Tại sao các đại gia phần mềm khó ‘sống’ trong mấy năm tới? potx

Tại sao các đại gia phần
mềm khó ‘sống’ trong
mấy năm tới?
Gần như tất cả các nhà cung cấp lớn đều kết thúc quý vừa qua với những
dấu hiệu ảm đạm về doanh số. Nhưng nếu có một sự phục hồi cho lĩnh vực
công nghệ năm nay thì các công ty phần mềm hàng đầu cũng chưa thể tận
hưởng được điều đó.
Giới phân tích cho rằng sự suy thoái phản ánh tâm lý dè dặt về chi tiêu cho
công nghệ và một số vấn đề nghiêm trọng khác. Một trong số đó là những
thay đổi cơ bản đang diễn ra trong cách thức mà khách hàng mua phần mềm.
Chính sự thay đổi ấy là một nguyên nhân gây khó khăn cho các công ty hàng
đầu trong thị trường phần mềm thế giới.
Áp lực từ các nhà cung cấp dịch vụ ứng dụng
Thách thức lớn nhất đối với các đại gia phần mềm là sự cạnh tranh ngày
càng gia tăng, không chỉ từ phía họ với nhau mà cả từ các nhà cung cấp dịch
vụ ứng dụng (ASP) đang xuất hiện ngày một nhiều. Hãng Siebel trước đây
vẫn ung dung trong thị trường CRM nhưng nay khách hàng của họ đã bắt
đầu bị tác động bởi sự ve vãn từ các đối thủ như SAP, PeopleSoft, Oracle và
nhiều tên tuổi mới đang nổi lên.
“Trong mỗi dòng ứng dụng đều có vô vàn những sản phẩm khác nhau”, Josh
Greenbaum, Giám đốc hãng tư vấn ứng dụng doanh nghiệp EAC, nói.
“Khách hàng không chỉ mua của các công ty phần mềm doanh nghiệp thành
danh mà cả của những hãng mới tham gia thị trường”.
Năm nay, các ASP đã nổi lên như một thế lực mới với việc địa chỉ
Salesforce.com nhảy vào thị trường chứng khoán New York bằng báo cáo
doanh số xấp xỉ 100 triệu USD. Một phần trong tổng số doanh thu này bắt
nguồn từ việc khai thác một thị trường mới: những công ty nhỏ sẵn sàng bỏ
ra khoản phí 65 USD/tháng/người sử dụng đối với các phần mềm tự động

bán hàng. Những đối tượng như vậy không bao giờ trở thành khách hàng của
các nhà cung cấp CRM truyền thống khi mà chỉ một giải pháp ứng dụng nhỏ
của các công ty này cũng có mức giá tới đơn vị trăm nghìn USD.
Tuy nhiên, các ASP không chỉ dừng lại ở đó mà đang bắt đầu giành được
những hợp đồng lớn về ứng dụng doanh nghiệp. Ví dụ, Salesforce.com đã
ký với hai hãng Automatic Data Processing và SunTrust Banks hơn 4.000
giấy phép sử dụng. Hai công ty này đang dùng Siebel ở một số khâu kinh
doanh nhưng không đưa Siebel vào tầm ngắm khi lựa chọn các nhà cung cấp
ứng dụng cho dự án tự động hóa quy trình kinh doanh của họ.
Nhanh hơn và rẻ hơn
Cách đây 2 năm, Frank Tait, Giám đốc hãng tiếp thị công nghệ
DecisionOne, đã thương lượng với cả Siebel và SAP khi chọn lựa giải pháp
CRM cho công ty của mình. Trong quá trình tìm hiểu kỹ lưỡng mô hình kinh
doanh, DecisionOne cần một hệ thống mà họ có thể triển khai thật nhanh với
khả năng thu hồi vốn rõ ràng. “Tính từ ngày ký hợp đồng, Salesforce.com
mất 45 ngày để chuyển đổi dữ liệu và đưa hệ thống của chúng tôi vào hoạt
động trong khi những hãng khác cần khoảng 6 tháng”, Tait nói. “Chi phí
định hình hệ thống theo đặc thù riêng mà tôi trả cho Salesforce.com chưa
đến 50.000 USD trong khi số tiền trả cho các nhà cung cấp truyền thống cao
gấp 10 lần chừng đó”.
DecisionOne hiện nay có 150 nhân viên sử dụng giải pháp của
Salesforce.com và Tait dự kiến công ty của ông sẽ tiếp tục là khách hàng của
dịch vụ này trong thời gian tới. “Từ quan điểm của một nhà phân tích, có thể
thấy đó là một mỏ vàng. Nó làm đúng những gì mà chúng tôi cần với mức
giá rẻ”, Tait phát biểu.
Hãng nghiên cứu thị trường AMR Research ước tính các dịch vụ như
Salesforce.com hiện mới chỉ chiếm chưa đầy 2% doanh số của thị trường
phần mềm. Tuy nhiên, nhiều dự báo cho rằng chúng sẽ là khu vực tăng
trưởng nhanh nhất trong vòng 5 năm tới. Theo nhà phân tích độc lập Amy
Wohl, hiện giờ các ASP chưa phải là đối thủ đáng kể trên thị trường nhưng

mọi điều có thể thay đổi, thậm chí bắt đầu ngay từ năm tới. “Tôi nhìn thấy
một tiềm năng to lớn từ những đối tượng này”, bà Wohl nhận định.
Tất cả các nhà cung cấp phần mềm hiện đều cung cấp dịch vụ hosting, trong
đó Siebel là hãng hăng hái đi theo hướng ASP nhất. Trong một báo cáo gần
đây, công ty này tuyên bố họ có kế hoạch cơ cấu lại doanh số để đầu tư
nhiều hơn nữa vào lĩnh vực này trong năm nay.
Nói gì thì nói, chỉ riêng cộng đồng ASP thì chưa thể khiến các đại gia ứng
dụng doanh nghiệp bị lao đao, mặc dù IDC coi 2003 là một năm mà trong đó
các hãng phần mềm hàng đầu đã phải đấu tranh cật lực để giữ “đất” của
mình. Siebel và PeopleSoft đều hứng chịu sự sút giảm 2 hàng số về thu nhập
trong năm ngoái và tiếp tục với quý đầu năm nay với những kết quả khá ảm
đạm. Riêng Oracle đến nay vẫn giữ được kết quả hoạt động tích cực nhờ
việc kinh doanh cơ sở dữ liệu của họ, góp phần san sẻ cho sự trì trệ trong thị
trường ứng dụng. Mỗi SAP là công ty không mấy bị tác động trong năm
nay.
Kỳ vọng và dự báo quá cao
Jim Shepherd, nhà phân tích của AMR Research, cho rằng những dự báo về
thị trường phần mềm ứng dụng đã hơi bị thổi phồng và sự quan ngại về tình
hình kinh tế đã phần nào làm giảm tốc độ chi tiêu. “Tất cả những báo cáo
tổng hợp đều nói rằng đến cuối năm 2003, chi tiêu vào ứng dụng sẽ tăng và
tiềm năng thị trường còn rất nhiều. Người ta bắt đầu đánh giá các dự án mới
và hăm hở bắt tay vào triển khai nhưng khi chúng tôi trao đổi với khách
hàng thì họ tỏ ra lo ngại về tình hình kinh tế”, Shepherd nói. “Dù các doanh
nghiệp có tăng ngân sách cho công nghệ nhưng thực tế họ sẽ không chi ra
nhiều. Điều này phản ánh tại sao các nhà cung cấp phần mềm nói rằng hệ
thống phân phối thì tốt nhưng các hợp đồng thì cứ trượt khỏi tầm tay họ”.
Không chỉ có PeopleSoft hay Siebel đau đầu với triển vọng kinh doanh,
những dấu hiệu ảm đảm còn tiếp tục bao phủ nhiều đối tượng khác trong
ngành phần mềm. Những dấu hiệu dự báo về sự sa sút đã được phát đi từ các
đơn vị phát triển ứng dụng lưu trữ như Veritas, các hãng tích hợp

WebMethods, Informatica, Ascential và một số công ty phát triển phần mềm
hạ tầng như Sybase, Computer Associates và BMC.
Tuy nhiên, đánh giá về tình hình chung, hãng chứng khoán JMP Securities
lại vẫn tỏ ra khá lạc quan khi dự báo chi tiêu cho phần mềm sẽ tăng 50%
trong nửa cuối năm nay. Những nhà phân tích khác có vẻ bi quan hơn đôi
chút: Gartner nhận định tăng trưởng của thị trường phần mềm sẽ khó có thể
trở lại mức bình thường trước năm 2006. Nhấn mạnh đến một số yếu tố,
trong đó có tình trạng giảm giá ồ ạt, Gartner cho rằng mức tăng trưởng chậm
phản ánh tình trạng nội tại của thị trường phần mềm nhiều hơn là những
thách thức của cả ngành công nghệ cũng như nền kinh tế.
Dù thế nào chăng nữa, các nhà phân tích đều thống nhất với viễn cảnh là các
công ty cung cấp phần mềm sẽ phải đấu tranh khốc liệt để giành giật những
đồng USD ít ỏi mà các doanh nghiệp chịu bỏ ra. “Với lĩnh vực phần mềm,
người ta phải tính toán một quá trình chi tiêu lâu dài: nào là quyết định áp
dụng, triển khai, nâng cấp Giới quản lý cao cấp của các doanh nghiệp
dường như vẫn rất lo âu về những điều này”, chuyên gia Shepherd của AMR
bình luận.
Ngoài ra, số lượng đông đảo các công ty cung cấp phần mềm hiện nay cũng
có nghĩa là khách hàng có thể tha hồ chọn lựa và sự thay đổi về cung cách
mua hàng cũng đồng nghĩa với việc sẽ không còn nhiều hợp đồng tiền triệu
USD. Điều đó còn phản ánh một vấn đề là: kể cả sau khi tưởng như đã “câu”
được một khách hàng, một công ty phần mềm vẫn nơm nớp theo dõi khi vị
“thượng đế” nọ tiếp tục tìm hiểu các nhà cung cấp khác rồi cân nhắc hoặc
xài thêm những “món ăn phụ” (tính năng và ứng dụng bổ sung).
“Xu thế chuyển sang những dịch vụ cung cấp phần mềm trên web và những
chuẩn mở chính là tiền đề cho tình trạng trên”, nhà phân tích Wohl bình
luận. “Có thể cuối cùng khách hàng sẽ quyết định chọn dùng một nhà cung
cấp nhưng chỉ là với một số lượng sản phẩm không lớn mỗi lần”.
Ghi chú: ASP là những công ty cung cấp ứng dụng cho cá nhân và tổ chức
thông qua Internet hoặc những kết nối mạng khác. Phần mềm mà họ bán thì

rất đa dạng, nhưng tiêu biểu nhất vẫn là ứng dụng tài chính, giao dịch tự
động và tiện ích văn phòng.