Ảnh hưởng của biện pháp cắt tỉa đến sinh trưởng và năng suất bưởi đỏ Hòa Bình tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình

hơn rõ rệt so với đối chứng. Điều này một
lần nữa cho thấy cắt tỉa có vai trị quan trọng trong
việc nâng cao khả năng sinh trưởng, qua đó nâng cao
năng suất bưởi đỏ Hịa Bình.
Các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất của
bưởi đỏ tại Hịa Bình ở các cơng thức thí nghiệm
được trình bày ở bảng 5.
Bảng 5. Ảnh hưởng của cắt tỉa đến một số yếu tố cấu
thành năng suất và năng suất bưởi đỏ Hịa Bình
Cơng thức Số quả
Khối lượng
Năng suất
(CT)
(quả/cây)
(g/quả)
(kg/cây)

Năm 2018
CT 1
CT 2
CT 3

120,33
144,00
142,33

902,66
921,00
916,32

LSD0,05

CV(%)

5,65
5,8

CT 1
CT 2
CT 3

115,33
123,67
143,00

LSD0,05
CV(%)

4,21
4,5

CT 1
CT 2
CT 3

118,17
130,2
146,17

894,27
934,07
935,50

105,68
121,62
136,74

LSD0,05
CV(%)

11,30
6,2

32,42
1,6

14,38
6,4

57,09
2,8
Năm 2019
898,07
925,66
936,50

12,25
5,6
Năm 2020

108,62
132,62

130,42

7,61
6,7
103,57
114,48
133,92

3,71
4,4

Đối với 2 cơng thức cắt tỉa thí nghiệm (cơng thức
2 và 3), tương tự như chỉ tiêu tỉ lệ đậu quả, năm 2018
cắt tỉa theo công thức 3 (cắt tỉa theo kiểu khai tâm)
chưa tạo được sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về số
quả trên cây và năng suất so với cơng thức 2, nhưng
có sự khác biệt rõ rệt ở các năm nghiên cứu tiếp
theo. Đến các năm 2019 và 2020, năng suất của công
thức 2 đạt tương ứng là 114,48 và 121,62 kg quả/cây;
năng suất của công thức 3 đạt tương ứng là 133,92 và
136,74 kg/cây. Năng suất của công thức đối chứng
trong cả 3 năm nghiên cứu chỉ đạt 103,57 - 108,62
kg/cây.
Như vậy, so với công thức đối chứng cắt theo
quy trình của người dân hiện áp dụng, cắt tỉa theo
cơng thức 3 có tác dụng rõ trong việc nâng cao năng
suất cho bưởi đỏ Hòa Bình, năng suất tăng từ 20,07
đến 29,39% so với cơng thức đối chứng. Kết quả
nghiên cứu này phù hợp với kt qu nghiờn cu ca

Nông nghiệp và phát triển nông thôn - K 1 - THáNG 11/2021

7


KHOA HỌC CƠNG NGHỆ
Huỳnh Quang Đức, Lê Đình Tấn Tài (2018), các
vườn bưởi Da xanh tại các huyện Châu Thành, Giồng
Trôm và thành phố Bến Tre của tỉnh Bến Tre áp
dụng phương pháp khai tâm có bộ khung cành cân
đối, khỏe mạnh, tán lá tròn đều, cây cho nhiều quả
to, chất lượng tốt.

3.6. Ảnh hưởng của cắt tỉa đến một số chỉ tiêu về
quả
Phân tích một số chỉ tiêu về quả của các cơng
thức thí nghiệm, kết quả được trình bày tại bảng 6.

Bảng 6. Ảnh hưởng của cắt tỉa đến một số chỉ tiêu về quả bưởi đỏ Hòa Bình
Chiều cao Đường kính
Số
Số hạt Tỷ lệ ăn được
Độ brix (%)
Công thức (CT)
quả (cm)
quả (cm)
múi/quả
(hạt)
(%)

Năm 2018
CT 1
CT 2
CT 3

10,15
10,59
10,48

10,51
11,02
10,96

12,88
12,22
12,33

77,78
70,56
75,85

LSD0,05
CV(%)

52,67
52,80
52,06

11,21
11,56

11,62

4,67
3,9

0,37
1,4

51,90
52,60
53,44

11,50
11,82
11,77

1,99
2,8

0,34
2,3

52,53
53,30
53,51

11,40
11,77
11,83

2,37
2,0

0,33
1,3

Năm 2019
CT 1
CT 2
CT 3

10,25
10,37
10,54

10,72
11,20
11,15

12,86
13,01
12,93

79,31
78,84
76,77

LSD0,05
CV(%)
Năm 2020

CT 1
CT 2
CT 3

10,31
10,45
10,58

10,83
11,38
11,46

12,01
12,56
12,33

71,15
74,81
72,02

LSD0,05
CV(%)
Bảng 6 cho thấy, khơng có sự sai khác ở một số
chỉ tiêu về quả (số múi, số hạt, tỷ lệ phần ăn được)
giữa các cơng thức thí nghiệm và giữa các cơng thức
thí nghiệm cắt tỉa so với công thức đối chứng. Tỷ lệ
phần ăn được của các công thức đều đạt được dao
động trong khoảng 51,9 - 53,51%. Độ brix của các
công thức cắt tỉa 2 và 3 đạt được tương tự nhau và lớn
hơn khác biệt so với độ brix thịt quả của công thức

đối chứng trong năm 2020 (11,77 và 11,83% so với
11,40%). Như vậy, việc cắt tỉa theo các công thức cắt
tỉa thử nghiệm không làm thay đổi một số chỉ tiêu về
quả của bưởi đỏ Hịa Bình trong cả 3 năm nghiên cứu
nhưng có xu hướng độ brix thịt quả được cải thiện ở
các công thức cắt tỉa. Kết quả này phù hợp với kết
quả nghiên cứu kỹ thuật cắt tỉa trên cây cam Xã Đoài
của Lê Văn Trường và cs. (2019), áp dụng biện pháp
kỹ thuật cắt tỉa, bước đầu cho thấy độ brix đã được
nâng lên từ 10,17% ở công thức đối chứng lên 11% ở
công thức cắt tỉa kiểu khai tâm, chất lượng quả được
cải thiện, ngọt hơn so với đối chứng.

8

4. KẾT LUẬN
- Các cơng thức cắt tỉa tạo tán hình cầu dẹp và
khống chế chiều cao cây và cắt theo kiểu khai tâm có
ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của giống bưởi
đỏ Hịa Bình, cải thiện kích thước các đợt lộc của cây
xuất hiện trong năm nhưng không làm thay đổi thời
gian xuất hiện các đợt lộc và thời gian ra hoa của
giống.
- Các cơng thức cắt tỉa tạo tán hình cầu dẹp và
khống chế chiều cao cây và cắt theo kiểu khai tâm có
tác dụng nâng cao tỷ lệ đậu quả, năng suất thu được
của giống bưởi đỏ Hịa Bình nhưng không làm thay
đổi một số chỉ tiêu về quả. Trong các công thức cắt
tỉa, công thức cắt tỉa kiểu khai tâm có tỷ lệ đậu quả
ổn định và năng suất thu được đạt được cao hơn ở cả

3 năm nghiên cứu với các giá trị tương ứng là 1,30 1,45% và 130,42 - 136,74 kg quả/cây. Các công thức
cắt tỉa có xu hướng cải thiện độ brix thịt quả.

N«ng nghiƯp và phát triển nông thôn - K 1 - THáNG 11/2021


KHOA HỌC CÔNG NGHỆ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Huỳnh Quang Đức, Lê Đình Tấn Tài (2018).

Cải tiến phương pháp tỉa cành tạo tán nhằm nâng cao
năng suất và chất lượng bưởi Da xanh. Sở Khoa học
và Công nghệ tỉnh Bến Tre.
2. Nguyễn Hữu Thọ (2015). Nghiên cứu đặc

điểm nông sinh học và một số biện pháp kỹ thuật đối
với giống bưởi Diễn (Citrus grandis) tại tỉnh Thái
Nguyên. Luận án tiến sĩ nông nghiệp, Trường Đại
học Nông Lâm Thái Nguyên.
3. Võ Hữu Thoại, Nguyễn Minh Châu (2003).

Hiệu quả của một số loại cắt tỉa đối với cây bưởi Năm
Roi. Kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ rau quả

5. Hà Thiên Văn, Thành Thận Khơn (2007). Kỹ
thuật mới cắt tỉa cây có múi. Nhà xuất bản Kỹ thuật
khoa học Hồ Nam - Trung Quốc (Tài liệu dịch).
6. Agus Sugiyatno, Yenni and Buyung Al
Fanshuri (2019). Effect of pruning canopy on
productivity and fruit quality of Mandarin cv Pulung,

J. Hort. Vol. 29 No. 2, Desember 2019: 199 – 208.
7. Davies. F. S. and Albrigo. L. G. (1994). Citrus,
CAB International.4. S.N. Gosh and B. Bera (2014),
Effect of pruning on productivity in Sweet orange, J.
Hortl. Sci. Vol 9 (2): 206 - 208.
8. Hussain Z., Singh Z. and Mandel R. (2012).

2002 - 2003. Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam.

Effect of different pruning severities on incidence of
creasing and fruit quality in Sweet orange, Book of

4. Lê Văn Trường, Vũ Việt Hưng, Phan Duy An,
Nguyễn Thị Thanh Tâm (2019). Ảnh hưởng của biện

abstract, The XII International Citrus Congress Citrus and Health, Valencia, Spain.

pháp cắt tỉa đến năng suất và chất lượng quả cam Xã
Đồi. Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp

9. D. P. H. Tucker, T. A. Wheaton and R. P.
Muraro (1994). Citrus Tree Pruning Principles and
Practices, Florida Cooperative Extention Servive,
Fact Sheet HS-144.

Việt Nam. Số 7 (104).

EFFECTS OF PRUNING TECHNIQUES ON GROWTH AND YIELD OF HOA BINH RED
PUMMELO IN TAN LAC DISTRICT, HOA BINH PROVINCE
Nguyen Quoc Hung, Vu Viet Hung, Nguyen Thi Tuyet

Summary
Research on pruning techniques to complete cultivation procedure, improve yield and fruit quality of Hoa
Binh red pummelo cultivar in the ecological conditions of the concentrated growing area for this cultivar in
Hoa Binh and similar ecological regions. The study was carried out on pummelo orchards of 6 -7 years old,
during a period of 3 years from 2018 to 2020. The experiment consisted of 3 treatments: treatment 1 control according to farmers' cultivation; treatment 2 - pruning a flat spherical canopy, oriented to control
tree height; treatment 3 - open heart pruning, designed in a randomized complete block design and 3
repetitions. The results of the study showed that the pruning treatments affected the growth of Hoa Binh
red pummelo cultivar, improved the size of the buds appearing during the year, but did not change the time
of appearance of the buds and flowering time of the cultivar. The pruning treatments had the effect of
improving the fruit setting and yield of Hoa Binh red pummelo, but did not change some mechanical
parameters of the fruit. Among the these pruning treatments, the open heart pruning treatment had a stable
fruit setting and higher yield in all 3 years of study with values of 1.30 - 1.45% and 130.42 - 136.74 kg of
fruit/tree respectively. The control treatment had fruit setting and yield of 1.00 - 1.06% and 103.57 - 108.62
kg of fruit/tree. The pruning treatments tended to improve the pulp brix.
Keywords: Hoa Binh red pummelo, pruning, fruit setting, yield, fruit quality.

Người phản biện: GS.TS. Đào Thanh Vân
Ngày nhận bài: 27/8/2021
Ngày thông qua phản biện: 27/9/2021
Ngày duyt ng: 4/10/2021

Nông nghiệp và phát triển nông thôn - KỲ 1 - TH¸NG 11/2021

9