tiểu luận khủng hoảng tài chính châu Á 1997

L
ZfHIZ !"H !1!}11~ :lU!,I1.I. ::!.1, HNI)I N::."M.I. .1. yHd
[£] :u9n6N
~Qli5
"'lH
T%lf)
&T
{%90
£8
('>1:!89)
It
(%6~)
W
91 9~
II
9!,'
91
8ZZ I U!S;)UOPUI
It
l!!sAI!II!W
p
9~ 801 uul !yq.!,
U'!4uygu
gs gu9.L
(,61.~ [f
.4UUlli lli1.'!!11 ,';}1 4U!'I 11UQ)U1 ~u~J. .~
.4UUlli ~U~1 d~!4~U ly4J. .17
.d~!4~U 4uuoP ;)!!J 1uoi {j'u1J4 ul1s 'Y4d .£
4U!4;) !1J1 A1 ~U9J .~U1J4 uy~u ;)!!J 1 nO[ ~u1J4 uJ:s Y4d .Z
lYOS lliy!'llli¥1 !1JO~U .4UntU ~u~1 !!!OP !,94 y!~ ~J. .1
:,9s lliu41lli~U n~;) U,';}Iq tt2!P 11ul;>.n4 I1X rA I1n4u

11U9!11lli"iJ!P :1l1L) ~);) ;)911() u1JH 1JA ~!s:JU{)PUI .n!sAn[nw .unl
ry4J. ;)V)1u 17 () 666 r -L66 I 11ul1O4 ilul.1q'l.,g14U!'11 i1lli ~ A
.[19.J1.9] aSf1
£l8.9 UQ;) Qsn 08£.11 )J1llil~!{j' !Q)111u I1¥P n!11 ;),9I1b dyqu
nq1 .1J)6£ llil1!11.asn !S1 L 1£ uQ;) !4;) lliJ:!il866 I lU~U .asn ~1
8l~ 1JI ;),9n() u1JH n~:) n!11 ;),9nb dU4U n41 {j'U~)1.966 I lu~N
[L] '[gG -~G'Jl ' ~t :u9n6N
fl'lI,l"'
9.',.8l1,!4
lIl'8l1
9s gll9J.
)'8
~.t
!,"'l
vOI
:J,911~Ul!H
sau!dd!I!4d
l!!sauopuI
l!!s,{l!ll!~
lII!l !!!41:
8'~- ~'~ I'L
!'"'0- t!," 8'~
L'll- ~'11 8'L
0'1: o'L 1:'8
l'8- t'o- j L .9
,
8(ml L661 9(161
( J!,).;)14U113uI.1J1.11 "urJ.
ti:
~.6

II,')P
96lil'rl
411!4"
11;IIII\1N
!I)O~U I!" ' ~UQ"
'rJ1l' 1II!'!i' !Uld li,oq
{I ~UQ ' i qU!4.) 1"\.4 !4;) 4ull'
oq 'u!,q dy4Ud\,s IIl)q '9"" !q8ul)q
!q 8ul)4 !q 81'1)4 !q 8uI)q U!,8u
u!,8u.QS U!!gu9s u!,8u.QS j .QS
S661.tlfU.""L661'FIJ)lqU!q;)!l)jl11\1N
)P.lIN
866
)('('I
L L661
d.jllj~uJyl/1 i)1
IIDJII;) !~I .jfD~1I U!)jfu jfu,91l1 ;)II n~;)
u!:!; ~lId ~A VI 1!11111 jfunJIIlUll, :z :iD!:H
"('l iJu~H
'U!iJ ;),gnb ljU!lj;) !~1 .iJu~lj uyiJu .iu,9lj} 9lj UI.1;) iJuQJllj} 1,~q 9w
'\nb ~h 9p ;),9} !I)h U~S ];1ljd ~h 21 ul1lf1.i1s ~lljU!lj;) !~1- ,~1ljU!)j
iJu~Olj iJul.1lj)j iJuUJ1ljUl1 u\:t;) !ulj ~llf} !1JoiJu u~q U~!lj n'Y!H
[gG. ~G.J}'~)u9n6N
4U!4:1 !,,} .,i!1 4U!)j :1U!:()4 :lu!.14)j !4)j
d\J!4:1u },U41 "A ,i!} 4U!)j :1u~).nJI :lUI1J. :~ :lu!:g
.(V i,urg) 'IllS lUr!i, ~!i, ;),9\1b ,gl 4U!)f Eur;J1J1 i,UV11JA '4uEw
i,UVI d~!4i,u 1,l1411~y)1i,U ,9s 1JI d,g!1 ;)ilJ1 ~\1b \1f}4 !~4 u,~p u¥p
QS dg!4i,u 4unor 'EuV4 u~i,u InoI i,u1J4 1~1;\;) U~S ~4d :nS
[L] ~I\ [~] .u9n6N
CISn/lioM ;)9"bu\!11

([SI1/41!!d"~ \!fS;)UOPUI
Us! VI!i!i!U!~ e!s/.f:Iew
dsrvOsad s;;)u!d!ljqd
asrvllle9 uI!'1 !!!11.1.
uyllb-4iilq yi~-~j):->pj\N
8'O;69'
()()t'O;
88'\:
OO;'6\:
o;z'it
OZ'ttR
8()f"E
,I,"',
6i'9i
-,-9'!.'z -
" (L6l11l!li uVI H.1:
" , ,
d!!~) U!!S !14d d:;y!4i1l1 4l1l!()P ()()(}I:!,'
, U!!S!!4ddi1!qiill4l11!()P()()(}tl
~u9p luoq
~U.l1iiu di1lq~u quuop JI,O8 i1U!!oq)J
(966i OSU¥II:(
i1ul(q) li!!S yqd di1!qiiu quuop 1:8!,'"9
U!!S yqd di1!qiiu qU1!Op 68t
li!!S V4d lR!,' S)p;'1uo-,I.Ru9p
IUOq ~U)J~U di1!qiill 4l1110p 1961:
uV5 y4diJ~f41iu 4l1eop ,\.)S
8661ll1t:N
L661 IUt:N
;),9n~ Ut;H

8661 UlI1N
~!S;}UOPUI
L661
9661
L(,()11Ul!N
9661 UI!1N
R661 !," u,"P
R661.1 ~UY4,L
iiU!~!R4j,
L66r 1!A 966r W!1U uunh IJU!q !!mp ,-gIJ !I!jJ ~.L :r jJu!'g
.,(~U ;)1)J1u
"' ~ "' .
;)Y;) ~: 4U!4;) IIJl -,;)1 4uI" .,U!104 ;;U~14" 9u .,ui~4 J1S n\:t;) ly4U
,(,Y41 ut4u i'P ~1Joilu U;)4 U~!4 ny!4 V[ ;)9no uVH 1J,\ n!s:JuopuJ
.u!s,(n[UW .s:Ju!dd!I!4d .uul !Y4.L U?!1 ji'u9P ilu.!}4U e\:t~
9~ ilU;)1 U)14:> 9uI ,(nb !I)/\ 4ue4u Y!ji' I,YW i1s 19u ,941 9J
.lZvI.JI.IJ aSn/u°M.OOZ :>nI ~" IUp
L661"ZI.£Z ,(~~N .!9U Y41 :>PJ1p UOM ~U9P L66I"ZI.vl ,(~~u
.aSf1/U°M. 8.v16 ~I L661.6.0£ ,(~~u :l41 aSnfU°M. Gvv8 ~I
:>9no u~H u\:t:> uoM. ~u9P uynb 4ulq Y!~ ~1 .966I w~N
.4n!dn}J
flu9P !9U !.141 ,94 u;),(m n!s:JuopuI .L661.H.P[ ,(~~N
\1!~~U!~ t1u9P !9U Y41 V[ ly4;) ;)i141) !YoP !94 flUQJ1JI !41 O~/\
d~!41 un:> ~U94" 9q uv,(m n!s,(n[nw ' L66 I .8. I I ,(V~N
.os~d ~u9P !9U Y41,gq U~,(m s~u!dd!I!4d .L66I .L.I I ,(~~N
.aSf1/14u8 £!," :»)W 1Up !YoP !,94 Y!~ ~18661.1 ~UY4.L .'Jj)OZ
Y!~ 1,YW ~P 9u .!9U Y41,9q u9,(m !q 14e8 ~u9P !4" ,(U~N
.[IZ.J1.11 19.!'"Z :9661luyu .61.!,"Z :!'"661 W~U .60.!'"Z :v661
lU~U .v!,".!,"Z :£661 Wl!U .Z£.!'"Z :Z66[ Wl!U .gr!,"z VI 1661 wl!u
:aSn/14e8 uYoP !,94 Y!~ ~.L .asn t1u9P !I)/\ os 4u!P ,9:> J14u

u~~ !YoP !,94 Y!~ ~I 9p ,v4;) lJI ,(np !VP ~" !Q4119W I))P w,Y4;)
'14ng flu9P !9U Y41.9q uv,(m unllY4.L flU~))l ~UnJI ~uV4 uY~N
.L66 I. L.Z ,(V~N .uul !Y4.L ;)IIY4d 1,YnX 1-~4 ;)~)J1JI L66 I W~U
UJ 9u y ny4;) I;? 4U!4:> !~1 v1 4uI" t1u~o4 flu\:t4" ;)9nJ
V n!q3 31).nU 9s t9w I! 6661 .l661
qUJq3 !,t .,@t'qU!~ ~u,oq ~ul.'q~ e1.'3 qu, qulH 1
1!!SAUlUW
UI!'II!!4.1.
.)P.llN
d~!q:lu quIJop ;)y;) IJ~;) u~!O yqd ~A 2lIJnq} :lui1J} quu :[ :JU~8
.( I:: ~u~g) dg~4~u 4uuoP JYJ ul.1J ~U~)J1lJll,Yq 9p
J,glli1A gw Anb !PA uys Y4d li1A 21 Un41 jtS li11 4U!4;) ~IJl ,gl 4u~:Jj
~uyo4 ~uI.14:Jj ~ui)JI4Ull ul.1J uq J)41 ~li10~U ui)q u~~4 n'iJ~g
'BA
"
N3IH.1 .1VHd

N,,!HN N~IHl N~AnDN "SD
qU!qJ J~+ 'iJ+ qupI
~u~oq ~U~q}I
-
n1):> N~IHON
NGHI~N C(JU & PHAT TRIEN
mu6n tIm ra cac ly do A, B, c de" dIn kt C1,1C D (khung
hoang). Tren cd so nghien c((u dien tin cua n~n kinh t cac
nuoc truoc va trong khung hoang, chung toi da chQnmQt
cach tip c~n khac de" ly giai cuQc khung hoang nay. Chung
toi khong tIm ly do cua khung hoang theo kie"u logic nu A
thI B", ma coi khung hoang la ke't qua cua mQt qua trInh tich
lt1y cac ti~n d~ c6 the" gay khung hoang ti:t m((c thilp toi cao,

la mQt qua trInh chuye"n bin d6i lu<;>,ng thanh chilt. T((c la
qua trInh khung hoang c6 the" du<;>'c khoi dQng ti:t rilt lau bOi
cac thay d6i c6 quy mo nho hang nam, c6 ve rilt khong nguy
hie"m, song du<;>,c tich lt1y dcin dcin va tin toi bung n6 do sI!
chin mu6i ben trong n~n kinh t ho~c tn!oc mQt s6 tac dQng
ben ngoai.
Theo huong d6, chung toi da xay dl!ng mo hInh cac
nguy cd khung hoang va cd ch phat sinh khung h.oang kinh
t -tai chinh" qua d6 chi r6 b6n yu t6 ti~n d~ cua nguy cd
khung hoang kinh t -tai chinh truoc khi xay ra kht'lng hoang
va b6n vong xoay khung hoang khi n6 ra khung hoang kinh
t -tai chinh. Vi~c xay dl!ng cac mo hInh nay dl!a tren sI!
phan tich cac quan h~ kinh t vi mo va vi mo, d6ng thoi v~n
d1,1ng phudng phap sd d6 kh6i, mo phong cua di~u khie"n hQc.
Vi~c kt h<;>,p nay khong lam cho vi~c ly giai qua trInh khung
hoang ph((c tc;JP hdn, ma lc;Ji ddn gian va r6 rang hdn la chi
dung chti' va cong th((c, bang s6Ii~u, d6 thi.
Tren cd so phudng phap tip c~n nay, chung t6i da
phan tich C1,1 the" qua trInh hInh thanh cac nguy cd khung
hoang va di~n bin cua khung hoang kinh t -tai chinh 0 b6n
nuoc Thai Lan, Indonesia, Malaysia va Han Qu6c, qua d6
chi r6 0 ba nuoc Thai Lan, Indonesia va Han Qu6c da xuilt
hi~n, tich lt1y ca b6n nguy cd khung hoang vao dciu va giti'a
nam 1997, con 0 Malaysia chi c6 mQt nguy cd khung hoang
du<;>,c tich lt1y [7].
III. M6 hlnh "cac nguy co' khun~ hoang va co' che
phat sinh khung hoang kinh te .tai chinh"
Tren cd so nghien Ct'ttl, xay dl!ng mo hInh cac yu t6
nguy cd dfin dn khung hoang va phan tich thl!c tien dien
bin khung hoang 0 cac nuoc Th,li Lan, Han Qu6c chung toi

d~ xay dl!ng mo hInh cac nguy cd khung hoang va cd ch
phat sinh khung hoang kinh t -tai chinh" thco Sd d6 3.1.
Qua d6 ta thily, khung hoang chi C(S the" n6 ra khi ben
trong n~n kinh t qu6c gia da tichlt1y b6n nglly cd khung
hoang la:
-SI! kem hi~u qua cua cacdoanh nghi~p;
-Sl!kcm hi~u qua cua cac ngan hang, c6ng ty tai chinh;
-SI! len gia cua d6ng nQi t~;
-Nguy cd qu6c gia milt kha nang thanh toan;
va khi ben ngoai c6 mQt tac dQng quye't dinh la sI! n"it
v6n tai chinh cua cac nha dciu tu nuoc ngoai.
Khi d6ngnQi t~ bi len gia do qu6c gia duy trl ty gia h6i
doaig.1n nhuc6 dinh qua lau, yu kem v~ xuilt kh§u, giti' lai
suilt cho vay trong nuoc cao hdn lai suilt cac d6ng ti~n mc;Jnh
0 nuoc ngoai, thI truoc sati nguy cd milt kha nang thanh toan
se ngay cang Ion, kha nang giti' ty gia h6i doai c6 dinh se
ngay cang suy yu va vi~c phai tha n6i d6ng ti~n nQi dia -
t((c tang ty gia h6i doai chi con la vi\n d~ thoi gian.
Khi mQt s6nha d~u tunuoc ngoai tien doan chinh phu
nuoc so tc;Ji s"p ht dl! trti' ngoc;Ji t~ de" duy trl ty gia h6i doai
c6 dinh thl hQ se ban tai san hQ da d~u tl(, d6i lfiy ngoc;Ji t~
i mang ra nuoc ngoai. Luc d~lI, chinh phu cac nl(Oc thuiJng
Tuy nhien con mf)tso tham sokhac nhuchi sol~mphat,
dong von vao thucin, nQ' nu(jc ngoai,lai sua't cho vay, xua't
nh~p.kh~u, di~n bie'n (j cac nu(jc l~i c6 xu hu(jng khac nhau
[7, tr.lO].
". Khung hoang kinh te. tai chinh 1997 .1999
phan anh mqt s l,c h,u ye I.Y thuyetkinhteYimo
Cuf)c khung hoang kinh te' -tai chinh (j mf)t so nu(jc
chau A nam 1997- 1999kh6ng nhli'ng gay ra nhli'ng cha'n

<.1f)ng v~ kinh te' , xa hf)i (j m6i nu(jc, anh hu(jng de'n cac nu(jc
khac (j khu \1\!c, ma con t~o ra mf)t cha'n <.1f)ng v~ ly lu~n kinh
te'. Tru(jc d6, gi(ji khoa h9C kinh tc'va chinh trj (j nhi~u nu(jc
va chuyen gia kinh te' a nhi~u t6 ch(tc quoc te' v~n coi sl.fphat
trie'n kinh te' .v(ji toc df) cao tu 7 de'n 9%/nam, keo dai hang
ch1,1c nam a Thai Lan, Indonesia, Malaysia, Han Quoc la sl.f
ky di~u cua chau A. f)e'n dciu nam 1997 kh6ng c6 dl.f bao,
canh bao di~u se xay ra sau sau thang va keo dai su6t \1ai
nam: d6ng Baht va rupiah, d6ng Ringgit, <.16ng Won bj phi
gia v(ji toc df) chLta tung c6; hang ch~lc ngan doanh nghi~p,
hang tram ngan hang, c6ng ty tai chinh bj pha san, dlnh chi
ho~t df)ng, sap nh~p; hang tri~u lao df)ng m(jibj tha't nghi~p;
(j Thai Lan, Indonesia, Philippines, Han Quoc phai bciu thu
tLt~ng hay t6ng thong m(ji. Tang tntang kinh te' tu 7 -
8%/nam tra thanh am 5 -13% (Bang 4).
Mf)t cha'n df)ng nhu v~y, mf)t qua born kinh te' n6 ra a
mf)t lo~t nu(jc ma gi(ji quan ly va khoa h<:>c v~ kinh te'da
kh6ng nh~n bie't va dl.f bao dLtQ'c. f)i~u d6 phan anh mf)t sl.f
l~c h~u v~ ly thllye't kinh te'vi m6. call hoi d~t ra v(ji ngu{ji
dan, nha doanhnghi~p, ngu{ji quan ly chinh quy~n va gi(ji
khoa h<:>c la t~i sao xay ra khung hoang dli' df)i nhu v~y, va
t~i sao n6 l~i c6 the' xay ra a nhli'ng nu(jc d6 ma kh6ng O
nu(jc khac?
C6 ngu{ji g<:>i la khung hoang ti~n t~, c6 ngu{ji g<:>i d6la
khung hoang kinh te'. Ngu{ji ta muon tlm ra nguyen nhan,
I'HA '1' 'l'Kll:;N KINH 'l'J:; 'l'h ,n~ MI1 '; H,,; 2CHI2
NGHIEN C(JU & PHAT TRIEN
-
ban d1! trU' ngo~i t~ de' duy trl ty gia cti,song den mQt luc nao
d6, kh6ng con dti kha nang ban nU'a thl se tha n6i ty gia h6i

doai. Luc nay cac nha dfiu tl1nl1oc ngoai chl1a ban tai san (c6
phfin, trai phieu, tin phieu) thl se tlm cach ban th~t nhanh va
d6i sang ngo~i t~ m~nh de' t6i thie'u h6a thi~t h~i ctia mlnh.
Ap l1!c nay cang lam cho ty gia h6i doai tang vQt. E>61a vong
xoay khting hoang thu I, tac dQng ra't nhanh toi ty gia h6i
doai (Sd d6 3.1 ).
Khi ty gia h6i doai tang vQt, thl nQ nl1oc ngoai ctia cac
ngan hang, c6ng ty tai chinh tinh b~ng d6ng ti~n nQi dia se
tang VQt theo, trong khi d6 ngl1oi dan I~i d6 x6 di n1t ti~n tiet
ki~m ra khoi ngan hang. cac ngan hang, v6n lam an da kern
hi~u qua, se nhanh ch6ng ma't kha nang chi tra, pha san (SC1
d63.1).
va vi~c chi vai ngan hang pha san, se gay tam tr~ng 10
au cho ngl(oi dan gl(i tit:n tict ki~m O cac ngan hang khac, hQ
se I~i ch~y di rut ti~n tiet ki~m ra khoi ngan hang, din den
vi~c ca cac ngan hang lam an hi~u qua cting c6 the' lam vao
ma't kha nang chi tra, pha san. E>61a vong xoay khting hoang
thu 3, tac dQng nhanh (SC1 d6 3.1 ).
Khi ty gia h6i doai tang m~nh, nQ ngo~i t~ ctia cac
doanh nghi~p tinh b~ng ti~n nQi dia se tang VQt, cung voi
vi~c cac ngan hang, c6ng ty taichinh pha san se kh6ng c6
kha nang cung((ng tfn d1,1ng cho cac doanh nghi~p ho~t dQng
nti'a. cac doanh nghi~p nao ho~t dQng v6n da ken'lhi~u quii,
thl gio day se kh6ng c6 dti v6n de' kinh doanh, cang som bi"
d:Jy toi thua 16 va pha san. Khi doanh nghi~pthua 16 thl cac
ngan hang, c6ng ty tai chinh l~ikh6ng doi dl1Qc nQ, se cang
pha san nhanh hC1n. E>6 la vong xoay khting hoang thu 4, tac
dQng ch~m hC1n cac vong tntoc (SC1 d6 3.1.).
.Khi mQt nl1(Jc bi khting hoang dfin t(Ji h~u qua la ty gia
Sd d6 3.1 M6 Hinh "cac nguy cd khung hoang va

1- "
J
Tic" lily "~J(Jy CO kh,ing ho6ng
DoQnh nghi~p pha
sAn hang 16~t
-I 0
NgAn hang phi! san
hang lo~t
SI/ kem hl~u qua CUll
cAc dcanh nghl~p
, ,
.J ,,/ ",' :c="~
T8c d.~l'g .~
ch~m I
0
r!1c dQng nhal1t,
r
51,1 kem hi$u qua cua
cac ngfln h8nli1
D6ng nOi t~ bj I~tt giA NQi 1$ ma:t
gi;1 nhanh.
(ty gi6 h6i
dofii tAng)
NgvOi dan rut
ti~n lI~t kiem,
(T1ua ngo(lll$. v6na
f
l -
I Nguy co quoc gla mA:t
I .~ l'llIng Ir,anh lo~n

I I
i I I
i i .
(2)
T!\cdf>ng nhanh
i Tiic -, ~
1 ~~~g t,Q
r(\l nhonh ,
, ~
I i J.~C-
d~ng ,
r I 'Clay
I chuVen ,
cac nhil dtill tu nudc
IlgoiJirljtvon(f'Jgi1nI
c<'1l\g IV Jilichinh do~\
A,ih hu6ng do c1ic nt,}I
d6u III n\J6'c n9o9i vil c9c
nl/6"c khung hoang g~y ra
Ph8 giQ I1C:>i
I~
CQc nuOc bj khtjng hoiJn!
.~-~ '.
, '
I'HA T TRII-:N KINH TI-: Th n~ \Iliili H"i 211112

h6i doai ctia nl1(jc d6 tang m~nh. thI tinh c~nh tranh ctia hang
xuf{tkha'u tit nl1(jc d6 tang.lam cho xuf{t kha'u ctia cac nl1(jc
c6 ty gia h6i doai 6n d~nh b~ anh hl1dng xf{u. E>i~u nay lam
cho can can thl1cfng m~i cua nl1(jc nay cang tham h1,1t. kha

nang thanh toan cua qu6c gia cang suy ye:u. E>ay la ap ll!c
bu9c cac nl1(jc nay phai pha gia d6ng n9i t~ de' da'y m~nh
xuf{t kha'u. phong ngita mf{t khii nang thanh toan (Scf d6 3.l ).
C6 the' g9i day la tac d9ng day chuy~n ctia vi~c pha gia n9i
t~ ctia m9t nl1(jc t(ji cac nl1(jc khac (Scf d6 3.1 ).
T6m l~i. tit m6 HInh cac nguy ccf khung hoang va ccf
che: phat sinh khting hoang kinh te: -tai chinh chungta nh~n
thf{y khting hoang kinh te: -tai chinh .'kie'u chau A i997 -
1999'. da n6 ra v(ji cac di~u ki~n ben trong la sJ t tich lfiy 4
nguy ccf khting hoang. v(ji sI! xuat hi~n va tac d9ng 1dn nhau
ctia 4 vong xoay khting hoiing va dl1(1i tac d9ng day chuy~n
ctia pha gia n9i t~ (Sd d6 3;1 ).
Trlnh tl! xuat hit$nctia cac vohg xoay khung hoang d
m6i nl1(jc. tie:n trlnh khung hoang d m6inl1(Jc c6 khac nhau.
tuy theo hoan canh C1,1 the' (ml1'c d9 tich luy cac nguy ccf
khting hoang) va chinh sach d6i ph6 cua m6i nl1(jc.
Chung ta si1 d1,1ngthu~t ngu khung hoang kinh te: -tai
chinh. vI:
-N61ien quan de:nye:ut6 n~n tang cua n~n kinh te: m6i
qu6c gia la ho~ td9ng ctia cac doanh nghi~p. ngan hang va
hi~u qua kinh te: cua chung (khia c~nh kinh te:).
-N6 lien quan de:n chinh sach ty gia h6i doai. de:n kha
I nangthanh tban ctia qu6c gia va sI! d.1 u tl1 tai chinh cua nl1(jc
, ngoai (khia c~nh tai chinh).
-SI! tac d9ng ldn nhau giua cac ye:u t6 tren trong qua
trInh khting hoang (kinh te: -tai chinh) .
(Con ti~p)
cd che phat sinh khung hoang kinh te -tai chfnh"
~ ,
l "'.L/'.\J " "" '1;.f I

,
TONG KEy & Dl/ BAo
Viet N BID

Gs. NGUVEN THII;;N NHAN
nam 1995.
Gia tri xufIt khffu theo d~u ngli(ji d~t 630 USD/ngli(ji
nam 1991, da tang 1en 1.177 USD/ngli(ji nam 1996.
Nhlivay, nhln vao m(fc d9 tangtrlidng GDP cua Thai
Lan su6t hdn 3 thl}p ky tt)' 1961 de'n 1996, ta thfIy rfIt dang
(Tie'p theo ky tr1f(jc)
IV. Khung hoang kinh te. tai chinh cJ: Thai Lan
4.1. nnh hlnh kinh te: Thai Lan tr1ioc khung hoang
.GDP tang cao, lien t1,1C, xuilt khffu phat trie'n:
Thai Lan b~t dftu
thoi ky cong nghi~p Bang 4.1. S6li~u kinh tThai Lan (di~n tich 514.000 km2. dan s661 tri~u ngliili)
h6a dilt n\ioc ti1l961,
khi b~t dftu ke: hoach
phat trie'n nam lftn th11
nhilt. T6c d9 tang
tr1iong GDP trong th~p
nien 60 khoang
8%/nam, trong th~p
nien 70 khoang
7%/nam va trong th~p
nien 80 khoang
8%/nam. T6ng san
phffm n9i dia theo dftu
ng1ioitang ti1 m11c 440
USD nam 1955 len

3.012 USD nam 1996
[7].
Nong .nghi~p
chie'm ty trQpg 39%
trong n~n kinh te' vao
nam 1961 giam xu6ng
con 26,7% nam 1976
va chi con 10,4% nam
1996.
Thai Lan da thl.tc
thi mQtchie'n 11.tQc ph~t
trin dl.ta vao xua't
khffu tit th~p nien 80.
Nam 1986 -1990 t6c
dQ tang trl.tdng xua't
khffu blnh quan la
28%/nam. Nam 1992
va 1993 khoang
13%/nam. Nam 1994 Ngu6n [1, tr.21], [5, tr.710].
va 1995 khoang gehi chu (Bang 4;1 ): EJau tIJ khac thuan: cho vay ngan h~n, tin dt.Jng thIJdng m~i [5, xx].
20%/nam. Nam 1996, L -t6ng gia tri tu 1991 den 1996.
tang trl.tdng xua't kh:Ju 9~
hang h6a va dich VI;1 TB -gia tr! trung binh giai do~n 1991 den 1996.
chi con 3,4% so voi 91
26
, '
PHA T TI{II,N KINH TI-: Th"nl: (;ienl: 2(1113
-, TONG KET & Dt! BAO
yen tam, vI t6c dQ tang GDP blnh quan hang nam luon tu
7% de'n &%. Tuy nhien, chi tieu GDP m{ji phan anh dffu ra

cua nlo-n kinh te' ma chJja dlo- c~p de'n dffu vao. Dffu vao
chinh la dffu tJj.
Trong thoi ky 1991 -1996, dffu tJj cua Thai Lan ra't
cao, hang nam chie'm blnh quan 40% GDP (Bang 4.1).
Tang trJjdng cao, ma chi phi tang trJjdng thf{p thl m{ji blo-n
vi1ng. Tang trJjdng cao dl!a tren hi~u qua kinh te' cao cua
san xuf{t kinh doanh m{ji lau blo-n. Blnh quan tu 1991 t{ji
1996, h~ s6 ICOR cua kinh te'Thai Lap la 5,22 (Bang
4.1). Tuc la phai dffu tJj 5,22 Baht thl GDP m{ji tang 1
Baht.
T6ng d.1u tu'trl:tc tie'p thoi ky nay la 11, 70 1 ty USP, t6ng
d.1u tu' trl:tc tie'p cua Thai Lan ra nu'oc ngoai la 2,857 ti
USD, do v~y t6ng d.1u tu trl!c tie'p thu.1n la 8,844 ti USD
(Bang 4, 1 ).
Trong khi d6, t6ng d.1u tu'tai chinh thu.1n (c6 ph.1n,
trai phie'u) la 16.4 ti USD. va t6ng vay ngAn h~n thu.1n la
60,04 ti USD. Nhu' v~Y. trong t6ng s6 v6n nu'oc ngoai
thu.1n da d6 vao Thai Lan thoi ky 1991 -19961a 85,293 ti
USD thl d.1u tu' trl!c tie'p chi chie'm 10.36% (8.844 ti
USD), d.flu tu' gian tie'p 19,23% (16,404 ti USD) va tin
dl;lng, vay ngAn h~n toi 70.4% (60,045 ti USD) (Bang
4.1).
Vi~c si1 dl,lng de'n gfin 90% ngu6n v6n nu'oc ngoai d
d1;lng dfiu tu' tai chinh va tin dl,1ng ng~n h1;ln se t1;lO ap ll!c
tai chinh r:;{t lon len cac cong ty, vI phai tra lai thu'ong
xuyen va bAng ngo1;lit~ (voi tin dl,lng ng~n h1;ln). H~u qua,
la ne'u quan ly kinhdoanh khong t6t thl hi~u qua san xu:;{t
kinh doanh cua cac cong ty se th:;{p.
Nam 1991, t6ng dfiu tu'tai chinh thufu va tin dl,1ng
ng~n h1;ln la 9,913 ti USD, g:;{p5,361fu t6ng dfiu t1.ftrl!c

tie'p (1,847 ti USD), de'n nam 1996, la 18,079 ti USD, g:;{p
121fu t6ng dfiutu'trl!c tie'p thufu (1,405 ti USD).
The' nhu'ng, ti su:;{t thu h6i hay ti su:;{t lQi nhu~n tren
tai san (ROA) blnh quan cua cac doanh nghi~p da giam tu
8%/namvao nam 1991 xu6ng chicon 1 %/nam vao nam
1996 [7]. Trong mQt n~n kinh te'ma lai su:;{t cho vay la
16,3%/nam, con hi~u qua kinh doanh cua doanh nghi~p
la 1 %/nam thl r6 rang da dang tich lQy nguy cd khung
hoang "pha san doanh nghi~p " (Sd d6 3.1).
(Con tip)
.cac doanh nghi<;:p kinh doanh ngay cang kern
hi<;:u qua
Tang tr11dng GDP d muc cao, keo dai nhi~u th;\ip ky,
c9ng v(Ji lai su:;{t tie't ki<;:m trong n11(Jc cao (blnh quan
16,3% nam, trong khi d My la 7,6), va ti gia h6i doai g~n
nh11 c6 dtnh da t~o nen m9t moi tr11C1ng kinh doanh r:;{t h:;{p
d§:n cac nha d~u t11 n11(Jc ngoai, d~c bi<;:t la d~u t11 tai
chinh, cho vay ng~n h~n va tin dl,1ng th11dng m~i. Nh11
v;\iy, cac doanh nghi<;:p tron"g n11(Jc, ne'u vay von trl:!c tie'p
tu cac ngan hang, cong ty n11(Jc ngoai nh11My thl chi chtu
lai su:;{t khoang 1/2 lai su:;{t cho vay trong n11(Jc. Ne'u cac
doanh nghi<;:p t;\in dl,1ng kha nang su dl,1ng von ben ngoai
nay khong quan tam tht!c st! de'n hi<;:u qua su dl,1ng v6n
vay thl hi<;:u qua kinh te'se giam, du t6ng gia trt san 111Qng
c6 the' tang.
M9t die'm d~c bi<;:t d Thai Lan la trong giai do~n
1991- 1996, d~u t11trl:!c tie'p cua n11(Jc ngoai vao ThaiLan
chie'm ty trQng r:;{t nho so v(Ji d~u t11 tai chin&(gian tie'p )
va su dl,1.ng v6n vay ng~n h~n cua n11(Jc ngoai (Bang 4.1).
27

, ." .'
PHA T TRII';N KINH TI, ThanJ: (;i~nJ: 2(1113
NGHI~N cOO & PHAT TRIEN
USD, lam tang cfiu ngo<:li tt;: d9t ng9t. Ke't qua la ti gia h6i doai
se tang, dl! trU' ngo<:li tt;: c<:ln kit;:t, nguy cd ma't kha nang thanh
toan ctia qu6c gia se ngay cang cao. De'n thang 6. 1997, tntOc
khi n6 ra khting hoang, n9 nu'Oc ngoai ng.!in h<:ln da b"tlng 1,5
lfin dl! trU' ngo<:li tt;: ctia Thai Lan. .
T6m l<:li, cu6i nam 1996 va dfiu 1997, d Thai Lan da xua't
hit;:n dfiy dti 4 nguy cd khting hoang d m(]'c cao (Sd d6 4.1 va
Bang 4.1).
4.2. Di~n tie'n khUng hoang kinh te' -tai chinh lJ Thai
LaD
Nguyen nhiin, hi)u qua
v8 b8i hoe viii Viet Nam

: A A
Gs. NGUYEN THI~N NHAN
(1ie'p theo ky truoc)
.Ngan hang kinh doanh ngay cang kern hi<i:u qua
Tnfoc nhu c~u v6n ctia cac doanh nghi<i:p va do c6ph~n
buong ldi vai tro giam sat hi<i:u qua kinh doanh ctia cac doanh
nghi<i:p di vay nen cac ngan hang va cong ty tai chinh Thai
Lan da ra't tichct!c vay n9 tu nl1oc ngoai de' tai tr9 cho doanh
nghi<i:p trong nl1Oc.
T6ng s6 n9 nl1oc ngoai ctia h<i: th6ng ngan hang Thai Lan
so voi cung tii:.n M2 da tang tu 2,8% nam 1991len 28,,690/()
nam 1996. T6ng s6 n9 nl1Oc ngoai so voi t6ng s6 tai san nl1Oc
ngoai rna h<i: th6ng ngan hang c6 da tang tu 171% nam 1991
len 694% nam 1996 [5,tr.706]. Trongcung thC1igian nay, ti l<i:

19i nhu~n tren tai san (ROA) ctia h<i: th6ng ngan hang Thai
Lan da giam chicon 0,990/()/nam [7]. Ro rang, Thai Lan dang ,
tich 1Uy nguy cd khting hoang "pha san cac ngan hang " (Sd I
d& 3.1).
.Qu6c gia tie'n de'n bC1 vt!c ma't kha nang thanh toan
Trong su6t cac nam 1991- 1996, can can thl1dng m'i\i ctia
Thai Lan luon bi tham h\1t, t6ng c9ng la 35,26 ti USD (Bang
4.1). Tham h\1t tai khoan vang lai nam 19961oi 14,7 ti USD.
M~tly doctia t1n~ tr'i\n~ nay l~ ~o ~~a't~ffu,?i ki:.mha~ nh~p I
khau dl1<;1c khuyen khich khi ti gla hOl doal danh nghla gan
nhl! c6 dinh (25 Baht/USD), l'i\m phat trong nl1oc cao hdn so
voi d My (5% so vOi 30/() ), lam cho d&ng Baht bi len gia so voi
d&ng USD. Nam 1996, st!len gia ctia d&ng Bahttoi 25%. De'
bu d~p khoan tham h\1t thl1dng m'i\i 35,26 ti USD va de' c6 v6n
d~\1 tu' voi m(tc blnh quan 40% GDP m6i nam, thl con dl1C1ng
khong tranh khoi la phai vay tii:.n nl1Oc ngoai (tu cac ngan
hang, doanh nghi<i:p, nha d~u tl1 tai chinh, chinh phti cac
nI1Oc ). Vl v;TIy, n9 nl1oc ngoai ctia Thai Lan khong ngi:fng
tang, tU 35,99 ti USD nam 1991len 89 ti USD nam 1996, ga'p
2,47l~n trong vong 5 nam va bhng 54% GDP. M~c du s6 n9
nay con dl1<;1c dung ca de' lang dt!tri1qu6c gia, tu 18,4 ti USD
nam 1991len 38,7 ti USD nam 1996, song dod~u tl.ttaichinh
va tin d\1ng ng~n h'i\n chie'm toi 90% t6ng v6n d~u tl1 tU nl1Oc
ngoai hang nam, nen s6 n9 ng~n h'i\n chie'm ti tr9ng toi 67%
t6ng s6n9 nl1Ocngoai nam 1995 va 51% mam 1996, va n9
ng~n h~ nam 1995 va nam 1996 ga'p g~n 1,18 l~n dt! tri1
ngo'i\i t<i: ctia qu6c gia. T(tc la Thai Lan tht!c te' da ma't kha
nang thanh toan n9 nl1Oc ngoai tu 1995. Ne'u cac nha d~u tl.t
Thai Lan cUng phai tha n6i d&ng n9i dia Baht, thl chfnh h9 se !
ban c6 phie'u, trai phie'u, doi n9 ngin h'i\n, d6i tU tii:.n Baht ra

I
I'HA T TRlf:N KJNH TI:; Th"n~ H,,; 2(1113
Khi da xua'thi~n 4 nguy cd khung hoang, nhU'ng nglioic6
du thong tin v~ cac nguy cd nay ta't se 10 l~ng. Lo s9 cac ngan
hang va t6 ch(tc tai chinh pha san se thuc d~y h9 rut ti~n ra
khoi cac t6 ch(tc nay. Lo s9 ti gia h6i doai tang, d6ng ti~n Baht
ma't gia se khie'n h9 d6 xo di mua USD, lam c~u USD tang.
Thl:tc te' a Thai Lan, ti1 d~u nam 1997 de'n thang 3.1997,
nglioi dan va cac nha d~u tli b~t d~u rut v6n cua mlnh a d~ng
ti~n m~t ra khoi cac ngan hang va cong ty tai chinh, bu9c
chinh phu phai d6ng clta thi tru'ong ch\1ng khoan m9t ngay
3.3.1997 va yeu c~u m9i t6 ch(tctai chinh phai tang them dl:t
trUti~n m~t,va cong b610 cong ty tai chinh dang a tr~ng thai
khong blrih thliong (Unico Housing Co.Ltd; Thai -Fuji;
Royallntemational; Sri Dhana; Eastern Finance; County ).
Ngay 4 va 5.3.1997, hdn 21,4 tiBaht(820tri~u USD) da
dli9c rut khoi cac ngan hang va cOngty tai chinh.
Sau d6 m9t thang, ngay 9.4.1997, ti gia h6i doai tang len
26,08 Baht/USD, m(tc cao nha't ti11991.
Ngay 25.6.1997, chinh phu da ra l~nh d6ng clta 16 cong
ty tai chinh, nang t6ng s6 cong ty tai chinh bi d6ng clta len
58/91 (64% ) toan qu6c. De' giu ti gia h6i doai trong di~u ki~n
s6 lli9ng ngo~i t~ dli9c d~t mua tang v9t, chinh phll da phai
ban ngo~i tc;:, lam dl:t trU ngo~i t~ giam m~nh ti138, 78 ti USD
thang 6.1996 cbn 37,7 ti USD vao thang 12.1996 va cbn 31,4
ti USD vao 30.6.1997.
Ne'u m(tc.d9 giam sutdl:ttrUqu6c gia cua qu<; 2.1997 keo
diii them kh6ang 2 -3 qu<; nua thIluc d6 dl:t trU ngo~i t~ qu6c
gia chI cbnkhoang lOti USD, bl'lng 113m(tc dl:ttrUngo~i tc;:
nam 1996, va chinh phu se bu9c phai tha n6i ti gia h6i doai vI

ho~n toan khong cbn kha nang ban ngo~i t~ de' duy trI tI gia
h6i do!i.
c61e tha'y tru'oc nguy cd nay, ngay 2.7 .1997, chinh phu
Thai Lan tuyen b6 tha n6i d6ng Baht, ke't qua la ti gia tang ti1
25 Baht/USD vao thang 6.1997 len 53 Baht/USD vao thang
1.1998 t(tc la tang 112% trong vbng 6 thang (}fmh 4.1).
Nhli v~y ,cu9c khung hoang a Thai Lan bung n6 do ho~t
d9ng trJOc he't cua vbng xoay khung hoang s6 3 (Sd d6 4.1 ),
khi nglioi dan va nha d~u tli rUt v6n khoi cac ngan hang, lam
pha san hang lo~tngan hang va cac cong ty tai ch:inh, ke'd61a
tac d9ng cua vbngxoay khung lioang s62 va 1 (Sdd64.1), khi
h9 d6i d6ng Baht la'y ngo~i t~ USD, lam ti gia h6i doai tang
v9t. ChI trong nam 1997, hdn 22 ti USD cho vay ng~n h~n da
dliQc thu h6i va rutra khoi ThaiLan [6, tr.710]. Sl:tphasancua
cac ngan hang, cong ty tai chinh va sl:t tang v9t cua ti gia h6i
doai se lam cho cac doanh nghi~p v6n da kern hi~u qua bi
1 thua 16, pha san (Sd d6 3.5). Trong nam thang d~u 1998, g~n
4.000 doanh nghi~p a Thai Lanbi pha san (Bang 1.3 ), ~o nen
vbng xoaykhung hoang s64 (Sd d6 4.1).
SI,t pha san cua cac doanh nghi~p, tuy tac d9ng ch~rn ,
hdn, song se l<:li thuc dffy qua trlnh.pha san cac ngan hang,
c6ng ty tai chinh, vong xoay khung hoang s64 (Sd d5 4.1).
Trong t6ng s6 108 ngan hang, c6ng ty tai chinh cua Thai
Lan, tiJthang 4.1997 de:n thang 3.1998,64 ngan hang, c6ng ty
tai chinh c6 va'n d~ ( chie:rn 59% ), trong d6 56 bj amh chi hO<:lt
d9ng, 4 b~ qu6c hw h6a hoi;lc chinh ph.u giarn sat va 4 b~ ban
cho cac c6ng ty ntfOC ngoai (Bang 1.2).
.Nhtf viity, tie:n trlnh bung n6 khung hoang kinh te: -tai
chinh O Thai Lan c6 the' dtf<;1c m6 ta nhtf Sd d5 4.1. Vi~c ghi
rn(tc thoi gian chi c6 tinh tltdng d6i, vlcac qua trlnh dan xen

vao nhau va vi~c bi1t dfiu m6i vong xoay khung hoang d~u
di~n ra O quy rn6 nho tiJ tru'OC cac rn& thOi gian.
Dtf(ji tac d9ng cua vong xoay khung hoang s62 va 1, ti
gia h6i doai da tang v9t tiJ khoang 25 Baht/USD vao thang
6.1997Ien 53 .Baht/USD vao 31.12.1997, sau d6 tuy c6 giarn
song v~n O rn(tc tren 38 Baht/USD vao 30.4.1998 {hl h 4.1);
[5, tr.706], [7].
lfmh 4.1: Ti gia ho1 doai tr\i{Jc va trong khUng hoang kinh te'tai
chinh lJ Thai Lan
Trang tie'n trlnh
khung haang, sau khi
tha n5i d6ng Baht, ti gia
h6i daai da khong
ngiing tang len, tit
7.1997, i(ji 1.1998 da
d;:1t m(fc 53 BahtJUSD,
bttng 212% m(fc
6.1997. Chi luc nay,
1.1998, khi ch1nh phu
cam ke't chinh phu se
tra ta't ca cac khaan n<;1
cua ngan hang thlidng
m;:1i, ke' ca cua nliOc
ngaai, thl ti gia h6i. doai
m(ji giam (ffinh 4i 1).
I Ti.gia
hoi doj
BahVUSD
55 +
53

i\
47.25
50
45
40
35.
\
I
\
1"'
/
,4
\
/
/
\ 38.8
~ 37
36.5J
Jo
t25
20
25.1
25.2
,-
7.:>
~
' 256
I, I.
1 ?:.97 I 109'7
; i / / ~ j i i i ,

1198 30.498 1994 1995 1996 1997 1998
:;9;
4.3. Hftu qu3 cUa khimg hoang va cac df}i pho
H~u qua trl,tc tie'p cua khung hoang kinh te' -tai chinh (1
Thai Lan la:
-cac ngan hang, cong ty taichinh, d()anh nghi~p pha san
hAng lo~t, kinh te' qu& gia suy thoai. Tang tnt(1ng kinh te' tu
6, 7% nam 1996 giam con 0,40/£< nam 1997, -8,3% n~m 1998
va 1% nam 1999.
-G~n 2 tri~u ngltC1i lao d9ng mf{t vi~c lam, mf{t thu nh~p
[I, tr.318].
-Cacnha d~u tlinl!& ngoai ma'tni~m tin, rUt v6n ra khoi
df{t nl!{jc, lam xf{u di moi tntong d~u tl!. N~m 1995, 1996, m6i
nam c6 khoang 20 ti USD v6n.dl!~ r6t vao Thai Lan, nhu'l1g
n~m 1997, 15,8 ti USD v6n dl!9c rUt ra khoi qu& gia, nam
1998,them 9,5 ti USD v6n ch~y ra nl!& ngoai (Bang4.1).
S1,i r6i lo~n v~ kinh te', mf{t ni~m tin cua dan chung tfit
ye'u lam rung chuye'n h~ th6ng chinh tri. B6n thang sau khi tha
n6i d6ng Baht, Thu tl!{jng Thai Lanxin ti:tchuc. M9i s1,ikhung
hoang suy cho cung la b~t ngu6n tu ye'u t6 con ngl!oi, ti:t s1,i
quan Iy cua doanh nghi~p, cua ngan hang, cua chinh phu.
Thu tl!{jng Chuan Lae Kpai cho rling "ngl!oi Thai da
(Xem tie'p trang 35)
15
' .'
I'HA T TRIEN KINH T ; Th"ng H"i 21HIJ
NGHlf.N cUu & PHAT TRltN
qua hai long thoa man trong thoi ky tang trttdng kinh te' nhanh
va quen di nhi~u nhi~m V\l quan trQng de' thich (J'ng v(ji moi
trttong toan c~u dang thay d5i. M~c du Thai Lan da thu hut

cac dong v6n to l(jn v(ji lai sua:t tha:p nh1.fng chung ta khong
dtt<;1c d~u ttt dung d.1n va v(ji sl,t th~n trQng c~n thie't Ngttoi
Thai da sao nhang trong vi~c nang cao kha nang c~nh tranh.
va di~u quan tr9ng hdn la du da d~t dtt<;1c thanh t\fU kinh te',
Thai Lan da khong kie'm tra n~n tang chinh tri va quan ly nha
ntt(jc cua mlnh, da khong thanh cong trong vi~c tifn cong cac
va:n d~ nhtt sl,t phi hi~u qua cua h~ th6ng chinh quy~n, thie'u
minh b~ch va thie'u trachnhi~m [I, tr.3l8 -319]. TheoJinpyo
Yoon, sl,t ph\lc h6i kinh te' Thai Lan doi hoi cai cach kinh te'
cu.ng cai cach chinh tri [I. tr.32l]. TniOc he't la cai cach linh
vl,tc tai chinh, vI v~y m9t lu~t pha san m(ji da di1<;1c Qu6c h9i
Thai Lan thong qua; Uy ban qu6c gia tai cd ca:u tai chinh,
cong ty quan ly n<;1 va Quy phat trie'n cac t5 ch(tc tai chinh da
dtt<;1c tl1anh l~p. va thang 12.1997, m9t hie'n phap m(ji cua
I Thai Lan da dtt<;1c Qu6c h9i thong qua, lam n~n tang cho cac
cai cach chinh tri.
V. Bai h9C dO,i v61 VN tu cu9c khUng hoang kinh te- tai
chinh chau A
Tren cd so phan tich khung hoang kinh te' -tai chinh 0
b6n nliOc Thai Lan, Indonesia, Malaysia va Han Qu6c, chung
ta c6 thf!: rUt ra 3 bai hQC v(ji VN [7]. .
Baj h~ 1: Hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p va
hi~u qua kinh te' qu6c gia la cd so quan tr9ng nhfit dam bao chO
phat trif!:n IJe:n vftng va phai trO thanh m9t m1,lc tieu va chi tieu
cua quan ly kinh te' dfit nli&, quan ly nganh va Ii16i doanh
nghi~p.
Df!: kh.1c ph1,lc sl:i thie'u chu y dung m(fc de'n hi~u qua san
xufit kinh doanh va phat trif!:n, cAn dlia vao h~ th6ng chi tieu
kinh te' phai bao cao hang nam cua m5i dia phlidng, m6i
nganh va ca nliOc cac chi tieu nhli ti sufit 19'i nhu~n va ti sufit

gia trj gia tang tren v6n rieng cua doanh nghi~p theo cac
nganh, theo thanh ph~n kinh te' va theo cac dia phlidng trong
ca nliOc, d6ng thC1i theo doi ch~t che sl:i bie'n d9ng cua chi s6
ICOR v(ji m6i dia phlidng va ca nliOc.
cac ngan hang kem, thl de:u c6 t6c d9tang tru'(jng GDP blnh
quan tha'p hdn lai sua't tie:n gm blnh quan. Con My va
Singapore la hai nuOc c6 tie'ng la hi~u qua kinh te' cao, thl t6c
d9 tang tru'(jng GDP de:u cao hdn lai sua't tie:n gm. Ngay ca
Malaysia, tuy c6 m9t nguy cd khung hoang, song do hi~u qua
kinh doanh cua cac doanh nghi~p va ngan hang vftn cao nen
tang tru'(jng GDP vftn lOn hdn lai sua't tie:n gm (Bang 5.1).
Bai hQc 3: C~n c6 m9t t5 chi1c chuyen trach cua Ch1nh
phu theo doi s1!bie'n d9ng cua l~m phat, ti gia h6i doai, lai sua't
tin d1,1ng trong nuOc va qu6c te'; can can tai khoan vang lai, nc;J
qu6c gia, hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p df!: de:
xua't cac ch1nh sach va die:u tie't c~n thie't, bao dam phat tJif!:n
qu6c gia be:n vUng
Bang 5.1: Tang tru'dng GDP b1nh quan va lai sua't ti~n gi1i b1nh quan 1991 -1996 vOi tang tru'(jng
r="""C"~C"t~"~~0"~~:~~',""" ~=~~=1 "'. .
I r. " tu'dng dOl cao
(Tie'p theo trang 15)
Malaysia ,
T
;: ;;;11J !\.75 5.32 Tai li~u tham khao:
1. ASEAN University
Network, Economic
7,33 6,70 4.77 3,30 Crisis in Southeast
~~~ ~~~-~-i~~~ ~i~i~na~~dK~~~~;~~~
Publisher, Seoul, Ko-
rea, 2000.

2. Vi$n nghien ciJu
.thlldng m~i Khung
hoang mi chinh -tien t$ O chAu A, NXB chinh tri quoc gia, Ha N9i,
1998.
3. "Fusion Confusion", The Economist, 4.4.1998, P87 .
4. f)inh Thdm, Khung hoang mi chinh -tien t$ khu VI,fC, nguyen nh8n va
giai phap, NXB thOng tin KHXH, Ha N9i, 1998.
5. IMF, International Statistics, 1.1999.
6. Facts about Korea, Korean Information Service, Seoul, Korea,
2001.
7. Nguy~n Thi$n NhAn, Khung hoang kinh te -tai chfnh O chAu A 1997
~ 1999, NXB f)~i hQc Quoc gia TP .HCM , 2002.
My
Th3
~-'+B!:~U§£~!~~~e~-a
7.721 7.421 7.2
~l~~!!?:
11.26
10,26
!\,90
~ ang tru(jng GlJP binh qufin 1991
1996 (%/nam) -
Lffi sua't ti~n gt'ti binh qufin 1991 -
1996 (%/nam)
~-~""-c~~ """ O~C~~~~
Ngu6n: [5]
nghi~p c6 the' sc cang phal lrie'n nhanh va hi~u qua kinh
doanh cao, ne'u cang vay du'Qc nhi~u y6n. T(J'c la vay v6n ma
l'cili phat trie'n ~n vUng.
So sanh t6c d9 tang lru'dng GDP va lai sua:t ti~n gm d m9t

s6nu'& cho ta minh h9a kha thu v~ (Bang 5.1).
Ba nu'Oc da tich lGy dll ca b6n nguy cd khlmg hoang kinh
te' -tai chinh la Thai Lan, Han Qu6c va Indonesia, lrong d6 c6
hai nguy cd, hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p va
35
PHA T TRJI-:N KINH 11': Thang Hlli 2'"13
Bai h9c 2: D'e' cac doanh nghi{:p va nf:n kinh te phat trien
~n vU'ng thllai sua't v6n vay de' d&u tu' phill tu'dng du'dng v{ji
ho~c nho hdn kha nang sinh loi cua doanh nghi{:p.
Nhu' v~y, de' phat trie'n ~n vU'ng, lai sua't tin d1,lng chu
y~u phai ffinh thanh qua quan h{: cung c&u v6n tten ~
tru'ong, ch(J khong phai dl:l'a vao y chi cua Nha nu'{jc. N~u lai
sua't tin 41,lng nho hdn kha nang sinh loi cua doanh nghi{:p va
san phgm cua doanh nghi{:p c6 tinh c~nh tranh cao, thl doanh