Tiểu luận luật hợp đồng
Lời nói đầu
Trong nền kinh tế thị trờng với sự phát triển mạnh mẽ của các thành
phần kinh tế của dịch vụ kinh doanh vô cùng phong phú, đa dạng đặc biệt kinh
tế càng phát triển thì sự liên kết làm ăn giữa các doanh nghiệp, công ty là
không thể thiếu. Do đó gắn liền với nó là các hợp đồng kinh tế. Có thể nói hợp
đồng kinh tế là cầu nối giữa các Doanh nghiệp là cơ sở pháp lý để các chủ thể
thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Đồng thời hợp đồng kinh tế là một sự
đảm bảo, là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp nói riêng và của
nền kinh tế nói chung. Chính vì vậy hợp đồng kinh tế là một vấn đề lớn vô
cùng quan trọng đợc sự quan tâm đông đảo của các luật gia, các nhà doanh
nghiệp, của sinh viên trờng Đại học Quản lý và Kinh doanh nói riêng và của
khối kinh tế nói chung
- 1 -
_____________________________________________________________
Tiểu luận luật hợp đồng
Nội dung
Nghiên cứu lịch sử hình thành và phát triển của pháp luật về hợp đồng ở
nớc ta cho thấy sự điều chỉnh pháp luật về hợp đồng trong hoạt động kinh
doanh đã có từ rất sớm. Khi còn là thuộc địa của Pháp, Việt Nam có bộ luật về
hợp đồng Việt Nam bao gồm hai bộ phận cấu thành: pháp luật về hợp đồng
dân sự và pháp luật về hợp đồng thơng mại
Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, các nhà kinh doanh vẫn tiếp tục
sử dụng hình thức hợp đồng để thiết lập, duy trì mối quan hệ kinh doanh theo
luật lệ cũ. Sau đó Nhà nớc Việt Nam dân chủ cộng hoà đã ban hành một số sắc
lệnh, quyết định rõ hơn về hợp đồng cho phù hợp với tình hình mới: nền kinh
tế kế hoạch hoá tập trung.
Đến khi kinh tế nớc ta chuyển mình sang nền kinh tế thị trờng thì cần
phải có một chế định hợp đồng cụ thể phù hợp với điều kiện mới, là cơ sở pháp
lý cho các nhà doanh nghiệp hoạt động
Ngày 25/9/89, Hội đồng Nhà nớc đã thông qua các pháp lệnh hợp đồng
kinh tế để điều chỉnh các quan hệ hợp đồng kinh tế trong cơ chế mới. Theo đó
Hợp đồng kinh tế là sự thoả thuận bằng văn bản, tài liệu giao dịch giữa các
bên kí kết về việc tham gia sản xuất, trao đổi hàng hoá, dịch vụ nghiên cứu ứng
dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và các thoả thuận khác có mục đích kinh doanh
với sự quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên để xây dựng và thực
hiện kế hoạch của mình.( Điều một Pháp lệnh hợp đồng kinh tế)
Pháp luật về hợp đồng đã tiếp tục thực hiện sự điều chỉnh có sự phân
hoá của nó trên cơ sở tiếp tục phân biệt giữa hợp đồng kinh tế và hợp đồng dân
sự. Để thích ứng với quy chế kinh tế mới, hợp đồng kinh tế buộc phải xác định
lại tiêu chí nhận dạng là chủ thể, mục đích và hình thức của nó.
- 2 -
_____________________________________________________________
Tiểu luận luật hợp đồng
Quy định về Hợp đồng kinh tế trên của pháp luật cho chúng ta thấy
rõ những tính chất đặc điểm của một hợp đồng kinh tế trong điều kiện đổi mới
cơ chế quản lý kinh tế. Đó là 3 đặc điểm chính về:
- Nội dung hợp đồng kinh tế
- Chủ thể hợp đồng kinh tế
- Hình thức hợp đồng kinh tế
- ý kiến cá nhân về hợp đồng
1. Về nội dung hợp đồng kinh tế:
Nh ta đã biết bất kỳ một doanh nghiệp, một công ty hay một cá nhân tổ
chức kinh doanh nào hoạt động đầu tiên và bắt buộc là kiếm lợi nhuận về cho
mình từ chính những hoạt động sản xuất kinh doanh . Do đó trong quá trình
hợp tác phát triển kinh doanh, trong quá trình ký kết hợp đồng thì mục đích
của các bên hớng tới cũng đều là lợi nhuận. Chính vì vậy nội dung của việc ký
kết hợp đồng giữa các bên đều nhằm mục đích phục vụ hoạt động kinh doanh
của mình. Đó là thực hiện các công việc: sản xuất trao đổi hàng hoá, dịch vụ,
nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và các thoả thuận khác do các
chủ thể tiến hành trong một, một số hay tất cả các công đoạn của quá trình đầu
t từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc thực hiện dịch vụ trên thị trờng. Kinh
doanh là chức năng, nghiệp vụ , mục tiêu của các đơn vị kinh tế do đó mục
đích của hợp đồng kinh tế là tìm kiếm lợi nhuận: một tất yếu của bất kỳ hợp
đồng kinh tế nào.
Tuy nhiên không nhất thiết phải tất cả các bên kí kết Hợp đồng Kinh tế
đều nhằm mục đích kinh doanh, bởi phù hợp với thực tiễn cuộc sống để đáp
ứng nhu cầu phát triển mạnh của xã hội với nhiều thực thể khác cùng tham gia
ký kết hợp đồng thì khi một bên nhằm mục đích kinh doanh, một bên không
nhằm mục đích sinh hoạt, tiêu dùng, cũng không nhằm mục đích kinh doanh,
thuê lao động thì vẫn xác định là Hợp đồng Kinh tế. Ví dụ nh
- 3 -
_____________________________________________________________
Tiểu luận luật hợp đồng
Trờng đại học Quản lý kinh doanh kí kết hợp đồng với một DN để mua
đồ dùng phục vụ học tập (máy tính bàn ghế ) thì đó vẫn là Hợp đồng Kinh
tế.
Đặc điểm về nội dung của Hợp đồng Kinh tế chính là một trong những
điểm , những tiêu chí để phân biệt với Hợp đồng Dân sự thông thờng. Mục
đích là để phục vụ sinh hoạt tiêu dùng
2. Về chủ thể của Hợp đồng Kinh tế
Bản chất của một bản Hợp đồng là sự thoả thuận giữa các bên. Do đó
điều kiện bắt buộc phải có để thiết lập nên một bản Hợp đồng Kinh tế đó là
điều kiện về chủ thể
Theo điều 2- Pháp lệnh Hợp đồng Kinh tế thì Hợp đồng Kinh tế đợc kí
kết giữa các bên sau đây:
- Pháp nhân với pháp nhân
- Pháp nhân với cá nhân có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp
luật
Nh vậy, trong mối quan hệ Hợp đồng Kinh tế ít nhất bên phải là pháp
nhân, còn bên kia có thể là pháp nhân hoặc cá nhân có đăng ký kinh doanh và
phải ký kết trong phạm vi nghề nghiệp kinh doanh đã đợc đăng ký
Ngoài ra pháp luật còn quy định: những ngơi làm công tác khoa học kỹ
thuật ,nghệ nhân, hộ kinh tế hộ gia đình, hộ nông dân, ng dân cá thể, các tổ
chức và cá nhân nớc ngoài cũng trở thành chủ thể của Hợp đồng Kinh tế khi họ
ký kết với pháp nhân (điều 42)
Nh vậy, pháp luật đã mở rộng hơn chủ thể của Hợp đồng Kinh tế so với
pháp lệnh Hợp đồng Kinh tế. Điều đó phù hợp với thực tiễn của phát triển xã
hội, khuyến khích và đẩy mạnh sự phát triển kinh tế hộ gia đình, kinh tế hộ
nông dân, ng dân, thúc đẩy khoa học kỹ thuật phát triển cũng nh áp
- 4 -
_____________________________________________________________
Tiểu luận luật hợp đồng
dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật là cần thiết, là căn cứ để xác định đó có phải là
Hợp đồng Kinh tế hay không
3.Hình thức của Hợp đồng Kinh tế
Theo điều 11 - pháp lệnh Hợp đồng: Hợp đồng Kinh tế đợc ký kết
bằng văn bản, tài liệu công văn, điện báo, đơn chào hàng, đặt hàng. Nh vậy sự
thoả thuận giao kết hợp đồng của các bên phải đợc thực hiện dới hình thức
bằng văn bản họăc tài liệu mang tính văn bản có chữ ký xác nhận của các bên,
xác nhận nội dung trao đổi nh bắt buộc các chủ thể Hợp đồng phải tuân theo.
Văn bản là sự ghi nhận rõ ràng quyền và nghĩa vụ mà các bên thực hiện các
điều mình cam kết, là cơ sở để cơ quan nhà nớc có thẩm quyền giải quyết
tranh chấp, xử lý vi phạm hợp đồng các bên.
Trên đây là 3 đặc điểm của một Hợp đồng Kinh tế là cơ sở tiêu chí cơ
bản để xác định đó là một Hợp đồng Kinh tế và để phân biệt Hợp đồng Kinh tế
với các loại hình Hợp đồng khác
Qua một bản Hợp đồng Kinh tế cụ thể sau ta có thể thấy rõ đợc 3 đặc
điểm ấy của nó:
- 5 -
_____________________________________________________________