Vốn kinh doanh và Một số Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty vận tải thuỷ 1

Mở Đầu
Đất nớc ta đang trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trờng theo
định hớng xã hội chủ nghĩa, nhu cầu vốn cho các doanh nghiệp đang là
một vấn đề rất bức xúc.Trong tất cả các doanh nghiệp, vốn là yếu tố quan
trọng để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy các doanh
nghiệp muốn thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh thì phải có một l -
ợng vốn nhất định. Không có vốn thì không thể nói tới bất kỳ một hình
thức kinh doanh nào. Đối với các doanh nghiệp nớc ta, vấn đề tạo vốn và
sử dụng vốn có hiệu quả đợc đặt ra một cách cấp thiết, nhất là trong thời
kỳ xoá bỏ chế độ bao cấp, chuyển sang nền kinh tế tự hạch toán kinh
doanh độc lập. Việc sử dụng vốn sao cho có hiệu quả là điều kiện để các
doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững trong cơ chế đổi mới.
Xuất phát từ vai trò và tầm quan trọng của công tác quản lý và sử
dụng vốn kinh doanh nên em chọn đề tài: Vốn kinh doanh và một số
giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty vận
tải thuỷ 1
1
Nội dung
Phần I: Vốn kinh doanh và các biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn kinh doanh của các doanh nghiệp.
I . Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp
1. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp:
Trong nền kinh tế thị trờng, mọi hoạt động sản xuất kinh doanh kể
từ khi bỏ vốn vào sản xuất cho đến khi tiêu thụ sản phẩm đều đợc gắn liền
với thị trờng, xuất phát từ nhu cầu thị trờng. Các hoạt động này luôn diễn
ra thờng xuyên, liên tục và đợc tiến hành bởi các chủ thể kinh doanh
Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đợc tiến hành thờng
xuyên và lặp đi lặp lại. Do đó vốn kinh doanh của doanh nghiệp vận động
tuần hoàn liên tục và cùng một lúc tồn tại dới các hình thái khác nhau cả
trong sản xuất và trong lu thông.
Từ những phân tích trên có thể rút ra:Vốn kinh doanh của doanh

nghiệp là biểu hiện bằng tìên của toàn bộ giá trị các tài sản đợc huy động
và sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm
mục tiêu sinh lời.
Trong nền kinh tế thị trờng, vốn là yếu tố không thể thiếu đợc của
mọi quá trình sản xuất kinh doanh, là điều kiện tiên quyết có ý nghĩa
quyết định tới sự thành bại trong kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy để
2
quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cần phải nhận thức đầy đủ hơn
về những đặc trng của vốn kinh doanh.
- Do vốn tồn tại ở các hình thái khác nhau trong quá trình vận động
nên vốn đại diện cho một lợng tài sản nhất định nh: tiền tệ, đất đai, nhà x-
ởng, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, sức lao động
- Vốn phải luôn vận động và sinh lời. Đây là đặc điểm cơ bản nhất của
vốn.
- Vốn có giá trị về mặt thời gian vì ở các thời điểm khác nhau thì sức
mua của đồng tiền cũng khác nhau.
2. Phân loại vốn kinh doanh:
Căn cứ vào vai trò và đặc điểm chu chuyển của vốn khi tham gia vào
quá trình sản xuất kinh doanh thì có thể chia vốn sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp thành hai bộ phận là vốn cố định và vốn lu động.
2.1 Vốn cố định:
Vốn cố định là số vốn doanh nghiệp ứng ra để hình thành nên tài sản
cố định.TSCĐ của doanh nghiệp là những t liệu lao động chủ yếu có giá
trị lớn và tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp.
Là số vốn đầu t ứng trớc để hình thành nên TSCĐ nên quy mô của vốn cố
định sẽ quyết định quy mô của TSCĐ. Song do đặc điểm kinh tế của
TSCĐ trong quá trình tham gia sản xuất lại có ảnh hởng quyết định đến
đặc điểm tuần hoàn và chu chuyển của vốn cố định. Có thể khái quát
những đặc điểm chủ yếu về sự vận động của vốn cố định nh sau:
- Vốn cố định tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh và chỉ

hoàn thành vòng chu chuyển khi tái sản xuất đợc tài sản cố định về mặt
giá trị .
- Giá trị của vốn cố định đợc chuyển dịch dần từng phần vào giá
thành sản phẩm và đợc thu hồi dần sau mỗi kỳ kinh doanh.
Nh vậy, vốn cố định của doanh nghiệp là một bộ phận của vốn đầu t
ứng trớc về tài sản cố định, có đặc điểm là dịch chuyển dần từng phần giá
3
trị trong nhiều chu kỳ kinh doanh và hoàn thành một vòng tuần hoàn khi
tài sản cố định đợc tái sản xuất về mặt giá trị
Do đặc điểm chu chuyển có tính quy luật riêng và thờng chiếm tỷ
trọng lớn trong toàn bộ vốn kinh doanh nên vốn cố định có vai trò rất
quan trọng trong sản xuất kinh doanh và có ảnh hởng trực tiếp đến hiệu
quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Từ đó đòi hỏi doanh nghiệp phải có
biện pháp quản lý và sử dụng vốn cố định thích hợp.
2.2 Vốn lu động:
Để tiến hành hoat động sản xuất kinh doanh, ngoài tài sản cố định
doanh nghiệp còn phải có tài sản lu động.
Tài sản lu động của doanh nghiệp bao gồm hai bộ phận là:Tài sản lu động
sản xuất nh các loại vật t dự trữ, sản phẩm dở, công cụ dụng cụ và tài
sản lu động trong lu thông nh vốn bằng tiền, vốn thanh toán.
Để đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh đợc tiến hành thờng
xuyên liên tục đòi hỏi doanh nghiệp phải ứng ra một số vốn nhất định để
hình thành nên tài sản lu động đó chính là vốn lu động.
Trong quá trình tham gia vào hoạt động kinh doanh, vốn lu động có
những đặc điểm vận động khác với vốn cố định nh:
- Vốn lu động thờng xuyên vận động và chuyển hoá qua nhiều
hình thái khác nhau, từ hình thái ban đầu là tiền rồi chuyển qua hình thái
vật t dự trữ, sản phẩm, và kết thúc quá trình tiêu thụ sản phẩm lại trở về
hình thái ban đầu là tiền.
- Vốn lu động chuyển toàn bộ giá trị một lần vào giá trị sản phẩm

tiêu thụ và hoàn thành một vòng luân chuyển khi kết thúc chu kỳ kinh
doanh.
Và cũng nh vốn cố định, vốn lu động có một vai trò đặc biệt quan
trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
3. Nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp trong nền KTTT
4
Đối với một doanh nghiệp, nguồn vốn kinh doanh là toàn bộ các
nguồn tài chính mà doanh nghiệp có thể khai thác và sử dụng trong một
thời kỳ nhất định để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Vốn của doanh nghiệp đợc huy động từ các nguồn sau:
- Nguồn vốn do chủ sở hữu đầu t: Đây là nguồn hình thành vốn ban
đầu, nguồn vốn này là cơ sở xác định chủ sở hữu đối với doanh nghiệp. ở
các doanh nghiệp Nhà nớc, nguồn vốn này do ngân sách Nhà nớc đầu t.
- Nguồn vốn tự bổ sung: Là vốn đợc hình thành từ lợi nhuận đợc để lại
từ vốn vay sau khi đã trả hết nợ và lãi suất tiền vay từ các quỹ của doanh
nghiệp đợc bổ sung vào vốn.
- Nguồn vốn liên doanh, liên kết: Là vốn do những đơn vị khác tham
gia liên doanh, liên kết với doanh nghiệp để cùng kinh doanh và hởng lợi
nhuận
- Nguồn vốn tín dụng: Là các khoản vốn mà doanh nghiệp vay ngắn
hạn, dài hạn của ngân hàng, vay các tổ chức tài chính khác, vay bằng phát
hành trái phiếu để huy động vốn đầu t phát triển sản xuất kinh doanh.
Ngoài ra vốn của doanh nghiệp đợc chia thành :
-Nguồn vốn tự có :Gồm vốn điều lệ do chủ sở hữu đầu t, vốn tự bổ sung
từ lợi nhuận và các quỹ của doanh nghiệp, vốn tài trợ của Nhà nớc
- Nguồn vốn vay: Là các khoản nợ phát sinh trong quá trình sản xuất
kinh doanhmà doanh nghiệp có trách nhiệm phải thanh toán cho các tác
nhân kinh tế khác nh: tiền vay ngân hàng và các tổ chức kinh tế khác, tiền
vay từ phát hành trái phiếu, các khoản nợ phải trả Nhà nớc.
II. Các biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và

sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
1. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong
các doanh nghiệp
Vốn là một phạm trù kinh tế, là điều kiện tiêu quyết đảm bảo cho sự
tồn tại và phát triển của bất kỳ doanh nghiệp nào trong nền kinh tế. Vì thế
5
sử dụng vốn có hiệu quả là một yêu cầu khách quan đối với toàn doanh
nghiệp.
Tổ chức tốt việc quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả giúp cho doanh
nghiệp với số vốn hiện có vẫn có thể tăng đợc khối lợng sản phẩm sản
xuất, tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm, góp phần quan trọng vào
tăng lợi nhuận của doanh nghiệp
Trong điều kiện của nền kinh tế thị trờng trớc những yêu cầu khắt khe
của các quy luật kinh tế mọi doanh nghiệp phải sản xuất và kinh doanh
những sản phẩm mà thị trờng cần và chấp nhận trong điều kiện các nguồn
lực là hạn chế chứ không phải là sản xuất và bán cái mà mình có. Do đó
các doanh nghiệp phải sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả, và điều đó ngày
càng trở nên thiết thực và cấp bách.
Quản lý chặt chẽ và sử dụng vốn kinh doanh giúp doanh nghiệp bảo
toàn và phát triển vốn , mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc
làm, tăng thu nhập nâng cao mức sống của ngời lao động.
Qua những phân tích trên có thể thấy nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
không những đem lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp mà nó còn có
ý nghĩa hết sức quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế đặc biệt là
trong cơ chế kinh tế hiện nay.
2. Một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh trong doanh nghiệp:
2.1.Lựa chọn đúng phơng án sản xuất kinh doanh:
Hiệu quả sử dụng vốn chỉ đạt đợc khi doanh nghiệp có khả năng sản
xuất và tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy vấn đề có tính quyết định đến hiệu quả

kinh doanh cũng nh hiệu quả sử dụng vốn là lựa chọn đúng phơng án kinh
doanh. Các phơng án này phải dựa trên cơ sở nghiên cứu thị trờng đầu vào
cũng nh đầu ra. Có nh vậy, doanh nghiệp mới sản xuất và tiêu thụ đợc sản
phẩm, từ đó mới có thể nâng cao hiệu quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng
vốn.
6
2.2. Lựa chọn hình thức huy động và đâù t vốn đúng đắn:
Doanh nghiệp cần lựa chọn hình thức huy động vốn phù hợp với mình,
triệt để khai thác nguồn vốn bên trong để có thể đáp ứng kịp thời cho nhu
cầu sản xuất và giảm đợc chi phí vốn
Bên cạnh đó, khi quyết định đầu t chiều sâu hay đầu t mở rộng sản
xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ nguồn tài trợ vốn, công
nghệ , thị trờng tiêu thụ để đảm bảo chi phí ở mức thấp nhất
3.3. Tăng cờng công tác kiểm tra tài chính:
Doanh nghiệp cần tăng cờng công tác kiểm tra tài chính đối với việc
sử dụng vốn trong tất cả các khâu từ dự trữ sản xuất đến tiêu thụ sản
phẩm và cả trong quá trình đầu t hình thành tài sản cố định nhằm phát
hiện sớm nhất những biểu hiện yếu kém, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp
xử lý góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh.
Trên đây là một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả quản lý
và sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp nói chung. Trong thực tế, do
đặc điểm khác nhau của từng doanh nghiệp , từng ngành nghề kinh doanh
mà mỗi doanh nghiệp cần sử dụng biện pháp phù hợp và có tính khả thi
nhất để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp
mình
Phần 2: Thực trạng công tác quản lý và sử dụng
vốn tại công ty vận tải thuỷ 1.
1. Tình hình quản lý và sử dụng vốn của công ty.
Vốn kinh doanh luôn đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động, sản
xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp hoạt

động trong lĩnh vực vận tải thuỷ nói riêng.
1.1.Tình hình sử dụng vốn và hiệu quả sử dụng vốn cố định.
7