Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐẠO TẠO
TRƯỜNG…………………….

CỘNG HỊA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

BÀI THU HOẠCH
BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUN GIÁO VIÊN
Module TH1: Một số vấn đề tâm lý học dạy học ở tiểu học
Năm học: ..............
Họ và tên: .................................................................................................
Đơn vị: .....................................................................................................
Bồi dưỡng thường xun dành cho giáo viên tiểu học là một chương 
trình có ý nghĩa rất quan trọng trong việc cung cấp cho giáo viên những kiến  
thức, kỹ  năng sư  phạm hữu ích. Thơng qua việc tự  học bồi dưỡng thường 
xun module 1: “Một số  vấn đề  tâm lý học dạy học  ở  tiểu học” , bản thân 
tơi đã rút ra những bài học ý nghĩa về  mặt lý luận và thực tiễn, cụ  thể  như 
sau:
1. Lý luận về một số vấn đề tâm lý học dạy học ở tiểu học
1.1 Tâm lý học về sự phát triển trí tuệ học sinh tiểu học:
1.1.1. Khái niệm trí tuệ
Trí tuệ là một khái niệm trừu tượng, phức tạp dẫn đến nhiều cách hiểu  
khác nhau về  khái niệm này. Nhìn chung, trí tuệ  được biều hiện thơng qua 
nhiều mặt và hiện tượng tâm lý khác nhau. Thơng thường, trí tuệ  được biểu 
hiện thơng qua các mặt sau:
Thứ  nhất, thơng qua việc nhận thức. Người có trí tuệ  là người nhanh 
nhẹn, tiếp thu nhanh, mau nhớ  hoặc biết suy xét, tìm ra các quy luật, có óc 
tưởng tượng phong phú, tháo vát, linh hoạt. 
Thứ hai, thơng qua các phẩm chất chẳng hạn như có óc tị mị, lịng say 
mệ, sự kiên trì miệt mài.

1.1.2. Đặc điểm của trí tuệ:
Trí tuệ được bộc lộ thơng qua cả nhận thức và hành động, cụ thể:
­ Về nhận thức, người có trí tuệ có khả năng nhận thức được đặc điểm 
bản chất của tình huống mới do người khác đưa ra hoặc tự  mình nêu ra các 
vấn đề cần giải quyết.


­ Về hành động, trên cơ sở tiếp thu kiến thức và q trình rèn luyện, có  
khả  năng sáng tạo cơng cụ  mới, phương pháp mới, cách thức mới, phù hợp  
với hồn cảnh mới. 
1.1.3. Một số vấn đề về hình thành trí tuệ
Việc hình thành trí tuệ là phát triển năng lực suy nghĩ, sáng tạo mà bước 
đầu là nhận thức “bài tốn”, giải các bài tốn. Việc thúc đẩy q trình hình 
thành trí tuệ cho học sinh tiểu học có ý nghĩa hết sức quan trọng. Việc hình 
thành và phát triển trí tuệ cần gắn liền với việc rèn luyện năng lực quan sát 
phát triển trí nhớ. Bên cạnh đó, giáo viên cần chú trọng thúc đẩy hình thành 
phát triển trí tuệ của học sinh tiểu học cùng với giáo dục tình cảm đẹp, rèn 
luyện ý chí và bồi dưỡng phẩm chất tốt đẹp.
Muốn hình thành trí tuệ  cho học sinh tiểu học, trước tiên cần thay đổi 
cấu trúc, nội dung tài liệu dạy học phù hợp với khả năng nhận thức của lứa  
tuổi. Cần xây dựng nội dung học sao cho trẻ  có được trình độ  cao hơn, có 
phương thức hoạt động trí tuệ  phức tạp hơn. Trong đó, giáo viên cso nhiệm 
vụ  hàng dầu trong việc phát triển trí tuệ  của trẻ  thơng qua tạo ra các điều 
kiện để học sinh suy nghĩ chủ động, độc lập sáng tạo trong việc đề ra và giải 
quyết các “bài tốn” nhận thức và thực tiễn một cách thường xun, có hệ 
thống.
học

1.2. Tâm lý học về sự hình thành kỹ năng học tập của học sinh tiểu  

Kỹ  năng là cách thức vận dụng kiến thức để  giải quyết các cơng việc. 
Việc hình thành kỹ  năng cho học sinh là giúp học sinh có một cái nhìn khái  
qt tồn diện, trên cơ  sở  kiến thức đã học biết áp dụng một cách linh hoạt 
để giải quyết vấn đề.
Kĩ xảo là hành động đã được củng cố  và tự  động hóa. Kĩ xảo ít có sự 
tham gia của ý thức, nhưng ý thức ln thường trực để xuất hiện kịp thời khi 
có vấn đề. Các động tác thừa và phụ  bị  loại trừ, những động tác cần thiết  
ngày càng chính xác hơn, nhanh hơn tiết kiệm năng lượng và thời gian, đảm 
bảo chất lượng tốt.
Để hình thành kỹ xảo, người giáo viên cần tạo điều kiện thuận lợi cho 
học sinh tiểu học rèn luyện thường xun để  học sinh hành động như  một 
thói quen.
Với lứa tuổi tiểu học, cần hình thành các kỹ   năng, kỹ  xảo cơ  bản cho  
các em một cách tồn diện, bao gồm:
Thứ nhất, kỹ xảo học tập. Trong hoạt động học tập, giáo viên cần trang 
bị  cho các em học sinh những kỹ  năng, kỹ  xảo cần thiết như  đọc, viết, tính  


tốn,… Đây là những kỹ  năng, kỹ  xảo quan trọng tạo tiền đề  cho học sinh  
tiếp thu được các kiến thức ở mức độ  cao hơn. Nhìn chung, các kỹ  xảo này  
tương đối phức tạo đối với học sinh lớp 1. Đặc biệt là kỹ  xảo viết, địi hỏi 
các em nắm được các quy tắc chính tả, thuần thục các động tác, nhanh nhẹn 
và linh hoạt.
Thứ hai, chủ yếu là lao động tự phục vụ, lao động đơn giản như kĩ năng 
kĩ xảo sử  dụng các cơng cụ  lao động... Những kĩ năng, kĩ xảo vệ  sinh như 
biết đánh răng rửa mặt... Một trong những kỹ năng quan trọng khơng kém đó 
là những kĩ năng, kĩ xảo về  hành vi như  các kĩ năng, kĩ xảo đi đứng, ngồi  
ngay ngắn, biết ra vào đúng lối, biết cách chào thầy cơ giáo.
Việc rèn luyện cho các em đầy đủ các kỹ năng, kỹ xảo trên sẽ góp phần 
tạo tiền đề  cho các e phát triển trong tương lai trở  thành người cơng dân có  

ích, vừa có đức vừa có tài.
1.3. Tâm lý học về giáo dục đạo đức học sinh tiểu học
Việt Nam là một đất nước ln ln đề  cao phạm trù đạo đức. Để 
những nét đẹp truyền thống được gìn giữ và hình thành phẩm chất tốt đẹp ở 
mỗi người, địi hỏi phải rèn luyện các phẩm chất đạo đức cho học sinh tiểu  
học từ khi mới vào lớp 1. Bởi, mỗi người đều nằm trong các mối quan hệ xã 
hội nhất định chính vì vậy cần có có những chuẩn mực đạo đức cần thiết.  
Đạo đức được hiểu là hệ  thống chuẩn mực biểu hiện thái độ  đánh giá quan  
hệ giữa lợi ích của bản thân với lợi ích của người khác.
Như đã khẳng định, giáo dục đạo đức cho học sinh là một trong những 
nhiệm vụ quan trọng của nhà trường và gia đình, bởi lẽ: “bồi dưỡng thế hệ 
cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”.
Muốn thực hiện tốt nhiệm vụ này, người giáo viên cần tơn trọng và gần 
gũi với học sinh. Việc thường xun than phiền, trách móc và ln cho rằng 
người lớn đúng dễ dàng tạo ra các rào cản tâm lý giữa học sinh và giáo viên. 
Nhiều em học sinh có thể  có các biểu hiện tâm lý như  bất mãn, hung hăng,  
khơng tiếp nhận ý kiến góp ý.
Bên cạnh đó, nhà trường cần cung cấp những tri thức đạo đức cho học 
sinh thơng qua chương trình học trên lớp và các buổi ngoại khóa ngồi giờ lên 
lớp. Giáo viên phải cung cấp cho các em tri thức đạo đức về: hiểu biết đạo 
đức, nghĩa vụ, bổn phận, trách nhiệm phải làm, về  thái độ  phải có... Những 
kiến thức đó có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng cơ sở lý trí, giúp các 
em nhận thức được thiện – ác, tốt – xấu, bước đầu phân biệt được cái gì nên 
làm.
Hơn nữa, với vai trị là người giáo viên, cần biến tri thức đạo đức thành  
niềm tin và tình cảm đạo đức, đồng thời chú trọng học tập hành vi đạo đức 
và thói quen đạo đức. Để  làm đươc điều đó, cần phải có những tác động  
mạnh mẽ vào tình cảm đạo đức và ý chí học sinh. Tác động vào tình cảm, sự 

học tập, thái độ  và chuyển được tri thức đạo đức thành niềm tin đạo đức. 
Việc tổ chức cho học sinh tiếp xúc với người thực, việc thực, với chính chủ 
thể  của các hành vi đạo đức có thật sẽ  tác động nhiều hơn so với lý thuyết  
dài dịng, khơ khan, cứng nhắc về  những điều phải làm và khơng làm được. 
Việc thực và người thực có khả  năng đi thẳng vào niềm tin của mỗi học  
sinh, của nhóm và tập thể  mà học sinh là thành viên. Những hành vi đó là 
mẫu mực để học sinh noi theo.
2. Bài học kinh nghiệm cho bản thân
Qua nội dung bồi dưỡng thường xun module1, bản thân tơi đã rút ra 
được những kinh nghiệm hữu ích cho bản thân trong việc thúc đẩy việc hình 
thành trí tuệ và kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh tiểu học :
Thứ  nhất, trách nhiệm của giáo viên trong việc hình thành trí tuệ  cho 
học sinh tiểu học. 
Tâm lý trẻ em thường thích được người lớn tơn trọng, tin tưởng và giao  
việc. Trên cơ sở đó, duy trì hứng thú học tâp, tạo điều kiện tốt nhất để kích 
thích trẻ  em tự  khám phá bản thân. Khi giao việc, giáo viên cần lưu ý đến 
đặc điểm từng học sinh như tính cách, điều kiện sống, nơi ở… để tránh giao  
những nhiệm vụ  q sức với học sinh. Cần lưu ý đặc điểm của từng học  
sinh để  giao việc cho phù hợp, khơng gây  ảnh hưởng đến phụ  huynh cũng  
như tâm lý các em 
Chính vì vậy, giáo viên cần linh hoạt trong thiết kế bài giảng, tổ  chức 
giảng dạy. Giáo viên cần xây dựng bài giảng theo hướng gắn liền với thực  
tiễn, kích thích trí tị mị của các em. Đối với những mơn học như  âm nhạc,  
mỹ  thuật, thể  dục học sinh được vận động, trải nghiệm ngồi trời thường 
thu hút sự  chú ý và u thích của hầu hết các em học sinh. Ngược lại, các  
mơn tốn, mơn khoa học lại chiếm nhiều thời lượng trong chương trình tiểu  
học, nhưng lại khơ khan, giáo viên cần làm mới trong cơng tác giảng dạy để 
duy trì sự  thích thú của học sinh. Chẳng hạn với mơn tốn, giáo viên có thể 
đưa ra các bài tốn gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của các em. Khi giảng 
dạy chủ  đề  chu vi hình vng, hình chữ  nhật, giáo viên có thể  u cầu học  

sinh đo trước chiều dài, chiều rộng của bàn học hay phịng riêng của mình. 
Với sự chuẩn bị kỹ càng tại nhà khơng chỉ giúp cho học sinh có được ý thức  
chủ  động trong học tập mà cịn dễ hiểu, dễ nhớ. Hay khi học bài cộng phân 
số, có thể đặt câu hỏi về nhà như sau: Bánh chưng Tết khi bóc thường được 
chia thành mấy phần bằng nhau? Con thường ăn được mấy phần? Anh chị 
em, bố mẹ ăn nhiều nhất được mấy phần? Nhưng câu hỏi đó, giúp kích thích  
trí nhớ, trí liên tưởng, tưởng tượng của các em học sinh. Các vấn đề được ăn 
liền với thực tế cuộc sống giúp phát triển tình cảm nội tâm, sư  quan sát của  
các em. Thậm chí nhắc nhớ các em những văn hóa truyền thống của dân tộc.


Thứ  hai, trách nhiệm của giáo viên trong việc hình thành kỹ  năng, kỹ 
xảo và thói quen cho học sinh tiểu học. 
Đọc, viết là những kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh tiểu học,  
đặc biệt là học sinh lớp 1, lớp 2, lớp 3. Nhận thức được điều đó, bản thân tơi 
ln khơng ngừng tìm kiếm, đổi mới phương pháp rèn luyện kĩ năng đọc, rèn 
luyện kĩ năng viết và kỹ  năng giải tốn cho các em học sinh mà mình chịu  
trách nhiệm giảng dạy. Trong q trình rèn luyện các kỹ  năng trên cho học  
sinh của mình, tơi nhận thấy cần xây dựng kế  hoạch bài giảng sinh động, 
trực quan tạo hứng thú cho học sinh. Từ đó giúp cho học sinh ham thích luyện 
tập. Khơng chỉ  vậy, tơi cịn luyện cho học sinh của mình thói quen giữ  vở 
sạch chữ đẹp, vượt khó trong học tập. 
Việc rèn luyện các kỹ  năng cho học sinh tiểu học, tơi bắt đầu từ  việc 
làm cho học sinh hiểu được các thức luyện tập. Để  có thể  truyền đạt cho 
học sinh hiểu rõ, bản thân tơi ln thiết kế  bài giảng, xây dựng kế  hoạch 
giảng dạy chi tiết. Với đối tượng học sinh tiểu học, mức độ  tập trung chưa  
cao, người giáo viên cần giảng dạy tỉ  mỉ, với cử chỉ  ân cần, nhẹ  nhàng với 
nội dung bài sinh động, trực quan. 
Bên cạnh đó, người giáo viên cũng cần kịp thời phát hiện, chỉ  ra sai sót 
cho học sinh. Những chỉ  dẫn của giáo viên về  những sai sót trong phương 

pháp hành động và sự  đánh giá mức độ  phù hợp giữa kết quả  đạt được với  
mục đích đề ra có ý nghĩa quan trọng. Biết kết quả và hiểu ngun nhân của 
sự  sai sót trong hành động là một trong những điều kiện chủ yếu để chuyển  
từ kĩ năng sang kĩ xảo nhanh chóng.
Để  học sinh sử  dụng cac kỹ  năng nhuần nhuyễn, cần phải tiến hành 
thường xun, liên tục, có tính hệ  thống. Việc luyện tập xuất phát từ  khó  
đến dễ, từ đơn giản đến phức tạp. Chẳng hạn, đối với kỹ năng đọc, việc rèn 
luyện kỹ  năng đọc xuất phát từ  việc dạy các em nhận diện mặt chữ, đọc  
được đến đọc nhanh, lưu lốt và truyền cảm. Nhờ vậy, kỹ năng đọc của các  
em học sinh ngày càng tiến bộ.
Để  nắm được tình trạng rèn luyện các kỹ  năng của học sinh tiểu học, 
cần thực phải tiến hành kiểm tra và đánh giá kết quả học tập. Các bài kiểm  
tra, đánh giá sẽ giúp giáo viên biết được ưu điểm, hạn chế của từng em học  
sinh, từ đó có các phương pháp giảng dạy phù hợp đối với từng em học sinh 
cá biệt. Trong q trình luyện tập, giáo viên phát hiện những sai sót của học 
sinh cần uốn nắn, điều chỉnh kịp thời để  giúp các em nhanh chóng tiến bộ. 
Điều quan trọng là giáo viên phải dạy cho các em tự  kiểm tra, dần dần sẽ 
hình thành thói quen tự kiểm tra, tự đánh giá hành động của mình. 
Hơn cả, giáo viên cần cũng cố  những kỹ  năng, kỹ  xảo, thói quen đã 
được hình thành. Duy trì và phát triển tốt các kỹ  năng cho học sinh tiểu học 


tạo điều kiện cho các em tiếp thu các kiến thức phức tạp ở bậc trung học cơ 
sở va các bậc học cao hơn.
Thứ ba, trách nhiệm của giáo viên trong việc hình thành đạo đức. Tâm lý  
bắt chước là một trong những tâm lý phổ  biến ở  lứa tuổi học sinh tiểu học,  
chính vì vậy, mỗi người giáo viên cần rèn luyện phẩm chất đạo đức tốt để 
các em noi theo. Ngồi ra, giáo viên cần tận dụng tác động tâm lý của nhóm, 
tập thể  trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Học sinh có thể  tham gia 
vào các nhóm khác nhau, nhưng trong phạm vi nhà trường thì có thể kể  ra 3 

nhóm chính: tổ học tập (lớp), chi đội và nhóm học sinh ở nơi ở.
Việc rèn luyện cho các em học sinh tiểu học cần gắn liền với các tình  
huống thực tế. Chỉ có thế giới quan sinh động mới dễ dàng tác động đến tâm  
lý và nhận thức của các em. Vì lẽ đó, giáo viên cần tìm ra những tình huống 
trong cuộc sống thực tế để các em lựa chọn giải pháp, phân tích, phê phán, cổ 
vũ và cuối cùng giáo viên đưa ra kết luận. Cách làm này có sức khắc sâu, 
lắng đọng vào tâm hồn các em.
Sau khi học module này, với những bài học kinh nghiệm rút ra được từ 
bài học, bản thân tơi đã áp dụng vào thực tiễn giảng dạy của bản thân tại lớp  
3, trường Tiểu học Láng Thượng và đạt được những kết quả nhất định. Đầu  
tiên, các em học sinh đã biết tìm tịi, sáng tạo, chủ  đơng trong q trình thu 
thập kiến thức. Với những bài giảng gắn liền với thực tế các em tỏ ra hứng  
thú và tập trung cao độ vào bài giảng. Các em chủ động nắm kiến thức và thu 
thập thơng tin khi được giáo viên giao việc và biết cách trình bày logic những 
nội dung được giao. Những em học sinh nhút nhát, rụt rè, thụ động đã nhanh 
nhẹn hơn, tích cực hơn nhờ sự trợ giúp của các bạn và giáo viên. 
Kỹ  năng đọc, viết, giải tốn của các em học sinh ngày một tiến bộ.  
Nhiều em có khả năng giải tốn nhanh, đọc lưu lốt và diễn cảm.
Quả  thực, những kiến thức mà module 1 cung cấp rất hữu ích đối với 
bản thân tơi.
Người viết thu hoạch