Xung đột nhận thức và hệ quả của xung đột nhận thức trong kinh tế

B GIÁO DO
I HC KINH T TP.HCM

CÔNG TRÌNH D THI
GING NGHIÊN CU KHOA HC SINH VIÊN
 TR  
TÊN CÔNG TRÌNH:



THUC NHÓM NGÀNH: KHOA HC KINH T






2

2


Mc lc :
1/ KHÁI NIM V T NHN THC VÀ MT S V LIÊN
QUAN: 4
1.1 t nhn thc: 4
1.1.1 Khái nim: 4
1.1.2 Nguyên tc : 4
1.1.3 Ví d: 5
1.1.4 Gii thích : 7

1.2. Lý thuyt và nhng nghiên cu 8
1.2.1 Mô hình nim tin sai thông tin 8
1.2.2 Mô hình cm ng, tuân th 8
1.2.3 Mô hình La chn t do 10
1.2.4 Mô hình N lc  Gii thích 10
1.3. Các ng dng ca nghiên ct nhân thc. 11
1.t nhn thc trong giáo dc 11
1.t nhn thc trong viu tr 11
1.y hành vi lành mnh và tin b trong xã hi 12
1.4 Nhng thách thc 12
2/ HU QU KINH T CT NHN THC (THE ECONOMIC
CONSEQUENCES OF COGNITIVE DISSONANCE) 14
2.1 Các gi nh 14
2. xut: 15
2.3 Tng kt: 16
3/ BÀI DCH : 17
3.1. Tng Quan: 18
3

3

3.1.1 Gi thuyn: 18
3.n 18
3.2 Bng chng tâm lý cho gi thuyn: 20
3.3 Mô hình : 23
3.3.1 Mô t chung v mô hình : 23
3.3.2 Các gi nh ca mô hình: 24
3.4 Minh ha s cân bng 29
3.5 Tho lun s cân bng- Gii thiu v pháp lut an toàn 30
3.6 Hp ng kí trc 32

4/ NHNG NG DNG TI 33
4.1 Ngun gc ca s i mi : 34
4.2 Qung cáo : 34
4.3 Phúc li xã hi 37
4.4 Lý thuyt kinh t v ti phm: 37
5/ TNG KT : 39
6/ BN TING ANH: 39


4

4


1
QUAN:
1.1 
1.1.1 

 

hòa. 



 
 
 

         

 , ,    Trong

 L
 


1.1.2 Nguyên tắc :
1. S bt hòa kt qu khi mt cá nhân phi la chn gi và hành vi mâu
thun.
5

5

2. S bt hòa có th c loi b bng cách làm gim tm quan trng ca nim
tin mâu thuc nim tin mi, thay i cân bng, hoc loi b 
hot.


 i các nhn thc

 

 Thêm các nhn thc


 i tm quan trng


1.1.3 Ví dụ:


ngôn Con cáo và chùm nho  Aesop (ca. 620- Trong câu
               
chúng. 



 
 Jon Elster "Mô hình thích nghi "


6

6


Hút thuốc lá 

        

 


  


 
 

mái. 



ch không mua



 . Khi s

 
 

  chúng.

7

7

1.1.

 Giải thích cảm giác không rõ nguyên nhân: Khi thiên tai xy ra trong mt
cng vô lý s n lan truyn trong cng g
n thm ha vì s cn thit ca nh i không b    bin minh cho
nhng lo âu ca h .
 Giảm thiểu hối tiếc sự lựa chọn không thể thu hồi: Nhc ti
 a la chn ca h ch c vì h không
th m thy "s t sau quynh") .
 Biện minh cho hành vi phản đối quan điểm của họ: H
ln ít gay gn trong mt bài kim tra
 Nguồn gốc nhận thức của một người đối với hành vi của người đó: Ben
Franklin hiu lc  cn quan sát ca chính khách rng thc hin mt
c ân cho mi th dm xúc tích cc cho cá nhân.

úng ta
  
 

- 
                  
khác).  


    -           
 trách mình, 



8

8


1.2 
xung 
 
tâm 


 
1.2.1 Mô hình niềm tin sai thông tin

 
 



1.2.2 Mô hình cảm ứng, tuân thủ
Festinger và Carlsmith            
 
 
   
     


c hin hành vi mâu thun, h có th tìm thy các yu t ph
âm bên ngoài. Mt nhân viên bán hàng có th tìm thy mt s bin minh cho vic
y s gi du không có th cn phm ca ông v
bn thân sai lm.
9

9


                
nhóm $ 20 và  
 

 

khác. 

        
 


 


qua.
. 
 Aronson   

 

 
 

              
 
 
10

10



1.2.3 Mô hình Lựa chọn tự do


 
à
 
 

 

   

1.2.4 Mô hình Nỗ lực – Giải thích

 
           Aronson
Mills 

lúng túng.             







11

11

1.3. 


1.3.1 Xung đột nhận thức trong giáo dục
Mt nhà giáo dc có th gii thiu các ch  bng trc giác ca các sinh viên khó
 Ví d, mt sinh viên có th s   tìm hiu nguyên nhân thc s
ca mùa ng nó do nhi trong khong cách ct t
mt tri.To và gii quyt s b  t thc có th có m  ng mnh m
v    y hc sinh hc tp. Ví d, các nhà nghiên c   dng mô
hình bin minh n lc   nhit tình ca hc sinh cho các hong giáo dc

bng cách cung cp phng cho nhng n lc ca hc sinh: tr m
hoàn thành vi li ha hn ca mt ph 
vi tr mu giáo, nhng tr ng   u tiên.

 



  
Phương pháp phân tích Mê-ta 
  


1.3.2 Xung đột nhận thức trong việc điều trị
  



12

12


        
                 
  ophidiophobia tham gia





 

1.3.3 Thúc đẩy hành vi lành mạnh và tiến bộ trong xã hội

 bao cao su 
 

  và  
1.4 
Daryl Bem  
     
 
  

  

   


13

13

Mt lu tri nghim s ng tiêu cc ca s t nu h phi
bo v mt khách hàng mà h ng thc s là có ti. Theo Aronson lu
cm thy s t c th vì gi sai các b cáo "vô tt vi khái nim riêng
ca lui trung thc.
 

 kích thích 




              
  

              



                 
 
 






.  Harmon-

14

14




 



  

       



2/ HU QU KINH T CT NHN THC (THE ECONOMIC
CONSEQUENCES OF COGNITIVE DISSONANCE)
nhng v  trên v t nhn thc, chúng ta s làm rõ v
này thông qua bài nghiên cu ca George A.Akerlof và William T.Dickens.
Bài nghiên cc trình bày thành 5 phn ln. Thông qua nhng ví d minh ha
c th, chi tii, bài nghiên cu giúp ta xoáy
sâu vào v t nhn thc trong thc t c tái hi nào.
2.1. Các gi nh
Bài nghiên cu da trên ba giả định:
- Cng trt qua c nim
tin bn thân.
- Có th u khin nim tin ca bn thân da trên các thông tin có sn
- Nim tin kéo dài và tn ti lâu dài.
Tác gi xây dng da trên các ví d xoay quanh nhi công nhân làm vic
trong nhng ngành ngh nguy hing phân tích và suy lun da trên
15

15

nhng nghiên cm bn thân ông. Nhng suy lu
k ng vào nhn thc, ý mung c
quynh la chn.
  la chn:

- Chn 1 công vic nguy him hay là an toàn
- Có nên mua nhng thit b làm vic an toàn hay không?
Vi các gi nh là tng lc khi làm trong
bt kì ngành ngh nào (nguy him hay u bng nhau; chi phí gây ra bi tai
nn l  mua các thit b ng; cung hàng hóa co giãn
.
2.2  xut:
 xu th là:
- Mi công nhân làm vic trong ngành ngh nguy hic bù
p bi chi phí ca các thit b ng an toàn.
- n 2, công nhân trong ngh nguy him chn mua dng c an toàn
nu hu qu do tai nn gây ra l
- i công nhân cân nhc gia l quynh. Mc
 s hãi các tai nn rt thp (có th bng không) khi chn làm ngh nguy him trong
n 1, và có th dn vim bn 2.
-  n 1, mc ci công nhân trong ngh nguy him s có
thêm khon giá tr ca ri ro tai nn,  n 2 thì thu nhp thc t  2 ngành ngh

i công nhân ng t nim tin quá ln vào nhu tp (xác sut
xy ra tai nn gp kì vp khi làm vic trong
nhng ngành ngh nguy hiu này s khing quynh sai
lm trong c n.
16

16

 t nhn thc xut hii vi nhi công nhân khi h ng
c các quynh la chn 1 và 2. Dù bit công vic là nguy him
và m tr  ng xác xut sy ra tai nn là thp, khó xy
ra nên h chn làm trong ngành ngh nguy him và không mua các thit b an toàn lao

ng.
Lý thuyt nhn thc có ng dng cao i s, 
là ti ca nhiu lý thuyn gc s i mi, qung cáo, phúc
li xã hi, lý thuyt kinh t v ti phm.
Nhận xét:
Bài có s kt hp ca nhic trong nghiên cu v: kinh t hc, tâm lý
hc, xã hi hc, nhân loi hc, khoa hc chính tr .
Nó mang tm bao quát, vi cái nhìn toàn din v các mt ca v, to cho
c s tin cy khi nhìn nhn vy s 
c.
Ví d minh hn hình, ni bc v nn ví d  hiu thêm
c nhiu khía cnh ct nhn thc.
Ch yu là các suy lun riêng ca tác gi, mang tính cá nhân và da vào kinh
nghim.   chc chn.
Th ây là mt tài liu khá tt, có th làm ti nghiên cu m rng cho các
 t nhn thc.
2.3 Tổng kết:
t nhn thc là mt khía cnh nm trong chui các phn 
mt hing tn ti nhiu và xut hing xuyên trong các quynh ca con
c kinh t, nm bt và hit nhn thc là mt
li th quan trng ca các nhà qun tr i có liên quan trên th
c thông tin, h có th d ng quynh hp lý
17

17

nht, không b các yu t tâm lý làm lng sai lm
c.

3/ Bài dch :

THE ECONOMIC CONSEQUENCES OF COGNITIVE DISSONANCE
(HU QU KINH T CT NHN THC)
George A.Akerlof và William T.Dickens

Da trên cun sách Ngun gc tài sn ca các quc gia (Adam Smith), các nhà
kinh t hng nên qui tc chung trên lý thuyt i da trên
mt s gi i kt qu tt p c áp dng rng rãi
trong các v.
Trong khi các nhà kinh t h ng phân tích, duy trì nhng gi
n; các nhà xã hi hc, nhân loi hc, khoa hc chính tr và tâm lý
hn và công nhn mô hình da trên các gi nh rt khác nhau.
Vi nhng kiu ph bin nht ca hành vi kinh t, mô hình ca các nhà kinh t hc
h toàn b. Cc phát trin bi các nhà khoa hc xã hi hc
khác, ng có v vi nhng phân tích trc tip nn kinh t. tuy vy, nghiên cu
trong vic thành lp nhng quy tc khác r  i không x s h  
nhng gi nh kinh t , nn kinh t nên n l i các nhìn nhn ca
h.
 ca vic làm th u này có th thc hic, xét
trong mng hc bit. Các nhà tâm lý hng hin mt phn  n
lý thuy  t nhn thc. Lý thuy    c s dng bi Albert
 mô t s i mng chuyi trng thái trong các tin trình
phát trin. bài này còn m rng các ng dng kinh t ct nhn thc và phân
tích kt qu tích cc ca nó trong mô hình.
18

18

3.1 Tng Quan:
3.1.1 Gi thuyn:
 bu , chúng ta s dt tâm lý vào trong các khái nim theo

s hp nht vào trong mô hình kinh tng lý thuyt nhn
thc có th mô t công bng trong các phm trù ca các nhà kinh t hc vi 3 ý kin:
i không ch ng trng vn có, mà
t qua nim tin ca h v thc t bên ngoàii có vài s u khin
t qua nim tin ca h, h có th tp luyn bng vài s la chn v nim tin mà
n, h còn có th u khin nhng nim tin ca h bng các ngun
la chn thông tin gin nhng nic mong mu
u quan trng thit thc cho ng dng ca lý thuyt rng nhng nim tin có th tn
ti lâu dài.
Phn tic kt qu t nghiên cu tâm lý xã hu cho thy rng
i trong nhng hoàn cnh chc chn x s theo mt trong 3 gi thuyt.
3.1.2 n
a mi gi thuyt và ng dng thc tic minh ha bi mô hình
trong phn III, tng hp nhiu thông tin cho ta thy rng nhi công nhân làm
các ngh nguy hing lãng quên hoàn toàn nhng mi nguy him bao quanh.
Cuc phng vn vi nhng công nhân trong nhà máy sn xut benzen, mt s n
hình, mt vài trong s h u t chi rng h c vi cht hóa hc nguy
him. Britan main    vi nhng kinh nghim thc t ca ông v nhà máy
nguyên tmu kim tra hàng tun v nhng du
hiu an toàn,  thu thp thông tin v vic tip xúc vng phóng x. Tt c
công nhân ca nhà máy, i là tic  v i công nhân
và ch ng bài kim tra hàng tun. Howard Kunreuther et al(1978) liên h s
tht bi thông ng vi ri ro cao ca thm ha t ho mua bo
him bo s an toàn.
19

19

c trình bày trong phc xây di gii thích cho hin
y.Trong mô hình, mi thích tin rng công vic ca h là an toàn.

ng vi gi thuyt u tiên rng nhi công nhân coi trng
nim tin c. ng thc hin s la chn liu có nên tin rng hot
ng này an toàn hoc không an toàn. u này phù hpvi nhng ti th hai mà
công nhân có mt s la chn v nim tin ca h. Khi tin rng công vic là an toàn thì
s có nhng li ích mang li, tuy nhiên có nhng cái giá phi tr  N
     này là an toàn   t  qua   
hãi  ngh  nó là  nguy .
 khác,      an toàn,  
do      .
Trong mô hình  chúng tôi,           
    . Công nhân chn nim tin ca mình khi li ích t quá chi
phí, hoc li. Nu tâm lí s hãi  mt cá nhân b chn li trong mt hong
c th t qua hu qu mà các tai nn gây ra, công nhân s ng các hong
c an toàn.Nu không h s tin rng hoMô hình gi nh
rng nim tin ci công nhân hoàn toàn cng nhc: h có th ng bt c
u gì mà h ch nhng thông tin có sn cho h).Tt nhiên
ng hc.a mô hình phc tp và chung nht s làm cho
i có kh  thit lp mt nim tin thì có th quynh la chn thông tin
có sn.  la chn cui  thit lp nên nhng nim tin và nh
ti ích.
Mô hình c quynh nm trong phc nghiên cu
c th vic ng mvà công vic  nào  phù hp vi s sn xut
ca các thit b an toàn. Nhng ca vic xây dng luc xem
u kin, nó s là nguyên nhân ca s luân phiên Pareto-
superior trong vic s dng tài nguyên.
20

20

Bài này không gii thích rt nhn thng ca

mi giao dch kinh t. i lp v bn cht, trong mô hình   phn ng
t nhn thc là hn ch bn thân. Trong các giao dch kinh t ph bin, không
có l ht nhn thc không có vai trò. Mc dù, các bi cnh c
bit trong nh cp gi nh  phn II s c áp dt nhn thc s
ng.
Bên cnh t nhn thc có th quan
trng trong vic hic s xây dng lui mi, qung cáo, ti phm và an
sinh xã hi. Nhng s áp dng này có ting, mc dù vy, h 
nhii ng dn ca mô hình vi s xây dng lut pháp an toàn.
Phn IV gii thích nhng ng dng này. Phn V s t lun.
3.2. Bng chng tâm lý cho gi thuyn:
Nhiu tâm lý hc xã hc d hc thuyt s nh ca nhn thc
. ti nhng c trng nhi không thoi mái
trong vinh hai ý kin trông i lp v b ngoài. Lý thuyt nhn thc
là 1 ng dng ca lý thuynh nhn thc. trong thc t, nht nhn
thc bt ngun t i ca chính h 
tin t vng này làm th i b, hou chnh bi s i trong
nhng nim tin khác. Gia nhng ng dng khác, nhng quyt
nh vùi dp thông tin s gi ý cho ving quynh sai, bi vì vi s
nhn thc mà quynh có th t vi s nhn thc rng bn ngã (kinh
nghim nhn thc v bn thân mình) là 1 i thông minh. Lý thuyt
nhn thc s gi ý cho nhi làm nhng công vic nguy him phi quynh
gia 2 nhn thc mâu thun. theo 1 s nhn thc, bn ngã là mi thông minh
mà không chn công vic  i công nhân tip tc làm vic
trong nhng ngh nguy him, thì anh ta s c g t chi vic nhn thc rng
ngh m.
21

21

Mt câu hi t nhiên ny sinh cho dù x s t nhn thc có th
c quan tâm thay th   t x s sáng su i lý thuyt quy nh
Bayesian. Các tác nhân 
  
 
các  các thông tin 
 
. thí nghi 
x  so stác nhân - 
              
          tiên trong khi không có thông tin
 và 
giáth.
ng không  khác nhau 

 
n vài , nó cho 

    Tóm
 , chúng  
tôi và cho  
 

ên v  
 

       
             
22

22

. 
 mà làm hài lòng   
làm hài lòng  
  
 
(Keith Davis và Edward Jones, 1960) yêu c
khác  Các sinh viên tham gia vào
, . Trong
 
  các   
 
 sinh viên, nh 


,mà còn là g
  

H c yêu cu la chn gia 2 sn phc khi nhng
vic la chon kt thúc, tuy nhiên, mt nhóm ý kin bác b thông tin sn phm, nhóm
còn lng tình vi thông tin v sn phm, c u có t l 
t trong nhng s la chn có th. K l, các ch  mà thông tin
không liên quan li tn nhiu th bàn lung ch  có thông tin
thích ht trong nhng kinh nghim th hin s tip thu thông tin mi mt
ng nht.
 nh th 3 rng nhng ca ct
nhn thi vi nim tin có th tn ty lý thuyt
nhn thc ch ra ri luôn t bin h cho chính mình bng nhiu lý l và
tin rng nhng bao bing lý l p nhc và li ích

23

23

mang lc hn, nhng các nhân hoc không bin h cho li l chính mình
hoc tìm ra s ngu di trong nhng li l u kinh nghim cho thy rng, nhng
t qua c trong ngn hn, mt nghiên c
 ra nhng tác  tn ti lâu dài. Hai nhóm
ph n cam km cân trong vòng 4 tun, m
trình cn nhiu s n lc nhiu có kt
qu  n m cân
cn s n lc cao gic trng trung bình là 8 pounds, trong khi nhóm ph
n còn li trng hng chng ct nhn
thng lâu dài.
3.3. MÔ HÌNH:
3.3.1 Ô HÌNH:
 phn này gii thiu và phân tích mt mô hình m cho thy nhng hu qu
kinh t ca s t nhn thc. Nó bao gn.  u tiên,
nhi công nhân phi la chn gia làm công vic nguy him hay mt công
vic khác ni công nhân s chn công vic mà có s kt hp tt
nht gia nhng li ích vt cht và li ích phi vt cht.
 i công nhân làm vic trong ngh nguy him thì không có
s la chn nào mà còn phi mt vi kh  xy ra tai nn vì không có nhng
dng c  ng an toàn. Nu có ny sinh chi phi do nhng quynh sai trong
i công nhân trong ngh nguy him s cho
rng công vic s là an toàn bt nhn thc.
 n th hai thì có sn nhng công c an toàn và hiu qung
i công nhân này tin rng công vic ca h là an toàn nên h s không mua nhng
loi dng c này. Pháp lut v s an toàn thì c khôi phc Pareto ti
công nhân có mt s  t l biên ca s thay th gia công c

an toàn vi tin thu nhp ca h.
24

24

 mô hình này thì c th ng và th ng hàng hóa thì rt là cnh
i công nhân thì bu vi nhi hi công
nhân này bit rõ là khi tham gia vào công vic này thì h s tri nghim
s t trong nhn thi xác suc tính xy ra tai nn. Ma
công trình nghiên cy , chúng ta không mong
i nhn thc hành vi ca h 
ca gi nh này cho thy rng ngay c trong m
làm công vic ca h thc nhng phn ng tâm lý h trong nhng
u kin không an toàn, có vai trò ci thin phúc li cho pháp lut an toàn. Mt vai
y là rõ ràng trong nhng mô hình không có nhng kì vng hp lý mà chính
ph có nhing cá nhân. Nhng gi nh cc gii
thiu  phc phân tích trong phn C;  phn D, trng thái cân
bng kt qu thì s c c th hóa; phn E, bn cht ca trng thái cân bng và tác
ng ca vic gii thiu pháp lut an toàn s c bàn  u tiên,  phn B, C, D
i ta cho rng công nhân không thc hin h mua
dng c an toàn. Phn F nói v gi nh và nhng rc ri ca nó.
3.3.2 
Gi nh cc trình bày trong 4 phn: lí gii v cng trong
nhng ngành ngh an toàn, lí gii v cu sn phm ca ngành ngh nguy him, mô t
nhng hn ch phi tin t ca nhng ngành ngh nguy him và mô t v nhng s la
chn tâm lý ca riêng mi công nhân.
Th ng ca nhng ngành ngh c phát ha
 rng ln vi ngành ngh nguy him. Mt công vic  c
c tr  nh, kí hiu là w
s

a nhng i làm
vic trong ngành ngh nguy him  c nh phù
hp và công bng gia nhng li ích v tin và không phi tin  nhng ngành ngh
an toàn và ngành ngh nguy him.
25

25

Cung và cu sn phm  ngành ngh nguy him. Cu sn phm ca ngành ngh
nguy him  mnh bi mt hàm cu dc xung D = D(p
h
) , vi
D là cu ca hàng hóa và p
h
là giá ca hàng hóa. Hàng hóa ch c sn xut bi mt
ng. Mng sn xut m hàng hóa trong mt khong thi
gian nhnh. Nhà sn xut thì cnh tranh v
 mn.
Nhng hn ch phi tin t ca công vic trong ngành ngh nguy him. Không có
nhng công c an toàn, tt c ng trong ngành này có xác sut p s c xy ra 
n 1 và 2. Chi phí do s c ng là c
a.
 u tiên, không có dng c an toàn nào có sn.  n th 2,
ng trong ngành ngh nguy him có th mua nhng thit b an toàn mi
mà nó có th loi tr kh y ra tai nn ti a vi chi phi c
s.
 làm cho nhng
thit b này có tính kinh t, có th gi nh rng qc
a
> c

s
 nh rng
nhng không th cam kc là s mua nhng công c an toàn này.
H phi quynh vào thu cn th hai. Tác dng ca vic ni
lng gi nh này và s hp lý ca vic xem xét  ph
ý rng trong mt mô hình cnh tranh thì không có s khác bit ging
hay là công ty mua nhng dng c an toàn).
a, mng trong ngành ngh nguy him  tn có
mt m tâm lý s hãi , bng c
f
f. Vi c
f
 chi phí ca s s hãi và f là mc
 s hãi cng. Cm giác lo lng, bn chn ca ng khi tin
rng 1 vic c gi là s s hãi. Sáng kiy mi
quan h gia mô hình mu ca chúng ta v hu qu kinh t ca s t nhn thc.
Lý thuyt nhn thc có mt s gii thích phc ti s b
nhng cm giác không an toàn c kt (ging) gia hai
nhn thc: anh ta là mi làm mt công vic nguy
hia phúc li xã hi và gii pháp th c lp vi mô t c
ca trng thái không thoi mái.