Báo cáo " Luật bảo vệ người tiêu dùng của Malaysia " pptx

Pháp luật thơng mại


tạp chí luật học số 12/2009 37




TS. Nguyễn Thị Vân Anh *
1. S ra i ca Lut bo v ngi tiờu
dựng nm 1999 ca Malaysia
Trong sut nhng nm cui th k XVIII
v th k XIX, Malaysia l thuc a di s
bo h ca Anh quc.
(1)
Bi vy, ging nh
a s cỏc lónh th thuc a c ca Anh,
Malaysia chu nh hng sõu sc ca phỏp
lut Anh vi nhng quy nh sao chộp nguyờn
vn, c bit l trong lnh vc phỏp lut thng
mi. Mc 3 v 5 Lut dõn s nm 1956 ó
tha nhn lut ỏn l v lut thnh vn ca
Anh c ỏp dng trong lnh vc thng mi
khi phỏp lut Malaysia cha cú quy nh.
Hai o lut rt quan trng i vi ngi
tiờu dựng l Lut hp ng nm 1950 v
Lut bỏn hng nm 1957 u thuc lnh vc
lut t. Hai lut ny u chu nh hng bi
nguyờn tc t do hp ng xut hin trong
phỏp lut Anh t th k XIX. Lut hp ng
nm 1950 ó phỏp in hoỏ lut ỏn l ca

Anh liờn quan n hp ng v ỏp dng i
vi tt c cỏc hp ng gia ngi sn xut
v ngi tiờu dựng. Lut bỏn hng ca
Malaysia c xõy dng trờn c s Lut bỏn
hng ca Anh nm 1893. Sau ú, Anh ban
hnh Lut bỏn hng nm 1979 thay cho Lut
bỏn hng 1893 vi mt s sa i, b sung
v bo v ngi tiờu dựng. Tuy nhiờn, vic
m rng quyn ca ngi tiờu dựng trong
Lut bỏn hng ca Anh nm 1979 v nhng
sa i, b sung sau ú cha c c ghi
nhn trong Lut bỏn hng ca Malaysia.
Ngoi Lut hp ng nm 1950 v Lut
bỏn hng nm 1957, vic bo v quyn li
ca ngi tiờu dựng cũn c quy nh trong
mt s o lut khỏc, ú l:
- Lut thụng tin v hng hoỏ nm 1972.
õy l lut quan trng quy nh vic gii
thiu thụng tin v hng hoỏ v qung cỏo
thng mi. Lut ny khụng ỏp dng i vi
bt ng sn. Lut cng quy nh ch ti
hỡnh s nhm ngn cn nhng hnh vi a
thụng tin sai lch v hng hoỏ, dch v. Tuy
nhiờn, Lut khụng cho phộp nn nhõn c
quyn ũi bi thng t ngi phm ti a
thụng tin sai lch.
- Trong lnh vc dch v ngõn hng, ti
chớnh v bo him, c quan nh nc cú
thm quyn ó cú mt s quy nh v qung
cỏo nhng trong thc t nhng quy nh ny

khụng c thc thi.
- i vi hot ng tớn dng, cú mt vi
lut ó c ban hnh nh Lut vay tin
nm 1951, Lut thuờ mua nm 1967, Lut
mụi gii cm c nm 1972 Cỏc lut ny
bao gm nhng quy nh liờn quan ti: li-
xng, kim soỏt qung cỏo, thụng tin ti
ngi tiờu dựng; thụng tin liờn quan ti lói
sut v cỏc khon phớ khỏc. Tuy nhiờn, nhiu
giao dch tớn dng vi ngi tiờu dựng cha
rừ do lut no iu chnh.
* Ging viờn chớnh Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni
Pháp luật thơng mại


38 tạp chí luật học số 12/2009

- Mt s lut v an ton sn phm cho
nhng sn phm c bit nh: Lut buụn bỏn
v kim soỏt thuc gõy nghin nm 1952;
Cỏc quy nh qun lớ m phm nm 1984;
Lut qun lớ thuc tr sõu nm 1974; Lut
qun lớ thuc c nm 1952; Lut qun lớ
cht phúng x nm 1968.
Trong quỏ trỡnh thc thi, cỏc vn bn
phỏp lut ny ó bc l hn ch ln nht l
khụng c s phỏp lớ bo v quyn li
ca ngi tiờu dựng nh: thiu ch ti phự
hp i vi hnh vi vi phm; quyn li ca

bờn th 3 v ngi bo lónh khụng c
quy nh mt cỏch tho ỏng v khụng
m bo s cụng bng; thiu quy nh v
vic phờ chun hoc ng kớ ca chớnh
quyn a phng i vi nhng sn phm
b hn ch s dng khi chc chn chỳng
t c tiờu chun cht lng. Mt khỏc,
nhng lut ny cng khụng c thc thi
bi cựng mt c quan nờn dn n cú s
mõu thun trong ỏp dng lut.
Cú th thy trc khi Lut bo v ngi
tiờu dựng nm 1999 c ban hnh, Malaysia
khụng cú vn bn lut riờng iu chnh v
trỏch nhim sn phm. Vn ny c quy
nh trong lut hp ng, trong lut ỏn l v
bi thng thit hi do cu th v quan trng
nht l trong Lut bỏn hng 1957. C lut ỏn
l v lut thnh vn u quy nh quyn
khỏc nhau i vi vic ũi bi thng nhng
thit hi hoc tn tht v hng hoỏ cho cỏc
i tng khỏc nhau. i vi nhng yờu cu
trờn c s hp ng hoc trỏch nhim phỏp
lớ, ch cú bờn trc tip tham gia hp ng cú
th ũi bi thng, cũn nhng ngi cú quan
h khỏc nh bn bố, thnh viờn gia ỡnh,
nhng ngi s dng hoc c tng cho
sn phm thỡ khụng cú quyn khiu ni. Vỡ
th, nhng ngi khụng cú quan h hp
ng thỡ s khụng cú trỏch nhim phỏp lớ ny
sinh. Nhng ngi ny c ũi bi thng

trờn c s b vi phm do tc trỏch. Dự sao
trong trng hp khú chng minh c
nhng sai phm, yờu cu bi thng chc
chn s gp phi nhiu khú khn, phc tp.
Do nhng bt cp nờu trờn ca h thng
phỏp lut v bo v ngi tiờu dựng nờn t
nhng nm cui nhng nm 80 ca th k
XX, Malaysia ó quan tõm ti s cn thit
phi ban hnh o lut riờng v bo v
ngi tiờu dựng. Sau 10 nm nghiờn cu v
sau 5 nm d tho, Lut bo v ngi tiờu
dựng c ban hnh ngy 15/11/1999 quy
nh nhng vn m trc õy cha c
cp trong cỏc vn bn phỏp lut nhng nú
cng khụng bói b hoc thay th nhng o
lut ang tn ti. Tuy nhiờn, vi mc ớch
ch bo v ngi tiờu dựng, Lut ny chc
chn nh hng ti quy nh ca cỏc o
lut khỏc nht l Lut hp ng v Lut bỏn
hng. Lut bo v ngi tiờu dựng c xem
nh l o lut chung v an ton sn phm
v iu chnh nhng vn liờn quan n
bo v ngi tiờu dựng cha c quy nh
trong cỏc o lut khỏc.
2. Ni dung c bn ca Lut bo v
ngi tiờu dựng Malaysia
Lut bo v ngi tiờu dựng nm 1999
ca Malaysia gm 14 chng, 150 iu.
Chng I quy nh v i tng ỏp
dng, gii thớch mt s thut ng c hiu

theo Lut ny v vic ỏp dng cỏc lut khỏc
cú liờn quan.
Pháp luật thơng mại


tạp chí luật học số 12/2009 39

Lut c ỏp dng i vi hng hoỏ v
dch v c bỏn hoc cung cp cho mt hoc
mt s ngi tiờu dựng v khụng ỏp dng i
vi: 1) Chng khoỏn c quy nh trong
Lut kinh doanh chng khoỏn 1983; 2) Hp
ng trong tng lai quy nh trong Lut mua
bỏn hng hoỏ giao sau 1993; 3) Cỏc giao dch
thng mi thụng qua phng tin in t;
4) Cỏc dch v c iu chnh bi vn bn
lut khỏc. Phn m u ca Lut cng khng
nh: Cỏc quy nh trong Lut ny khụng lm
mt hiu lc hay ngn cn hiu lc ca bt kỡ
vn bn lut no quy nh ngha v ca thng
nhõn nghiờm khc hn quy nh ca Lut ny
hoc a ra cỏc bin phỏp cú li cho ngi
tiờu dựng hn so vi quy nh ca Lut ny.
Chng II ca Lut quy nh v cỏc
hnh vi sai lch, di trỏ, tuyờn b di trỏ cú
th gõy nhm ln cho ngi tiờu dựng cng
nh cỏc hnh vi khụng lnh mnh v c
xõy dng tng t cỏc quy nh ca Lut
hot ng thng mi nm 1974 ca Australia
v Lut thng mi cụng bng ca NewZealand

nm 1986.
(2)
Lut ny ó cú cỏc quy nh c
th ngn cn cỏc hnh vi sai lch, di trỏ liờn
quan n hng hoỏ, dch v v s dng lao
ng. Chng ny cng quy nh v hnh vi
ch dn sai v giỏ, qung cỏo mang tớnh quy
nhiu, cho hng vi qu tng, gii thng
hoc cỏc sn phm min phớ khỏc.
Chng III quy nh v tớnh an ton ca
hng hoỏ, dch v. Lut quy nh v tiờu
chun an ton v vic tuõn th chỳng cng
nh yờu cu an ton chung cho sn phm.
iu 20 quy nh rừ: Khụng ngi no c
cung cp hng hoỏ, cho hng hoc qung
cỏo hng hoỏ, dch v khụng tuõn th tiờu
chun an ton quy nh trong Lut hoc cỏc
tiờu chun c xỏc nh phự hp vi Lut.
Chng III cng trao cho b trng
(3)
cú
trỏch nhim xỏc nh tiờu chun hng hoỏ v
cú quyn ra cỏc ch th tuyờn b hng hoỏ
hoc nhúm hng hoỏ b cm do cú th gõy
nguy him cho ngi hoc ti sn hoc cỏc
nguyờn nhõn khụng an ton khỏc. Khi cú ch
th nh vy, thng nhõn phi thc hin cỏc
bin phỏp thu hi li hng hoỏ thiu an ton
v phi chu mi chi phớ phỏt sinh. Cỏc quy
nh Chng III ca Lut ny hc tp theo

Lut hot ng thng mi nm 1974 ca
Australia, Lut thng mi cụng bng nm
1986 ca NewZealand v Lut bo v ngi
tiờu dựng ca Vng quc Anh 1987. Tuy
nhiờn, ỏng tic l nhng quy nh Chng
ny khụng ỏp dng i vi hng hoỏ v thc
phm chm súc sc kho.
Trong thc t, Vin nghiờn cu tiờu chun
v cụng nghip Malaysia (SIRIM) l c quan
quc gia thc hin vic kim tra, cp giy
chng nhn cho cỏc sn phm v phỏt trin
cỏc tiờu chun sn phm. SIRIM cú vai trũ
quan trng trong vic h tr cỏc nh mỏy sn
xut cỏc sn phm t tiờu chun quc gia v
tiờu chun quc t. Nú kim tra sn phm do
cỏc nh sn xut t nguyn yờu cu hng
thự lao. Khi c dỏn nhón mỏc t tiờu
chun ny, cỏc nh sn xut s cú li th cnh
tranh hn cỏc i th ca mỡnh. SITRIM
khụng thu thp cỏc d liu v s c liờn
quan n sn phm tiờu dựng hoc khụng cú
trỏch nhim phỏt trin tiờu chun cho tt c
cỏc nh sn xut hoc nh nhp khu ỏp
dng hoc kim tra sn phm trc khi
chỳng c em bỏn.
Pháp luật thơng mại


40 tạp chí luật học số 12/2009

Chng IV ca Lut quy nh v s vi
phm, tỡnh tit gim nh trỏch nhim phỏp lớ
v bin phỏp khc phc liờn quan n
Chng II v Chng III. Ngi vi phm l
t chc kinh doanh s b pht khụng quỏ
250.000 ringgit v i vi ln th hai hoc
ln tip theo l khụng quỏ 500.000 ringgit,
ngi vi phm l cỏ nhõn s b pht khụng
quỏ 100.000 ringgit hoc b pht tự khụng
quỏ ba nm hoc phi hp c hai ch ti trờn.
i vi ln th hai hoc ln tip theo s b
pht khụng quỏ 250.000 ringgit hoc b pht
tự khụng quỏ 6 nm hoc c hai ch ti trờn.
Trng hp tip tc vi phm, ngoi cỏc hỡnh
pht núi trờn, ngi vi phm s b pht
khụng quỏ 1000 ringgit cho mi ngy cú
hnh vi vi phm tip din sau khi b buc ti.
Tuy nhiờn, ngi vi phm cú th c gim
trỏch nhim phỏp lớ trong mt s trng hp
nh: do hnh vi hoc li ca ngi khỏc, do
tai nn, do nguyờn nhõn ngoi tm kim soỏt
ca ngi vi phm hoc ngi vi phm ó
tin hnh cỏc bin phỏp phũng nga cú th
chp nhn c trỏnh s vi phm ú.
Chng IV cng cho phộp to ỏn tuyờn b
ton b hoc mt phn hp ng b vụ hiu
v yờu cu ngi cú hnh vi vi phm phi tr
li tin hoc ti sn, bi thng cho thit hi
hoc mt mỏt v sa cha nhng hng hoỏ b
khim khuyt.

Chng V quy nh v bo m, bo
hnh hng hoỏ c cung cp ti ngi tiờu
dựng (ỏp dng cho hng hoỏ cung cp kốm
theo hay khụng kốm theo dch v), bao gm:
bo m v quyn ca ngi tiờu dựng, bo
hnh v cht lng hng hoỏ, bo hnh hng
hoỏ phự hp vi mc ớch nht nh, bo
hnh hng hoỏ ỳng nh mụ t, bo hnh
hng hoỏ ỳng theo mu. Ngoi ra, phn ny
cũn quy nh bo hnh v giỏ hng hoỏ, bo
hnh sa cha v ph tựng thay th, bo
hnh c bit t nh sn xut. Bo hnh c
bit liờn quan n hng hoỏ l s bo m,
xỏc nhn hoc thụng bỏo ca nh sn xut
a ra trong cỏc ti liu do nh sn xut son
tho liờn quan n: cht lng, s vn hnh
v c tớnh ca hng hoỏ; vic cung cp cỏc
dch v c hoc cú th c yờu cu cho
hng hoỏ; vic cung cp cỏc b phn c
hoc cú th c yờu cu cho hng hoỏ;
hon tr tin mt hoc bi thng trong
trng hp hng hoỏ khụng ỏp ng ỳng
iu kin bo hnh m ngi bo hnh a
ra khi cung cp hng hoỏ.
Chng VI quy nh v quyn ca ngi
tiờu dựng i vi nh cung cp v Chng
VII quy nh v quyn ca ngi tiờu dựng
i vi nh sn xut liờn quan n bo hnh
hng hoỏ. Hai phn ny quy nh quyn ũi
n bự ca ngi tiờu dựng i vi nh cung

cp hoc nh sn xut khi hng hoỏ khụng
tuõn th iu khon bo hnh quy nh ti
phn V. Ngi tiờu dựng cú th c n bự
cho nhng thit hi t nh cung cp hoc
nh sn xut trong cỏc trng hp nh: cú s
gim giỏ tr hng hoỏ do khụng tuõn theo
iu khon bo hnh, hng hoỏ trong thc t
cú mc giỏ thp hn mc giỏ m ngi tiờu
dựng ó tr hoc phi tr.
Chng VIII v Chng IX quy nh
iu khon bo hnh v dch v v quyn
ca ngi tiờu dựng i vi nh cung cp
dch v v iu khon bo hnh. Khi cung
ng dch v ti ngi tiờu dựng, nh cung
Ph¸p luËt th−¬ng m¹i


t¹p chÝ luËt häc sè 12/2009 41

ứng cần có điều khoản bảo đảm về các vấn
đề: bảo đảm dịch vụ được thực hiện với sự
chăm sóc khách hàng và kĩ năng hợp lí; bảo
đảm dịch vụ cung ứng tương thích với mục
đích nhất định; bảo đảm về thời điểm hoàn
thành dịch vụ; bảo đảm về giá cung ứng
dịch vụ. Trong trường hợp nhà cung ứng
dịch vụ không tuân thủ điều khoản bảo hành
về dịch vụ quy định ở Chương VIII, người
tiêu dùng có quyền đòi đền bù. Chương VIII
và Chương IX được quy định trên cơ sở học

tập Luật bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng
năm 1993 của NewZealand.
Chương X quy định trách nhiệm pháp lí
đối với sản phẩm bị khiếm khuyết. Người
sản xuất hoặc người cung ứng sản phẩm phải
bồi thường cho người tiêu dùng đối với các
thiệt hại phát sinh do lỗi hoàn toàn hay một
phần lỗi của mình. Phần này cũng xác định
trách nhiệm pháp lí của nhà cung ứng đối
với sản phẩm bị khiếm khuyết còn được áp
dụng bởi các quy định trong Luật dân sự
năm 1956.
Chương XI quy định về Hội đồng tư vấn
tiêu dùng quốc gia. Hội đồng này do Bộ
trưởng Bộ nội thương và bảo vệ người tiêu
dùng thành lập để tư vấn cho Bộ trưởng các
vấn đề về người tiêu dùng, thúc đẩy công tác
bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao nhận thức
về công tác người tiêu dùng và các vấn đề
khác mà Bộ trưởng đưa ra nhằm thực thi
Luật này và công tác bảo vệ người tiêu dùng
một cách hiệu quả. Hội đồng gồm: Tổng thư
kí của Bộ trưởng và không quá 16 thành viên
khác đại diện cho lợi ích người tiêu dùng,
nhà sản xuất, nhà cung cấp, các tổ chức phi
chính phủ và viện sĩ hàn lâm. Bộ trưởng sẽ
bổ nhiệm Chủ tịch và Phó chủ tịch Hội đồng
trong số các thành viên Hội đồng.
Chương XII quy định về phương thức
giải quyết tranh chấp thông qua cơ quan

chuyên giải quyết những vụ việc liên quan
đến người tiêu dùng. Cơ quan này hoạt
động dưới sự chỉ đạo của Bộ nội thương và
bảo vệ người tiêu dùng (có thể gọi cơ quan
này là Hội đồng giải quyết khiếu nại của
người tiêu dùng).
(4)
Hội đồng này gồm có
một chủ tịch, một phó chủ tịch và một số
thành viên khác do Bộ trưởng bổ nhiệm.
Chương này cũng quy định về thẩm quyền,
về thủ tục giải quyết khiếu nại của người
tiêu dùng, về quyết định giải quyết và các
vấn đề khác của Hội đồng giải quyết khiếu
nại của người tiêu dùng. Điều 97 quy định:
“Người tiêu dùng có thể cùng nhau gửi
khiếu nại với phí khởi kiện về những thiệt
hại của mình đến Hội đồng đối với bất kì
vấn đề gì liên quan đến lợi ích người tiêu
dùng theo Luật này”. Một điểm đặc biệt đối
với quyết định của Hội đồng là quyết định
này là quyết định cuối cùng và ràng buộc tất
cả các bên (Điều 116).
Chương XIII bao gồm một số điều khoản
về thi hành luật, Chương XIV là những quy
định chung và các điều khoản khác. Để thi
hành Luật này, Chương XIII quy định về:
thẩm quyền điều tra hành vi vi phạm Luật
này, cách thức điều tra. Việc điều tra được
giao cho trợ lí thủ trưởng của cơ quan giám

sát về vấn đề người tiêu dùng. Cơ quan này
chịu sự quản lí của Bộ nội thương và bảo vệ
người tiêu dùng. Chương XIV bao gồm các
quy định áp dụng chung để bảo vệ quyền lợi
của người tiêu dùng mà không thuộc nội
Pháp luật thơng mại


42 tạp chí luật học số 12/2009

dung c th ca cỏc chng trc. ú l
nhng quy nh v hoỏ n mua hng, s
dng dch v; v vic bo v ngi thi hnh
cụng v; x lớ hnh vi vi phm ca t chc,
cỏ nhõn m khụng quy nh trong cỏc chng
trc. Chng ny cng quy nh B trng
B ni thng v bo v ngi tiờu dựng s
ban hnh vn bn hng dn thc hin
cỏc quy nh ca Lut ny.
Qua phn trỡnh by nhng im c bn
ca Lut bo v ngi tiờu dựng ca Malaysia
cho thy phỏp lut ca Malaysia quy nh
khỏ y c ch bo v ngi tiờu dựng
nh: trỏch nhim ca thng nhõn i vi
hng hoỏ, dch v mỡnh cung ng, ch ti ỏp
dng i vi thng nhõn khụng tuõn th
trỏch nhim ca mỡnh i vi ngi tiờu
dựng, phng thc gii quyt tranh chp
gia thng nhõn v ngi tiờu dựng ú
l nhng vn m Vit Nam cú th xem

xột hc tp khi xõy dng Lut bo v ngi
tiờu dựng (Quc hi Vit Nam d kin thụng
qua Lut ny vo nm 2010)./.

(1). Nm 1963, Malaysia mi tr thnh mt nc c lp.
(2). Dr.S. Sothi Rachagan Susheela Nair, Consumer
Protection Law in Malaysia, www.ciroap.org/apcl/article
content.php?aid=8&id=37
(3). Lut bo v ngi tiờu dựng nm 1999 ca Malaysia
khụng quy nh rừ b trng b no cú trỏch nhim
ny nhng theo bi vit ca TS. Sothi Rachagan
Sushee Nair (sd) thỡ ú l B trng B ni thng
v bo v ngi tiờu dựng.
(4). Theo Lut bo v ngi tiờu dựng ca Malaysia
nm 1999 (bn ting Anh), c quan ny c quy
nh l: Tribunal for Consumer Claims. Mt s ngi
dch l To ỏn bo v ngi tiờu dựng nhng theo
chỳng tụi, cn c vo quy nh v bn cht ca c
quan ny trong cỏc iu tip theo ca Lut thỡ nờn gi
l Hi ng gii quyt khiu ni ca ngi tiờu dựng.
PHP LUT CHNG GIAO DCH NI
GIN (tip theo trang 76)
ngi thc hin hnh vi giao dch ni giỏn
vi mc pht tin ti 250.000 dollar v pht
tự ti a 7 nm.
(21)
C quan qun lớ tin t ca
Singapore (Monetary Authority of Singapore)
cú quyn thu hi t bờn thc hin hnh vi
giao dch ni giỏn s tin bi thng gp ba

ln s lói thu c t giao dch.
(22)
Thờm vo
ú, Lut sa i nm 2009 cũn cho phộp to
ỏn c thu hi mt phn hoc ton b s lói
ngi thc hin giao dch ni giỏn thu c
nu cú n ngh ca c quan qun lớ tin
t ca Singapore hoc ca bờn b thit hi
trong giao dch.
Nh vy, mc dự hai quc gia Singapore
v Malaysia cựng nm trong khu vc ụng
Nam , gn gi nhau v mt a lớ v u cú
h thng phỏp lut chu nh hng sõu sc
bi h thng phỏp lut ca Anh cựng thuc
truyn thng Common law ng thi th
trng chng khoỏn ca hai nc u cú
chung ci ngun v xut phỏt im nhng
phỏp lut chng giao dch ni giỏn hai
quc gia khụng hon ton ging nhau. Bờn
cnh nhng nột tng ng trong phỏp lut
iu chnh hnh vi giao dch ni giỏn hai
nc, vn cú th tỡm thy nhng im khỏc
bit khỏ ln. iu ú hon ton cú th lớ gii
bi s khỏc nhau v cu trỳc tụn giỏo, sc tc
v k thut lp phỏp mi nc cng nh v
s tỏc ng ca nhng yu t khỏch quan
khỏc ti mi h thng phỏp lut trong sut
tin trỡnh phỏt trin./.
(21).Xem: Section: 221 & 333, Securities and Future
Act of 2001 (as revised in 2009).

(22).Xem: Section 232, Securities and Future Act
of 2001.