Những cách tránh nóng hiệu quả doc

Những cách tránh nóng hiệu quả
Nắng là ánh sáng mang thêm sức nóng của mặt trời trực tiếp chiếu xuống. Bình
thường nóng bức tăng dần từ sáng tới cao độ là trưa rồi giảm dần tới chiều và ban
đêm. Tia nắng có thể xuyên qua lớp da không quần áo, làm tổn thương các phân tử
DNA, nhiễm thể của tế bào da. Tia cực tím của nắng gắt vào mùa hè dễ làm da tổn
thương, đưa tới mau già, ung thư da. Khi ta sống trong không gian quá nóng, cơ
thể sẽ có một số phản ứng để làm bớt nóng: mạch máu giãn nở, máu dồn nhiều tới
da khiến nhiệt phân tán đi. Các hạch mồ hôi hoạt động mạnh, mồ hôi tiết ra nhiều,
bốc hơi làm giảm nhiệt trong cơ thể. Khi nhiệt độ thay đổi mà các cơ chế trên
không điều hoà thích nghi hoặc khi có những nguy cơ tăng, giảm nhiệt khác thì
một số bệnh liên quan tới sức nóng sẽ xảy ra:
Ban đỏ da: phơi lâu trong nắng, da sẽ mẩn đỏ, ngứa. Tiếp tục phơi nắng lâu hơn da
sẽ bị viêm, đôi khi nhiễm độc. Để tránh khó chịu này, cần mặc quần áo rộng che
cả thân hình, tránh nắng quá độ. Khi đã nổi ban, thoa và uống thuốc chống dị ứng
như Bénadryl hoặc bôi kem Caladryl.
Chuột rút: trường hợp này xảy ra ngay sau khi hoạt động mạnh dưới trời nắng, đổ
mồ hôi nhiều mà lại không uống nước có đủ chất muối để thay thế. Các bắp thịt
lớn, như ở bắp chân, ở bụng sẽ co rút gây ra đau nhức mà ta gọi là chuột rút. Để
tránh chuột rút, cần uống nước có pha muối sodium trong thời gian vận động.
Không nên dùng muối viên vì muối làm xót bao tử, đồng thời nước vẫn chưa được
thay thế.
Ngất xỉu: hơi nóng có thể làm ta ngất xỉu vì mạch máu ngoại vi giãn nở, giảm
lượng máu trở lại tim và lên não bộ đồng thời đổ mồ hôi nhiều đưa đến thiếu nước.
Để tránh rủi ro này, không nên phơi nắng quá lâu. Khi cảm thấy có thể bị xỉu thì di
chuyển ngay vào chỗ có bóng mát và nhớ uống nhiều nước.
Kiệt sức: người bị kiệt sức không có dấu hiệu thần kinh nhưng bị nhức đầu, chóng
mặt, ói mửa, mệt mỏi, đau nhức các bắp thịt. Hơi nóng làm cơ thể mất nước, thiếu
muối vì đổ mồ hôi quá nhiều. Lực sĩ vận động cật lực, người lao động chân tay
quá sức trong môi trường nóng bức mà lại không uống đầy đủ nước là hay bị kiệt
sức vì nóng nhất. Ngoài ra, quý lão niên đang dùng thuốc lợi tiểu để trị cao huyết
áp cũng thường hay bị rắc rối này. Để tránh kiệt sức vì nắng nên uống nhiều nước

có muối và rời khỏi nơi nắng gắt ngay.
Trúng cảm nhiệt: đây là một cấp cứu sinh tử, bệnh nhân cần được điều trị tức thì
tại bệnh viện với các phương tiện hữu hiệu. Nếu chậm trễ, có thể thiệt mạng.
Trúng cảm nhiệt xảy ra khi cơ thể tiếp cận với sức nóng quá lâu mà bộ phận điều
hoà thân nhiệt bị tràn ngập, không cáng đáng, thích nghi được với sức nóng. Dấu
hiệu đầu tiên là bệnh nhân đổ mồ hôi rất nhiều (rồi một lúc sau lại ngưng), nhiệt
độ tăng cao có khi tới 41oC, da nóng và khô, khó thở, tim đập nhanh, huyết áp
giảm, tính tình cáu kỉnh, gây gổ, có ảo giác nghe nhìn các sự việc không có thật.
Trường hợp nặng có thể đưa đến tổn thương não, kinh phong, liệt bán thân, hôn
mê, đôi khi chết.
Trong lúc chờ đợi xe cấp cứu đưa đi bệnh viện, việc quan trọng tức thì là phải làm
hạ nhiệt độ trong người nạn nhân. Di chuyển họ vào nằm ở chỗ mát râm, cởi bớt
quần áo để máu huyết lưu thông và cơ thể thoáng thoát; dội nước hay phủ khăn
thấm nước lạnh lên cơ thể; hướng gió quạt vào người nạn nhân, nhất là nơi máu
lưu thông nhiều như nách, háng, cổ, để phân tán hơi nóng; hạn chế cho nạn nhân
uống nước; không nên cho uống thuốc hạ nhiệt như Tylenol, Aspirin vì thuốc có
thể gây thêm tổn thương cho gan.
Khi nói tới ảnh hưởng của sức nóng gay gắt, ta có thể ví cơ thể với… cái đầu máy
xe hơi. Nếu cả hai đều có nhiệt độ quá cao sẽ có khó khăn, trục trặc. Trước những
tác hại của nắng gắt, bao giờ người già và em bé cũng thường bị hơn lứa tuổi khác
vì sức đề kháng với bệnh kém hữu hiệu. Riêng nữ giới dường như ít gặp rủi ro trên
hơn nam giới vì quý bà, quý cô hiểu rõ khả năng chịu đựng nên sớm tránh né trước
khi lâm nguy.
Biết trước để tránh sự quá nóng là điều khôn ngoan. Vì khi cơ thể đã bị trúng nhiệt
rồi thì chẳng khác gì ta đang lái chiếc xe mà nước trong bình giải nhiệt đã sôi cạn,
máy sắp bốc cháy, chỉ đủ sức lết tới nghĩa địa xe phế thải.
Những cách