Tt hoạt động phòng ngừa và điều tra ban đầu của công an cấp phường về tội trộm cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố

Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI,
cùng với việc xóa bỏ cơ chế quản lý kinh tế tập trung quan liêu bao cấp, Việt
Nam đang đẩy mạnh phát triển kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường có sự
quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Cho đến nay, mặc
dù nền kinh tế đã có những bước phát triển tích cực, song tình hình xã hội
Việt Nam vẫn cịn chịu ảnh hưởng của cơ chế quản lý cũ và đi liền với nó là
sự tác động tiêu cực của mặt trái của cơ chế thị trường, do đó tình hình tội
phạm cịn diễn biến phức tạp.
Trộm cắp tài sản là một trong số các loại tội phạm xảy ra phổ biến
hiện nay ở nước ta. Thời gian gần đây, loại án này chiếm 80% số các vụ án
xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt. Điều đáng chú ý là, hiện nay loại
tội phạm này xảy ra với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, có
nhiều vụ đối tượng phạm tội đã sử dụng những kiến thức mới về khoa học kỹ
thuật để thực hiện hành vi phạm tội. Một điều dễ nhận thấy là, cùng với q
trình đơ thị hóa, các khu chung cư được xây dựng ngày càng nhiều đặc biệt là
ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, điều này sẽ dẫn
đến một thực tế sẽ có ngày càng nhiều các hộ dân đến sinh sống ở các khu
chung cư này. Đi liền với nó tình hình tội phạm nói chung cũng như tình hình
tội trộm cắp tài sản tài sản nói riêng có những diễn biến phức tạp. Thực tế của
cơng tác giữ gìn an ninh, trật tự ở cơ sở cho thấy: địa bàn phạm tội tại các khu
chung cư cao tầng có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình, đặc điểm của loại tội
trộm cắp tài sản hiện nay. Theo số liệu thống kê của Cơng an thành phố Hà
Nội, mỗi năm trung bình có từ 3.000 đến gần 4.000 vụ trộm cắp tài sản trên
địa bàn, trong đó số vụ trộm cắp có liên quan đến các khu chung cư cao tầng
chiếm khoảng 70 - 80%.
1


Trước tình hình đó, lực lượng Cơng an nhân dân và các cơ quan bảo

vệ pháp luật đã có nhiều biện pháp phòng ngừa và đấu tranh với loại tội phạm
này trên địa bàn khu chung cư nhưng kết quả cịn rất hạn chế, tỷ lệ khám phá
thành cơng các vụ trộm cắp tài sản ở các khu này mới chỉ đạt 33% đến 37%
số vụ trộm cắp xảy ra, nên chưa đáp ứng được yêu cầu của cuộc đấu tranh,
phịng chống tội phạm.
Bởi những lẽ đó, việc nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn công
tác điều tra ban đầu, xử lý các vụ án trộm cắp tài sản tại các khu chung cư,
qua đó tìm ra được các nguyên nhân của các tồn tại yếu kém và đề xuất các
giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa cũng như
hoạt động điều tra ban đầu của Công an cấp phường đối với các các vụ trộm
cắp tài sản tại khu chung cư ở các thành phố lớn, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội là
vấn đề cấp bách trong công tác đấu tranh, phịng chống tội phạm trong giai đoạn
hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu
Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu dưới các góc độ khác
nhau về tội trộm cắp tài sản như dưới góc độ tội phạm học, khoa học điều tra
tội phạm... để từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh,
phòng chống tội trộm cắp tài sản nói chung, đã tập trung sự chú ý của các nhà
nghiên cứu và các cán bộ hoạt động thực tiễn. Dưới góc độ chuyên ngành
Điều tra tội phạm đã có cơng trình nghiên cứu của các tác giả sau đây:
- Tác giả Tăng Văn Sử, nghiên cứu vấn đề Điều tra các vụ án phạm
tội có tổ chức trộm cắp tài sản công dân tại nơi cư trú trên địa bàn thành phố
Hồ Chí Minh, luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân,
Hà Nội, 1997.
- Tác giả Lê Trọng Hà đề cập đến tội trộm cắp tài sản dưới góc độ
Khám nghiệm hiện trường các vụ trộm cắp tài sản riêng công dân xảy ra tại

2

nhà riêng ở địa bàn Hà Nội, luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học Cảnh
sát nhân dân, Hà Nội, 1997.
- Tác giả Nguyễn Mạnh Hùng, với đề tài Tổ chức điều tra khám phá
các vụ án trộm cắp tài sản của công dân theo chức năng của lực lượng Cảnh
sát hình sự Cơng an tỉnh Phú Thọ, luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học
Cảnh sát nhân dân, Hà Nội, năm 1998. Trong luận văn thạc sĩ của mình, tác
giả lại chú trọng tập trung vào phương pháp điều tra vụ án trộm cắp trên một
địa bàn đã được giới hạn để thấy được tính đặc thù của tội phạm này ở một
tỉnh trung du miền núi.
- Tác giả Khổng Văn Hà, Điều tra các vụ trộm cắp tài sản xảy ra tại
nhà riêng công dân, Luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học Cảnh sát nhân
dân, Hà Nội, 1994 v.v...
Dưới góc độ chuyên ngành Luật hình sự, Luật tố tụng hình sự, Tội
phạm học, tác giả Nguyễn Thanh Hải đã đề cập vấn đề này để đưa ra những
biện pháp nhằm "Đấu tranh phòng chống tội trộm cắp tài sản trên địa bàn
tỉnh Đồng Tháp", luận văn thạc sĩ luật học, Viện Nghiên cứu Nhà nước và
pháp luật, Hà Nội, 1998...
Tình hình nêu trên cho thấy, tuy đã được chú ý, nhưng đề tài điều tra
các vụ án trộm cắp tài sản của công dân mới được đề cập ở các khía cạnh, góc
độ nhất định hoặc chỉ ở một số địa phương nhất định, chưa có cơng trình nào
nghiên cứu một cách chun sâu về đặc điểm của loại tội phạm trộm cắp tài sản
tại các khu chung cư cao tầng hiện nay, để từ đó đề ra các giải pháp nhằm nâng
cao hiệu quả của hoạt động phòng ngừa cũng như hoạt động điều tra ban đầu của
Công an cấp cơ sở (cấp phường). Do đó, việc nghiên cứu một cách có hệ
thống chuyên sâu và toàn diện đề tài này ở nước ta có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

3

- Mục đích của luận văn là nghiên cứu một cách tương đối có hệ thống
và tồn diện những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến đặc điểm của
loại tội trộm cắp tài sản tại một địa bàn đặc thù đó là các khu chung cư cao
tầng, nghiên cứu vai trị của Cơng an cấp phường trong hoạt động phòng ngừa
và điều tra ban đầu, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả của hai loại hoạt động này.
- Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, luận văn có những nhiệm vụ
cụ thể sau:
+ Phân tích pháp luật thực định về tội phạm trộm cắp tài sản và lý luận
về hoạt động phòng ngừa cũng như hoạt động điều tra ban đầu tội phạm trộm
cắp tài sản để làm rõ những dấu hiệu pháp lý, đặc điểm hình sự của tội trộm
cắp tài sản nói chung cũng như những đặc điểm hình sự riêng biệt của tội
trộm cắp tài sản tại các khu chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay.
+ Nghiên cứu khái quát thực trạng của hoạt động phịng ngừa và điều
tra ban đầu của Cơng an cấp phường ở những nơi có nhiều khu chung cư cao
tầng hiện nay trên địa bàn thành phố Hà Nội.
+ Trên cơ sở phân tích thực trạng, từ đó đánh giá về hoạt động phòng
ngừa cũng như hoạt động điều tra ban đầu của Công an cấp phường về tội trộm
cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng ở Hà Nội trong tình hình hiện nay.
+ Dự báo diễn biến tình hình tội phạm tội trộm cắp tài sản tại các khu
chung cư cao tầng trên địa bàn Hà Nội trong thời gian tới.
+ Phân tích, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động phòng ngừa cũng như các hoạt động điều tra ban đầu các vụ án trộm cắp
tài sản của Công an cấp phường tại các khu chung cư cao tầng hiện nay.
4. Phạm vi và đối tượng
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tình hình tội trộm cắp tài sản
trong đó đặc biệt là tình hình trộm cắp tài sản tại các khu chung cư trên địa

4

bàn thành phố Hà Nội từ năm 1999 đến nay; nội dung, đặc điểm của hoạt
động phòng ngừa và điều tra ban đầu của Công an cấp phường trên địa bàn
Thủ đô. Tài liệu thực tế phục vụ cho hoạt động nghiên cứu của tác giả chủ
yếu được thu thập ở bình diện chung là cấp thành phố và cấp phường nhưng
chủ yếu vẫn là các địa bàn các quận, nơi tập trung nhiều các khu chung cư cao
tầng.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu đề tài
- Phương pháp luận:
Luận văn được nghiên cứu, trình bày trên cơ sở phương pháp luận và
cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, những quan điểm của Đảng và Nhà
nước về cơng tác đấu tranh, phịng chống tội phạm nói chung và chính sách
hình sự của Nhà nước đối với tội trộm cắp tài sản của cơng dân nói riêng.
Nội dung của luận văn được hình thành trên cơ sở kế thừa các kết quả
nghiên cứu của các công trình đã được cơng bố trong lĩnh vực khoa học điều
tra tội phạm; các tài liệu, số liệu trong các báo cáo tổng kết của các cơ quan
bảo vệ pháp luật.
- Phương pháp nghiên cứu của đề tài:
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp khoa học của chủ
nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử, phương pháp phân tích,
tổng hợp, quy nạp, so sánh, điều tra xã hội học. Trong đó, tác giả sử dụng
phương pháp nghiên cứu điển hình
6. Điểm mới của đề tài
Lần đầu tiên đề tài hoạt động phòng ngừa, và điều tra ban đầu về tội
trộm cắp tài sản tại các khu chung cư của Công an cấp phường được nghiên
cứu, xem xét một cách có hệ thống, và tồn diện. Luận văn đã nghiên cứu khá
hệ thống các nội dung cơ bản của hoạt động phòng ngừa và hoạt động điều tra
ban đầu đối với các vụ trộm cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng; qua đó

5


làm sáng tỏ những vấn đề về khái niệm, các dấu hiệu pháp lý, cũng như đặc
điểm hình sự của tội trộm cắp tài sản ở địa bàn này; khái niệm và đặc điểm của
hoạt động phòng ngừa và hoạt động điều tra ban đầu của Cơng an phường; phân
tích thực trạng và diễn biến của tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng ở
Hà Nội trong những năm gần đây; đánh giá thực trạng hoạt động phòng ngừa và
hoạt động điều tra ban đầu các vụ án trộm cắp tài sản ở các khu chung cư cao
tầng, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phòng
ngừa và hoạt động điều tra ban đầu các vụ án trộm cắp tài sản của Công an
cấp phường trên địa bàn thành phố Hà Nội trong tình hình hiện nay.
7. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Luận văn được hình thành trên cơ sở khái quát lý luận và đánh giá
thực tiễn hoạt động phòng ngừa và hoạt động điều tra ban đầu các vụ án trộm
cắp tài sản của Công an cấp phường trong thời gian qua, nên kết quả nghiên
cứu sẽ góp phần hồn thiện hệ thống lý luận điều tra tội phạm nói chung và
điều tra các vụ án trộm cắp tài sản của cơng dân nói riêng trong giai đoạn hiện
nay. Luận văn là một tài liệu tham khảo dùng cho các nhà nghiên cứu, giảng
dạy trong các nhà trường có chuyên ngành điều tra tội phạm, đồng thời cũng
là tài liệu giúp cho cơ quan điều tra nghiên cứu áp dụng trong đấu tranh,
phòng chống tội trộm cắp tài sản nói chung và trên địa bàn thành phố Hà Nội
nói riêng. Đồng thời, luận văn còn cung cấp cho các cơ quan nhà nước, cơ
quan chức năng và mọi công dân những giải pháp đấu tranh, phòng chống tội
phạm trộm cắp tài sản ở các khu chung cư cao tầng hiện nay.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung

6


Chương 2: Thực trạng hoạt động phòng ngừa và điều tra ban đầu của
Công an cấp phường về tội trộm cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng trên
địa bàn thành phố Hà Nội.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
phòng ngừa và điều tra ban đầu của Công an cấp phường về tội trộm cắp tài
sản tại các khu chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội.

7


Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung
Để có thể đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác
phịng ngừa và điều tra ban đầu của Công an phường đối với hành vi phạm tội
trộm cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng, tại chương này, chúng tôi cố
gắng đi sâu nghiên cứu, giải quyết những vấn đề có tính lý luận đối với những
nội dung thuộc đề tài của mình nhằm giúp người đọc hiểu một cách cơ bản
nhất những nội dung có tính chất tiền đề như:
1.1. Những dấu hiệu pháp lý và đặc điểm hình sự của tội trộm cắp
tài sản ở khu chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội
1.1.1. Những dấu hiệu pháp lý của tội trộm cắp tài sản
Một vấn đề có tính chất tiền đề là: muốn nghiên cứu các đặc điểm
hình sự của tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng để từ đó đưa ra giải
pháp thì điều đầu tiên phải hiểu rõ dấu hiệu pháp lý cơ bản của tội trộm cắp
tài sản nói chung. Chính vì vậy vấn đề đầu tiên được chúng tôi nghiên cứu là
các dấu hiệu pháp lý của tội trộm cắp tài sản. Chúng tơi cho rằng đây là vấn
đề có tính chất quyết định. Nếu không nắm vững điều này sẽ dẫn đến những
nhận thức và đánh giá sai lầm tiếp theo. Các nội dung pháp lý mà chúng tôi đã

làm sáng tỏ trong luận văn là: khái niệm pháp lý về tội trộm cắp; các dấu hiệu
pháp lý về: khách thể của tội trộm cắp; chủ thể của tội trộm cắp; đặc trưng
của hành vi khách quan của tội trộm cắp...Trong quá trình nghiên cứu, đối với
tội trộm cắp tài sản điều quan trọng là phải nắm vững: đây là một tội có tính
chất chiếm đoạt mà đặc điểm cơ bản của hành vi khách quan là: Lén lút
chiếm đoạt tài sản đang có người khác quản lý.
1.1.2. Đặc điểm hình sự của tội trộm cắp tài sản tại cá khu chung
cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội
Trước khi nghiên cứu đặc điểm hình sự của tội trộm cắp tài sản tại
khu chung cư cao tầng, chúng tôi nghiên cứu những vấn đề có tính lý luận về
đặc điểm hình sự của tội phạm nói chung. Mặc dù cịn có một số nội dung cịn
8


tiếp tục tranh luận, nhưng nhìn chung các chuyên gia của khoa học điều tra
hình sự đều thống nhất với nhau: Đặc điểm hình sự của tội phạm là hệ
thống những đặc điểm của tội phạmvà những tình tiết liên quan có ý nghĩa
để điều tra và khám phá tội phạm.
Đồng thời, chúng tôi tập trung nghiên cứu những đặc điểm hình sự
của tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng. Chúng tôi nhận thấy rằng:
dường như có sự phù hợp giữa đặc điểm kết cấu của nhà chung cư, lối sống
của người dân, tính chất cơng việc... với bản chất pháp lý của tội trộm cắp
tài sản
1.2. Những nội dung cơ bản của hoạt động phòng ngừa cũng như
hoạt động điều tra ban đầu của Công an phường tại các khu chung cư
cao tầng
1.2.1. Công an cấp phường - chủ thể chính thực hiện hoạt động
phịng ngừa và điều tra ban đầu các tội phạm xảy ra ở cơ sở
Để có thể khẳng định được tầm quan trọng của Cơng an phường trong
hoạt động phịng ngừa và điều tra ban đầu các tội phạm xảy ra trên địa bàn

phường, chúng tôi nghiên cứu chức năng, nhiệm vụ của Cơng an cấp phường
nói chung thơng qua qui định của Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an)
và nghiên cứu thực tế bộ máy tổ chức của Công an thành phố Hà Nội. Chúng
tôi nhận thấy:
+ Cơng an phường là cơng cụ chun chính của trọng yếu của Đảng
và Chính quyền địa phương, là lực lượng Cơng an cơ sở ở Thành phố, thị xã,
có trách nhiệm giúp Đảng ủy và ủy ban nhân dân phường tiến hành các biện
pháp phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh trật tự, chủ động phòng
ngừa, ngăn chặn, đấu tranh, trấn áp mọi hoạt động của bọn tội phạm xâm
phạm an ninh quốc gia và các loại tội phạm khác, giữ gìn an ninh quốc gia và
trật tự an toàn xã hội trên địa bàn phường, nên Cơng an cấp phường được xác
định là chủ thể chính trong hoạt động phòng ngừa và điều tra ban đầu các tội
phạm xảy ra ở cơ sở.
9


+ Mặc dù số lượng cán bộ chiến sĩ được biên chế nhiều hơn so với
một số địa phương khác, nhưng xuất phát tính chất phức tạp của địa bàn, cũng
như yêu cầu giữ vững an ninh chính trị trật tự an tồn xã hội trên địa bàn Thủ
đơ, số lượng biên chế hiện có cịn ít, trình độ cán bộ chiến sĩ không đồng đều
nên cần tăng biên chế cho Công an cấp phường, đồng thời tạo điều kiện để
cán bộ chiến sĩ nâng cao trình độ nghiệp vụ.
1.2.2. Những nội dung cơ bản của hoạt động phòng ngừa cũng như
hoạt động điều tra ban đầu của Công an phường tại các khu chung cư cao
tầng
Trong phần này, chúng tơi tách thành hai nội dung: hoạt động phịng
ngừa và hoạt động điều tra ban đầu của cùng một chủ thể là Cơng an cấp phường
ở nơi có nhiều khu chung cư cao tầng. Trong hoạt động phịng ngừa, chúng
tơi nghiên cứu dưới hai góc độ: Phịng ngừa xã hội và phịng ngừa nghiệp vụ.
Chúng tơi thấy rằng, Cơng an phường là chủ thể của hoạt động phòng ngừa

tội phạm nói chung và tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng nói
riêng. Hoạt động điều tra ban đầu tuy khơng có tính chất quyết định đến việc
xây dựng và hồn thiện hồ sơ vụ án hình sự nhưng trong nhiều trường hợp nó
lại giữ một vai trị quan trọng trong việc phát hiện, định hướng điều tra.
Chương 2: Thực trạng hoạt động phòng ngừa và điều tra ban đầu của
Công an cấp phường về tội trộm cắp tài sản tại các khu chung cư cao tầng trên địa
bàn thành phố Hà Nội

Về nội dung chương này chúng tôi giải quyết ba nội dung lớn:
2.1. Thực trạng tội phạm trộm cắp tài sản tại các khu chung cư
cao tầng ở Hà Nội trong thời gian vừa qua
Khi nghiên cứu về nội dung này một vấn đề khó khăn đặt ra là: công
tác thống kê tội trộm cắp tài sản phục vụ cho nội dung nghiên cứu chưa được
toàn diện, chúng tơi khơng thể có được những số liệu tuyệt đối về những vụ
trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng, nghĩa là những vụ trộm cắp tài sản
xảy ra tại khu chung cư, mà chỉ có những vụ trộm cắp tài sản xảy ra trên địa
10


bàn phường, xã trong đó bao gồm cả khu chung cư và các hộ dân có tính độc
lập. Do vậy chúng tôi buộc phải áp dụng phương pháp nghiên cứu xác suất để
nghiên cứu về tình hình tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng. Đây là
điểm khó những cũng là sự sáng tạo trong nhiên cứu của luận văn.
Khi nghiên cứu tình hình tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao
tầng ở Hà Nội, chúng tôi đã rút ra được một số đặc điểm như sau:
+ Thứ nhất, giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ trộm cắp tài sản
tại khu chung cư cao tầng ở Hà Nội ngày càng có giá trị lớn
+ Thứ hai, xuất phát từ đặc điểm của nhà chung cư, nên các đối tượng
phạm tội câu kết với nhau thành băng nhóm phạm tội để thực hiện tội phạm
được dễ dàng hơn.

+ Thứ ba, thủ đoạn và phương pháp gây án, cũng như phương pháp
che giấu hành vi phạm tội ngày càng được chuẩn bị một cách kỹ càng hơn
2.2. Thực trạng hoạt động phòng ngừa và điều tra ban đầu của
Công an phường trên địa bàn thành phố Hà Nội
Trong phần này, chúng tôi nghiên cứu những cái mà Công an phường
ở Hà Nội đã làm được trong cơng tác phịng ngừa loại tội phạm này ở Hà Nội.
Các nội dung của phần này gồm:
+ Thực trạng tổ chức bộ máy, bố trí lực lượng của Công an phường ở
Hà Nội (để so sánh với chức năng và kết quả những công việc đã làm được).
+ Thực tiễn của hoạt động phịng ngừa của Cơng an phường về tội
trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao tầng. Các hoạt động này gồm:
* Hoạt động tham mưu cho cấp ủy đảng và chính quyền địa phương
trong công tác vận động quần chúng thực hiện phong trào quần chúng nhân
dân tham gia giữ gìn an ninh, trong cơng tác phổ biến thơng tin về tình hình
tội phạm, về kinh nghiệm rút ra từ những bài học thực tế để nâng cao tinh
thần cảnh giác cho người dân.

11


* Tổ chức triển khai phong trào quần chúng nhân dân tham gia phát
hiện và tố giác tội phạm dưới các hình thức; thiết lập đường dây nóng, hộp
thư tố giác tội phạm...
* Hướng dẫn nhân dân tự bảo vệ tài sản: lắp khóa an tồn...
* Ngồi ra, Cơng an phường còn thực hiện các hoạt động nghiệp vụ như
quản lý nhân hộ khẩu, quản lý tạm trú, tạm vắng, tuần tra kiểm soát, tiến hành các
hoạt động xây dựng mạng lưới bí mật, cơng tác sưu tra, xác minh hiềm nghi...
+ Thực tiễn hoạt động điều tra ban đầu mà Công an phường đã và
đang triển khai thực hiện đối với các vụ trộm cắp tài sản tại các khu chung cư
cao tầng là: tiếp nhận và xử lý tin báo, tố giác tội phạm; công tác bảo vệ hiện

trường; lấy lời khai ban đầu về người làm chứng, người bị hại; Các biện pháp
trinh sát.
2.3. Những thiếu sót mà Công an phường thường mắc phải trong
công tác này phòng ngừa và điều tra ban đầu đối với tội trộm cắp tài sản tại
khu chung cư cao tầng ở Hà Nội cần được khắc phục trong thời gian tới.
Những thiếu sót đó là:
Các phong trào vận động quần chúng tham gia giữ gìn an ninh chưa
được triển khai đồng đều, chưa có những tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm,
chưa biểu dương kịp thời những thành phần tiên tiến do đó chưa phát huy hết
hiệu quả của phong trào.
Cơng tác quản lý nhân hộ khẩu hiện nay còn nhiều yếu kém. Có lúc có
nơi cịn xem nhẹ cơng tác này.
Cơng tác tuần tra kiểm sốt tuy đã được triển khai nhưng cịn mang
tính chiếu lệ hình thức.
Cơng tác tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm còn chưa được chú trọng
đúng mức. Các công tác lấy lời khai ban đầu, tuyển lựa xây dựng mạng lưới
đặc tình... cịn nhiều bất cập...
12


Những hạn chế này chính là những kẻ hở mà kẻ phạm tội lợi dụng để
thực hiện tội phạm. Nên những sơ hở này cần phải được khắc phục trong thời
gian tới .
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động phòng
ngừa và điều tra ban đầu của Công an cấp phường về tội trộm cắp tài sản tại các khu
chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội

Trên cơ sở những số liệu đã thu thập được trong q trình nghiên cứu,
chúng tơi mạnh dạn đưa ra:
3.1. Dự báo về tình hình tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư cao

tầng trên địa bàn Hà Nội trong thời gian tới
Theo đó, chúng tôi cho rằng, loại tội này sẽ tiếp tục tăng vì ba lý do:
Thứ nhất, tình hình kinh tế - xã hội của Thủ đơ trong thời gian trước
mắt cịn nhiều phức tạp
Thứ hai, do tốc độ đơ thị hóa tăng nhanh, với nhiều khu chung cư
được xây dựng, nên mật độ dân số sống ở khu chung cư sẽ tăng mạnh;
Thứ ba, những hạn chế của cơng tác phịng ngừa và cơng tác điều tra
nói chung cũng như cơng tác điều tra ban đầu của Cơng an phường cịn nhiều
hạn chế.
3.2. Những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phịng ngừa và
điều tra ban đầu của Cơng an cấp phường về tội trộm cắp tài sản tại các
khu chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội
Trên cơ sở những nghiên cứu ở chương 1 và chương 2, chúng tôi đã
đưa ra 6 giải pháp cơ bản để có thể nâng cao hiệu quả của hoạt động phịng
ngừa và điều tra ban đầu của Cơng an cấp phường về tội phạm trộm cắp tài
sản tại khu chung cư cao tầng ở Hà Nội:

13


Một là, tăng cường biên chế, tổ chức cho công an cấp phường; thì
mới có thể làm tốt được nhiệm vụ phòng ngừa và điều tra ban đầu đạt hiệu
quả. Chúng tôi kiến nghị cần tăng cường biên chế cho Cơng an phường để có
một lực lượng đủ mạnh, tránh được tình trạng kiêm nhiệm như hiện nay. Đặc
biệt là cần thành lập Trạm công an bên cạnh lực lượng bảo vệ tại các khu đô
thị mới. Chúng tôi cho rằng với mơ hình này thì cơng tác đảm bảo an ninh,
phòng ngừa tội phạm trộm cắp tại khu chung cư mới đạt hiệu quả.
Hai là, tăng cường các biện pháp tuyên truyền giáo dục, xây dựng
thế trận an ninh nhân dân ở cơ sở tổ dân phố để phòng ngừa và đấu tranh
với hành vi phạm tội này. Đối với công tác này cần tăng cường công tác tổng

kết rút kinh nghiệm, triển khai trên phạm vi rộng những mơ hình, những
phong trào quần chúng tham gia giữ gìn an ninh đạt hiệu quả.
Ba là, tăng cường biện pháp hành chính vũ trang, tuần tra, kiểm
sốt, phịng ngừa. Chúng tôi thấy rằng, đối với công tác này, cần tăng cường
ý thức tổ chức kỷ luật trong cán bộ, chiến sĩ công an làm cho công tác này
phải thực sự là một trong những biện pháp phòng ngừa đạt hiệu quả. Tránh
tình trạng làm qua loa đại khái như trước kia. Đồng thời vận động nhân dân
hiểu rõ ý nghĩa của cơng tác này để có sự phối hợp chặt chẽ với lực lượng
Công an nhằm tạo ra thế trận an ninh vững chắc.
Bốn là, tiến hành đồng bộ các hoạt động nghiệp vụ trinh sát phục
vụ cơng tác phịng ngừa loại tội phạm này. Chúng tôi xác định đây cũng là
một nhiệm vụ trọng tâm của cơng tác phịng ngừa và điều tra ban đầu của
Công an phường về tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư ở Hà Nội. Đối với
công tác này, điều quan trọng là cần chú ý đến công tác tuyển lựa những đối
tượng có nhiệt huyết, có kinh nghiệm. Cần tránh xu hướng chạy theo số
lượng, đồng thời phải có cơ chế để bảo vệ mạng lưới bí mật phục vụ cho hoạt
động điều tra phòng chống tội phạm.

14


Năm là, tăng cường hoạt động điều tra ban đầu của Công an phường.
Trong công tác này cần chú trọng đến sự nhận thức vai trò và tầm quan trọng
của cán bộ, chiến sĩ cơng an. Bên cạnh đó, việc tạo điều kiện để cán bộ chiến
sĩ học tập và nâng cao trình độ là một điều cốt lõi đảm bảo cho hoạt động phòng
ngừa và điều tra ban đầu tội trộm cắp tài sản tại khu chung cư đạt hiệu quả.
Cuối cùng, sáu là tổ chức các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ: mà
chủ yếu tập trung vào một số giải pháp sau:
+ Tăng cường công tác quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, quản lý tạm trú,
tạm vắng. Công an phường phải thường xuyên làm tốt công tác này. Đặc biệt

là tăng cường công tác kiểm tra đối với các địa bàn có nhiều Nhà hàng, khách
sạn, nhà nghỉ, nhà trọ. Phải thường xuyên kiểm tra các cơ sở kinh doanh, các
cơ sở doanh nghiệp đóng trên địa bàn phường. Tăng cường tuần tra đối với
các hộ thường xuyên vắng nhà, hộ độc thân, các hộ gia đình có nhiều tài sản.
Thông qua công tác kiểm tra, quản lý nhân khẩu, hộ khẩu để từ đó giúp cán
bộ chiến sĩ Công an phường nắm vững số lượng cũng như những biến động
về tình hình nhân khẩu trên địa bàn mình phụ trách để từ đó phát hiện ra
những đối tượng nghi vấn, những đối tượng có lệnh truy nã... để từ đó kịp
thời đề ra những biện pháp phịng ngừa hữu hiệu. Mặt khác, chính từ cơng tác
này, Cơng an phường kịp thời thông báo cho những hộ dân những sơ hở thiếu
sót để từ đó nâng cao ý thức cảnh giác phòng ngừa tội phạm.
+ Phải làm tốt cơng tác tuần tra kiểm sốt, cơng tác này cần được ban
Chỉ huy Công an phường chú trọng đúng mức. Công an phường cần xây dựng
kế hoạch tuần tra kiểm sốt trên địa bàn. Cơng tác này cần được đặc biệt tăng
cường nhất là vào các ngày lễ và Chủ nhật.
+ Cần tiến hành đồng bộ công tác sưu tra, xác minh hiềm nghi, xây
dựng màng lưới bí mật vừa đủ về số lượng nhưng lại đảm bảo về chất lượng
có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra.

15


Tóm lại, trong các biện pháp trên, chúng tơi đặc biệt nhấn mạnh đến
công tác cán bộ, đến yếu tố con người bởi vì đây là chìa khóa quyết định cho
mọi sự thắng lợi. Do vậy, nâng cao trình độ, rèn luyện bản lĩnh của người
chiến sĩ Công an nhân dân, chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần của cán
bộ chiến sĩ phải được coi là khâu then chốt đẻ thực hiện có hiệu quả các biện
pháp nêu trên.

16

Kết luận
Qua nghiên cứu những nội dung cơ bản của cơng tác phịng ngừa, điều
tra ban đầu của Cơng an cấp phường trên địa bàn thành phố Hà Nội, đến việc
nghiên cứu thực tiễn của công tác này của Công an phường trong giai đoạn
hiện nay, cho phép chúng ta rút ra một số nội dung có tính ngun tắc sau:
Thứ nhất, xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ cũng như thực tiễn làm
cơng tác phịng ngừa tội phạm, cơng tác điều tra ban đầu đối với những hành
vi phạm tội xảy ra trên địa bàn phường, chúng ta không thể phủ nhận vai trị
của Cơng an phường đối với cơng tác này. Bởi vì, đây là đơn vị cơ sở "gần
dân" nhất, hàng ngày hàng giờ tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, do vậy mọi
công tác triển khai muốn đạt hiệu quả cũng phải xuất phát từ đây. Vì thế, nâng
cao vị trí vai trị của Cơng an phường trong cơng tác phịng chống tội phạm nói
chung cũng như trong cơng tác phịng ngừa, điều tra ban đầu về tội trộm cắp
tài sản tại các khu chung cư ở Hà Nội là một việc làm cấp thiết hiện nay.
Thứ hai, thực tiễn cơng tác phịng ngừa và điều tra ban đầu về tội
phạm tại cơ sở cho thấy: ở nơi nào, địa bàn nào cán bộ, chiến sĩ công an gần
dân, lắng nghe ý kiến của dân, biết phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo
của nhân dân, phát động trong nhân dân phong trào giữ gìn an ninh thì ở nơi
đó tình hình tội tội phạm nói chung và tình hình tội trộm cắp tài sản tại các
khu chung cư cao tầng nói riêng giảm hẳn. Do đó, xã hội hố cơng tác phịng
chống tội phạm phải được coi là vấn đề có tính ngun tắc. Trong thời gian
tới tại các khu chung cư cao tầng, chúng ta cần tiếp tục phát huy mơ hình tự
quản trong nhân dân.
Thứ ba, thực tiễn của công tác điều tra ban đầu của Công an phường
cho thấy một yêu cầu bức xúc hiện nay là phải nâng cao trình độ nghiệp vụ
cho các chiến sĩ công an trực tiếp làm nhiệm vụ. Với trình độ nghiệp vụ cịn
nhiều hạn chế như hiện nay chúng ta sẽ không thể nâng cao hiệu quả của công
tác điều tra ban đầu của Cơng an phường về tội phạm nói chung và tội trộm

cắp tài sản nói riêng. Bên cạnh đó, chú trọng nâng cao rèn luyện bản lĩnh
17


chính trị, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho các cán bộ, chiến sĩ
công an cũng là một việc làm cần thiết. Làm được điều này có nghĩa là chúng
ta đã và sẽ hạn chế dần những tiêu cực có thể phát sinh trong khi làm nhiệm
vụ của các chiến sĩ cơng an, qua đó nâng cao chất lượng của công tác điều tra
ban đầu.
Bốn là, việc tổng kết đánh giá thực tiễn, đánh giá các phong trào mà
Công an phường triển khai trong nhân dân là việc làm không thể thiếu. Qua
công tác này, chúng ta có khen thưởng, có kỷ luật, có rút ra những bài học
kinh nghiệm... Chúng tơi cho rằng, có như vậy mới thực sự có sự đánh giá
đúng cơng sức đóng góp của mỗi cán bộ, chiến sĩ cơng an. Cần tránh việc
tổng kết qua loa, đại khái bởi vì đơi khi chính từ việc làm thiếu trách nhiệm
của các cán bộ làm công tác này đã dẫn đến những tiêu cực trong chính lực
lượng cơng an.
Vấn đề cuối cùng, chúng tôi cho rằng, xét cho cùng là vấn đề con người.
Đây là nguyên nhân dẫn đến mọi thành công. Tất cả những biện pháp mà
chúng ta nghiên cứu trên đây sẽ không phát huy hết hiệu quả nếu công tác cán
bộ làm không được tốt. Do vậy, việc cân nhắc đề bạt, bổ nhiệm cán bộ lãnh
đạo của Công an phường phải thực sự xuất phát từ năng lực thực sự của cán
bộ đó, tránh chủ quan duy ý chí. Chúng ta phải xác định đây là nhiệm vụ
trọng tâm hàng đầu có ý nghĩa quyết định đến sự thành cơng hay thất bại của
cơng tác phịng ngừa và điều tra ban đầu của Công an phường về tội trộm cắp
tài sản tại khu chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai
đoạn hiện nay.

18