Bố cục trong nhiếp ảnh (phần I) ppt

Bố cục trong nhiếp ảnh (phần I)
Thậm chí, nói “quy tắc 1/3” là một thể loại bố cục trong nhiếp ảnh cũng
không đúng, bởi thực chất đó chỉ là một phần rất nhỏ (nhưng đơn giản, dễ áp
dụng nên trở thành phổ biến) trong bố cục về vị trí các vật thể trong khung
hình mà thôi. Để dễ hình dung hơn, có thể xem bảng sau:
Tuy nhiên, vì quá phổ biến và rất dễ áp dụng trong các thể loại ảnh chụp
thông thường, nên ở phần tiếp theo sau, chúng tôi vẫn sẽ đi sâu vào hướng
dẫn bạn đọc cách vận dụng “quy tắc 1/3” này. Còn trước hết, xin được mạn
đàm đôi lời về bố cục trong nhiếp ảnh.
1. Bố cục trong nhiếp ảnh là gì? Tại sao tôi cần nó?
Theo Nhiếp ảnh gia Dương Quốc Bình (Thạc sỹ Nhiếp ảnh truyền thông –
Đại học Northeastern, Mỹ) thì “bố cục hình ảnh trong nhiếp ảnh là việc sắp
xếp hay sắp đặt các thành tố hình ảnh trong một không gian giới hạn để thể
hiện được ý tưởng của nhiếp ảnh gia.”
Nhiều người vẫn thường cho rằng “tôi chụp hình cho vui là chính”, hoặc là
“tôi ghét bị ràng buộc trong khuôn khổ” để trốn tránh việc tìm hiểu về bố
cục trong nhiếp ảnh. Cũng có nhiều người hoang tưởng rằng mình là thiên
tài nhiếp ảnh, nên cố vặn vẹo người sao cho ra những tư thế và góc chụp thật
kỳ quặc rồi tự gán những tấm hình đó hai chữ “phá cách”. Thực chất, bố cục
trong nhiếp ảnh là một khái niệm quá rộng và bao gồm quá nhiều “tập con”
mà không phải ai – ngay cả các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp – có thể khẳng
định rằng mình biết được hết, bởi vậy đa phần những gì chúng ta nghĩ rằng
mình đang “phá cách”, thực chất chỉ đang nằm trong một vùng tối mà mắt
mình chưa nhìn thấy.
Một tấm hình không có bố-cục-theo-chủ-đích (để phân biệt với bố cục vô
tình tạo ra trong quá trình tìm tòi phá cách nói tới ở trên) cũng giống như
một căn phòng lộn xộn ngổn ngang. Đôi khi, chỉ đôi khi thôi, chúng tạo ra
đôi chút ấn tượng đối với người xem. Nhưng trong đa số trường hợp, người
ta sẽ đặt câu hỏi “Rốt cuộc tấm hình này có ý nghĩa gì?” Căn phòng này có
gì đặc biệt, đâu là những vật dụng quan trọng được sử dụng, chúng nằm ở
đâu mất rồi? Bố-cục-theo-chủ-đích khi đó là công cụ để loại bỏ những chi

tiết thừa, sắp xếp lại những gì cần thiết theo một trật tự nào đó để bất kỳ một
người khách nào khi mở cửa bước vào phòng cũng dễ dàng nhận ra chúng,
và đoán biết được phần nào tính cách của chủ nhân căn phòng.
Ngay cả với người sử dụng máy ảnh du lịch để chụp một tấm hình cho cả
gia đình (hoặc nhóm bạn) khi đi du lịch, việc sắp đặt người cao đứng giữa,
thấp dần về hai bên hay nam nữ xen kẽ, khuỵu gối xuống hất máy lên để lấy
được cả mái nhà hay ngọn cây phía sau, cũng là một kiểu bố cục trong
nhiếp ảnh. Vậy có gì là không tốt nếu chúng ta nắm được phần nào đó kiến
thức về chúng và áp dụng để có được những tấm hình đẹp hơn?
2. Quy tắc 1/3 (The Rule of Thirds)
Như đã nói ở trên, bố cục trong nhiếp ảnh là một khái niệm rất rộng, bao
gồm nhiều thể loại như bố cục ánh sáng, bố cục màu sắc, bố cục vị trí các
vật thể trong khung hình. Trong khuôn khổ có hạn của bài viết này, chúng
tôi chỉ xin được giới thiệu tới bạn đọc “quy tắc 1/3”, một “tập con” trong bố
cục về vị trí các vật thể trong khung hình.
Quy tắc 1/3 phổ biến và dễ áp dụng tới mức trong hầu hết mọi chiếc máy
ảnh – từ du lịch tới ống kính rời, đều tích hợp sẵn thước ngắm phục vụ cho
quy tắc này. Cụ thể trong kính ngắm (viewfinder) của máy ảnh ống kính rời,
ta sẽ thấy nhìn các đường vạch mờ chia khung hình ra làm 9 phần đúng như
trên. Còn ở máy ảnh du lịch, ngắm chụp qua LCD, ta có thể kích hoạt các
đường vạch này bằng cách vào Menu / Camera Settings / Grid Lines: On.