Thuyet minh ve khu danh thang tay thien

Đề bài: Thuyết minh về khu danh thắng Tây Thiên
Bài làm 1
“Ai lên ngắm cảnh Tây Thiên,
Mải mê thưởng ngoạn chớ quên đường về”
Tên gọi Tây Thiên mang ý nghĩa là “nơi các nhà sư Tây Thiên (Ấn Độ) tu
hành”, được đặt để ghi nhớ giáo đoàn đầu tiên tới từ Ấn Độ vào Việt Nam
truyền đạo. Vào thế kỷ III trước công nguyên, phái bộ thứ tám của vua A Dục
đã tới nơi đây hoằng dương Phật pháp. Bị thu hút bởi cảnh sắc núi non liên
hoàn hùng vĩ và u nhã, có suối chảy nước trong, thác ghềnh, non cao, rừng rậm,
giáo đoàn đã dừng chân tu hành, xây dựng thành Nê Lê và chùa Địa Ngục. Tới
thời Trần, đây là trung tâm Phật giáo thâm uy giống như Yên Tử và Đông
Triều. Các địa danh khác như Suối Giải Oan, suối Trường Sinh, chùa Đồng Cổ,
rừng thông già đại thụ là nơi nhiều đời cao tăng tu tập, hành trì và viên tịch.
Người ta cũng đã tìm đc 3 bia mộ đá và di cốt của Giác Linh Ngã Thiền Sư,
Võng Sơn Thiền Sư, Cúc Khê Thiền Sư. Ngồi ra cịn nhiều nền chùa cổ và các
di chỉ hiếm hoi dưới nền đất rừng Tây Thiên được ghi lại trong sách Kiến Văn
Tỉ Lục của Lê Quý Đôn.
Nơi đây cũng đã xây dựng Thiền Viện Trúc Lâm lớn nhất cả nước, cùng với
cảnh quan thiên nhiên kỳ vỹ. Theo nhiều tư liệu nghiên cứu, Tây Thiên còn là
chốn tổ phật giáo Việt Nam. Vào khoảng 2300 trước Cơng Ngun, nơi đây đã
có chùa “Tây Thiển cổ tự.” Năm 2450 trước Công Nguyên, một lần Vua Hùng
Vương thứ 7 lên núi Tam Đảo cầu tiên đã thấy ở đây có chùa thờ Phật. Xác
định đây chính là cái nôi của phật giáo, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam đã khởi
công xây dựng Thiền Viện Trúc Lâm trên nền chùa cổ Thiên Ân cổ, có diện
tích rộng 4,5ha, rừng ngoại vi rộng 50ha. Khi xây dựng thiền viện, các nhà
khoa học cịn tìm thấy hàng ngàn hiện vật có niên hiệu từ thời Lý, Trần, Lê,
Mạc, Nguyễn và các di chỉ khảo cổ về phật giáo minh chứng rõ thêm về chốn
tổ phật giáo.
Tây Thiên là nơi thờ Quốc mẫu Lăng Thị Tiêu, người được Hùng Chiêu Vương
thứ 7 lập làm Chính Vương Phi, có cơng giúp vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi,
thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa, giữ lửa trong buổi bình minh của dân

tộc.
Bài làm 2
Khu danh thắng Tây Thiên là một quần thể kiến trúc cổ xưa với chùa, đền,
miếu, bia đá... mang đậm dấu ấn lịch sử văn hóa, nằm giữa khung cảnh núi cao
rừng thẳm, suối thác hữu tình. Tây Thiên còn là trung tâm thờ Mẫu và Phật
giáo lâu đời ở Việt Nam, thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.
Nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 65 km về phía Tây Bắc, Khu danh thắng Tây
Thiên (thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc) là một quần thể
văn hóa du lịch tổng hợp, đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng di
tích lịch sử văn hóa quốc gia từ năm 1991.
Khu danh thắng Tây Thiên có diện tích khoảng 148ha, nằm trên sườn ngọn núi
Thạch Bàn thuộc dãy Tam Đảo. Khu danh thắng Tây Thiên được tọa lạc trong
lòng chảo rừng nguyên sinh Tam đảo, tại trung sơn điểm giữa các huyệt mạch
quốc gia gồm Đền Hùng của nhà nước Văn Lang thời các vua Hùng dựng nước,
Hoa Lư của cố đô nước Đại Việt, núi Tản- Sông Đà, các trụ xứ phật giáo thâm

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


uy như Chùa Hương, Yên Tử; tất cả tạo nên một thế phong thủy vững chãi dựa
vào mạch núi thiêng tỏa ra đồng bằng rộng mở và tràn xuống phương Nam,
hướng về biển lớn.
Tương truyền từ xa xưa, Ngài Khương Tăng Hội - một nhà tu hành Ấn Độ
trong chuyến viễn du sang phía Đơng, thấy cảnh núi rừng u tịch và trang nhã đã
chọn nơi đây dựng lều làm chốn nghỉ chân và truyền bá đạo Phật. Đời vua
Hùng thứ 6 tên là Hùng Chiêu Vương lên chùa Thiên Ân (trên đỉnh núi Tam
Đảo) để cầu tự khi trở về đã gặp bà Lăng Thị Tiêu - (Bà được sinh ra từ khí
thiêng của núi rừng Tam Đảo, chuyên trừ bạo cứu dân, phổ độ dân chúng) đã
rước bà về làm vợ.
Bước vào khu di tích du khách bắt gặp cây đa chín cội ngả bóng mát xuống

Hữu Huyền Cung (nhân dân vẫn quen gọi là đền Thõng). Phía sau là dòng suối
Giải Oan (còn gọi là Bát Nhã Tuyền). Ngược lên phía trên là Thác Bạc - dịng
nước thơm của núi rừng Tây Thiên, với độ cao hơn 40m nước đổ xuống trắng
xoá như giát bạc, chảy ra hợp lưu với suối vàng ở Hồ Sen rồi chảy ra khe Giải
Oan. Ngược lên Đầm Sen, Ao Dứa, núi Rùng Rình, nơi đây cịn lưu giữ một hệ
động thực vật rất có giá trị. Từ đây ngược lên khoảng 3 cây số nữa sẽ tới chùa
Đồng Cổ, đúc toàn bằng đồng tốt. Trong chùa thờ hai tượng Phật, cho tới nay
niên đại và lai lịch về hai pho tượng này vẫn là một bí ẩn mà các nhà khảo cổ
học vẫn chưa tìm ra lời giải.
Từ xa, du khách đã nhìn thấy Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên thuộc dòng thiền
Trúc Lâm Yên Tử là một trong những thiền viện lớn nhất của Việt Nam. Thiền
viện Trúc Lâm Tây Thiên xây dựng ngay bên cạnh Khu di tích danh thắng Tây
Thiên cổ tự. Đây là nơi đào tạo về Phật giáo một cách có hệ thống, tạo điều
kiện để Phật giáo Việt Nam phát triển cả về bề rộng cũng như chiều sâu và đẩy
mạnh giao lưu với các dòng phật giáo của các nước khác và là một trong những
nơi phát tích sớm nhất của Phật giáo Việt Nam.
Nằm phía bên tay trái cổng Tam Quan dẫn vào Khu trung tâm lễ hội là Đại Bảo
tháp Tây Thiên - một kiệt tác nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Kim Cương Thừa
đang dần hồn thiện để chào đón Phật tử và du khách về thăm quan. Đại Bảo
tháp Tây Thiên được thiết kế ba tầng, cao 37m. Trong đạo Phật, bảo tháp có ý
nghĩa vơ cùng quan trọng vì là nơi chứa đựng tâm giác ngộ của chư Phật, thể
hiện ngũ đại thanh tịnh (đất, nước, gió, lửa, khơng khí).
Điểm dừng chân tiếp theo của khách hành hương tại Tây Thiên là đền Thỏng,
hay cịn gọi là đền Trình. Đền Thỏng được coi là “cửa ngõ” dẫn lên khu di tích
đền Thượng trên đỉnh núi. Ngơi đền hiện tại được xây dựng vào năm 1998 theo
kết cấu chữ đinh trên nền ngôi đền cũ, hướng ra không gian rộng lớn với cây đa
chín cội sừng sững trước cửa đền như một chứng nhân lịch sử linh thiêng. Tại
đền còn lưu giữ một bia đá 4 mặt từ năm Bảo Thái thứ 5 (1723) ghi nhận nơi
đây là “Tam Đảo linh sơn”, một quả chuông đúc vào năm Thiệu Trị thứ 2
(1842), một bản thần tích vào năm Bảo Đại thứ 12 (1937), một khánh đồng và

một số hoành phi, câu đối. Tất cả là các chứng tích lịch sử – văn hoá rất giá trị,
khẳng định sự quan tâm của nhiều triều đại đối với danh thắng Tây Thiên cũng
như vị thế “địa linh bậc nhất” cả nước của quần thể di tích này..
Qua đền Thỏng là tới đền Cậu. Đền Cậu khởi nguồn là khe Trường Sinh, tương
truyền là nơi “Cậu” ngự lại chiêu mộ và nuôi quân để đi theo phò Quốc Mẫu.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Đền vừa được tu sửa lại vào năm 1993. Người ta lên đền Cậu để cầu tài, cầu
phúc, lộc, thọ và những nguyện ước tốt đẹp về mặt tình duyên và con cái. Đó
chắc chắn sẽ là khởi đầu tốt nhất cho mỗi người khi đến với Tây Thiên.
Từ đền Cậu đi thêm khoảng 2 km nữa sẽ đến đền Cơ. Đền Cơ cũng có niên đại
lâu đời và hiện đang thờ Cô Bé, tương truyền là một vị con nhà Trời đã cùng
Quốc Mẫu giúp dân giúp nước. Cảnh sắc nơi đây thanh nhã, khống đãng và
n bình với thảm thực vật phong phú cùng khí hậu quanh năm trong lành, mát
mẻ. Dòng suối Giải Oan cùng giếng nước cổ sát chân đền tăng thêm vẻ tịch
mịch và thanh tĩnh cho không gian nơi đây. Rất nhiều khách hành hương từng
đến đền Cô đã thừa nhận rằng “suối và giếng này rất thiêng”. Nếu ai lấy nước
từ đó dâng lên cùng lễ vật rồi uống sẽ thấy trong lòng thư thái, thanh thản và
tịnh tâm đến lạ lùng.
Men theo một lối rẽ quanh co trong rừng, qua các khe suối nhỏ, các gốc cây
bám rễ sâu vào lòng đất từ đền Cô sẽ tới Tịnh thất Tây Thiên. Cảnh vật nơi đây
tinh khôi, nguyên sơ và u tịch. Tịnh thất Tây Thiên ban đầu chỉ là một thảo am
nhỏ của ba sư cơ trẻ ẩn tu, sau đó phát triển rộng rãi theo pháp môn Mật tông
Tây Tạng của dòng truyền thừa Drukpa nhưng chỉ nhận sư nữ. Dòng truyền
thừa này đã có lịch sử trên 800 năm, qua 12 đời Pháp vương với vô số hành giả,
trải rộng từ Á sang Âu. Đã có 12 vị ni sư Tây Thiên được cử đi cầu pháp, thọ
học các nghi quỹ và pháp tu Mật tông ở một ni viện tại Nepal. Mọi sinh hoạt và
tu tập của chư ni đều do ba vị chức sự quản lý và điều hành dưới sự lãnh đạo

của một sư bà, trong đó, một vị chịu trách nhiệm về nghi lễ và đời sống ni
chúng, một vị chịu trách nhiệm về giáo dục và một vị chịu trách nhiệm về
ngoại giao.
Rừng Tây Thiên có những cây thơng đã sống đến ngàn năm tuổi. Hệ động vật
Tây Thiên cũng khá phong phú, có 4 lớp, 26 bộ, 86 họ và 281 lồi, trong đó có
những lồi động vật q hiếm như rùa vàng, gà lơi trắng, voọc đen má trắng,
voọc mũi hếch, cá cóc Tam Đảo… Sự đa dạng sinh học cùng với hệ thống các
đình chùa có giá trị văn hóa và khảo cổ khiến Tây Thiên có sức hấp dẫn lớn với
khách du lịch và các nhà nghiên cứu.
Đến với Tây Thiên, du khách còn được chiêm ngưỡng cảnh đẹp thơ mộng của
núi rừng Tam Đảo, được tận hưởng bầu khơng khí trong lành, được thưởng
thức một bản nhạc được phối bởi tiếng nước róc rách, tiếng chim hót líu lo …
Lê Q Đơn trong "Kiến văn tiểu lục" đã nói về Tây Thiên: "…bên dưới sắc
nước như chàm, sâu thẳm không thấy đáy; sườn núi có chùa Tây Thiên Cổ Tự,
tre xanh, thông tốt, cảnh sắc thanh nhã, rộng rãi, trên đỉnh núi cao lại có chùa
Đồng Cổ, vừa lên vừa xuống phải mất hai ngày, từ phía tả khe Giải Oan trèo
lên núi đến hồ sen, nước xanh biếc, trong hồ có thứ đá lạ và có sen đỏ, hoa nở
bốn mùa".
Tây Thiên từ lâu đã trở thành một khu di tích, danh lam thắng cảnh có giá trị
nhiều mặt, nơi đây vừa được coi như một quần thể di tích kiến trúc, vừa có
cảnh quan sơn thủy hữu tình, địa thế “long chầu, hổ phục”… đã biến Tây Thiên
thành điểm du lịch tâm linh ít nơi nào sánh kịp. Tây thiên đã và đang được
trùng tu tôn tạo hệ thống đền, chùa, thảo am… từng bước khẳng định vị trí của
một trung tâm tín ngưỡng giao thoa giữa văn hóa Phật giáo và tín ngưỡng thờ
Mẫu mà khơng làm mất đi vẻ đẹp cổ xưa vốn có.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Bài làm 3

Nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 65 km về phía Tây Bắc, Khu danh thắng Tây
Thiên (thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc) là một quần thể
văn hóa du lịch tổng hợp, đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng di
tích lịch sử văn hóa quốc gia từ năm 1991.
Khu danh thắng Tây Thiên được tọa lạc trong lòng chảo rừng nguyên sinh Tam
đảo, tại trung sơn điểm giữa các huyệt mạch quốc gia gồm Đền Hùng của nhà
nước Văn Lang thời các vua Hùng dựng nước, Hoa Lư của cố đô nước Đại
Việt, núi Tản- Sông Đà, các trụ xứ phật giáo thâm uy như Chùa Hương, Yên
Tử; tất cả tạo nên một thế phong thủy vững chãi dựa vào mạch núi thiêng tỏa ra
đồng bằng rộng mở và tràn xuống phương Nam, hướng về biển lớn.
Tương truyền từ xa xưa, Ngài Khương Tăng Hội - một nhà tu hành Ấn Độ
trong chuyến viễn du sang phía Đơng, thấy cảnh núi rừng u tịch và trang nhã đã
chọn nơi đây dựng lều làm chốn nghỉ chân và truyền bá đạo Phật. Có đơi câu
đối ở đây đã viết rằng:
“Tây Thiên khởi nguồn Phật kiếp kiếp truyền đăng tục diện mãi truyền hằng
Yên Tử mở lối thiền đời đời đức hóa lưu phương ln chuyển khắp”.
Với mỗi người, chuyến hành hương Tây Thiên là một sự Đến hay Trở về, song
cả hai hành trình đều tràn ngập niềm hỷ lạc, an bình tự tại. Cảnh sắc thiên
nhiên sơn kỳ thủy tú, hùng vĩ, thanh bình và ngoạn mục đẹp trong từng giây,
từng khoảnh khắc. Đó là cảnh núi rừng nguyên sơ, là những ngôi Cổ tự, Thảo
am Tịnh thất cheo leo trên độ cao ngút ngàn hay nguồn Bát Nhã tuyền róc rách
ca lên khúc nhạc hồn hương từ vơ thủy. Xa xa dịng Thác Bạc trắng xóa như
dải ngân hàng vắt mình thả xuống từ trời cao xanh thẳm tạo nên một bầu khơng
khí thanh bình.
Từ xa, du khách đã nhìn thấy Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên thuộc dòng thiền
Trúc Lâm Yên Tử là một trong những thiền viện lớn nhất của Việt Nam. Thiền
viện Trúc Lâm Tây Thiên xây dựng ngay bên cạnh Khu di tích danh thắng Tây
Thiên cổ tự. Đây là nơi đào tạo về Phật giáo một cách có hệ thống, tạo điều
kiện để Phật giáo Việt Nam phát triển cả về bề rộng cũng như chiều sâu và đẩy
mạnh giao lưu với các dòng phật giáo của các nước khác và là một trong những

nơi phát tích sớm nhất của Phật giáo Việt Nam.
Nằm phía bên tay trái cổng Tam Quan dẫn vào Khu trung tâm lễ hội là Đại Bảo
tháp Tây Thiên - một kiệt tác nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Kim Cương Thừa
đang dần hồn thiện để chào đón Phật tử và du khách về thăm quan. Đại Bảo
tháp Tây Thiên được thiết kế ba tầng, cao 37m. Trong đạo Phật, bảo tháp có ý
nghĩa vơ cùng quan trọng vì là nơi chứa đựng tâm giác ngộ của chư Phật, thể
hiện ngũ đại thanh tịnh (đất, nước, gió, lửa, khơng khí).
Điểm dừng chân tiếp theo của khách hành hương tại Tây Thiên là đền Thỏng,
hay cịn gọi là đền Trình. Đền Thỏng được coi là “cửa ngõ” dẫn lên khu di tích
đền Thượng trên đỉnh núi. Ngơi đền hiện tại được xây dựng vào năm 1998 theo
kết cấu chữ đinh trên nền ngôi đền cũ, hướng ra không gian rộng lớn với cây đa
chín cội sừng sững trước cửa đền như một chứng nhân lịch sử linh thiêng. Tại
đền còn lưu giữ một bia đá 4 mặt từ năm Bảo Thái thứ 5 (1723) ghi nhận nơi
đây là “Tam Đảo linh sơn”, một quả chuông đúc vào năm Thiệu Trị thứ 2
(1842), một bản thần tích vào năm Bảo Đại thứ 12 (1937), một khánh đồng và

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


một số hoành phi, câu đối. Tất cả là các chứng tích lịch sử – văn hố rất giá trị,
khẳng định sự quan tâm của nhiều triều đại đối với danh thắng Tây Thiên cũng
như vị thế “địa linh bậc nhất” cả nước của quần thể di tích này..
Qua đền Thỏng là tới đền Cậu. Đền Cậu khởi nguồn là khe Trường Sinh, tương
truyền là nơi “Cậu” ngự lại chiêu mộ và ni qn để đi theo phị Quốc Mẫu.
Đền vừa được tu sửa lại vào năm 1993. Người ta lên đền Cậu để cầu tài, cầu
phúc, lộc, thọ và những nguyện ước tốt đẹp về mặt tình duyên và con cái. Đó
chắc chắn sẽ là khởi đầu tốt nhất cho mỗi người khi đến với Tây Thiên.
Từ đền Cậu đi thêm khoảng 2 km nữa sẽ đến đền Cô. Đền Cơ cũng có niên đại
lâu đời và hiện đang thờ Cô Bé, tương truyền là một vị con nhà Trời đã cùng
Quốc Mẫu giúp dân giúp nước. Cảnh sắc nơi đây thanh nhã, khống đãng và

n bình với thảm thực vật phong phú cùng khí hậu quanh năm trong lành, mát
mẻ. Dòng suối Giải Oan cùng giếng nước cổ sát chân đền tăng thêm vẻ tịch
mịch và thanh tĩnh cho không gian nơi đây. Rất nhiều khách hành hương từng
đến đền Cô đã thừa nhận rằng “suối và giếng này rất thiêng”. Nếu ai lấy nước
từ đó dâng lên cùng lễ vật rồi uống sẽ thấy trong lòng thư thái, thanh thản và
tịnh tâm đến lạ lùng.
Men theo một lối rẽ quanh co trong rừng, qua các khe suối nhỏ, các gốc cây
bám rễ sâu vào lòng đất từ đền Cô sẽ tới Tịnh thất Tây Thiên. Cảnh vật nơi đây
tinh khôi, nguyên sơ và u tịch. Tịnh thất Tây Thiên ban đầu chỉ là một thảo am
nhỏ của ba sư cơ trẻ ẩn tu, sau đó phát triển rộng rãi theo pháp mơn Mật tơng
Tây Tạng của dịng truyền thừa Drukpa nhưng chỉ nhận sư nữ. Dòng truyền
thừa này đã có lịch sử trên 800 năm, qua 12 đời Pháp vương với vô số hành giả,
trải rộng từ Á sang Âu. Đã có 12 vị ni sư Tây Thiên được cử đi cầu pháp, thọ
học các nghi quỹ và pháp tu Mật tông ở một ni viện tại Nepal. Mọi sinh hoạt và
tu tập của chư ni đều do ba vị chức sự quản lý và điều hành dưới sự lãnh đạo
của một sư bà, trong đó, một vị chịu trách nhiệm về nghi lễ và đời sống ni
chúng, một vị chịu trách nhiệm về giáo dục và một vị chịu trách nhiệm về
ngoại giao.
Tây Thiên miền đất thiêng, nơi giao hòa giữa đạo Mẫu và đạo Phật; nơi đây thờ
Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu – Bà là Vương phi của Vua Hùng Vương thứ 7. Bà
đã cùng Vua hùng mở mang bờ cõi, thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa,
giữ lửa trong buổi bình minh của dân tộc, xây dựng một đất nước thái bình
trịnh trị. Với những cơng lao đó Bà được sắc phong là Quốc Mẫu Tây Thiên và
được thờ chính tại Đền Thượng trên đỉnh núi Thạch Bàn. Sau khi mất bà vẫn
thường hiển linh giúp các đời vua Hùng sau giữ nước, vì thế Bà đã được suy
tơn danh hiệu “Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Tối Linh Đại Vương – Thượng
Đẳng Phúc Thần”. Bên cạnh Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên là những ngôi đền
các vị mẫu thần cai quản trời, đất, núi, rừng như Mẫu Thượng Thiên, Mẫu
Thượng Thoải, Mẫu Thượng Địa và Mẫu Thượng Thiên
Đến với Tây Thiên, du khách còn được chiêm ngưỡng cảnh đẹp thơ mộng của

núi rừng Tam Đảo, được tận hưởng bầu khơng khí trong lành, được thưởng
thức một bản nhạc được phối bởi tiếng nước róc rách, tiếng chim hót líu lo …
Tây Thiên từ lâu đã trở thành một khu di tích, danh lam thắng cảnh có giá trị
nhiều mặt, nơi đây vừa được coi như một quần thể di tích kiến trúc, vừa có
cảnh quan sơn thủy hữu tình, địa thế “long chầu, hổ phục”… đã biến Tây Thiên

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


thành điểm du lịch tâm linh ít nơi nào sánh kịp. Tây thiên đã và đang được
trùng tu tôn tạo hệ thống đền, chùa, thảo am… từng bước khẳng định vị trí của
một trung tâm tín ngưỡng giao thoa giữa văn hóa Phật giáo và tín ngưỡng thờ
Mẫu mà khơng làm mất đi vẻ đẹp cổ xưa vốn có.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí