Tìm hiểu về côn trùng học entomology

CÔN TRÙNG HỌC
ENTOMOLOGY
CÔN TRÙNG HỌC
Tài liệu tham khảo
• ARISTOTELES (384-322 TCN), một nhà khoa học vĩ
đại đã quan tâm đến hệ thống hóa và sự phát triển của
động vật, trong các công trình của ông có đề cập tới
hơn 60 loài côn trùng và ông đã gọi chúng là loại động
vật chân có đốt.
Côn trùng học - Entomology
•
Năm 1735 CARL von LINNE (1707 - 1778) xuất bản
cuốn sách nổi tiếng "Systema naturae" đề cập tới 3
lĩnh vực quan trọng của tự nhiên là khoáng, thực vật
và động vật. Ông là người đầu tiên phân loại động vật,
trong đó có côn trùng một cách hiện đại. Lần xuất bản
thứ 10 của sách "Hệ thống tự nhiên" này LINNE đã
đưa vào cách gọi tên khoa học các loài sinh vật.
•
LAMARCK (1744 - 1829) đã có những đóng góp đáng
kể cho môn côn trùng học, đặc biệt trên lĩnh vực phân
loại côn trùng.
Entomos Logos Entomology
C«n trïng
C«n trïng


= ?
= ?
Sinh vËt
Sinh vËt

§éng vËt
§éng vËt
§éng vËt
§éng vËt
kh«ng x¬ng
kh«ng x¬ng
sèng
sèng
§éng vËt
§éng vËt
ngµnh
ngµnh


ch©n
ch©n
®èt
®èt
Côn trùng học - Entomology
S¬ ®å c©y tiÕn ho¸
Ngµnh Ch©n ®èt
(Arthropoda)
Bao nhiêu loài?
Bao nhiêu loài?
9
10
11
Tỷ lệ % số loài côn trùng trong giới động vật
Cánh màng

Cánh vẩy
Hai cánh
Côn trùng khác
Đv có xơng sống
Đv thân mềm
Động vật khác
Bộ Cánh cứng
Cánh nửa cứng
Chân đốt khác
13
Côn trùng học - Entomology
Cụn trựng hc - Entomology

Khoảng 90% phí tổn phòng trừ rơi vào một số tơng đối ít loài.

Chỉ có 0,1% số loài côn trùng có mâu thuẫn với lợi ích của con ngời.
Tác hại của côn trùng

Trong số ít đài kỷ niệm đợc dựng lên để
"tởng nhớ" tới côn trùng lại dành cho một
loài sâu hại rất quen thuộc là con Vòi voi
hại bông Anthonomus grandis Bott - "ng
ời mở đờng cho sự phồn vinh" (Enterprise
Alabama, USA):

Năm 1925 sâu vòi voi từ Mexico đến USA,
60% sản lợng bông bị phá hủy. Ngời Mỹ
buộc phải bỏ việc trồng bông và quay sang
trồng lạc, ngô, khoai tây, mía và đ thu đã
ợc thắng lợi hơn nhiều so với cây bông.

Cụn trựng hc - Entomology

Cầm một chai rợu vang Pháp nổi tiếng ta sẽ thấy
có một lớp vỏ đẹp bao bọc cổ chai. Nhng chức
năng đầu tiên của nó là để bảo vệ cái nút bấc ở bên
trong.
Tác hại của côn trùng

Một công ty xây dựng tự nhiên gặp trở ngại lớn trong
việc xây trát tờng. Ngời ta trát nhẵn tờng hôm trớc,
hôm sau, qua một đêm lại thấy tờng bị lỗ chỗ và bị đào
bới lung tung.

Đem khối vữa trát đi xét nghiệm mới hay trong đó có
rất nhiều sâu non ruồi Rhagoletis cerasi.
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Hàng năm 54% sản lợng bị mất
mát ngoài đồng ruộng trong đó do
động vật gây ra chiếm 14%.

Riêng côn trùng gây ra thiệt hại
hàng năm là 25 tỷ$.

Khi phỏt sinh hng lot cụn trựng
cú th cnh tranh thc n vi con
ngi. Vớ d rui c qu hng nm
gõy ra thit hi hng t EU. Chu chu
ó gõy ra nhng thit hi kinh khng

nhiu ni trờn th gii.
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng
Tại Amani (một làng nhỏ ở Đông Bắc Tanganika) châu chấu đã phát sinh nhiều tới
mức hủy diệt tất cả những gì đ0ợc gọi là màu xanh. Đây là một đoạn mô tả chúng:
"Bầu trời phía Bắc trở nên đen kịt. Một đám mây đáng sợ giăng khắp bầu trời, che tối
cả mặt trời. Những con côn trùng đầu tiên lao xuống nh những hạt ma đá trên các
cây ăn quả của vờn thí nghiệm và nhảy lách tách trên các mái nhà Một cơn lốc lớn
xám bốc lên phía trên mặt đất. Tiếng động do cánh đập gây ra át cả tiếng nói. Cành lá
gẫy răng rắc dới sức nặng của bọn phá hại. Tất cả mọi khu vực xung quanh đều phủ
một màu vàng ố
Ngày hôm sau nữa, sau khi đ biến khu vực vừa mới tng bừng nhộn nhịp này thành ã
một chốn tiêu điều bầy côn trùng liền bay đi.
Đờng xe lửa bao quanh chân núi Kilimangiaro phủ một lớp dày châu chấu. Các bánh
xe tàu hoả lúc đầu dày xéo lên chúng vô tội vạ, dần dần bị trợt cho tới khi "hổn hển"
bất lực, đầu máy phải đứng sững lại dới chân một lớp mặt gồ ghề nhè nhẹ "
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Đám mây châu chấu dài 100 km, rộng 20km bay
thành đàn dày đặc nh vậy chừng 3000 km.

Mỗi con nặng 2 gram, một đám mây châu chấu nh
vậy có thể nặng tới 40 triệu tấn.

Một tấn châu chấu ngốn tới 10 tấn lá cây khác nhau.
ỏm mõy chõu chu (Schistocerca gregaria) 50 t cỏ th, che kớn
1000km
2
bu tri, cn 6 ting bay qua mt im no ú.

Mt n chõu chu nh vy hng ngy n ht 4 ln lng thc n
ca dõn s New York v London cng li.
Côn trùng học - Entomology
T¸c h¹i cña c«n trïng
Đám mây châu chấu
(Schistocerca gregaria) 50 tỷ
cá thể, che kín 1000km
2
bầu
trời, cần 6 tiếng để bay qua
một điểm nào đó.
Một đàn châu chấu như vậy
hàng ngày ăn hết 4 lần
lượng thức ăn của dân số
New York và London cộng
lại.
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Năm 125 trớc CN, châu chấu triệt hạ tất cả đồng lúa
mì và lúa mạch của thị trấn Rôma ở Xirênai và ở Numiđi
bên Bắc Phi. Nạn đói kèm theo ở đây gây ra tử vong cho
toàn thể dân chúng, lên tới 80 vạn ngời.

Mt b lc ngi Núoc-man (Norman) sng trờn o
Groenland ó b tuyt dit vo th k 14-15 do Sõu xỏm
Agrotis occulta?

ở Tây Ban Nha vào năm 1917 một máy bay sau khi
lao vào một đàn châu chấu đ bị rơi xuống đất tan tành.ã

Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

1889 ở Mết Phớt
(Massachussett) Sâu róm
(Lymantria dispar).

Nhà thiên văn Pháp
Leôpon Truvơlô đ làm mất ã
sâu. Sau 20 năm sâu hại
này đ triệt hạ hết rừng ã
xung quanh thành phố.
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Vào năm 1868 ở Avinhông (Pháp)
Rệp nho (Phylloxera vastatrix) triệt hạ
gần 1 triệu ha.
Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Từ những năm cuối 50, đầu 60 cho đến
nay Sâu róm thông đuôi ngựa đ phá hủy ã
hàng trăm đến hàng ngàn ha rừng ở các
tỉnh Bắc Giang, Quảng Ninh, Thanh Hóa,
Nghệ An, Hà Tĩnh

Hàng năm sâu hại đ gây ra nạn mất ã
mùa hoặc giảm năng suất cây trồng rất
lớn.

Cụn trựng hc - Entomology
Tác hại của côn trùng

Kiến Ecitôn sống ở khu vực Amazon và
châu Phi có một bản năng tệ hại là sống du
c. Nhiều loài cứ lang thang 20 ngày lại
nghỉ 20 ngày. Trên đờng đi chúng tấn
công tất cả các loài động vật, xô vào cắn
xé, ăn thịt.

Các loài động vật lớn nhỏ, từ con gián
cho đến thú dữ, kể cả con ngời chỉ còn
biết "vắt chân lên cổ mà chạy". Chúng ăn
thịt cả trăn, báo, chó, Nh một "bộ lạc"
kiến tha phơng, chúng ra đi gieo rắc sự
khiếp đảm cho muôn loài, không có gì cản
trở đợc chúng