Báo cáo " Thực trạng sự cảm nhận về nhau trong quá trình tương tác giữa cha, mẹ với con ở tuổi thiếu niên " docx

DU BAO
XU
HUONG BIEN DOI
NHAN
CACH VAN HOA CUA TRI
THQC
VIET NAM DEN
NAM
2020 •
:,
Le Thi Thanh
Hirang
Vien
Tam /v hoc.
1.
Cac can cur
dir
bao
Nhan each van hoa con nguoi noi chung va nhan
each
van hoa
tri
thiic
Viet Nam noi rieng la mot eau thanh dupe nay sinh va phat trien do tac dpng
cua nhilu nhan to khac nhau.
Vi
vay, viec du bao nhirng thay doi nhan
each
van hoa tri thiic Viet Nam trong nhirng nam tai day phai dua tren ca sa nhirng
thay doi trong cac nhan to tac dpng den su
hinh

thanh va phat trien ciia nhan
each do, dac biet la su chi phoi
ISn
nhau trong tac dpng ciia nhirng nhan to' do.
Ngoai ra, mot can
cii
khac co the tham khao la nhiing bien doi nhan
each
van
hoa tri thiic
ciia
mot so nuac tren the giai - mot so nude ma trong qua trinh phat
trien da eo nhirng giai doan hoac dilu kien hay
boi
canh phat trien gan
gio'ng
v6i
Viet Nam hien nay, nhung do chinh
phii
cac nu6c do da thuc thi nhiing
chien
lupc
phat trien khac nhau va da co nhiing chinh sach khac nhau doi
v6i
tri
thiic,
nen a tang lap tri thiic ciia hp da
hinh
thanh nhirng net nhan
each

van hoa
hoac tich
cue
hoac tieu cue dang quan tam.
Trong cac nhan to tac dpng den qua trinh hinh thanh va phat trien nhan
each van hoa tri thiic
Viet
Nam co
thi
neu ra ba nhan to ca ban nhat sau day: 1.
Nhung dac thu cua
nin
van hoa dan toe; 2.
Boi
canh phat triln chung ciia dat
nuac;
3. Viec thuc thi cac chinh sach
ciia
Nha nuac doi vai tri thiic.
van hoa dan tpc da dupe dinh
hinh
theo
chilu
dai lich
sir
dan toe duac
xem nhu eai
nIn
tao nen cot each nhan each van hoa tri thiic Viet Nam. Do la
nen van hoa vai nhiing net dac

thii ciia
mot dan tpc chu yeu lam nong nghiep
trong
Ilia
nuac, song trpng tinh han trpng luat, co
nIn giao due
chiu anh huang
nhilu
ciia
nho
giao
nen rat trpng bang cap, mot dan
toe
thuang xuyen phai dau
tranh chong
lai
su khac
nghiet ciia
cac
lire
lupng thien nhien,
chong
lai giac
ngoai xam Du muon hay kh6ng, nhan each
ciia m6i nguoi
tri thiic cung chiu
tac dpng cua nhan to nay. Su tac dpng
ciia
van hoa dan t6c den nhan
each

cua
16
TAP CHI TAM Ly
HOC,
So
10
(127),
10
-
2009
m6i nguai diln ra trong mot thai gian trai dai tii
liic
tre tha - khi nhan each m6i
nay sinh cho den het cupc dai theo mot each thiic "mua
lau
tham dan",
vi
vay,
nhiing net nhan each van hoa cua nguai tri thiic dupe
hinh
thanh do tac dpng
cua van hoa dan tpc thuang co tinh
bin
viing cao. Song net dac thii cua van hoa
truyin thong noi ro hoac an tang (mot each sau lang) trong nguai tri thiic lai
tuy thupc vao tac dpng cua boi canh phat trien hien nay va dac biet la thuc
trang thuc thi chinh sach cua Nha nuac doi vai tang \6p xa hpi nay - nhirng
nhan to' chi phoi true tiep hon den cupc song va hoat dpng nghl nghiep hien tai
cua nguai
tri

thiic.
Van hoa dan tpc khong phai la mot eai
gi
do bat bien, song d6'i
v6i
m6i
con nguai, nha't la doi v6i nguai truang thanh, thi day la mot nhan to tuong doi
on dinh.
Boi canh phat trien tren the
gidi
ciing nhirng gia tri chung dupe pho bien
rpng khap khong phai la nhan to co tac dpng trai dai den qua trinh phat trien
nhan each van hoa tri thiic nhu nhan to van hoa dan tpc, song nhirng bien dpng
trong boi canh do lai co
thi
co tac dpng kha manh den nhan each van hoa nguai
tri thiic do chiing phan anh nhiing gia tri dupe 6i cao trong giai doan hien tai
hoac nhirng gia tri ma con nguai mong nuon
vuon
tai trong tuong lai. Dae dilm
nay dan den he qua la nhung thay doi trong nhan each van hoa tri thiic do tac
dpng cua boi canh phat triln eo the diln ra nhanh, nhung kh6ng
bin virng
nhu
nhirng net nhan each van hoa dupe
hinh
thanh do tac dpng
ciia
van hoa dan tpc.
Su ton tai cua nhirng net nhan

each
nay tuy thupc vao tinh on dinh hay bien
dpng
ciia
boi canh phat trien chung.
Su
hinh
thanh boi canh phat trien chung diln ra theo nhirng quy luat
khach quan ma m6i nguai kho eo kha nang ehi phoi. Boi canh do la m6i truang
(vi
m6) hoat dpng hien tai
ciia
con nguai, no
ehiia
dung nhiing doi hoi
bupe
con
nguai phai tuan theo de eo the ton tai, hpi nhap va phat trien. Vl vay, boi canh
phat triln chung co
thi
kh6ng tac dpng true tiep den hoat dpng nghl nghiep va
thong qua do den nhan each van hoa tang lap tri
thire
Viet Nam, song bang
each nay hay each khac no van ehi phoi hp, dac biet trong boi canh Viet Nam
dang ngay cang ma
ciia
va hpi nhap sau hon vao cac quan he quoc te.
Tir
goe dp la nhan to tac dpng manh den nhan each van hoa tri

thire,
boi
canh phat trien tren the giai hien nay va trong vai nam tai diln ra vai nhirng dac
diem noi bat sau day:
-
Nin
kinh te the giai dang ehuyen dan sang
nIn
kinh te tri thiic v6i
khoa hpc, c6ng nghe phat triln den trinh dp cao, nguon
lire
phat trien quan
trpng nhat la tri tue con nguai, von tri thire ngay cang chiem ty trpng
Ian
trong
eau
thanh cua cac loai san pham. Dong thai vai su phat trien ciia
nIn
kinh te tri
thiic,
xu hu6ng phat trien
nIn
kinh te xanh ciing dang ngay cang dupe coi
trpng.
TAP CHI TAM
LV
HOC.
So
10
(127), 10 - 2009 17

- Toan eau hoa dang diln ra manh me tren pham vi
toaij
the gidi, co tac
dpng manh me den su phat trien cua tat ca cac
nude
tren the gi6i. Trong xu the
toan eau hoa, su hpp tac, giao luu
giiia
cac
nu6c
diln ra rpng khap tren nhilu
linh
vuc cupc song va nhirng gia tri noi trpi dang
dupe ua
chupiig,
bao gom ca
nhirng gia tri nghl nghiep, co kha nang chi phoi hanh vi
ling
xu cua rat nhilu
ngu6i
lao dpng tren pham vi toan the giai.
- He thong co sa ha tang th6ng tin - mang ngay cang pho cap vai nhieu
ehiie nang tien ich lam giam thieu
gi6i
han cua nhung gianh
gi6i
dia ly va tang
cuangkha nang tiep can cua m6i con nguai v6i tat ca cac loai thong tin co tren
toan the giai, dong thai ma them dia hat de m6i
ngudi

co the the hien y tuong
ciia ban than.
- Ngay cang nay sinh nhilu van dl co tinh toan eau
(cimg
xay ra a nhilu
noi tren the giai) va viec giai quyet chiing doi hoi
sir
tham gia cua nhilu nu6c.
Mot thanh phan khac gop phan tao nen boi canh phat trien hien nay la
dinh huang phat trien cua nuac ta. Yeu to nay co y nghia ra't quan trpng bai no
dat ra truoc tang
Idp
tri thiic nhiing nhiem vu ma hp phai thuc hien tren ca so y
thiic vl cac ehiic nang xa hpi
ciia
tang lap
minh.
Cho
tdi
nam 2020, Dang va
Nha
nu6e
ta da xae dinh:
*
- Day nhanh e6ng cupc CNH, HDH, di tat, don dau vai muc tieu tra
thanh nuac c6ng nghiep vao nam 2020.
- Tang cuang ma
ciia
va hpi nhap quoc te. Trong boi canh toan
eau

hoa
Viet Nam co nhilu ca hpi, song cung diing
tru6c
nguy ca ngay cang tut hau so
v6i nhilu nuoc tren the giai.
- Coi trpng vai tro
ciia
tang lap tri thiic trong qua trinh cong nghiep hoa,
hien
d^i
hoa dat nu6e, xem do la ngu6n luc quan trpng, tao nen
siic
manh ciia
m6i quoc gia trong chien lupc phat triln.
Boi
ccinh
phat triln neu tren dat ra truac tang lap tri thiic trach nhiem
phai CO
nhung thay doi 6i co
thi
hoan thanh dupe cac chiic nang xa hpi cua
minh.
Nhan to
CO
tac dpng true
tiep
den nhan each van hoa tri thiic Viet Nam
la viec
thuc thi cac
chiijh

sach cua Dang va Nha nuac doi vai tang 16p xa hpi
nay, bai viec thuc thi cac chinh sach co lien quan true tiep den hoat dpng nghe
nghiep
ciia
hp (nhu tao dilu kien lam
viec,
che do dai ngo,
each
thiic quan ly
hanh chinh va quan ly e6ng viec, hanh lang phap
ly
lien quan den hoat dong
ehuyen m6n ) va trong rat nhilu truang hpp, cung tac dong true tiep den cuoc
s6ng cua hp.
Noi
each khac, nhan to nay eo lien quan chat che v6i cac dong
ca
lam viec hien nay cua
ngudi
tri thiic.
18
TAP CHI'TAM
LV
HOC,
So
10
(127),
10
-
2009

Tren thuc te, nhan each van hoa tri thiic kh6ng phai chiu tac dpng cua
tirng nhan to rieng
11,
ma chiu tac dpng dong thai
ciia
nhiing nhan to do. Trong
khi do, trong m6i thai ky lich su, tac dpng cua nhiing nhan to neu tren la khac
nhau tuy vao trinh dp phat triln ciing nhu dinh huang phat trien ciia xa hpi va
quan trpng hon la
miic
dp tac dpng hay chilu hu6ng tac dpng ciia nhan to nay
CO
the lam noi ro hay han che tac dpng cua nhan to kia. Th6ng thuang neu viec
thuc thi cac chinh sach doi vai tri thire sat v6i yeu eau cua boi canh phat trien
chung va hai nhan to nay dat ra nhirng doi hoi manh me doi vai tri thiic
thi
nhirng net nhan each van hoa da dupe hinh thanh do tac dpng cua van hoa
truyin thong, nhung khong
phii
hpp vai xu the phat triln, thuang se an
Ian
a
tang
sau
nhan each. Ngupe lai, neu viec thuc thi cac chinh sach doi vai tri thiic
khong theo kip nhu eau phat trien trong giai doan
m6i thi
tac dpng cua van hoa
truyin thong thuang noi r5 hon th6ng qua nhiing bieu hien it thay doi cua
nhirng net nhan each van hoa da dupe

hinh
thanh do tac dpng
ciia
nhan to nay
hoac qua nhirng bien dang cua chiing cho
phii
hpp v6i boi canh mai. Chang han
nhu trong mot thai gian dai viec thuc thi cac chinh sach doi
v6i
tri thire a nuac
ta kh6ng theo kip nhiing yeu eau
ciia
thuc
tiln
phat trien, nen trong nhan each
van hoa tri thiic hien nay
v&n
noi ro mot so net nhu tinh sang tao, tinh than
canh tranh, tinh than hpp tac kh6ng cao, xu huang chuong bang cap, ua chuong
eon duang phat trien dl lam quan
vSn
noi kha ro. Day la nhung net van hoa da
dupe
hinh
thanh do tac dpng
ciia
phuang thiic giao due theo Nho giao,
ciia
tam
ly tieu nong va ngay nay chiing c6

thi
eon dupe cung co them do nhirng khiem
khuyet trong chinh sach hien hanh doi vol tri thiic hoac cac chinh sach xa hpi
noi chung Trong khi do, chiing ta eo the thay nhiing net nhan each nhu vay da
thay doi a nhiing tri thiic Viet
kilu
do tac dpng cua nhung dilu kien song a
nu6e
ngoai.
Vi
vay, de eo the du bao xu huang bien doi nhan each van hoa tri
thiic Viet Nam den nam 2020, theo chiing toi, can dac biet
chii
y den su tuang
tac trong tac dpng cua nhirng nhan to neu tren.
2.
Cac xu huang phat trien nhan
each
van hoa
tri
thuc Viet Nam
den nam 2020
Tu'
nhiing can
eii
neu tren va tren co so thuc trang
nhan
each van hoa tri
thiic Viet Nam hien nay, chiing
tPi

cho rang trong thai gian tai (den 2020) co
the du bao mot so xu huang bien doi nhan each van hoa tri thiic Viet Nam nhu
sau:
2.1.
/Vlot
hat nhung pham chat tu day, pham chat nhan each khac
can thiet cho hoat
dpng nghe
nghiep
ciia tri thiic
se duac kich hoat vd ngay
cang the hien ro
- Mot sd pham chat tu
chiy
nhu tinh sang tgo, tinh than phan bien, kha
nang du bdo ngdy cdng co ca
hpi
phat trien. Day la nhirng pham chat cot loi,
CO
tinh ban chat cua tri thiic va chiing dupe kich hoat bai qua trinh hpi nhap
TAP
CHI'TAM
LV
HOC,
S6
10
(127),
10
- 2009 19
quoc te ngay cang sau va rpng khap han. bai

sir
tuong tac va hop tac trong hoat
dpng nghe nghiep giua tri thiic Viet Nam va tri thiic nuac ngoai. nhat la tri thiic
cac nu6c phat trien han ngay cang nhilu. bai xuat khau moi truang lam viec
theo phong each c6ng nghiep va khoa hpc cua cac doi tac nuac ngoai vao Viet
Nam ngay cang tang manh, bai the che dan chu ngay cang dupe khang dinh va
duoc hien thuc hoa trong cupc song
thirc
tiln va bai nhiing doi hoi cap thiet cua
su phat trien dat nuac trong boi canh canh tranh ngay cang gay
gdt
han.
- Tinh nang dpng,
tinh
than n6
lire
hpc tap nang cao trinh dp
ehuyen
m6n phat triln manh
boi
tinh phiic tap va dac biet nhirng thay doi nhanh chong
cua khoa hpc, ky thuat. c6ng nghe. cua thuc tiln cupc song va bai
tinh
canh
tranh ngay cang
Ian
trong boi canh hinh thanh mot
san
chai toan eau.
-

Nilm
tin vao ban
than,
tinh
than trach nhiem, tinh than hop tac ngay
cang dupe nang cao do chat lupng ehuyen m6n cua tang lap tri thiic ngay cang
dupe nang cao. tiep can gan vol cac dong nghiep quoc te, do cac tieu chi danh
gia
ket qua e6ng viec ngay cang
eii thi
va ro rang han, do
nIn
khoa hpc, cong
nghe phat triln den trinh dp doi hoi su hpp tac ben canh kha nang tu duy doc
lap cua nguai tri thiic mai eo
thi
dat dupe ket qua trong cong viec mot each
nhanh chong dap
ling
nhu eau
ciia
thuc tiln cupc song.
Xu huang phat triln nay dupe kha nhilu tri thire
nhin
nhan la
ta't
yeu
trong boi canh toan eau hoa. ma
ciia
va Viet Nam ngay cang hpi nhap

sau
han
vao cac quan he quoc te. Do la ket qua ma tri thiic Viet Nam da va se chii dpng
thich ling
vai boi
canh phat triln
mai
dl eo the thuc hien dupe cac chiic nang
xa hpi cua
minh.
Mae du nhiing pham chat neu tren dupe kich boat nhung dinh
hudng
gia
tri e6ng
viec
(e6ng
viec
dupe ua thich) cua tri thiic
vln
eo xu huang nhu
hien
nay,
boi
xu huang do mot mat, phan anh ban chat cua tri thiic, mat khac,
thi
hien tac dpng cua van hoa truyin thong ma trong khoang 10-15 nam
tai
chua
thi
thay doi. Do la:

- Phan
Ian
tri thiic
coi
trpng tinh on dinh cua c6ng viec han la co
miic
thu nhap cao nhung e6ng viec eo tinh rui ro.
- Phan
Ian
tri thiic ua thich c6ng
viec
ban rpn, co nhilu ap luc di
liln vdi
thu nhap cao han la eong viec nhan cung voi thu nhap thap.
- Phan
Ian
tri thiic
eoi
trpng
hiing thii
trong eong
viec
han ca hoi thang
tien.
2.2. Ton tai song song nhung cap xu
hudng
trai
nguac
nhau nhung
khong mau thudn voi nhau

a. Trong xdc
duih
cdc muc tieu
Idm
viec:
20
TAP CHI TAM Ly
HOC,
So 10 (127), 10 - 2009
- Xu
iucdng
coi trpng quan diem thuc te, gan vai cupc song hien tgi trong
nhin nhdn cdc gid tri, trong xdc dinh cdc muc tieu cua hogt dpng nghe
ngliiep
ngdy cdng noi ro do yen can thuc te ngdy cdng
chii
trpng den hieu qua cong
viec. Xu huang nay
thi
hien qua mot so bilu hien sau:
+ Cac muc tieu
ciia
hoat dpng nghl nghiep ngay cang gan vai thuc tiln
cupc song, tinh den tinh kha thi va ngay cang dupe xae dinh cu
thi
dl co
thi
thuc hien dupe ca vai tro nhu cac tieu ehi danh gia hieu qua
cPng
viec. Dilu

nay da va dang diln ra th6ng qua mot bieu hien nho la quan niem vl sang tao
ciia tri thiic da thay doi trong nhiing nam
viia
qua. Ket qua khao sat cho thay
83,2%
so nguai cho rang sang tao la khi eo nhirng y kien mai, du la nho trong
ITnh
vuc ehuyen m6n va chi eo 16,8%
-"
dong y rang sang tao phai la eo nhiing
kham pha quan trpng dupe chu y trong
ITnh
vuc ehuyen m6n (trong khi do ket
qua khao sat nam 2002 tren can bp nghien
cii'u
khoa hpc xa hpi va nhan van
cho cac so lieu tuong
ling
la 59,4% va 40,6%). Xu huong thay
dPi
quan niem
nhu vay
phii
hpp hon v6i trinh dp phat triln khoa hpc a Viet Nam va trinh dp
cua tri thiic nu6c ta hien nay va do do trong nhirng dilu kien quan ly tot, quan
niem do se de tra thanh luc kich thich tri thiic n6
lire
lam viec hon.
-I-
Thu nhap ngay e6ng cang dupe eoi trpng bai no kh6ng

ehi
lien quan
true
tiep den cupc song hang ngay cua con
nguoi
ma tri thiic xem no nhu mot
tieu chi
thi
hien su danh gia
ciia
xa hpi vl hieu qua lao dpng cua tri thiic va doi
hoi cac nha quan ly phai thuc hien danh gia theo tieu chi nay.
Xu
hu6ng
dl cao nhung gia tri thuc te tao ra bilu hien
bl
noi la tri thiic
chii
trpng den nhung muc tieu gan, muc tieu
trude
mat va nhung muc tieu nay
CO
tac dung thiic day tinh tich cue trong hoat dpng nghl nghiep
eiia
tri thiic
manh hon so vai nhiing muc tieu dai han.
- Cung
v6i
xu huong dl cao nhung gia tri thuc te
thi

ddn xuat hien vd
ngdy cdng noi ro tam nhin ddi hgn trong gidi quyet cdc van de cua hien
ten.
Xu
huang nay nay sinh do nhu eau vl nang cao chat lupng cupc song ngay cang
phat triln va viec dap
ling
nhu eau nay
ciia
eon nguai ngay cang tot, dong thai
nhung van
6Q
toan eau, dac biet la nhung van dl lien quan den m6i truang, khi
hau toan eau bupe nguoi tri thiic phai eo
tiim
nhin dai han trong giai quyet cac
van
6Q.
eiia
hien tai. Tuy nhien,. den khoang nam 2020, theo du bao
eiia
mot so
nha kinh te hpc, neu Viet Nam tan dung dupe nhiing dilu kien va co hpi thuan
Ipi
6Q
phat triln,
nIn
kinh te nuoc ta moi dat dupe
miic
trung

binh,
gan vai cac
nu6c
NICs
hien nay (4). Dilu do co nghTa rang khi do
miic
song
eiia
nguai dan
Viet Nam, trong do co tri thiic cung
chi
dat
miic
trung
binh
the giai va kha
nartg
Nha nuac hay cac c6ng ty, tap doan, doanh nghiep tu nhan dau tu cho
nhu'ng
nghien cuu dai han, nhiing nghien
eiiu
co ban con han che. Nhiing dilu
nay lam cho trim nhin dai han
eiia
tri thiic trong giai quyet cac van dl
ciia
hien
tai
dii
da dupe quan tam den. nhung chua phai la pho bien va chua that su co

TAP CHI TAM
LV
HOC, So 10 (127), 10-2009 21
siic
manh thiic day tri thiic lam viec bang nhirng muc tieu cu
thi,
eo
thi
dat
dupe
VOI ehi
phi han che va trong
thai
gian ngan
(kinh
nghiem Nhat Ban - 5).
b. Trong dinh huang gid tri cd nhdn - cong dong:
-
Ccic
gia tri khang dinh vai tro
Cai
Toi - nhan each ngay cang dupe coi
trpng. Nhu eau dupe t6n trpng, dupe
thi
hien chinh kien cua ca nhan ve cac van
dl xa hpi. dupe dong gop
siic
minh cho
sir
phat triln chung ngay cang phat

triln.
- Cling
\'ai
xu huang nay la
sir
quan tam den nhiing gia tri cong dong
nhu
COI
trpng moi truang
sinh
hoat chung. nhirng nhu eau chung cua ca cong
dong, su tuong trp nhung nhom yeu the,
nhOng
truang hpp
riii
ro, bat hanh,
chii
trpng phiic
Ipi
xa hpi ciing tra nen ph6 bien han. ,.••;:
c.
Trong
dinh hudng gid tri ddn tpc -
nlidn
logi:
-'
•
• •
Long tu t6n dan tpc ngay cang noi ro cung vai
sir

phat triln di len ciia
dat nuoc do trong boi canh toan eau hoa. Viet Nam ma
eiia
va hpi nhap cang
sau
vao cac quan he quoc te
thi
eon nguai cang eo nhilu ca hpi so sanh cac
nIn
van hoa khac nhau. y thiic ro rang hon
\'l
vai tro to
Ian
cua viec giii
gin
ban sac
van hoa dan tpc trong qua trinh toan eau hoa vai yeu eau canh tranh cao. Tuy
nhien. vai xu huang dl cao
nhOng
gia tri thuc tiln
thi
cac gia tri van hoa dan
tpc dupe danh gia dual goe dp eo
gia
tri. eo y nghTa cho
sir
phat triln cua hien
tai va tuong lai. Vi vay. eo kha nang xuat
hien
xu huang long tu ton dan tpc

dupe khang dinh qua nhirng n6
lire ciia
tri thiic
noi
rieng va toan dan tpc noi
chung cho
sir
phat trien cua
hien
tai va \'uan len trong tuong lai han la bao luu
cac gia tri van hoa truyin thong (dac biet la cac gia tri ling xu giira nguai
v6i
nguai,
voi
cac nhom xa hpi khac nhau). Vl ban chat, day cung la mot bieu hien
tam ly dan tpc. Trong lich
sir
may ngan nam dung nuac va giii nude, trong cac
cupc tiep bien van hoa. nguoi
Viet
Nam. dan dau la tang lap tri thiic da eo eai
nhin
rat thuc te va
linh
hoat trong viec tiep thu cac gia tri van hoa nuac ngoai
nham phat triln van hoa dan t6c: hp
chii
yeu chi
tiep
thu (va bao luu) nhirng gia

tri van hoa eo
Ipi
cho cupc song hien thuc (2. 3).
- Ciing
VOI
long tu t6n dan tpc
thi
y thiic vl viec t6n trong van hoa eiia
cac dan tpc khac tren the
giai
cung phat triln. Ben canh
66,
do la tang lap tien
tien trong xa
hpi.
la tang lap eo co hpi
tiep
can nhanh nhat
vai
nhung gia tri co
ban
ciia
nhan loai trong
boi
canh toan eau hoa, ma cua va hpi nhap, nen tang
lap tri thiic
Viet
Nam se ngay cang dl cao nhiing
gia
tri ca ban chung nhat cua

nhan
loai
va
doi
hoi dupe hien thuc hoa nhirng gia tri do trong thuc tiln cupc
song. Do la nhirng
gia
tri nhu hoa
binh.
tu do. dan chu, cong bang ton
trone
di
biet
, .
.
Nhu vay,
gia
tri dan tpc va gia tri nhan loai ngav cang hoa quyen vao
nhau dan den eh6 tu duy mang tinh toan
eau hinh
thanh va phat triln. Tri thiic
22
TAP CH[ TAM Ly
HOC,
So
10
(127),
10
-
2009

ngay cang quan tam nhieu hon den nhiing van dl chung ciia nhan loai, ciia tri
thiic cac nuac khac tren the giai va mong muon gop tieng noi cua
minh
vao
viec giai quyet nhirng van dl do. Quan niem vl "phuc vu dan tpc" va "phuc vu
nhan loai" cung tra nen thoang han va gan ket vai nhau hon. Hp cho rang
"phuc vu dan tpc cung la phuc vu nhan loai" va ngupe lai. Tuy nhien, ve
thii
nhat
van dupe
coi trpng
hon.
Mac dii vay, co kha nang se xuat hien nhilu han
nhiing tri thiic Viet Nam lam viec xuyen bien giai, doi tupng phuc vu cua hp la
cu dan toan eau,
chii
khong tinh den bien giai mot quoc gia cu
thi
nao do. Day
la mot du bao ma GS. Tran Hiiu Diing da neu ra (1). Tuy nhien, khac
v6i
Tran
Hiru Dung (cho rang v6i nhiing tri thiic nhu vay
thi
tinh than quo'c gia eiia hp se
phai
lat),
chiing t6i cho rang
v6i
nhirng nguai tri thiic Viet Nam - cu dan toan

eau
thi
y thiic quoc gia, y thiic vl dan tpc tinh cua hp van ton tai trong sau tham
tam hon hp: Day la mot dac dilm van hoa truyin thong
eiia
dan tpc Viet noi
chung va tri thiic Viet Nam noi rieng. Net van hoa nay kh6ng dl phai
m6
trong
khoang 10-15 nam
tdfi.
Day la co so de Dang va Nha nuoc xay dung cac chinh
sach thu
hiit
tri thiic Viet kilu, tri thiic Viet Nam - cu dan toan eau dong gop
siic
minh cho eong cupc xay dung va phat triln dat nuoc.
d. Trong dinh
liudng
gid tri ve moi trudng xd hpi:
Cho den nam 2020 dinh huang gia tri vl moi truong xa hpi (lien quan
den quan ly xa hpi, phiic
Ipi
xa hpi, an toan xa hpi, quan he
giiia
phat triln kinh
te va bao ve m6i truang )
ciia
tang lap tri thiie Viet Nam se it eo
nhu'ng

thay
doi
Ian
so v6i hien nay. Hp mong muon dupe song trong xa hpi dupe quan ly
chat che dam bao m6i truang song an toan cho tat ca mpi nguai, mot xa hpi co
phiic
Ipi
xa hpi rpng rai, h6 trp cho cac nhom yeu the;
sir
phat triln kinh te phai
dam bao
btio
ve dupe moi truong, nhung la mot xa hpi phan phoi dua tren hieu
qua eong viec. Dinh huang gia tri vl m6i truong xa hpi nhu vay
phii
hpp v6i
dac diem tam ly truyin thong
ciia
eon nguai Viet Nam noi chung va tri thiic
Viet Nam noi rieng la ua thich mot cupc song yen
lanh,
it co nhiing bien dpng
16n. Va hon niia, cho den giai doan hien nay, tren the gi6i quan dilm vl phat
trien kinh te bang mpi gia da kh6ng eon dupe dl cao. Nhung hien tupng tieu
cue nay sinh trong xa hpi
ciia
cac nuoc phat triln da lam cho cac nha hoat dpng
•
xa hpi va cac to ehiie quoc te quay tra lai quan tam nhilu hon den nhirng gia tri
phi kinh te trong cupc song

eiia
eon nguoi nhu cam nhan vl hanh phiic trong
. cupc song, phiic
Ipi
xa hpi rpng rai cho nhung nhom eo nguy co gap
riii
ro cao,
tinh an toan
ciia
moi truong song Xu huang nay tren the giai duang nhu la
nhan to
CO
gia tri ciing co cho dac dilm tam ly truyin thong neu tren
ciia
nguai
Viet Nam, trong do eo tri thiic.
Nhung xu huang bien doi nhan each van hoa cua tang lap tri thiie Viet
Nam neu tren la ta't yeu. Tuy nhien,
miic
dp bien doi diln ra nhanh hay cham
lai tuy thupc rat nhilu vao viec cac chinh sach cua Nha nuoc doi vai tri thiic
TAP CHI
TAM
Ly
HOC, So 10 (127), 10 - 2009 23
dupe thuc
thi
nhu the nao trong thuc
tiln
cupc song. Chang han, neu nhu chinh

sach luong va dai ngp doi vai tri thiic chua thoa dang,
thi
duang nhien tri thiic
van phai danh nhilu su quan tam cho viec
tim
kiem thu nhap dam bao cupc
song va do do dii tu duy sang tao
\in
phat triln do
doi hoi
cua thuc tien phat
triln. song hieu qua
dat'dupe chac
ehan se han che. Hoac neu nhu trong chinh
sach su dung can b6. tinh trang chu6ng bang cap mot each
hinh
thiic kh6ng
dupe khac phuc
thi
nhilu hien tuong tieu cue hien nay nhu sao chep y tuong,
thieu trung thuc trong c6ng bo ket qua nghien cuu se tra nen tram trpng va
tinh VI
hon (kinh nghiem cua Trung Quoc)
Vi
vay, van dl
doi mdi
cac chinh
sach
eiia
Dang va Nha nu6e doi vol tri thiic va hien thuc hoa cac chinh sach do

trong cupc song eo y nghTa rat quan trpng doi vai qua trinh phat triln nhan
each van hoa tri thiie trong nhiing nam tai day.
Tai lieu tham khao
1.
Tran Huu Dung. Tri thuc Viet Nam thdi toan cdu hod: Tu duy, ky vgng, trdch
nhiem,
Bai viet cho ky yeu
\'inh
danh nha toan hoc - GS Dgng
Dinh
Aug, dang tren
http//chungta.com/desktop.aspx/ChungTa-SuvNgam/SuyNgam/5/2/2008).
2.
Tran
Dinh Hucru
(1996), Den hien dai
tUtruyen
thong, NXB Van hoa.
3.
Nguyen Ngoc (2006).
Nghl
them
ve
ban sac, trong
quyIn
Van hoa thai hpi nhap
(nhieu tac gia), NXB Tre.
4.
Mot so van
de

co ban ve kinh te'tri thuc - ca hoi vd thach thuc dat ra cho Viet Nam,
De tai trong diem Dai hpc Quoc gia Ha Npi do PGS.TS. Phi Manh Hong lam chii
nhiem. 2006.
5.
Vien Khoa hpc giao
due
Viet Nam (2008), Kinh nghiem
ciia
mot sd
nude
ve phat
trien gido
due
vd dao tgo khoa hoc vd cong nghe gan vdi xdy dUng dpi ngu tri
thi'tc,
NXB Chinh tri quoc
gia.
Ha Npi.
6.
Kit
qua khao sat thuc
tiln
nam 2008 cua dl tai cap nha nuoc "Nhan
each
van hoa
tri thiic Viet Nam trong tien trinh mo
cira
va hpi nhap quoc te" do Vien Tam ly hoc
chu
tri,

PGS.TS. Le Thi Thanh Huong lam
chii
nhiem. •.
,
f^:;
24
TAP CHI'TAM
Ly
HOC.
So
10
(127),
10
-
2009