Nguyên lý cơ bản chủ nghĩa Mac Lenin - chương III chủ nghĩa duy vật lịch sử

CHƯƠNG III
CHỦ NGHĨA DUY VẬT
LỊCH SỬ

NỘI DUNG
1. VAI TRÒ C A S N XU T V T CH T VÀ QUY LU T Ủ Ả Ấ Ậ Ấ Ậ
QUAN H S N XU T PHÙ H P V I TRÌNH PHÁT Ệ Ả Ấ Ợ Ớ ĐỘ
TRI N C A L C L NG S N XU TỂ Ủ Ự ƯỢ Ả Ấ
2. BI N CH NG C A C S H T NG VÀ KI N TRÚC Ệ Ứ Ủ Ơ Ở Ạ Ầ Ế
TH NG T NGƯỢ Ầ
3. T N T I XÃ H I QUY T NH Ý TH C XÃ H I VÀ Ồ Ạ Ộ Ế ĐỊ Ứ Ộ
TÍNH C L P T NG I C A Ý TH C XÃ H IĐỘ Ậ ƯƠ ĐỐ Ủ Ứ Ộ
4. HÌNH THÁI KINH T - XÃ H I Ế Ộ
5. VAI TRÒ C A U TRANH GIAI C P VÀ CÁCH Ủ ĐẤ Ấ
M NG XÃ H I I V I S V N NG, PHÁT Ạ Ộ ĐỐ Ớ Ự Ậ ĐỘ
TRI N C A XÃ H I CÓ I KHÁNG GIAI C P Ể Ủ Ộ ĐỐ Ấ

I.VAI TRỊ CỦA SẢN XUẤT VẬT CHẤT VÀ QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ
HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT
Hoạt
động kinh
t ế
Hoạt động
chính trị
Hoạt động
v n ă hóa,
nghệ thuật
Hoạt động
tôn giáo …
Sự tồn tại và phát triển xã hội

Sản xuất ra của cải
vật chất
Lao động sản xuất
•
1. Vai trò của sản xuất của cải vật chất

Các yếu tố cơ bản
của quá trình lao
động sản xuất
Sức lao động Đối tượng lao động Tư liệu lao động

Phân biệt lao động và sức lao động

Lao
động
Hoạt động có mục đích, có ý
thức c a con ng i ủ ườ tác động
vào giới tự nhiên tạo ra sản
phẩm phục vụ nhu cầu
Sức lao động
Tổng hợp tồn bộ thể lực và trí lực có
trong cơ thể của người đang sống

Đối tượng
lao động
Là những vật có trong
tự nhiên mà lao động
tác động vào nhằm biến
đổi theo mục đích

Tư liệu
lao động
Là vật làm yếu tố truyền dẫn
sự tác động của lao động
đến đối tượng lao động

Các yếu tố cơ bản của quá trình lao động sản xuất.
Đối tượng lao động
Tư liệu sản xuất
Tư liệu lao động
+
Quá trình lao động sản xuất
sức lao động

* Vai trò của các yếu tố trong quá trình lao
động sản xuất.
SỨC
LAO
ĐỘNG
TƯ LIỆU
SẢN
XUẤT
+
Lao động sản xuất
Sức lao động là chủ thể, là
yếu tố quyết đònh
Tư liệu sản xuất là khách
thể, là điều kiện cần thiết

2. QUY LU T QUAN H S N XU T PHÙ H P V I Ậ Ệ Ả Ấ Ợ Ớ
TRÌNH PHÁT TRI N C A L C L NG ĐỘ Ể Ủ Ự ƯỢ
S N XU TẢ Ấ
Quan hệ sản
xuất
Con
người
Tự
nhiên
Lực lượng
sản xuất
CON NGƯỜI
2 MẶT SẢN XUẤT

a. Lực lượng sản xuất
Lực
lượng
sản xuất
Người lao động
Tư liệu sản xuất
Khoa học công nghệ
*Trình độ của lực
lượng sản xuất thể
hiện ở: trình độ
của người lao
động và khoa học
công nghệ
* Lực lượng sản xuất là toàn bộ năng lực sản xuất của
một xã hội nhất đònh, ở vào thời kỳ nhất đònh.

b. Quan hệ sản xuất
CON NGƯỜI CON NGƯỜI
Quan hệ
sản xuất
Sản xuất Phân phối Trao đổi Tiêu dùng

Nội dung của quan hệ sản xuất
Quan
hệ sản
xuất
Quan hệ phân phối
Quan hệ tổ chức
Quan hệ sở hữu

L c ự
löôïng
s n ả
xuaát
Quan
heä
s nả
xuaát
PTSX

Muốn sinh tồn, con ng ời phải tiến hành sản xuất vật chất tuy nhiên có
sự khác nhau rất lớn về cách thức hái l ợm và đánh bắt thời ở thời
nguyên thủy và ph ơng thức công nghiệp ở thời hiện đại

+ Mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng
sản xuất và quan hệ sản xuất

Lực lượng sản xuất quyết đònh quan hệ sản xuất
Quy luật quan hệ sản xuất phù
hợp với trình độ phát triển của lực
lượng sản xuất
Lực
lượng
sản
xuất
Quan
hệ sản
xuất
Quan hệ sản xuất tác động trở lại lực lượng sản
xuất

+ Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất.
Lòch sử loài người trải qua các phương thức sản xuất
Công xã
nguyên thuỷ
Chiếm hữu
nô lệ
Phong
kiến
Tư bản chủ
nghóa
Cộng sản
chủ nghóa
Cách mạng
xã hội
G/cấp
bò trò

G/cấp
thống
trò
Lực
lượng
sản xuất
Quan
hệ
sản xuất
Mâu thuẫn
* Suy đến cùng lòch sử phát tnển
của xã hội loài người trải qua
các phương thức sản xuất nối
tiếp nhau là do tác động của quy
luật quan hệ sản xuất phù hợp
với trình độ phát triển của lực
lương sản xuất.


CSHT trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN là nhiều thành phần
kinh tế với nhiều hình thức tổ chức kinh tế khác nhau, trong đó
kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
Ng©n hµng Vietcombank
C«ng ty vËn t¶i
viÔn d ¬ng Vinashin
C«ng ty thÐp liªn
doanh Nippovina
(VN – NhËt)

hệ thống thiết chế chính trị-xã hội VN hi n nay, bao gồm đảng Cộng

sản VN, Nhà n ớc CHXHCNVN cùng các tổ chức xã hội khác, trong một
cơ cấu thống nhất d ới sự lãnh đạo của đảng CSVN.
c xỏc lp trờn nn tng CSHT
H t tng ca VN hin nay: CN Mỏc
Lờnin & T tng H Chớ Minh; truyn
thng dõn tc, trit lý ngi ụng

Ng©n hµng Vietcombank
C«ng ty thÐp liªn doanh
Nippovina (VN – NhËt)
-
Giai cấp nào giữ vai trò
thống trị về kinh tế sẽ giữ
vai trò thống trị về chính
trị, tư tưởng, triết lý
-
Cơ sở hạ tầng thay đổi
thì kiến trúc thượng tầng
cũng thay đổi theo

Ng©n hµng Vietcombank
C«ng ty thÐp liªn doanh
Nippovina (VN – NhËt)

TỰ ĐỌC & THẢO LUẬN
-
HTKT-XH?
-
TẠI SAO NÓI SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HTKT-XH LÀ MỘT
QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ, TỰ NHIÊN?

•
Dùng ch xã h i t ng giai o n l ch s nh t nh, để ỉ ộ ở ừ đ ạ ị ử ấ đị
v i m t ki u QHSX c tr ng cho xã h i ó phù h p v i ớ ộ ể đặ ư ộ đ ợ ớ
m t trình nh t nh c a LLSX và v i m t ki n trúc ộ độ ấ đị ủ ớ ộ ế
th ng t ng t ng ng c xây d ng trên nh ng QHSX ượ ầ ươ ứ đượ ự ữ
y. ấ