tổng quan phương pháp thu nhận dầu thực vật và nghiên cứu thu nhận dầu hạt chè bằng phương pháp trích ly

i
LỜI CẢM ƠN

Qua báo cáo đồ án tốt nghiệp này, em xin chân thành gửi lời cám ơn sâu sắc đến:
Ban chủ nhiệm khoa Công Nghệ Thực Phẩm.
Ban chủ nhiệm bộ môn Công Nghệ Thực Phẩm.
Toàn thể quý thầy cô trong Khoa Công Nghệ Thực Phẩm đã dìu dắt, giảng dạy, tạo
điều kiện thuận lợi cho em học tập, nghiên cứu và hoàn thành đồ án tốt nghiệp này.
Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Thị Ngọc Yến, người đã
nhiệt tình truyền đạt và hướng dẫn em hoàn thành đồ án tốt nghiệp này.
Chân thành cám ơn các phòng ban, thư viện trường, phòng thí nghiệm đã tạo điều
kiện thuận lợi cho em trong suốt thời gian qua.
Chân thành cám ơn các cô chú ở Trung Tâm Dịch Vụ Phân Tích Thí Nghiệm Thành
Phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ em trong thời gian làm đồ án tốt nghiệp này.
Cuối cùng tôi xin chân thành cám ơn các bạn trong khóa 04DTP đã nhiệt tình giúp
đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Do thời gian thực hiện đề tài có hạn và điều kiện phòng thí nghiệm còn hạn chế nên
kết quả thu được không tránh khỏi nhiều thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của thầy
cô, cùng các bạn.
Thành Phố Hồ Chí Minh, ngày 30.10.2008
Sinh viên thực hiện


Nguyễn Quốc Việt





ii

TÓM TẮT

Nhằm tìm hiểu các phương pháp thu nhận – tinh luyện dầu thực vật và nghiên cứu
thu nhận một loại dầu thực vật mới từ nguyên liệu hạt chè. Tôi tiến hành đề tài luận văn tốt
nghiệp “ Tổng quan phương pháp thu nhận dầu thực vật và nghiên cứu thu nhận dầu hạt
chè bằng phương pháp trích ly”. Đồ án gồm có ba phần:
Chương 1: Tổng quan các phương pháp thu nhận – tinh luyện.
Tổng quan phương pháp cơ học
Tổng quan phương pháp hữu cơ.
Phương pháp tinh luyện dầu thực vật.
Chương 2: Nguyên liệu và phương pháp thực nghiệm.
Tìm hiểu nguồn nguyên liệu như: vùng nguyên liệu, giống, mô tả nguyên liệu…
Xác định một số chỉ tiêu cơ bản của hạt chè xanh được mang về từ vùng nguyên liệu.
Xây dựng quy trình trích ly dầu ở quy mô phòng thí nghiệm.
Khảo sát hiệu suất trích ly dầu thô và các thông số ảnh hưởng đến hiệu suất trích ly dầu thô
như: loại dung môi, thời gian trích ly, khối lượng mẫu mỗi lần trích ly.
Kết quả khảo sát nhận được:
Trích ly dầu thô bằng bộ soxhlet lớn, kết quả khảo sát hiệu suất trích ly bằng dung môi
n-hecxan cao hơn trích ly bằng dung môi dietyl ete (H%
n-hecxan
= 17.27%, H%
dietyl ete
= 15.81%), và
chọn được thời gian khảo sát cho dung môi n-hecxan là 10 giờ, khối lượng tối đa cho mỗi lần trích
ly là 50g.
Sau khi thu nhận được dầu thô bằng phương pháp trích ly, tiến hành phân tích các chỉ số cơ
bản của dầu thực vật và tiến hành phân tích các chỉ số acid béo của dầu thô, kết quả:
Chỉ số acid 56 Chỉ số peroxyt 18.36
Chỉ số iod 92.01 Chỉ số xà phòng hóa 197.92
Kết quả phân tích có rất triển vọng nhất là ba loại acid béo không no quý với hàm lượng:

acid oleic (C18:1) 53.2%, acid béo linoleic (C18:2) 22.87%, acid béo linolenic (C18:3) 0.2%.
Tôi thiết nghĩ rằng dầu được trích từ hạt chè xanh là một loại dầu tốt, cần tiếp tục nghiên cứu
và triển khai sản xuất.
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
SVTH: NGUYỄN QUỐC VIỆT
MỞ ĐẦU

Trong ba nguồn dinh dưỡng Lipid, Protein, Glucid cung cấp năng lượng cho con
người tồn tại và phát triển thì Lipid (chất béo) là nguồn cung cấp quan trọng, là loại thức
ăn có giá trị nhiệt lượng cao không thể thiếu trong quá trình hoạt động sinh lý cơ thể.
Sản xuất dầu thực vật là ngành trọng yếu của ngành công nghiệp thực phẩm. Sản
phẩm chính là các loại dầu thực vật cùng với các loại sản phẩm khác. Dầu thực vật dùng
làm thực phẩm là thành phần chính trong thức ăn ở dạng nguyên liệu chính, chế biến
magarin và các sản phẩm khác. Ngoài ý nghĩa trực tiếp về mặt năng lượng và sinh lý đối
với con người, dầu mỡ còn là nguyên liệu cần thiết trong ngành công nghệ thực phẩm.
Cây chè hiện nay là loại thực vật rất được ưa chuộng và nổi tiếng trên toàn thế giới.
Theo thống kê và phê duyệt của thủ tướng chính phủ đã có quyết định thì đến năm 2010
diện tích trồng chè của nước ta là 104,000 ha. Với diện tích như vậy thì vùng nguyên liệu
hạt chè để đầu tư nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ hạt chè là rất thuận lợi.
Dầu hạt chè là loại dầu thực vật quý, có nhiều dinh dưỡng cho cơ thể nhưng hiện nay
ở nước ta chưa được đầu tư nghiên cứu và phát triển loại thực phẩm tốt này.
Nhằm tìm hiểu phương pháp sản xuất dầu thực vật cũng như tìm một nguồn nguyên
liệu sản xuất dầu thực vật mới cho nước ta. Được sự cho phép của gia đình, Khoa Công
Nghệ Thực Phẩm Trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ, và Cô Nguyễn Thị Ngọc Yến
(giáo viên hướng dẫn) tôi thực hiện đồ án tốt nghiệp:
“ Tổng quan các phương pháp thu nhận – Tinh luyện dầu thực vật và nghiên cứu thu nhận
dầu hạt chè bằng phương pháp trích ly” .

 
 1




1.1. 
1.1






(

1.1  [7]



:
-         , tru   
).
-       : N        
 ).
- 


.
-        
-

 

 2
-
.

.
1.1.3.  [2, 3, 7, 13]
1.1.3.1. Lipid



-





 



                 

 


 Triglyxerit:
 


  


 
 3














o
C : 900  980kg/m
3
 1.48.



o
 250
o
C, triglyxerit





 Photpholipid:
pho
otphol 2.0% so

photpholipid


.
 
 4
-
 

 

              
g oxi
 
Khi olipid s
- 

( 

 :

 
R
1

CH
2
OC = O-R
2


1

R
2

                 


 



0
C.



 
 5
  



1.1.3.2. 




             
 







.
Trong 





1.1.3.3. (
-
- 
- 9%
 
 
 6
  

 
abumin, globumin, glutelin, protein.

lobulin.

              



 an
            





 
- 




           

- tiamin, riboflavin, acid nicotic, piridoxin, acid pentothenic, biotin, mezoinozit, acid




 
 7
- 





1.1.3.4. 

  
 27%, t
-16%, hemicellulose 1-2%, sacaro 2--
-31%.

  -  - 
--26%.
-
-
1.1.3.5. 



 

-

  




 
 8
1.1.4.  [1, 5, 7, 11]

1.1 
a:

-

 - 
230-a 

           

b. :
    -         
- 



- 


0

nhau.

0
C,
   

1.1.4
 -
 - 


  


 
 9


1.1.4.3. 

- 


1.1.4.4. 



 
--10%
 
780kg/m
3
.


Tro

1.1.4.5. 
 
4-

-- 577kg/m
3

-
  
 1.5%.


 
 10
1.1.4

-

ly.

-
1.1.4.7. 




Lipid:


- este



1.





1.1.4





 
 11


 
 12
 
 13
1.2.  TINH LUY
1.2

-  
-   
1.2.1.-  [4, 9, 11, 13]



  (               





 
:
 :


:

 
 14








THU 

THU 



THU 

D

V

 
 15
:



              

:
-,
-.

.
, k


.






.
                 

:
-

                  

.
-

.
 
 16
-

.
-

.


.











1
:




:
-
.
 
 17
-



.
-

.


.


-
),
-
.
-      



.









.
 
 18
              
.
:





.
:
-


,
-,
- 
.
-                
,
--
).



.
:
  :  



 
 19

.

.



.
:

.
:




:
-



.
-

.
-   

                 
               
.
 
 20
):
-
,
-
,
-, 


.
:



11-
---
.

1, .





:






1

y

 
 21
    :          

1-

,
.
:

:






:
-


.
-      

).
1.3: 

 
 22
-.
-

.
:

:
:
, 

:
:




.
:





.


).
, n

:
-
