Hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp xu hướng và những giải pháp lành mạnh hóa hoạt động này ở việt nam

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
LỜI MỞ ĐẦU

Với mơi trường chính trị ổn định và nền kinh tế có nhiều tiềm năng Việt Nam đang
trở thành điểm đến thu hút các nhà đầu tư nước ngồi. Bên cạnh đó, sự nổ lực của
Chính phủ trong việc tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi bằng việc tiếp tục hoàn
thiện hệ thống luật pháp và đưa ra những chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư nước
ngoài.
Hoạt động mua bán sáp nhập ở Việt Nam chỉ mới xuất hiện trong những năm gần đây
nên vẫn còn những vướng mắc về giấy phép, về thuế và các vấn đề về đầu tư nước
ngoài…, điều này có thể làm cho các nhà đầu tư nước ngoài e ngại khi đầu tư
ở Việt Nam. Tuy nhiên việc thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế, thực hiện
những cam kết sau khi gia nhập Tổ chức thương mại Thế Giới (WTO), và sự phát
triển của thị trường chứng khoán là những điều kiện thuận lợi nhất định đã làm gia
tăng nguồn đầu tư trực tiếp nước ngồi vào Việt Nam, đặc biệt thơng qua kênh mua
bán sáp nhập.
Nắm bắt xu hướng phát triển của thị trường này ở Việt Nam, đề tài “Hoạt động mua
bán, sáp nhập doanh nghiệp xu hướng và những giải pháp lành mạnh hóa hoạt động
này ở Việt Nam” sẽ trình bày những xu hướng, những thuận lợi, hạn chế, những quy
định pháp lý và triển vọng phát triển đối với hoạt động mua bán sáp nhập của thế giới
nói chung và Việt Nam nói riêng.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
MỤC LỤC
Lời mở dầu
Chương 1: MUA BÁN, SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP XU HƯỚNG NGÀY
CÀNG GIA TĂNG TRÊN THẾ GIỚI

1

1.1.

Tổng quát về mua bán, sáp nhập doanh nghiệp..........................................1

1.1.1.

Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp.......................................................................1

1.1.2

Các loại hình mua bán, sáp nhập doanh nghiệp...........................................1

1.1.2.1

Sáp nhập doanh nghiệp........................................................................................1

1.1.2.2

Mua bán doanh nghiệp.........................................................................................3

1.1.3

Sự khác nhau giữa mua bán và sáp nhập:.....................................................3

1.2

Các lý do cơ bản đề tiến hành mua bán, sáp nhập....................................4

1.3

Xu hướng mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trên thế giới.....................7

1.3.1

Tình hình chung, những hoạt động mua bán - sáp nhập
thành công..................................................................................................................7

1.3.2.

Một số thành công từ hoạt động mua bán sáp nhập..............................11

1.3.3

Bài học từ những hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
không mang lại hiệu quả trên thế giới...........................................................11

1.3.3.1

Những thất bại trong các thương vụ mua bán sáp nhập......................11

1.3.3.2

Bài học từ những thương vụ mua bán sáp nhập thất bại.....................13
Yếu tố bên trong: Vấn đề quản lý.................................................................13
Yếu tố bên ngoài: Sự can thiệp của chính phủ.........................................16

1.4.

Tình hình mua bán, sáp nhập doanh nghiệp của khu vực
Đông Nam Á...........................................................................................................16

1.5.

Bài học từ mua bán sáp nhập ở thị trường Trung Quốc......................17

1.5.1

Xu hướng mua bán sáp nhập ở Trung Quốc................................................17

1.5.2

Biện pháp quản lý hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
trên thị trường Trung Quốc................................................................................20

1.5.3.

Lợi thế và vướng mắc khi thực hiện mua bán, sáp nhập
ở Trung Quốc..........................................................................................................22

1.5.3.1

Những điều kiện thuận lợi của Trung Quốc thúc đẩy hoạt động
mua bán sáp nhập................................................................................................22

1.5.3.2

Hạn chế của Trung Quốc đối với hoạt động mua bán sáp nhập.......23

1.6

Tác dụng của hoạt động mua bán sáp nhập doanh nghiệp.................23

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
1.7

Mặt trái của các hoạt động mua bán sáp nhập:......................................24

1.8.

Những khó khăn vướng mắc trong q trình thực hiện mua bán,
sáp nhập..................................................................................................................25

Kết luận chương 1:........................................................................................................................27
Chương 2: BƯỚC ĐẦU THỰC HIỆN MUA BÁN, SÁP NHẬP DOANH
NGHIỆP Ở VIỆT NAM THỜI GIAN QUA

28

2.1

Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam thời gian qua................28

2.1.1

Thực trạng chung của nền kinh tế..................................................................28

2.1.2

Sự gia tăng của các thương vụ mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
của Việt Nam trong tương lai............................................................................32

2.2

Những vướng mắc gặp phải trong quá trình thực hiện ở Việt Nam
thời gian qua...........................................................................................................34

2.2.1

Định giá doanh nghiệp.........................................................................................34

2.2.2

Tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài..................................36

2.2.3

Các vướng mắc về luật..........................................................................................37

Kết luận chương 2: ………………………………………………………………..38
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG MUA BÁN,
SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

39

3.1.

Các phương pháp định giá doanh nghiệp..................................................39

3.2.

Bước đầu thực hiện chống độc quyền và các biện pháp của
Chính phủ...............................................................................................................41

3.3.

Nghiên cứu các giải pháp đã được áp dụng để tăng tính hiệu quả
của hoạt động mua bán, sáp nhập của một số nước trên thế giới 43

3.3.1

Về phía chính phủ.................................................................................................43

3.3.2

Về phía doanh nghiệp..........................................................................................46

3.4.

Phát triển dịch vụ tư vấn..................................................................................48

Kết luận.
Danh mục tài liệu tham khảo.
Phụ lục 1: Các bảng biểu và đồ thị.
Phụ lục 2: Thủ tục thực hiện sáp nhập – mua lại doanh nghiệp.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
1

Chương 1:
MUA BÁN, SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP XU HƯỚNG NGÀY
CÀNG GIA TĂNG TRÊN THẾ GIỚI
1.1. Tổng quát về mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
1.1.1. Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
Thuật ngữ mua bán – sáp nhập được tạm dịch từ cụm từ “mergers and acquisitions” hay
còn gọi là M&A.
Mua bán hay cịn gọi là thâu tóm cơng ty là khái niệm được sử dụng để chỉ một công
ty tìm cách nắm giữ quyền kiểm sốt đối với một cơng ty khác thơng qua thâu tóm tồn
bộ hoặc một tỷ lệ số lượng cổ phần hoặc tài sản của cơng ty mục tiêu đủ để có thể khống
chế tồn bộ các quyết định của cơng ty đó.
Sáp nhập doanh nghiệp là khái niệm được sử dụng để chỉ một hoặc một số công ty
cùng loại (gọi là công ty bị sáp nhập) có thể sáp nhập vào một cơng ty khác (gọi là công
ty nhận sáp nhập) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp
sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập.
Về mặt bản chất khái niệm và hệ quả pháp lý, hợp nhất và thâu tóm, sáp nhập là khác
biệt; tuy nhiên nếu xét về tác động thực tế đối với quản trị cơng ty thì ranh giới phân
biệt giữa chúng nhiều khi lại rất khó xác định.
1.1.2 Các loại hình mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
1.1.2.1 Sáp nhập doanh nghiệp
Sáp nhập được phân biệt thành ba loại dựa theo mối quan hệ cạnh tranh giữa các
bên liên quan với nhau, cụ thể là: (i) sáp nhập ngang; (ii) sáp nhập dọc; và (iii) sáp
nhập tổ hợp.
-

Sáp nhập theo chiều ngang (horizontal mergers) là sự sáp nhập hoặc hợp nhất
giữa hai công ty kinh doanh và cạnh tranh trên cùng một dòng sản phẩm,
trong cùng một thị trường. Kết quả sẽ đem lại cho bên sáp nhập cơ hội mở
rộng thị trường, kết hợp thương hiệu, giảm chi phí cố định, tăng cường hiệu
quả của hệ thống phân phối và hậu cần, tạo nên một sức mạnh lớn hơn để
đương đầu với các đối thủ còn lại. Như vậy, số lượng đối thủ cạnh tranh trên
thương trường của công ty sẽ giảm xuống.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
2

-

(a)

Sáp nhập theo chiều dọc (vertical mergers) là sáp nhập giữa các công ty
trong cùng tuyến sản phẩm nhưng khác nhau về giai đoạn sản xuất hay chế
biến, chẳng hạn như nhà sản xuất và nhà cung cấp hoặc khách hàng tiêu thụ
sản phẩm của công ty, thường được thực hiện trong một số ngành đặc trưng
như công nghiệp khai thác, chế biến.... Được chia thành hai phân nhóm:

Sáp nhập tiến (forward) khi một cơng ty mua lại cơng ty khách hàng của mình,
cơng ty may mặc mua lại chuỗi cửa hàng bán lẻ quần áo là một ví dụ.

(b)

Sáp nhập lùi (backward) khi một cơng ty mua lại nhà cung cấp của mình, chẳng
hạn như cơng ty sản xuất sữa mua lại cơng ty bao bì, đóng chai hoặc cơng ty chăn
ni bị sữa...

Sáp nhập theo chiều dọc đem lại cho công ty tiến hành sáp nhập lợi thế về đảm bảo và
kiểm soát chất lượng nguồn hàng hoặc đầu ra sản phẩm, giảm chi phí trung gian, khống
chế nguồn hàng hoặc đầu ra của đối thủ cạnh tranh...
-

(a)

Sáp nhập tổ hợp (conglomerate mergers) bao gồm tất cả các loại sáp nhập
khác (thường hiếm khi có hình thức hợp nhất). Sáp nhập tổ hợp được phân
thành 3 nhóm:

Sáp nhập tổ hợp thuần túy, hai bên khơng hề có mối quan hệ nào với nhau, như
một cơng ty thiết bị y tế mua công ty thời trang.

(b)

Sáp nhập bành trướng về địa lý, hai công ty sản xuất cùng một loại sản phẩm
nhưng tiêu thụ trên hai thị trường hoàn toàn cách biệt về địa lý.

(c)

Sáp nhập đa dạng hóa sản phẩm, hai cơng ty sản xuất hai loại sản phẩm khác nhau
nhưng cùng ứng dụng một công nghệ sản xuất hoặc tiếp thị gần giống nhau, ví dụ
một công ty sản xuất bột giặt mua một công ty sản xuất thuốc tẩy vệ sinh. Sáp
nhập tổ hợp khơng phổ biến bằng hai loại hình trước.
Có hai hình thức sáp nhập được phân biệt dựa trên cách thức cơ cấu tài chính. Mỗi

hình thức có những tác động nhất định tới công ty và nhà đầu tư:
-

Sáp nhập mua: loại hình sáp nhập này xảy ra khi một công ty mua lại một
công ty khác. Việc mua công ty được tiến hành bằng tiền mặt hoặc thông qua
một số cơng cụ tài chính.

-

Sáp nhập hợp nhất: với hình thức sáp nhập này, một thương hiệu công ty mới
được hình thành và cả hai cơng ty được hợp nhất dưới một pháp nhân mới.
Tài chính của hai cơng ty sẽ được hợp nhất trong công ty mới.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
3

1.1.2.2

Mua bán doanh nghiệp

Hoạt động mua bán chỉ khác đơi chút so với hình thức sáp nhập. Trên thực tế, nó có thể
chỉ khác về mặt thuật ngữ. Giống như sáp nhập, mua bán cũng nhằm mục đích đạt được
lợi thế quy mô, tăng hiệu quả và thị phần. Khơng giống như tất cả các loại hình sáp
nhập, mua bán liên quan đến một công ty mua lại một công ty khác chứ không phải hợp
nhất để tạo thành công ty mới. Mua bán luôn diễn ra tốt đẹp nếu quan hệ hai bên là ăn ý
nhau và cảm thấy thỏa mãn với thương vụ đó. Tuy nhiên, cũng có thể mua bán được
diễn ra một cách hằn học - khi mà hai đối thủ dùng tiềm lực tài chính để thâu tóm nhau

nhằm triệt tiêu sự cạnh tranh.
Trong mua bán một cơng ty có thể:
-

Mua lại cơng ty khác bằng tiền mặt, cổ phiếu hay kết hợp hai loại trên.

-

Mua tất cả tài sản của công ty bị mua là một hình thức khác hơn phổ biến trong
những thương vụ mua bán nhỏ.

-

Một loại hình mua bán khác là sáp nhập ngược, diễn ra khi một công ty tư nhân
mua lại một doanh nghiệp đã niêm yết trên sàn trong một thời gian tương đối
ngắn. Thông thường khi khi một cơng ty tư nhân có triển vọng lớn và muốn tăng
vốn sẽ mua một công ty đã niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và biến mình
thành một cơng ty đại chúng và được phát hành cổ phiếu.

1.1.3 Sự khác nhau giữa mua bán và sáp nhập:
Sự khác biệt giữa sáp nhập và hợp nhất có lẽ chỉ thể hiện trong những trường hợp sau:
-

Trường hợp “thơn tính mang tính thù địch” (hostile takeover), cổ đơng của công ty
bị sáp nhập được trả tiền để bán lại cổ phiếu của mình và hồn tồn mất quyền
kiểm sốt cơng ty, cơng ty bị sáp nhập chấm dứt tồn tại xét cả về đăng ký và tổ
chức và những cổ phần mới nhân danh công ty sáp nhập được phát hành.

Trong khi đó mua lại thể hiện khơng khí hợp tác rõ nét, tương tự như trường hợp sáp
nhập “thân thiện” (friendly merger), đồng thời cho ra đời một cơng ty mới, có thể với

tên gọi và thương hiệu mới, cổ phiếu niêm yết mới, chấm dứt sự tồn tại của công ty bị
mua lại tuy nhiên những cổ phần của công ty bị mua lại sẽ tiếp tục được giao dịch trên
thị trường .
-

Chủ sở hữu công ty quyết định dùng thặng dư vốn để mua cổ phần hoặc tài sản
của cơng ty mục tiêu, sau đó thay thế ban điều hành và quyết định chuyển hướng
chiến lược trở thành sáp nhập; trong trường hợp sáp nhập, các cơng ty có quyền

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
4

quyết định ngang nhau trong Hội đồng quản trị mới và do đó về lý thuyết có tiếng
nói trọng lượng như nhau trong việc lựa chọn ban điều hành và chiến lược công ty
sau này.
Việc chia sẻ sở hữu, quyền lực và lợi ích một cách đồng đều và lâu dài ln khó khăn và
cá biệt. Khi có nhu cầu liên kết, các cơng ty có cùng chung lợi ích có nhiều sự lựa chọn
các hình thức khác như lập một liên doanh mới tồn tại độc lập, hợp đồng hợp tác kinh
doanh, hoặc ký kết các thỏa thuận liên minh hẹp (alliance) mà không ảnh hưởng đến nền
tảng quản trị của công ty hiện tại. Suy cho cùng, dù mua lại hay sáp nhập công ty, ban
quản trị nào cũng phải đối mặt với câu hỏi mấu chốt là: liệu thực thể mới sau sáp nhập
có mạnh hơn hai thực thể cũ đứng riêng rẽ? Công ty thực hiện mua lại bao giờ cũng
luôn chủ động và nắm chắc được câu trả lời cho câu hỏi ở trên hơn công ty thực hiện
sáp nhập (chỉ đảm bảo được 50%), do đó hợp nhất ln kém phổ biến hơn rất nhiều.

Một hình thức khác mà các cơng ty có thể chọn lựa là thương thảo với nhau để tổ chức
cùng sáp nhập thông qua trao đổi cổ phần và chia sẻ thương hiệu. Ban quản trị cơng ty

có ưu thế hơn sẽ nắm quyền quyết định trong khi đối tác của cơng ty cịn lại vẫn có
tiếng nói có trọng lượng của mình, cơng ty lớn chỉ phải làm thủ tục đổi tên (gộp chung
thương hiệu) và các báo cáo tài chính hợp nhất mà khơng phải đăng ký lại cơng ty mới,
văn hóa cơng ty và cơ cấu tổ chức vẫn hoạt động một cách độc lập như mơ hình cơng ty
mẹ - cơng ty con. Đây là hình thức phổ biến nhất trong làn sóng mua bán sáp nhập hiện
nay. Bằng hình thức này, các cơng ty vẫn đạt được mục tiêu liên kết nguồn lực, giảm
thiểu cạnh tranh, chia sẻ thị trường, thương hiệu mà không làm thay đổi cơ cấu cổ đông,
giá trị công ty, sự linh hoạt và quyền chủ động trong điều hành, trong khi tránh được chi
phí chuyển nhượng đắt đỏ.
1.2 Các lý do cơ bản đề tiến hành mua bán, sáp nhập
Có rất nhiều cuộc hợp nhất và sáp nhập làm ảnh hưởng đến nền kinh tế địa phương và
quốc gia. Sau đây là một vài ví dụ điển hình như:
Consolidated Paper và Stora Enso
Thompson và Gannett Newspaper Chains
Saint Michael's Hospital/Ministry Health Care và Rice Clinic
Wausau Insurance và Liberty Mutual

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Wisconsin Central và Canadian Pacific Railroad

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
5

M&I Bank và National City Bancorporation

Sentry Insurance và John Deere Insurance Group
Exxon và Mobil Oil Corporation
Những sự kết hợp này làm xuất hiện một số câu hỏi:
Động cơ của mua bán và sáp nhập là gì?
Đây có phải đơn thuần là một ví dụ khác của lịng tham của các tập đồn?
Vì sao các hoạt động mua bán sáp nhập được thực hiện?
Những ảnh hưởng nào đi kèm với các hoạt động này?
Có nhiều lý do để mua bán sáp nhập được thực hiện. Những lý do này thông thường liên
quan đến công việc kinh doanh như :
-

Thị phần

-

Cạnh tranh

-

Gia tăng năng suất

-

Quảng bá thương hiệu

-

Giảm chi phí ( về thuế, sử dụng tài nguyên)

-

Đa dạng hoá cấu trúc vốn đầu tư: hoạt động mua bán sáp nhập cũng là một hoạt
động kinh doanh đầu tư giúp doanh nghiệp phân tán rủi ro cho các ngành nghề
khác nhau, đây là công cụ quản trị rủi ro mà các tập đoàn kinh tế đã sử dụng trong
điều kiện kinh tế bất ổn hiện nay.

-

Lắp đầy các khoảng trống trong cơng ty: cơng ty có thể khơng có hoặc kém phát
triển trong một số lĩnh vực nên sẽ mua lại những cơng ty có thế mạnh đó để bù đắp
vào cơng ty của mình.

-

Thâu tóm cơng nghệ mới: các cơng ty có cơng nghệ mới nên các cơng ty khác tìm
cách mua lại hoặc sáp nhập để thâu tóm cơng nghệ này.

-

Lợi thế về quy mô: cải thiện đáng kể về ưu thế trong việc đàm phán, thỏa thuận và
ký kết hợp đồng kinh doanh với các đối tác, khách hàng và nhà cung cấp của
doanh nghiệp.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
6

Việc thực hiện cũng có thể vì một vài lý do cá nhân liên quan như nghỉ hưu và gia đình.

Tuy nhiên, có một lý do thường được nói đến – lịng tham của các tập đồn.
Nhiều người cho rằng mua bán và sáp nhập thực hiện vì lịng tham của các
cơng ty muốn thu mua mọi thứ. Đôi khi để tác động lên nền kinh tế của sự
hợp tác liên doanh, thỉnh thoảng các công ty lại ra quyết định mà những
quyết định đó lại làm giảm đi tài sản của cổ đông.
Mỗi khi tiến hành các thương vụ mua bán, sáp nhập, yếu tố quan trọng hàng
đầu mà các nhà đầu tư quan tâm chính là giá trị thị trường của công ty sáp
nhập, giá này bao gồm cả giá trị trên sổ sách cộng với những lợi thế kinh
doanh. Sau khi xác định rõ yếu tố này, nếu thấy có lợi thì các cơng ty bắt đầu
khởi động tiến trình sáp nhập.
Sự tăng giá trị đột xuất trên thị trường chứng khoán cũng khiến các vụ sáp
nhập trở nên hấp dẫn hơn bởi vì sẽ là tương đối dễ dàng để có được một cơng
ty khác bằng việc trả cho họ những cổ phiếu có giá trị qua cuộc sáp nhập.
Qua vụ sáp nhập, cả hai bên sẽ đều có lợi, đối với cơng ty bị sáp nhập thì giá
cổ phiếu sẽ tăng lên, hoạt động kinh doanh được phục hồi, cịn đối với cơng
ty tiến hành sáp nhập thì đây như món hời lớn bởi lúc này họ mua lại với một
giá thấp hơn so với giá thực tế.
Trong một số ngành công nghiệp chủ chốt, nhiều công ty bị buộc phải sáp
nhập bởi những khó khăn phát sinh ngày một nhiều, những vấn đề họ phải
đối mặt ngày một lớn. Bên cạnh đó, tồn cầu hố và yếu tố pháp luật cũng có
tác động lớn đến sự ra đời của các cuộc sáp nhập.
Mở rộng và phát triển hơn việc kinh doanh trên thị trường vốn đã rất chật
hẹp. Một công ty lớn hơn và tăng trưởng mạnh hơn có thể cố gắng tiếp quản
những đối thủ nhỏ hơn để nâng cao vị thế của mình trên thương trường. Thời
gian qua, tập đồn Cisco đã tiến hành một loạt các vụ sáp nhập lớn như mua
lại công ty viễn thông Okena với giá 160 triệu USD hay bỏ ra gần nửa tỷ
USD để sáp nhập với Linksys Group, một công ty thiết bị mạng viễn thơng,
… Chính những cuộc sáp nhập này đã mở rộng đáng kể vị thế của Cisco trên
thị trường trước những đối thủ cạnh tranh như D-Link, Netgear, 3Com…
Trong một vài trường hợp, một số cơng ty nhỏ có kế hoạch mở rộng thị

trường nhưng bị các hàng rào về tài chính cũng như vấn đề thanh danh, uy
tín cản trở. Do đó, những cơng ty này chủ động tìm kiếm các đối tác lớn

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
7

hơn để có những khoản vốn đầu tư cần thiết. Và đến một lúc nào đó, biện
pháp sáp nhập sẽ là phương án được ưu tiên hàng đầu. USA Networks là một
ví dụ. Là một cơng ty mới thành lập và để đẩy mạnh hoạt động của mình trên
thị trường E-business, USA Network đã quyết định sáp nhập với Expedia với
giá trị lên đến 1,5 tỷ USD. "Cái chúng ta thấy không chỉ đơn thuần là một sự
kết hợp giữa hai cơng ty mà đó là việc dựa vào nhau để phát triển" , John Mc
Carter, giám đốc USA Networks, nhận xét.
Những vụ sáp nhập khác lại tìm kiếm sự bảo tồn chi phí bằng việc đẩy
mạnh sự hợp nhất các hoạt động kinh doanh. HP đã thể hiện rõ mục tiêu này
khi sáp nhập với Compaq. Thông qua vụ sáp nhập, riêng trong những tháng
đầu tiên, HP đã tiết kiệm được gần 700 triệu USD. Một năm sau ngày chính
thức sáp nhập, tập đồn HP đã giảm được khoản chi phí lên tới 3,5 tỉ USD.
Cịn tại Tyco, kể từ vụ sáp nhập với hãng ADT ở Bermuada vào năm 1997,
mỗi năm Tyco đã tiết kiệm được khoảng gần 700 triệu USD tiền thuế thu
nhập.
Và ngoài ra, cịn có nhiều vụ sáp nhập mang tính chất phịng thủ, phản ứng lại các cuộc
sáp nhập khác đang được tiến hành mà trong tương lai có thể đe doạ đến vị trí cạnh
tranh của một cơng ty.
1.3 Xu hướng mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trên thế giới
1.3.1 Tình hình chung, những hoạt động mua bán - sáp nhập thành cơng
Chưa bao giờ làn sóng mua bán sáp nhập lẫn nhau giữa các cơng ty, tập đồn lớn trên

thế giới lại gia tăng mạnh mẽ như vài năm trở lại đây. Các nhà kinh tế nhận định rằng,
tần số sáp nhập vẫn sẽ tăng mạnh, nguyên nhân là do tỷ lệ lãi suất ngân hàng thấp, số nợ
xấu ngày một gia tăng, trong khi các giám đốc điều hành lại có xu hướng mở rộng thị
trường sau một thời gian tái cấu trúc lại bộ máy quản lý và các hoạt động kinh doanh.
Theo thống kê của công ty phân tích các dữ liệu tài chính Dealogic, đến thời điểm giữa
năm 2005, trị giá các cuộc sáp nhập trên toàn cầu đã lên tới 1.970 tỷ USD, tăng 41% so
với cùng kỳ năm ngối, theo đó, châu Âu qua mặt Mỹ về giá trị các cuộc sáp nhập với
giá trị ước khoảng 281 tỷ USD (con số này ở Mỹ là 190,5 tỷ USD). Năm 2005 giá trị
các cuộc sáp nhập trên toàn cầu đã lên tới 2.705 tỷ USD, năm 2006 là 3.600 tỷ USD và
năm 2007 là 4.400 tỷ USD.

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
8

Bảng 1.1: Giá trị và số thương vụ mua bán, sáp nhập trên thế giới.
Năm

2004

2005

2006

2007

Giá trị (triệu USD)

1.953

2.703

3.600

4.400

Số thương vụ

-

-

28.312

-

Tháng 5 năm 2007 là một tháng kỉ lục cho hoạt động mua bán và sáp nhập trên toàn thế
giới với tổng giá trị giao dịch đạt đến 496 tỷ USD, cho đến tháng 5 năm 2007, con số
tăng lên 2.200 tỷ USD – tăng đột biến 60% so với cùng kì năm 2006.
Cũng theo thống kê của Dealogic, tình hình sáp nhập và mua lại các tập đồn đa quốc
gia diễn ra ở hầu hết mọi lĩnh vực: cơng nghiệp, tài chính, viễn thơng, sản xuất hàng tiêu
dùng (ơtơ, sản phẩm giải trí, điện thoại...). Thế giới từng chứng kiến một số sự kiện
M&A đáng chú ý như vụ tập đoàn Procter& Gamble mua lại Gillette, tập đoàn bảo hiểm
y tế WellPoint mua lại WellChoice, tập đoàn Symantec và tập đoàn Veritas Software
sáp nhập với nhau, hay gần đây nhất, tập đồn dầu khí Nga, Gazprom, mua lại cổ phần
của công ty dầu Sibneft, ngân hàng UFJ Holdings Inc sáp nhập với tập đồn tài chính
Tokyo Mitsubishi
Các vụ sáp nhập của những “người khổng lồ” như hiệu ứng domino lan đến các công ty

vừa và nhỏ, khiến cho họ cũng tham gia sôi nổi và mạnh mẽ vào q trình này mà kết
quả là làn sóng sáp nhập dâng cao đột biến. Những vụ sáp nhập giữa các công ty nhỏ
chiếm tới 1/4 tổng số các vụ sáp nhập trên toàn thế giới, kết quả là tạo ra những cơng ty
lớn hơn, qua đó tăng cường sức cạnh tranh với các tập đoàn đa quốc gia. Theo ước tính,
những vụ sáp nhập như vậy có thể dẫn tới sự ra đời của các tập đoàn mạnh với số vốn
trên 1 tỷ USD.
Làn sóng mua bán sáp nhập ngày càng gia tăng trong đó đặc biệt là các thương vụ
xuyên quốc gia, các thương vụ này chiếm tỉ trọng từ 57% - 80% tổng FDI thế giới:

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
9

Hình 1.1: Tỷ trọng M&A trên thế giới
Tỷ trọng M&A trong tổng FDI trên thế giới
1 600 000
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
400 000

Triệu USD

FDI
M&A

200 000
87
19

93
1989

1991 19

99
1995

1997 19

05
2001

2003 20

Năm

Hình 1.2: Tình hình M&A xuyên quốc gia trên thế giới

1400 000

9 000
8 000
7 000
6 000
5 000

4 000

1200 000
1000 000

Tri ệu

USD800 000
600 000

3 000
400 000

200 000
1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005

Năm

2 000
1 000
-

S ốthươn vụ
g

Tình hình M&A xuyên quốc gia trên thế giới

Giá trị
Số lượng

Nguồn: www.unctad.org
Khơng phải vơ cớ mà làn sóng sáp nhập tăng cao. Các công ty đều nhận thức rõ ích lợi
từ việc sáp nhập, trong đó yếu tố mở rộng thị trường và tăng cường năng lực quản lý là
quan trọng nhất.
Theo các chuyên gia kinh tế thì sáp nhập luôn là một trong những giải pháp hữu hiệu
cho việc tổ chức lại công ty nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Về nguyên
tắc, khi sáp nhập, giá trị của công ty hợp nhất bao giờ cũng phải lớn hơn giá trị

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149


10

của mỗi cơng ty riêng lẻ cộng lại thì vụ việc mới được xem xét, tiến hành và sau khi sáp
nhập, cả doanh thu và lợi nhuận đều phải tăng. Từ các công ty nhỏ lẻ kết hợp lại thành
một cơng ty có quy mơ lớn nên khả năng bị triệt tiêu trên thương trường rất khó xảy ra;
đồng thời các cơng ty cũng có thể đáp ứng tốt hơn yêu cầu về nghiên cứu khoa học, ứng
dụng công nghệ, giảm bớt rủi ro trong kinh doanh, tiết kiệm được chi phí cố định (quản
lý, điều hành, quảng cáo, văn phịng, tiếp thị...), tiết kiệm được chi phí đào tạo do sắp
xếp, bố trí hợp lý hơn nguồn nhân lực, tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm, tăng vốn
đầu tư, có cơ hội mở rộng ngành nghề kinh doanh...
Làn sóng sáp nhập của ngành cơng nghiệp này cũng sẽ ảnh hưởng đến các ngành công
nghiệp khác, chẳng hạn như các công ty truyền thông sáp nhập với nhau khiến các công
ty thiết bị viễn thông không thể không quan tâm. Thời gian qua, theo tính tốn của
Bloomberg thì cứ 5 vụ sáp nhập giữa các công ty truyền thông sẽ có 2 vụ sáp nhập giữa
các cơng ty thiết bị viễn thông. Hay khi các công ty điện thoại chuyển sang hỗ trợ video
thì làn sóng sáp nhập cũng gia tăng bởi các công ty này cần phải hợp tác chặt chẽ hơn để
tạo ra nhiều cơ hội bán hàng cho nhau.
Làn sóng sáp nhập đã và đang tác động rõ rệt tới lợi nhuận của các ngân hàng đầu tư,
trong đó phải kể đến tập đồn ngân hàng Goldman Sachs. Lợi nhuận của ngân hàng

Goldman Sachs lần đầu tiên tăng đến 84%, một con số khó tin. Các nhà quản lý của
Goldman nói rằng sự tăng trưởng này (559 triệu USD) phần lớn nhờ vào chi phí tư vấn
sáp nhập của các công ty, khi ngân hàng này được coi là sự lựa chọn số 1 của các cơng
ty châu Âu và Mỹ trong q trình sáp nhập. Đứng thứ hai trong danh sách các nhà tư
vấn sáp nhập hàng đầu thế giới là ngân hàng Morgan Stanley, cịn Deutsche Bank chiếm
vị trí thứ ba.
Nếu như sáp nhập đang là xu hướng nóng của thế giới thì sáp nhập giữa các trung tâm
giao dịch chứng khốn càng có sức hút mạnh mẽ. Các công ty hiển nhiên muốn niêm
yết trên các sàn chứng khoán lớn, nơi tập trung một lượng vốn khổng lồ. Các nhà đầu tư
cũng chọn các sàn chứng khốn lớn vì có nhiều mã cổ phiếu đẻ lựa chọn và có tính
thanh khoản cao. Bên cạnh đó, nếu xét về mặt quy mơ, giao dịch trên một thị trường lớn
hơn chi phí cho mỗi giao dịch cũng sẽ thấp hơn vì được chia nhỏ cho nhà đầu tư. Và
thời điểm đầu tháng 4 vừa qua sẽ đi vào lịch sử ngành tài chính thế giới, khi cuộc sáp
nhập lớn nhất trong lịch sử giữa Trung tâm Giao dịch chứng khoán New York (NYSE)
và Trung tâm Giao dịch chứng khốn Euronext của châu Âu hồn tất.
Hoạt động tư vấn sáp nhập cũng giúp nhiều chuyên gia tư vấn thu về những khoản thù
lao không nhỏ. Một số ngân hàng cho biết, các nhân viên tư vấn sáp nhập trong thời
gian ngắn có thể kiếm được khoản tiền nhiều gấp 3-4 lần so với mức lương một năm,
nếu họ giữ vai trị cố vấn chính cho các vụ sáp nhập lớn trị giá nhiều triệu USD. Còn


11

theo thống kê của Công ty tư vấn nhân sự Anh, Morgan McKinley, cứ bốn chuyên gia
ngân hàng tại Mỹ và châu Âu thì sẽ có một người có mức thu nhập tăng gấp đôi nhờ sự
nở rộ của các hoạt động sáp nhập trong năm qua.
Ngày nay, chuyện sáp nhập hay mua lại cơng ty khơng cịn là điều gì quá mới mẻ và lạ
lẫm nữa, mà việc sáp nhập đã và đang trở thành trào lưu trên toàn thế giới. Cho dù có
nhiều yếu tố xung quanh tác động thì vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sắp đến lúc
thối trào.

1.3.2.

Một số thành cơng từ hoạt động mua bán sáp nhập

Một trong những thỏa thuận tốt đẹp nhất là thỏa thuận năm 1965 sáp nhập Pepsi-Cola và
Frito-Lay để tạo thành PepsiCo.. Trong những thập kỷ sau đó, Pepsico đã trở thành một
người khổng lồ toàn cầu với 15 thương hiệu, mỗi thương hiệu đạt doanh thu trên 100
triệu USD mỗi năm.
Vào tháng 7/2005, nhiều người đã nghi ngờ khi tập đồn truyền thơng News Corp của tỷ
phú Rupert Murdoch bỏ ra 580 triệu USD để mua lại mạng xã hội ảo MySpace. Tuy
nhiên, các nhà phân tích tính tốn rằng, hiện nay, MySpace có giá khoảng 10 tỷ USD.
Như vậy, rõ ràng là tỷ phú truyền thông Murdoch đã giành được khoản hời lớn.
1.3.3 Bài học từ những hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp không mang
lại hiệu quả trên thế giới
1.3.3.1 Những thất bại trong các thương vụ mua bán sáp nhập
Không phải cuộc mua bán sáp nhập nào cũng thành công và cũng không phải kết quả
của các thương vụ này đều mang lại kết quả như mong đợi đối với các doanh nghiệp sau
khi mua lại hay sáp nhập. Ngày 4/10 /2007 hãng sản xuất ôtô Đức DaimlerChrysler đã
quyết định đổi tên thành Daimler, trút bỏ những tàn tích cuối cùng của vụ mua lại hãng
Chrysler vào năm 1998 với giá 40 tỷ USD. Mặc dù tiếp tục duy trì cổ phần 19,9% trong
Chrysler, các cổ đông của Daimler vẫn sẽ rất vui mừng được quên đi quãng thời gian
này - một thời kỳ đầy rẫy những kiện tụng liên quan đến thỏa thuận mua lại, thiếu
những mẫu xe thu hút, sự xung đột về văn hóa và cách thức điều hành giữa các nhà quản
lý của phía Mỹ và phía Đức, cũng như thâm hụt tài chính nặng nề.
Tháng 5/2007, Daimler đã đồng ý bán lại phần lớn cổ phần của tập đồn cho một cơng
ty đầu tư tư nhân có tên Cerberus Capital Management với giá chỉ 6 tỷ USD. Vào ngày
1/10 vừa qua, trang web bán đấu giá trực tuyến eBay thừa nhận là mình đã trả giá quá
cao trong thỏa thuận trị giá 2,6 tỷ USD mua lại công ty dịch vụ điện thoại

12

Internet Skype vào năm 2005. eBay cho biết, họ đã phải chi tới 1,4 tỷ USD cho công ty
này, và những người sáng lập ra Skype là Niklas Zennström và Janus Friis ra đi. Và đã
nhiều năm sau vụ sáp nhập giữa Time Warner và AOL, Time Warner vẫn phải đang nỗ
lực để làm cho vụ sáp nhập này đem lại hiệu quả. Động thái mới đây nhất của Time
Warner là tập tung AOL vào thị trường quảng cáo và chuyển trụ sở của AOL từ Virginia
về Manhattan.
Một số nguyên nhân khiến cho việc mua bán sáp nhập thất bại:
-

Nguyên nhân thứ nhất là yếu tố tâm lý: trong nhiều vụ mua bán sáp nhập, các nhà
quản lý đổ ra những khoản tiền lớn vào vụ đánh cược giống như một tay chơi bạc
đang tuyệt vọng và muốn giành một vụ thắng bạc lớn khi thấy túi tiền của mình
đang cạn dần. Và kết quả của nỗi sợ hãi hoặc tuyệt vọng thường là những thỏa
thuận tồi tệ. Nỗi sợ hãi hoặc tuyệt vọng đó có thể xuất phát từ việc một cơng ty đối
thủ nào đó đang tạo ra một thị trường mới hoặc xâm nhập vào một thị trường đang
tồn tại, khiến những công ty đang ở trong thị trường đó phải phản ứng lại.

Trong lĩnh vực cơng nghệ và viễn thơng, có thể kể ra rất nhiều những thỏa thuận đáng
buồn là kết quả của những thay đổi có tính chất cách mạng về cơng nghệ và quy định
luật pháp đã gây ra những mối lo ngại, đẩy các nhà quản lý vào những quyết định tồi.
Tính cao ngạo, lịng ghen tị và tham vọng khơng bị kiềm chế cũng là những yếu tố dẫn
tới những quyết định thiếu sáng suốt.
-

Nguyên nhân thứ hai là các nhà quản lý cố gắng dùng mua bán sáp nhập để giải
quyết những vấn đề cơ bản mà doanh nghiệp phải đối mặt, chẳng hạn như khi thị
trường đối mặt với những mối đe dọa về công nghệ hay quy định pháp luật mới.
Có thể kể ra đây vài ví dụ :

Trong trường hợp AT&T, tập đoàn này đã cố gắng chuyển từ lĩnh vực điện thoại cố
định truyền thống đang chết dần sang một lĩnh vực mới hơn và hứa hẹn hơn là Internet
băng thông rộng và cáp quang. Mua bán sáp nhập đã chứng tỏ là một con đường không
hiệu quả cho sự chuyển đổi này.
-

Nguyên nhân thứ ba là, đôi khi, những người trong cuộc tự tin quá mức về những
gì sẽ xảy đến trong tương lai cũng như khả năng của họ trong việc kết hợp những
mảnh ghép khác nhau lại.

Khơng ít vụ mua bán sáp nhập có kết thúc buồn ban đầu được quảng cáo là “thay đổi
cục diện cuộc chơi”, “làm biến đổi bộ mặt ngành công nghiệp X”…


13

1.3.3.2 Bài học từ những thương vụ mua bán sáp nhập thất bại
Yếu tố bên trong: Vấn đề quản lý
Thành công của bất cứ sự sáp nhập nào cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nó khơng chỉ
phụ thuộc vào độ đánh giá chính xác cơng việc kinh doanh cùng nhiều khía cạnh tài
chính khác mà cịn liên quan đến khả năng quản lý của các vị lãnh đạo. Nhiều cuộc sáp
nhập đã không thành công do thiếu chiến lược đúng đắn để chọn ra được một vị lãnh
đạo tài năng và biết quản lý doanh nghiệp hoặc trong quá trình sáp nhập đã khơng coi
trọng vấn đề nguồn nhân lực và quản lý nguồn nhân lực.
Chi nhánh văn phòng tư vấn PricewaterhouseCoopers tại London năm 1998 đã tiến
hành một cuộc nghiên cứu công phu đối với 100 trường hợp sáp nhập giữa các cơng ty
tập đồn lớn tại Anh. Kết quả cho thấy rằng sự thành công của các cuộc sáp nhập phần
nhiều phụ thuộc vào khả năng giải quyết vấn đề của các nhà quản lý mà các vấn đề này
có thể được chia thành hai nhóm:

-

Nhóm thứ nhất bao gồm các nhiệm vụ mà trong đó mối liên hệ giữa con người
trong một tập thể mới đóng một vai trị quan trọng:
Sự liên kết về văn hóa con người hoặc văn hóa cơng ty giữa các cơng ty
thành viên tham gia vào cuộc sáp nhập (nếu các nhà quản lý biết cách giải
quyết vấn đề này thì khả năng thành công sẽ thăng thêm 26% trên mức trung
bình theo điều tra của PricewaterhouseCoopers London).

Trong bất cứ một cuộc sáp nhập nào, vấn đề này rất ít được nghiên cứu phân tích, tuy
nhiên, việc khơng dung hợp giữa các nền văn hóa cơng ty đơi khi chính là nguyên nhân
thất bại của nhiều cuộc sáp nhập. Ở đây có lẽ tồn tại hai khía cạnh nhỏ liên quan đến
vấn đề nhân sự: khía cạnh cá nhân và khía cạnh tập thể.
Trong nhiều trường hợp thì sự khơng dung hợp giữa hai nền văn hóa cơng ty chính là
ngun nhân thất bại của nhiều cuộc sáp nhập. Hãy liên hệ với trường hợp sáp nhập mới
đây giữa Andersen và Erstn & Young Moscow để thấy rõ rằng vấn đề này là rất quan
trọng. Cứ 5 nhân viên của Andersen xin nghỉ việc thì E&Y có tới 10. Và thậm chí có tới
4 partners của E&Y xin thơi việc trong khi của Andersen chỉ có 1. Theo ý kiến của
nhiều nhân viên E&Y thì nguyên nhân của nhiều cuộc ra đi sau khi sáp nhập Andersen
vào E&Y là do hai bên khơng hịa hợp được với văn hố cơng ty của nhau. Cấu trúc
công ty thay đổi dẫn đến nhiều vấn đề mâu thuẫn phát sinh.
Các nhà quản lý của công ty sáp nhập khi lập kế hoạch liên minh liên kết cần đặt yếu tố
con người lên ngang hàng với các yếu tố mang tính chiến lược khác và đối xử với


14

các nhà quản lý khác của công ty được sáp nhập một cách bình đẳng như nhau, các nhà
quản lý của công ty sáp nhập bao giờ cũng muốn giành ưu thế hơn các nhà quản lý đối
tác về mặt quyền lực. Và trong trường hợp này họ thường muốn chứng tỏ cho đối tác

biết họ mới chính là những người quan trọng.
Trong nhiều trường hợp sáp nhập, nếu như người lao động không cảm thấy thỏa mãn
các điều kiện làm việc tại cơng ty sau sáp nhập thì việc ra đi để tìm một cơng việc khác,
một chỗ làm khác thích hợp hơn là điều khơng thể tránh khỏi.
Một nền văn hóa cơng ty mới sau sáp nhập khơng thể là kết quả của một sự kết hợp hai
cái cũ. Tất cả phải được tạo dựng trên cơ sở các nỗ lực của cả hai phía nhằm xây dựng
một nền văn hóa cơng ty chung mà trong đó họ là những chủ nhân bình đẳng với nhau
trên tất cả mọi phương diện, và chỉ có lúc đó mới có thể gọi là nền văn hóa cơng ty mới
được.
Việc xây dựng một đội ngũ lãnh đạo mới trong cơ cấu tổ chức mới của cơng
ty, tập đồn mới được sáp nhập (khả năng thành công tăng thêm
26%):
Nhiệm vụ quan trọng trong bất cứ cuộc sáp nhập nào cũng là việc xây dựng được một
đội ngũ các nhà quản lý giỏi. Nghiên cứu của PricewaterhouseCoopers cho thấy rằng
trong nhiều cuộc sáp nhập có hiện diện mối liên hệ giữa mức độ thành công của đội ngũ
các nhà quản lý và sự kết dính giữa cơng ty chủ với mục đích liên kết. Thực tế đã cho
thấy rằng, mức độ thành công trong các cuộc sáp nhập vừa và nhỏ có thể tăng lên rất rõ
rệt nếu các vị lãnh đạo biết sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý mới thay vì cơ cấu cũ trước
đây. Ngược lại, mức độ thành cơng trong các cuộc sáp nhập có quy mơ lớn sẽ tăng lên
nếu các nhà quản lý thuộc cơ cấu cũ vẫn tiếp tục giữ các vị trí then chốt trong cơ cấu
mới của cộng ty sau sáp nhập.
Việc xây dựng một đội ngũ các nhà quản lý giỏi theo mơ hình 50/50 được coi là vơ cùng
khó khăn trong nhiều cuộc sáp nhập. Các nhà sáng lập công ty thường là những người
lãnh đạo trực tiếp công ty, và do đó thật khó để xác định được ranh giới quyền hạn và
trách nhiệm của các nhà lãnh đạo của cả hai bên. Thường thì trong cơ cấu cơng ty mới
sau sáp nhập luôn luôn tồn tại hai vị đồng chủ tịch hoặc đồng Giám đốc và chịu trách
nhiệm trong việc điều hành công việc của công ty.
Tiếp tục duy trì và phát triển kế hoạch giao tiếp (xác suất thành công sẽ tăng
thêm 13%):
Ai cũng biết rằng sau khi sáp nhập thì việc giữ vững và phát triển các mối quan hệ giao

tiếp là một việc làm cần thiết, tuy nhiên trong nhiều trường hợp sáp nhập việc này


15

thường bị lãng quên mà trường hợp sáp nhập của Galatika và Parus của Nga là một ví
dụ. Có tới 99% các công ty tham gia việc sáp nhập đã không mấy quan tâm đến việc
phát triển các mối quan hệ giao tiếp thông tin. Phần lớn các công ty này sau sáp nhập
chỉ lo quan tâm đến mơ hình cơ cấu tổ chức, chức vụ của các vị quản lý chứ rất ít để ý
đến việc này. Và họ đã quên rằng đây chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng
nhằm giảm thiểu stress của chính họ cũng như nhân viên của họ trong quá trình sáp
nhập với nhau. Các công ty đa quốc gia thường dùng hệ thống e-mail nội bộ sử dụng
cho các văn phòng của họ trên tồn cầu để thơng báo cho nhau biết từng thay đổi nhỏ
trong công việc kinh doanh của họ. Và đó chính là phương tiện tiện lợi nhất, nhanh nhất
để tất cả mọi nhân viên của công ty nắm bắt được từng thay đổi nhỏ của cơng ty mình.
Như vậy, nếu biết xây dựng một đội ngũ lãnh đạo đồng thời biết lập kế hoạch liên minh
liên kết, xác suất thành cơng đã có thể ở mức 66%, cịn trong trường hợp đánh giá tài
chính doanh nghiệp sáp nhập thì khả năng thành cơng có thể đạt mức 45%. Theo kết quả
điều tra của PricewaterhouseCoopers London thì có khoảng 9/100 cơng ty coi nhóm
nhiệm vụ thứ nhất cộng thêm việc lập kế hoạch liên minh liên kết là quan trọng hàng
đầu. Và việc sáp nhập của 9 công ty này được coi là thành cơng. Cịn các cơng ty nếu
chỉ quan tâm đến các khía cạnh tài chính hoặc luật pháp thì cơ hội thành cơng có thể
giảm đi 15%.
-

Nhóm thứ hai bao gồm các nhiệm vụ liên quan đến nhiều khía cạnh quản lý khác:

Đánh giá tài chính doanh nghiệp sáp nhập.
Đánh giá danh tiếng công ty sáp nhập - nghiên cứu thị trường, đánh giá khả năng rủi ro
(khả năng thành công tăng thêm 6% nếu làm được việc này), nghiên cứu và lập kế

hoạch liên minh liên kết (khả năng thành công tăng thêm 13%).
Các vấn đề thuộc cả hai nhóm trên khơng thể tách rời nhau, và thực tế đã chứng minh
rằng đa số các cuộc sáp nhập thành công giữa các công ty và tập đồn lớn đều dựa trên
sự kết hợp hài hịa giữa hai nhóm yếu tố trên.
Như vậy, nếu biết xây dựng một đội ngũ lãnh đạo đồng thời biết lập kế hoạch liên minh
liên kết, xác suất thành công đã có thể ở mức 66%, cịn trong trường hợp đánh giá tài
chính doanh nghiệp sáp nhập thì khả năng thành cơng có thể đạt mức 45%. Theo kết quả
điều tra của PricewaterhouseCoopers London thì có khoảng 9/100 cơng ty coi nhóm
nhiệm vụ thứ nhất cộng thêm việc lập kế hoạch liên minh liên kết là quan trọng hàng
đầu. Và việc sáp nhập của 9 công ty này được coi là thành cơng. Cịn các


16

cơng ty nếu chỉ quan tâm đến các khía cạnh tài chính hoặc luật pháp thì cơ hội thành
cơng có thể giảm đi 15%.
Yếu tố bên ngoài: Sự can thiệp của chính phủ
Các vụ sáp nhập cũng có thể gặp phải những vấn đề rắc rối về luật lệ. Chính phủ có thể
cho rằng cuộc sáp nhập sẽ phát sinh sự độc quyền trong một ngành hay một lĩnh vực
kinh doanh nào đó. Do vậy, các cơ quan chức năng có thể ngăn cản cuộc sáp nhập hay
yêu cầu các công ty sáp nhập phải sang nhượng một vài bộ phận kinh doanh của mình
để duy trì tính cạnh tranh trên thị trường. Để có được sự chấp thuận sáp nhập của cơ
quan chống độc quyền Mỹ, cả Pfizer và Pharmacia, hai hãng dược phẩm lớn nhất thế
giới đã phải đồng ý loại bớt các sản phẩm trong nhiều mảng hoạt động của mình, ví dụ
như dược phẩm điều trị thận, thuốc tăng hormon.
1.4. Tình hình mua bán, sáp nhập doanh nghiệp của khu vực Đông Nam Á
Không phải là ngoại lệ, xu hướng mua bán sáp nhập cũng ngày càng gia tăng ở khu
vực Đông nam Á, đặc biệt là các thương vụ xuyên quốc gia đặc trưng cho nguồn vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI mà khu vực tiếp nhận trong thời gian qua.
Hình 1.3: Tình hình M&A xun quốc gia ở Đơng Nam Á

Tình hình M&A xuyên quốc gia ở khu vực Đông Nam Á
20 000

400

18 000

350

16 000

300
250

12 000
10 000

200

8 000

150
Sốthươngvụ

Triệu USD

14 000

6 000

100

4 000

50

2 000
-

Giá trị mua

1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Năm

Giá trị bán
Số lượng mua
Số lượng bán

Nguồn:www.unctad.org