Tiết 2:
Bài 2: CÁCH TÍNH THỜI GIAN
TRONG LỊCH SỬ
I – MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức: Làm cho HS hiểu:
- Tầm quan trọng của việc tính thời gian trong lịch sử
- Thế nào là âm lịch, dương lịch và Công lịch
- Biết cách đọc ghi và tính năm, tháng theo Công lịch
2. Về tư tưởng, tình cảm : Giúp HS biết quý thời gian và
bồi dưỡng về tính chính xác, khoa học.
3. Về kỹ năng: Rèn cách ghi và tính năm, tính khoảng cách
giữa các thế kỷ với hiện tại.
II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Giáo viên chuẩn bị: SGK, lịch treo tường, quả địa cầu.
- HS chuẩn bị: Lịch treo tường, cách xem ngày, tháng
treo trên một tờ lịch.
III – HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. On định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
- Trình bày một cách ngắn gọn lịch sử là gì?
- Lịch sử giúp em hiểu biết những gì? Tại sao chúng ta
cần phải học lịch sử?
3. Giảng bài mới:
A-Giới thiệu bài: Trong bài học trước, chúng ta đã hiểu
lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá khứ theo thứ tự
thời gian, có trước, có sau. Do đó việc tính thời gian
trong lịch sử rất quan trọng vì nó giúp chúng ta hiểu biết
được những nguyên tắc cơ bản trong lịch sử.
B-Nội dung giảng bài mới:
a. Hoạt động 1: Tại sao phải xác định thời gian?
Mục tiêu: Giúp HS xác định được thời gian. Mối quan hệ
giữa Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất.
Nội dung:
Tại sao phải xác
định thời gian?
Xem lại hình 1
và 2 của bài 1, em
có thề nhận biết
được trường làng
hay tấm bia đá được
dựng lên cách dây
bao nhiêu năm?
Chúng ta có cần
biết thời gian dựng
Cho HS đọc SGK
-Quan sát hình 1 và
2 để rút ra kết luận
của mình.
-Rất cần thiết vì nó
giúp chúng ta hiểu
biết nhiều điều, là
nguyên tắc cơ bản
1.Tại sao phải
xác định thời
gian?
-Để sắp xếp
các sự kiện lịch
sử lại theo thứ
tự thời gian.
-Là nguyên tắc
cơ bản trong
việc tìm hiểu
một tấm bia Tiến sĩ
nào đó không ?
-Không phải các
tiến sĩ đều đỗ cùng
một năm, phải có
người trước, người
sau.
-Bia này có thể
dựng cách bia kia
rất lâu.
Dựa vào đâu và
bằng cách nào, con
người tính được
thời gian?
quan trọng của lịch
sử.
-Hiện tượng tự
nhiên lặp đi lặp lại
có quan hệ chặt
chẽvới hoạt động
của Mặt trời và Mặt
trăng.
và học tập lịch
sử.
-Việc xác định
thời gian dựa
vào hoạt động
của Mặt trời và
Mặt trăng.
Kết luận: Việc xác định thời gian rất quan trọng vì nó
giúp chúng ta nhiều điều, là nguyên tắc cơ bản quan trọng
của bộ môn lịch sử.
b. Hoạt động 2: Người xưa đã tính thời gian như thế
nào?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu được cách tính thời gian của người
xưa theo âm lịch và dương lịch.
Nội dung:
Người xưa đã
căn cứ vào đâu để
làm r lịch ?
-Cho HS xem bảng
ghi “Những ngày
-Thời gian mọc
lặn, di chuyển của
Mặt trời, Mặt
trăng để làm ra
lịch.
-Phân biệt:
2. Người xưa đã
tính thời gian
như thế nào?
-Dựa vào thời
gian mọc lặn, di
chuyển của Mặt
trời, Mặt trăng
lịch sử và kỷ niệm”
có những đơn vị
thời gian và có
những loại lịch sử
nào ?
-Giải thích âm lịch
và dương lịch:
+ Am lịch: Mặt
trăng Trái đất,
tính tháng, năm.
+ Dương lịch: Trái
đất Mặt trăng,
tính năm.
Người xưa đã
phân chia thời gian
+Am lịch
+ Dương lịch
-Một tháng: 29-30
ngày
-Một năm: 360-
365 ngày
-Theo ngày, tháng,
năm, giờ, phút…
mà người xưa
làm ra lịch.
-Có 2 cách tính
thời gian:
+ Am lịch: Dựa
vào sự di chuyển
của Măt trăng
quanh Trái đất.
+ Dương lịch:
Dựa vào sự di
chuyển của Trái
như thế nào ?
đất quanh Mặt
trời.
Kết luận: Người xưa đã dựa vào chu kỳ xoay chuyển
của Mặt trăng quanh Trái đất, chu kỳ xoay chuyển của Trái
đất quanh Mặt trời để làm ra lịch (Am lịch và Dương lịch)
c. Hoạt động 3: Thế giới có cần một thứ lịch chung hay
không ?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ việc thống nhất cách tính thời
gian.
Nội dung:
-Giải thích việc
thống nhất cách tính
thời gian?
Tại sao Công
-Cho ví dụ trong
quan hệ nước ta
với các nước khác
hoặc giữa bạn bè,
anh em ở xa.
3. Thế giới có
cần một thứ lịch
chung hay
không ?
lịch được sử dụng
phổ biến trên thế
giới?
-Công lịch là dương
lịch được cải tiến
hoàn chỉnh để các
dân tộc sử dụng.
Một năm có bao
nhiêu ngày ?
Nếu chia số ngày
cho 12 tháng thì số
ngày công lại là bao
nhiêu? Thừa ra bao
nhiêu? Phải làm thế
nào?
-Chính xác, hoàn
chỉnh
-365 ngày 6 giờ
-100 năm là 1 thế
kỷ
-Công lịch là
dương lịch được
cải tiến hoàn
chỉnh để các dân
tộc sử dụng
-Công lịch lấy
năm chúa Giê-xu
ra đời là năm đầu
tiên của công
nguyên.
-Theo Công lịch:
+ 1 năm có 12
-Giải thích năm
nhuận: 4 năm 1 lần
(Thêm 1 ngày cho
tháng 2)
-Cho HS xác định
cách tính thế kỷ,
thiên niên kỷ.
-Vẽ trục năm lên
bảng và giải thích
cách ghi: trước và
sau công nguyên.
-1000 năm là một
thiên niên kỷ.
-HS phân biệt
trước và sau công
nguyên.
tháng hay 365
ngày(năm nhuận
có thêm 1 ngày)
+ 100 năm: 1
thế kỷ.
+ 1000 năm: 1
thiên niên kỷ.
Công nguyên
179
111
50
40
248
542
Kết luận: Xã hội loài người ngày càng phát triển. Sự
giao lưu giữa các nước , các dân tộc, các khu vực ngày
càng mở rộng. Nhu cầu thống nhất cách tính thời gian được
đặt ra.
C. Kết luận toàn bài: Xác định thời gian là một
nguyên tắc cơ bản quan trong của lịch sử. Do nhu
cầu ghi nhớ và xác định thời gian thống nhất, cụ
thể. Có hai loại lịch: Am lịch và Dương lịch, trên
cơ sở đó hình thành Công lịch.
4. Củng cố:
- Tính khoảng cách thời gian ( theo thế kỷ và theo năm)
của các sự kiện ghi trên bảng, trong SGK so với năm
nay.
- Theo em, vì sao trên tờ lịch của chúng ta có ghi thêm
ngày, tháng, năm âm lịch?
- Thế kỷ XV bắt đầu từ năm nào đến năm nào?
- Năm 696 Tr.CN thuộc vào thiên niên kỷ nào?
- 40 năm sau Công nguyên và 40 năm Tr.CN, năm nào
trước năm nào?
- Nói 2000 năm TrCN. Như vậy cách ta mấy nghìn
năm?
- Một vật cổ được chôn năm 1000 Tr.CN. Đến năm
1985 được đào lên. Hỏi vật đó đã nằm dưới đất bao
nhiêu năm?
5. Dặn dò:
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Học bài cũ.
- Xem trước bài “Xã hội nguyên thuỷ”.