Sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện thị trấn Kiện Khê huyện Thanh Liêm tỉnh Hà Nam (trong bối cảnh xây dựng đời sống văn hóa mới)

1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN VIỆT NAM HỌC VÀ KHOA HỌC PHÁT TRIỂN








NGUYỄN THỊ THU HẰNG





SỐNG ĐẠO CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO DÂN
GIÁO XỨ SỞ KIỆN THỊ TRẤN KIỆN KHÊ
HUYỆN THANH LIÊM TỈNH HÀ NAM
(TRONG BỐI CẢNH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA MỚI)






LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Việt Nam học

Hà Nội - 2013
2

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN VIỆT NAM HỌC VÀ KHOA HỌC PHÁT TRIỂN

NGUYỄN THỊ THU HẰNG






SỐNG ĐẠO CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO DÂN
GIÁO XỨ SỞ KIỆN THỊ TRẤN KIỆN KHÊ
HUYỆN THANH LIÊM TỈNH HÀ NAM
(TRONG BỐI CẢNH XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA MỚI)





Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Việt Nam học
Mã số: 60.31.60



Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Đ Quang Hưng





Hà Nội - 2013
5

MỤC LỤC
Trang
A. MỞ ĐẦU 8
1. Lý do chọn đề tài 8
2. Lịch sử nghiên cứu . 9
3. Mục tiêu, nhiê
̣
m vu
̣
. 11
4. Phạm vi nghiên cứu. 12
5. Phương pháp nghiên cứu. 12
6. Đóng góp của luận văn 12
7. Cấu trúc luận văn. 13
B. NỘI DUNG 14
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIÁO XỨ SỞ KIỆN 14
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển giáo xứ Sở Kiện 14
1.1.1. Tên gọi của giáo xứ 14
1.1.2. Cơ sở vật chất tôn giáo của giáo xứ. 15
1.1.3. Dòng tu của giáo xứ 23
1.2. Đặc điểm giáo xứ Sở Kiện 29
1.2.1. Cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện 29
1.2.2. Đời sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện 36
Chương 2: NHỮNG BIỂU HIỆN SỐNG ĐẠO CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO
DÂN GIÁO XỨ SỞ KIỆN 41
2.1. Giáo lý Công giáo và đời sống đạo 41
2.1.1. Bí tích Công giáo và đời sống đạo 42
2.1.2. Giới răn Công giáo và đời sống đạo . 52
2.2. Nghi lễ Công giáo và đời sống đạo 70

2.2.1. Nghi thức thánh lễ ngày chúa nhật và đời sống đạo 71
2.2.2. Nghi thức thánh lễ các ngày lễ trọng và đời sống đạo 73
2.2.3. Thánh lễ ngày lễ quan thầy và đời sống đạo . 83
6

2.3. Hội đoàn Công giáo và đời sống đạo 84
2.3.1. Hội đoàn đạo đức và đời sống đạo 85
2.3.2. Hội đoàn phục vụ lễ nghi tôn giáo và đời sống đạo 87
2.3.3. Hội đoàn bác ái xã hội và đời sống đạo 91
2.4. Phương diện kinh tế, văn hóa – xã hội, giáo dục và đời sống đạo 92
2.4.1. Khía cạnh kinh tế và đời sống đạo 92
2.4.2. Khía cạnh văn hóa – xã hội và đời sống đạo 89
2.4.3. Khía cạnh giáo dục và đời sống đạo 97
Chương 3: SỐNG ĐẠO VÀ ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO
DÂN GIÁO XỨ SỞ KIỆN: GIÁ TRỊ - HẠN CHẾ VÀ GIẢI PHÁP 99
3.1. Sống đạo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây dựng đời sống văn
hóa mới ở các thôn làng. 99
3.1.1. Giáo lý Công giáo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây dựng
đời sống văn hóa mới ở các thôn làng. 99
3.1.2. Nghi lễ Công giáo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây dựng
đời sống văn hóa mới ở các thôn làng. 109
3.1.3. Hội đoàn Công giáo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây
dựng đời sống văn hóa mới ở các thôn làng. 110
3.1.4. Phương diện kinh tế, văn hóa - xã hội, giáo dục và những giá trị tích cực
đối với công cuộc xây dựng đời sống văn hóa mới ở các thôn làng. 112
3.2. Sống đạo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời sống văn hóa
mới ở các thôn làng 112
3.2.1. Giáo lý Công giáo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời
sống văn hóa mới ở các thôn làng 112
3.2.2. Nghi lễ Công giáo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời

sống văn hóa mới ở các thôn làng. 115
3.2.3. Hội đoàn Công giáo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời
sống văn hóa mới ở các thôn làng. 115
7

3.2.4. Phương diện kinh tế, văn hóa xã hội, giáo dục và những hạn chế đối với
công cuộc xây dựng đời sống văn hóa mới ở các thôn làng. 117
3.3. Một số giải pháp góp phần nâng cao đời sống đạo của cộng động giáo dân . 118
3.3.1. Giải pháp từ phía địa phương 118
3.3.2. Giải pháp từ phía giáo xứ 121
C. KẾT LUẬN 125
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
2

Cụng trỡnh c hon thnh
ti Vin Vit Nam hc v Khoa hc Phỏt trin


Ng-ời h-ớng dẫn khoa học:
GS.TS. Quang Hng



Phản biện 1 : PGS.TS. Nguyn Quang Hng


Phản biện 2 : PGS.TSKH. Nguyn Hi K

Lun vn c bo v trc Hi ng chm lun vn, hp ti Vin
Vit Nam hc v Khoa hc Phỏt trin

Vào hồi giờ, ngày tháng năm 2013











Cú th tỡm hiu lun vn ti
Trung tõm Th vin i hc Quc gia H Ni
3
A. MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
Tôn giáo là mt hình thái ý thc xã hi cùng vi s i ca xã hi loài
i, còn tn ti và còn có ng lâu dài ti xã hi. Dù tôn giáo là
     t tr      o th gii khách quan
 vng nhu cu ca mt b phn i v nhn
thc th gii t nhiên, xã hi. Và vi h thng các giá tr 
vt cht hu hình, vô hình tn ti qua nhiu th k qua tôn giáo còn có tác dng c
bii vi s phát trin mi mt ca i sng xã hi
Trong các tôn giáo  Vit Nam, Công giáo là tôn giáo có s  ln th
hai sau Pht giáo. Tuy không có s  và chi phi mnh m, dai dng vào

i sng dân tch s tn ti và gvo
i st giáo, song Công giáo vi h tht th và phi
vt th m du kt hp vi truyn thng dân tc to dng
trong  o ra mt ng sâu si vi các mt ci sng
xã hi Vit Nam truyn thi.
Trong h thng các giá tr Công giáo, so ca cng giáo dân
hin là mt trong nhng v u không ch ca gii nghiên cu
tôn giáo mà còn ca chính giáo hi Công giáo c nói chung, Vit Nam nói riêng.
i so ci tín hng bii tích cc.  Vit
c nhng bii mnh m ca ci sng xã hc nhng ci cách ca
ng Vatican II c bi chung 1980, ngày nay li so ca cng
ng giáo dân các giáo x, giáo h     ng bin i to ln, nh
ng không nh n công cui mi  Vit Nam.
Trong h thng các giáo x giáo h  c ta, S Kin là mt trong nhng
mt khm nét du n lch s phát trio Công giáo  Vit Nam. Và
ngày nay  Vit Nam, khi S Kic Hng giám mc th gii ch nh là tiu
ng th ba thì tm quan trng v ma giáo
x này càng không th ph nhn. Có th nói,  Vit Nam S Kin là mt trong nhng
a tôn giáo có vai trò quan trng.
Là mt trong nhng giáo x có b dày lch s, có vai trò quan trng trong tng
giáo phn Hà Ni, ngày nay i so  cng giáo dân giáo x S Ki
 có nhng thay i sâu sc, ng không nh n s i mi  .
Tìm hiu nhi và nhng ng ci so y n công cuc xây
di sng mi  c tin.
Vi tt c nh tài là So ca cng
giáo dân giáo x S Kin th trn Kin Khê huyn Thanh Liêm tnh Hà Nam (trong bi
cnh xây di si)
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.
Vit v nhng ng co Công giáo i vc ci sng
xã hi tiêu biu có các công trìnhGóp phn tìm hic trong Kinh

thánh" c"Khía ca giáo lý Thiên chúa và công
tác xây dng np sng mi   ng bào Thiên chúa giáo i s o ca
i dân Công giáo  thành ph Hà Ni và thành ph H  ca Nguyn
H
4
V v so và ng qua li gia li so và n
thng ca dân tc nht là nhng tham lun trong cuc hi tho v np sng
o ca Vin Nghiên cMi tác gi, vi nhng chiu cnh, góc
 tip cn khác t ra và gii quyt nhng v n và thc
tin cp bách. Tuy nhiên vit v ng ca li so i vi công cuc xây
di si  ci Công giáo mà c th là  cng
i Công giáo giáo x S Kin- th trn Kin Khê  huyn Thanh Liêm  tnh Hà
t công trình nào nghiên cu.
3. Mục đích, nhiệm vụ.
3.1. Mục đích.
T o Công giáo c xem xét nhìn nhn nhiu  khía
cnh chính tr. Tuy nhiên   o Công giáo 
t th, phi vt th, i sng, tinh thn. Thông qua mt giáo
x c th  n mc tiêu tìm hiu nh
ci vi công cuc xây di sng mi  i sng
o ca cng giáo dân
3.2. Nhiệm vụ.
-Tìm hiu lch s hình thành m ca giáo x S Kin
- Ch ra nhng biu hin so ca cng giáo dân giáo x S Kin qua
giáo lý, nghi l, h và các n kinh t,  - xã hi, giáo dc
- Ch ra nhng giá trí tích cc và hn ch nhnh ca li so i vi
công cuc xây di si   xut mt s gii pháp góp
phn nâng cao li so y.
4.Phạm vi nghiên cứu.
Luu ni dung giáo lý, l lut, l nghi, h

mà ch yu ch nêu nhng ng ci vi công cuc xây di s
hóa mi  ci Công giáo.
Giáo x S Kin hin có 8 c ng h o. tài tp trung  không gian
nghiên cu tiêu biu Ninh Phú và Kin Khê.
5. Phương pháp nghiên cứu.
 thc hi tài này lu dn sau:
-  n dã v    , ghi chép, tham d,
phng vn.
- u tra xã hi hc vi bng hi (gm 14 câu, s phiu phát ra
106, thu v 100)
- p thông tin t sách báo, tp chí và các ngun tài liu trên
internet.
6. Đóng góp của luận văn.
Vit v i so ca cng giáo dân thông qua giáo lý, nghi l, h
kinh t , -xã hi, giáo d quan tâm ca nhiu tác gi. Tuy nhiên các
bài vit  ng khuôn  mt s khía cnh nh
hiu mt cách h thng v v so ca cng giáo dân  tt c các khía
cnh trên. Vit v các giáo x giáo h Vit Nam hin nay có rt ít công trình. Vit
v giáo x S Kin mt giáo x ln ca tng giáo phn Hà Ni, ti
ng th 3 ca Vit Nam i ch có mt s bài vit nh l i trên các
5
mng xã hi   t công trình h thng nào. Trong 4 ti  
ng mang nhiu giá tr  Vit Nam hin nay, S Kin là ti
u tiên c tìm hiu mt cách h thng.
7. Cấu trúc luận văn.
Ngoài phn m u, kt lun, danh mc tài liu tham kho, ph lc, lu
g
Chương 1: Khái quát chung v giáo x S Kin
Chương 2: Nhng biu hin so ca cng giáo dân giáo x S Kin
Chương 3: Si sa cng giáo dân giáo x S

Kin: giá tr, hn ch và gii pháp.
B. NỘI DUNG
Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIÁO XỨ SỞ KIỆN
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển giáo xứ Sở Kiện
S Kin là giáo x có lch s i. Tuy nhiên u giáo x giáo h
khác  Vit Nam vic tìm hiu lch s giáo x thông qua s hình thành các h o là
vic làm khó bi s hn ch ca nguu. Các h o  S Kic hình thành
c th  nào qua các thi k c rõ. Ch bit rng cho
n nay giáo x  tng tri qua hai tên gi mt là K S và hai là S Kin. t
tên giáo x t tên ca nhiu giáo x, giáo h khác  Vit Nam là ly
 to thành tên giáo x.
1.1.1.Tên gọi của giáo xứ
S Kin là tên gi ngày nay ca giáo x.    Kin b u có t
khong 80 thi linh mc Nguyn Khc Qu. S Kin là cách ghép tên ca hai
làng: làng Kin (Kin Khê)  và làng S (Ninh Phú) nm sát
nhà th. T  v c, giáo x c bin vi tên gi K S. Tên gi
K S chính thn ca giáo hi t khi nào thì hic
bit. Ch bit rng t  ph ca phn Tây 
thc chuyn t K v mt S Kin ngày nay thì tên gi K S bu
xut hin nhiu trên các sách kinh, sách hc, bia m hay các công trình kin trúc tôn
giáo. Tên gi K S là ly theo tên làng S 
1.1.2. Cơ sở vật chất tôn giáo của giáo xứ.
Trong khong cui th k XVIII th trn Ki
cc bin là mt lau si
i k  xut hin ca các hong tôn giáo.
Theo truyn khu trong khong th   t s nhà truy n rao
ging Phúc âm bng sông. Trong thi bung rao gic
thc hin ch yu trên thuyn.
n nu th k XIX tin cho vic rao ging dy d bo mi

ng lên t lin nhng ngôi nhà tranh tre na lá cho các nhà
truyn giáo  và làm nhà cu nguyn
T u nha th k XX, S Kin là th ph hành chính
ca phn Tây  thay th  tranh tre, na lá các công trình
kiên c c xây dng lên   vi bn loi hình chính: Mt là  in n, hai là
 th t o to linh mc, b phát trii sng giáo dân.
6
 th t c to dn này quan trng nht là ngôi nhà th
ông Thánh Giu se, nhà th Chính tòa K S và nhà th Tri. Nhà th ông thánh Giuse
c bi kiên c u tiên ca giáo x c xây d
ng nht vn là ngôi nhà th c xây d
S Kin ngày nay). Ngôi nhà th này có nhiu giá tr v kiB
ngoài ngôi nhà th trông ging nhà th Ln Hà Ni. Trong nhà th có 4 qu chuông và
hin còn mi phong cc nh mt thic
bit trong lòng cung thánh ca nhà th hi thi hài ca bn giám mc i
t li vi giáo hi th gii.


.
 làng 
nhà (sau này là   chuyên 

. -1928 
  
 .
8,  t tha ma b b tri dân k i cht
không dám làm nhà ) nquynh b tit san lp
tôn cao n m ch cho dân sinh hot. Ch Kin ra i. T t
ng xã h  giáo dc, y t. V  giáo dc, c gây
dng trong thi k này là s i cng Lê Bo Tnh. y t .

Cui nh, Th ph hành chính tôn giáo c chuyn ht v Hà Ni,
S Kin không còn là trung tâm tôn giáo mà ch còn là giáo x. Nhà th Chính toà K
S tr thành nhà th x.
T 1930 75 là thi k  và bing ca giáo x. Cùng vi
s tàn phá ca hai cuc chin tranh, cng vi s khc nghit ca thi tit và nhng
c chuyi ci cách  min B mt giáo x mang nhiu sc màu.
1980 khi   
    .  II 
ân.
1.1.3 .Dòng tu của giáo xứ
T Công giáo ca phn t
K  K S, Dòng Mt  p tc thc thi s mnh ca
dòng. V thi chính xác ca Dòng Mn Thánh giá K S theo tài liu chính
thc ca giáo x thì hin vp c  n
thánh các n  dòng tu n t  K S t u
mut là t . Theo lch s h o Ki
1920, dòng có 15 ch i Pháp.
Khong nh 1927, dòng tp trung vào các hong dy ch và
dy ngh cho con em giáo dân. t
ng cu bn. Công vic ca dòng lúc này là tip nhng tr m côi, tàn tt
 c gn 100 cháu thoát
7
cnh m côi [1]. Ngày nay,  a vào các hong giáo dc, các
n m   tay ngh.
1.2. Đặc điểm giáo xứ Sở Kiện
1.2.1. Cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện
*

    
 toàn

dân Kitô giáo trong giáo h.
*Giáo dân giáo x S Kin.
Phân b: Giáo x S Kin hin có 8 giáo hng vi 8 cng giáo
dân. Các cu có v trí gkhông xa quc l 1 A. Nu
 u hành chính thì các h o không cùng m 4 xã th trn
khác nhau.  vào v trí thun li là h Kin Khê và Ninh Phú.
S ng: V trí khác nhau là nhân t góp phn làm cho các h o có s phát
trin u v s ng giáo dân. H có s t là Kin
Khê vi 2976 nhân danh, ít nht là Ô Cách 104. Mc dù là h s t
có s n. S giáo dân Ninh Phú là 1013 nhân danh, ch 
Khc C nhân danh ca Khc Cn là 820. Các h còn li có s ng ít
      Yên Xá 350, Ô Giang 253, Trung Th 230, Th 
(Xóm Bn) 170.
Vài nét v lch s hình thành cng, v trí, kinh ti ca h o
Ninh Phú, Kin Khê
Họ đạo Ninh Phú sinh cp nghip ti làng Ninh Phú. Làng Ninh Phú trong
lch s c bin là mt ngôi làng Công giáo toàn tòng có t i. Nu l
sinh co kho
tiên ca làng là hai h . Là ch th a làng Ninh Phú ngày nay,
h Ninh Phú là giáo dân gc cng sng tp trung ch yu quanh khu vc
nhà th. B phn mi thì tp trung  ng làng. 
c, làng có 230 h vi 990 khi Công giáo chim 90%.
V kinh tn làng Công giáo Ninh Phú là làng thun nông. Giáo dân 
sng ch yu bng ngh truyn thng là trng tri, tráng bánh
. Theo  
(1924) u th k XX còn ni ting vi ngh làm xì gà. u
thp niên 70 làng có thêm ngh th xây và th mc. Din tích ca làng so vi làng Kin
nh n dit nông nghip ca làng có ching thu hp.
V i sng sinh hot, làng Ninh Phú t rt sm  nng sch
s m bo v sinh. i sng hin tp v v ngun

c sinh hot ca làng có màu vàng sm, c, nguc
máy thì nhc thi sinh hot thì  có ch thoát)
Ninh Phú không phi là làng có truyn thng cách mng làng có 7 lit s và 8
nh binh
Họ đạo Kiện, p nghip ti làng Kin.Làng Kin t trong lch s 
tc bin là làng Công giáo toàn tòng, làng o c khong 250
, thm chí còn s. Cng h o Kin Khê là s tp hp ci
8
dân bn nhn nay vi trên 30 dòng h
ng trong làng,  bic dòng h o
u tiên ch bit chim s ng ln là dòng h Nguyn, Trn, Lê, Bùi
V kinh tn làng Công giáo Kin Khê là làng thun nông (50%). i
làng còn làm ngh ch c, ch buôn bán.
V cng sng làng ngõ xóm  
c hoàn thin bng bên Sng sng c a bi các
h sn xut vôi, t bãi rác tp kt  chân Cu Kin, t  khai thác ch bi
a bàn th trn và t ch Kin
V truyn thng cách mng ng nim làng cng hin cho
c 18 lit s.
1.2.2. Đời sống đạo ở cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện
So là v n ca các tôn giáo nói chung, ca o Thiên Chúa nói
 c manh nha hình thành t thi kì
trung c. Theo nhiu công trình nghiên cu lch s Công giáo Pháp,  n
gia ca hai cuc chin tranh th gii th nht và th hai, khi xut hin phong trào
Công giáo tin hành (actioncatholiqueu thc hình hài
ca khái nii hàm khái ni cn
yu t 
 Vicó l t so xut hin ít nht t 849, trong Nhng
K St, 1903 (d 
a giá tr c ca t này. Phu nh 1970 vi s

xut hic bit ca t báo So thì cung cách so mi hôm nay mc
bc l rõ ràng.
Sot ng thuc phm trù tôn giáo.  Vit Nam khái nisng
oc các nhà nghiên cu, các hc gi s dng vi các tên gnp sng
i si s .
Mc dù khái nim s nên quen thun
nay vt khái nim hoàn chnh nào.
 m i sng
i So là nhng hành vi tôn giáo và nim tin tôn giáo ca
m hay mt c theo mc hình thành trong lch s
Ngày nay, ni dung khái nim sc hiu là s kt ha
. So là s có mi quan h
mt thit vi nhau
Là giáo x ln ca tng giáo phn Hà Ni, ni so 
các giáo x trong c c, ngày nay v i so ca cng giáo dân
giáo x S Ki  n theo thánh ý chúa và giáo hi. Cng
i Công giáo S Kin lc sng trong s mnh là chng nhân ca chúa ki tô,
sng Phúc âm gia lòng dân tc.
Tiểu kết chương 1
S Kin là giáo x có lch s i. Lch s ca giáo x này chính thc thành
hình t      tr thành th ph hành chính c a ph  
Ngoài. T khi S Kin chính thc tr thành trung tâm Công giáo ca ph
9
Ngoài thì t các giáo s ng mt qun th  vt cht thit yu.
có giá tr nht v m ng S Kin.
Cùng v vt cht, to dng dòng tu, giáo hc bit coi
trng vic gây dng nên các h o. Trong lch s giáo x S Kin có 17 giáo h, hin
có 8 giáo hi sm, gi vai trò quan trng nht là giáo h s ti Ninh Phú và có s
t là giáo h Kin Khê. T  i so ca
cng giáo dân mang m sc màu: di sng xã hi, hi nhp mnh m

c và bên c  gìn li so truyn thng t i.
Chương 2
NHỮNG BIỂU HIỆN SỐNG ĐẠO
CỦA CỘNG ĐỒNG GIÁO DÂN GIÁO XỨ SỞ KIỆN

So là v n ca các tôn giáo nói chung, co Công giáo nói
c nhng bing và mnh m ca th gii sng xã
hi hii, bc tranh so  cng giáo dân Vit Nam nói chung, cng
giáo dân S, Kiu sc thái.
2.1. Giáo lý Công giáo và đời sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện
Trong h thi a
chúa và tám mi phúc tht có th coi là tn chiu rõ nét nht li sng o
ca cng giáo dân Ninh Phú, Kin Khê
2.1.1.Bí tích Công giáo và đời sống đạo
i vi cui Công giáo, các bí tích luôn gi mt v trí vô cùng quan
trng. Dù i nhiu s bing ca lch s xã hCông giáo S,
Kin vn duy trì các l tc thc hành các bí tích ra ti, thánh th, hôn phi, hòa gii
và xc du.
V vic thc hành bí tích ra ti  cng giáo dân S, Kin.Trong tâm thc
ca mình, ci Công giáo S, Kin vn ht sc gìn gi và coi trng bí tích
này. Khi con tr va mn gi l tc mang con
n nhà th  làm l ra ti. c làm l ra ti, con tr có thêm mt tên
thánh. t tên thánh  ng theo l y, m nào con v
Không ch coi trng bí tích ra ti, cng giáo dân S, Ki
vc bit coi trng bí tích thánh th. Theo kt qu kho sát câu hi s 1  phiu
tra vic thc hành bí tích Công giáo  cng giáo dân Ninh Phú, Kin Khê vn có
53% tr l ng. Theo kt qu câu hi s ng
x  ngày ch nht.     n nâng niu bing 
t qu câu hi s 3 ng xuyên chu l không thì t l
ng xuyên là 21%, thnh thong 59%, ít khi là 19 %, ch có 1% không bao gi.

Ngày nayCông giáo 
Theo kt qu kho sát vic thc hành bí tích
hòa gii  cng Ninh Phú, Kin Khê vi câu hi s 4 
i khôngì t l mt ln chim 17%, mn 51 % , tháng
mt ln 16 %, tun mt ln 11%, không bao gi 5 %. ng không bao gi i
c hoi làm ngh t i
ng tun mt lni già. Mng là thanh niên và trung
niên nam.i vi Công giáo i Công giáo S, Kin nói riêng, khi
10
n nhà th i ta luôn mang theo mt tâm thc thánh kính và tuân gi
nhng nguyên ti truyn thng.
Công giáo , 

 . Tuy nhiên, ngày nay trong tâm lý ca mt
b phi tr y sinh mt v i hc giáo lý.
 duy trì

 
 b
.     
Công giáo .
Là cng có b dày lch s o, qua vic thc hành bí tích Công giáo có
th thy v n ci Công giáo Kin Khê, Ninh Phú hôm nay vn luôn
gìn gi l li ci sc.
2.1.2.Giới răn Công giáo và đời sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện.
S Kin là mt giáo x c kính, luôn có nhng linh mc nhit thành cai qun nên
có th nói v i so ca ci Công giáo c
thánh ý chúa sng to. Bên cnh nhi so ca
c m lch sa lý, phong tu kin kinh t xã hi  mi cng
ng có s khác nhau cho nên so ca cng giáo dân Ninh Phú, Kin Khê

ng sc thái riêng. Ngay trong hai cng này sng
c thù dù hai cng cùng nm chung trên mt dt.
2.1.2.1. Kinh Mười điều răn và đời sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ
Sở Kiện
Là               
 

* Những ứng xử với chúa
Vu r nht và th hai trong vic th i Công giáo c
dy rng ph





 . Và








. 
nh Thiên
. Tuy nhiên theo thánh ý chúa ngoài 
               các
  này là
(idol

Công giáo 
     Tro          thì
100 % các  Chúa, t
100 % giáo dân 
  ang khi
 
 húa 
11
              
Chúa.   
  
m và không theo tôn giáo nào. S





Công giáo  
 
Công giáo 
                 Tuy
nhiên ngày na 
 bánh trôi, bánh chay 
. * Những ứng xử với mẹ cha (

: 

)
o lý truyn thng ca các dân tc trên th gi
ng v ngun c 3, Chúa di phng v

ngun ci. Theo kt qu kho sát câu hi s 7 Trong nhà ông /bà có bàn th t tiên
không thì 100% tr li có . Và theo kt qu u tra câu hi s 8 Ông th
hin s tôn kính t tiên vào nhng dp nào? li vào dp tt âm l
i hi, l ng cu hn. 25 % vào các gi cu nguyn, 55% khi trong nhà có vic
ln xy ra. T  bu ý thn vic làm gia ph.
*Những ứng xứ với tha nhân.
Chúa không ch di phi yêu mn Chúa, kính trng m cha mà còn
phi yêu mn tha nhâni n sáu u Chúa dy v mi quan h
ng x gii vi trong cng
V  : 


Xut phát t quan nim, 
 
 


nasia 
thân xác. ha  
Công giáo 
  Khi tin
hành phng vn 20 em hc sinh cp ba làng Kin câu hNc
i hc không may có bé các em s làm gì vi thai nhi thì 2/3 tr li s thuyt phc gia
i và gi li em bé. 1/3 im lng ho
: Ch 
Chúa 
.
 Công giáo Công giáo , 
12
riêng  


P
. Th
 

      trung tâm hành chính c
có 



 

mình. 
.

 
6
Tuy nhiên thì 

Ninh Phú và K.
, 
Công giáo. 
buôn bán l
nói thách, bán  .

: 

 , CCông giáo

    . Theo  thì 100 % các  

Công giáo  nh

2.1.2.2. Kinh tám mối phúc thật và đời sống đạo của người giáo dân
 Công giáo.  
  

 
               Công giáo

Đức khó nghèo, thanh bần 
 


     Công giáo 
 

13


Đức sầu khổ 
.  
c li ln vi ng làm gì? thì t l
i li 69 %; nói li xin li 11%, im ln na 20 %,
Đức thương người (bác ái). 
, 
           y có  nhóm    
. Khi cho, 
. 
.
Đức trong sạch (khiết tịnh) Khikhông

  .  
 
.
 
Phú    

thanh niên Công giáo làng mình hay





Đức hoà thuận các thành viên 

 c
            
không
xuyên 4 %.  
 
Công
giáo    
Công
giáo .
2.2. Nghi lễ Công giáo và đời sống đạo của cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở Kiện.
Thc thi thánh ý Chúa, ngày nay nhìn chung trong cuc sng nht cng
i Công giáo Ninh Phú, Kin Khê luôn coi nhng ngày này là ngày hi ca
cng và tip tc gìn gi nhng l li co tr nên gi
sng dân ti vi mt s cá nhân, qua vic thc hành các hành vi tôn giáo còn là
 nhc nh chính mình sng ta cui b bn.
2.2.1. Nghi thức Thánh lễ ngày chúa nhật và đời sống đạo của cộng đồng

giáo dân giáo xứ Sở Kiện
14
Ch nht có th coi là mt ngày hi nh ca cng giáo dân S, Kin. C
theo l ng sáng 7 gi, chiu 4 gi vào ngày ch nht, cng giáo dân
Ninh Phú và Kin Khê li  nhà thi già nhi tr, v
nhc chng,   . Có m  m là dù ngày n  t
nhii già và em nh   l m
v thc hành li linh mc xây dng giáo x lch s 
Các l tc giáo dân gìn gic vào nhà th giáo dân tin
n hai chic v sò có ch làm du thánh giá. Làm di
nam ngi vào gh i n ngi vào gh bên n   lúc các h o
trong giáo x  thì  ây thnh thong có cnh d l mt m quan: giáo
n sng xí ch n sau, hon nhà th
sng gc mt xung gh ng. Hoc có khi ht ch i ta b dép ngi
xut. Các m, các ch có em nh  con khóc lóc làm không gian thiêng b
xáo trn. Tuy nhiên, ngày nay  S Kin và các nhà th t np sng mi.
Ch nht là ngày phi kiêng vii vi làng chuyên làm rung, làm
 Kin Khê và Ninh Phú thì ngày này h  tuyt
i kiêng nhng vic nng nhc v th  ch ng v Chúa.
Bên cnh l ch nht hàng tun, nhp sng ci Công giáo còn chu s quy
nh và chi phi ca nhng ngày l li là các ngày l tr
mi chính là ngày hi thc s ca giáo dân.
2.2.2. Nghi thức thánh lễ các ngày lễ trọng và đời sống đạo của cộng đồng
giáo dân giáo xứ Sở Kiện
Vi các ngày l tri Công giáo nói chung, ci Công giáo
Ninh Phú, Kin Khê nói riêng so trong tình thn gìn gi nhng giá tr ca ngày
hi cng, nhng l tc co.
Giáng sinh là ngày hi ln nhi Công giáo. Vi tâm thc
ca mt mit có truyn tho, vào ngày này, cng hai h o Ninh
Phú và Kin Khê cùng st sng chun b ngày hi. Ni ta vn coi trng các

bing cây giáng sinh,  và ông già Noel. Thánh l  t
chc bt. Các em nh làng Kin trong ngày này có l tng quà giáng
sinh cho nhau.
Sau l giáng sinh là l tro  ngày l ca s ng hi mi mình.
 . Tuy nhiên 
nhóm thanh niên không tham gia sinh hot này. Phng vn nhanh nhóm thanh niên này
câu hTi sao không lên nhn tro lChúng tôi ch là r  , ch n d l
mt s i khác tr lxa nhà lâu ri hôm nay m
o sát câu



Công giáo có ngày l ng nh s kin
c M n th sau khi h sinh Chúa 40 ngày.
Trong ngày này có tc làm phép nn. Vào ngày này, dù  mt s cng h o
khác trong giáo x không còn nhi c l này, song cng giáo dân
Ninh Phú, Kin Khê thì vn gi c.
15
    lễ Phục sinh        
Công giáo Công giáo , Nhìn chung giáo
.
vào ngày 2
Công giáo ,  ngày lễ cầu cho linh
hồn  Công giáo 
- Công giáo. Vào ngày này giáo dân
, 

2.2.3. Thánh lễ ngày lễ quan thầy và đời sống đạo của cộng đồng giáo dân
giáo xứ Sở Kiện.
, 

 

.
Công
giáo              

2.3. Hội đoàn Công giáo và đời sống đạo ở cộng đồng giáo dân giáo xứ Sở
Kiện
 S Kin trong lch s ng có các ha tui. Hin nay
trong xu th mi, h S King hóa.  vào
tính cht hong có th chia hCông giáo  S Kin thành ba loi
2.3.1. Hội đoàn đạo đức và đời sống đạo
Hi  S Ki1978. Các thành viên trong hi luôn tôn
th c bit là tràng ht mân côi. Các thành viên trong hi luôn
tham gia nhit thành vào các bui thi giáo lý, t chc dâng hoa cho các em nh ng
thc vào các hong bác ái xã hi. Các bà các m luôn st sng hoàn
thành trách nhigo  ng h i nghèo). Bên
cnh hi Mân côi là hi bà thánh ê giáo dc thiu n i con
c hnh ngoan hin .
Trong các ha Công giáo nói chung, hCông giáo  S Kin nói
riêng thì hc có l c t
tp hp ca các bà các m. Trong cuc sng nht h ng lúc không
thun ho. Tuy nhiên, v o, h
nhi con nhit thành và st sng ca chúai bà,
i mi v hin nay h là nhm vic gii vic nhà"
2.3.2. Hội đoàn phục vụ lễ nghi tôn giáo và đời sống đạo
Hi kèn tri vi mphc v các l nghi tôn giáo. Tuy
nhiên, ngày nay hi này còn tham gia phc v u co
y nhiêu ln thi bài
tin bit. Bài truyn thng ca h cuc sn t 

Ph trách phn âm nhc ngoài nhà th i kèn trng. Còn ph trách phn âm
nhc trong nhà th  Ngoài vic tham gia phc v các ngày l, khi trong gia
16
i Công giáo i mc kinh hip thông cu nguyn
v ch.
T lúc có nhà th, có thánh l i giúp l sau này tr thành ban
giúp l hoc ban l sinh. Vic vào giúp trong bàn tic chúa vn là mt
nim t hào li v
Trong các hc v l nghi tôn giáo  S Kin hin nay, ht
ng tích cc và có nhii mc các cha  
2.3.3.Hội đoàn bác ái xã hội và đời sống đạo
T  i nhóm Caritas S Kin ho ng tích cc vi m ng
nhóm nhanh nhn vc. Vi công vic ch yu là thu gom ph liu hàng tun,
trong mt ngày nhng là ch nht) các hi viên t thu gom
 ph liu ry tin gây qu ng h i nghèo. Bình quân mi
i có 100 sut quà, mi sut tr i nghèo
Cùng tham gia vào các hong bác ái t thin  S Kin hin nay còn có hi
Bo tr. Hi mc ca h i
i tàn t i. Theo ông Lc do mi nên hi
ng bác ái nói chung.
 tình hình hong ca các hCông giáo t  S
Kin ngày nay thì nhìn chung các h u có tinh thn so rt tích cc,
có nhiu c g duy trì nhng truyn thng so tp và c gng hình thành
mt li so mi di sng xã hi. Tuy nhiên các hng bc l
nhng hn ch nhnh. Các h i mi còn chm. Hiu qu hong
cc s cao (so vi các h các giáo x ln trên Hà N
có nhic s to ln a .
2.4. Phương diện kinh tế, văn hóa-xã hội, giáo dục và đời sống đạo
So không ch o là gi gìn np so, gi gìn các l tc nhà
o, thc hành các hành vi tôn giáo mà quan trong nht ca vic so là phi hành

i sng trn thi sng trn th biu hin rõ nht là trong mi quan h
vi các mt ci sng là kinh t, i và giáo dc.
2.4.1. Khía cạnh kinh tế và đời sống đạo
Làng Công giáo Ninh Phú và Kin Khê v n là làng thun nông, có lch s
hình thành t i.   vào v trí thun li lc tính cn cù, tit
kim, sáng to, mnh dn áp dng khoa hc k thut vào sn xut nên nhìn chung ngày
 i sng ca các h       i mi. c bit là h o
Kin.ng thôn thì v n kinh t bên Kin
khm khá bên Ninh Phú. Trong 100 h kinh doanh có vn ln nht tnh Hà Nam
thì có 3 h ca làng Kin. Tuy nhiên so vi làng Công giáo 
Mát thì kinh t ca Kin Khê và Ninh Phú vn  c.
2.4.2.Khía cạnh văn hóa - xã hội và đời sống đạo
Nói v nhc trong khía cnh này mà khin mi
dân cm thy hài lòng và t hào nht v  là nhc t
các phong trào th dc th thao. Mc dù mc th tru
     c b bóng truyn   u lông, ca hát c a
c nhiu thành qu tt. Công giáo
n bình chc 427/560 h = 76,2%
17
c 472/513 h= 92 % g l 
vi mt bng chung ca huy
2.4.3.Khía cạnh giáo dục và đời sống đạo

 . 

.


. 
.  

Công giáo 
 
   
  


   

. Tuy nhiên, 
nay 


 
  
rõ 
Công giáo , 

Hay có tCông giáo , 

  


18
Chương 3
SỐNG ĐẠO VÀ ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA CỘNG ĐỒNG
GIÁO DÂN GIÁO XỨ SỞ KIỆN: GIÁ TRỊ - HẠN CHẾ VÀ GIẢI PHÁP
3.1. Sống đạo và những giá trị đối với công cuộc xây dựng đời sống văn hóa
mới ở các thôn làng.
3.1.1. Giáo lý Công giáo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây
dựng đời sống văn hóa mới ở các thôn làng.

Các phép bí tích cùng vi sau u r mi phúc tht là ni dung ct lõi
ca giáo lý Công giáo, chng nhiu giá tr tích cc cn thii vi công cuc xây
di sng mi   mi gó i có th thy
u này.
  cá nhân giáo lý Công giáo t c các giáo lý ca tôn giáo khác
có tác dng u khin hành vi, ng x c. Giáo lý Công giáo có rt nhiu
giá tr i vi sng cá nhân ci Công giáo i Công giáo S,
Kit trong bi cnh xã hi ta hin nay, có th k n mt s giá
tr to ln co Công giáo i vi sng cá nhân mi. 
támCông giáo 


Công giáo 

Công giáo 
kinh doanh buôn bán b. 
th sáu n mt giá tr tích cc là góp phn hình thành mt nt nép sng
lành mnh trong sáng cho  i.        
 

Giáo lý Công giáo 

 Công giáo 

Công giáo còn có
 công

   Công giáo  
Vi các gi ng x trong mi quan h 
phn duy trì truyn thng ình i Vit và b sung nhng nhân t mi:ng,

t do luyn ái, tình dc ti. t trong bi cnh xã hi hin nay khi mà mi quan h
v chng trong nh ngày càng tr nên phc tp thì nhu mà bí tích
hôn phi mang li tht thit thc và hu ích.
Công giáo 

Công giáo tr

19
nói Công giáo 
Công giáo 
Công giáo 

Công giáo 
Công giáo

Công giáo có tác


3.1.2. Nghi lễ Công giáo và những giá trị tích cực đối với công cuộc xây dựng
đời sống văn hóa mới

Công giáo 
Công giáo là



Công giáo


Công giáo 

 .
3.1.3. Hội đoàn Công giáo và những giá trị đối với công cuộc xây dựng đời
sống văn hóa mới ở các thôn làng.
V n, h thng t chc và hình thc hong ca các hCông giáo
giáo x S Kic nhu cu sinh hot tôn giáo ca cng
c  các giáo x khác, ho
c  n trong cng c nn ti
 c bit là hi kèn trng không ch làm tròn trách nhim vi các
nghi l Công giáo ca giáo x mà còn có vai trò quan trng trong các ho
hóa xã hi  n hình là vii Công
giáo.Hi tuy mnht
nh vào công cum nghèo ca làng xã.Trong các h S Kin thì
hng tích cc nht là hi  Caritas.
i vi cá nhân, vic tham gia các hnh.Giá tr ln
nht khi tham gia các hi sng tinh thn vui khe, có li sng lành mnh.
c bit vi gii tr vic tham gia hc trong vic trau di
c, rèn luyn các k ng và làm vic.
3.1.4. Phương diện kinh tế, văn hóa-xã hội, giáo dục và những ảnh hưởng
tích cực đối với công cuộc xây dựng đời sống văn hóa mới ở các thôn làng
Vi nhng thành ti sng kinh t  trên, cng
i Công giáo S Kin không nh vào vic i din mo
i sng  hai làng Kin Khê và Ninh Phú. T nhi tích ci sng
kinh t to ti cho nhng thay v din mn. Nhng bii tích
20
cc v n, là ti quan tr u qu ca công cui
mi  thôn làng.
3.2. Sống đạo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời sống văn
hóa mới ở các thôn làng.
3.2.1. Giáo lý Công giáo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời
sống văn hóa mới ở các thôn làng

Sng vi tâm thc tôn trng thân xác  ch ngày sau sng li Công giáo
rt coi trng l ta táng. Tuy nhiên vi s nhân danh trên 3500  mt din
n thánh nh thì v lâu v c nhu cu tâm linh ci dân.
Làm th  vng nhu cu tâm linh ci giáo dân, va xây dc
i sng mi   .
Bí tích gii ti có mt sc mnh quyc mi ti li.
Vic mc ti ri lc ban bí tích gii ti, s i mc t
h trì hoãn các ti cn phi si ca cá nhân. Vòng tu c lp li
nhiu ln. Bi mc tc s hoán cc chính mình t trong
bn cht mà ch trong tác dng nht thi.
Hôn phi ci Công giáo c tính bt kh phân ly. S 
phúc thì không th tách r luo, v chng dù có th a vì lí so
c phép b c li thân, càng không th li d.
Tung hp mt cuc hôn nhân thc s không th c na mà
vn c gng duy trì thì i ho
 Vic bu vào mùa thu tháng 9, n r vào cui
u xuân ri rãi. Thm cuc ra Ti vi Công giáo
li là thm ca mùa chay. Bi vy, ni ci Công giáo không may
c biu và ngày cung
m cn cao, nht là  nhu kin kinh t n,
tâm lý s ti vn còn nng n.
 c công nh là
mt trong nhng khía c xét duyt. Nn vui v lc quan trong s nghèo và trông
nh vào s i khác thì vô hình chung s hình thành nên trong mi
i s  ni, th u tranh và tính tích cc ch ng.
3.2.2. Nghi lễ Công giáo và những hạn chế đối với công cuộc xây dựng đời
sống văn hóa mới ở thôn làng.
Ni sng xã hi ngày càng hi h, cng i Công giáo
Ninh Phú, Ki bn rt là gii tr. Ving xuyên tham d
các ngày l, các vio ng giá tr nh trên. Tuy

nhiên   n nào gây ra nhng bt hòa gia các th h.
c xách là mt phn không th thiu trong các l nghi. Công giáo thc s rt
chú trn vic này. Mc ci Công giáo 
quá rm r ay nhin nào làm i
sng ca các cng cùng sa bàn.
3.2.3. Hội đoàn Công giáo ở Sở Kiện và những hạn chế đối với công cuộc xây
dựng đời sống văn hóa mới ở thôn làng.
Có th nói, Công giáo là tôn giáo có thit ch rt cht ch. Sc mnh co
Công giáo nm ngay trong cách thc t chc kt cu có h thng t cao xung thp. Do
21
các thành viên khi tham gia các ht lòng m ng
ng nên khi có v n chính tr xi tham gia
hng s là nhi nhy ct huyc phn ng
li các v.Trong lch s n thm hin nay, theo li cng thôn
i dân s ng xy ra nht
gay gt dn các cuc biu tình chính tr gây mt trt t an ninh thôn xóm  mt
s giáo x khác  ph nhn  S King có nhng thi
m tht i sng cng.
Vic tham d hu ca mi cá nhân, tuy nhiên do sc ép tâm lý
ca cng mà nhii tr c không mun phi
vào. c sc mnh cc bit là  nhng cng m o
n Khê, giáo h t thu n khi
ng thành.
Trong các hCông giáo, ht ca ph n ca các bà, các
m ng phc tt
 nhau n c nhng lúc không thun ho. Bu không
khí hòa hi ng.
3.2.4. Phương diện kinh tế, văn hóa xã hội, giáo dục và những hạn chế đối
với công cuộc xây dựng đời sống mới văn hóa ở các thôn làng.
Tu chuyn dch kinh t  Ninh Phú và Kin Khê

còn chm, t l h nghèo còn 5-6%. t nông nghi
có ching thu git dùng cho xây dng các khu công nghip v tình
trng san lp mt bng thì ching tht nghip  
 nn xã hi gây n trt t an ninh xã
hi ci gian ti.
Vi rc thi nm sát mi ci dân bên Ninh Phú không
ch làm mt cng làng ngõ xóm mà còn n sc khe
ca chính nhng h m ngay bên cm n nhng mm bnh cho
i dân là không th tránh khi. Bên làng Kin vi các h sn xuá vôi th công
vn còn không ch a sc khi làm mà còn gây mt cnh quan môi
ng chung. Ch Kin nm ngay trong khu vc sinh sng ci dân vi ngun rác
thi chc dn ngay sau mi bui ch  gây mm bnh
i dân sinh sng trong khu vc. Rác  chân cu Kic x lý trit
 cng vi ô nhim ting n và bi ng cc
khe c i dân b  a. Chính nh  ng s    t trong
nhng lý do quan trng khin hai làng hn ch c công nh
 c công nht trong nhng tiêu chí quan trng na
là ph n nay Kin Khê vc.
 xã hi tr câu lc b bóng bàn, bóng truyn hong hiu qu còn
phn ln các hu hong  mi bt.
Tinh thn i còn hn ch. S hn ch v
m hai làng hn ch c công nh
i mi  nh.