Sự gia nhập tổ chức thương mại thế giới( wto) của trung quốc và bài học kinh nghiệm đối với campuchia

TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

VUTH PHANNA

GIA NHAP TO CHITC THlTffNG M|l ntf Gllll (
CUA TRUNG OUOC VA BAI HOG KINH NGHifM

BOI Vffl CAMPUCHIA

LUAN VAN THAC Sf KINH TE ©6l NGOAI


BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUING DAI HOC KINH TE QUOC DAN
====== <======

VUTH PHANNA

LUAN VAN THAC SY
■

■

SU GIA NHAP TO CHlTC THlfONG MAI THE GICJI (WTO)

CUA TRUNG QUOC VA BAI HOC KINH NGHIEM
■

■

DOI vdl CAMPUCHIA

Chuyen nganh: Kinh te doi ngoai

Giao vien htfdng dan: PGS. TS. Nguyen Nhu' Binh


MUC LUC

Ldi mo dau.................................................................................................................... 1
I. Tinh cap thiet cua de tai ......................................................................................1

II. Muc dich nghien cCru cua de tai....................................................................... 1
III. Pham vi nghien ciru cua de tai ....................................................................... 2
IV. Phuong phap nghien cifti .................................................................................. 2

V. Dong gop cua luan van .......................................................................................2
VI. Bo cue cua luan van............................................................................................2

CHUONG1
NHUNG VAN DE CHUNG VE TO CHUC THUONG MAI THE GlOl

(WTO).........................................................................................................................3
1.1. Qua trinh hinh thanh va phat trien cua WTO .......................................... 3
1.1.1. GATT - tien than cua WTO ........................................................................ 3

1.1.2. Sura ddi cua WTO ........................................................................................ 9
1.1.2.1. Muc tieu cuaWTO ......................................................................... 10
1.1.2.2. Chute nang cua WTO ........................................................................11

1.1.2.3. Cac nguyen tac chung cua WTO .................................................. 11
1.1.2.4. So sank WTO vcfi GATT................................................................... 13

1.2. Su can thiet phai gia nhap WTO cua cac nude dang phat trien va
trudng hop cua Trung Quoc ............................................................................... 14
1.2.1. Tinh tat yeu phai hoi nhap kinh te quoc te .................................. 14
1.2.2. Nhicng loi ich ma WTO dem lai...................................................... 16

Ket luan chuong 1 ................................................................................................... 20
CHUONG 2

THANH TUU, CAC VAN DE PHAT SINH VA VIEC GIAI QUYET

VAN DE PHAT SINH SAU KHI GIA NHAP WTO CUA

TRUNG

QUOC ........................................................................................................................21
2.1. Nen kinh te Trung Quoc trirdc khi gia nhap WTO.................................. 21
2.2. Qua trinh gia nhap WTO cua Trung Quoc ............................................... 31


2.2.1. Qua trinh dam phan gia nhap WTO cua Trung Quoc................ 31

2.3. Nhhng thanh tuu dat duoc sau khi Trung Quoc gia nhap WTO ......... 41
2.3.1. Ngoai thuwng Trung Quoc sau khi gia nhap WTO......................-41
2.3.2. Dau tittrttc tiepnnricngooi vao Trung Quoc caauki nhap

WTO ............................................................................................................... 44
2.3.3. He thong ngan hOng Trung Quon sau khi nhap WTO ................49

2.3.4. Doanh nghiep NhO nucc Trung Quoc sau khi gia nhap
WTO ............................................................................................................. 50

2.3.5. Nong nghiep Trung Quoc sau khi gia nhap WTO ..................... 51
2.3.6. Thcc hien cam ket............................................................................ 55

23.6.1. Mrf cua thi truOng co trat tc.......................................................56
23.6.2. Thcc thi quy tac vO goh^a vu cua WTO, nang cao vai trd cua
Chink phu................................................................................................. 57

2.4. Nhhng van de phat sinh sau khi Trung Quoc gia nnap WTO ...............61
2.5. Cong tac giai quyet nhdng van de phat sinh sau khi gia nhap WTO

cua Trung Quoc....................................................................................................... 64

Ket luan chuong 2................................................................................................... 70
CHUONG 3

bai hoc kinh nghiem cua trung quoc va cac giai phap
DE GIAI QUYET CAC VAN DE PHAT SINH SAU KHI GIA NHAP
WTO CUA VUONG QUOC CAMPUCHIA

3.1. So luoc tinh hinh kinh te chinh tri xa hoi cua campuchia ...................... 71

3.1.1. Tinh hinh chinh tri xa hoi cua campucCua.................................... 71
3.1.2. Tinh hinh phat trien kinh te cua Campuchia ................................ 73
3.1.3. Qua trinh gia nhap WTO cua Campuchia..................................... 83
3.2. Chuong trinh muc tieu phat trien kinh te Vuong quoc Campuchia

den 2010

.................................................................................................................. 88

3.3. Bai hoc kinh nghiem th Trung Quoc doi voi Campuchia...................... 89


3.4. Cac piai phap kegini puyet nhirng van de phat sinh sau khi
Campuchia giu nhap WTO.................................................................................. 91

3.4.1. Nhom cac giai phap vi mo................................................................ 91
3.4.2. Giai phap tft phia doanh nghiep................................................... 102
3.4.2.I. Giai phhp hhi (hep) doi vvri ddoah nnhiep (Jaa^pucChi ......... 102
3.4.22. Giai phap nang cao nang luc canh tranh cua doanh nghiep

Campiid'da.....................................................................................................104

Ket luan.................................................................................................................... 108

Tai lieu tham hhao................................................................................................ 109


DANH MUC CHO VIET TAT
TEN VIET

TlfeNG anh

TIENG VIET

TAT

ADB

Asian Development Bank

Ngan hang phat trien Chau A

AEM

ASEAN Economic Minister

Cac Bo trudng kinh te ASEAN

AFTA

ASEAN Free Trade Area

Khu mau dich tu do ASEAN

Asia-Pacific Economic

DiOn dan hop tac kinh te Chau A - Thai

Co-operation

Binh Duong

ASEAN

Association of South-East Asian Nations

Hiep hoi cac nude Dong Nam A

BOO

Build-Owned-Operate

Xay dung - Sd huu - Kinh doanh

Build-Owned-Operate-Transfer

Xay dung - So huu - Kinh doanh -

APEC

BOOT

Chuyen giao

BOT

Build-Operate-Transfer

Xay dung - Kinh doanh - Chuyen giao

CDC

Council for the Development of Cambodia

HOi ddng phat trien Campuchia

Common Effective Preferential Tariff

Hiep dinh ve uu dai thue quan cd hieu

CEPT

luc chung

EU

European Union

Lien minh Chau Au

FDI

Foreign Direct Investment

Dau tu true tiep nude ngoai

General Agreement on Tariff and Trade

Hiep dinh chung ve thue quan

GATT

va

thuong mai

GDP

Gross Domestic Product

Tong san pham quo'c noi

GSP

General System of Preferences

He thO'ng uu dai thue quan pho cap

IMF

International Moneytary Fund

Quy tien te quo'c te

ITO

International Trade Organization

To chirc thuong mai quo'c te

MFN

Most Favored Nation

Dai ngo to'i hue quO'c

NAFTA

North America Free Trade Area

Khu vuc mau dich tu do Bac My

SEOM

Senior Economic Official Meeting

Hoi nghi quan chut kinh te cap cao

TRIMs

Agreement on Trade Related Investment Hiep dinh ve cac bien phap ddu tu lien
quan den thuong mai
Measures

UNCTAD

United Nations Conference on Trade and Hoi nghi Lien Hop Quo'c ve Thuong
mai va Phat trien
Development

UNDP

United Nations Development Program

Chuong trinh phat trien cila Lien Hop

QuO'c

USD

United States Dollar

Do la My

WB

World Bank

Ngan hang The gidi

WTO

World Trade Organization

To chufc Thuong mai The gidi


DANH MUC BANG VA HINH SlfDUNG TRONG LUAN VAN

Ten

Ky hieu

Trang

Bang 1

Cac vong dam phan thuong mai cua GATT

7

Bang 2

Tri gia ngoai thuong cua Trung Quoc

43

Bang 3

FDI vao Trung Quoc trong nhung nam qua (von thuc hien)

45

Bang 4

San luqng mot so san pham nong, lam nghiep va thuy san chu

77

yeu giai doan 1995 - 2001
Bang 5

So sanh linh vuc dau tu ( 1994 - 2002)

80

Bang 6

Tong gia tri xuat, nhap khau cua Campuchia nam 1995 - 2002

82

Bang 7

Mot so chi tieu chu yeu cua Campuchia

83

Hinh 1

He so dau tu nong nghiep cua mot so nude

29

Hinh 2

Tri gia ngoai thuong cua Trung Quoc

43

Hinh 3

FDI vao Trung Quoc trong nhung nam qua (von thuc hien)

45

Hinh 4

Thay doi thue theo cam ket WTO

53

Hinh 5

Quota nhap khau trucrc va sau theo cam ket WTO

54

Hinh 6

Toe do tang trudmg GDP cua Campuchia (1992 - 2003)

74

Hinh 7

Ty gia hoi doal Riel/USD (1991 - 2004)

75


Ldl Md DAU

I. Tinh cap thiet cua de tai
9
A

'
Qua trinh toan cau hoa la mot xu the phat trien tat yeu cua
tat ca7 cac

quoc gia tren the gidi. Hien nay, Campuchia dang theo duoi cong cuoc doi
moi va nhan thay can phai biet tan dung co che thuong mai quoc te de thuc

day tang truong kinh te. Chinh phU Campuchia da nhan thurc duoc vai tro quan
trong va xu the khach quan cUa viec tham gia vao qua trinh toan cau hoa va

gia nhap WTO noi rieng.

Hien co 146 nudc va lanh tho la thanh vien cUa WTO. Tro thanh thanh
vien cUa WTO, Campuchia se co them nhieu co hoi kinh doanh do he thong
thuong mai da phuong dem lai. Campuchia se xuat khau duoc nhieu hon vi

nhung rao can thuong mai se duoc giam thieu. Nen kinh te Campuchia cung
se van hanh co hieu qua hon nhd tang truong thuong mai, dau tu va thi trudng

noi dia co tinh canh tranh cao hon v.v.

Tuy nhien, Campuchia la mot nudc dang phat trien nen qua trinh gia
nhap WTO ngoai nhung thuan loi nhu tren chac chan se gap phai nhung van

de kho khan phat sinh nhu: Canh tranh giua cac doanh nghiep trong nudc va

cac doanh nghiep san xuat nudc ngoai cao hon, co the that nghiep se tang v.v.
Hien nay, Trung Quoc dang trong nam thu hai la thanh vien cUa WTO.
Sau khi gia nhap WTO cong tac Ung pho cUa Trung Quoc da budc dau thu

duoc hieu qua. Do do, de phat huy duoc nhung co hoi va khac phuc nhung
van de kho khan phat sinh, sau khi gia nhap WTO doi hoi Campuchia can

phai hoc tap nhung bai hoc kinh nghiem trong giai quyet nhung van de phat

sinh cUa Trung Quoc sau khi gia nhap WTO.
Xuat phat th su can thiet do, de tai: Su gia nhap To chiic Thuong mai

The gioi (WTO) cua Trung Quoc va bai hoc kinh nghiem doi voi

Campuchia”” duoc chon lam luan van thac si.
II. Muc dich nghien cuu cua de tai
- He thong nhung van de chung ve qua trinh hinh thanh, nguyen tac cUa WTO.
- Danh gia qua trinh gia nhap WTO va cong tac giai quyet nhung van

de phat sinh sau khi gia nhap WTO cUa Trung Quoc.
1


- De xuat mot so giai phap doi voi Campuchia trong viec giai quyet
nhung van de kho khan phat sinh sau khi gia nhap WTO.
HL Pham vi nghien cuu cua de tai

- Trung Quoc sau khi gia nhap WTO va kinh nghiem giai quyet nhung

van de phat sinh.
- Nen kinh te Campuchia va kinh nghiem giai quyet cac van de phat
sinh cua Trung Quoc sau khi gia nhap WTO de ap dung vao Campuchia.

- ThCi gian nghien chu chu yeu th nam 1995 den nay.

IV. Phuong phap nghien cun

Luan van su dung tong hop cac phuong phap nghien chu tren co so tu
duy cua Chu nghia duy vat bien chhng va Chu nghia duy vat lich su. Cac

phuong phap cu the duoc su dung la: Phuong phap thong ke, phan tfch, tong
hop va khai quat hoa v.v.
V. Dong gop cua luan van
1. He thong nhung van de co ban ve WTO.
2. Phan tfch, danh gia khai quat qua trinh gia nhap WTO va nhung kinh

nghiem va bai hoc cua Trung Quoc giai quyet nhung van de phat sinh sau khi

gia nhap WTO.
3. De xuat duoc mot so phuong hudng va giai phap chu yeu nham giup

Campuchia khdc phuc nhung va'n de phat sinh sau khi gia nhap WTO.

VI. Bo cuc cua luan van

Ngoai phan mo dau va ket luan, luan van gom 3 chuong:
Chuong 1: Nhung van de chung ve to chut thuong mai the gioi (WTO).

Chuong 2: Thanh tuu, cac van de phat sinh va viec giai quyet van
de phat sinh sau khi gia nhap WTO cua Trung Quoc.

Chuong 3: Bai hoc kinh nghiem cua Trung Quoc va cac giai phap
de giai quyet nhung van de phat sinh sau khi gia nhap WTO cua Vuong
quoc Campuchia.

2


CHU0NG1
NHUNG VAN DE CHUNG VE TO CHLfC THUONG MAI

THE GI0I (WTO)

1.1. Qua trinh hinh thanh va phat trien cua WTO

1.1.1. GATT - tien than cua WTO
Dau thap ky 30 cua the ky XX, lich sir da chung kien cuoc khung

hoang, tri tre nghiem trong cua n£n thuong mai the gidi. Ngudi ta nhan thay
rang, mot trong nhung nguyen nhan quan trong dan den tinh trang tren la

chinh sach bao ho thai qua cua mOi quoc gia, ma vi nhung loi fch rieng da co
thi hanh bat chap anh huong den thuong mai chung. Nhung chinh sach nay
lam meo mo canh tranh lanh manh trong cac nen kinh te thi trudng, lam cho

buon ban quo'c te phai tien hanh trong khong khi kern an toan va viec du doan
xu hudng phat trien cung nhu dung luqng trao doi hang hoa gap rat nhi6u kho
khan. Dieu nay can tro nghiem trong su phat trien cua thuong mai hang hoa,

tac dong xau den nen kinh te toan cau va do do kirn ham su phat trien kinh te
cua tirng quo'c gia.

NhSm nhanh chong khSc phuc nhung thieu sot ldn cua cac chinh sach
bao ho da gop phan day nen kinh te the gidi vao cuoc suy thoai tram trong
trong thdi gian do, nam 1944, khi chien tranh the gidi lan thur hai dang di vao

giai doan ket thue, thi tai Bretton Woods, 44 quo'c gia tu ban da to chuc mot

hoi nghi quo'c te goi la hoi nghi Bretton Woods. Tai hoi nghi nay, cac quo'c gia
da thanh lap hai to churc kinh te la Quy tien te quo'c te (IMF) va Ngan hang tai

thiet va phat trien quo'c te (IBRD), la tien than cho Ngan hang the gidi sau nay,
dong thdi da di den mot quyet dinh la thanh lap ra To chuc Thuong mai quo'c te,

goi tat la ITO.
Trong khuon kho cua Lien hop quo'c, da cd ba Hoi nghi quo'c te da duoc

to chirc (London, thang 10/1946; tai Geneva, thang 8/1947 va tai La Havana
tit thang 11/1947 den thang 1/1948) nham soan thao ra van kien thanh lap ITO

3


co ten goi la "Hien chuong La Havana". Muc tieu cua ITO duoc quy dinh

trong hien chuong La Havana la tao viec lam day du va tang truong thuong

mai. Vi vay, de dat duoc hai muc tieu noi tren, Hien chuong da de ra bon bien

duoc tiep can vdi cac nguon cung cap nguyen lieu va yeu to san xuat tren co

so binh dang; cat giam cac tro ngai doi vdi thuong mai quoc te, hop tac va tu
van vol ITO. Tuy nhien, qua trinh dam phan de di den Hien chuong ITO da

cho thay nhung bat dong sau sac giua My, Tay Au vdi Trung Quoc ve muc

tieu va nhung uu tien cua ITO. Trong khi muc tieu quan trong nhat cua My la

da cac hang rao thue quan, tu do hoa thuong mai tren co so binh dang va toi
hue quoc thi Trung Quoc, An Do, Libang... lai cuong quyet chong lai cac dieu
khoan toi hue quoc vi cho rang cac dieu khoan nay se dat nhung nudc tren roi
vao the binh dang tren danh nghia nhung lai bat binh dang tren thuc te'.

Chinh nhung mau thuin tren da khien cho Hien chuong La Havana
khong bao gib co hieu luc va ITO cung khong bao gib ra dbi. Tuy nhien, song

song vdi cac vong dam phan cho viec ra dbi ITO, thi tai Genever, ngay
30/10/1947, dai dien cua 23 nudc da di den mot thoa thuan cat giam thue- quan
doi vdi khoang mot nua so hang hoa trong thuong mai quoc te, dong thbi da ky ket
Nghi dinh thu ap dung tam thbi "Hiep dinh chung ve thue quan va Thuong mai",

goi tat la GATT 1947.
Chinh viec Hien chuong La Havana khong duoc phe chuan, nen Hiep

dinh GATT vdi 38 dieu da duoc cac nudc ap dung "tam thbi" trong hon 40

nam nhu la mot hiep dinh da phuong duy nha't, dieu chinh cac quan he thuong
mai quoc te'. Sau gan nua the' ky ton tai va phat trien, GATT da tro thanh mot

the che va phap ly cua nen thuong mai quoc te' cung nhu da trO thanh the che'
thuong mai da phuong quan ly va dieu hanh hoat dong thuong mai cua cac
nudc sau khi tien trinh thanh lap To chuc thuong mai quo'c te' bi dut quang.

Tuy chi la mot "Ban hiep dinh quan tu" mang tinh tam thbi song no lai co tac

4


dung rS't lorn trong viec dam bao va thuc day su phat trien cua nen thuong mai

quoc te sau chien tranh.

GATT da tro thanh "noi dam phan" cua thuong mai quoc te, phat dong
va thuc day tien trinh tu do hoa thuong mai giua cac nude; GATT cung da tro

thanh noi giai quyet cac tranh chap thuong mai quoc te, didu hoa nhung mau
thudn va xung dot ve thuong mai quoc te giua cac nude.

Hang nam cac thanh vien nhom hop de vach ra chinh sach co ban cua
GATT, mdi quoc gia thanh vien cd mot phieu. Nguyen tdc dong thuan dupe
ton trong nhdm tranh viec rdi xa cac nghia vu cu the ma GATT quy dinh. Cac

tieu ban hoa giai dupe xac lap nham giai quyet cac tranh chap trong thuong
mai.

Tur vong dam phan dau tien nam 1947, GATT dan dan dupe hoan thien
qua cac lan tu chinh nhung van dua tren 3 nguyen tdc co ban sau:
1. Khong phan biet doi xu trong thuong mai quoc te cac nude thanh

vien danh cho nhau quy che toi hue quoc (Most Favored Nation - MFN) doi

vdi hang hoa nhap khau, bat cur xuat xur hang hoa la cua quoc gia nao di nua.
2. Khong dupe bao ho nen cong nghiep trong nude bang chinh sach
phan biet doi xu va cac giai phap thuong mai khac nhu han ngach xuat khau.

3. Nhah manh vao viec tiep xue va tham van de tranh xam pham lpi ich
thuong mai lan thue, cung nhu cac rao can thuong mai khac va ghi lai ket qua
dam phan trong mot van ban cd gia tri phap ly.

Tuy nhien, van ton tai mot so ngoai le trong cac nguyen tdc tren. Chdng
han, d nguyen tdc "khong phan biet doi xu" dupe the hien trong dieu khoan

"toi hue quoc", theo do khong cho phep uu dai thuong mai doi vdi bat ky quoc
gia nao hon so vdi nhung thanh vien ky ket GATT. Nhung trong cac khu vuc
thuong mai tu do (con goi la lien minh thue quan - Customs Unions) thi cac

thanh vien trong khu vuc hoac trong lien minh deu dupe uu dai hon. Hay d
nguyen tdc "cam trp ca'p cho xuat khau" cd nghia la cac nha san xuat noi dia

khong dupe hudng nhung lpi ich hoac uu dai nao khien ho chiem uu the tren
thi trudng nude ngoai. Ngoai le cua nguyen tdc nay danh cho mat hang nong

5


san. Ngoai mat hang nong san ra, neu co tro cap iru dai khac thi cac nude duoc
quyen ap dung chinh sach thue quan phan biet doi xu nham lam doi trong vdi

nhung trq cap nay, goi la thue quan bu trur.
> Ket qua hoat dong cua GATT

Tur nam 1947 den nam 1994, da cd 8 vong dam phan thuong mai da

phuong duoc tien hanh trong khuon kho GATT 1947. Noi dung cua cac vong
dam phan da duoc md rong dan th cat giam thue quan va bien phap phi thue

quan den cai each he thong phap ly, co che giai quyet tranh chap cua GATT.
Ket qua chinh dat duoc qua 8 vong dam phan cd the duoc tom tat nhu sau:

Nam vong dam phan dau tien trong khuon kho GATT cd noi dung ve

khong duoc cac nudc dua vao dam phan) va su dung phuong phap cat giam

song phuong. Theo phuong phap nay, cac ben ky ket cd lien quan se dam phan

song phuong vdi nhau de cat giam thue quan doi vdi tirng san pham cu the.
Tong cong qua 5 vong dam phan da cd gan 60.000 san pham duoc cat giam

thue quan. Moi cam ket giam thue quan phai dua vao bieu cam ket ve thue

quan va ve nguyen tac rang buoc cac ben ky ket (nguyen tac rang buoc).
Vong dam phan Kennedy da cat giam trung binh 35% doi vdi hon
30.000 hang muc thue, dong thdi cung dat duoc thanh cong dau tien trong linh

vuc giam thieu cac hang rao phi thue quan vdi viec thong qua nhung quy dinh
dau tien ve chong pha gia va tri gia hai quan.
Ve thue quan, vong dam phan Tokyo da dat duoc nhung ket qua rat ldn:

giam trung binh 30%, dan den mure thue quan trung binh cua cac nudc nay chi

con 6%. Trong linh vuc phi thue quan, vong dam phan Tokyo da thong qua

duoc 5 "bo luat" (code) vd cac bien phap phi thue quan: trq cap, tri gia hai
quan, mua sSm Chinh phu, tieu chuan ky thuat va thu tuc ca'p phep nhap khau

va hai thoa thuan ve nong nghiep va mot thoa thuan ve cong nghiep hang
khong.

6


Bang 1: Cac vong dam phan thuong mai cua GATT
So nu'dc

Nam

Dia diem

1947

Geneva

Thue quan

23

1949

Annecy

Thue' quan

12

1951

Torguay

Thue' quan

38

1956

Geneva

Thue' quan

26

1960- 1961

Dillon

Thue quan

26

1964 - 1967

Kenedy

Thue' quan va cac bien phap chong ban pha gia

62

1973 - 1979

Tokyo

Noi dung vong dam phan

Thue' quan, cac bien phap phi thue' quan va cac
hiep dinh "khung"

102

Thue' quan, cac bien phap phi thue' quan va cac
1986 - 1994

Uruguay

nguyen tac, cac dich vu, cac quyen so huu tri
tue, giai quyet tranh chap det va may mac,

123

nong nghiep, thanh lap WTO

(Nguon: World Trade Organization, />
Vong dam phan tong the Uruguay (1986 - 1994, 123 nuOc); vong
Tokyo vua ket thuc, My da dua ra de nghi mo tiep mot vong dam phan moi.
De nghi nay cua My nham 3 muc tieu chien luoc: doi pho vOi nhung the luc

bao ho tai My von rat buc tuc ve viec My thuong xuyen bi nhap sieu lOn trong

thuong mai vOi Nhat Ban, Tay Au va mot so nuOc va nen kinh te cong nghiep
hoa mOi; ap dat nhung tu tuong cua chu nghia tu do kinh te cua Reagan doi

vOi Tay Au, Nhat Ban va Trung Quoc; giai quyet dot diem cac ho so tranh
chap ve nong nghiep, dich vu va van hoa vOi Tay Au va cac nuOc khac.

> Nhung han che cua GATT

Do ban than no con ton tai nhieu bat cap rat kho khac phuc nen GATT
ngay cang boc lo nhieu han che truOc trao luu toan cau hoa kinh te dang dien

ra ngay cang nhanh, manh va sau sac tren moi linh vuc cua doi song xa hoi.
Dieu nay chu yeu duoc bieu hien o nhung diem sau:

7


a. Ve vi tri, GATT chi la mot "ban hiep dinh quan tu" mang tinh tam

thdi chii khong phai la mot to chiic quoc te chinh thiic, khong cd tu each chu
the luat quoc te. Vi tri khong chinh thiic nay cua GA Fl da gay tro ngai cho no

trong viec tien hanh cac hoat dong thong thudng, han che nd trong viec phat
huy chiic nang cua minh, lam giam bdt quyen luc cua nd vdi tu each la mot to
chiic quan ly va dieu hoa cac hoat dong thuong mai quoc te.

b. Pham vi quan ly cua GATT qua nhd hep vi chi han che o linh vuc

thuong mai hang hoa. Nhung trong qua trinh phat trien thuong mai va kinh te,

thuong mai dich vu phat trien het sue nhanh chong, ngay cang dong vai tro

quan trong. Hon nua su phat trien cua nen kinh te the gidi ngay cang mang

dac trung cua nen kinh te tri thiic, lam the nao de bao ho quydn so huu tri tue
trong hoat dong thuong mai quoc te da trd thanh mot chu de quan trong. Ro

rang la the che GATT rat kho cd the dap ling nhu cau phat trien thuong mai va
kinh te quoc te.

c. Quy tac cua GATT rat khong chat che, con nhieu ke ho. Dieu nay
chu yeu the hien o nhung diem sau: Thii nhat, noi dung cua rat nhidu quy tac
trong GATT con mo ho, thieu nhung tieu chuan rd rang; Thii hai, con nhieu

khoan ngoai le; Thii ba, con tran lan nhidu bien phap "Khu vuc xam" nhu han

che xuat khau tu nguyen, sap xep cd trat tu v.v. Nhung han che tren day trong
cac quy tac cua GATT da anh hudng nghiem trong den tinh quyen uy va tinh

hieu qua cua the che thuong mai da phuong, neu keo dai se gay bien dong
trong toan bo the che cua GATT.

d. Trong co che giai quyet tranh cha'p cua GATT con ton tai nhidu han
che nghiem trong. Bieu hien chu yeu: quyen luc to, nhdm chuyen gia rat nhd,

qua trinh giai quyet tranh cha'p qua dai sau khi kiem tra, giam sat, khong cd
hieu luc. Dac biet la nguyen tac "toan the nhat tri dong y" ma GATT sir dung

de giai quyet tranh chap, nguyen tac khat khe nay da dan den hien tuqng ket
qua giai quyet tranh chap cua GATT khong the thuc thi cd hieu qua. Nhu vay,

khi nude thanh vien, nhat la nhung nude thanh vien cd quy mo thuong mai va

thuc luc kinh te hung hau vi pham cac nguyen tac thuong mai da phuong da

8


khong bi trirng phat mot each dich dang, do vay thuong xuyen dat toan bo the
che thuong mai da phuong trudc nguy co tan vd.

1.1.2. Sura doi cua WTO

Vong dam phan Uruguay duoc bat dau tir nam 1986, tuy nhien den dau

nhung nam 1990, nhieu van de vSn tie'p tuc duoc ban luSn vi My va mot so
nudc co nen kinh te phat trien muon dua them vao chuong trinh nghi su nhung
van de mdi nhu: trao doi dich vu quoc te, quyen so huu tri tue, dau tu, lao

dong, moi trudng...

Ben canh do, thSng loi cua GATT trong viec cat giam thue cung mot
loat nhan nhuong kinh te trong nhung nam 70, 80 cua the ky XX da khien

chinh phu cac nudc dua ra mot loat nhung hinh thuc bao ho khac nhu: Tu
nguyen han che xuat khau, tang cudng cac bien phap kiem dich, nang cao tieu
chuan hang hoa nhap khau.. . Chinh vi vay ma thuong mai the gidi da tro nen
phurc tap hon nhieu so vdi 40 nam trudc do. Ngay ca do'i vdi thuong mai hang

hoa, nhi£u linh vuc tuy da duoc GATT xem xet nhung van con nhieu 10 hong,
chua hop ly, dac biet nhu hiep dinh ve thuong mai hang nong san va hang det

may chu yeu chi mang lai loi the' va de bao ve loi ich cho cac nudc cong

nghiep phat trien. The che' cua GATT va he tho'ng giai quyO't tranh chap cung
bi mot so' nudc thanh vien chi trich.
Hon nua, day cung la thdi ky ket thuc "chie'n tranh lanh", the' gidi

chuyen ttr xu the' "doi dau" sang "do'i thoai", thuc hien mo cua va hoi nhap vdi
quo'c te'. Tinh hinh kinh te, thuong mai the' gidi cd nhung bien doi nhanh

chong va sau s3c dudi tac dong cua toan cau hoa nen kinh te' the gidi va su
phat trien vuot bac cua thong tin lien lac. Do do, nhieu van de mdi trong quan
he quo'c te' phat sinh, vuot xa khuon kho cua GATT, doi hoi cac quo'c gia

thanh vien phai xem xet lai sir mang cua GATT.
Cuo'i cung, de khac phuc nhung han che' noi tai khong the giai quyet cua
GATT va de dap ung nhu cau phat trien toan cau hoa thuong mai va kinh te'
quo'c te' ngay cang phurc tap, cac ben tham gia vong dam phan Uruguay (vong

dam phan cuo'i cung cua GATT) da quyet dinh thiet lap mot the che thuong

9


mai da phuong mdi tiep tuc GATT va thay the cho GATT, do la to churc

Thuong mai the gidi (World Trade Organization - WTO) vao ngay
01/01/1995.
WTO la to churc quoc te ldn nhat dSu tien trong viec thiet lap cac thoa

thuan va cam ket chung tren quy mo toan cau trong linh vuc thuong mai va

phat trien kinh te noi chung. Vdi tu each la to chirc thuong mai cua tat ca cac
nude tren the gidi, WTO thuc hien muc tieu da duqc neu trong ldi noi dau cua
GATT la nang cao mure song cua nhan dan cac nude thanh vien, dam bao viec

lam va thuc day tang trudng kinh te, thuong mai, su dung cd hieu qua nhat cac

nguon luc cua the gidi.
WTO cd tru so tai Geneva va tong thu ky dau tien la ong R.Ruggiero,
ngudi Italia. Ngay 31/12/1994, cac nude va khu vuc tham gia GATT trudc day

sau khi dong loat tiep nhan ban Hiep dinh dam phan Uruguay da trd thanh cac
ben dau tien tham gia ky ket dieu udc cua WTO. To churc thuong mai the gidi

ra ddi danh dau su ra ddi cua mot the che thuong mai da phuong mdi, til do
thuong mai quoc te da budc vao mot thdi dai mdi - thdi dai cua WTO.

1.1.2.1. Muc tieu cua WTO
WTO hoat dong dua tren 3 muc tieu co ban sau:

a. Thuc day tang trudng thuong mai hang hoa va dich vu tren the gidi,

phuc vu cho su phat trien on dinh, ben vung va bao ve mdi trudng.
b. Thuc day su phat trien cac the che thi trudng, giai quyet cac bat dong
va tranh chap thuong mai giua cac nude thanh vien trong khuon kho cua he
thong thuong mai da phuong, phu hop vdi cac nguyen tSc co ban cua Cong

phap quoc te; dam bao cho cac nude dang phat trien va dac biet la cac nude

kem phat trien nhat duqc thu hudng nhung lqi fch thuc su tir su tang trudng
cua thuong mai quoc te, phu hop vdi nhu cau phat trien kinh te cua cac nude

nay va khuyen khfch cac nude nay ngay cang hoi nhap sau rong hon vao nen
kinh te the gidi.
c. Nang cao mure song, tao cong an, viec lam cho ngudi dan cac nude

thanh vien, bao dam quyen va tieu chuSn lao dong toi thieu duqc ton trong.

10


1.1.2.2. Chitc nang cua WTO
To chiic thuong mai the gicri co 5 chiic nang co ban:

• Thong nhat viec quan ly thuc hien cac hiep dinh va thoa thuan
thuong mai da phuong va nhieu ben: giam sat, tao thuan lpi, ke ca

trp giiip ky thuat cho cac nude thanh vien thuc hien cac nghia vu

thuong mai quoc te cua ho.
• La khuon kho the che de tien hanh cac vong dam phan thuong mai

da phuong trong khuon kho WTO, theo quyet dinh cua Hoi nghi Bp
trudng WTO.

• La co che giai quyet tranh chap giua cac nude thanh vien lien quan

den viec thuc hien va giai thich Hiep dinh WTO va cac hiep dinh

thuong mai da phuong va nhidu ben.
• La co che kiem diem chinh sach thuong mai ciia cac nude thanh

vien, bao dam thuc hien muc tieu thuc day tu do hoa thuong mai va
tuan thu cac quy dinh ciia WTO, Hiep dinh thanh lap WTO da quy

dinh mot co che ra soat chinh sach thuong mai ap dung chung doi

vdi tat ca cac nude thanh vien.
• Thuc hien hop tac vdi cac to churc kinh te quoc te khac nhu Quy tidn
te Quoc te va Ngan hang The gidi trong viec hoach dinh nhung

chinh sach va du bao ve nhung xu hudng phat trien tuong lai cua

kinh te toan cdu.
1.1.2.3. Cac nguyen tac chung cua WTO
Ve phuong dien phap ly, dinh udc cuoi cung cua vong dam phan

Uruguay ky ngay 15/4/1999 tai Marrakesh la mot van kien phap ly cd pham vi
dieu chinh rong ldn nhat va cd tinh chat ky thuat phap ly phtfc tap nhat trong
lich su ngoai giao va luat phap quoc te. Ve dung lupng, cac hiep dinh dupe ky

tai Marrakesh va cac phu luc kern theo bao gom 50.000 trang, trong do rieng
500 trang quy dinh ve cac nguyen tdc va nghia vu phap ly chung cua cac nude
thanh vien nhu sau:

- Hiep dinh thanh lap To chiic Thuong mai The gidi
11


- 20 hiep dinh da phuong ve thuong mai hang hoa
- 4 hiep dinh da phuong ve thuong mai dich vu, sd huu tri tue, giai

quyet tranh chap va ra soat chinh sach thuong mai.

- 4 hiep dinh nhieu ben ve Hang khong dan dung va mua sam cua Chinh

phu, san pham sua va san pham thit bo.
- 23 tuyen bo va quyet dinh lien quan den mot so van de chua dat duoc
thoa thuan trong vong dam phan Uraguay.
To churc thuong mai the gidi duoc xay dung tren 4 nguyen tac phap ly

nen tang la: toi hue quoc, dai ngo quoc gia, md cua thi trudng va canh tranh

cong bang.
♦ Nguyen tac toi hue quoc (MFN)

Toi hue quoc, viet tat theo tieng Anh la MFN (Most Favoured Nation),

la nguyen tac phap ly quan trong cua WTO. Tam quan trong dac biet la MFN
duoc the hien ngay tai Dieu I cua Hiep dinh GATT. Nguyen tac MFN duoc

hieu la neu mot nudc danh cho mot nudc thanh vien mot su doi xu uu dai nao
do thi nudc nay cung se phai danh su uu dai do cho tat ca cac nudc thanh vien

khac. Thong thudng nguyen tac MFN duoc quy dinh trong cac Hiep dinh

thuong mai song phuong. Khi nguyen tac MFN duoc ap dung da phuong do'i
vdi tat ca cac nudc thanh vien WTO thi cung dong nghia vdi nguyen tac binh
dang va khong phan biet do'i xu vi tat ca cac nudc se danh cho nhau su "doi xu
uu dai nha't".

Mac du duoc coi la "hon da tang" trong he tho'ng thuong mai da

phuong. Hiep dinh GATT 1947 va WTO van quy dinh mot so' ngoai le va
mi6n trir quan trong doi vdi nguyen tac MFN, nhu la danh cho cac nudc kem

phat trien va dang phat trien su dai ngo dac biet va co phan biet, trong do co
He thong uu dai pho cap.
♦ Nguyen tac dai ngo quoc gia
Nguyen tac dai ngo quoc gia (National Trealment - NT), quy dinh tai

Dieu III hiep dinh GATT, dieu 17 GATS va dieu 3 TRIPS. Nguyen tac NT

duoc hieu la hang hoa nhap khau, dich vu va quyen so huu tri tue nudc ngoai

12


phai duqc doi xu khong kem thuan lqi hon so vdi hang hoa cung loai trong

nudc. Trong khuon kho WTO, nguyen tSc NT chi ap dung doi vdi hang hoa,
dich vu, cac quyen sd huu tri tue, chua ap dung do'i vdi ca nhan va phap nhan.

Pham vi ap dung cua nguyen tSc NT doi vdi hang hoa, dich vu va sd huu tri

tue, viec ap dung nguyen tSc NT la mot nghia vu chung, co nghia la hang hoa
va quyen sd huu tri.
♦ Nguyen tac md cua thi trudng

Nguyen tSc md cua thi trudng thuc chat la md cua thi trudng cho hang
hoa, dich vu va dau tu nudc ngoai. Trong mot he thong thuong mai da phuong,

khi tat ca cac ben tham gia deu chap nhan md cua thi trudng cua minh thi dieu
do dong nghia vdi viec tao ra mot he thong thuong mai toan cau md cua.

Ve mat chinh tri, "md cua thi trudng" the hien nguyen tSc tu do hoa

thuong mai cua WTO. ve mat phap ly, "md cua thi trudng" the hien nghia vu
co tinh chat rang buoc thuc hien cac cam ket ve md cua thi trudng ma nudc

nay chap nhan khi dam phan gia nhap WTO.

♦ Nguyen tac canh tranh cong bdng
Canh tranh cong bang (fair competition) the hien nguyen tSc "tu do

canh tranh trong nhung dieu kien binh dang nhu nhau" va duqc cong nhan
trong an le cua Uruguay kien 15 nudc phat trien (1962) ve viec ap dung cac

mufc thue' nhap khau khac nhau do'i vdi cung mot luqng hang nhap khau. Do
tinh chat nghiem trong cua vu kien. Dai hoi dong GATT da phai thanh lap mot

nhom cong tac (Working Group) de xem xet vu nay. Nhom cong tac da cho
ket luan rang, viec ap dat cac muc thue khac nhau nay da lam dao lon nhung

"dieu kien canh tranh cong bang" ma Uruguay co quyen "mong dqi" th phia

nhung nudc phat trien va da gay thiet hai lqi ich thuong mai cua Uruguay. Th
nay cac nudc phat trien co the bi kien ngay ca ve mat phap ly khong vi pham

cac dieu khoan nao trong hiep dinh GATT neu cac nudc nay co nhung hanh vi
trai vdi "nguyen tac canh tranh cong bang".
1.12.4. Sosanh WTO v& GAT

13


Vdi tu each la mot to chiic ra ddi sau, WTO da khac phuc dupe nhieu
han che cua GATT trudc day nhu:

Thit nhat, WTO la mot to chiic hoan chinh, co co cau to chiic chat che,
co tru sd chinh va co tu each phap nhan. To chiic nay co dieu le han hoi chii

khong phai chi mang tinh chat cong dong nhu GATT, cac thanh vien cua no
co kha nang phap dinh tat yeu khi WTO thuc hien chiic nang cua minh.
Thit hai, WTO khong chi co so nude tham gia nhieu hon ma pham vi

hoat dong rong hon GATT. GATT chu yeu chi dieu tiet thuong mai hang hoa

huu hinh con su ra ddi cua WTO giup tao ra co che phap ly dieu chinh thuong
mai the gidi trong cac linh vuc mdi la dich vu, dau tu va so huu tri tue, dong
thdi dua vao khuon kho thuong mai da phuong hai linh vuc la det may va hang

nong san.
Thit ba, WTO cd chiic nang giai quyet tranh chap hieu luc hon GATT.
WTO lap ra mot quy trinh kha chi tiet ve thii tuc va thdi gian bieu cho mot

qua trinh giai quyet tranh cha'p va vi the he thong giai quyet tranh chap cua
WTO nhanh hon, tu dong hon, it bi tac nghen hon so vdi he thong cu cua

GATT.

Noi chung, so vdi GATT, WTO ldn manh hon ca ve lupng va chat.

Pham vi hoat dong cua WTO bao trum len hau het cac linh vuc cua ddi song
xa hoi. Co che ra quyet dinh cung nhu co che giai quyet tranh chap da dupe bo
sung cho phu hop vdi tinh hinh mdi. Cho du cd su khac biet nhu the, WTO vln
theo dudng loi ton chi cua GATT hudng tdi loai bo nhung han che trong thuong

mai, cung tuong tu nhu IMF nham han che nhung thiet hai trong giao dich ve tai

chinh, lam giam sut tinh canh tranh. Su ra ddi cua WTO vao ngay 1/1/1995, la

budc dao dau cho trien vong nhat the hoa ve thuong mai d tarn toan the gidi
trong tuong lai.

1.2. Sir can thiet phai gia nhap WTO cua cac nude dang phat trien
va trudng hpp cua Trung Quoc

1.2.1. Tinh tat yeu phai hoi nhap kinh te quoc te

14


Trong nhung nam vita qua, xu hudng khu vuc hoa, toan cau hoa di£n ra

ngay cang manh me, vcfi ket qua la su ra dbi va phat trien cua hang loat cac to
churc khu vuc va toan cau nhu EU, ASEAN, APEC, NAFTA, WTO... Nhung

to churc nay khac nhau ve quy mo, nguyen tdc va phuong thuc hoat dong

nhung lai giong nhau d muc tieu la tang cubng nang luc va hieu qua hoat dong

thuong mai cua mbi nudc thanh vien cung nhu cung co sure manh thuong mai
toan cau. Dac biet, su ra ddi cua to chtrc thuong mai the gidi WTO da va dang

cd anh hudng manh me doi vdi su phat trien cua thuong mai the gidi cung nhu
cua mdi nudc thanh vien. WTO hien chiem tdi 97 phan tram thuong mai cua

toan the gidi.

Nhu vay, xet ve anh hudng cd the coi WTO nhu la mot "Lien hiep quoc
trong linh vuc kinh te thuong mai". Cac nguyen tac co ban cua WTO, nhu

nguyen tSc tdi hue quoc, Ddi xu quoc gia da duoc ap dung d hau het cac nudc
tren the gidi, ke ca nhung nudc chua phai la thanh vien cua WTO. Nhibu nudc

san sang nhan nhuong dieu chinh hang loat cac chinh sach va kien tri dam
phan trong mot thbi gian dai de trd thanh thanh vien chinh thuc cua to churc
nay. Viec ngay cang cd nhieu quoc gia muon gia nhap WTO da cho thay tam

quan trong cua to churc nay.
Them vao do, hoi nhap kinh te quoc te dang la mot xu hudng hien nay
va khong cd mot quoc gia nao muon d ngoai cube. Toan cau hoa kinh te da

tao ra nhung quan he gSn bo, su tuy thuoc Lin nhau va nhung tac dong qua lai

giua cac nen kinh te. Qua trinh tu do hoa thuong mai, dich vu, dau tu da tao ra

nhung loi the mdi thuc day luc luong san xuat phat trien, day manh giao luu
kinh te dong thbi gop phan khai thac loi the so sanh cua cac nudc tham gia

vao nen kinh te the gidi. Hau nhu khong cd mot quoc gia nao dung ngoai vong

xoay cua su hoi nhap neu khong muon tu co lap va roi vao nguy co tut hau.
Viec tham gia qua trinh hoi nhap cang chu dong thi cang cd hieu qua va tranh

duoc nhieu rui ro. Cd the nhan thay tinh tat yeu khach quan cua xu hudng hoi
nhap kinh te quoc te noi chung va gia nhap WTO d mot so khia canh sau:

15


Thft nhat, tren toan the gidi va trong mdi quoc gia deu da co san den

mot muc nao do cac dieu kien vat chat - ky thuat nhu tiem luc kinh te ky

thuat, suc manh quan su chinh tri, nen tang van hoa - xa hoi. Khi cac tiem luc

nay phat trien manh me se dat den mot diem ma tai do ban than cac tiem luc
nay doi hoi mot moi trudng rong ldn hon de phat trien. Khi do, co nguon luc
se di chuyen th qudc gia nay sang cac quoc gia khac va nguqc lai. Day chinh

la nhung dieu kien co ban de cac quoc gia tien hanh kinh te quoc te.

ThU hai, nhin nhan mot cach khach quan, toan bo qua trinh toan cau

hoa la mot tat yeu vi lqi ich thu duqc th qua trinh tren doi vdi quo'c gia la xu
hudng chu dao. Neu quoc gia nao khong theo xu hudng do thi chac chan se

phai chiu ton that phat trien to ldn hon nhieu; la tu chan con dudng tien len
cua minh trong thdi dai ngay nay. Van de dat ra d day khong con la can nhac

xem nen tham gia vao qua trinh hoi nhap hay khong ma la hoi nhap nhu the

nao, theo lo trinh nao de lqi ich thu duqc th do la ldn nhat, hieu qua cao nhat va
rui ro la nho nhat.

1.2.2. Nhitng led ich mH WTO dem lai
Ben canh nhung tat yeu khach quan ma mdi quoc gia phai hoi nhap
kinh te quoc te, thi con mot ly do khac nua cung thuc day cac nudc muon gia

nhap WTO, do chinh la nhung lqi ich to ldn ma to chuc nay dem lai cho cac

nudc thanh vien. Co the neu ra mot so lqi ich chu yeu ma cac nudc thanh vien
se nhan duqc khi gia nhap WTO nhu:
a. Khi gia nhap WTO, cac quoc gia th anh vu^nse khong biphan biet

doi xu trong thuong mai quoc te. Theo nguyen tac cua WTO, mot nudc thanh

vien cua to chuc nay se mac nhidn duqc hudng uu dai toi hue quoc va nhung
dai ngo quoc gia khac, nhd do se tang kha nang canh tranh cua hang hoa xuat
khau, dong thdi gop phan xoa bo nhhng ly do de cac cudng quoc thuong mai

ap dung cac bien phap phan biet do'i xu trong viec an dinh cac bien phap

chong ban pha gia va bien phap tu ve. Tuy nhien, tren thuc te khi da vao
WTO, de khong bi phan biet do'i xu cac nudc phai thudng xuyen tiep can

nguyen tac nay trong tien trinh dam phan, tinh den su da dang cua cac quan he

16

kinh te - thuong mai cua minh vdi tilng nude va phai tuan theo nguyen tdc co

di co lai.
Ddi vdi Trung Quoc, sau khi gia nhap WTO, Trung Quoc duoc huong

quy che toi hue quoc on dinh da phuong. Vdi tu each la cac quoc gia dang phat

trien, Trung Quoc se danh duoc nhung che do uu dai thong thudng do WTO
quy dinh, ttre la nhung dai ngo ddi vdi Trung Quoc; dong thdi thue quan va muc
bao ho nhung nganh ngh6 con yeu cua Trung Quoc se duoc WTO cho phep cao

hon cac nude phat trien.

b. Gia nhap WTO, he thong luat phap trong nude se dupe cung cd dong
thdi cac tranh chap thuong mai dupe giai quyet theo mot khung phap luat

soat thuong mai toan cau. Cac Hiep dinh cua WTO khong ngirng nang cao
tinh trong sang minh bach cua chinh sach thuong mai va tap quan thuong mai

quoc te. Do do, neu tro thanh thanh vien, nhat la Trung Quoc va nude cd nen

kinh te chuyen doi, se cd dieu kien xay dung va tang cudng cac chinh sach va
the che dieu hanh, quan ly n6n kinh te cua minh phu hop vdi luat phap va
thong le quoc te nham tang cudng su on dinh trong moi trudng kinh doanh,

nang cao hieu qua va nang suat lao dong cua toan bo nen kinh te. Nhung viec

cac nude phai sua doi he thong phap luat trong nude de phu hop vdi quy dinh
cua WTO cung dong thdi anh huong den mot so linh vuc, gay nhung kho khan

nhat dinh. Dieu dang luu y la phai lam sao tan dung tot nhung lpi the cua viec

tham gia to churc nay va giam thieu nhung kho khan.
Ddi vdi Trung Quoc, ho cd the lpi dung co che giai quyet tranh chap
thuong mai cua WTO de cung cd he thong luat phap trong nude cung nhu giai

quyet cac mau thuan thuong mai mot each cong bang va hop ly hon, th do cd
the tranh dupe mot van de gap phai khi tranh chap thuong mai don phuong
xay ra de dam bao quyen lpi chinh dang cua Trung Quoc.

Gia nhap WTO se nang cao vi the quoc te va tao the dung vung chac

hon trong quan he quoc te. Thuc te cho thay WTO la mot di£n dan thuong
lupng nham tao thuan lpi cho thuong mai phat trien, ngoai nhung cam ket da

17


dirqfc thoa thuan, cac thanh vien se tiep tuc thao luan va thuong luqng cac hiep

dinh mdi ve thuong mai va dau tu. Do do, la thanh vien se co dieu kien tham gia

vao qua trinh quan ly nen kinh te thong qua viec tham du cac vong dam phan de
thu nhap thong tin, chieu hudng thuong mai quoc te, bao ve quan diem cua
nudc minh ve nhung van de mdi.

Do'i vdi Trung Quo'c, gia nhap WTO se tang cudng rat nhieu quyen phat

ngon va quyen hanh dong cua Trung Quo'c tren the gidi, nhat la trong nhung

cong viec kinh te quo'c te. Ben canh nhung lqi fch tren, thi vdi tu each la cac
quo'c gia dang phat trien va cd nen kinh te namg dong, gia nhap WTO con

dem lai cho nudc nay mot so lqi fch rieng khac nhu:

- Gia nhap WTO se tao nen moi trudng kinh te quo'c te to't cho viec

Trung Quoc cai each md cua va xay dung hien dai hoa dat nudc, tao co hoi
thuc day nhanh viec thiet lap the che kinh te thi trudng xa hoi chu nghia. Xay

dung nen kinh te thi trudng xa hoi chu nghia la mot muc tieu quan trong cua

Trung Quo'c trong viec tien hanh cai each the che kinh te, nhung trong qua
trinh thuc hien muc tieu nay, viec dinh ra mot quy tftc phu hop vdi su van hanh

kinh te thi trudng hien dai gSn lien vdi thong le quo'c te la dieu phu hop vdi
nhu cau phat trien kinh te Trung Quo'c. Sau khi Trung Quo'c gia nhap WTO,
duong nhien phai lam viec theo quy tdc quo'c te, tuan thu cac hiep dinh thuong
mai da phuong, day nhanh to'c do quo'c te hoa nen kinh te. Trong kinh te do'i

ngoai, Trung Quo'c cd the binh dang vdi cac nudc thanh vien khac, thay doi
tinh trang ky thi, dong thdi tang cudng sue hap din cua thi trudng Trung Quo'c

vdi dau tu nudc ngoai va hang hoa nudc ngoai, th do day nhanh viec nang cao
to' cha't tong the cua nen kinh te quo'c dan Trung Quo'c.

- Md rong thi phan quo'c te cho cac san pham cua Trung Quo'c, dac biet
la do'i vdi san pham hang det may. Cong vdi thu nhap kinh te cua cac nganh

khac, hang nam Trung Quo'c cd the thu duoc them 116 ty USD, tuong duong

1% tang trudng GDP cua quo'c gia nay.

- Gia nhap WTO cd lqi cho dieu chinh ket cau nganh nghe Trung Quo'c,

tang cudng nang luc canh tranh, tham gia toan cau hoa kinh te. Doanh nghiep

18