B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
NGUYN TN TRUNG
HOÀN THIN H THNG
QUN LÝ CHT LNG THEO TIÊU CHUN
ISO 9001:2008 TI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
NGUYN TN TRUNG
HOÀN THIN H THNG
QUN LÝ CHT LNG THEO TIÊU CHUN
ISO 9001:2008 TI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
Chuyên ngƠnh: Qun tr kinh doanh
Mƣ s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. T TH KIU AN
Tp. H Chí Minh - Nm 2011
MC LC
Trang
Li cm n
Mc lc i
Danh mc các bng iv
Danh mc các hình v v
Các t vit tt vi
M đu 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu ca đ tài 2
3. i tng và phm vi nghiên cu ca đ tài 2
4. Phng pháp nghiên cu đ tài 2
5. Kt cu ca đ tài 3
CHNG 1: TNG QUAN V H THNG QUN LÝ CHT LNG
THEO ISO 9001:2008
1.1 Khái quát v ISO 9000 4
1.1.1 Khái quát v ISO 4
1.1.2 Khái quát v ISO 9000 4
1.1.3 Khái nim v cht lng, qun lý cht lng, h thng qun lý cht
lng theo tiêu chun (HTQLCL) 7
i
1.2 Áp dng h thng qun lý cht lng theo tiêu chun ISO 9001:2008 9
1.2.1 S cn thit ca vic áp dng ISO 9001:2008 9
1.2.2 Các nguyên tc qun lý cht lng 10
1.2.3 Ni dung ca tiêu chun ISO 9001:2008 11
1.2.4 Các bc trin khai xây dng và áp dng HTQLCL theo
ISO 9001:2008 16
1.2.5 Bn cht và li ích ca vic áp dng HTQLCL 19
1.3 Khái quát công tác qun lý cht lng ti các ngơn hƠng thng mi Vit
Nam (NHTMVN) 21
1.3.1 Vai trò ca h thng NHTMVN trong nn kinh t hi nhp quc t 21
1.3.2 Khái quát công tác qun lý cht lng ti các NHTMVN 22
CHNG 2: THC TRNG ÁP DNG H THNG QUN LÝ CHT
LNG THEO TIÊU CHUN ISO 9001:2008 TI ACB
2.1 Gii thiu tng quát v ACB 24
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca ACB 24
2.1.2 C cu t chc, chc nng, nhim v các Phòng/Ban/Trung tâm 28
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh ca ACB 35
2.2 Phơn tích tình hình áp dng HTQLCL theo ISO 9001:2008 ti ACB 36
2.2.1 Gii thiu v HTQLCL theo ISO 9001:2008 ti ACB 36
2.2.2 Cam kt ca Ban lãnh đo, chính sách cht lng ca ACB 42
2.2.3 Thc trng áp dng HTQLCL theo ISO 9001:2008 ti ACB 43
2.2.4 ánh giá chung thc trng áp dng h thng qun lý cht lng theo
ISO 9001:2008 ti ACB 63
ii
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN HTQLCL THEO TIÊU CHUN
ISO 9001:2008 TI ACB
3.1 Mc tiêu, phng hng phát trin ca ACB 67
3.1.1 Mc tiêu, phng hng phát trin chung 67
3.1.2 nh hng phát trin các chng trình cht lng đn nm 2020 69
3.2 Gii pháp hoƠn thin HTQLCL theo ISO 9001:2008 69
3.2.1 Hoàn thin h thng tài liu, công tác kim soát tài liu, h s 69
3.2.2 Hoàn thin vic lp mc tiêu hot đng 71
3.2.3 Xây dng h thng gii đáp thc mc ni b 71
3.2.4 Hoàn thin công tác qun lý ngun lc 78
3.2.5 Tng cng s dng công c, k thut thng kê đ kim soát quá
trình 79
3.2.6 Vn dng trit lý KAIZEN đ xây dng chng trình ci tin 81
3.2.7 Các gii pháp khác 83
KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
iii
DANH MC CÁC BNG
Trang
BNG 2.1: C CU NHỂN S ACB 25
BNG 2.2 BÁO CÁO KT QU HOT NG 2008 – 2010 35
BNG 2.3 KT QU KHO SÁT V KIM SOÁT QUÁ TRÌNH 44
BNG 2.4 KT QU KHO SÁT V KIM SOÁT H S 47
BNG 2.5 KT QU KHO SÁT V CAM KT CA LẩNH O 48
BNG 2.6 KT QU KHO SÁT V TRÁCH NHIM, QUYN HN 50
BNG 2.7 KT QU KHO SÁT V TRAO I THÔNG TIN VI KH 58
BNG 2.8 MC ÁP DNG ISO 59
BNG 3.1: CÁC CÔNG C/PHNG PHÁP/K THUT THNG Kể 80
iv
DANH MC CÁC HỊNH V
Trang
HÌNH 1.1: CU TRỎC CA B TIểU CHUN ISO 9000 6
HÌNH 1.2: MÔ HÌNH QUN LÝ THEO QUÁ TRÌNH CA
H THNG QUN LÝ CHT LNG ISO 9000 7
HÌNH 2.1: LOGO ACB 24
HÌNH 2.2: S T CHC ACB 28
HÌNH 2.3: LU MÔ T TNG TÁC QUÁ TRÌNH
TRONG HTQLCL CA ACB 37
HÌNH 2.4: CU TRỎC H THNG TẨI LIU ACB 38
HÌNH 2.5: H THNG TẨI LIU ACB TRểN MNG LOTUS NOTES 45
HÌNH 3.1 LU NGUYểN TC H THNG HELPDESK 72
HÌNH 3.2 LU VN HẨNH H THNG KAIZEN 82
v
CÁC T VIT TT
ACB: Ngân hàng TMCP Á Châu
BCL: Ban cht lng
BKTNB: Ban kim toán ni b
CBCNV: Cán b công nhân viên
CN: Chi nhánh
CNTT: Công ngh thông tin
V: n v
VHS: n v Hi s
HTQLCL: H thng qun lý cht lng
KPP:Kênh phân phi
KCN: Khi Khách hàng cá nhân QP: Quality Procedure - Th tc/Qui trình
PDP: Performance Development Plan - K hoch phát trin thành tích cá nhân
PGD: Phòng giao dch
NHTMVN: Ngân hàng thng mi Vit Nam
NHNN: Ngân hàng nhà nc
NV: Nhân viên
STLC: S tay cht lng
TG: Tng giám đc
QF: Quality Form – Biu mu
WI: Working Instruction - Hng dn công vic
WTO: T chc thng mi th gii
vi
1
M U
1. Lý do chn đ tƠi
Với xu hướng hội nhập vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu, các doanh
nghiệp đứng trước những cơ hội to lớn và liền ngay đó là những thách thức gay
gắt. Nm 2007, Vit Nam tr thành thành viên chính thc ca WTO đã m ra mt
trang mi cho ngành ngân hàng Vit Nam nói chung và các ngân hàng thng mi
nói riêng. Các ngân hàng thng mi phi làm th nào đ nâng cao tính cnh tranh
và khai thác ti đa các c hi t th trng m mang li. ng trc thách thc ln
nht đó là vic gia tng áp lc canh tranh ngay trên th trng ni đa khi Vit Nam
m ca hi nhp và nhu cu thay đi ca khách hàng. Để cạnh tranh thắng lợi,
không còn con đường nào khác là thông qua nâng cao năng suất và chất lượng
sản phẩm, dòch vụ như là phương cách tốt nhất. Năng suất và chất lượng là hai
mặt của vấn đề cạnh tranh. Con đường cải tiến chất lượng là con đường tốt nhất
dẫn đến việc nâng cao năng suất. Cùng với việc mở rộng sản xuất sản phẩm
dòch vụ và nâng cao đầu tư chiều sâu về kỹ thuật, đổi mới trang thiết bò và công
nghệ; việc tiếp thu xây dựng và áp dụng các thành tựu tiên tiến của khoa học
quản lý trên cơ sở các tiêu chí của ISO 9000 sẽ giúp rút ngắn dần khoảng cách
với khu vực, thế giới, góp phần bảo đảm cho kinh tế Việt Nam phát triển trong
tương lai.
Vì vậy, mt s ngân hàng thng mi Việt Nam đã tìm hiểu và bắt tay vào
việc xây dựng hệ thống qun lý chất lượng theo ISO 9000 để đạt được các yêu
cầu khi hội nhập. Nó h tr trong cơng tác qun lý điu hành nh: trách nhim và
quyn hn ca các b phn/phòng ban/trung tâm đc xác đnh rõ ràng hn và tránh
đc s chng chéo cơng vic trong khi vn hành hot đng, các quy trình làm vic
đc chun hóa, các hot đng kim sốt cht lng tng bc cng đc chun
hóa, … Chính vì lý do đó, ngân hàng thng mi c phn Á Châu (ACB) đã trin
2
khai xây dng áp dng và đt đc chng nhn h thng qun lý cht lng theo
tiêu chun ISO 9001:2008 vào nm 2003. Tuy nhieân, qua thi gian vn hành h
thng, ACB vn còn tn ti mt s vn đ cn phi hoàn thin. Xut phát t thc t
đó tác gi chn đ tài ắHoƠn thin h thng qun lý cht lng theo tiêu chun
ISO 9001:2008 ti ngân hƠng TMCP Á Chơu” nhm phát hin nhng vn đ tn
ti ca h thng qun lý cht lng ACB và đa ra các gii pháp hoàn thin tng
ng góp phn nâng cao nng sut và nng lc cnh tranh ca ACB.
2. Mc tiêu ca đ tƠi
tài này đc thc hin nhm đt đc các mc tiêu sau:
ứ Phân tích đc thc trng h thng qun lý cht lng theo tiêu chun
ISO 9001:2008 ti ACB.
ứ xut đc nhng gii pháp nhm hoàn thin h thng qun lý cht lng
theo tiêu chun ISO 9001:2008 ti ACB.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu ca đ tƠi
ứ i tng nghiên cu ca đ tài là h thng qun lý cht lng theo tiêu
chun ISO 9001:2008, bao gm chính sách cht lng, mc tiêu cht lng, h
thng tài liu, công tác qun lý các ngun lc, hot đng trin khai và cung ng sn
phm dch v, hot đng theo dõi, đo lng, phân tích, ci tin h thng.
ứ Phm vi nghiên cu ca đ tài là h thng qun lý cht lng theo tiêu chun
ISO 9001:2008 ti ACB.
4. Phng pháp nghiên cu đ tƠi
tài này s dng các phng pháp quan sát, thng kê, tng hp, phân tích và
đánh giá kt hp vi thc hin kho sát thm dò ý kin ca các cán b công nhân
viên ti các đn v hi s và kênh phân phi khu vc TP.HCM thông qua các phiu
điu tra. Tng s phiu phát ra 200 phiu, trong quá trình thu thp d liu không
xy ra phiu không phù hp. Thi gian kho sát đc thc hin t 03/04/2011 đn
27/04/2011.
3
5. Kt cu ca đ tƠi
Kt cu ca đ tài đc chia thành 3 chng sau:
Chng 1: Tng quan v h thng qun lý cht lng theo ISO 9001:2008
Chng 2: Thc trng áp dng h thng qun lý cht lng theo tiêu chun ISO
9001:2008 ti ACB
Chng 3: Gii pháp hoàn thin HTQLCL theo tiêu chun ISO 9001:2008
4
CHNG 1
TNG QUAN V H THNG
QUN LÝ CHT LNG THEO ISO 9001:2008
1.1 KHÁI QUÁT V ISO 9000
1.1.1. Khái quát v ISO [1]
ISO là mt t chc quc t v tiêu chun hóa, có tên đy đ là The International
Organization for Standardization. Thành viên ca nó là các t chc tiêu chun quc
gia ca trên 163 nc trên th gii. ISO là mt t chc phi chính ph, ra đi và hot
đng t 23/2/1947 vi nhim v chính là thúc đy s phát trin ca vn đ tiêu
chun hóa và nhng hot đng có liên quan nhm to điu kin thun li cho vic
trao đi hàng hóa, dch v quc t và s hp tác phát trin trong các lnh vc trí tu,
khoa hc, k thut và mi hot đng kinh t khác.
Tr s chính ca ISO đt ti Genève – Thy S, ngôn ng s dng là ting Anh,
Pháp, Tây Ban Nha. Kt qu hot đng ca ISO là ban hành các tiêu chun quc t
trong các lnh vc sn xut, kinh doanh và dch v. n nay đã có trên 18.000 tiêu
chun đc ban hành. Vit Nam gia nhp ISO vào nm 1977 và tr thành thành
viên th 72 ca t chc này.
1.1.2. Khái quát v ISO 9000
1.1.2.1. ISO 9000 là gì?
“ISO 9000 là b tiêu chun do T chc quc t v Tiêu chun hóa (ISO) ban
hành nhm đa ra các chun mc cho h thng qun lý cht lng và có th áp
dng rng rãi trong các lnh vc sn xut, kinh doanh và dch v” [1].
Trong qun lý cht lng, ISO 9000 đ cp đn các lnh vc ch yu nh: chính
sách và ch đo v cht lng, nghiên cu th trng, thit k và trin khai sn
5
phm, cung ng, kim soát quá trình, bao gói, phân phi, dch v sau khi bán, xem
xét đánh giá ni b, kim soát tài liu, đào to…
ISO 9000 là tp hp các kinh nghim qun lý cht lng tt nht đã đc thc
thi nhiu quc gia và khu vc, đng thi đc chp nhn thành tiêu chun quc
gia ca nhiu nc. H thng qun lý cht lng theo ISO 9000 da trên mô hình
qun lý theo quá trình, ly phòng nga làm phng châm ch yu trong chu trình
sn phm.
1.1.2.2. Lc s hình thƠnh ISO 9000
Trong nhng nm 1970, nhìn chung gia các ngành công nghip và các nc
trên th gii có nhng nhn thc khác nhau v “cht lng”. Do đó, Vin tiêu chun
Anh quc (British Standard Institute – BSI), mt thành viên ca ISO, đã chính thc
đ ngh ISO thành lp mt y ban k thut đ phát trin các tiêu chun quc t v
k thut và thc hành đm bo cht lng, nhm tiêu chun hóa vic qun lý cht
lng trên toàn th gii. y ban k thut 176 (TC 176 – Technical Committee 176)
ra đi gm đa s là thành viên ca cng đng Châu Ểu đã gii thiu mt mô hình
v h thng qun lý cht lng da trên các tiêu chun sn có ca Anh quc là BS –
5750. Mc đích ca nhóm TC 176 là thit lp mt b tiêu chun duy nht sao cho
có th áp dng đc vào nhiu lnh vc sn xut, kinh doanh và dch v. Bn tho
đu tiên đc xut bn vào nm 1985, công b chính thc vào nm 1987 vi tên gi
ISO 9000 và sau đó đc tu chnh, ban hành phiên bn 2 vào nm 1994. n nm
2000, b tiêu chun ISO 9000 đc soát xét, sa đi ln th hai và phiên bn 3 ca
b tiêu chun ISO 9000 đc chính thc ban hành vào ngày 15/12/2000.
Ti Vit Nam, Tng cc Tiêu chun – o lng – Cht lng chp nhn các tiêu
chun trong b tiêu chun ISO 9000 và ban hành thành tiêu chun Vit Nam vi ký
hiu TCVN ISO 9000. n cui tháng 12 nm 2007 trên th gii đã có khong
951.500 chng ch ISO 9001 đc cp ti 175 quc gia và nn kinh t.
1.1.2.3. Cu trúc ca b tiêu chun ISO 9000
B tiêu chun ISO 9000 hin hành gm các tiêu chun nh sau:
ứ ISO 9000:2005 H thng qun lý cht lng – C s và t vng.
6
ứ ISO 9001:2008 H thng qun lý cht lng – Các yêu cu.
ứ ISO 9004:2009 H thng qun lý cht lng – Qun lý s thành công bn
vng ca mt t chc – Phng pháp tip cn qun lý cht lng .
ứ ISO 19011:2002 Hng dn đánh giá h thng qun lý cht lng/môi trng.
Cu trúc ca b tiêu chun ISO 9000 đc th hin trên hình 1.1
Trong b tiêu chun ISO 9000, ch có tiêu chun ISO 9001 là mô hình đc
dùng đ chng minh nng lc qun lý cht lng đi vi khách hàng bên ngoài mà
các t chc có th xây dng và xin chng nhn.
Trong b tiêu chun ISO 9000, khái nim qun lý theo quá trình đc c th hóa
và chính thc đa vào trong tiêu chun. Hn th na, qun lý theo quá trình còn
đc phân chia thành hai quá trình vòng lp, to thành cu trúc mt cp đng nht,
quyn vào nhau và cùng chuyn đng theo nguyên tc ca chu trình Deming PDCA
- phát trin vòng xon đi lên nh trong hình 1.2.
Vi cách tip cn nh trên, cu trúc ca tiêu chun ISO 9001 đc phân chia
thành 8 điu khon, trong đó vn hành ch yu bi 5 điu khon, bao gm:
HÌNH 1.1: CU TRỎC CA B TIểU CHUN ISO 9000
ISO 9000:2005
H THNẢ QUN LÝ CHT LNẢ –
C S VÀ T VNẢ
ISO 9004:2009
QUN LÝ S THÀNH CÔNẢ BN
VNẢ CA MT T CHC – PHNẢ
PHÁP TIP CN QLCL
ISO 9001:2008
H THNẢ QUN LÝ CHT LNẢ –
CÁC YÊU CU
ISO 19011:2002
HNẢ DN ÁNH ẢIÁ H THNẢ QUN LÝ
CHT LNẢ VÀ MÔI TậNẢ
7
-
H thng qun lý cht lng (điu khon 4).
-
Trách nhim ca lãnh đo (điu khon 5).
- Qun lý ngun lc (điu khon 6).
-
To sn phm (điu khon 7).
- o lng, phân tích và ci tin (điu khon 8).
HÌNH 1.2: MÔ HÌNH QUN LÝ THEO QUÁ TRÌNH CA
H THNG QUN LÝ CHT LNG ISO 9000
1.1.3 Khái nim v cht lng, qun lý cht lng, h thng qun lý cht lng
theo tiêu chun (HTQLCL)
Cht lng là mt khái nim đã xut hin t lâu và đc s dng rt ph bin
trong mi lnh vc hot đng ca con ngi. Tuy nhiên, hiu nh th nào là cht
lng li là vn đ không đn gin. ây là mt phm trù rt rng và phc tp, phn
ánh tng hp các ni dung k thut, kinh t và xã hi. ng nhng góc đ khác
nhau và tùy theo mc tiêu, nhim v sn xut kinh doanh có th đa ra nhng quan
CI TIN LIÊN TC CA
H THNG QUN LÝ CHT LNG
KHÁCH
HÀNG
(VÀ
CÁC
BÊN
LIÊN
QUAN)
Yêu
cu
u vào
u ra
Qun lý
ngun lc
o lng, Phân
tích, Ci tin
Trách nhim
ca lãnh đo
To sn
phm
KHÁCH
HÀNG
(VÀ
CÁC
BÊN
LIÊN
QUAN)
Tha
mãn
Sn
phm
8
nim v cht lng xut phát t sn phm, t ngi sn xut hay t đòi hi ca th
trng. Sau đây là mt vài đnh ngha v cht lng mang tính khái quát nht:
Theo W.E. Deming: “Cht lng là mc đ d đoán trc v tính đng đu và
có th tin cy đc, ti mc chi phí thp và đc th trng chp nhn”[3].
Philip B. Crosby trong quyn “Cht lng là th cho không” đã din t: “Cht
lng là s phù hp vi yêu cu”[5].
Theo TCVN ISO 9000:2007 “Cht lng là mc đ ca mt tp hp các đc
tính vn có ca mt sn phm, h thng hoc quá trình tha mãn nhu cu ca
khách hàng và các bên có liên quan” [10].
cp đn qun lý cht lng (QLCL), theo quan đim hin đi khng đnh:
hot đng qun lý cht lng không th có hiu qu nu ch coi trng vic kim tra
sau khi thc hin mà quan trng là các hot đng đc tin hành trong toàn b quá
trình, ngay t giai đon nghiên cu, thit k đn giai đon tiêu dùng. Cht lng
chu s tác đng ca hàng lot các yu t ch quan và khách quan. kim soát s
nh hng ca nhng yu t này cn phi có mt h thng qun lý cht lng.
Qun lý cht lng không phi là nhng c gng riêng l, ri rc, nht thi mà là
mt tp hp các gii pháp tác đng thng xuyên liên tc và có h thng lên quá
trình hot đng đ đm bo đc mc cht lng đã la chn. có th hình dung
v QLCL chúng ta khái quát qua mt s đnh ngha sau:
“Qun lý cht lng là h thng các bin pháp to điu kin sn xut kinh t
nht nhng sn phm hoc nhng dch v có cht lng tha mãn yêu cu ca
ngi tiêu dùng”. (Kaoru Ishikawa)[8].
“Qun lý cht lng là mt phng tin có tính cht h thng đm bo vic tôn
trng tng th tt c các thành phn ca mt k hoch hành đng”(P. Crosby)[5].
Theo TCVN ISO 8402:1999: “Qun lý cht lng là nhng hot đng ca chc
nng qun lý chung nhm xác đnh chính sách cht lng và thc hin thông qua
các bin pháp nh lp k hoch cht lng, kim soát cht lng, đm bo cht
lng và ci tin cht lng trong h thng cht lng” [9].
Theo TCVN ISO 9000:2007: “Qun lý cht lng là các hot đng có phi hp
đ đnh hng và kim soát mt t chc v mt cht lng” [10].
9
Khi nói v h thng qun lý cht lng theo tiêu chun, có mt s ni dung liên
quan nh sau:
Theo TCVN ISO 9000:2007: “H thng qun lý cht lng (Quality
Management System) là mt h thng qun lý đ đnh hng và kim soát mt t
chc v cht lng” [10].
“H thng qun lý cht lng theo tiêu chun là h thng qun lý cht lng
da trên các chun mc chung do mt hoc nhiu t chc tiêu chun hóa xây dng
ban hành, đc nhiu quc gia tha nhn và áp dng bi tính hu hiu ca nó” [1].
Thc cht, h thng qun lý cht lng theo tiêu chun là h thng qun lý cht
lng và có mt s đim đc trng: t chc xây dng h thng tài liu v qun lý
cht lng theo yêu cu ca tiêu chun và thc tin hot đng ca t chc, t chc
vn hành h thng qun lý cht lng da trên nn tng ca h thng tài liu và lu
li h s trong quá trình vn hành, làm c s vic đánh giá và ci tin h thng qun
lý cht lng ca t chc.
1.2 Áp dng h thng qun lý cht lng theo tiêu chun ISO 9001:2008
1.2.1 S cn thit ca vic áp dng ISO 9001:2008
C tiêu chun ISO 9001 xuyên sut mt ni dung c bn là làm th nào đ tha
mãn đc khách hàng và ngày càng nâng cao s tha mãn này. ó là mt mc tiêu
mà không ch ngân hàng mà bt c doanh nghip nào trong c ch th trng đu
mong mun. Áp dng ISO 9001, các ngân hàng s có trong tay mt h thng – mt
công c đ phân tích và qun lý các hot đng ca mình nhm đáp ng ngày càng
tt hn các yêu cu ca khách hàng, cng nh các yêu cu ca pháp lut và nhng
thông l quc t. Tt nhiên, khi cha áp dng ISO 9001, đã có không ít ngân hàng
có trong tay h thng qun lý ca mình đ đáp ng yêu cu này. Trên thc t, không
phi ngân hàng ni ting nào trên th gii cng công b áp dng ISO 9001.
a s các ngân hàng trên th gii đã có mt b dày hot đng, bn thân các hot
đng và cách thc kim soát nhng hot đng đc qun lý và ci tin qua nhiu
nm. Tiêu chun này ban hành cng giúp các t chc có mt cách thc qun lý da
vào vic cht lc nhng công ngh qun lý tiên tin đc áp dng trên th gii.
10
Nh vy, áp dng ISO 9001 là mt trong nhng con đng ngn nht tip cn
mt công ngh qun lý tiên tin, giúp các ngân hàng trong nc d dàng hc hi
cách thc qun lý ca các ngân hàng hin đi to điu kin phát trin trong tin
trình hi nhp.
1.2.2 Các nguyên tc qun lý cht lng
Vic qun lý mt t chc bao gm các quy tc ca qun lý cht lng đc đúc
kt t các kinh nghim qun lý tiên tin trên th gii, 8 nguyên tc ca qun lý cht
lng đc nhn bit đ lãnh đo cao nht có th s dng nhm dn dt t chc đt
đc kt qu hot đng cao hn, c th:
Hng vào khách hàng: các ngân hàng phát trin đc hay không ph thuc vào
s chp nhn ca khách hàng đi vi sn phm và dch v mà h cung cp. Vì th
ngân hàng cn hiu rõ các nhu cu hin ti và tng lai ca khách hàng, đ không
ch đáp ng mà còn phn đu vt cao hn s mong đi ca khách hàng.
S lụnh đo: qun lý không phi là mt hot đng hành chính, s lãnh đo là cn
thit đ cung cp s thng nht đng b ca mc đích (mc tiêu cht lng) và
đng li (chính sách cht lng), và to mt môi trng ni b đ hoàn toàn lôi
cun mi ngi trong vic đt đc các mc tiêu.
S tham gia ca mi ngi: Con ngi là đim ct yu ca các t chc, đc bit
trong lnh vc ngân hàng. H thng cht lng phi có s tham gia ca mi thành
viên thc hin các công vic liên quan đn cht lng. S phi hp và tham gia ca
mi ngi s cho phép s dng đy đ và hiu qu nhng nng lc ca h cho li
ích ca ngân hàng.
Tip cn theo quá trình: mt hot đng hay mt tp hp các hot đng s dng các
ngun lc đ bin đu vào thành đu ra có th xem nh mt quá trình.
Tip cn theo h thng vi qun lý: Vic xác đnh, hiu bit và qun lý mt h
thng các quá trình có liên quan ln nhau đ đt đc các mc tiêu đã xác đnh s
đóng góp vào hiu qu và hiu sut ca t chc.
Ci tin liên tc: đây phi là mt yêu cu thng xuyên ca t chc. Ci tin liên
tc tính hiu qu ca h thng qun lý cht lng theo nguyên tc PDCA (Plan –
Do – Check – Act: Lp k hoch – Thc hin – Kim tra – Ci tin).
11
Quyt đnh da trên s kin: các quyt đnh có hiu qu phi đc xây dng trên
c s phân tích có tính logic các d liu, thông tin thc t, nhn mnh đn kt qu.
Quan h hp tác cùng có li vi nhà cung cp: t chc và nhà cung ng ph thuc
ln nhau, có mi quan h cùng có li s nâng cao nng lc c hai bên to ra giá tr.
1.2.3 Ni dung ca tiêu chun ISO 9001:2008
Ni dung các yêu cu ca ISO 9001:2008 đc tóm lc nh sau:
iu khon 4
: H thng qun lý cht lng
a. Yêu cu chung
T chc phi xây dng, lp vn bn, thc hin, duy trì h thng qun lý cht
lng và thng xuyên nâng cao hiu lc ca h thng. T chc phi nhn bit
đc các quá trình cn thit trong h thng qun lý, xác đnh trình t và mi tng
tác ca các quá trình này. Bên cnh đó, t chc phi đ ra các chun mc, phng
pháp đ thc hin và kim soát quá trình; đm bo ngun lc và thông tin cn thit.
b. Yêu cu v h thng tài liu
Tài liu ca h thng qun lý cht lng phi bao gm: chính sách cht lng và
mc tiêu cht lng; s tay cht lng; các th tc dng vn bn; tài liu cn có ca
t chc; h s cht lng.
S tay cht lng: S tay cht lng bao gm các ni dung ch yu: phm vi
ca h thng qun lý cht lng, các th tc dng vn bn và mi tng tác gia
các quá trình trong h thng qun lý cht lng.
Kim soát tài liu: T chc phi lp mt th tc dng vn bn đ kim soát tài
liu. Th tc này nhm đm bo tài liu đc phê duyt trc khi ban hành và luôn
đc xem xét, cp nht. Tài liu phi luôn sn có và phi có du hiu đ nhn bit
ngun gc, nhn bit s thay đi và tình trng hin hành nhm ngn nga vic s
dng tài liu li thi.
Kim soát h s: T chc phi lp mt th tc dng vn bn đ kim soát h s.
Th tc này nhm đm bo h s cht lng rõ ràng, d nhn bit, d s dng và
xác đnh cách thc bo qun, bo v, s dng, thi gian lu gi, hy b.
12
iu khon 5
: Trách nhim ca lƣnh đo
Cam kt ca lụnh đo
Lãnh đo phi đm bo truyn đt cho t chc v tm quan trng ca vic đáp
ng khách hàng, yêu cu ca pháp lut, ch đnh; lp chính sách cht lng; lp
mc tiêu cht lng; thc hin xem xét lãnh đo.
Hng vào khách hàng
Lãnh đo phi đm bo yêu cu ca khách hàng đc xác đnh và luôn thc hin
các hành đng cn thit đ nâng cao s tha mãn ca khách hàng.
Chính sách cht lng
Lãnh đo phi thit lp chính sách cht lng phù hp vi mc đích ca t
chc; ni dung chính sách cht lng phi th hin s cam kt đáp ng các yêu cu
và ci tin thng xuyên; là c s cho vic thit lp và xem xét các mc tiêu cht
lng; đc truyn đt và thu hiu đn mi cá nhân trong t chc.
Hoch đnh
ứ Mc tiêu cht lng phi đm bo đc thit lp ti mi cp và tng b phn
chc nng, đo đc và nht quán vi chính sách cht lng.
ứ H thng qun lý cht lng phi đc hoch đnh và đm bo tính nht quán.
Trách nhim, quyn hn và trao đi thông tin
ứ Lãnh đo cao nht phi đm bo các trách nhim, quyn hn và mi quan h ca
chúng đc xác đnh và thông báo trong t chc.
ứ Lãnh đo cao nht phi đ c đi din lãnh đo nhm đm bo các quá trình cn
thit ca h thng qun lý cht lng đc thit lp, thc hin và duy trì; đi din
lãnh đo có trách nhim báo cáo cho lãnh đo cao nht v kt qu hot đng ca h
thng qun lý cht lng và mi nhu cu ci tin, đm bo thúc đy toàn b t chc
nhn thc đc các yêu cu ca khách hàng.
Trao đi thông tin ni b
13
Lãnh đo cao nht phi đm bo thit lp quá trình trao đi thông tin thích hp
trong t chc, có s trao đi thông tin v hiu lc ca h thng qun lý cht lng.
Xem xỨt ca lụnh đo
ứ Lãnh đo cao nht phi đnh k xem xét h thng qun lý cht lng và vic
xem xét này phi đánh giá đc c hi ci tin, nhu cu thay đi đi vi HTQLCL.
ứ H s xem xét ca lãnh đo phi đc duy trì.
ứ Báo cáo phc v cho các cuc xem xét ca lãnh đo phi bao gm: kt qu ca
các cuc đánh giá; phn hi ca khách hàng; vic thc hin các quá trình và s phù
hp ca sn phm; tình trng ca các hành đng khc phc và phòng nga; các
hành đng tip theo t các cuc xem xét ca lãnh đo ln trc; nhng thay đi có
th nh hng đn h thng qun lý cht lng và các khuyn ngh v ci tin.
ứ Báo cáo xem xét ca lãnh đo phi bao gm các ni dung v nâng cao tính hiu
lc ca h thng qun lý cht lng và ci tin các quá trình ca h thng, ci tin
các sn phm liên quan đn yêu cu ca khách hàng và nhu cu v ngun lc.
iu khon 6
: Qun lý ngun lc.
T chc phi xác đnh và cung cp ngun lc cn thit đ thc hin các quá trình.
Ngun nhợn lc
ứ Ngun nhân lc phi có nng lc da trên c s đc giáo dc, đào to, có k
nng và kinh nghim thích hp.
ứ T chc phi xác đnh nng lc ca nhân viên, tin hành đào to, đánh giá hiu
lc ca các hành đng đc thc hin.
C s h tng
T chc phi xác đnh, cung cp và duy trì c s h tng cn thit đ đt đc
s phù hp đi vi các yêu cu v sn phm.
Môi trng làm vic
T chc phi xác đnh và qun lý môi trng làm vic cn thit đ đt đc s
phù hp đi vi các yêu cu ca sn phm.
iu khon 7
: To sn phm
14
Hoch đnh vic to sn phm
T chc phi tin hành hoch đnh vic to sn phm:
ứ Thit lp các mc tiêu cht lng và các yêu cu đi vi sn phm.
ứ Xây dng các quá trình, tài liu và vic cung cp các ngun lc.
ứ Tin hành các hot đng kim tra xác nhn, xác nhn giá tr s dng, các hot
đng theo dõi, kim tra, th nghim, các chun mc chp nhn sn phm.
ứ Lu gi h s chng minh quá trình thc hin và sn phm to thành đáp ng
các yêu cu.
Các quá trình liên quan đn khách hàng
ứ T chc phi xác đnh yêu cu liên quan đn sn phm do khách hàng đa ra.
ứ T chc phi đm bo các yêu cu v sn phm đc đnh rõ, các yêu cu trong
hp đng hoc đn đt hàng khác vi nhng gì đã nêu trc đó phi đc gii
quyt và có kh nng đáp ng các yêu cu đã đnh.
ứ T chc phi trao đi thông tin vi khách hàng v sn phm, x lý các yêu cu,
hp đng hoc đn đt hàng và các phn hi ca khách hàng.
Thit k và phát trin
ứ T chc phi xác đnh các giai đan ca thit k và phát trin; tin hành xem
xét, kim tra xác nhn và xác nhn giá tr s dng thích hp cho mi giai đon thit
k và phát trin.
ứ T chc phi xác đnh các yêu cu ca đu vào v chc nng và công dng, ch
đnh và lut pháp, thông tin có th áp dng nhn đc t các thit k tng t trc
đó và các yêu cu khác.
ứ T chc phi tin hành xem xét thit k và phát trin nhm đánh giá kh nng
đáp ng các yêu cu ca các kt qu thit k, phát trin.
ứ T chc phi kim tra xác nhn thit k và phát trin nhm đm bo đu ra thit
k và phát trin đáp ng các yêu cu đu vào ca thit k và phát trin.
ứ T chc phi kim soát s thay đi thit k và phát trin …
Mua hàng
15
ứ T chc phi đm bo sn phm mua vào phù hp vi các yêu cu mua sn
phm đã quy đnh, đánh giá và la chn ngi cung ng, xác đnh các chun mc
la chn, đánh giá và đánh giá li.
ứ T chc phi xác đnh các yêu cu v phê duyt sn phm, các th tc, quá trình
và thit b, trình đ con ngi và h thng qun lý cht lng …
Sn xut và cung cp dch v
ứ T chc phi kim soát sn xut và cung cp dch v da trên các điu kin: s
sn có các thông tin mô t đc tính ca sn phm, các hng dn công vic khi cn.
ứ T chc phi nhn bit, kim tra xác nhn, bo v tài sn do khách hàng cung
cp. Phi thông báo ngay cho khách hàng bit khi có bt k tài sn nào ca khách
hàng b mt mát, h hng hoc đc phát hin.
ứ T chc phi nhn bit, xp d (di chuyn), bao gói, lu gi, bo qun …
ứ Các thit b đo lng phi đc hiu chun hoc kim tra xác nhn đnh k, hiu
chnh hoc hiu chnh li; đc nhn bit đ xác đnh trng thái hiu chun.
iu khon 8: o lng, phơn tích vƠ ci tin
ứ T chc phi hoch đnh, trin khai các quá trình theo dõi, đo lng, phân tích
và ci tin cn thit đ chng t s phù hp ca sn phm, đm bo s phù hp ca
h thng qun lý cht lng.
ứ T chc phi theo dõi các thông tin v s chp nhn ca khách hàng v vic t
chc có đáp ng yêu cu ca khách hàng hay không.
ứ T chc tin hành đánh giá ni b đ xác đnh xem h thng qun lý cht lng
có phù hp vi các b trí sp xp đc hoch đnh và có đc áp dng mt cách
hiu lc và đc duy trì.
ứ T chc phi tin hành các hot đng theo dõi và đo lng các quá trình. Các
phng pháp theo dõi và đo lng các quá trình phi chng t kh nng ca các quá
trình đ đt đc các kt qu đã hoch đnh.
ứ T chc phi theo dõi và đo lng sn phm. Vic theo dõi và đo lng sn
phm phi đc tin hành ti nhng giai đon thích hp ca quá trình to sn phm
theo các sp xp hoch đnh.
16
ứ T chc phi lp mt th tc dng vn bn vic kim soát, các trách nhim và
quyn hn có liên quan đi vi sn phm không phù hp. T chc phi x lý sn
phm không phù hp.
ứ T chc phi tin hành phân tích d liu. Vic phân tích d liu phi cung cp
thông tin v s tha mãn khách hàng, s phù hp vi các yêu cu v sn phm, đc
tính và xu hng ca các quá trình sn phm.
ứ T chc phi thng xuyên nâng cao tính hiu lc ca HTQLCL thông qua vic
s dng chính sách cht lng, mc tiêu cht lng, kt qu đánh giá, vic phân
tích d liu, hành đng khc phc và phòng nga và s xem xét ca lãnh đo.
ứ T chc phi lp mt th tc dng vn bn đ xác đnh các yêu cu v xem xét
s không phù hp, xác đnh nguyên nhân ca s không phù hp, đánh giá cn có
các hành đng đ đm bo rng s không phù hp không tái din.
ứ T chc phi lp mt th tc dng vn bn đ xác đnh các yêu cu đi vi vic
xác đnh s không phù hp tim n và các nguyên nhân ca chúng, đánh giá nhu
cu thc hin các hành đng đ phòng nga vic xut hin s không phù hp.
1.2.4 Các bc trin khai xơy dng và áp dng ISO 9000 [1]
Quá trình xây dng và áp dng h thng qun lý cht lng theo ISO 9001:2008
có th phân thành ba giai đon vi mt s bc c bn nh sau:
Giai đon 1
: Chun b ậ phơn tích tình hình vƠ hoch đnh
Cam kt ca lụnh đo
Lãnh đo ca t chc cn có s cam kt theo đui lâu dài mc tiêu cht lng và
quyt đnh phm vi áp dng ISO 9001 ti t chc trên c s phân tích tình hình
qun lý hin ti và đnh hng hot đng ca t chc trong tng lai cng nh xu
th phát trin chung ca th trng.
Thành lp Ban ch đo, nhóm công tác và ch đnh ngi i din lụnh đo
Lãnh đo ca t chc lp k hoch v ngun lc (tài chính, nhân lc, thi
gian…), thành lp Ban ch đo, nhóm công tác và ch đnh ngi i din lãnh đo.
Chn t chc t vn (nu cn)
17
V nguyên tc, các t chc có th t tin hành xây dng h thng qun lý cht
lng theo ISO 9001. Tuy nhiên, các yêu cu trong tiêu chun ISO 9001 ch cho
bit t chc cn phi làm gì, ch không cho bit t chc cn phi làm nh th nào
đ đt đc các yêu cu ca tiêu chun. Chính vì vy, vi s tr giúp ca các
chuyên gia t vn, vic xây dng h thng qun lý cht lng theo ISO 9001 có th
rút ngn đc thi gian, tit kim đc các ngun lc cng nh nhanh chóng khai
thác đc nhng li ích do h thng này mang li.
Kho sát h thng hin có và lp k hoch thc hin
Vic kho sát h thng hin có nhm xem xét trình đ hin ti ca quá trình hin
có, thu thp các chính sách cht lng, th tc hin hành, t đó phân tích, so sánh
vi các yêu cu ca tiêu chun áp dng đ tìm ra nhng “l hng” cn b sung. Sau
đó, lp k hoch c th đ xây dng các th tc, tài liu cn thit.
ào to v nhn thc và cách xợy dng vn bn theo ISO 9001
ây là công vic rt quan trng, vic đào to nhm làm cho mi ngi tr nên có
đ nng lc và trình đ đ xây dng thành công h thng qun lý cht lng theo
ISO 9001. Cn t chc các chng trình đào to các mc đ khác nhau cho cán
b lãnh đo ca t chc, các thành viên trong ban ch đo, nhóm công tác và cán b
nhân viên đ hiu rõ các vn đ liên quan đn ISO 9001, hiu rõ li ích ca vic áp
dng ISO 9001 và bit cách xây dng h thng vn bn theo ISO 9001.
Giai đon 2
: Xơy dng vƠ thc hin h thng qun lý cht lng.
Vit các tài liu ca h thng qun lý cht lng
ây là hot đng quan trng nht trong quá trình thc hin. Nó thit lp mt cu
hình c bn cho phép kim soát các hot đng ch yu có nh hng đn cht lng
ca t chc. Mt b tài liu tt s là tin đ cho vic xây dng thành công h thng
qun lý cht lng theo ISO 9001.
Tài liu v h thng qun lý cht lng gm nhiu tng, mi tng xác đnh mt
mc đ chi tit v phng pháp, hot đng ca t chc. Thông thng mt b tài
liu v h thng qun lý cht lng bao gm 4 tng đc sp xp theo trt t t
tng quát đn c th nh sau:
Tng 1: S tay cht lng.