bài giảng hình phạt - ts. trần thị quang vinh

HÌNH PHẠT

TS. TRẦN THỊ QUANG VINH


HÌNH PHẠT
C. 12 TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ VÀ HÌNH PHẠT
C. 13 HỆ THỐNG HÌNH PHẠT
C. 14 QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT
C. 15 MIỄN GIẢM TNHS


C.12 TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ
VÀ HÌNH PHẠT
I. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ
1. Khái niệm TNHS
2. Cơ sở của TNHS
II. HÌNH PHẠT
1. Khái niệm hình phạt
2. Mục đích của hình phạt


I. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ

1. Khái niệm TNHS
2. Cơ sở của TNHS

 Định nghĩa
TNHS là một dạng của trách nhiệm
pháp lý, là hậu quả pháp lý của việc
phạm tội thể hiện ở trách nhiệm của

người phạm tội trước Nhà nước phải
chịu những tác động pháp lý bất lợi
được quy định trong luật hình sự do
Tịa án áp dụng theo một trình tự tố
tụng nhất định.


I. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ
1. Khái niệm TNHS
1. TNHS là hậu quả PL
của việc thực hiện TP
2.TNHS là 1 dạng
TNPLnghiêm khắc nhất
Các đặc điểm
của TNHS

3. TNHS là TN cá nhân
của người PT trước NN
4. TNHS được xác định
bằng trình tự đặc biệt
5. TNHS thể hiện
trong bản án của TA


Q TRÌNH TỒN TẠI TNHS
TP
xảy ra

Điều tra, Chấp hành hình
xét xử

phạt và các quyết
TP
định khác của Tịa
án

Chờ xóa Xóa án
án tích
tích

TNHS
phát
sinh

TNHS được thực
hiện

TNHS
chấm
dứt

Chú ý:
1. TNHS phát sinh khi 1 TP được thực hiện
2. TNHS được thực hiện khi người PT chấp hành bản án (CH
HP và các QĐ khác của TA)
3. TNHS chấm dứt khi người bị kết án được xóa án hoặc được
miễn TNHS


2. Cơ sở của TNHS

Cơ sở
triết học
1. Cơ sở
của
TNHS

Tính tất yếu của
hành vi

Tính tự do của
hành vi

Cơ sở
pháp lý

Cấu thành TP


II. HÌNH PHẠT
1. Khái niệm hình phạt

1. Khái niệm hình phạt
a. Bản chất của HP
b. Định nghĩa và các đặc điểm của
HP
c. Mối quan hệ giữa HP và TNHS


II. HÌNH PHẠT
1. Khái niệm hình phạt

a. Bản chất của HP

TP

XH

HP

• Tội phạm là
hành vi nguy
hiểm cho XH
• Xã hội buộc sử
dụng HP để
chống là TP
• Bản chất của
HP là thủ đoạn
tự vệ của XH
chống lại TP


II. HÌNH PHẠT
1. Khái niệm hình phạt

b. Định nghĩa và các đặc điểm hình phạt
“Hình phạt là biện pháp cưỡng chế
nghiêm khắc nhất của Nhà nước nhằm
tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của
người phạm tội. Hình phạt được quy định
trong BLHS và do TA quyết định” (Điều
26 BLHS).

1. Khái niệm hình phạt

1. Là biện pháp cưỡng
chế nghiêm khắc nhất

Các đặc điểm
của hình phạt

2.Được quy định trong
LHS
3.Do Tịa án áp dụng
4. Chỉ áp dụng đối với
cá nhân người PT


2. Mục đích của hình phạt

Trừng trị người PT

PHỊNG NGỪA
RIÊNG

Cải tạo, giáo dục
người phạm tội
Ngăn ngừa họ
phạm tội mới

MỤC ĐÍCH

CỦA HP
PHỊNG NGỪA
CHUNG

Ngăn ngừa người
khơng vững vàng PT
Khuyến khích dân
tích cực đ/t chống TP


BÀI TẬP Ở NHÀ
I.
1.

LÝ THUYẾT
Trách nhiệm hình sự là gì? Phân tích các đặc điểm của
TNHS. Nêu rõ các hình thức thực hiện TNHS
2.
Trình bày về cơ sở của TNHS
3.
Hình phạt là gì? Phân tích các đặc điểm của hình phạt.
4.
Trình bày về mục đích của hình phạt. Hiểu đúng vấn
đề này có ý nghĩa như thế nào trong thực tiễn áp dụng
PL
II. TRẢ LỜI TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬN
(Trong slide tiếp theo)


TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬN

Nhận định sau đúng hay sai? Tại sao?
1. TNHS là một trong những dạng trách nhiệm
pháp lý
2. Hình phạt là một trong những hình thức
thực hiện trách nhiệm hình sự.
3. TNHS được thực hiện vào thời điểm thực hiện tội
phạm
4. TNHS chấm dứt khi người PT được miễn TNHS
5. Ngăn ngừa người bị kết án phạm tội
mới là mục đích phòng ngừa chung
của hình phạt.


C.13 HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ
CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁP
A. HỆ THỐNG HÌNH PHẠT
I. Khái niệm hệ thống HP
II. Các loại hình phạt
B. CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁP
I. Khái niệm biện pháp tư pháp
II. Các loại biện pháp tư pháp


I. Khái niệm hệ thống hình phạt

Định nghĩa hệ thống HP

Hệ thống hình phạt là một chỉnh thể
bao gồm các hình phạt được quy
định trong BLHS, có phương thức

liên kết theo một trật tự nhất định
phụ thuộc vào tính chất nghiêm
khắc của từng loại hình phạt


I. Khái niệm hệ thống HP
1. Là 1
chỉnh thể
gồm
2. Liên kết với

Các đặc điểm của
hệ thống HP

nhau theo
phương thức
nhẹ đến nặng

3. Mang tính
nhân đạo
4. Kết hợp
nghiêm trị với
khoan hồng

Hình phạt chính

Hình phạt bổ sung


I. Khái niệm hệ thống HP

Hình phạt chính
Là loại hình được áp dụng chính thức
cho tội phạm và được TA tuyên một
cách độc lập. Đối với một tội cụ thể thì
chỉ được áp dụng một hình phạt chính.


II. Các loại hình phạt

Hình phạt chính gồm:
1. Cảnh cáo,
2. Phạt tiền*
3. Cải tạo không giam giữ,
4. Trục xuất*
5. Tù có thời hạn,
6. Tù chung thân,
7. Tử hình.


I. Khái niệm hệ thống HP
Hình phạt bổ sung:
Là loại hình phạt khơng được tun
độc lập mà chỉ được tun kèm với
hình phạt chính. Đối với 1 tội phạm cụ
thể có thể khơng áp dụng, có thể áp
dụng một hay nhiều hình phạt bổ sung.
Hình phạt bổ sung được quy định trong
Phần các tội phạm dưới hình thức tùy
nghi hoặc bắt buộc.

I. Khái niệm hệ thống HP
Hình phạt bổ sung gồm:
1. Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm làm
nghề hoặc công việc nhất định;
2. Cấm cư trú;
3. Quản chế;
4. Tước một số quyền công dân;
5. Tịch thu tài sản;
6. Phạt tiền (khi khơng áp dụng là hình
phạt chính).
7. Trục xuất (khi khơng áp dụng là hình
phạt chính).


II. Các loại hình phạt
1.

Cảnh cáo



Định nghĩa: Khiển trách cơng khai của NN đ/v
người phạm tội
Nội dung của hình phạt: gây tổn hại về tinh thần
cho người bị kết án
Vị trí của HP: là HP nhẹ nhất
Điều kiện và phạm vi áp dụng
Có nhiều tình tiết giảm nhẹ

Áp dụng đ/v tội ít nghiêm trọng
Chưa đến mức miễn hình phạt
Chế độ chấp hành: bị Nhà nước khiển trách
bằng việc tuyên công khai sự khiển trách










II. Các loại hình phạt
2. Phạt tiền
 Định nghĩa: Tước của người PT một khoản tiền nhất
định sung vào công quỹ. HP tiền vừa là HP chính, vừa là
HP bổ sung
 Nội dung của hình phạt: gây tổn hại về vật chất cũng
như tinh thần cho người bị kết án.
Mức tiền phạt tối thiểu: 1 triệu đồng
 Vị trí của HP: là HP nặng hơn cảnh cáo và nhẹ hơn các
HP chính khác
 Điều kiện và phạm vi áp dụng
 Với nghĩa là HP chính chỉ áp dụng đối với TP ít nghiêm
trọng và trong t/h luật định
 Với ý nghĩa là HP bổ sung được áp dụng đối với các tội
phạm tham nhũng, ma túy hoặc những TP khác do BLHS
quy định

 Chế độ chấp hành: Tiền phạt có thể nộp một lần hoặc
nhiều lần do Tòa án quyết định


II. Các loại hình phạt

Các HP cịn lại sinh viên tự nghiên cứu
theo dàn ý sau
 Định nghĩa:
 Nội dung của hình phạt
 Vị trí của HP trong hệ thống
 Điều kiện và phạm vi áp dụng
 Chế độ chấp hành


TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬN
Nhận định sau đúng hay sai? Tại sao?

1. Hình phạt quản chế và cấm cư trú
chỉ được tuyên kèm theo hình phạt
tù có thời hạn.
2. Có thể áp dụng hình phạt cấm cư trú đối
với người phạm tội 16 tuổi
3. Khơng áp dụng hình phạt tử hình đối với
người chưa thành niên PT
4. Được phạt tù 20 năm đối với người chưa
thành niên PT