giác ngộ,
kinh nghiệm tranh đấu, lòng ham, ý

muốn, tình hình thiết thực của quần
chúng". Người gửi thư cho nam nữ
chiến sĩ bình dân học vụ nhấn
mạnh việc cần phải dạy các em
“đạo đức của công dân”. Người
viết Thư gửi các em học sinh,
trong đó yêu cầu các lực lượng
giáo dục phải chú trọng giáo dục
đạo đức. Trong Di chúc, Người
cũng căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau là một việc
rất quan trọng và rất cần thiết”.
Tại Đại hội Đảng lần thứ IX, Đảng ta khẳng đinh: "Tiếp tục nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ thống trường
lớp và hệ thống quản lý giáo dục, thực hiện chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá.
Nhiệm vụ trước mắt cũng như lâu dài của nền giáo dục nước ta trong những năm
tới là: “Tiếp tục quán triệt thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI
về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam” theo tinh thần Chỉ thị của Bộ
giáo dục và Đào tạo.
Trong Văn kiện Hội nghị lần thứ hai BCH Trung ương khoá VIII cũng đã xác định
nhiệm vụ và mục đích cơ bản của giáo dục Việt Nam là nhằm xây dựng những con
người mới, là những con người vừa "hồng" vừa "chuyên" như lời căn dặn của Bác
Hồ. “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây. Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng
người”. Người cho rằng, nhiệm vụ của giáo dục là phải đào tạo ra những công dân
tốt và cán bộ tốt cho nước nhà. Đó là không chỉ là trách nhiệm nặng nề, mà là
nhiệm vụ đặt ra đối với ngành giáo dục nước ta cho hôm nay và cho cả mai sau.
Hơn 30 năm qua, kể từ ngày 20/11/1982 – 20/11/2012 – ngày truyền thống Nhà
giáo Việt Nam. Hơn 43 năm - kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đi về cõi vĩnh hằng,
Nhưng những lời dạy của Người vẫn còn nguyên giá trị và ý nghĩa sâu sắc đối với
sự nghiệp giáo dục nước nhà.

Tư tưởng Hồ Chí Minh với phương châm, chiến lược, mục đích, nội dung, phương
pháp giáo dục - đào tạo con người luôn soi sáng sự nghiệp trồng người theo tư
tưởng của Người. Tư tưởng đó không chỉ là cơ sở lý luận cho việc xác định chiến
lược đào tạo con người, chủ trương, đường lối chỉ đạo phát triển nền giáo dục
Việt Nam của Đảng ta qua các thời kỳ cách mạng, mà còn là những bài học,
21
Lễ trao tặng “ Vì sự nghiệp phát triển
Nguồn Nhân lực” năm 2011
những kinh nghiệm thực tiễn giáo dục, thiết thực và hiệu quả đối với người làm
công tác giáo dục hiện nay.
3.3 Sinh viên học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
3.3.1 Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
Xác định đúng vị trí vai trò của đạo đức đối với cá nhân
Đạo đức hiểu một cách tổng quát là toàn
bộ những chuẩn mực,những qui
tắc,những quan niệm về các giá trị thiện
ác,lương tâm trách nhiệm danh dự hạnh
phúc công bằng được xã hội thừa
nhận,qui định hanh vi,quan hệ giữa con người với con
người và giữa con người với sự nghiệp.Xuất phát từ bản
chất con người luôn hướng tới chân,thiện
mỹ,nhằm hoàn thiện bản thân.Để vươn tí
sự hoàn thiện trước hết con người phải
tự tu dưỡng hoàn thiện bản thân mình về đạo đức.Do vậy đạo đức là yếu tố cơ bản
của nhân cách tạo nên giá trị con người.
Hồ Chí Minh cho rằng việc tu dưỡng đạo đức của mỗi cá nhân con người là vô cùng
quan trọng.Riêng với thế hệ trẻ việc tu dưỡng này còn quan trọng hơn,vì họ là”người
chủ tương lai của nước nhà”chính vì vậy việc giáo dục đạo đức và chăm lo rèn luyện
đạo đức của sinh viên đã được chủ tịch HỒ CHÍ MINH quan tâm từ rất sớm.Nói
chuyện với sinh viên Người khẳng định “Thanh niên phải có đủ đức đủ tài .Có tài mà

không có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi dến thụt két thì
chẳng những không làm được gì có ích cho xã hội màconf có hại cho xã hội nữa.Nếu
có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì cũng không lợi gì cho mọi
người”.
Người còn chỉ rõ, việc thực hành tốt đạo đức cách mạng trong đời sống hằng ngày
của mỗi cá nhân không chỉ có tác dụng tôn vinh ,nâng cao giá trị chính họ mà sinh
viên học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh cho rằng việc tu dưỡng đạo đức của mỗi cá nhân con người là vô cùng
quan trọng.Riêng với thế hệ trẻ việc tu dưỡng này còn quan trọng hơn,vì họ là”người
chủ tương lai của nước nhà”chính vì vậy việc giáo dục đạo đức và chăm lo rèn luyện
đạo đức của sinh viên đã được chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm từ rất sớm.Nói chuyện
với sinh viên Người khẳng định “Thanh niên phải có đủ đức đủ tài .Có tài mà không
có đức ví như một anh làm còn mà còn tạo sức mạnh nội sinh,giúp họ vượt qua khó
khăn thử thách.Người viết”Có đạo đức cách thì khi gặp khó khăn ,gian khổ, thất bại
22
cũng không sợ sệt,rụt rè,lùi bước.Khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ được
tinh thần gian khổ,chất phác khiêm tốn”lo trước thiên hạ,vui sau thiên hạ”,lo hoàn
thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ,không công thần ,không
quan liêu,không kiêu ngạo,không hủ hóa”
Nhấn mạnh vai trò của đạo đức trong đời sống của mỗi cá nhân trong xã hội,Hồ Chí
Minh không phân biệt đạo đức cách mạng và đạo đức đời thường.Người chỉ rõ trong
xã hội mỗi người có công việc,tài năng và vị trí khác nhau ai cũng gữi đạo đức cách
mạng đều là cao thượng.
Kiên cường tu tưỡng theo các phẩm chất đạo đức Hồ Chí Minh
Trong “Bài nói tại đại hội sinh viên lần thứ hai,nhũng phẩm chất đó được Người tóm
gọn trong “sáu cái yêu”đó là :Yêu tổ quốc,Yêu nhân dân,Yêu chủ nghĩa xã hội,Yêu
lao động,Yêu khoa học và kỉ luật.
Theo người để có được những phẩm chất như vậy sinh viên phải rèn luyện cho mình
những đức tính như:trung thành, tận tụy ,thật thà và chính trực.phải xác định rõ nhiệm
vụ của mình”không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì

Mà phải hỏi mình đã làm gì cho nước nhà.mình phải làm thế nào cho lội ích nước nhà
nhiều hơn.Trong học tập rèn luyện phải kết hợp lý luận với thực hành học tập với lao
động,chống tư tưởng hám danh, hám lợi,chống tâm lý ham tơ tưởng và tránh khó
nhọc.Chống thói xem khinh lao động nhất là lao động chân tay.chống lười biếng ,xa
xỉ,chống cacchs sinh hoạt ủy mỵ.Chống kiêu ngạo,giả dối ,khoe khoang.Phải trả lời
được câu hỏi học để làm gì?Học để phục vụ ai?Phải xác định thế nào là tốt, thế nào là
xấu?Ai là bạn, ai là là thù?Người chỉ rõ:”ai làm gì lựi ích cho nhân dân đều là bạn.Bất
kì ai làm gì có hại cho nhân dân đều là kẻ thù.Điều gì phải thì phải cố làm cho bằng
được,dù là việc nhỏ.Điều gì trái thì phải hết sức tránh dù là một điều trái nhỏ.
3.3.2 Nội dung học tập theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Thực trạng đạo đức lối sống trong sinh viên hiện nay
Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức cách mạng,nêu cao chủ nghĩa tạp thể,tiêu diệt chủ
nghĩa cá nhân,chí công vô tư.Dưới ngọn cờ của tư tưởng đó thế hệ trẻ Việt Nam đã lập
được nhiều thành tích to lớn,đóng góp vào tiến trình chung của lịch sử dân tộc.Đi vào
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế một nền đạo
đức mới đã và đang hình thành cùng với công cuộc đổi mới của Đảng là nguồn động
lực để phát triển đất nước.Đó là nền đạo đức vừa phải phát huy những giá trị truyền
thống dân tộc:yêu nước ,thương người,cần,kiệm,liêm,chính,chí công vô tư.Nhờ đó
sinh viên vẫn giữ được lối sống tình nghĩa,sống trong sạch,lành mạnh,luôn cần cù
23
sáng tạo .Phấn đấu cho sự nghiệp dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn
minh.
Bên cạnh đó,do ảnh hưởng của nền kinh tế hội nhập lối sống thực dụng chạy theo
danh lợi bất chấp đạo lí,đã dẫn dến những tiêu cực trong đời sống xã hội ngày cành
phổ biến.Đó là tình trạng suy thoái về đạo đức,lối sống,tư tưởng chính trị.Những vấn
đề đó đã tác động không nhỏ đến tam tư tình cảm ý chí phấn đáu của sinh viên,thanh
niên trí thức.Hậu quả là đã một bộ phận sinh viên phai nhạt niềm tin,lý tưởng,mất
phương hướng phấn đấu,không có chí lập thân.Chạy theo lối sống thực dụng,sống dựa
dẫm thieus trách nhiệm,sa vào nghiện ngập,hút chích,thiếu trunh thực ,gian lận trong
thi cử,chạy điểm,mua bằng cấp.Đay là những biểu hiện không thể coi thương ,cần

được lên án.
Tích cực học tập và làm theo tám gương đạo đức Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh là một nhà đạo đức lỗi lạc,một tấm gương đạo đức vô song.Để trở thành
người có ích cho nước nhà thế hệ trẻ Việt Nam ,thanh niên tri thức cần học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Một là,học trung với nước,hiếu với dân,suốt đời đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng
dân tộc,giải phóng giai cấp,giải phóng con người
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một con người đẹp nhất của thời đại chúng ta.Phải luôn luôn
nâng cao ý chí cách mạng, yêu tổ quốc, yêu nhân dân gắn liền với yêu chủ nghĩa xã
hội.Sinh viên phải xây dựng tinh thần đoàn kết tình nguyện,tương thân tương ái vì
cộng đồng.Chống lối sống bang quang ích kỉ cá nhân,thiếu trách nhiệm với Tổ Quốc
với nhân dân,với cộng đồng
Hai là,học cần,kiệm,liêm,chính,chí công vô tư,đời riêng trong sáng nếp sống giản dị
và đức khiêm tốn phi thường
Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng từng viết “Hồ Chí Minh không có cái gì riêng.cái gì
của nước của dân là của Người.Gia đình của Người là đại gia đình Việt Nam.” Sinh
viên cần phải xây dựng ý thức cần ,kiệm ,liêm,chính,chí công vô tư,thật thà ngay
thẳng khiêm tốn giản dị,trong sạch ,chất phác,tiêu dùng đúng khả năng thực hiện khẩu
hiệu “Cần kiệm là nếp sống đẹp của tuổi trẻ”.chống tham ô lãng phí,xa hoa,tính phô
trương trong sinh hoạt, trong lao động,chống chủ nghĩa cá nhân.
Ba là,học đức tin tuyệt đối vào sức mạnh của nhân dân ,kính trọng nhân dân và hết
lòng hết sức phục vụ nhân dân,luôn nhân ái vị tha,khoan dung và nhân hậu với con
người.
Hồ Chí Minh có tình yêu thương bao la đối với con người.Tình thương yêu đó gắn
liền với niền tin tuyệt đối vào sức mạnh và trí tuệ của nhân dân.sinh viên thanh niên tri
24
thức cần phải xây dựng ý thức công nhân ,ý thức cộng đồng,thói quen ứng xử văn
hóa,tôn trọng bảo vệ lẽ phải,trung thực sáng tạo tích cực tham gia xây dựng xã hội dân
chủ công bằng ,văn minh.Chống lại các hành vi thiếu văn hóa trong đời sống,sự giả
dối nạn giáo điều.Chống ích kỉ,vu lợi,lối sống tạm thời.

Bốn là,học tập tám gương về ý chí và nghị lực tinh thần to lớn quyết tâm vượt qua thử
thách gian nguy để đạt được mục đích sống
Cuộc đời cách mang của Bác là những chuỗi ngày tháng vô cùng gian khổ.Hai lần
ngồi tù, một lần nhận án tử hình có giai đoạn bị hiểu lầm nghi kị ,khhoong được giao
nhiệm vụ.Song nhờ ý chí và nghị lực tinh thần to lớn Người đã bình tĩnh kiên cường
chủ động vượt qua mọi thử thách gian nguy kiên trì bảo vệ chân lý ,bảo vệ lý tưởng
cách mạng của mình.Người làm thơ để tự răn:
“Muốn nên sự nghiệp lớn,
Tinh thần phải càng cao”
Sinh viên cần phải xây dựng tinh thần hăng hái kiên quyết không sợ khó không sợ khổ
siêng học,siêng làm quyết hoàn thành kế hoạch đặt ra theo tinh thần “chủ trương
một,biện pháp mười ,quyết tâm hai mươi”.Chống chây lười ,thụ động, ỷ lại,ngại khó
ngại khổ ,thiếu ý chí tiến thủ.Cần phải xây dựng thái độ học tập đúng đắn, nâng cao
trình độ chính trị ,khoa học ,kĩ thuật,làm việc gì cũng phải học ,học mọi lúc,mọi
nơi.Có ý thức thi đau ,thực hành dân chủ Chống tiêu cực ,bệnh thành tích trong học
tập ,hư danh ,giả dối ,sao chép kiến thức,những biểu hiện tự ti,mặc cảm trong hội nhập
kinh tế quốc tế.Chống kiêu căng tự mãn trong học tập.
Năm là,học tập những nguyên tắc tu dưỡng đạo đức mới của Hồ Chí MinhTu dướng
bền bỉ suốt đời ,học đi đôi với lao động ,lý luận đi đôi với thực hành.
Trong tình hình hiện nay để phong trào học tập và lam theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh có hiệu quả cần phải phối hợp nhiều yếu tố :Sự giáo dục và việc tự tu dưỡng
,rèn luyện của sinh viên ,sự nêu gương của mọi người trong xã hội của bố mẹ,của gia
đình ,của thầy cô.
4. Kết luận
Tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là di sản tinh thần, giá trị
nhân văn to lớn của Đảng và dân tộc ta, đặc biệt đối với thanh thiếu niên, lớp người sẽ
kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của cha anh trong thời kỳ mới.
Sinh thời Người nói: "Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh phần lớn do các thanh
niên". Trước lúc đi xa, trong di chúc để lại, Người căn dặn toàn Đảng, toàn dân:
25