Soan bai noi dung va hinh thuc cua van ban van hoc sieu ngan (1)

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Soạn bài Nội dung và hình thức của văn bản văn học siêu ngắn- Ngữ văn
10
I. Hướng dẫn học bài
Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):
a. Đề tài:
+ Mỗi tác phẩm mang một đề tài – lĩnh vực cuộc sống mà nhà văn lựa chọn,
thể hiện trong tác phẩm văn học.
+ Việc lựa chọn đề tài là bước đầu biểu hiện khuynh hướng và ý đồ sáng tác
của nhà văn.
VD: Nguyễn Khuyến trong chùm thơ thu, nhà văn chọn đề tài mùa thu để
miêu tả cảnh thu điển hình ở Bắc bộ Việt Nam.
Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):
- Chủ đề là vấn đề chủ yếu, bức xúc nhất nổi lên từ đề tài buộc tác giả phải thể
hiện, phải bày tỏ thái độ, có ý kiến đánh giá.
- Có tác phẩm nhỏ, ngắn nhưng chủ đề lớn (Nam Quốc sơn hà – Lí Thường
Kiệt)
- Có tác phẩm đồ sộ thì chủ đề lại nhỏ (Tam quốc diễn nghĩa – La Quán
Trung)
Trong các tác phẩm có giá trị lớn có khi có nhiều chủ đề có chủ đề chính, có
chủ đề đan xen (Sử thi Đăm săn)
Câu 3 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):
Mối quan hệ giữa cảm hứng và tư tưởng trong văn bản văn học: tổng hợp,
thống nhất trong văn bản và bổ sung cho nhau.
Câu 4 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):
Nội dung và hình thức khơng thể tách rời mà thống nhất chặt chẽ trong tác
phẩm văm học, nội dung tư tưởng cao đẹp biểu hiện trong hình thức hồn mĩ,
nhiều tác phẩm ưu tú đã đạt sự thống nhất ấy.
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

- Điểm giống nhau: tình cảnh cơ cực của người nơng dân trước Cách mạng
tháng Tám.
- Khác nhau:
+ “Tắt đèn” miêu tả cuộc sống của người nông dân ở nông thôn trong những
ngày sưu thuế bị dồn đến bước đường cùng phải bán con vẫn không xong buộc
phải vùng lên phản kháng.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ “Bước đường cùng” miêu tả cuộc sống hằng ngày diễn ra quanh năm suốt
tháng của người nông dân. Họ bị áp bức, bóc lột, bị bọn địa chủ dùng thủ đoạn
cho vay nặng lãi để cướp lúa, cướp đất nên lâm vào bước đường cùng, khơng
lối thốt phải đứng lên chống lại.
Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):
Tư tưởng của bài thơ Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm:
- Nội dung bao hàm cả bài thơ là sự nhận thức của người con về cơng ơn của
mẹ.
- Hai khổ thơ đầu nói đến lịng mong mỏi đợi chờ cũng như cơng phu khó
nhọc của người mẹ khi chăm sóc cây trái trong vườn (Những mùa quả ... thăm
lặng mẹ tôi).
- Từ chuyện trồng cây chuyển sang chuyện trồng người (khổ thơ cuối). Tác giả
ví mình như một thứ quả mà người mẹ đã gieo trồng. Phải cố gắng học tập
trau dồi để xứng đáng với tấm lịng người mẹ đã cất cơng ni nấng dạy dỗ, và
kì vọng vào tương lai của con mình.
- Nhưng sau đó, là nỗi "hoảng sợ" của đứa con:
Tơi hoảng sợ, ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn cịn một thứ quả non xanh.
Nỗi "hoảng sợ" đó là sự lo lắng sâu sắc của đứa con. Nó chính là biểu hiện cao

của ý thức trách nhiệm phải đền đáp công ơn người đã ni nấng dạy dỗ mình.
Chữ "mẹ" ở đây có thể hiểu rộng ra là Tổ quốc. Đó là tư tưởng của bài thơ.
Mời các bạn xem tiếp tài liệu tại: />
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí