khảo sát tình hình buôn bán hàng rong tại quận 10, thành phố hồ chí minh

LỜI CẢM ƠN
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt được đề tài này, ngoài sự nỗ lực của các thành viên
Để hoàn thành tốt được đề tài này, ngoài sự nỗ lực của các thành viên
trong nhóm , nhóm nghiên cứu chúng tôi còn nhận được sự giúp đỡ từ nhiều
trong nhóm , nhóm nghiên cứu chúng tôi còn nhận được sự giúp đỡ từ nhiều
phía.
phía.
Thay mặt nhóm thực hiện đề tài, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành
Thay mặt nhóm thực hiện đề tài, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành
đối với người đầu tiên là PGS. TSKH Bùi Loan Thùy, là người trực tiếp dìu dắt,
đối với người đầu tiên là PGS. TSKH Bùi Loan Thùy, là người trực tiếp dìu dắt,
hướng dẫn và trang bị cho chúng tôi đầy đủ những kiến thức cần thiết về cách
hướng dẫn và trang bị cho chúng tôi đầy đủ những kiến thức cần thiết về cách
thức, phương pháp nghiên cứu cho việc thực hiện được đề tài hoàn chỉnh. Với
thức, phương pháp nghiên cứu cho việc thực hiện được đề tài hoàn chỉnh. Với
sự chỉ bảo tận tình của cô, nhóm nghiên cứu đã dần khắc phục những thiếu sót
sự chỉ bảo tận tình của cô, nhóm nghiên cứu đã dần khắc phục những thiếu sót
và từng bước hoàn thiện đề tài.
và từng bước hoàn thiện đề tài.
Tiếp đến, nhóm nghiên cứu xin cảm ơn các anh chị, những người bán
Tiếp đến, nhóm nghiên cứu xin cảm ơn các anh chị, những người bán
hàng rong ở quận 10 Thành phố Hồ Chí Minh và nhân viên trật tự đô thị đã hợp
hàng rong ở quận 10 Thành phố Hồ Chí Minh và nhân viên trật tự đô thị đã hợp
tác với nhóm nghiên cứu trong quá trình khảo sát, phỏng vấn để chúng tôi có
tác với nhóm nghiên cứu trong quá trình khảo sát, phỏng vấn để chúng tôi có
được những số liệu và thông tin cần thiết để thực hiện đề tài này.
được những số liệu và thông tin cần thiết để thực hiện đề tài này.
Và cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè, những người đã có

Và cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè, những người đã có
những ý kiến đóng góp thiết thực và hỗ trợ chúng tôi trong suốt quá trình thực
những ý kiến đóng góp thiết thực và hỗ trợ chúng tôi trong suốt quá trình thực
hiện đề tài.
hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn!
Xin chân thành cảm ơn!
Nhóm thực hiện 05
Nhóm thực hiện 05
1
LỜI NÓI ĐẦU
LỜI NÓI ĐẦU
Thực tế cuộc sống hiện nay với nhiều vấn đề cần nghiên cứu, nhưng
Thực tế cuộc sống hiện nay với nhiều vấn đề cần nghiên cứu, nhưng
không có phương pháp thì việc thực hiện nghiên cứu sẽ gặp rất nhiều khó khăn
không có phương pháp thì việc thực hiện nghiên cứu sẽ gặp rất nhiều khó khăn
và để đáp ứng yêu cầu đó môn phương pháp nghiên cứu đã ra đời và đóng một
và để đáp ứng yêu cầu đó môn phương pháp nghiên cứu đã ra đời và đóng một
vai trò tích cực trong việc giải quyết những vấn đề đang tồn tại trong xã hội loài
vai trò tích cực trong việc giải quyết những vấn đề đang tồn tại trong xã hội loài
người, giúp con người nhận thức đúng đắn và cải tạo thế giới hiện thực . Xã hội
người, giúp con người nhận thức đúng đắn và cải tạo thế giới hiện thực . Xã hội
ngày càng phát triển, càng nhiều vấn đề cần phải giải quyết thì nghiên cứu khoa
ngày càng phát triển, càng nhiều vấn đề cần phải giải quyết thì nghiên cứu khoa
học càng trở nên gần gũi. Đến với bộ môn này nhóm nghiên cứu đã chọn đề tài
học càng trở nên gần gũi. Đến với bộ môn này nhóm nghiên cứu đã chọn đề tài
“Khảo sát tình hình buôn bán hàng rong tại quận 10, thành phố Hồ Chí Minh”.
“Khảo sát tình hình buôn bán hàng rong tại quận 10, thành phố Hồ Chí Minh”.
Ngày nay với tốc độ phát triển kinh tế như vũ bão, cuộc sống con người
Ngày nay với tốc độ phát triển kinh tế như vũ bão, cuộc sống con người

ngày càng được nâng cao. Nhưng một nước nông nghiệp như Việt Nam trong
ngày càng được nâng cao. Nhưng một nước nông nghiệp như Việt Nam trong
quá trình phát triển, thì phố thị mọc lên đối lập với nông thôn, nhưng vẫn mang
quá trình phát triển, thì phố thị mọc lên đối lập với nông thôn, nhưng vẫn mang
theo mình những tập quán tiểu nông,không dễ gì từ bỏ, trong đó hàng rong đã
theo mình những tập quán tiểu nông,không dễ gì từ bỏ, trong đó hàng rong đã
trở thành một đặc thù của hầu hết các đô thị Việt Nam. Vì thế nhóm chúng tôi
trở thành một đặc thù của hầu hết các đô thị Việt Nam. Vì thế nhóm chúng tôi
thực hiện đề tài này với mong muốn hiểu rõ hơn sự tồn tại của hàng rong với
thực hiện đề tài này với mong muốn hiểu rõ hơn sự tồn tại của hàng rong với
những mặt tích cực và tiêu cực của nó
những mặt tích cực và tiêu cực của nó
Vì đây là lần đầu tiên thực hiện đề tài cũng như chưa có nhiều kinh
Vì đây là lần đầu tiên thực hiện đề tài cũng như chưa có nhiều kinh
nghệm trong nghiên cứu, với lại đây là đề tài thực tế nên việc thực hiện nó cũng
nghệm trong nghiên cứu, với lại đây là đề tài thực tế nên việc thực hiện nó cũng
không dễ dàng và không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự đánh giá
không dễ dàng và không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự đánh giá
và đóng góp ý kiến của PGS.TSKH Bùi Loan Thùy,quý thầy cô trong đề cương
và đóng góp ý kiến của PGS.TSKH Bùi Loan Thùy,quý thầy cô trong đề cương
này để nhóm nghiên cứu thực hiện tốt hơn ở bài hoàn thiện và các công trình
này để nhóm nghiên cứu thực hiện tốt hơn ở bài hoàn thiện và các công trình
nghiên cứu về sau.
nghiên cứu về sau.
NHÓM THỰC HIỆN _ 05
NHÓM THỰC HIỆN _ 05


MỤC LỤC
MỤC LỤC

2
A.
A.
PHẦN MỞ ĐẦU
PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
1.Lý do chọn đề tài
2.Tổng quan tình hình nghiên cứu
2.Tổng quan tình hình nghiên cứu
3. Mục đích nghiên của đề tài
3. Mục đích nghiên của đề tài
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
6. Phạm vi nội dung nghiên cứu ………………………………………….
6. Phạm vi nội dung nghiên cứu ………………………………………….
7. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………
7. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………
8. Hướng tiếp cận tư liệu ………………………………………………….
8. Hướng tiếp cận tư liệu ………………………………………………….
9. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài …………………………
9. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài …………………………
B. PHẦN NỘI DUNG
B. PHẦN NỘI DUNG
Chương I: Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị - nguyên nhân và
Chương I: Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị - nguyên nhân và
chính sách của Nhà nước.
chính sách của Nhà nước.
1.1 Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị ……………………………

1.1 Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị ……………………………
1.1.1 Khái niệm buôn bán hàng rong ………………………………….
1.1.1 Khái niệm buôn bán hàng rong ………………………………….
1.1.2 Đặc điểm của buôn bán hàng rong ……………………………
1.1.2 Đặc điểm của buôn bán hàng rong ……………………………
1.1.3 Tình hình buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị. ……………….
1.1.3 Tình hình buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị. ……………….
1.2 Nguyên nhân của việc buôn bán hàng rong ……………………….
1.2 Nguyên nhân của việc buôn bán hàng rong ……………………….
1.2.1 Nguyên nhân khách quan ……………………………………….
1.2.1 Nguyên nhân khách quan ……………………………………….
1.2.2 Nguyên nhân chủ quan ………………………………………….
1.2.2 Nguyên nhân chủ quan ………………………………………….
1.3 Chính sách của Nhà nước đối với hoạt động buôn bán hàng rong.
1.3 Chính sách của Nhà nước đối với hoạt động buôn bán hàng rong.
Chương II: Hiện trạng buôn bán hàng rong ở quân 10, Thành phố
Chương II: Hiện trạng buôn bán hàng rong ở quân 10, Thành phố
Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh.
2.1 Sự tồn tại khách quan của hoạt động buôn bán hàng rong ……….
2.1 Sự tồn tại khách quan của hoạt động buôn bán hàng rong ……….
2.1.1 Nguyên nhân của sự tồn tại ……………………………………
2.1.1 Nguyên nhân của sự tồn tại ……………………………………
2.2 Kết quả khảo sát hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố
2.2 Kết quả khảo sát hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố
Hồ Chí Minh…………………………………………………………………
Hồ Chí Minh…………………………………………………………………
2.2.1 Phân tích kết quả khảo sát qua những câu hỏi đóng ……………
2.2.1 Phân tích kết quả khảo sát qua những câu hỏi đóng ……………
2.2.2 Kết quả ghi nhận ý kiến ………………………………………

2.2.2 Kết quả ghi nhận ý kiến ………………………………………
3
2.2.3 Nhận xét và đánh giá …………………………………………
2.2.3 Nhận xét và đánh giá …………………………………………
Chương III: Giải pháp và khuyến nghị hạn chế các mặt tiêu cực của
Chương III: Giải pháp và khuyến nghị hạn chế các mặt tiêu cực của
việc buôn bán hàng rong đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh.
việc buôn bán hàng rong đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh.
3.1 Giải pháp hạn chế các mặt tiêu cực của hoạt động buôn bán hàng rong
3.1 Giải pháp hạn chế các mặt tiêu cực của hoạt động buôn bán hàng rong
đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh. ……………………………………
đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh. ……………………………………
3.1.1 Gải pháp “sống chung”. ………………………………………
3.1.1 Gải pháp “sống chung”. ………………………………………
3.1.2 Ban hành luật để quản lý hàng rong. …………………………
3.1.2 Ban hành luật để quản lý hàng rong. …………………………
3.1.3 Tăng cường đội ngũ quản lý cả về số lượng lẫn chất lượng……
3.1.3 Tăng cường đội ngũ quản lý cả về số lượng lẫn chất lượng……
3.2 Khuyến nghị với cơ quan chức năng để hạn chế các mặt tiêu cực của
3.2 Khuyến nghị với cơ quan chức năng để hạn chế các mặt tiêu cực của
hoạt động buôn bán hàng rong đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh…….
hoạt động buôn bán hàng rong đến mỹ quan Thành phố Hồ Chí Minh…….
3.2.1 Tuyên truyền nâng cao nhận thức kể cả người bán lẫn người mua.
3.2.1 Tuyên truyền nâng cao nhận thức kể cả người bán lẫn người mua.
3.2.2 Quy hoạch sắp xếp vỉa hè và xây dựng mô hình tự quản……….
3.2.2 Quy hoạch sắp xếp vỉa hè và xây dựng mô hình tự quản……….
3.2.3 Cần nghiên cứu xây dựng một chương trình về việc làm và chính
3.2.3 Cần nghiên cứu xây dựng một chương trình về việc làm và chính
sách việc làm đảm bảo phát triển đô thị và trật tự đô thị. ……………………
sách việc làm đảm bảo phát triển đô thị và trật tự đô thị. ……………………

3.2.4 Giới thiệu việc làm cho người lao động có nhu cầu chuyển đổi nghề.
3.2.4 Giới thiệu việc làm cho người lao động có nhu cầu chuyển đổi nghề.
C. KẾT LUẬN
C. KẾT LUẬN
………………………………………………………
………………………………………………………
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
E. PHỤ LỤC
E. PHỤ LỤC
1. Lý do chọn đề tài
1. Lý do chọn đề tài
4
Hàng rong là một hoạt động buôn bán có ở nhiều nước trong đó có Việt
Hàng rong là một hoạt động buôn bán có ở nhiều nước trong đó có Việt
Nam. Bởi vì Việt Nam là một nước nông nghiệp trong quá trình phát triển khi
Nam. Bởi vì Việt Nam là một nước nông nghiệp trong quá trình phát triển khi
các đô thị mọc lên ngày càng nhiều, nhưng những đô thị đó mới “thoát thai” từ
các đô thị mọc lên ngày càng nhiều, nhưng những đô thị đó mới “thoát thai” từ
nông thôn nên vẫn mang theo mình những tập quán tiểu nông đã ăn sâu vào tiềm
nông thôn nên vẫn mang theo mình những tập quán tiểu nông đã ăn sâu vào tiềm
thức không dễ gì từ bỏ. Chính vì thế mà hàng rong trở thành một đặc thù ở hầu
thức không dễ gì từ bỏ. Chính vì thế mà hàng rong trở thành một đặc thù ở hầu
hết các đô thị Việt Nam. Nhưng hiện nay cùng với quá trình đô thị hóa, đã kéo
hết các đô thị Việt Nam. Nhưng hiện nay cùng với quá trình đô thị hóa, đã kéo
theo hàng loạt các hệ quả tiêu cực làm nhức nhối các nhà quản lý.
theo hàng loạt các hệ quả tiêu cực làm nhức nhối các nhà quản lý.
Ở thành phố Hồ Chí Minh cũng vậy hệ quả này tác động xấu, gây ra như:
Ở thành phố Hồ Chí Minh cũng vậy hệ quả này tác động xấu, gây ra như:
mất trật tự, ô nhiễm môi trường, kẹt xe, không có không gian đi bộ, thiếu mỹ

mất trật tự, ô nhiễm môi trường, kẹt xe, không có không gian đi bộ, thiếu mỹ
quan đô thị….Cho đến nay, mặc dù đã có nhiều ý kiến về việc giải quyết vấn đề
quan đô thị….Cho đến nay, mặc dù đã có nhiều ý kiến về việc giải quyết vấn đề
này nhưng vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của nhà quản lí. Thật khó
này nhưng vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của nhà quản lí. Thật khó
có thể đưa ra được một chiến lược hợp lý trong việc quản lý vấn đề này. Chính
có thể đưa ra được một chiến lược hợp lý trong việc quản lý vấn đề này. Chính
vì những lý do trên mà nhóm chúng tôi quyết định chọn đề tài “ khảo sát tình
vì những lý do trên mà nhóm chúng tôi quyết định chọn đề tài “ khảo sát tình
hình buôn bán hàng rong tại quận 10 thành phố Hồ Chí Minh”.
hình buôn bán hàng rong tại quận 10 thành phố Hồ Chí Minh”.


2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, với mức sống của người dân
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, với mức sống của người dân
không cao với lại do xu thế hội nhập hiện nay càng làm cho mọi chi tiêu của
không cao với lại do xu thế hội nhập hiện nay càng làm cho mọi chi tiêu của
người dân trở nên hạn chế hơn ,vì thế những gánh hàng rong với giá cả rẻ cũng
người dân trở nên hạn chế hơn ,vì thế những gánh hàng rong với giá cả rẻ cũng
là điều kiện tốt cho mức chi tiêu. Nhưng bên cạnh những lợi ích thiết thực đó thì
là điều kiện tốt cho mức chi tiêu. Nhưng bên cạnh những lợi ích thiết thực đó thì
cũng có những mặt trái của nó. Vấn đề này đã thu hút được sự quan tâm của
cũng có những mặt trái của nó. Vấn đề này đã thu hút được sự quan tâm của
nhiều đối tượng khác nhau. Rất nhiều bài báo, diễn đàn , hội thảo và các công
nhiều đối tượng khác nhau. Rất nhiều bài báo, diễn đàn , hội thảo và các công
trình nghiên cứu về vấn đề hàng rong này.Đáng lưu ý gồm có:
trình nghiên cứu về vấn đề hàng rong này.Đáng lưu ý gồm có:



Về các công trình nghiên cứu khoa học:
Về các công trình nghiên cứu khoa học:
Tiêu biểu có thể nhắc đến luận văn của sinh viên Nguyễn Thị Anh Thư với
Tiêu biểu có thể nhắc đến luận văn của sinh viên Nguyễn Thị Anh Thư với
đề tài:
đề tài:
“Đặc điểm tâm lý xã hội của người dân di cư bán hàng rong ( nghiên
“Đặc điểm tâm lý xã hội của người dân di cư bán hàng rong ( nghiên
cứu tại Hà Nội)”
cứu tại Hà Nội)”
. Luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu sâu tâm lý của người
. Luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu sâu tâm lý của người
dân với những sự lo âu như là tiền gửi về nhà, rồi mạng lưới đồng hương ở
dân với những sự lo âu như là tiền gửi về nhà, rồi mạng lưới đồng hương ở
5
chốn đô thị chen chúc này. Nhưng luận văn chưa lí giải rõ ràng được nguyên
chốn đô thị chen chúc này. Nhưng luận văn chưa lí giải rõ ràng được nguyên
nhân và sự tồn tại của những gánh hàng rong này.
nhân và sự tồn tại của những gánh hàng rong này.
Kế tiếp là công trình nghiên cứu của nhóm sinh viên : Tô Hữu Linh, Tô
Kế tiếp là công trình nghiên cứu của nhóm sinh viên : Tô Hữu Linh, Tô
Thị Chiên, Tô Thị Hà ở khoa Nhân học, trường Đại học KHXH và NV Thành
Thị Chiên, Tô Thị Hà ở khoa Nhân học, trường Đại học KHXH và NV Thành
phố Hồ Chí Minh với đề tài : “
phố Hồ Chí Minh với đề tài : “
Thực trạng vấn đề nhà ở của người bán hàng
Thực trạng vấn đề nhà ở của người bán hàng
rong trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”
rong trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”

. Đề tài này nghiên cứu về vấn đề
. Đề tài này nghiên cứu về vấn đề
sinh sống, về chỗ ở của người bán hàng rong , đã nêu lên được thực trạng đáng
sinh sống, về chỗ ở của người bán hàng rong , đã nêu lên được thực trạng đáng
báo động về nơi sinh sống của họ.và có những giải pháp thiết thực cho cơ quan
báo động về nơi sinh sống của họ.và có những giải pháp thiết thực cho cơ quan
chức năng xem xét và giải quyết.
chức năng xem xét và giải quyết.


Hội thảo tiêu biểu
Hội thảo tiêu biểu
Tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 15/ 4 /2009 vừa diễn ra buổi Hội thảo
Tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 15/ 4 /2009 vừa diễn ra buổi Hội thảo
:
:
Hàng rong- Thực trạng và giải pháp.
Hàng rong- Thực trạng và giải pháp.
Đây là vấn đề không mới, nhưng đến nay
Đây là vấn đề không mới, nhưng đến nay
vẫn là bài toán khó ở các đô thị lớn , đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh. Tại
vẫn là bài toán khó ở các đô thị lớn , đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh. Tại
hội thảo, các đại biểu dã đưa ra nhiều ý tưởng với mong muốn, làm sao vẫn duy
hội thảo, các đại biểu dã đưa ra nhiều ý tưởng với mong muốn, làm sao vẫn duy
trì được hình thức bán hàng rong, nhưng vẫn đảm bảo được việc quản lí vệ sinh
trì được hình thức bán hàng rong, nhưng vẫn đảm bảo được việc quản lí vệ sinh
an toàn thực phẩm và mỹ quan đô thị.
an toàn thực phẩm và mỹ quan đô thị.
Tiếp đến là Hội nghị chuyên đề:
Tiếp đến là Hội nghị chuyên đề:

“ Triển khai hoạt động phối hợp thực
“ Triển khai hoạt động phối hợp thực
hiện nếp sống văn minh đô thị”
hiện nếp sống văn minh đô thị”
diễn ra ngày 16 / 7 /2009 ở quận 10, Thành phố
diễn ra ngày 16 / 7 /2009 ở quận 10, Thành phố
Hồ Chí Minh. Tại hội nghị này các đơn vị đã nêu lên được kết quả đạt được
Hồ Chí Minh. Tại hội nghị này các đơn vị đã nêu lên được kết quả đạt được
trong công tác phối hợp giữa các đơn vị chính quyền địa phương và đã đề ra
trong công tác phối hợp giữa các đơn vị chính quyền địa phương và đã đề ra
những giải pháp tuyên truyền người dân để thực hiện được vấn đề văn minh đô
những giải pháp tuyên truyền người dân để thực hiện được vấn đề văn minh đô
thị và mỹ quan thành phố.
thị và mỹ quan thành phố.


Các bài viết trên Internet
Các bài viết trên Internet
Bài viết “Cấm hay không cấm hàng rong” tác giả đã đề cập đến việc hàng
Bài viết “Cấm hay không cấm hàng rong” tác giả đã đề cập đến việc hàng
rong nên cấm hay không. Nếu “cấm” là điều dễ nhất mà ai cũng có thể làm
rong nên cấm hay không. Nếu “cấm” là điều dễ nhất mà ai cũng có thể làm
được. Nhưng mọi sự phiền hà, phức tạp, thậm chí là tệ nạn và tiêu cực của xã
được. Nhưng mọi sự phiền hà, phức tạp, thậm chí là tệ nạn và tiêu cực của xã
hội cũng từ chữ “cấm” mà ra. Vậy sau khi cấm, nhân dân của chúng ta sẽ
hội cũng từ chữ “cấm” mà ra. Vậy sau khi cấm, nhân dân của chúng ta sẽ
sống bằng gì? Cần giúp người dân sống thế nào đây khi môi trường kiếm
sống bằng gì? Cần giúp người dân sống thế nào đây khi môi trường kiếm
sống của họ không còn. Vì vậy việc cấm hàng rong là chuyện liên quan đến
sống của họ không còn. Vì vậy việc cấm hàng rong là chuyện liên quan đến

6
tính phát triển bền vững mà quốc gia nào trong quá trình hoạch định phát
tính phát triển bền vững mà quốc gia nào trong quá trình hoạch định phát
triển đô thị cũng phải thận trọng tính đến.
triển đô thị cũng phải thận trọng tính đến.
Nhìn chung có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau khi bàn tới vấn đề này
Nhìn chung có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau khi bàn tới vấn đề này
nhưng xem ra vẫn chưa có được một sự thống nhất nào cả, vẫn chưa tìm
nhưng xem ra vẫn chưa có được một sự thống nhất nào cả, vẫn chưa tìm
được hướng giải quyết thích hợp thỏa đáng. Vì vậy trên cở sở kết quả của
được hướng giải quyết thích hợp thỏa đáng. Vì vậy trên cở sở kết quả của
những cuộc nghiên cứu trước, nhóm chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Khảo sát
những cuộc nghiên cứu trước, nhóm chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Khảo sát
tình hình buôn bán hàng rong tại quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh”.nhằm
tình hình buôn bán hàng rong tại quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh”.nhằm
đưa ra được hiện trạng chính xác hơn về buôn bán hàng rong và từ đó đề xuất
đưa ra được hiện trạng chính xác hơn về buôn bán hàng rong và từ đó đề xuất
các giải pháp và các khuyến nghị thiết thực hơn.
các giải pháp và các khuyến nghị thiết thực hơn.
3
3
. Mục đích nghiên cứu của đề tài
. Mục đích nghiên cứu của đề tài


Đứng trước thực tế hàng rong ngày càng có những ảnh hưởng xấu đến nếp
Đứng trước thực tế hàng rong ngày càng có những ảnh hưởng xấu đến nếp
sống văn minh và cảnh quan đô thị, nhóm chúng tôi nghiên cứu về nó với
sống văn minh và cảnh quan đô thị, nhóm chúng tôi nghiên cứu về nó với
mong muốn:

mong muốn:
•
•
Giúp mọi người có cái nhìn khách quan hơn về nghề bán hàng
Giúp mọi người có cái nhìn khách quan hơn về nghề bán hàng
rong. Bên cạnh những ảnh hưởng tiêu cực thì nó còn góp phần không
rong. Bên cạnh những ảnh hưởng tiêu cực thì nó còn góp phần không
nhỏ cho việc tiêu dùng của đại đa số người dân.
nhỏ cho việc tiêu dùng của đại đa số người dân.
•
•
Các nhà quản lý có những biện pháp hữu hiệu thiết thực để hạn chế
Các nhà quản lý có những biện pháp hữu hiệu thiết thực để hạn chế
bớt phần nào những tác động không tốt đến mỹ quan của thành phố.
bớt phần nào những tác động không tốt đến mỹ quan của thành phố.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Đối với việc nghiên cứu đề tài, nhóm chúng tôi đã đưa ra những nhiệm vụ
Đối với việc nghiên cứu đề tài, nhóm chúng tôi đã đưa ra những nhiệm vụ
nghiên cứu như sau:
nghiên cứu như sau:
* Đầu tiên nhóm chúng tôi đã tìm hiểu kỹ đề tài và nội dung chính của đề
* Đầu tiên nhóm chúng tôi đã tìm hiểu kỹ đề tài và nội dung chính của đề
tài, xác định tính cần thiết của việc nghiên cứu và khả năng tiến hành nghiên
tài, xác định tính cần thiết của việc nghiên cứu và khả năng tiến hành nghiên
cứu
cứu
* Bước tiếp theo sau khi đã chọn đề tài nghiên cứu : “Khảo sát tình hình
* Bước tiếp theo sau khi đã chọn đề tài nghiên cứu : “Khảo sát tình hình
buôn bán hàng rong tại quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh”, nhóm chúng tôi

buôn bán hàng rong tại quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh”, nhóm chúng tôi
đã vạch ra các bước thực hiện như sau:
đã vạch ra các bước thực hiện như sau:
+ Nêu khát quát chung về tình hình buôn bán hàng rong ở các đô thị và
+ Nêu khát quát chung về tình hình buôn bán hàng rong ở các đô thị và
nêu được những chính sách của nhà nước với hoạt động buôn bán này.
nêu được những chính sách của nhà nước với hoạt động buôn bán này.
7
+ Nêu được hiện trạng của buôn bán hàng rong, ảnh hưởng của nó đến mỹ
+ Nêu được hiện trạng của buôn bán hàng rong, ảnh hưởng của nó đến mỹ
quan thành phố.
quan thành phố.
+ Tiến hành khảo sát đối với những người buôn bán hàng rong ở quận 10,
+ Tiến hành khảo sát đối với những người buôn bán hàng rong ở quận 10,
Thành phố Hồ Chí Minh.
Thành phố Hồ Chí Minh.
+ Trên cơ sở làm rõ nguyên nhân các hiện trạng , sự tồn tại khách quan
+ Trên cơ sở làm rõ nguyên nhân các hiện trạng , sự tồn tại khách quan
của hoạt động buôn bán này. Từ đó chúng tôi đưa ra nhận xét cũng như
của hoạt động buôn bán này. Từ đó chúng tôi đưa ra nhận xét cũng như
những giải pháp và khuyến nghị.
những giải pháp và khuyến nghị.
5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
•
•
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng của đề tài nghiên cứu là: những người buôn bán hàng rong
Đối tượng của đề tài nghiên cứu là: những người buôn bán hàng rong

•
•
Khách thể nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu
Do số lượng người buôn bán hàng rong ở Thành phố Hồ Chí Minh rất
Do số lượng người buôn bán hàng rong ở Thành phố Hồ Chí Minh rất
lớn nên chúng tôi chỉ nghiên cứu tại một quận cụ thể là quận 10 của thành
lớn nên chúng tôi chỉ nghiên cứu tại một quận cụ thể là quận 10 của thành
phố. Việc thu hẹp này nhằm phù hợp với khẳ năng nghiên cứu của chúng
phố. Việc thu hẹp này nhằm phù hợp với khẳ năng nghiên cứu của chúng
tôi. Vì vậy, điều này tạo cho đề tài khả năng thuyết phục nhất định và mức
tôi. Vì vậy, điều này tạo cho đề tài khả năng thuyết phục nhất định và mức
độ khách quan cần thiết.
độ khách quan cần thiết.
6. Phạm vi nội dung nghiên cứu
6. Phạm vi nội dung nghiên cứu
Nhóm chúng tôi chỉ giới hạn nội dung nghên cứu “
Nhóm chúng tôi chỉ giới hạn nội dung nghên cứu “
là hiện trạng
là hiện trạng
của hoạt động buôn bán hàng rong quận 10 thành phố Hồ Chí Minh”.
của hoạt động buôn bán hàng rong quận 10 thành phố Hồ Chí Minh”.
7.Phương pháp nghiên cứu
7.Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập thông tin
Phương pháp thu thập thông tin
+ Phương pháp quan sát: Nhìn nhận tình hình chung để nghiên cứu
+ Phương pháp quan sát: Nhìn nhận tình hình chung để nghiên cứu
định hướng. Tiến hành quan sát hoạt động buôn bán của họ nhằm tiếp cận
định hướng. Tiến hành quan sát hoạt động buôn bán của họ nhằm tiếp cận

vấn đề trực tiếp và cụ thể.
vấn đề trực tiếp và cụ thể.
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu: tham khảo một số công trình đã
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu: tham khảo một số công trình đã
từng nghiên cứu về hàng rong và các tài liệu liên quan khác.
từng nghiên cứu về hàng rong và các tài liệu liên quan khác.
+ Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi: Tiến hành khảo sát hoạt
+ Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi: Tiến hành khảo sát hoạt
động buôn bán hàng rong ở quận 10 nhằm đảm bảo tính khách quan của
động buôn bán hàng rong ở quận 10 nhằm đảm bảo tính khách quan của
những thông tin thu được.
những thông tin thu được.
8
+ Phương pháp phỏng vấn sâu: đối thoại trực tiếp và ghi nhận
+ Phương pháp phỏng vấn sâu: đối thoại trực tiếp và ghi nhận
thông tin từ nhiều đối tượng để đánh giá vấn đề toàn diện.
thông tin từ nhiều đối tượng để đánh giá vấn đề toàn diện.
Phương pháp tiếp cận và xử lí thông tin
Phương pháp tiếp cận và xử lí thông tin
.
.
+ Phương pháp lịch sử: tìm hiểu quá trình phát triển và tồn tại của
+ Phương pháp lịch sử: tìm hiểu quá trình phát triển và tồn tại của
hàng rong cho đến hôm nay.
hàng rong cho đến hôm nay.
+ Phương pháp phân tích tổng hợp: phân tích vấn đề dưới nhiều
+ Phương pháp phân tích tổng hợp: phân tích vấn đề dưới nhiều
góc độ khác nhau, trên cơ sở đó tổng kết số liệu và kết quả thu được để
góc độ khác nhau, trên cơ sở đó tổng kết số liệu và kết quả thu được để
đưa ra nhận xét và đánh giá chung.

đưa ra nhận xét và đánh giá chung.
8 Hướng tiếp cận tư liệu
8 Hướng tiếp cận tư liệu
Để có được thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu, nhóm
Để có được thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu, nhóm
chúng tôi đã tiếp cận tư liệu từ :
chúng tôi đã tiếp cận tư liệu từ :
+ Tham khảo một số đề tài về hàng rong
+ Tham khảo một số đề tài về hàng rong
+ Tìm kiếm thông tin trên Internet
+ Tìm kiếm thông tin trên Internet
+Thu thập thông tin thực tế thông qua khảo sát bằng bảng hỏi và
+Thu thập thông tin thực tế thông qua khảo sát bằng bảng hỏi và
phóng vấn
phóng vấn
9 Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
9 Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
•
•
Ý nghĩa lý luận
Ý nghĩa lý luận
Có một cái nhìn tổng thể về hiện trạng buôn bán hàng rong ở các vùng
Có một cái nhìn tổng thể về hiện trạng buôn bán hàng rong ở các vùng
đô thị Việt Nam.
đô thị Việt Nam.
Nói được nguyên nhân của hiện trạng và những ảnh hưởng tiêu cực
Nói được nguyên nhân của hiện trạng và những ảnh hưởng tiêu cực
của buôn bán hàng rong đến mỹ quan thành phố.
của buôn bán hàng rong đến mỹ quan thành phố.

•
•
Ý nghĩa thực tiễn
Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu có thể góp phần dự báo sự phát triển của nghề
Kết quả nghiên cứu có thể góp phần dự báo sự phát triển của nghề
buôn bán hàng rong.Đồng thời đề ra một số giải pháp nhằm hạn chế
buôn bán hàng rong.Đồng thời đề ra một số giải pháp nhằm hạn chế
mặt tiêu cực của nó.
mặt tiêu cực của nó.
Qua đó có thể có những giải pháp hữu hiệu và những khuyến nghị
Qua đó có thể có những giải pháp hữu hiệu và những khuyến nghị
với cơ quan quản lý để họ có thể có những cách thức giải quyết sao cho
với cơ quan quản lý để họ có thể có những cách thức giải quyết sao cho
9
phù hợp với lòng người, làm cho thành phố ngày một văn minh trật tự
phù hợp với lòng người, làm cho thành phố ngày một văn minh trật tự
hơn.
hơn.
B PHẦN NỘI DUNG
B PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I: BUÔN BÁN HÀNG RONG Ở CÁC VÙNG ĐÔ THỊ -
CHƯƠNG I: BUÔN BÁN HÀNG RONG Ở CÁC VÙNG ĐÔ THỊ -
NGUYÊN NHÂN VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NƯỚC
NGUYÊN NHÂN VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NƯỚC
1.1
1.1
Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị
Buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị

Việt Nam là một nước nông nghiệp đang trong thời gian phát triển kinh tế
Việt Nam là một nước nông nghiệp đang trong thời gian phát triển kinh tế
theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.Cho nên trong quá trinh đó không có
theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.Cho nên trong quá trinh đó không có
thể tránh khỏi những tập quán tiểu nông của đại bộ phận dân cư mà trong đó
thể tránh khỏi những tập quán tiểu nông của đại bộ phận dân cư mà trong đó
buôn bán hàng rong là một ví dụ điển hình.
buôn bán hàng rong là một ví dụ điển hình.
Đó cũng là điều dễ hiểu ở một nước xuất phát từ một nền nông nghiệp đi lên.
Đó cũng là điều dễ hiểu ở một nước xuất phát từ một nền nông nghiệp đi lên.
Nhưng buôn bán hàng rong không chỉ có ở Việt Nam mà ở các đô thị các nước
Nhưng buôn bán hàng rong không chỉ có ở Việt Nam mà ở các đô thị các nước
trên thế giới cũng có hàng rong. Vậy là hàng rong tồn tại song song với sự phát
trên thế giới cũng có hàng rong. Vậy là hàng rong tồn tại song song với sự phát
triển của xã hội.
triển của xã hội.
1.1.1
1.1.1
Khái niệm buôn bán hàng rong
Khái niệm buôn bán hàng rong
Từ bấy lâu nay khi nhắc tới buôn bán hàng rong thì ai cũng biết nhưng để
Từ bấy lâu nay khi nhắc tới buôn bán hàng rong thì ai cũng biết nhưng để
hiểu được loại hình buôn bán đó như thế nào thì không phải ai cũng biết. Vì vậy
hiểu được loại hình buôn bán đó như thế nào thì không phải ai cũng biết. Vì vậy
nhóm nghiên cứu đã đưa ra một khái niệm về buôn bán hàng rong giúp mọi
nhóm nghiên cứu đã đưa ra một khái niệm về buôn bán hàng rong giúp mọi
người hiểu rõ hơn.
người hiểu rõ hơn.
Buôn bán hàng rong là một bộ phận của khu vực phi chính thức về bản
Buôn bán hàng rong là một bộ phận của khu vực phi chính thức về bản

chất là một dạng hoạt động buôn bán để kiếm sống của một bộ phận người dân
chất là một dạng hoạt động buôn bán để kiếm sống của một bộ phận người dân
nhằm đáp ứng những nhu cầu về dịch vụ và hàng hóa giá rẻ tiện lợi và tiết kiệm
nhằm đáp ứng những nhu cầu về dịch vụ và hàng hóa giá rẻ tiện lợi và tiết kiệm
thời gian cho cư dân đô thị. Buôn bán hàng rong là khái niệm để chỉ các hoạt
thời gian cho cư dân đô thị. Buôn bán hàng rong là khái niệm để chỉ các hoạt
động mua bán, kinh doanh của người dân có liên quan đến vỉa hè, đường hẻm
động mua bán, kinh doanh của người dân có liên quan đến vỉa hè, đường hẻm
khu vực đông dân cư (không phải là tại các chợ, nơi được quy hoạch chính
khu vực đông dân cư (không phải là tại các chợ, nơi được quy hoạch chính
thức). Buôn bán hàng rong có thể tạm chia thành hai nhóm đối tượng hoạt động
thức). Buôn bán hàng rong có thể tạm chia thành hai nhóm đối tượng hoạt động
chính: Nhóm cố định( có mặt tiền nhà kết hợp với không gian công cộng – vỉa
chính: Nhóm cố định( có mặt tiền nhà kết hợp với không gian công cộng – vỉa
10
hè) và nhóm lưu động ( không có mặt tiền nhà, buôn bán ngay lòng lề
hè) và nhóm lưu động ( không có mặt tiền nhà, buôn bán ngay lòng lề
đường,trên vỉa hè,đường hẻm khu dân cư).
đường,trên vỉa hè,đường hẻm khu dân cư).
Từ lâu hoạt động buôn bán hàng rong đã gắn liền với sự phát triển không gian
Từ lâu hoạt động buôn bán hàng rong đã gắn liền với sự phát triển không gian
đô thị và quá trình tăng trưởng kinh tế, sự quần cư đô thị. Các loại hàng hóa và
đô thị và quá trình tăng trưởng kinh tế, sự quần cư đô thị. Các loại hàng hóa và
dịch vụ của hoạt động buôn bán hàng rong luôn đa dạng và phong phú về chủng
dịch vụ của hoạt động buôn bán hàng rong luôn đa dạng và phong phú về chủng
loại, đáp ứng được nhiều các nhu cầu về ăn, uống, mặc,vui chơi,giải trí… của
loại, đáp ứng được nhiều các nhu cầu về ăn, uống, mặc,vui chơi,giải trí… của
đông đảo dân cư. Bên cạnh những tác động xấu do hoạt động buôn bán hàng
đông đảo dân cư. Bên cạnh những tác động xấu do hoạt động buôn bán hàng
rong đem lại cho không gian văn hóa và văn minh đô thị như mất trật tự, ô

rong đem lại cho không gian văn hóa và văn minh đô thị như mất trật tự, ô
nhiễm môi trường, kẹt xe, không có không gian đi bộ, không gian nghỉ
nhiễm môi trường, kẹt xe, không có không gian đi bộ, không gian nghỉ
ngơi.Hoạt động buôn bán hàng rong cũng đã góp phần rất quan trọng đến việc
ngơi.Hoạt động buôn bán hàng rong cũng đã góp phần rất quan trọng đến việc
ổn định thu nhập và đời sống của hàng nghìn người dân, kể cả những đơn vị
ổn định thu nhập và đời sống của hàng nghìn người dân, kể cả những đơn vị
quản lí hành chính cấp phường xã. Dù vậy,từ lâu các nhà quản lý, quy hoạch xây
quản lí hành chính cấp phường xã. Dù vậy,từ lâu các nhà quản lý, quy hoạch xây
dựng đô thị vẫn chưa quan tâm đúng mức và cẩn trọng đến loại hình hoạt động
dựng đô thị vẫn chưa quan tâm đúng mức và cẩn trọng đến loại hình hoạt động
buôn bán hàng rong.
buôn bán hàng rong.
1.1.2
1.1.2
Đặc điểm của buôn bán hàng rong.
Đặc điểm của buôn bán hàng rong.
Các dạng hoạt động buôn bán hàng rong được phân thành hai nhóm chính
là kinh doanh cố định và dạng kinh doanh lưu động.


Vì vậy giữa hai đối tượng buôn bán này có sự khác nhau là đại đa số
Vì vậy giữa hai đối tượng buôn bán này có sự khác nhau là đại đa số
những người
những người
buôn bán lưu động
buôn bán lưu động
đều có nguồn gốc tại các tỉnh khác đến, chủ
đều có nguồn gốc tại các tỉnh khác đến, chủ
yếu là các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh Duyên Hải miền Trung.Trong

yếu là các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh Duyên Hải miền Trung.Trong
khi đó, số người
khi đó, số người
buôn bán
buôn bán
cố định
cố định
hầu hết đều có nguồn gốc tại TP.HCM. Như
hầu hết đều có nguồn gốc tại TP.HCM. Như
vậy số lao động thu hút vào khu vực hoạt động buôn bán hàng rong, nhất là
vậy số lao động thu hút vào khu vực hoạt động buôn bán hàng rong, nhất là
buôn bán lưu động có liên quan với số người nhập cư từ các tỉnh khác đến.
buôn bán lưu động có liên quan với số người nhập cư từ các tỉnh khác đến.
Thời gian sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có sự khác biệt giữa 2
đối tượng kinh doanh cố định và kinh doanh lưu động. Một điểm cần lưu ý là số
người buôn bán cố định thường có thời gian sinh sống tại TP.HCM khá lâu,
trong khi số buôn bán lưu động lại có thời gian sinh sống tại TPHCM mới chỉ
vài năm gần đây thôi.
11
Thời gian sinh sống có liên quan đến việc khai báo về tình trạng hộ khẩu.
Nếu như những người kinh doanh cố định có thời gian sinh sống tại Thành phố
Hồ Chí Minh lâu hơn những người buôn bán lưu động thì việc khai báo thường
trú của những người buôn bán cố định sẽ chiếm tỉ lệ cao hơn những người kinh
doanh lưu động. Như vậy, mối tương quan giữa thời gian sinh sống, nơi sinh và
tình trạng hộ khẩu có mối quan hệ khá rõ nét. Trong mối quan hệ này, những
người buôn bán lưu động bao giờ cũng thường rơi vào trường hợp khai báo chưa
có hộ khẩu thường trú.

Mặt hàng kinh doanh của đối tượng buôn bán hàng rong khá đa dạng, từ
văn phòng phẩm sách báo cho đến thực phẩm thuốc lá và dịch vụ ăn uống.
Ngoài ra còn có một vài thứ khác như bách hóa tạp phẩm, quần áo vải nón kính
v.v… cũng khá phổ biến và chiếm một tỷ trọng nhất định trong tổng số. Tuy
nhiên, khác với đối tượng kinh doanh cố định, đối tượng buôn bán lưu động chủ
yếu tập trung nhiều nhất vào 2 loại hàng hóa là thực phẩm và thuốc lá. Đây là
loại hàng hóa có nhu cầu phục vụ tận nơi nhất là trong các ngõ hẻm cách đường
khá xa, hoặc tại các nơi sinh hoạt đông đúc nhưng khả năng cung ứng còn hạn
chế.
Buôn bán hàng rong có đặc điểm là có thể phục vụ trên diện rộng nhưng
cũng chính vì thế mà rất là khó khăn trong việc tập hợp họ. Nhưng để quản lý tốt
khu vực kinh doanh này đi vào hoạt động sao cho bảo đảm mỹ quan và trật tự đô
thị, trong bước đầu hướng đến giải pháp hiện đại thay đổi hoàn toàn với các sinh
hoạt còn mang dáng dấp truyền thống hiện nay; vẫn là bài toán đặt ra nan giải.
1.1.3
1.1.3
Tình hình buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị
Tình hình buôn bán hàng rong ở các vùng đô thị
Việt Nam là một đất nước đang trong quá trình phát triển cho nên vẫn
Việt Nam là một đất nước đang trong quá trình phát triển cho nên vẫn
mang theo những tập quán tiểu nông của đại bộ phận người dân và có những tập
mang theo những tập quán tiểu nông của đại bộ phận người dân và có những tập
quán cố ăn sâu vào tiềm thức người dân không dễ gì từ bỏ, hàng rong đã trở
quán cố ăn sâu vào tiềm thức người dân không dễ gì từ bỏ, hàng rong đã trở
12
thành một đặc thù của hầu hết các đô thị Việt Nam. Thật ra, không chỉ ở Việt
thành một đặc thù của hầu hết các đô thị Việt Nam. Thật ra, không chỉ ở Việt
Nam mới có hàng rong mà nhiều nước trên thế giới cũng có hàng rong. Nhưng
Nam mới có hàng rong mà nhiều nước trên thế giới cũng có hàng rong. Nhưng

hàng rong Việt Nam có nét riêng khó trộn lẫn với nơi khác, đặc biệt là Hà Nội.
hàng rong Việt Nam có nét riêng khó trộn lẫn với nơi khác, đặc biệt là Hà Nội.
Là một trong những thành phố lớn và sầm uất của Việt Nam, Hà Nội vẫn mang
Là một trong những thành phố lớn và sầm uất của Việt Nam, Hà Nội vẫn mang
trong mình hai dòng chảy văn hóa, đó là văn hóa nông nghiệp và văn hóa công
trong mình hai dòng chảy văn hóa, đó là văn hóa nông nghiệp và văn hóa công
nghiệp. Và ở thành phố Hồ Chí Minh cũng là trung tâm kinh tế phát triển nhất
nghiệp. Và ở thành phố Hồ Chí Minh cũng là trung tâm kinh tế phát triển nhất
của cả nước vẫn còn có những gánh hàng rong và gánh hàng rong là một trong
của cả nước vẫn còn có những gánh hàng rong và gánh hàng rong là một trong
những yếu tố “ làng” tồn tại cùng với những đô thị văn minh hiện đại.
những yếu tố “ làng” tồn tại cùng với những đô thị văn minh hiện đại.
Cũng chính vì thế mà hàng rong có những ảnh hưởng không tốt đến với sự
Cũng chính vì thế mà hàng rong có những ảnh hưởng không tốt đến với sự
phát triển của đô thị Việt Nam, như là gây ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi
phát triển của đô thị Việt Nam, như là gây ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi
trường, làm cản trở sự quy hoạch đô thị. Nhưng cũng không thể phủ nhận nhũng
trường, làm cản trở sự quy hoạch đô thị. Nhưng cũng không thể phủ nhận nhũng
gì mà hàng rong mang lại. Vì những thứ bán đó nói chung là rẻ phù hợp với túi
gì mà hàng rong mang lại. Vì những thứ bán đó nói chung là rẻ phù hợp với túi
tiền của những người có thu nhập thấp. Như đã nói từ đầu hoạt động buôn bán
tiền của những người có thu nhập thấp. Như đã nói từ đầu hoạt động buôn bán
hàng rong nó đi đôi với sự phát triển của các đô thị. Trong đó ở Việt Nam có hai
hàng rong nó đi đôi với sự phát triển của các đô thị. Trong đó ở Việt Nam có hai
đô thị lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh có tỉ lệ người buôn bán hàng rong rất
đô thị lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh có tỉ lệ người buôn bán hàng rong rất
đông.Và một số thành phố khác cũng có hoạt động buôn bán này.
đông.Và một số thành phố khác cũng có hoạt động buôn bán này.
Đúng là hàng rong có mặt ở khắp mọi nơi và số lượng người hoạt động trong
Đúng là hàng rong có mặt ở khắp mọi nơi và số lượng người hoạt động trong

nghề này tương đối nhiều. Theo thống kê của Cục vệ sinh an toàn thực phẩm,
nghề này tương đối nhiều. Theo thống kê của Cục vệ sinh an toàn thực phẩm,
Bộ y tế (2007) thì hiện cả nước ta có 10,771 xã phường, 671 quận huyện, các xã
Bộ y tế (2007) thì hiện cả nước ta có 10,771 xã phường, 671 quận huyện, các xã
phường đều có hàng rong và hoạt động của lực lượng buôn bán này rất khó quản
phường đều có hàng rong và hoạt động của lực lượng buôn bán này rất khó quản
lý.
lý.
Tại các đô thị Việt Nam, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh, vỉa hè là đất
Tại các đô thị Việt Nam, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh, vỉa hè là đất
sống của hàng trăm nghìn người bán hàng rong và nhiều thứ khác. Có thể thấy
sống của hàng trăm nghìn người bán hàng rong và nhiều thứ khác. Có thể thấy
hoạt động buôn bán hàng rong diễn ra trên vỉa hè, lòng lề đường rất sôi động
hoạt động buôn bán hàng rong diễn ra trên vỉa hè, lòng lề đường rất sôi động
đến mức chức năng chính của vỉa hè là phục vụ người đi bộ cũng bị ảnh hưởng.
đến mức chức năng chính của vỉa hè là phục vụ người đi bộ cũng bị ảnh hưởng.
Những người buôn bán hàng rong thường xuyên vi phạm về an toàn giao thông,
Những người buôn bán hàng rong thường xuyên vi phạm về an toàn giao thông,
cản trở sự lưu thông của các phương tiện và một điều mà những người hoạt
cản trở sự lưu thông của các phương tiện và một điều mà những người hoạt
động trong lĩnh vực này hay vi phạm là buôn bán ở trên những con đường cấm,
động trong lĩnh vực này hay vi phạm là buôn bán ở trên những con đường cấm,
những địa điểm cấm bán hàng rong. Như TP Hà Nội đã triển khai việc cắm biển
những địa điểm cấm bán hàng rong. Như TP Hà Nội đã triển khai việc cắm biển
13
cấm bán hàng rong tại nhiều tuyến phố. Tuy nhiên, tình trạng bán hàng rong,
cấm bán hàng rong tại nhiều tuyến phố. Tuy nhiên, tình trạng bán hàng rong,
chợ cóc họp lộn xộn, lấn chiếm vỉa hè đang tái diễn. Ở thành phố Hồ Chí Minh
chợ cóc họp lộn xộn, lấn chiếm vỉa hè đang tái diễn. Ở thành phố Hồ Chí Minh
cũng vậy Mặc dù trên nhiều tuyến đường của thành phố tuy đã có biển cấm họp

cũng vậy Mặc dù trên nhiều tuyến đường của thành phố tuy đã có biển cấm họp
chợ lề đường, cấm lấn chiếm vỉa hè, lề đường buôn bán, cấm xả rác nhưng
chợ lề đường, cấm lấn chiếm vỉa hè, lề đường buôn bán, cấm xả rác nhưng
không được người dân chấp hành. Tình trạng này diễn ra ngày càng trầm trọng
không được người dân chấp hành. Tình trạng này diễn ra ngày càng trầm trọng
hơn.
hơn.
Đó là tình hình buôn bán hàng rong ở Việt Nam, còn các đô thị trên thế giới đã
Đó là tình hình buôn bán hàng rong ở Việt Nam, còn các đô thị trên thế giới đã
có những biện pháp hạn chế nhất định.
có những biện pháp hạn chế nhất định.
Ở Singapore: Xây dựng các khu trung tâm buôn bán thực phẩm, chợ để đưa
người buôn bán hàng rong vào buôn bán.
Singapore: Đầu tư nâng cấp hàng rong
Ngay từ năm 1971, Singapore đã có kế hoạch đối phó với tình trạng người
Ngay từ năm 1971, Singapore đã có kế hoạch đối phó với tình trạng người
bán hàng rong chiếm lĩnh khắp các đường phố. Vào năm này, Singapore
bán hàng rong chiếm lĩnh khắp các đường phố. Vào năm này, Singapore
bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng các khu trung tâm buôn bán thực
bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng các khu trung tâm buôn bán thực
phẩm, chợ để đưa người bán hàng rong vào buôn bán.
phẩm, chợ để đưa người bán hàng rong vào buôn bán.
Ở đó, người bán hàng rong có nơi bày hàng tử tế, có nước máy, điện để
dùng, có chỗ bỏ rác nên không phải vứt bừa bãi làm bẩn môi trường.
Đến năm 1996, tất cả người bán hàng rong của Singapore đều đã có nơi
buôn bán, được cấp giấy phép, được dự các khóa học về vệ sinh cá nhân, vệ sinh
thực phẩm và dinh dưỡng.
Được chính quyền giúp đỡ, tạo điều kiện, hàng rong của Singapore trong
những năm gần đây đã có những phát triển mới. Do tình trạng thiếu việc làm ở
Singapore, hàng ngàn người trẻ, đã tốt nghiệp đại học, không tìm được việc làm

14
ở các công ty, công sở đã gia nhập đội ngũ bán hàng rong. Vừa trẻ vừa có kiến
thức, họ đã làm cho quầy hàng của mình hấp dẫn hơn, thu hút hơn.
Kuala Lumpur: Ngưng cấp phép bán hàng rong
Năm 1990, Malaysia hình thành kế hoạch quốc gia về người bán hàng
rong. Theo kế hoạch này, thành phố Kula Lumpur đưa người bán hàng rong vào
các trung tâm và chợ để họ buôn bán ổn định, cấp giấy phép.
Người bán hàng rong cũng được vay vốn để nâng cấp phương tiện bán
hàng và tổ chức huấn luyện để cung cấp kiến thức về vệ sinh, an toàn thực phẩm
cho người bán hàng rong (có khoảng trên 30.000 người bán hàng rong được cấp
giấy phép).
Sau năm 1996, việc cấp phép cho người bán hàng rong bị ngưng vì số
lượng người bán hàng rong tăng quá nhiều. Không có giấy phép, người bán hàng
rong không được hưởng những quyền lợi như người được cấp phép nhưng họ
vẫn bán hàng. Đối tượng này lại gây ra những vấn đề trật tự, vệ sinh cho thành
phố mà chính quyền thành phố kiểm soát và ngăn chặn không xuể.
Hàng rong vẫn là một vấn đề gây trăn trở của Kuala Lumpur và nhiều
thành phố trong khu vực.
1.2 Nguyên nhân của việc buôn bán hàng rong
1.2.1 Nguyên nhân khách quan
Buôn bán hàng rong là như là một công việc làm để mưu sinh của một bộ
phận dân cư có thể là không kiếm được việc làm, mà chủ yếu là của những
người từ các tỉnh khác về các thành phố lớn để kiếm sống. Hàng rong luôn gắn
với đời sống của những người nghèo, kể cả người bán cũng như người mua. Có
vẻ như hàng rong là lối thoát khá hiệu quả đối với một khối lượng sản phẩm lớn
của những người sản xuất nhỏ.Các hộ nông dân sản xuất nhỏ ở các vùng quê
15
phụ thuộc một cách đáng kể vào nhũng gánh hàng rong trên đường phố, thông
qua việc bao tiêu sản phẩm của họ. Không ngẫu nhiên mà hoạt động kinh tế
buôn bán hàng rong lại tồn tại cho đến bây giờ ở các đô thị Việt Nam, nó cũng

phải có những sự tác động nào đó và những nguyên nhân khách quan dẫn tới có
một bộ phận bán hàng rong tồn tại ở các đô thị lớn. Do Việt Nam đi lên từ điểm
xuất phát thấp, tỉ lệ người dân nghèo còn nhiều. Dân số ngày càng đông trong
khi để kiếm được một việc làm không phải là điều dễ dàng dẫn tới người thất
nghiệp ngày càng tăng với lại do nhu cầu và thói quen mua hàng rong của người
dân ở các đô thị lớn cũng rất lớn.Buôn bán hàng rong đã đáp ứng được phần nào
nhu cầu thiết yếu của người dân đô thị Viêt Nam.
1.2.2 Nguyên nhân chủ quan
Ở Việt Nam những người đi buôn bán hàng rong vì thấy ở nông
thôn thu nhập thấp không đáp ứng đủ với nhu cầu tiêu dùng của họ, với
lại ở quê không có công ăn việc làm, vì đất đai hạn hẹp, vì mất nghề
truyền thống nên đã đổ xô ra thành phố kiếm sống. Vì vậy bán hàng rong
trở thành một giải pháp, bán hàng rong cung cấp việc làm và là nghề duy
nhất để kiếm sống của rất nhiều người không chỉ sống bằng nghề bán
hàng rong mà cả những lao động khi nông nhàn hay ở những vùng đất đai
khan hiếm hoặc do quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trong thời
gian gần đây. Hơn nữa họ hi vọng ở thành phố sẽ kiếm được nhiều tiền
hơn với công việc này.Với lại người dân trong hoạt động buôn bán hàng
rong chưa tha thiết với việc học nghề, học việc, mà hầu hết là họ đều hài
lòng với công việc và khoản thu nhập có được trong hoạt động buôn bán
hàng rong. Một nguyên nhân nữa là do thói quen ưa “tự do” về thời gian
của người Việt Nam,vì họ có thể ngừng công việc và bắt đầu công việc
của mình lại bất cứ lúc nào tùy thích, rồi lại phù hợp với năng lực, tuổi tác
của những người dân nông thôn.
16
Tóm lại là những người dân nghèo Việt Nam đều có những nguyên
nhân khách quan, chủ quan nhất định để hoạt động trong lĩnh vực buôn
bán hàng rong.
1.3 Chính sách của Nhà nước đối với hoạt động buôn bán hàng rong
1.3 Chính sách của Nhà nước đối với hoạt động buôn bán hàng rong

.
.
Hoạt động buôn bán hàng rong đúng là rất khó quản lí nên Nhà nước chúng
Hoạt động buôn bán hàng rong đúng là rất khó quản lí nên Nhà nước chúng
ta đã có đề ra những chính sách để nhằm quản lí nó. Một trong những chính sách
ta đã có đề ra những chính sách để nhằm quản lí nó. Một trong những chính sách
đó là nghị định 39/ 2007/ NĐ – CP của Thủ tướng Chính phủ quy định về phạm
đó là nghị định 39/ 2007/ NĐ – CP của Thủ tướng Chính phủ quy định về phạm
vi kinh doanh của cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường
vi kinh doanh của cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường
xuyên không phải đăng kí kinh doanh(buôn bán hàng rong) và trách nhiệm của
xuyên không phải đăng kí kinh doanh(buôn bán hàng rong) và trách nhiệm của
các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động của các đối tượng này.
các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động của các đối tượng này.
Đối tượng chịu sự điều chỉnh của nghị định
Đối tượng chịu sự điều chỉnh của nghị định
Những đối tượng sau đây phải chịu sự trực tiếp của nghị định: Buôn bán
Những đối tượng sau đây phải chịu sự trực tiếp của nghị định: Buôn bán
hàng rong không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong, hoặc vừa mua rong
hàng rong không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong, hoặc vừa mua rong
vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của của
vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của của
các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của
các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của
pháp luật để bán rong; buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ
pháp luật để bán rong; buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ
lẻ có hoặc không có địa điểm cố định.
lẻ có hoặc không có địa điểm cố định.
Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống có hoặc không có
Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống có hoặc không có

địa điểm cố định; buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo
địa điểm cố định; buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo
từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ; thực hiện các dịch
từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ; thực hiện các dịch
vụ. kinh doanh lưu động là các hoạt đông thương mại không có địa điểm cố
vụ. kinh doanh lưu động là các hoạt đông thương mại không có địa điểm cố
định.
định.
Những địa điểm cấm kinh doanh hàng rong
Những địa điểm cấm kinh doanh hàng rong
Nghị định nghiêm cấm cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại tại các
Nghị định nghiêm cấm cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại tại các
khu vực, tuyến đường, địa điểm sau đây: Khu vực thuộc các di tích lịch sử, văn
khu vực, tuyến đường, địa điểm sau đây: Khu vực thuộc các di tích lịch sử, văn
hóa đã được xếp và hạng, các danh lam thắng cảnh khác, khu vực các cơ quan
hóa đã được xếp và hạng, các danh lam thắng cảnh khác, khu vực các cơ quan
nhà nước, cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế; khu vực thuộc vành đai an
nhà nước, cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế; khu vực thuộc vành đai an
17
toàn kho đạn dược, vật liệu nổ, nhà máy sản xuất đạn dược, doanh trại Quân đội
toàn kho đạn dược, vật liệu nổ, nhà máy sản xuất đạn dược, doanh trại Quân đội
Nhân dân Việt Nam.
Nhân dân Việt Nam.
Khu vực thuộc cảng hàng không, cảng biển,của khẩu quốc tế, bến tàu, sân ga
Khu vực thuộc cảng hàng không, cảng biển,của khẩu quốc tế, bến tàu, sân ga
và trên các phương tiện vận chuyển,khu vực trường học, bệnh viện, cơ sở tôn
và trên các phương tiện vận chuyển,khu vực trường học, bệnh viện, cơ sở tôn
giáo; nơi tạm dừng của các phương tiện giao thông đang tham gia lưu thông, bao
giáo; nơi tạm dừng của các phương tiện giao thông đang tham gia lưu thông, bao
gồm cả đường bộ và đường thủy; phần đường bộ bao gồm lối ra vào khu chung

gồm cả đường bộ và đường thủy; phần đường bộ bao gồm lối ra vào khu chung
cư hoặc khu tập thể; ngõ hẻm,vỉa hè lòng đường, lề đường của đô thị,đường
cư hoặc khu tập thể; ngõ hẻm,vỉa hè lòng đường, lề đường của đô thị,đường
huyện, đường tỉnh và quốc lộ dành cho người và phương tiện tham gia giao
huyện, đường tỉnh và quốc lộ dành cho người và phương tiện tham gia giao
thông, trừ các khu vực, tuyến đường hoặc phần vỉa hè đường bộ được cơ quan
thông, trừ các khu vực, tuyến đường hoặc phần vỉa hè đường bộ được cơ quan
có thẩm quyền quy hoạch hoặc cho phép sử dụng tạm thời để thực hiện các hoạt
có thẩm quyền quy hoạch hoặc cho phép sử dụng tạm thời để thực hiện các hoạt
động thương mại.
động thương mại.
Các tuyến đường, khu vực do UBND tỉnh, thành phố trục thuộc Trung ương
Các tuyến đường, khu vực do UBND tỉnh, thành phố trục thuộc Trung ương
Hành vi không được phép thực hiện
Hành vi không được phép thực hiện
Nghị định nghiêm cấm cá nhân hoạt động thương mại thực hiện các hoạt
Nghị định nghiêm cấm cá nhân hoạt động thương mại thực hiện các hoạt
động bất hợp pháp hoặc theo cách thức gây rối trật tự ảnh hưởng
động bất hợp pháp hoặc theo cách thức gây rối trật tự ảnh hưởng
xấu đến môi trường, sức khỏe, an toàn và phúc lợi chung của cộng đồng; sử
xấu đến môi trường, sức khỏe, an toàn và phúc lợi chung của cộng đồng; sử
dụng các phương tiện điện tử để thực hiện các hoạt động thương mại và hoạt
dụng các phương tiện điện tử để thực hiện các hoạt động thương mại và hoạt
động có liên quan đến thương mại xâm phạm lợi ích người tiêu dùng, xâm phạm
động có liên quan đến thương mại xâm phạm lợi ích người tiêu dùng, xâm phạm
quyền sở hữu trí tuệ hoặc làm ảnh hưởng đến quyền bảo mật thông tin cá nhân.
quyền sở hữu trí tuệ hoặc làm ảnh hưởng đến quyền bảo mật thông tin cá nhân.
Khi kinh doanh lưu động, cá nhân hoạt động thương mại phải đặt, để các
Khi kinh doanh lưu động, cá nhân hoạt động thương mại phải đặt, để các
phương tiện di chuyển, thiết bị dụng cụ bán hàng và hàng hóa ngăn nắp, trật tự;

phương tiện di chuyển, thiết bị dụng cụ bán hàng và hàng hóa ngăn nắp, trật tự;
phải có dụng cụ đựng rác và chất thải phù hợp. Nghiêm cấm đeo bám, nài ép,
phải có dụng cụ đựng rác và chất thải phù hợp. Nghiêm cấm đeo bám, nài ép,
chèo kéo, tranh giành, gây phiền hà cho khách và có lời nói hoặc cử chỉ thô tục,
chèo kéo, tranh giành, gây phiền hà cho khách và có lời nói hoặc cử chỉ thô tục,
bất lịch sự với khách; tụ tập đông người hoặc dùng loa phóng thanh, còi kèn và
bất lịch sự với khách; tụ tập đông người hoặc dùng loa phóng thanh, còi kèn và
các phương tiện tăng âm khác cổ động, quảng cáo cho hoạt động kinh doanh lưu
các phương tiện tăng âm khác cổ động, quảng cáo cho hoạt động kinh doanh lưu
động mà chưa cam kết với chính quyền địa phương nơi tiến hành các hoạt động
động mà chưa cam kết với chính quyền địa phương nơi tiến hành các hoạt động
này về việc sử dụng đúng mục đích và bảo đảm an toàn trật tự an toàn xã hội;
này về việc sử dụng đúng mục đích và bảo đảm an toàn trật tự an toàn xã hội;
rao bán rong, rao làm dịch vụ lưu động, gây ồn tại nơi công cộng và ảnh hưởng
rao bán rong, rao làm dịch vụ lưu động, gây ồn tại nơi công cộng và ảnh hưởng
đến sự yên tĩnh chung trong khoảng thời gian từ 22 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau.
đến sự yên tĩnh chung trong khoảng thời gian từ 22 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau.
18
In, vẽ, viết lên tường, treo cờ, panô, áp phích, biển hiệu, biển quảng cáo trái quy
In, vẽ, viết lên tường, treo cờ, panô, áp phích, biển hiệu, biển quảng cáo trái quy
định của pháp luật, không phù hợp với thuần phong mỹ tục và ảnh hưởng xấu
định của pháp luật, không phù hợp với thuần phong mỹ tục và ảnh hưởng xấu
đến mỹ quan chung; sử dụng các phương tiện di chuyển, thiết bị, dụng cụ thực
đến mỹ quan chung; sử dụng các phương tiện di chuyển, thiết bị, dụng cụ thực
hiện các hoạt động thương mại không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, vệ
hiện các hoạt động thương mại không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, vệ
sinh; đổ chất thải, vứt hoặc để các phương tiện di chuyển, thiết bị, dụng cụ các
sinh; đổ chất thải, vứt hoặc để các phương tiện di chuyển, thiết bị, dụng cụ các
hoạt động thương mại, bao bì và dụng cụ gói, đựng hàng khác, giấy, rác, hàng
hoạt động thương mại, bao bì và dụng cụ gói, đựng hàng khác, giấy, rác, hàng

hóa, và các đồ vật khác ra đường giao thông, xuống sông cống rãnh hoặc bất kỳ
hóa, và các đồ vật khác ra đường giao thông, xuống sông cống rãnh hoặc bất kỳ
khu vực nào gây ô nhiễm môi trường, làm cản trở lưu thông, gây bất tiện cho
khu vực nào gây ô nhiễm môi trường, làm cản trở lưu thông, gây bất tiện cho
cộng đồng.
cộng đồng.
Nấu ăn,ngủ nghỉ ở phần đường bộ dành cho người và phương tiện tham gia giao
Nấu ăn,ngủ nghỉ ở phần đường bộ dành cho người và phương tiện tham gia giao
thông; lối đi, chiếu nghỉ cầu thang nhà chung cư; nhà chờ xe buýt; nơi hoạt động
thông; lối đi, chiếu nghỉ cầu thang nhà chung cư; nhà chờ xe buýt; nơi hoạt động
văn hóa, giải trí vui chơi công cộng làm ảnh huongr xấu đên mỹ quan chung và
văn hóa, giải trí vui chơi công cộng làm ảnh huongr xấu đên mỹ quan chung và
trật tự, an toàn và xã hội; lợi dụng trẻ em, người tàn tật để thực hiện các hoạt
trật tự, an toàn và xã hội; lợi dụng trẻ em, người tàn tật để thực hiện các hoạt
động thương mại.
động thương mại.
Chương II: Hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố Hồ Chí
Chương II: Hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố Hồ Chí
Minh.
Minh.
2.1 Sự tồn tại khách quan của hoạt động buôn bán hàng rong.
2.1 Sự tồn tại khách quan của hoạt động buôn bán hàng rong.
Cùng với quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ, Thành phố Hồ
Cùng với quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ, Thành phố Hồ
Chí Minh mỗi năm đã thu hút hàng trăm nghìn người từ các tỉnh khác di chuyển
Chí Minh mỗi năm đã thu hút hàng trăm nghìn người từ các tỉnh khác di chuyển
đến học hành mưu sinh. Là một quốc gia đang phát triển, gần 80% dân số sinh
đến học hành mưu sinh. Là một quốc gia đang phát triển, gần 80% dân số sinh
ra và lớn lên ở nông thôn, do đó những người di chuyển từ các tỉnh khác đến
ra và lớn lên ở nông thôn, do đó những người di chuyển từ các tỉnh khác đến

Thành phố Hồ Chí Minh đều xuất phát từ những điều kiện sống thấp. Đặc biệt là
Thành phố Hồ Chí Minh đều xuất phát từ những điều kiện sống thấp. Đặc biệt là
trình độ học vấn tay nghề, thói quen, kỹ năng và kỷ luật lao động không cao. Do
trình độ học vấn tay nghề, thói quen, kỹ năng và kỷ luật lao động không cao. Do
đó, khi đên Thành phố Hồ Chí Minh nhiều người đã làm các việc phi chính thức
đó, khi đên Thành phố Hồ Chí Minh nhiều người đã làm các việc phi chính thức
để mưu sinh, trong đó một bộ phận người dân đã tham gia vào những hoạt động
để mưu sinh, trong đó một bộ phận người dân đã tham gia vào những hoạt động
buông bán hàng rong. Đó là ở Thành phố Hồ Chí Minh nói chung, còn cụ thể là
buông bán hàng rong. Đó là ở Thành phố Hồ Chí Minh nói chung, còn cụ thể là
quận 10 một trong những quận có tỉ lệ người bán rong khá cao. Trên các con
quận 10 một trong những quận có tỉ lệ người bán rong khá cao. Trên các con
đường như Nguyễn Tri Phương, Tô Hiến Thành vv thì lực lượng này rất đông
đường như Nguyễn Tri Phương, Tô Hiến Thành vv thì lực lượng này rất đông
19
đảo, buôn bán trên các vỉa hè,rồi cho tới những chiếc xe đẩy đi trên đường làm
đảo, buôn bán trên các vỉa hè,rồi cho tới những chiếc xe đẩy đi trên đường làm
cản trở giao thông.
cản trở giao thông.
Phải nhìn nhận rằng, trong nhiều năm liên tiếp Thành phố Hồ Chí Minh luôn
Phải nhìn nhận rằng, trong nhiều năm liên tiếp Thành phố Hồ Chí Minh luôn
đạt tốc độ tăng trưởng GDP cao ( năm 2000: 9.5%, năm 2002: 10,2%, năm
đạt tốc độ tăng trưởng GDP cao ( năm 2000: 9.5%, năm 2002: 10,2%, năm
2003: 11,2%, năm 2004 là 12%), và do đó nhu cầu tuyển lao động cũng khá lớn.
2003: 11,2%, năm 2004 là 12%), và do đó nhu cầu tuyển lao động cũng khá lớn.
Thế nhưng thực tế số tuyển được rất thấp so với nhu cầu. Lí do các đơn vị không
Thế nhưng thực tế số tuyển được rất thấp so với nhu cầu. Lí do các đơn vị không
tuyển được đủ số lao động cần thiết chủ yếu những ứng viên không đủ trình độ
tuyển được đủ số lao động cần thiết chủ yếu những ứng viên không đủ trình độ
học vấn và tay nghề. Người không trúng tuyển roi vào tình trạng không hoặc

học vấn và tay nghề. Người không trúng tuyển roi vào tình trạng không hoặc
chưa có việc làm và thất nghiệp tạm thời và cùng với lực lượng lao động khá lớn
chưa có việc làm và thất nghiệp tạm thời và cùng với lực lượng lao động khá lớn
không tham gia các đợt tuyển lao động nữa mà dần dần tìm đến với hoạt động
không tham gia các đợt tuyển lao động nữa mà dần dần tìm đến với hoạt động
buôn bán hàng rong để mưu sinh.
buôn bán hàng rong để mưu sinh.
Với nhiều hộ,cá nhân hoạt động buôn bán hàng rong, trong thời gian qua họ
Với nhiều hộ,cá nhân hoạt động buôn bán hàng rong, trong thời gian qua họ
phải cảm nhận nỗi nhọc nhằn khi bị lực lượng công an khu vực rượt đuổi, nhưng
phải cảm nhận nỗi nhọc nhằn khi bị lực lượng công an khu vực rượt đuổi, nhưng
do nhiều nguyên nhân đã nói ở trên, họ vẫn phải tiếp tục “tự thu xếp” với việc
do nhiều nguyên nhân đã nói ở trên, họ vẫn phải tiếp tục “tự thu xếp” với việc
buôn bán này. Như vậy thì hàng rong luôn tồn tại với sự phát triển kinh tế của xã
buôn bán này. Như vậy thì hàng rong luôn tồn tại với sự phát triển kinh tế của xã
hội.
hội.
2.1.1 Nguyên nhân của sự tồn tại hàng rong
2.1.1 Nguyên nhân của sự tồn tại hàng rong
.
.
Mỗi người đều có một lý do, một hoàn cảnh, nhưng cũng cần thấy rằng, hiện
Mỗi người đều có một lý do, một hoàn cảnh, nhưng cũng cần thấy rằng, hiện
nay do nhu cầu và thói quen mua hàng của người dân ở khu vực Thành phố này
nay do nhu cầu và thói quen mua hàng của người dân ở khu vực Thành phố này
cũng rất lớn. Thực vậy, Thành phố Hồ Chí Minh hiện vẫn có hàng nghìn người
cũng rất lớn. Thực vậy, Thành phố Hồ Chí Minh hiện vẫn có hàng nghìn người
làm việc với mức thu nhập quá thấp. Rồi đến hàng ngàn sinh viên, học sinh đang
làm việc với mức thu nhập quá thấp. Rồi đến hàng ngàn sinh viên, học sinh đang
tạm trú tại thành phố cần có bữa ăn, đồ dùng hàng ngày. Và thực tế, loại hình

tạm trú tại thành phố cần có bữa ăn, đồ dùng hàng ngày. Và thực tế, loại hình
hàng rong này từ nhiều năm qua đã nhanh chóng đáp ứng nhu cầu mua, bán
hàng rong này từ nhiều năm qua đã nhanh chóng đáp ứng nhu cầu mua, bán
nhanh, tiện lợi cùng với các loại hàng hóa giá rẻ cho họ. Xung quanh đó là khu
nhanh, tiện lợi cùng với các loại hàng hóa giá rẻ cho họ. Xung quanh đó là khu
nhà trọ của các công nhân lao động là những “ mảnh đất màu mỡ” để cho buôn
nhà trọ của các công nhân lao động là những “ mảnh đất màu mỡ” để cho buôn
bán hàng rong nảy sinh và tồn tại. Cả trong nội thành và ngoại thành, những
bán hàng rong nảy sinh và tồn tại. Cả trong nội thành và ngoại thành, những
buổi họp chợ chớp nhoáng với các mặt hàng tiêu dùng đa dạng, giá rẻ của những
buổi họp chợ chớp nhoáng với các mặt hàng tiêu dùng đa dạng, giá rẻ của những
người buôn bán hàng rong đã cung cấp,đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của đông
người buôn bán hàng rong đã cung cấp,đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của đông
đảo người dân. Hơn nữa mấy năm gần đây khi mà các chi phí cho các nhu cầu
đảo người dân. Hơn nữa mấy năm gần đây khi mà các chi phí cho các nhu cầu
20
thiết yếu ở thành phố như thuê nhà ở, tiền điện, tiền nước và các thứ tiền khác
thiết yếu ở thành phố như thuê nhà ở, tiền điện, tiền nước và các thứ tiền khác
luôn tăng, trong khi đó mức thu nhập của hàng nghìn hộ thu nhập thấp và nghèo
luôn tăng, trong khi đó mức thu nhập của hàng nghìn hộ thu nhập thấp và nghèo
không tăng bao nhiêu, nên nhu cầu mua sắm hàng hóa từng bữa,từng ngày với
không tăng bao nhiêu, nên nhu cầu mua sắm hàng hóa từng bữa,từng ngày với
số lượng và chất lượng không cao và thực tế hoạt động buôn bán hàng rong trở
số lượng và chất lượng không cao và thực tế hoạt động buôn bán hàng rong trở
nên rất sôi nổi.
nên rất sôi nổi.
Có thể nói, hoạt động buôn bán hàng rong trong thời gian qua ở thành phố
Có thể nói, hoạt động buôn bán hàng rong trong thời gian qua ở thành phố
dù ở nơi đâu, trên vỉa hè hay trong đường hẻm đều đã đáp ứng đều đã ứng được
dù ở nơi đâu, trên vỉa hè hay trong đường hẻm đều đã đáp ứng đều đã ứng được

nhu cầu rất thực của đông đảo người dân. Và dù các hoạt động buôn bán hàng
nhu cầu rất thực của đông đảo người dân. Và dù các hoạt động buôn bán hàng
rong được nhìn nhận dưới góc độ nào, thì đến nay nó cũng là lĩnh vực kinh tế
rong được nhìn nhận dưới góc độ nào, thì đến nay nó cũng là lĩnh vực kinh tế
nảy sinh và tồn tại mang tính khách quan. Hơn nữa, nó còn được coi là “cứu
nảy sinh và tồn tại mang tính khách quan. Hơn nữa, nó còn được coi là “cứu
cánh” đáp ứng nhu cầu mưu sinh của hàng nghìn hộ đân nghèo và thu nhập thấp
cánh” đáp ứng nhu cầu mưu sinh của hàng nghìn hộ đân nghèo và thu nhập thấp
đang sống ở thành phố. Hoạt động buôn bán hàng rong đến nay cũng rất thích
đang sống ở thành phố. Hoạt động buôn bán hàng rong đến nay cũng rất thích
hợp với nhu cầu ăn uống của hàng nghìn người công nhân lao động vì thường
hợp với nhu cầu ăn uống của hàng nghìn người công nhân lao động vì thường
xuyên phải đi làm sớm về muộn do tăng ca. Chính vì những lý do như vậy mà
xuyên phải đi làm sớm về muộn do tăng ca. Chính vì những lý do như vậy mà
hàng rong vẫn tồn tại cho đến bây giờ không thể mất được.
hàng rong vẫn tồn tại cho đến bây giờ không thể mất được.
2.2 Kết quả khảo sát hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố
2.2 Kết quả khảo sát hiện trạng buôn bán hàng rong ở quận 10, Thành phố
Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh.
Tổng số phiếu phát ra: 120 phiếu
Tổng số phiếu phát ra: 120 phiếu
Địa điểm: Đường Tô Hiến Thành, Đường Hòa Hưng (gần chợ Hòa Hưng),
Địa điểm: Đường Tô Hiến Thành, Đường Hòa Hưng (gần chợ Hòa Hưng),
Đường Cách mạng tháng Tám ( đoạn gần công viên Lê Thị Riêng) ở quận 10,
Đường Cách mạng tháng Tám ( đoạn gần công viên Lê Thị Riêng) ở quận 10,
Thành phố Hồ Chí Minh.
Thành phố Hồ Chí Minh.
Tổng số phiếu thu về: 115
Tổng số phiếu thu về: 115

Số phiếu hợp lệ: 108
Số phiếu hợp lệ: 108
2.2.1 Phân tích kết quả khảo sát qua những câu hỏi đóng
2.2.1 Phân tích kết quả khảo sát qua những câu hỏi đóng


Về thời gian buôn bán trên địa bàn quận 10
Về thời gian buôn bán trên địa bàn quận 10
Bảng số liệu 1
Bảng số liệu 1


Thời gian (năm) bán
Thời gian (năm) bán
hàng rong
hàng rong
Số người
Số người
lựa chọn
lựa chọn
Tỷ lệ.
Tỷ lệ.
(%)
(%)
21
Dưới 1 năm
Dưới 1 năm
16
16
14.8

14.8
Từ 1 – 3 năm
Từ 1 – 3 năm
35
35
32.4
32.4
Từ 3 – 5 năm
Từ 3 – 5 năm
15
15
13.9
13.9
Trên 5 năm
Trên 5 năm
42
42
38.9
38.9
Biểu đồ về thời gian buôn bán trên địa bàn quận 10
Biểu đồ về thời gian buôn bán trên địa bàn quận 10
Theo kết quả khảo sát, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng: Những người buôn bán
Theo kết quả khảo sát, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng: Những người buôn bán
hàng rong ở quận 10 đã đến đây buôn bán cũng đã được một thời gian khá dài.
hàng rong ở quận 10 đã đến đây buôn bán cũng đã được một thời gian khá dài.
Với nhiều lứa tuổi khác nhau ở nông thôn từ các tỉnh lẻ ra thành phố kiếm sống
Với nhiều lứa tuổi khác nhau ở nông thôn từ các tỉnh lẻ ra thành phố kiếm sống
mà chủ yếu là các tỉnh ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Đây là một thực trạng khá
mà chủ yếu là các tỉnh ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Đây là một thực trạng khá
phổ biến hiện nay. Bởi vì ở nông thôn để có được một công việc với mức thu

phổ biến hiện nay. Bởi vì ở nông thôn để có được một công việc với mức thu
nhập ổn định không phải là điều dễ dàng, chính nguyên nhân đó cũng đủ làm
nhập ổn định không phải là điều dễ dàng, chính nguyên nhân đó cũng đủ làm
cho số lượng người đổ ra thành phố ngày một đông. Nhưng với trình độ hạn chế
cho số lượng người đổ ra thành phố ngày một đông. Nhưng với trình độ hạn chế
Trên 5
Trên 5
năm
năm
Từ 3 - 5
Từ 3 - 5
năm
năm
Từ 1- 3
Từ 1- 3
năm
năm
Dưới 1
Dưới 1
năm
năm
50
50
40
40
30
30
20
20
10

10
0
0
22
thì kiếm việc cũng khó và buộc họ phải đi bán dạo để nuôi sống bản thân rồi
thì kiếm việc cũng khó và buộc họ phải đi bán dạo để nuôi sống bản thân rồi
nuôi cả gia đình.
nuôi cả gia đình.
Dựa vào biểu đồ ta có thể thấy những người có thời gian buôn bán dưới 1
Dựa vào biểu đồ ta có thể thấy những người có thời gian buôn bán dưới 1
năm và từ 3 đến 5 năm có tỷ lệ tương đương nhau. Dưới 1 năm chiếm 14,8%
năm và từ 3 đến 5 năm có tỷ lệ tương đương nhau. Dưới 1 năm chiếm 14,8%
còn từ 3 đến 5 năm chiếm tỷ lệ 13,9%. Nhưng số lượng người buôn bán trên 5
còn từ 3 đến 5 năm chiếm tỷ lệ 13,9%. Nhưng số lượng người buôn bán trên 5
năm chiếm tỷ lệ cao nhất (38,9%). Điều đó chứng tỏ rằng hoạt động buôn bán
năm chiếm tỷ lệ cao nhất (38,9%). Điều đó chứng tỏ rằng hoạt động buôn bán
hàng rong trên địa bàn quận 10 đã có từ trước đó và số lượng người buôn bán
hàng rong trên địa bàn quận 10 đã có từ trước đó và số lượng người buôn bán
cũng khá đông.
cũng khá đông.


Về các loại hình buôn bán
Về các loại hình buôn bán
Bảng số liệu 2
Bảng số liệu 2


Loại mặt hàng buôn
Loại mặt hàng buôn

bán
bán
Số người
Số người
lựa chọn
lựa chọn
Tỷ lệ.
Tỷ lệ.
(%)
(%)
Ăn uống
Ăn uống
57
57
52.8
52.8
May mặc
May mặc
20
20
18.5
18.5
Giải trí
Giải trí
14
14
13.0
13.0
Các dịch vụ khác
Các dịch vụ khác

17
17
15.7
15.7
Các dịch vụ khác
Các dịch vụ khác
Giải trí
Giải trí
May mặc
May mặc
Ăn uống
Ăn uống
23


Biểu đồ về các loại hình buôn bán
Biểu đồ về các loại hình buôn bán
Ở khía cạnh này thì chúng ta có thể thấy được buôn bán hàng rong rất đa dạng,
Ở khía cạnh này thì chúng ta có thể thấy được buôn bán hàng rong rất đa dạng,
không chỉ có một mặt hàng buôn bán nhất định mà có nhiều loại hình khác nhau
không chỉ có một mặt hàng buôn bán nhất định mà có nhiều loại hình khác nhau
đê đáp ứng những nhu cầu cần thiết của mỗi con người. Dựa vào biểu đồ ta
đê đáp ứng những nhu cầu cần thiết của mỗi con người. Dựa vào biểu đồ ta
cũng có thể nhận thấy được hiện trạng và loại hình buôn bán chủ yếu là dịch vụ
cũng có thể nhận thấy được hiện trạng và loại hình buôn bán chủ yếu là dịch vụ
ăn uống chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Chiếm tới 52,8% trong bốn loại dịch vụ đó( may
ăn uống chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Chiếm tới 52,8% trong bốn loại dịch vụ đó( may
mặc chiếm 18,5%, giải trí 13%, các dịch vụ khác 15,7% và số lượng người buôn
mặc chiếm 18,5%, giải trí 13%, các dịch vụ khác 15,7% và số lượng người buôn
bán về dịch vụ ăn uống đông đảo. Điều này chứng tỏ rằng ở quận 10 và ở cả

bán về dịch vụ ăn uống đông đảo. Điều này chứng tỏ rằng ở quận 10 và ở cả
Thành phố Hồ Chí Minh người dân có nhu cầu lớn về dịch vụ ăn uống nhanh
Thành phố Hồ Chí Minh người dân có nhu cầu lớn về dịch vụ ăn uống nhanh
như thế này, tiện lợi cho nhũng người có ít thời gian để làm công việc nội trợ
như thế này, tiện lợi cho nhũng người có ít thời gian để làm công việc nội trợ
này. Nhưng cũng chính vì thế mà tình trạng ô nhiễm, mất cảnh quan đô thị diễn
này. Nhưng cũng chính vì thế mà tình trạng ô nhiễm, mất cảnh quan đô thị diễn
ra ngày càng nhiều ở trên những vỉa hè như vậy, tình trạng vứt rác bừa bãi
ra ngày càng nhiều ở trên những vỉa hè như vậy, tình trạng vứt rác bừa bãi
không đúng nơi quy định đã có ảnh hưởng lón đến mỹ quan của thành phố.
không đúng nơi quy định đã có ảnh hưởng lón đến mỹ quan của thành phố.
Cộng thêm với các dịch vụ buôn bán khác, với những chiếc xe đẩy xuống lòng
Cộng thêm với các dịch vụ buôn bán khác, với những chiếc xe đẩy xuống lòng
đường cũng phần nào làm cản trở sự đi lại của các phương tiện giao thông khác.
đường cũng phần nào làm cản trở sự đi lại của các phương tiện giao thông khác.


Về thu nhập binh quân một ngày
Về thu nhập binh quân một ngày
Bảng số liệu 3
Bảng số liệu 3
Thu nhập bình quân
Thu nhập bình quân
một ngày
một ngày
Số người
Số người
lựa chọn
lựa chọn
Tỷ lệ.

Tỷ lệ.
(%)
(%)
Dưới 30 ngàn đồng
Dưới 30 ngàn đồng
6
6
5.6
5.6
Từ 30 – 50 ngàn đồng
Từ 30 – 50 ngàn đồng
28
28
25.9
25.9
Từ 50 – 100 ngàn
Từ 50 – 100 ngàn
đồng
đồng
41
41
38.0
38.0
Trên 100 ngàn đồng
Trên 100 ngàn đồng
33
33
30.6
30.6
Những người buôn bán hàng rong tuy chỉ với những chiếc xe đẩy thô sơ, hay chỉ

Những người buôn bán hàng rong tuy chỉ với những chiếc xe đẩy thô sơ, hay chỉ
là nhũng gánh hàng nhỏ nhưng trong một ngày họ cũng có được thu nhập kha
là nhũng gánh hàng nhỏ nhưng trong một ngày họ cũng có được thu nhập kha
khá đủ cho công việc mưu sinh hàng ngày của họ.
khá đủ cho công việc mưu sinh hàng ngày của họ.
24
Biểu đồ về thu nhập bình quân một ngày
Biểu đồ về thu nhập bình quân một ngày
Những người buôn bán hàng rong tuy chỉ với những chiếc xe đẩy thô sơ, hay
Những người buôn bán hàng rong tuy chỉ với những chiếc xe đẩy thô sơ, hay
chỉ là nhũng gánh hàng nhỏ nhưng trong một ngày họ cũng có được thu nhập
chỉ là nhũng gánh hàng nhỏ nhưng trong một ngày họ cũng có được thu nhập
kha khá đủ cho công việc mưu sinh hàng ngày của họ. Cũng chính hoạt động
kha khá đủ cho công việc mưu sinh hàng ngày của họ. Cũng chính hoạt động
buôn bán này có được thu nhập nói chung là có lãi. Dựa vào biểu đồ chúng ta có
buôn bán này có được thu nhập nói chung là có lãi. Dựa vào biểu đồ chúng ta có
thể thấy rõ được điều đó. Rõ ràng là thu nhập dưới 30 nghìn đồng chiếm tỷ lệ
thể thấy rõ được điều đó. Rõ ràng là thu nhập dưới 30 nghìn đồng chiếm tỷ lệ
thấp nhất chỉ 5,6%, và mức thu nhập có thể nói là phổ biến nhất từ 50 nghìn
thấp nhất chỉ 5,6%, và mức thu nhập có thể nói là phổ biến nhất từ 50 nghìn
đồng đến 100 nghìn đồng với số người chọn là 41 người chiếm tỷ lệ 38%. Bên
đồng đến 100 nghìn đồng với số người chọn là 41 người chiếm tỷ lệ 38%. Bên
cạnh đó mức thu nhập từ 100 nghin đồng cũng chiếm khá lớn tới 30,6%. Như
cạnh đó mức thu nhập từ 100 nghin đồng cũng chiếm khá lớn tới 30,6%. Như
vậy có thể khẳng định được rằng chính vì thu nhập có thể nói là khá cao này đã
vậy có thể khẳng định được rằng chính vì thu nhập có thể nói là khá cao này đã
thu hút một lực lượng đông đảo người dân nghèo đi bán rong. Nhưng với giá cả
thu hút một lực lượng đông đảo người dân nghèo đi bán rong. Nhưng với giá cả
ngày một tăng nhu hiện nay thì họ cũng chỉ kiếm đủ sống qua ngày, không có dư
ngày một tăng nhu hiện nay thì họ cũng chỉ kiếm đủ sống qua ngày, không có dư

giả bao nhiêu.
giả bao nhiêu.
Trên 100
Trên 100
ngàn
ngàn
Tu 50 -100 ngàn
Tu 50 -100 ngàn
Từ 30 – 50 ngàn
Từ 30 – 50 ngàn
Dưới 30 ngàn
Dưới 30 ngàn
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0
25