I. TÊN ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp làm đồ chơi mầm non sáng tạo bằng nguyên
vật liệu thiên nhiên, phế liệu tại lớp chồi 2, trường mầm non 3, phường 3, năm học
2021-2022”.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MÔ TẢ NỘI DUNG
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, đồ chơi là một nhu cầu thiết yếu, khơng thể thiếu được trong
cuộc sống. Nó cần cho trẻ như thức ăn, nước uống Trong thời đại ngày nay, thời đại cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, kinh tế phát triển, đồ chơi cho trẻ cũng rất phong phú, hiện đại.
Trong số đó, có những loại đồ chơi bổ ích, nhưng cũng khơng ít đồ chơi cịn mang tính bạo
lực, phi giáo dục, độc hại đối với trẻ em. Tôi còn nhớ, tuổi ấu thơ, ai trong chúng ta cũng
một lần trải qua cái thời chơi đồ hàng bằng lá cây, bằng dây cuốn của các loại dây leo. Lấy
đất nặn để nặn thành nồi, chảo, bát…, lấy rơm hoặc dây len cuốn lại thành hình búp bê…
Bất luận trong hoàn cảnh nào đồ chơi ra đời sẽ phát triển trí tuệ cho trẻ, đồ chơi phong phú
đa dạng bao nhiêu thì kích thích được tính tị mị ham hiểu biết cùng khám phá của trẻ bấy
nhiêu. Đặc biệt trẻ lứa tuổi mầm non ln có nhu cầu với đồ chơi mới. Trẻ thích được tự tay
tạo ra những món đồ chơi cho mình, những đồ chơi này đã phần nào thỏa mãn được nhu cấu
thiết yếu của trẻ thơ, ngoài những nhu cầu về dinh dưỡng, ăn mặc và phát triển thể lực, trẻ
thơ cịn có những nhu cầu khác nữa mà các bậc phụ huynh cùng cô giáo nuôi dạy trẻ cần
quan tâm đến:
+ Thỏa mãn nhu cầu tham gia các hoạt động của trẻ
+ Thỏa mãn nhu cầu giải trí, vui chơi của trẻ.
+ Thỏa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ.
+ Thỏa mãn nhu cầu giao tiếp của trẻ.
+ Thỏa mãn nhu cầu tưởng tượng của trẻ.
Để thỏa mãn được nhu cầu đó của trẻ địi hỏi giáo viên mầm non phải luôn sáng tạo
ra nhiều đồ dùng, đồ chơi phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với tình huống giáo dục
trong các hoạt động. Thực tế trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, thường có rất nhiều
sản phẩm bị loại bỏ sau khi sử dụng, chẳng hạn như vỏ chai dầu gội, sữa tắm, lon bia, vỏ
hộp sữa, bìa lịch cũ,… đó là nguồn vật liệu rất phong phú và đa dạng để chúng ta tận dụng
nó tạo ra nhiều sản phẩm, tạo ra nguồn đồ chơi cho trẻ.
Việc tận dụng những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi
mầm non cho trẻ hoạt động là một việc làm rất có ý nghĩa, vừa tiết kiệm được tiền mua sắm
nguyên vật liệu, tạo ra những đồ dùng, đồ chơi mầm non mang tính sáng tạo, phong phú vừa
làm tăng số lượng đồ dùng đồ chơi mầm non cho trẻ, mà hiệu quả sử dụng lại khá cao.
Đồng thời góp phần làm giảm thiểu lượng rác thải, giảm chi phí cho cơng tác vệ sinh môi
trường.
Thực tế hiện nay, ở Trường Mầm non 3, đồ dùng đồ chơi mầm non tự tạo phục vụ
cho các hoạt động của trẻ còn hạn chế về số lượng, lại mang tính phổ biến, chưa phong phú
và sáng tạo. Giáo viên chưa chịu khó nghiên cứu cách làm, tìm kiếm những nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi mầm non cho trẻ mà còn phụ thuộc nhiều
vào đồ dùng đồ chơi mầm non mua sẵn. Điều đó chưa kích thích được sự cố gắng, sáng tạo
của giáo viên cũng như chưa giúp cho trẻ tích cực, hứng thú cao khi tham gia vào các hoạt
động. Xuất phát từ những lý luận và thực tiễn trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Một số biện
pháp làm đồ dùng, đồ chơi mầm non sáng tạo bằng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu,
tại lớp Chồi 2 trường Mầm non 3.”
2. Mô tả nội dung:
2.1. Khảo sát thực tế:
Trong tháng 8 năm 2021, tôi tiến hành khảo sát số lượng đồ dùng trong lớp (Cả đồ
dùng, đồ chơi mầm non mua sẵn và đồ dùng, đồ chơi mầm non tự làm)
- Số lượng đồ dùng, đồ chơi mầm non trong lớp toàn trường cịn hạn chế về số lượng,
trong đó nhiều đồ dùng đồ chơi mầm non mua sẵn trên thị trường và ít đồ dùng đồ chơi
mầm non tự làm, chưa phong phú, đa dạng.
- Nhiều giáo viên còn hạn chế trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu, tận dụng thời
gian và nguyên vật liệu từ thiên nhiên và phế liệu sẵn có để làm làm đồ dùng, đồ chơi mầm
non phục vụ cho công tác giảng dạy, chưa chú trọng nhiều đến hoạt động tạo sản phẩm của
trẻ…
Nội dung khảo sát
STT
1
Kết quả đầu năm
Tỉ lệ
Đáp ứng nhu cầu đồ dùng, đồ chơi trong lớp học
48 – 50 %
2
Mơi trường ngồi lớp
30-40%
3
ĐDĐC phục vụ khi lên tiết dạy
50 - 55%
4
Trẻ hứng thú tham gia hoạt động chơi và học
50 - 55%
2.2. Nguyên nhân thực trạng:
*Thuận lợi:
- Hiệu trưởng nhà trường quan tâm, tạo điều kiện bồi dưỡng chuyên mơn, học tập,
hiệu phó chun mơn tham quan các trường bạn, chụp ảnh làm tư liệu cho các giáo viên
trong trường, đầu tư CSVC-TTB- ĐDĐC, đồng thời bản thân tích cực tự nghiên cứu tài liệu,
học hỏi, trao đổi với đồng nghiệp….
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, có năng lực về chun mơn, có ý
thức trách nhiệm trong cơng việc.
- Địa phương có nguồn vật liệu thiên nhiên và phế liệu tương đối dồi dào, dễ tìm, dễ
kiếm.
- Nhận thức của phụ huynh ngày càng được nâng cao, đa số phụ huynh nhiệt tình ủng
hộ cho các hoạt động và phong trào của Nhà trường.
- Phế liệu là kho tài ngun vơ tận
* Khó khăn:
- Cơng việc bận rộn nên khơng có nhiều thời gian đầu tư cho việc làm đồ dùng, đồ
chơi mầm non. Thời gian giành cho hoạt động làm đồ dùng tự tạo từ phế thải còn hạn chế
nặng về vấn đề xây dựng kế hoạch.
- Năng khiếu làm đồ dùng, đồ chơi mầm non của giáo viên cũng còn hạn chế. Kỹ
năng hướng dẫn trẻ tự tạo đồ dùng, đồ chơi còn hạn chế, còn nặng về kết quả sản phẩm.
- Tính sáng tạo và tính thẩm mỹ trong việc làm đồ dùng, đồ chơi mầm non của giáo
viên chưa cao, đặc biệt là việc tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ
dùng, đồ chơi mầm non cũng còn hạn chế.
- Tài liệu hướng dẫn làm đồ dùng, đồ chơi mầm non chưa nhiều.
- Chưa biết tận dụng môi trường để trưng bày sản phẩm để tạo cảm xúc thẩm mĩ cho
trẻ. Đồ dùng phục vụ cho hoạt động còn hạn chế.
2.3. Đề ra biện pháp:
Hoạt động làm đồ dùng, đồ chơi không thể thực hiện được nếu khơng có ngun vật
liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, việc sử dụng hợp lý các nguyên vật phế thải là rất quan trọng.
Sử dụng và tận dụng nguyên vật liệu phế thải để làm ra một sản phẩm mới góp phần gây
hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động học; phát triển khả năng sáng tạo nghệ thuật cho
trẻ, góp phần giảm thiểu lượng rác thải, giảm chi phí phải xử lý rác cho ngành tài nguyên
môi trường, tiết kiệm được tiền mua sắm vật liệu.
Muốn thực hiện được điều này thì chúng ta phải chú ý đến những giải pháp:
Biện pháp 1: Lên kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi tự tạo sử dụng trong các chủ đề
trong năm..
Biện pháp 2: Sưu tầm, lựa chọn, gom nhặt những nguyên vật liệu phế thải làm ĐD,
ĐC sao cho đảm bảo vệ sinh, an toàn và đẹp mắt.
Biện pháp 3: Tích cực nghiên cứu, học hỏi cách làm, tận dụng nguyên vật liệu thiên
nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi mầm non.
Biện pháp 4: Quản lý đồ dùng
2.4. Những nội dung cần đạt:
+ Đáp ứng nhu cầu đồ dùng, đồ chơi trong lớp học: 80 %
+ Mơi trường ngồi lớp: 80%
+ Đồ dùng đồ chơi phục vụ khi lên tiết dạy:80%
+ Trẻ hứng thú tham gia hoạt động chơi và học: 90%
III. GIẢI BIỆN THỰC HIỆN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Biện pháp 1: Lên kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi tự tạo sử dụng trong các chủ đề
trong năm…
Ngay từ cuối tháng 8, tôi đã thống nhất với giáo viên dạy chung bám sát vào kế
hoạch chung của nhà trường để xây dựng kế hoạch của cá nhân sao cho sát thực với nhóm,
lớp của mình và có hiệu quả cao. Vì vậy ngay từ đầu năm học ngồi việc dọn vệ sinh mơi
trường trong và ngồi lớp học, vệ sinh đồ dùng dạy học, đồ dùng đồ chơi, đồ dùng vệ sinh
cá nhân trẻ bản thân tôi đã tìm hiểu sưu tầm những hình ảnh ngộ nghĩnh trang trí mơi trường
nhóm lớp, tạo mơi trường lớp học đẹp mắt phong phú thu hút trẻ ngay từ những ngày đầu
tiên bước vào lớp học. Đồng thời dựa vào kế hoạch năm của chuyên môn nhà trường lên kế
hoạch hoạt động các chủ đề chính trong năm học cho lớp mình phụ trách từ đó có kế hoạch
làm đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo phù hợp với nội dung từng chủ đề, từng bài học phục
vụ cho các hoạt động trong ngày.
Từ nhu cầu hoạt động học và chơi của trẻ nên tôi đã khảo sát, kiểm tra, phân loại
toàn bộ đồ dùng phục vụ tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ như: đồ dùng phục vụ cho
hoạt động học tập, đồ dùng phục vụ cho hoạt động vui chơi và các hoạt động khác theo từng
chủ đề tơi đã kiểm tra những gì cịn thiếu trong chủ đề đó? và cần làm bổ sung thêm những
đồ dùng gì để phục vụ cho chủ điểm đang học, từ thực tế kiểm tra và khảo sát thực trạng của
lớp sau đó tơi mới bắt tay vào xây dựng kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho từng
hoạt động trong ngày của trẻ ở các chủ điểm mà trẻ đang học và đang bắt đầu học một cách
có hiệu quả nhất.
Ví dụ: Chủ đề: Trường mần non các loại đồ chơi cần làm là: Cây xanh, ghế đá. Xích
đu, đu quay, cầu trượt...
Chủ đề: Bản thân Dép, tất, quần áo, mũ nón, cơ thể bạn trai, bạn gái...
Chủ đề Gia đình đồ chơi cần làm là: bàn ghế, giường, tủ, bát, ca cốc...
Chủ đề: Thế giới động vật đồ chơi cần làm là con gà, vịt, mèo, cá, tôm,..
Chủ đề: Thế giới thực vật- tết và mùa xuân Các loại đồ chơi cần làm là: Cây xanh,
hoa, quả, bánh trưng, giò, rau các loại....
Chủ đề: Bé với phương tiện giao thơng có các loại đồ chơi thuyền buồn, máy bay, xe
đạp, xe máy, xích lơ, xe điện...
Chủ đề: Các hiện tượng tự nhiên các loại đồ dùng đồ chơi cần làm là: Cây xanh, các
loại tranh ảnh về sông nước và các hiện tượng khác...
Chủ đề: Quê hương Đất nước Bác Hồ các loại đồ chơi cần làm là: nhà sàn, nhà
ngói, nhà rơng, nhà tầng, lăng Bác, cầu Mỹ Thuận...
Ví dụ: Với những hộp sữa chua, vỏ thạch rau câu, vỏ chai sữa...Tôi sẽ tạo ra những
đồ chơi chiếc ô tô, những con trâu, con lợn ngộ nghĩnh để phục vụ cho hoạt động có chủ
định. Cịn những mảnh giấy màu, chai lọ nhựa, giấy bọc hoa, bìa thùng cát tông.... tôi sẽ cắt
tỉa tạo thành những bông hoa, những con vật ngộ nghĩnh để trang trí mơi trường nhóm lớp
cho trẻ hoạt động. Nên khi bắt đầu làm đồ dùng đồ chơi cô phải tạo ra những loại đồ chơi
theo đúng chủ đề hoặc theo mục đích để sử dụng đồ chơi đó như thế nào cho phù hợp.
STT TÊN CHỦ ĐỀ
TÊN ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI
1
Trường Mầm non Đu quay, bập bênh, ngôi trường mầm non, ba lô,…
2
Bản thân
3
Gia đình
4
Nghề nghiệp
Cuốc, liềm, cưa, xẻng, nón lá, rổ, ống nghe,…
5
Thiên nhiên
Dù, áo mưa, ghế tắm biển,…
6
Giao thông
7
Thực vật
8
9
Quê hương – Bác
Hồ
Động vật
Nón, dép, chiếc lược, gương, quần, áo,…
Xoang, ly, máy xay sinh tố, đèn ngủ, quạt máy, ti vi, tủ lạnh,
bàn, ghế,…
Xe ơ tơ, xe đạp, tàu, thuyền, đèn tín hiệu giao thông, vạch kẽ
đường,….
Cây xanh, hoa, cỏ, cây ăn quả, rau, củ,…
Nhà sàn, hoa sen,…
Các con vật: vịt, gà, mèo, voi, công, cá, chim, ......
Đây là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định chất lượng và hiệu quả của quá
trình giáo dục. Đặc biệt đối với trường mầm non, nơi mà q trình sư phạm khơng chỉ đơn
thuần là q trình dạy học mà cịn là q trình chăm sóc ni dưỡng trẻ thì việc lập kế
hoạch cho cả năm học lại càng quan trọng. Lập kế hoạch là một biện pháp chủ yếu, nó giúp
giáo viên hình dung rõ ràng và chủ động hơn trong cơng việc.
Biện pháp 2: Sưu tầm, lựa chọn, gom nhặt những nguyên vật liệu phế thải làm
đồ dùng, đồ chơi sao cho đảm bảo vệ sinh, an toàn và đẹp mắt:
Để làm được đồ dùng đồ chơi mầm non thì phải có nguyên vật liệu. Trước khi làm một
sản phẩm gì thì tơi phải định hình phát họa trước đồ dùng – đồ chơi đó có dạng hình, khối
gì, cần phải có những ngun vật liệu, phụ liệu gì để làm. Tôi tiến hành tái chế, phân loại,
làm sạch nguyên vật liệu để đảm bảo vệ sinh,an toàn khi sử dụng. Đây là khâu quan trọng
để khi thực hiện không bị lúng túng. Vì có ý tưởng làm đồ dùng, đồ chơi đã lau nên lúc nào
tôi cũng chú ý tìm ngun vật liệu phế thải.
Tơi tích cực, chú trọng đến việc tìm kiếm nguyên vật liệu ở mọi lúc, mọi nơi và sử
dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như: lá cây khô, tươi, rơm, sỏi… Các nguyên vật
liệu là phế thải như: hộp sữa, lon bia, xốp, len vụn, vải vụn, gỗ, giấy gói kẹo,….để làm đồ
dùng, đồ chơi mầm non cho trẻ. Tuy nhiên khi lựa chọn vật liệu làm đồ dùng đồ chơi cần
chú ý:
+ Lựa chọn các vật liệu sạch, đảm bảo an toàn.
+ Tận dụng các vật liệu phổ biến, rẻ tiền.
+ Nguyên vật liệu dễ huy động được từ phụ huynh học sinh.
+ Vật liệu có màu sắ đẹp, kích thước vừa phải với tầm tay trẻ.
Ví dụ: Tơi dùng lịch cũ để cho trẻ làm quen với các khái niệm về thời gian và các số
tự nhiên; dùng bìa, cốc nhựa, giấy màu, bút màu, vải vụn để làm búp bê các loại cho trẻ học
về số lượng, chiều cao, kích thước… Đồ dùng phục vụ hoạt động, vệ sinh, lao động: Tận
dụng những can nước rửa bát, cắt làm bình trồng hoa, làm làm bình tưới ...
Sau khi thu gom được, thì cơ phải bắt tay ngay vào khâu vệ sinh như: lau chùi, phủi
bụi (giấy, báo, tờ lịch cũ, hộp catông..), súc sạch (nếu hũ, chai...vật không thấm nước),
ngâm xà phịng một lát rồi phơi khơ. Nếu khơng làm sạch thì ngun liệu sẽ bốc mùi khó
chịu, gây ơ nhiễm môi trường, và sức khỏe. Loại bỏ những phần hư, phần không dùng, cất
giữ cẩn thận.
Từ những nguyên vật liệu phế thải tưởng như đã vứt đi như các loại vỏ chai nước
giải khát, các lọ dầu gội đầu, lọ comfor, vỏ chai nước mắm, vỏ chai nước rửa chén, nút
chai nhựa. . . với sự cần mẫn, bàn tay khéo léo của các giáo viên để thu lượm, góp nhặt, xử
lý, làm sạch, đảm bảo vệ sinh và không gây độc hại cho các cháu, không những giúp bảo vệ
mơi trường mà có thể tái sử dụng để sáng tạo ra các đồ dùng đồ chơi từ chai nhựa thật ngộ
nghĩnh phục vụ cho chính các hoạt động giáo dục đạt hiệu quả.
Biện pháp 3: Tích cực nghiên cứu, học hỏi cách làm, tận dụng nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi mầm non:
- Học cách làm đồ dùng, đồ chơi mầm non qua ti vi, sách báo, tập san giáo dục mầm
non.
- Học cách làm đồ dùng đồ chơi qua việc học tập các bạn trong trường .
- Tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi .
Làm nhiều đồ dùng phục vụ hoạt đợng có chủ đích như:
- Hoạt động âm nhạc: Tận dụng những vỏ hộp thạch làm thành những chiếc xắc xô,
hay những hộp bánh to, nhỏ các loại chất liệu bằng tôn, sắt, hộp đựng chè để làm nên những
chiếc trống tròn, trống cơm, những chiếc vợt muỗi hỏng làm thành chiếc đàn, đạo cụ như
cánh Ong, cánh Bướm làm bằng giấy nilon cũ, giấy bóng kính… cho trẻ biểu diễn trong tiết
tổng hợp…
- Hoạt động LQV Tốn: Có thể tận dụng những vỏ lon bia, vỏ hộp sữa bột, cốc nhựa
cũ, bóng nhựa, xốp màu, gai dính, dây điện… để làm nên đồ dùng mang tên “Sâu con học
chữ, học toán”. (sử dụng vào chủ đề Động vật).
+ Bảng toán học: số lượng
+ Nguyên liệu: Bìa catton, vỏ ngao, hến, len. Keo sữa, trấu, hạt đỗ, màu nước, lịch
treo tường cũ.
+ Cách làm: Quét keo sữa lên mặt bìa catton, trấu rải đều làm nền. Lấy màu nước vẽ
lên mặt trấu thành bức tranh tùy thích ( nền trời, mặt đất, bãi cỏ…). Dùng vỏ ngao gắn
thành hình con bướm, dùng len làm râu, hạt đỗ đen làm mắt. Dán số lượng con bướm lên
( tùy theo số lượng cần học). Cắt tờ lịch cũ có chữ số 1, 2, 3…gắn phía dưới mỗi con bướm
( gắn theo cách xếp tương ứng 1 – 1)
+ Cách sử dụng: Với bảng này chúng ta có thể sử dụng trong giờ làm quen với tốn
hoặc sử dụng trong giờ hoạt động góc, chơi thời điểm đón trả trẻ. Trẻ sử dụng loại đồ chơi
này sẽ được thỏa mãn nhu cầu về vui chơi, về nhận thức: nhận biết các nhóm có số lượng
bao nhiêu, chữ số ứng với nhóm số lượng, thao tác đếm, xếp tương ứng 1- 1.
+ Đồ dùng học toán: (tạo từ những hình hình học cơ bản; Hình trịn, hình chữ nhật)
+ Nguyện liệu: Bìa màu, hồ dán, kéo. Lịch treo tường cũ, thiếp mời.
+ Cách làm: Đồ dùng hình chữ nhật: Vẽ mẫu các nhân vật lên giấy A4. Lấy mẫu đó
gấp đơi lại đặt trên bìa màu để cắt theo mẫu. Lấy mẫu đã cắt được dán lên nền đen và cắt
viền. Gài phần bụng của đồ chơi lại đề con vật có thể đứng được.
Đồ dùng từ dạng hình trịn: Bìa màu, lịch treo tường cũ, thiếp mời cắt thành những
hình trịn to nhỏ khác nhau đề tạo thành hình các con vật;
Ví dụ: Làm con bướm:Lấy một hình trịn cuộn lại làm thân bướm. Lấy một hình trịn
khác cắt đơi lại làm cánh bướm. Lấy một hình trịn nhỏ làm đầu bướm. Gắn các bộ phận lại
với nhau và thêm các chi tiết phụ như: mắt, mũi, râu, hoa văn trên cánh bướm.
Ví dụ: Làm con gà. Lấy một hình trịn to gấp đơi lại để làm thân gà. Lấy ½ hình trịn
gấp đơi lại để làm đi gà. Lấy một hình trịn nhỏ làm đầu gà. Lấy ½ hình trịn nhỏ gấp đơi
lại làm cổ gà. Ghép các bộ phận của con gà lại với nhau bằng cách dập gim để tạo thành chú
gà hoàn chỉnh.
- Hoạt động tạo hình, LQ Văn học
+ Rối tay hình người:
+ Nguyên liệu: Len, giấy mềm, hồ dán, xốp màu, vải, kéo, bút lơng màu
+ Cách làm: Lấy giấy mềm vo trịn xoay đều tạo thành hình đầu rối, dùng bút màu vẽ
mặt, dùng len làm tóc, bìa tạo thành nón mũ. Dùng vải làm áo quần, váy tùy theo hình người
( trai, gái, trẻ em, bà già…)
+ Cách sử dụng: Với loại rối này có thể sử dụng làm các nhân vật truyện trong giờ
làm quen văn học hay đưa vào hoạt động góc. Rối này có thể trẻ cùng làm với cô, sử dụng
cho cả 3 độ tuổi ( bé, nhỡ, lớn)
Ví dụ: Trẻ làm đầu rối bằng cách vo giấy, dùng len làm tóc. Cơ giúp trẻ vẽ mặt mũi, trẻ sử
dụng các ngón tay để diễn rối.
Loại rối này thỏa mãn nhu cầu:
+ Tưởng tượng: có thể trẻ tưởng tượng ra các nhân vật rối và làm theo ý thích của
mình.
+ Giao tiếp: hai trẻ sử dụng nhân vật rối và nói chuyện, giao tiếp với nhau .
Từ những miếng xốp ép, vỏ lọ hồ dán đã hết, đĩa CD hỏng, bát, đĩa nhựa, xốp ép, vải
vụn, len, làm con Thỏ, Rối, vỏ chai, làm con cá, vỏ vỏ sò, vỏ nghêu làm con gà, con vịt, con
mèo, gấu, con bướm….Những phế liệu này Cô và trẻ sử dụng “Làm những con vật” trong
Hoạt động tạo hình, LQV Tốn, Hoạt động góc, và sử dụng những con vật này làm các nhân
vật truyện trong Hoạt động LQ Văn học, Hoạt động NB phân biệt, NB tập nói: con Gà
trống- con vịt…
- Hoạt động khám phá – MTXQ, PT thể chất: Tận dụng xốp ép, xốp màu, bột màu,
thùng cát tơng to, lõi vệ sinh, bóng nhựa cũ hộp sữa,…để tạo thành “Mơ hình động vật sống
trong rừng” có nhiều nấm, cà rốt hay những con voi, hươu được tạo bằng những hộp sữa
tươi bằng giấy, thùng cát tơng, cành cây khơ…cho trẻ tìm hiểu, khám phá, chơi trị chơi…
Các đồ dùng đồ chơi phục vụ Hoạt đợng vui chơi, Hoạt đợng góc:
+ Góc Bé làm họa sỹ: Tôi sử dụng các hộp sữa tươi, hộp giấy các loại gắn lại với
nhau tạo thành ô tô, tàu hoả, dây điện cũ uốn làm xe đạp, thuyền buồm từ hộp giấy ăn và
xốp màu, hộp bia, xốp màu thành máy bay để phục vụ chủ đề giao thông. Tương tự như thế
ta có thể tạo ra nhiều con vật khác nhau.
+Cách sử dụng: Với loại rối này ta có thể sử dụng để học toán cao, thấp. (con hươu
cao hơn, con chim thấp hơn), học các số lượng (Dạy trẻ đếm các con vật). Sử dụng để bày
vào các sa bàn dạy làm quen văn học, làm quen với MTXQ. Sử dụng để chơi ở góc học tập
của trẻ đặc biệt là trẻ mẫu giáo lớn có thể sử dụng các hình hình học các hình hình học cơ
bản làm những con vật làm trẻ thích.
+ Đồ chơi con dấu thơng minh
+ Mục đích: Trẻ dùng con dấu do cô làm và các nguyên vật liệu cô chuẩn bị tạo
thành các tác phầm nghệ thuật đơn giản nhưng đặc sắc và mang 1 màu sắc riêng.
+ Vật liệu: Nắp chai, xốp màu, giấy màu, kéo, màu nước, hồ dán.
+Tiến hành: Dùng nắp chai làm thân con dấu, dùng xốp cứng để tạo hình con dấu.
Dán con dấu xốp màu lên nắp chai
+ Cách sử dụng: Trẻ sử dụng con dấu thơng minh, in hình và dùng các ngun vật
liệu khác như: Giấy màu, bút màu…để tạo thành bức tranh theo sở thích.
Làm tranh từ nguyên vật liệu thiên nhiên:
+ Nguyên liệu: Lá cây, trấu, vỏ ốc, màu nước, keo sữa.
+ Cách làm: Dùng bút vẽ nét bức tranh theo ý thích. Quét keo sữa, đắp trấu làm nền,
dùng vỏ ốc đã rửa sạch phơi khơ gắn thành hình (ngơi nhà, con đường…), dùng lá cây cỏ
dán vào tranh theo ý thích. Màu nước phủ lên mặt trấu làm nền.
+ Cách sử dụng: Những loại tranh này trang trí ở góc nghệ thuật, tạo hình trang trí
phịng đón trẻ, trang trí cho chủ điểm đang học. Qua cách làm tranh này giúp trẻ phát triển
trí tưởng tượng, làm giàu cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ. Rèn luyện cho trẻ kỷ năng tạo hình.
+ Góc Bé tập làm nội trợ: Các loại bánh, nem rán, củ cà rốt : Được làm từ miếng xốp
ép, đĩa, cốc nhựa dùng1lần, giấy bóng, xốp màu, tre gọt làm thành những đơi đũa.…
+ Góc Bán hàng: Các loại can rửa bát, hộp sữa chua, dầu ủ tóc, làm nên những bộ đồ
dùng gia đình cho trẻ chơi như ấm chén, phích nước,làn giỏ, những đơi dép…
+ Góc Bác sỹ: Tủ thuốc nhỏ được làm bằng những hộp bánh các loại, vỏ, hộp thuốc
đã sử dụng hết được vệ sinh sạch sẽ, an toàn cho trẻ chơi.
Bên cạnh đó tơi cịn quan tâm đến mơi trường trong và ngồi lớp học, trang trí phù
hợp, tạo góc mở khoa học và sáng tạo theo từng chủ đề bằng những nguyên vật liệu thiên
nhiên và phế liệu. Để môi trường lớp học phong phú, sáng tạo giúp trẻ hoạt động tốt thì địi
hỏi cơ giáo phải có sự quan sát tinh tế, chịu khó nghiên cứu, học hỏi và tìm ra những chất
liệu phù hợp với những hình ảnh, đồ vật, con vật…phù hợp với chủ đề.
Tạo các góc mở: Như góc tốn, bé chơi với hình và màu… tôi tận dụng những tờ
lịch, tranh ảnh cũ…để trang trí và làm đồ dùng cho trẻ hoạt động ở góc.
Trang trí mơi trường lớp học:
-Dùng phần đáy của những chai nhựa bỏ đi cùng 1 chút màu nước trang trí. Đổ đất
vào sau đó trồng cây, tạo thành những chậu cây mới lạ tạo sức sống cho lớp học. Hằng ngày
trẻ sẽ tự mình đi tưới và chăm sóc những chậu cây nhỏ xinh đó, trẻ rất hứng thú và u lao
động hơn, cịn bản thân tơi thì khơng cần phải bỏ tiền để mua những chậu cây có sẵn, kết
quả thu được lại rất cao..
- Ngồi ra tơi cùng với trẻ dùng vỏ chai coca tạo thành những lẵng hoa trang trí lớp.
Dùng vỏ chai cắt đoạn đẩu ra sau đó cắt nhỏ tạo thành cành hoa. Lấy giấy mầu cắt hoa và cô
với trẻ sẽ xâu những bông hoa kết hợp những hạt xốp để tạo thành lẵng hoa nhiều mầu sắc
treo tại lớp.
- Dùng phần đáy của chai nhựa cùng với 1 chút khéo tay tô vẽ đã tạo nên những ống
đựng đồ, đựng bút ngộ nghĩnh, đầy màu sắc.
- Dùng 1 chiếc chai nhựa cùng 1 chút màu nước nên những quả dứa xinh xắn mà lại
chứa đựng rất nhiêu bí mật bên trong.
-Ngoài ra, những chiếc vỏ chai bỏ đi cịn có thể làm thành những ngơi nhà xinh xắn
cho búp bê.
- Dùng làm hộp đựng đồ đáng yêu.
- Những vật liệu phế thải như giỏ cắm hoa, xốp biển, giấy bọc hoa, dây đồng, chai
nước ngọt cô ca, xốp màu, keo nến…làm nên những lọ hoa, lãng hoa rất đep, dùng để trang
trí lớp hoặc các hoạt động khác.
Qua quá trình thực hiện làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cơ và trẻ được tự mình tạo ra
những đồ chơi mình thích theo ý tưởng, đẹp mắt, sinh động, được tự do hoạt động, chơi với
đồ chơi của mình tạo ra, đã hình thành ở trẻ tính kiên trì, khả năng chú ý và suy nghĩ. Giúp
trẻ phát triển tồn diện về tư duy và khả năng tìm tịi sáng tạo.
Biện pháp 4: Quản lý đồ dùng
Với những đồ dùng, đồ chơi mầm non được cấp phát cũng như đồ dùng tự làm của
cô và trẻ hoặc của phụ huynh hỗ trợ thì giáo viên phải cập nhật thường xuyên, đầy đủ thiết
bị dạy học vào sổ tài sản của lớp, có ghi chú rõ ràng.
Có tủ, giá, kho đựng thiết bị dạy học và nên có mơ tả tóm tắt về đồ dùng, chú thích
về cách sử dụng đồ dùng. Nhiều đồ dùng dạy học đồ chơi mầm non tự làm có độ bền vững
chưa cao, do đó bên cạnh việc làm đồ dùng, giáo viên phải chú ý đến độ bền chắc, cần bảo
quản tốt, vệ sinh thường xuyên, theo dõi để sửa chữa hoặc vứt bỏ, làm thay thế ngay các
thiết bị dạy học cùng nhóm khác.
Đồ dùng đồ chơi mầm non được cấp phát sẽ được phát huy một cách tối đa, khi giáo
viên biết cách khai thác và có thể bổ sung thêm những chi tiết phù hợp cho hoạt động cụ
thể . Cập nhật tất cả các đồ dùng đồ chơi tự tạo thành một bảng thống kê của lớp. Hoạt
động này làm phong phú cho lớp mình và thuận lợi hơn trong việc quản lý và làm đồ dùng
dạy học tự làm.
IV. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TỪ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Qua việc tìm hiểu và vận dụng những biện pháp trên từ đầu năm học đến nay, kết quả
đạt được như sau:
STT
Nội dung khảo sát
Kết quả đầu năm
Kết quả cuối
Tăng
năm
Tỉ lệ
1
Đáp ứng nhu cầu đồ dùng, 48 – 50 %
Tỉ lệ
Tỉ lệ
90%
30%
90%
40%
90%
40%
90%
40%
đồ chơi trong lớp học
2
Mơi trường ngồi lớp
30-40%
3
ĐDĐC phục vụ khi lên tiết 50 - 55%
dạy
4
Trẻ hứng thú tham gia hoạt 50 - 55%
động chơi và học
Đối với giáo viên:
- Chất lượng các hoạt động của giáo viên đạt hiệu quả.
- Đáp ứng được nhu cầu đồ dùng, đồ chơi phong phú, phù hợp với từng chủ đề.
- Tiết kiệm một phần kinh phí.
- Có kĩ năng làm đồ dùng, đồ chơi một cách linh hoạt.
Đối với trẻ;
- Trẻ hứng thú tham gia chơi và học hiệu quả.
- Ý thức biết trân trọng và giữ gìn đồ chơi.
V. PHẠM VI ỨNG DỤNG VÀ KHẢ NĂNG NHÂN RỘNG:
- Đối với đồng nghiệp: giáo viên trong trường đã hưởng ứng làm đồ dùng đồ chơi mầm
non, số lượng ĐDĐC trong toàn trường tăng lên rõ rệt. Các nhóm lớp trang trí lớp phong
phú, nổi bật các chủ đề. Đồ dùng đồ chơi mầm non phong phú hấp dẫn trẻ, kết quả rất khả
quan đạt 90% trở lên.
- Tơi đem ý tưởng làm đồ chơi của mình chia sẻ với các bạn ở trường Thị trấn Năm
Căn Cà Mau, các bạn cũng áp dụng và thực hiện, số lượng đồ chơi đồ dùng của các bạn
được cải thiện đạt 90% trở lên.
VI. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
1. Kết luận:
Bản thân tôi biết cách làm nhiều loại đồ dùng đồ chơi mầm non từ nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu, kỹ năng cũng như khả năng làm ĐDĐC tốt hơn, các sản phẩm do tôi
làm ra ngày càng phong phú, sáng tạo hơn.
Trong công tác giảng dạy, người giáo viên phải u nghề mến trẻ, ln tìm tòi các
biện pháp áp dụng phù hợp, mới lạ để thu hút trẻ thực hiện các kỹ năng, khả năng sáng tạo,
sự khéo léo của bản thân. Sau một năm thực hiện đề tài, tôi đã thu được một số kết quả sau.
Giáo viên cần phải linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc lựa chọn các hình thức giáo dục trẻ.
Sáng tạo, nghiên cứu làm đồ dùng dạy học đồ chơi tự tạo phong phú, mới lạ đẹp mắt, hấp
dẫn trẻ cho trẻ hoạt động. Tích cực hơn trong việc trang trí sắp xếp tạo mơi trường và khơng
gian lớp học đẹp, ấm cúng, gần gũi với trẻ để tạo hứng thú cho trẻ hoạt động.Tham gia
nhiều hơn nữa các buổi học chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn tổ khối, nhà trường để học hỏi
đồng nghiệp, trao đổi kinh nghiệm.....Những đồ dùng này kích thích trí tưởng tượng và sự
sáng tạo của trẻ. Trẻ có ý thức trân trọng, giữ gìn đồ chơi mầm non trong lớp hơn.
2. Đề xuất:
Để việc hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo được tốt hơn, bản thân tơi có
những đề xuất sau: BGH nhà trường có sắp xếp một phịng trưng bày các sản phẩm đồ dùng
đồ chơi tự tạo, nhằm lưu giữ những mẫu đồ dùng đồ chơi tự tạo có hiệu quả sử dụng cao
cho cán bộ giáo viên học tập.
“Một số biện pháp làm đồ dùng, đồ chơi mầm non sáng tạo bằng nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu, tại lớp chồi 2, trường Mầm non 3”đảm bảo thực hiện theo mục tiêu
giáo dục, mang tính thẩm mỹ, phải giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, kích thích cho trẻ tính
độc lập, sáng tạo, tiết kiệm tiền của đồng thời phải phù hợp với từng lứa tuổi và đảm bảo
được sự an toàn cho trẻ nhằm đạt hiệu quả cao trong cơng tác chăm sóc – giáo dục trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm thực tiễn của tơi trong q trình “Một số biện pháp
làm đồ dùng, đồ chơi mầm non sáng tạo bằng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu, tại
trường Mầm non 3.” Mặc dù kết quả đạt được khá khả quan nhưng tơi nhận thấy mình vẫn
cịn thiếu sót nhiều, tơi mong được sự góp ý, nhận xét của BGH nhà trường, các đồng chí
đồng nghiệp, lãnh đạo cấp trên để giúp tơi có nhiều kinh nghiệm hơn nữa trong việc xây
dựng kế hoạch, giảng dạy và chăm sóc trẻ tốt hơn. Rất mong được sự quan tâm đóng góp ý
kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp.
Phưởng 3, ngày 20 tháng 5 năm 2022
Người viết
NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY
NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
Đề tài (SKKN): “Một số biện pháp làm đồ dùng, đồ chơi mầm non sáng tạo bằng
nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu, tại lớp chồi 2 trường Mầm non 3.” của Bà
Nguyễn Thị Bích thủy. Chức vụ: giáo viên
SKKN này đã áp dụng trong nhà trường đạt hiệu quả cao và được thông qua Hội
đồng khoa học của trường Mầm Non 3 được đánh giá vào ngày …/…/2022.
Đạt ………điểm; Xếp loại:……..
TM. HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
HIỆU TRƯỞNG.
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HĐKH TP VĨNH LONG
Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp làm đồ dùng, đồ chơi mầm non
sáng tạo bằng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu, tại lớp chồi 2 trường Mầm
non 3.”
Của Bà Nguyễn Thị Bích Thủy đã được thơng qua Hội đồng khoa học của Phòng GD&ĐT
TP Vĩnh Long :…………. đánh giá vào ngày..…/…../2022.
Đạt ………điểm;
Xếp loại:………..
TM. HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD&ĐT
TRƯỞNG PHÒNG