Báo cáo " Quyền tự chủ về tài chính và cơ sở vật chất của cơ sở giáo dục đại học và sau đại học trong pháp luật Liên bang Nga" potx

Nhà nớc & pháp luật nớc ngoài
Tạp chí luật học số 3/2004 65







Lê Thị Kim Dung*
in nay, Lut giỏo dc nc ta ang
c, kho sỏt v ly ý kin rng rói
cỏc c quan, on th v cỏc tng lp xó
hi tin hnh sa i, b sung cho phự
hp vi thc tin v hi nhp kinh t quc
t. Do vy, nghiờn cu phỏp lut v giỏo
dc ca cỏc nc l vic lm cn thit
trong quỏ trỡnh sa i, b sung Lut giỏo
dc ca Vit Nam. Bi vit ny gii thiu
quyn t ch v ti chớnh v c s vt cht
ca cỏc trng i hc v sau i hc
trong phỏp lut Liờn bang Nga.
Do nh hng ca khng hong kinh t
- chớnh tr sau khi Liờn Xụ tan v, ngnh
giỏo dc Nga gp rt nhiu khú khn.
Nhng cht lng giỏo dc Nga vn
luụn c bn bố quc t ỏnh giỏ cao, c
bit l cỏc nc phng Tõy. Thi gian
gn õy, Liờn bang Nga liờn tc cú nhng

ci cỏch v i mi h thng phỏp lut v
giỏo dc. Phỏp lut v giỏo dc ca Liờn
bang Nga gm: Lut giỏo dc Liờn bang
Nga v Lut Liờn bang v giỏo dc i hc
v sau i hc.
(1)
Trong ú, Lut giỏo dc
Liờn bang Nga quy nh cỏc chớnh sỏch
nh nc, nhng nguyờn tc ca chớnh
sỏch nh nc, lut phỏp ca Liờn bang
Nga, cỏc nhim v ca lut phỏp Liờn
bang Nga, s bo m i vi quyn ca
cụng dõn Liờn bang Nga, cỏc chun giỏo
dc quc gia trong lnh vc giỏo dc.
Riờng v giỏo dc i hc v sau i hc
thỡ ngoi vic tuõn th cỏc quy nh ti
Lut giỏo dc ca Liờn bang Nga cũn c
iu chnh bi Lut Liờn bang v giỏo dc
i hc v sau i hc.
Vn c s vt cht ca h thng
giỏo dc i hc v sau i hc c quy
nh thnh mt chng riờng, trong ú,
quy nh cỏc quan h s hu trong h
thng giỏo dc i hc v sau i hc,
vn cp kinh phớ cho cỏc trng i
hc, cỏc hot ng cú thu ca trng i
hc, tin lng v thõm niờn cụng tỏc ca
cỏn b qun lớ v giỏo dc i hc v sau
i hc.
1. V quan h s hu ca cỏc c s

giỏo dc i hc v sau i hc
Cỏc c s giỏo dc i hc v sau i
hc c giao quyn qun lớ thng
xuyờn nh ca, cụng trỡnh, cỏc t hp ti
sn, thit b cng nh cỏc ti sn thit b
khỏc cho cỏc mc ớch tiờu dựng, vn
hoỏ, xó hi.
V ti chớnh, trng i hc cú quyn
s hu tin bc, ti sn v cỏc i tng s
H
* V phỏp ch B giỏo dc v o to


Nhà nớc & pháp luật nớc ngoài
66
Tạp chí luật học số 3/2004
hu khỏc, do cỏc th nhõn v phỏp nhõn
chuyn cho trng dng qu biu, hin
tng theo di chỳc, cỏc sn phm ca lao
ng trớ tu v sỏng to vn l kt qu hot
ng ca trng i hc cng nh cỏc thu
nhp t hot ng riờng ca trng v
nhng i tng s hu ó mua c bng
cỏc thu nhp ú.
i vi t ai thỡ cỏc trng i hc
cụng lp c Nh nc u ói ti a,
theo ú cỏc trng i hc cụng lp
trung ng v a phng c s dng
vụ thi hn, khụng phi tr tin, i vi
cỏc phn t ó giao cho trng theo quy

ch ó nh.
Trong cỏc quan h dõn s v ti sn,
trng i hc c quyn tham gia vi t
cỏch ngi i thuờ v ngi cho thuờ ti
sn. Vic cỏc trng i hc cho thuờ cỏc
i tng s hu ó c giao cng nh
cỏc phn t c thc hin vi s tỏn
thnh ca hi ng khoa hc trng i
hc theo giỏ khụng th thp hn giỏ ó
hỡnh thnh trong khu vc ú. Kinh phớ cho
thuờ m trng thu c dựng bo m
v phỏt trin quỏ trỡnh o to.
Cỏc trng i hc cụng lp trung
ng v a phng c giao quyn qun
lớ cỏc c s vt cht bao gm: Cỏc khu nh
dnh cho vic hc tp, sn xut cng nh
cỏc kớ tỳc xỏ, c s cha bnh, iu dng
ca cỏc c s giỏo dc y t thuc thm
quyn qun lớ thng xuyờn ca cỏc c s
giỏo dc cng nh ca cỏc xớ nghip, c
s, t chc ang hot ng trong h thng
giỏo dc i hc v sau i hc khụng
thuc din t nhõn hoỏ.
2. V cp kinh phớ cho cỏc c s giỏo
dc i hc v sau i hc
Vic cp kinh phớ t ngõn sỏch liờn
bang cho hot ng giỏo dc ca cỏc
trng i hc cụng lp trung ng do
cỏc c quan liờn bang v qun lớ giỏo dc
i hc hoc cỏc c quan chớnh quyn

hnh phỏp m cỏc trng i hc ú trc
thuc thc hin theo ỳng nhng nhim
v nh nc v o to chuyờn gia, o
to li v nõng cao trỡnh trờn c s
cỏc nh mc nh nc, trong ú cú cỏc
nh mc cp b.
Cỏc trng i hc cụng lp trung
ng v a phng, trong khuụn kh cỏc
nhim v do ngi sỏng lp giao c
quyn tuyn ngi hc o to cú mc
tiờu theo cỏc hp ng kớ vi cỏc c quan
chớnh quyn nh nc, cỏc c quan t
qun a phng h tr cỏc c quan ú
o to cỏc chuyờn gia trỡnh phự hp.
i vi cỏc trng i hc nm cỏc khu
vc m ú cú cỏc h s khu vc v ph
cp, cỏc nh mc kinh phớ c tớnh thờm
cỏc h s v cỏc ph cp. Trong trng
hp nu nh mc cp kinh phớ a phng
vt cỏc nh mc quc gia, vic cp kinh
phớ b sung c thc hin bng ngõn
sỏch a phng. Hot ng ca cỏc
trng i hc ngoi cụng lp do ngi
sỏng lp cp kinh phớ theo ỳng hp ng.
Theo hp ng gia ngi sỏng lp v
trng i hc, hot ng ú cú th c


Nhà nớc & pháp luật nớc ngoài
Tạp chí luật học số 3/2004 67

thc hin theo cỏc iu kin t trang tri
mt phn hay ton b kinh phớ.
i vi vic nghiờn cu khoa hc tin
hnh trong cỏc trng i hc c cỏc c
quan liờn bang v qun lớ giỏo dc v cỏc c
quan chớnh quyn hnh phỏp cú trng i
hc trc thuc cp kinh phớ, khụng l thuc
vo vic cp kinh phớ cho hot ng giỏo dc.
Cỏc trng i hc cụng lp c
quyn t quyt nh phng hng v quy
ch s dng kinh phớ nhn c t ngõn
sỏch hoc t cỏc ngun khỏc m phỏp lut
Liờn bang Nga khụng cm. Trong ú cú
kinh phớ dnh tr lng v khuyn
khớch vt cht i vi cỏn b ca mỡnh.
Kinh phớ cha s dng trong giai on ny
khụng th b thu hi hoc tớnh vo khi
lng kinh phớ cp cho trng i hc ca
giai on tip theo.
i vi cỏc hot ng o to trờn c
s kinh phớ ngõn sỏch, vic bự p cỏc
chi phớ b sung, do vic tng giỏ ca cỏc
mc chi c thc hin bng kinh phớ
ca ngõn sỏch tng ng. Cỏc trng i
hc cú ti khon trong ngõn hng v cỏc
t chc tớn dng khỏc lu gi kinh phớ
tin bc v thc hin cỏc dng thanh
toỏn, tớn dng v cỏc hot ng kho qu,
trong ú cú ngoi t.

3. V hot ng cú thu ca cỏc c s
giỏo dc i hc v sau i hc
Cỏc trng i hc hot ng theo
ỳng iu l ca mỡnh cú th thc hin cỏc
hot ng cú thu trong lnh vc giỏo dc
v cỏc lnh vc khỏc nu iu ú khụng
lm phng hi n cỏc hot ng ch yu
ca nh trng. Hot ng cú thu ca cỏc
trng i hc khụng th thc hin thay
th cỏc hot ng trong khuụn kh giỏo
dc c cp kinh phớ ngõn sỏch. Trong
trng hp ngc li, kinh phớ thu c
do kt qu ca hot ng nh th s b
ngi sỏng lp trng i hc thu hi.
Trng i hc cụng lp trung ng
v a phng trong khuụn kh giy phộp
quy nh c quyn thc hin vt mc
cỏc nhim v nh nc ó c cp kinh
phớ t ngõn sỏch Liờn bang v tuyn sinh
viờn o to chuyờn gia theo cỏc hp
ng tng ng do cỏc phỏp nhõn hoc cỏc
th nhõn tr chi phớ o to quy mụ ó
c tho thun ca c quan chớnh quyn
hnh phỏp, c quan t qun a phng cú
cỏc trng i hc trc thuc.
Trng i hc t quyt nh cỏc vn
v kớ hp ng, xỏc nh ngha v v
cỏc iu kin khỏc khụng trỏi vi lut phỏp
ca Liờn bang Nga v iu l ca trng
i hc ú.

4. V tin lng ca cỏn b trng
i hc
Trong khuụn kh kinh phớ cú c,
trng i hc tr lng cho cỏn b, t
quyt nh hỡnh thc v h thng tin
lng, cỏc mc tr thờm, ph cp, thng
v cỏc bin phỏp khuyn khớch vt cht
khỏc cng nh cỏc mc lng chc v ca
cỏc loi cỏn b (khụng quy nh mc trn
ca lng chc v). Lng chc v ca
cỏn b trng i hc v vic hon thnh


Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi
68
T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
nghĩa vụ theo chức năng và các công tác
khác được trả theo hợp đồng lao động đã
kí. Các trường đại học công lập tự hình
thành quỹ tiền lương trả cho cán bộ từ
kinh phí ngân sách dùng để cấp cho trường
và từ các nguồn khác mà pháp luật của
Liên bang Nga không cấm. Mức tiền lương
của của cán bộ giảng dạy trong số giảng
viên, giáo sư các trường đại học được quy
định ở mức không thấp hơn 8 lần mức
lương tối thiểu theo quy định của Luật
Liên bang.
Các cán bộ khối khoa học, giảng dạy
được ấn định phụ cấp lương chức vụ ở mức:

- 40% đối với chức danh phó giáo sư;
- 60% đối với chức danh giáo sư;
- 900 rúp đối với học vị phó tiến sĩ;
- 1500 rúp đối với học vị tiến sĩ (theo
Luật giáo dục Liên bang Nga sửa đổi số
122 ngày 5/4/2003)
Theo quy định của Luật giáo dục Liên
bang Nga, mức lương chức vụ bình quân
của cán bộ các trường đại học được Chính
phủ Liên bang Nga quy định ở ngày đầu
của tháng thứ hai của mỗi quý, theo tương
quan với mức tiền lương trung bình đạt
được của cán bộ công nghiệp thuộc Liên
bang trong quý trước.
Lương chức vụ bình quân của cán bộ
trường đại học được ấn định ở mức:
- Đối với các giảng viên là giáo sư thì
lương của họ gấp hai lần mức lương
trung bình của cán bộ công nghiệp Liên
bang Nga.
- Đối với các giảng viên khác thì
không thấp hơn mức lương bình quân của
cán bộ công nghiệp Liên bang Nga.
- Đối với các cán bộ khác thì lương của
họ bằng lương bình quân của loại cán bộ
công nghiệp tương tự của Liên bang Nga.
Chính phủ Liên bang Nga có trách
nhiệm xây dựng thang lương của các cán
bộ trường đại học phù hợp với các yêu
cầu quy định trong Luật. Mức lương của

cán bộ trường đại học được quy định
trong Luật giáo dục là mức tối thiểu đối
với từng loại cán bộ tương ứng của trường
đại học và có tính bắt buộc trên lãnh thổ
Liên bang Nga.
5. Về tiền lương và thâm niên công
tác của cán bộ các cơ quan quản lí nhà
nước về giáo dục đại học và sau đại học
Các cán bộ của cơ quan quản lí nhà
nước về giáo dục đại học và sau đại học
được tính thâm niên công tác như viên
chức nhà nước công tác ở các trường đại
học ở các chức vụ lãnh đạo và các chức
danh cán bộ khoa học, giảng dạy. Phụ cấp
học vị quy định cho các cán bộ các trường
đại học được áp dụng đối với các cán bộ
của cơ quan quản lí nhà nước về giáo dục
đại học và sau đại học./.


(1).Xem: - Luật giáo dục Liên bang Nga đã được thông
qua ngày 10/7/1992 và các văn bản luật sửa đổi vào các
năm: 13/1/1996; 16/11/1997; 20/7/2000; 7/8/2000;
13/2/2002; 21/3/2002; 25/6/2002; 25/7/2002; 11/1/2003;
- Luật Liên bang về giáo dục đại học và đại học
đã được hội đồng Liên bang Nga thông qua ngày
7/8/1996 và được sửa đổi ngày 10/7/2000; 10/1/2003;
5/4/2003.