Bai 1 nguon goc nn va pl

PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG

GV GD : Ngu yễn T h ị M ỹ Ti ên
Email:
Sđt: 0819 123 407


BÀI 1
NGUỒN GỐC CỦA NHÀ
NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT


Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015), Giáo trình pháp luật đại
cương, NXB Đại học Sư phạm, thành phố Hồ Chí Minh.
2. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
2013.
3. Bộ Luật lao động, 2019.
4. Bộ Luật dân sự, 2015.
5. Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
6. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, 2010.
7. Luật Phòng, chống tham nhũng, 2018.
8. Luật Xử lý vi phạm hành chính, 2012, sửa đổi bổ sung
2014, 2017.


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Có 2 trường phái:
- Phi mác xít
- Mác xít

I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
1.1. Trường phái phi mác xít
- Thuyết thần học


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
- Thuyết gia trưởng


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
- Thuyết tâm lý


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
- Thuyết bạo lực


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
- Thuyết khế ước xã hội


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Nhìn chung: chưa lý giải một
cách thuyết phục về sự ra đời
của Nhà nước

I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
1.2. Học thuyết mác xít
Quan điểm duy vật biện chứng + duy vật lịch sử
=> sự ra đời của Nhà nước => Nhà nước là
phạm trù lịch sử, có q trình phát sinh, phát
triển và diệt vong


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Chế độ công xã nguyên thủy
- Về kinh tế: 2 hoạt động chủ yếu => không có sản
phẩm dư thừa => chế độ cơng hữu


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Về Kinh tế
- Lần 1: Chăn nuôi tách khỏi trồng trọt => Tư
hữu xuất hiện => giai cấp: chủ nô/nô lệ


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Về Kinh tế
- Lần 2: Thủ cơng nghiệp tách khỏi nơng nghiệp
=>xã hội hóa lực lượng nơ lệ => phân hóa giàu
– nghèo => mâu thuẫn g/c tăng cao

I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Về Kinh tế
- Lần 3: Thương nghiệp ra đời => đồng tiền =>
02 thái cực: giàu – nghèo => mâu thuẫn giai cấp


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
- Về xã hội: Thị tộc => bào tộc => bộ lạc
+ Tổ chức theo chế độ mẫu hệ do ảnh hưởng của chế
độ hôn nhân quần hơn.
+ Khi con người khơng cịn phụ thuộc nhiều vào
thiên nhiên => chế độ phụ hệ


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Chế độ hôn nhân
quần hôn là gì?


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
Về xã hội:
- Quản lý xã hội: tù trưởng/ tộc trưởng/ thủ lĩnh quân
sự => hội đồng thị tộc (bộ lạc, bào tộc tương tự)
- Về quyền lực xã hội: bầu ra tù trưởng dựa trên uy
tính, sức mạnh tập thể, dư luận
- Phương thức quản lý: đạo đức, tập qn, tơn giáo
=> Chưa có sự xuất hiện của Nhà nước + Pháp luật =>
quyền lực là quyền lực xã hội (# quyền lực nhà nước)

I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

Nhà nước ra đời (chế độ thị tộc tan rã)
Nguyên nhân: 03 lần phân công lao động xã hội


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
=> Thị tộc tan rã => Tính tất yếu => Nhà nước ra đời
Như vậy: Nhà nước ra đời dựa trên 02 tiền đề
- Tiền đề kinh tế => sự xuất hiện chế độ tư hữu
- Tiền đề xã hội => sự phân chia giai cấp => >< lợi ích gc


(?) Nguyên nhân sự ra đời Nhà
nước ở Việt Nam?


I. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
Ở Việt Nam, nhà nước xuất hiện và khoảng thiên niên kỷ 2 trước
công nguyên. Cũng như các nhà nước phương Đông khác, sự
phân chia giai cấp trong xã hội cổ Việt Nam chưa đến mức gay
gắt. Trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, nhu cầu xây dựng, quản
lý những cơng trình trị thuỷ đảm bảo nền sản xuất nông nghiệp
và tổ chức lực lượng chống giặc ngoại xâm đã thúc đẩy quá trình
liên kết các tộc người và hoàn thiện bộ máy quản lý. Kết quả này
đã cho ra đời nhà nước Việt Nam đầu tiên - Nhà nước Văn lang
của các Vua Hùng.

II. NGUỒN GỐC PHÁP LUẬT

Tiền đề kinh tế + tiền đề xã hội => sự ra đời
của pháp luật
- Pháp luật ra đời song song với Nhà nước
- Pháp luật ra đời trên cơ sở các quy phạm xã
hội (CXNT) khơng cịn phù hợp => cần một
quy tắc XH mới => điều hòa >< giai cấp


II. NGUỒN GỐC PHÁP LUẬT

PL hình thành bằng 02 con đường chính
- Thừa nhận quy phạm xã hội sẵn có (tập
quán, đạo đức, tôn giáo)
- Đặt ra quy tắc xử sự mới
=> Đảm bảo thực hiện bằng bộ máy cưỡng chế
Nhà nước