Tâm lý quản lý

•
TÂM LÝ QUẢN LÝ
•
GS.TS: LÊ THANH HÀ
- NGUYÊN TRƯỞNG KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH, TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KINH TẾ TP.HCM.
- CHỦ TỊCH HĐQT KIÊM TGĐ CÔNG TY CỔ PHẦN SX-TM QUANG TIẾN
NỘI DUNG
•
I. Tại sao các nhà quản lý và lãnh đạo cần
có kiến thức tâm lý về con người ?
•
II. Nghiên cứu các thuộc tính tâm lý cá
nhân.
•
III. Nghiên cứu một số đặc điểm tâm lý tập
thể.
I. TẠI SAO ?
•
3 LÝ DO CƠ BẢN:
1. Xuất phát từ đặc điểm của đối tượng quản
lý – CON NGƯỜI.
2. Xuất phát từ yêu cầu của việc thực hiện
mục tiêu quản lý.
3. Xuất phát từ đặc điểm của thực tiễn hiện
nay
II.CÁC THUỘC TÍNH TÂM LÝ
CÁ NHÂN
•
II.1.TÍNH KHÍ
•

II.2. TÍNH CÁCH
•
II.3. NĂNG LỰC CÁ NHÂN
II.1. TÍNH KHÍ CỦA CON NGƯỜI
•
KHÁI NIỆM:
Tính khí của con người thường được hiểu là
một thuộc tính tâm lý cá nhân phản ánh
cường độ và tốc độ diễn biến các hiện
tượng tâm lý trong con người đó trước một
sự việc, hiện tượng nhất đònh và được thể
hiện qua các hành vi ứng xử hàng ngày của
họ
•
MỘT SỐ CÁCH NHÌN NHẬN
QUA KHUÔN MẶT(chỉ tham
khảo không nên tuyệt đối)
•
Mặt tròn : Nhiệt tình, nhạy
cảm,vui vẻ, dễ xúc động, thiếu
cương quyết, dễ bò ảnh hưởng
và chiều theo ý người khác.


Gặp khách hàng loại này,
người bán phải khai thác tính
rộng rãi, nông nổi, thiếu suy
nghó trước khi quyết đònh.
•
Mặt hình lục lăng (nhiều

góc cạnh) : không thích
và không bò người khác
kích động. Làm việc theo
ngẫu hứng, hơi nhát, tận
tâm với công việc, dễ
thay lòng đổi dạ.


Gặp khách hàng loại
này, người bán phải không
nên nêu giá cả sớm,tạo
niềm tin qua thái độ


Gặp khách hàng loại này, người bán
phải gợi lên những ý tưởng sản phẩm,tính
hài hước của người bán
•
Mặt chữ nhật :
•
thơ mộng, giàu trí
tưởng tượng, nhạy
cảm nhưng ích kỷ và
hay lo lắng.
NHỮNG NHẬN XÉT LƯU Ý:

Với cách hiểu trên, có thể nói, tính khí của
con người chủ yếu bò ảnh hưởng bởi hệ thần
kinh của con người và mang tính bẩm sinh.


Căn cứ vào các tính chất hoạt động hệ thần
kinh, có thể có 4 loại tính khí cơ bản.
Chậm (không
linh hoạt)
Không cân
bằng
Yếu
Ưu tư
Nhanh(Linh
hoạt)
Không cân
bằng
Mạnh
Sôi nổi
Chậm (không
linh hoạt)
Cân bằng Mạnh
Điềm tónh
Nhanh(Linh
hoạt)
Cân bằng MạnhLinh hoạt
Tốc độ chuyển đổi
2 quá trình của hệ
thần kinh
Trạng thái của hệ
thần kinh
Cường độ hoạt
động của hệ thần
kinh
Tính chất

thần kinh
TÍNH KHI
Có thể phân thành 4 loại tính khí cơ bản của con người như
sau :
CÁC NHÀ QUẢN LÝ CẦN LƯU Ý
CÁC ĐIỂM SAU:
1/ Mỗi tính khí đều có những ưu điểm và
khuyết điểm.
Vì vậy, trên thực tế có công việc phù hợp
với tính khí này nhưng không phù hợp với
tính khí kia.
Khi giao nhiệm vụ đòi hỏi phải phủ hợp
với tính khí người thực hiện.
Không thích hợp : Nhân sự, mạo hiểm,
đòi hỏi sự sáng tạo.
Thích hợp : Kiên trì, nhẫn nại, ổn đònh, có sư
chỉ đạo cụ thể
Công việc
•
Tác phong rụt rè, tự ti
•
Ngại giao tiếp
•
Khó thích nghi, thụ động
•
Có trách nhiệm trong công việc
•
Quan hệ nhẹ nhàng
•
Kiên trì và nhẫn nại

4. Ưu tư
Không thích hợp : Công tác nhân sự, đối
ngoại
Thích hợp : chỉ phù hợp thử thách trong giai
đoạn đầu
Công việc
•
Hấp tấp, vội vàng
•
Nóng nảy, dễ cáu
•
Dễ bò kích động, hay thay đổi.
•
Tác phong mạnh dạn
•
Quan hệ trung thực, thẳng thắn
•
Nhiệt tình, sôi nổi, táo bạo
3. Sôi nổi
Không thích hợp : công việc thay đổi, đòi
hỏi sáng tạo.
Thích hợp : Công tác tổ chức, nhân sự, công
việc liên quan đến chế độ, cs.
Công việc
•
Ít sáng kiến
•
Nhận thức chậm, bảo thủ.
•
Khả năng thích nghi môi trường kém

•
Tác phong : khoan thai, ít bò kích động.
•
Làm việc theo nguyên tắc*
•
Nhận thức vấn đề sâu sắc
2 Điềm tónh
Không thích hợp : Công việc đơn điệu, đòi
hỏi tính kiên trì.
Thích hợp : Công việc đổi mới, hoạt động
sôi nổi, linh hoạt
Công việc
Tình cãm thay đổi nhanh chóng.
Nhận thức vấn đề không sâu
•
Tác phong : Tự tin, hoạt bát, vui vẻ.
•
Quan hệ : Rộng rãi, dễ tiếp xúc, dễ thích
nghi với môi trường.
•
Năng động nhiều sáng kiến
1. Linh hoạt
Nhược điểm Ưu điểm Tính khí
b. Các ưu khuyết điểm của các loại tính khí
•
2/ Tính khí giống nhau sẽ đẩy nhau và tính
khí khác nhau sẽ hút nhau.
•
3/ Trước một tình huống hay một sự việc,
tính khí khác nhau sẽ có cách xử sự không

giống nhau.
•
4/ Hành vi của con người bò chi phối bởi
nhiều yếu tố khác nhau, như: Tính khí. Tuổi
tác, Kinh nghiệm sống,…

BAỉI TAP



XAC ẹềNH TNH KH CUA CON
NGệễỉI
II.2. TÍNH CÁCH CỦA CON
NGƯỜI
•
KHÁI NIỆM:
•
Tính cách của con người được hiểu là
một thuộc tính tâm lý các nhân phản ánh
nhận thức của con người về thế giới
xung quanh và được thể hiện qua hành vi
hàng ngày của họ.
CÁC NHẬN XÉT CẦN LƯU Ý:
•
1/ Tính cách con người không mang tính
bẩm sinh.
•
2/ Tính cách là bộ mặt đạo đức của mỗi
người trong xã hội.
•

3/ Trên thực tế có nhiều tính cách khác
nhau. Nhưng lưu ý có : TÍNH CÁCH TỐT VÀ
TÍNH CÁCH XẤU.
4 NHÓM TÍNH CÁCH CƠ BẢN
Tình
cảm
Xã
hội
Suy
nghó
Điều
hành
Gián tiếp Trực tiếp
Kín đáo
Cởi mở
CÁC NHÀ QUẢN LÝ
CẦN LƯU Ý:
•
1/ Con người là sự pha tạp của 2 loại tính
cách tốt và tính cách xấu.
•
2/ Trước 1 tình huống tính cách khác nhau
sẽ có cách ứng xử không giống nhau.
•
3/ Tính cách con người có thể thay đổi theo
thời gian .
•
4/ Đánh giá tính cách con người phải thận
trọng và xem xét trên cả 2 mặt: Nội dung và
hình thức của tính cách.

•
II.3. Năng lực
•
Năng lực cá nhân, xét dưới
giác độ tâm lý, được hiểu là
những nhóm phẩm chất, tâm
lý nhất đònh mà nhờ nó người
ta có thể thực hiện hay hoạt
động thành công trong một
lónh vực nhất đònh.
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý VỀ
NĂNG KHIẾU
•
1/ Ai cũng có năng khiếu nhất đònh.
•
2/ Không ai có thể thành công trên mọi lónh vực.
•
3/ Năng khiếu của con người trên thực tế được chia
thành nhiều mức.
•
4/ “ Trình độ”, ‘Kinh nghiệm” và “năng khiếu” là 3
phạm trù khác nhau.
•
5/ Đánh giá năng khiếu phải dựa vào nhiều yếu tố
khác nhau.
•
BÀI TẬP ĐÁNH GIÁ
•
NĂNG KHIẾU CÁ NHÂN
III.MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TÂM LÝ

TẬP THỂ
•
1/ Mối liên hệ giữa quan hệ chính thức và quan hệ
không chính thức trong một tập thể.
•
2/ Các phương pháp tác động đến tâm lý tập thể và
cá nhân.
III.1. Mối quan hệ giữa quan hệ chính thức
và không chính thức trong một tập thể.
Quan hệ chính thức
là những mối quan hệ
thiết lập từ các yêu
cầu công việc của
một tổ chức và
được thể hiện trong
các văn bản, quy
chế, điều lệ…
Chính thức của tổ
chức đó.
Quan hệ không chính
thức
là những mối quan hệ
được thiết lập một cách
ngẫu nhiên, bột phát
giữa các cá nhân trong
tập thể do những lý do
mang tính chất hoàn
toàn cá nhân, như :
Trùng hợp sở thích,
tính khí, quan điểm…

Nhà bác học MARINO – Người Ý đã
thực hiện điều tra trong mối quan hệ
giữa các cá nhân trong một tập thể
dựa trên câu trả lời của hai câu hỏi
dưới đây :
•
Trong tập thể này bạn
thích làm việc với ai ?
Và không thích làm việc với
ai ?
•
Trường hợp
thích đánh
dấu +
không thích
đánh dấu –
Các phiếu đều mang dấu -5.Bò cô lập
Các phiếu có ∑ - > ∑ +4.Bò xa lánh
Các phiếu có ∑ + = ∑ -3.Chấp nhận
được
Các phiếu có dấu + > -2.Tích cực
(người được
ưa chuộng)
Các phiếu đều mang dấu +1.Ngôi sao tập
thể
CƠ SỞ ĐÁNH GIÁPHÂN LOẠI