Hoàn thiện cơ chê cho vay dôì với học sinh sinh viên tại ngân hàng chính sách xã hội việt nam (qua khảo sát thực tiễn tại chi nhánh ngân hàng chính sách xã hội tỉnh

u.......... —.. . ..... -....................

■

1

—

TRUONG DA
I HO
C KINH TE QUOC DAN
■
■
............. 202C>OC3C3.............

LEQUANGTRUNG
DAI HOC K.T.Q.D
TT THONG TIN THUVIEN

PHONG LLANAN -THIEL
HOAN THIEN Off CHE CHO VAY 001 VOT HOC SINH

SINH VIEN TAI NGAN HANG CHINH SACH XA HOI VIET NAM
(QUA KHAO SAT THUC TIEN TAI CHI NHANH NGAN HANG

CHINH SACH XA HOI TINH NGHE AN)

Chuyen nganh: Kinh te chinh tri

LUAN
VAN THAC

SY KINH TE
•
•
NGl'l'll HUONG DAN KHOA HOC:
TS. MAI LAN HUONG

•■"HIS

1

.

HA NOI - 3014

[f


L()I CAM DOAN

Toi xin cam doan ban luan van la cong trinh nghien cuu khoa hoc, doc
lap cua toi. Cac so lieu, ket qua neu trong luan van la trung thnc va co nguon

goc ro rang.

TAC GIA LUAN VAN

Le Quang Trung


CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM

Doc lap - Ta do - Hanh phuc
------------ o0o-------------

NHAN XET LUAN VAN THAC SY KINH TE

Hoc vien cao hoc: Le Quang Trung

De tai: Hoan thien cff che cho vay doi voi hoc sinh, sinh vien tai Ngan
hang Chinh sach xa hoi Viet Nam (Qua khao sat thuc te tai chi nhanh
Ngan hang Chinh sach xa hoi tinh Nghe An)

Chuyen nganh: Kinh te - Chinh tri

Ngudi huong dan khoa hoc: TS. Mai Lan Huong
Ngudi phan bien: PGS.TS. Dang Van Thang

Trudng Dai hoc Kinh te Quoc dan

Doc toan bo ban chinh thufc luan van thac sy cua hoc vien vci tu cach la

phan bien cua Hoi dong cham luan van, toi co nhung nhan xet sau day.
1. Ve su can t hiet haa ly dd t ac gia 1 ua chon de tai.
Mot trong nhung khau dot pha de hoan thanh muc tieu chien luoc phat
trien kinh te - xa hoi den nam 2020 la: phat trien nhanh nguon nhan luc, nhat

la nguon nhan luc chat luong cao, tap trung vao viec doi mci can ban toan
dien nen giao duc quoc dan.
Trien khai thuc hien nhung chu truong tren, Chinh phu da ban hanh

hang loat cac co che, chinh sach nang cao chat luong giao duc, dao tao, doi
mci mo hinh day va hoc, lay ngudi hoc lam trung tam va cac chinh sach

khuyen khich dong vien doi ngu cac thdy, co giao, hd tro giup do HSSV ngheo
d cac vung nong thon, mien nui, vung sau vung xa kinh te con nhieu kho

khan.

1


NHCSXH hoat dong khong vi muc dfch kinh doanh loi nhuan ma nham

thuc hien cac muc tieu xa hoi xoa doi giam ngheo, phat trien kinh te - xa hoi d
nhung vung kinh te cdn nhieu kho khan dac biet la cac su nghiep xa hoi nhu: y

te, giao duc, van hoa v.v... va dao tao nguon nhan luc lam viec ngay tai dia
phuong.

Chinh sach tin dung uu dai la chinh sach kinh te ldn cua Nha nudc duoc

NHCSXH to chuc thuc hien, trong do co cho vay doi vdi HSSV cua ho ngheo.
Thuc hien chuong trinh cho vay doi vdi HSSV cua NHCSXH trong nam

qua da dat duoc ket qua quan trong ve dao tao nguon nhan luc tang them ve so

luong va chat luong cung duoc nang cao, tao viec lam cho ngudi lao dong,
hoan tra von cho ngan hang. Tuy nhien tin dung cho vay doi vdi HSSV hien
con ton tai nhung bat cap, nhung mat chua hop ly ve thu tuc, quy trinh cho

vay, chong cheo rudm ra nhung lai nhieu so ho dSn den tinh trang lam dung,

cho vay khong dung doi tuong, nhieu HSSV sau tot nghiep khong tim duoc
viec lam, hoac khong muon ve dia phuong lam viec, kha nang hoan tra von
dung ky han kho khan v.v.... Nhin chung hieu qua cho vay doi vdi HSSV cua
NHCSXH chua cao.

De gop phan khac phuc han che, thao go nhung kho khan tren nham

nang cao hieu qua tin dung uu dai cho HSSV can thiet phai hoan thien co che
cho vay doi vdi HSSV, tai NHCSXH Viet Nam (Qua khao sat thuc te tai chi
nhanh NHCSXH tinh Nghe An) lam luan van thac sy kinh te la co y nghia ly
luan va thuc tien sau sac.

De tai nghien cun phu hop vdi chuyen nganh kinh te - chinh tri va

khong trung lap vdi cac cong trinh da cong bo'.

2. Ket cau via phuong phap nghien ciru cua luan van
- Ket cau cua luan van: Ngoai phdn mo ddu, ket luan va danh muc bang,

bieu, so do, tai lieu tham khao, luan van duoc bo' cuc thanh 3 chuong va 10
muc, phan anh su phat trien cua de tai nhat quan, hop vdi logic th trim tuong
den cu the do la cai cu the trong tu duy, tuc la th co sd ly luan, co so thuc tien

2


de chi dao din dlt cac hoat dong thuc tidn bang dinh hudng va pg hoan thien
co che cho vay doi vdi HSSV.

- Luan van van dung tong hop cac phuong phap nghien ciru kinh te:

phuong phap tong hop, phan tich, phuong phap phan tfch dinh tinh ket hop vdi
dinh luong, phuong phap thong ke so sanh. Phuong phap nghien cuu phu hop

vdi doi tupng nghien cuu va do do nhung danh gia nhan xet va ket luan rut ra
la tin cay.
- Hinh there trinh bay luan van dep, phu hop vdi quy dinh chung cua ban
luan van thac sy, hanh van dien dat de hieu, mach lac.

3. Nhung dong gop cua luan van (nhan xet theo tirng chuong)
Chuong 1. Nhung van de ly luan va thuc tien ve co che cho vay doi vdi
HSSV tai NHCSXH.

- Luan van da khai quat nhung van de ly luan ve cho vay doi vdi HSSV

tai NHCSXH nhu: quan niem cho vay doi vdi HSSV lam rd doi tupng cho vay,
phuong thuc cho vay va dac biet tac gia phan tich kha sau nhung dac diem co

ban cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH.
- Tren co so nhung van de ly luan chung ve cho vay doi vdi HSSV, luln
van tap trung phan tich kha sau sic va toan dien quan niem, cac bo phan cau

thanh, nhung nhan to' anh hudng den co che cho vay do'i vdi HSSV. Day la noi

dung trong tam cua de tai tao tien de ly luan de khao sat thuc trang va de xuat

cac giai phap hoan thien co che” cho vay doi vdi HSSV cua NHCSXH. Tir each
tiep c&n he thong cau true, tac gia da phan tich lam sang to cac bo phan cau

thanh cua co che' cho vay doi vdi HSSV gom: luat phap, chinh sach va cac quy

dinh ve cho vay doi vdi HSSV; Quy trinh cho vay, bo may to chuc thuc hien

va kiem tra, giam sat viec thuc hien cho vay do'i vdi HSSV cua NHCSXH dong
thdi tac gia phan tich lam rd cac nhan to' anh hudng den co che' cho vay do'i vdi

HSSV cua NHCSXH.

- Tac gia nghien chu kinh nghiem thuc tien cua mot so' quo'c gia cd
nhung net tuong dong vdi Viet Nam nhu Trung Quoc, Thai Lan ve cho vay

3


doi vdi HSSV. Qua do rut ra duoc 4 bai hoc kinh nghiem quy bao ve hoan
thien co che cho vay doi vdi HSSV cua NHCSXH Viet Nam.

Chuong 2. Luan van phan tich thuc trang co che cho vay doi vdi HSSV
tai chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An.

- Trudc het luan van gidi thieu khai quat ve NHCSXH tinh Nghe An
nhu: qua trinh hinh thanh, phat trien, co cau to chuc va dac biet nhan manh
den chuc nang nhiem vu cua NHCSXH chi nhanh tinh Nghe An. Mat khac tac

gia da tong hop tinh hinh cho vay doi vdi HSSV tai chi nhanh ve to'c do tang
trudng tin dung, so HSSV duoc vay von tai ngan hang la can thiet.

- Luan van tap trung khao sat thuc trang van dung co che cho vay doi

vdi HSSV tai chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An can cu vao nhung bo phan
ch'u thanh co che cho vay. Bang cac tu lieu, so lieu, bang bieu, so do de mo ta,

chung minh thuc trang thuc hien co che cho vay do'i vdi HSSV cua NHCSXH
chi nhanh Nghe An.
- Tren co sd phan tich kha sau sac va toan dien cac mat thuc trang thuc

hien co che cho vay doi vdi HSSV, tac gia da co nhung nhan xet danh gia ve
thanh tuu, ket qua dat duoc va ca mat ton tai han che cua co che' cho vay do'i

vdi HSSV. Trong do tac gia phan tich kha sau 3 nguyen nhan dan den nhung
ton tai han che do mot cach thuyet phuc.
Chuong 3. Ve phuong hudng va giai phap hoan thien co che' cho vay do'i

vdi HSSV tai NHCSXH.
- De co can cu xac dinh phuong hudng va giai phap hoan thien co che'

cho vay do'i vdi HSSV, luan van da khai quat bo'i canh anh hudng den xoa doi

giam ngheo va dinh hudng chung phat trien cua NHCSXH giai doan 2011 -

2020 la can thie't. Tren co sd do tac gia de ra phuong hudng co ban hoan thien
co che' cho vay do'i vdi HSSV cua NHCSXH.

- Luan van da trinh bay 7 giai phap chu yeu la kha toan dien trong do co
giai phap vi mo va giai phap vi mo. Cac giai phap deu co tinh kha thi va co the

ap dung vao NHCSXH chi nhanh tinh Nghe An.

4


4. Mot so y kien trao doi voi tac gia luan van

- De tai nghien ciru se co gia tri khoa hoc hon, neu tac gia luan giai sat
hon ly do vi sao phai hoan thien co che cho vay doi vdi HSSV cua NHCSXH.

- Can phan tich sau hon thuc trang phoi hop girra NHCSXH vdi cac cap

chinh quygn, cac to chiic chinh tri xa hoi, to TK va VV vdi ho ngheo va
HSSV.

- Nen khai quat boi canh lien quan den co che cho vay doi vdi HSSV.
- Ghep giai phap 5 va 6 thanh mot giai phap.

5. Ket luan chung

- Mac du luan van con mot vai ton tai nhung khong lam giam gia tri
khoa hoc cua de tai. Khang dinh luan van la cong trinh nghien cun khoa hoc

doc lap, nghiem tuc. Cac so' lieu cap nhat va cd nguon trich dan ro rang.

- Luan van da hoan thanh nhiem vu, muc tieu de ra va hoi du yeu cau ve
noi dung va hinh th de cua mot luan van thac sy kinh te.

- Kinh de nghi Ong Hieu trudng trudng Dai hoc Kinh te Quoc dan xet

va ca'p bang thac sy kinh te cho tac gia luan van.

Ha Noi, ngay 24 thang 12 nam 2014

PGS.TS. Dang Van Thang

5


NHAN XET
LUAN VAN THAC SI KINH TE
'

A

r

De tai: Hoan thien co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan hang
chinh sach xa hoi Viet Nam (Qua khao sat thuc tien tai chi nhanh ngan hang
chinh sach xa hoi tinh Nghe An)
r

Chuyen nganh: Kinh te chinh tri
Tac gia: Le Quang Trung

Ma so: 60 31 01

1. Tinh cap thiet cua de tai luan van

Phat trien nguon nhan lire chat luong cao la mot trong nhung diem dot pha

trong phat trien kinh te - xa hoi ma Dang va Nha nude dac biet quan tarn. De thuc

hien chu truong do, phat trien giao due - dao tao, dac biet la giao due dai hoc co vi
tri het sue quan trong. Trong dieu kien co che thi truong, bo phan sinh vien ngheo
co the se khong du dieu kien hoc tap. Do vay, su ho tro tai chinh cua nha nude
thong qua ngan hang chinh sach xa hoi la het sue can thiet.
A

Trong nhung nam qua, Ngan hang chinh sach xa hoi Viet Nam da dat nhieu

thanh tich trong lmh vuc hoat dong nay. Tuy nhien, thuc te dang boc lo khong it
bat cap can sdm duoc khac phuc: xac dinh dung doi tuong cho vay; phuong thuc
cho vay; muc cho vay; viec thu hoi von... Do do, viec Tac gia chon de tai: “Hoan
thien ca che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa

hoi Viet Nam (Qua khao sat thuc tien tai chi nhanh ngan hang chinh sach xa
hoi tinh Nghe An)” cho luan van thac si cua minh la can thiet, co y nghia thuc

tien cap bach.
2. Co sd ly luan va thuc tien cua nhung van de nghien cuu trong luan van
De tai duoc nghien cuu dua tren co sd ly luan cua chu nghia Mac - Lenin,
•,

r

r

cac quan diem cua Dang Cong san Viet Nam va nhung kien thuc cua kinh te

chinh tri hien dai. Ddng thdi, luan van da xuat phat tir thuc trang cho vay doi vdi
hoc sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi tinh Nghe An de phan tich,
danh gia. Cac so lieu dang tin cay. Co sd ly luan va thuc tien do cho phep Tac gia

thuc hien cac nhiem vu dat ra.
3. Ket cau va phuong phap nghien cuu cua luan van
Vdi 91 trang danh may (khong ke danh muc tai lieu tham khao), luan van
gom phan md dau, ket luan va 3 chuong, 10 tiet. Chuong 1 cd tieu de: “Nhiing

1


r

y

rv

y

r

r

van de ly luan va thuc tien ve co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan
hang chinh sach xa hoi” gom 28 trang (tir trang 5-32). Chuang nay trudc het

nghien cuu nhtrng van de ly luan co ban ve cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai
ngan hang chinh sach xa hoi. Nhtrng van de co ban cua cho vay doi vai hoc sinh,
sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi nhu: khai niem, doi tuong, phuang thuc
cho vay va vai tro cua tin dung doi vdi hoc sinh, sinh vien... dugc luan van dac
7

7

A

biet quan tarn. Dong thdi, luan van da danh mot thdi luang dang ke de ban cac bo
r

r

r

r

yr

phan cau thanh, nhan to anh hudng va sir can thiet hoan thien co che cho vay doi

vai hoc sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi. Cudi chuong 1, luan van
trinh bay kinh nghiem quoc te ve hoan thien co che cho vay doi vai hoc sinh, sinh
vien va rut ra bai hoc cho Ngan hang chinh sach xa hoi.
r

r

Chuang 2: “Thuc trang cor che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan
hang chinh sach xa hoi tinh Nghe An” gom 30 trang (tir trang 33-62). Trong
chuong nay, sau khi trinh bay khai quat ve Chi nhanh ngan hang chinh sach xa hoi
tinh Nghe An va tinh hinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai Chi nhanh, luan

van tap trung trinh bay thuc trang co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai
Chi nhanh ngan hang chinh sach xa hoi nay. Cuoi chuong, Tac gia dua ra cac

nhan xet, danh gia nhtrng thanh tuu, han che cua co che nay va nguyen nhan.
Chuong 3 co tieu de: “Phuong hurting va giai phap hoan thien cor che cho
vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi” gom 21" trang (tir
r

\

a

r

trang 63 - 90). Sau khi trinh bay nhung can cu, luan van de xuat phuang huong va
giai phap nham hoan thien co che cho vay doi vai hoc sinh, sinh vien tai ngan
hang chinh sach xa hoi trong thai gian tai. Ket cau tong the cua luan van nhu vay

co ban la hop ly va 16 gich.
Cach tiep can, phan tich cac van de cua luan van tir chung den neng; tir

triru tuong den cu the. Tir tinh hinh, so lieu thuc te, Tac gia phan tich va dua ra
cac nhan xet, danh gia. Phuong phap nghien cuu nhu vay la hop ly, cho phep Tac
gia thuc hien dugc muc tieu va cac nhiem vu dat ra cho luan van.
Luan van dugc trinh bay theo dung quy dinh; van phong mach lac, de hieu,

it co loi in an.
4. Nhtrng ket qua chu yeu cua luan van:
- He thong hoa dugc nhung van de ly luan co ban ve co che cho vay doi vdi hoc
sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi. Nhung van de ly luan nay da dugc

2

van dung de phan tich thuc trang, de xuat nhung phuong hudng va cac giai phap
trong cac chuong tiep theo.
- Phan tich dupe thuc trang quan ly co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai
ngan hang chinh sach xa hoi tinh Nghe An; chi ra dupe nhung thanh cong va han
r

r

che chu yeu cung nguyen nhan.
- Dua ra dupe nhung phuong hudng va cac giai phap hoan thien co che cho vay
doi vdi hoc sinh, sinh vien tai ngan hang chinh sach xa hoi trong thdi gian toi.
Nhin chung nhung phuong hudng va cac giai phap kien nghi la can thiet, kha thi.

5. Nhfirng han che:
- Luan van nang ve nghiep vu ngan hang.
6. Danh gia chung
Luan van la cong trinh khoa hoc doc lap, nghiem tuc, mat uu diem la co
ban. Luan van nay da dap ung dupe cac yeu cau doi vdi luan van cao hoc va Tac
gia Le Quang Trung xung dang dupe nhan hoc vi thac si khoa hoc kinh te,
r

r

chuyen nganh kinh te chinh tri, ma so 60 31 01.
Ha Noi ngay 20 thang 12 nam 2014
Ngucri nhan xet

Xac nhan cua co quan
PGS. TS. Pham Van Dung la Chu nhiemfGS.TS. Pham Van Dung

Khoa Kinh te Chinh tri, Trudng Dai hoc
Kinh te, Dai hoc Quoc gia Ha Noi.

VG

\

Pc
re' /

Ha Noi, ngay 25 thang 12 nam 2014
T/L HIEU TRVONG
dNG PHONG TC-NS
TRUONG

3


YEU CAU CUA HOI DONG CHAM LUAN VAN THAC SI VE

Nhtmg diem can sua chua bo sung truac khi nop luan van chirm thuc cho
Vien dao tao SDH

Chu tick Hoi don

1 Nfei hoc vi&^6 trach. nhiem chinh. sua theo yeu ciu cua Hoi dong chain luan van. Trong truong hop khSng chinh
sfe se khdng dirge c6ng hhan kit qua bao ve
Hoc vien phai dong ban yen ciu chinh sua nay vac cu5i luan van chinh thuc khi nop cho vien ET SEE

MUC
LUC
•
•
LCH CAM DOAN

MUC LUC

DANH MUC CAC TU VIET TAT
DANH MUC BANG BIEU VA SO DO
TOM TAT LUAN VAN........................................................................................... i
LCH Md DAU........................................................................................................... 1

CHUONG 1: NHUNG VAN DE LY LUAN VA THUC TIEN VE CO CHE
CHO VAY DOI VO1 HOC SINH, SINH VIEN TAI NGAN HANG CHINH
SACH XA HOI......................................................................................................... 5
1.1. Mot so van de co1 ban ve cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH......... 5

1.1.1. Khai niem ve cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH....5
1.1.2. Doi tupng cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH....... 6

1.1.3 Phuong thuc cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH........................... 6
r

1.1.4. Vai tro cua tin dung doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH..... 7

1.1.5 Dac trung co ban cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH................... 9
1.2. Cac bo phan cau thanh, nhan to anh hudng va su can thiet hoan

thien co' che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH............... 12

1.2.1. Quan niem co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai
NHCSXH

12

1.2.2. Cac bo phan cau thanh co che cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien
tai NHCSXH.................................................................................................. 12
r

r

r

r

1.2.3. Nhung nhan to anh hudng den co che cho vay doi vdi hoc sinh,
sinh vien tai NHCSXH

18

tai NHCSXH

22

1.3. Kinh nghiem quoc te ve hoan thien co1 che cho vay doi vol HSSV
va bai hoc
• rut ra cho NHCSXH Viet
• Nam ................................................ 25

r

r

r

\

1.3.1. Kinh nghiem cua mot so nude tren the giai ve hoan thien co che

cho vay doi vdi HSSV..................................................................................25
1.3.2. Bai hoc kinh nghiem rut ra cho NHCSXH Viet Nam.................. 31

CHlTONG 2: THUC TRANG CO CHE CHO VAY DOI VOI HOC SINH,
SINH VIEN TAI CHI NHANH NGAN HANG CHINH SACH XA HOI TiNH

NGHE AN............................................................................................................... 33

2.1. Khai quat ve Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An va tinh hinh cho
vay doi voi HSSV tai Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An..................... 33

2.1.1 Khai quat ve Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An........................... 33
2.1.2. Tinh hinh cho vay doi vdi HSSV tai Chi nhanh NHCSXH tinh
Nghe An thdi gian qua.................................................................................40

2.2. Thuc trang van dung co’ che cho vay doi voi HSSV tai Chi nhanh

NHCSXH tinh Nghe An............................................................................... 43

2.2.1. Thuc trang luat phap, chinh sach, cac quy dinh cd lien quan den
cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien............................................................ 43

2.2.2. Thuc trang ve quy trinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien....... 46
r

2.2.3. Thuc trang bo may thuc hien cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien49

2.2.4. Thuc trang kiem tra, giam sat viec thuc hien cho vay doi vdi
HSSV tai Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An.......................................... 49

2.3. Danh gia chat luong cho vay doi voi hoc sinh, sinh vien tai chi
nhanh NHCSXH tinh Nghe An.................................................................... 53
2.3.1. Nhung thanh tuu................................................................................. 53
y

r

r

2.3.2. Nhung ton lai, han che va nguyen nhancua han che...................... 56
CHUONG 3: PHUONG HV6NG VA GIAI PHAP HOAN THIEN CO CHE

CHO VAY DOI VCH HOC SINH, SINH VIEN TAI NGAN HANG CHINH
SACH XA HOI....................................................................................................... 63

3.1 Nhfrng can cd de xuat phuang huong va giai phap hoan thien co1

che cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH..................................................... 63
ngheo thdi gian tdi

63


3.1.2. Dinh hudng phat trien cua NHCSXH giai doan 2011-2020 ...65
3.2. Phuong hudng hoan thien co- che cho vay doi vdi HSSV tai Ngan

hang chinh sach xa hoi.................................................................................... 67

3.3. Giai phap hoan thien co’ che cho vay doi voi HSSV tai NHCSXH 69
3.3.1. Hoan thien luat phap, chinh sach, cac quy dinh lien quan den cho

vay doi voi hoc sinh, sinh vien.................................................................... 69

3.3.2. Hoan thien quy trinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien............. 71
r

r

3.3.3. Tang cudng su phoi hop giua cac co quan co lien quan den cho
vay doi vdi HSSV tai NHCSXH.................................................................78
3.3.4. Nang cao trinh do trinh do chuyen mon, nghiep vu va dao due
\

z

r

nghe nghiep doi vdi doi ngu can bo thuc hien cho vay doi vdi HSSV tai

NHCSXH....................................................................................................... 73
•>

r

3.3.5. Tang cudng kiem tra, giam sat thuc thien cho vay doi vdi hoc

sinh, sinh vien...........................................................

76

3.3.6. Tang cudng phoi ket hop giua chinh quyen dia phuong, cac to
chuc chinh tri xa hoi trong viec xac dinh doi tupng HSSV dupe vay. ...79
3.3.7 Day manh ung dung cong nghe thong tin vao hoat dong cho vay

va quan ly cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH....................................... 79
3.4 Nhung kien nghi nham hoan thien co1 che cho vay doi vdi hoc sinh,

sinh vien tai Ngan hang chinh sach xa hoi..................................................85
3.4.1. Kien nghi vdi Quoc hoi, Chinh phu................................................. 86
3.4.2. Kien nghi vdi cac Bo nganh Trung uong........................................ 87

3.4.3. Kien nghi vdi cac to chuc chinh tri - xa hoi.................................... 88
3.4.4 Kien nghi vdi Uy ban nhan dan cac cap........................................... 89

3.4.5. Kien nghi doi vdi Ban lanh dao NHCSXH..................................... 89
KET LUAN............................................................................................................ 91

DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO............................................................ 92

DANH MUC CAC TU' VIET TAT

CBCNV

: Can bo cong nhan vien

CTXH

: Chinh tri xa hoi

CNTT

: Cong nghe thong tin

HDQT

: Hoi dong quan tri

HSSV

: Hoc sinh sinh vien

KTXH

: Kinh te xa hoi

NHCSXH

: Ngan hang chinh sach xa hoi

NHNN

: Ngan hang Nha nude

NHTM

: Ngan hang thuong mai

NHNo&PTNT

: Ngan hang nong nghiep va phat trien nong thon

NSNN

: Ngan sach nha nude

THPT

: Trung hoc pho thong

THCS

: Trung hoc cor sd

TK&VV

: Tiet kiem va vay von

UBND

: Uy ban nhan dan

XDGN

: Xoa doi giam ngheo


DANH MUC BANG BIEU VA SO DO

Bang bieu

Bang 2.1: Dir ng tin dung hoc sinh sinh vien......................................................... 41

Bang 2.2: S6 HSSV vay vdn tai Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An...................... 42
Bang 2.3 Kiem tra cua Ban dai dien Hoi dong quan tri 3 nam................................ 50
Bang 2.4 Ket qua kiem tra, giam sat cua cac to churc nhan uy thac 3 nam.............. 50
Bang 2.5 Ket qua kiem tra kiem toan noi bo NHCSXH 3 nam................................ 51

So- do

So do: 1.1 Bo may thuc hien cho vay tai NHCSXH................................................ 15

So do 2.1: Mo hinh to chtrc quan ly Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An................ 36

So do 2.2 Quy trinh cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH thong qua Ho gia dinh.. 46
So do 2.3 Bo sung quy trinh cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH thong qua Ho

gia dinh..................................................................................................................... 73

Ji. -..... . ............... ................... .... -......................... —
TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
■

■

............................. ..............................................................................................

LE QUANG TRUNG

HOAN THIEN CO CHE CHO VAY DOI VOI HOC SINH

SINH VIEN TAI NGAN HANG CHINH SACH XA HOI VIET NAM
(QUA KHAO SAT THUC TlEN TAI CHI NHANH NGAN HANG

CHINH SACH XA HOI TINH NGHE AN)

Chuyen nganh: Kinh te chinh tri

TOM TAT LUAN VAN THAC SY

HA VOI - 2014


TOM TAT LUAN VAN
Kinh te nude ta dang trong giai doan phat trien, md cua hoi nhap kinh te

quoc te, phan dau trd thanh mot nude Cong nghiep phat trien theo huong hien dai.
De dat dupe muc tieu do, Dang va Nha nude da cd nhieu chu truong, chinh sach

dau tu cho su nghiep giao due, dao tao, coi Giao due dao tao la quoc sach hang dau,

la su nghiep cua Nha nude va cua toan dan. Mot trong nhung chinh sach quan trong
do la chinh sach tin dung doi vdi hoc sinh, sinh vien theo Quyet dinh 157/2007/QD-

TTg cua Thu tuong Chinh phu. Chuong trinh tin dung nay mdi trien khai dupe hon

06 nam nhung da trd thanh mot chuong trinh cd y nghia ca ve kinh te, chinh tri va
/■

A

xa hoi sau sac, phu hop vdi nguyen vong cua nhieu gia dinh hoc sinh, sinh vien cd

hoan canh kho khan va tao dupe su dong thuan cao cua cac nganh, cac cap va cua
cong dong xa hoi.
Mac du dat nude edn kho khan nhung Chinh phu da danh mot khoan ngan

sach dang ke cho chuong trinh. Sau 06 nam doanh so cho vay dat gan 49 ngan ty
dong cho hon 3 trieu lupt HSSV dupe vay von. Den nay dang edn tren 1,7 trieu ho
gia dinh dang vay von vdi hon 34 ngan ty dong cho tren 2 trieu HSSV di hoc.

Chuong trinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH da gop phan

nang cao trinh do dan tri cho nhieu con em cac doi lupng chinh sach, giup cac dia
phuong vung sau vung xa cd them nguon nhan luc co trinh do gop phan thuc hien

thuc hien nhanh hon cong cuoc xoa doi giam ngheo tai dia phuong minh, giup cac

doi tuong vay von co co hoi tim kiem dupe nhung cong viec tot hon vdi muc thu

nhap cao hon, dac biet chuong trinh cho vay hoc sinh sinh vien da giup hinh thanh
mot tu duy mdi ve con dudng lap nghiep cho hoc sinh sinh vien co hoan canh kho

khan do la cd the vay von cua ngan hang de di hoc va phai hoc that gioi de sau nay
cd viec lam tot, co thu nhap tot de tra no vay ngan hang, nudi song ban than va tro

giup gia dinh v.v...
Tuy nhien, hoat dong cua NHCSXH van con mot so ton tai han che nhu: Co

che tao lap nguon von chua cd tinh on dinh lau dai; co cau ngudn von chua hop ly.


ii

Cong tac dieu tra, xac nhan ho ngheo, ho can ngheo va cac doi tuong chinh sach d

mot so dia phuong chua dupe quan tarn dung muc; co noi chua ra soat, bo sung kip

thdi vao danh sach ho ngheo, ho can ngheo, lam anh hudng tdi viec ho trp vdn kip
thdi cho ho ngheo, ho can ngheo va cac doi tuong chinh sach.
Trong qua trinh quan ly va trien khai chuong trinh cho vay doi vdi HSSV,

NHCSXH con gap phai rat nhieu kho khan nhu: Nhu cau vay vdn cua hoc sinh, sinh
vien thi ldn trong khi do nguon vdn ma NSNN cap cho NHCSXH de thuc hien
chuong trinh lai cd han dan den tinh trang thieu vdn hoat dong tren rat kho de phat

trien va md rong pham vi hoat dong cua chuong trinh; ty le hoc sinh sinh vien vay

vdn sau khi hoc xong trd ve dia phuong lam viec thap, tinh trang hoc sinh sinh vien

r

•>

r

vay vdn de di hoc nhung sau khi tot nghiep ra trudng khong tim duqc viec lam nen

khong cd thu nhap de tra no vay Ngan hang ngay cang tang; cong tac quan ly no
r

/■

r

vay rat kho khan vi khoan vay nho le, thdi gian vay dai, doi tuong vay vdn khong
sinh hoat d dia phuong, v.v....

Xuat phat tvr yeu cau ly luan, thuc te hoat dong va mong muon hoat dong tin
dung uu dai doi vdi hoc sinh, sinh vien tai NHCSXH ngay cang cd chat luqng tot
hon, tac gia chon de tai nghien cuu: “Hoan thien ca che cho vay ddi vdi hoc sinh,
sinh vien tai Ngan hang Chinh sach xa hoi Viet Nam (Qua khao sat thuc tien tai

Chi nhanh Ngan hang chinh sach xa hoi tinh Nghe An” lam cong trinh nghien

cuu luan van Thac si kinh te.
Chiro’ng 1: Nhirng van de ly luan va thuc tien ve co’ che cho vay doi voi
hoc sinh, sinh vien tai Ngan hang chinh sach xa hoi
1.1 Mot so van de co1 ban ve cho vay doi vol HSSV tai NHCSXH

Cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH la viec su dung cac nguon lire tai chinh
do Nha nude huy dong de cho HSSV dang theo hoc tai cac trudng dai hoc, cao dang,

trung cap chuyen nghiep va cac co so dao tao nghe vay gop phan trang trai chi phi
hoc tap, sinh hoat trong thdi gian theo hoc tai trudng


Ill

Doi tuong HSSV duoc vay von: HSSV co hoan canh kho khan theo hoc tai

cac truong dai hoc (hoac tuong duong dai hoc), cao dang, trung cap chuyen nghiep
va tai cac co so dao tao nghe duoc thanh lap va hoat dong theo quy dinh cua phap

luat Viet Nam, gom: HSSV mo coi, HSSV la thanh vien cua ho gia dinh thuoc mot
trong cac doi tuong: Ho ngheo theo quy dinh; Ho gia dinh co muc thu nhap binh

quan dau nguoi toi da bang 150% muc thu nhap binh quan dau nguoi cua ho gia
dinh ngheo theo quy dinh; HSSV ma gia dinh gap kho khan ve tai chinh do tai nan,
benh tat, thien tai, hoa hoan, dich benh trong thoi gian theo hoc ; bo doi xuat ngu va

va lao dong nong thon.
NHCSXH thuc hien 2 phuong thuc cho vay: Thong qua ho gia dinh va truc

tiep doi vdi HSSV mo coi.

1.2. Cac bo phan cau thanh, nhung nhan to anh hudng va su can thiet

hoan thien co che cho vay doi voi hoc sinh , sinh vien tai NHCSXH
Co che cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH la tong the cac phuong thuc,

cach thuc ma Nha nudc quy dinh cho doi tuong HSSV co hoan canh kho khan vay
uu dai tai NHCSXH de dam bao tai chinh phuc vu viec hoc tap va sinh hoat de tiep

tuc thuc hien qua trinh hoc tap.
Cac hoat dong cua NHCSXH noi chung va quan ly cho vay doi vdi hoc sinh,

sinh vien tai NHCSXH noi rieng chiu tac dong cua cac nhan to chu quan va khach
quan. Trong do co mot so nhan to co ban nhu: muc do hoan thien luat phap chinh

sach;quy trinh cho vay; bo may thuc hien cho vay; cong tac kiem tra giam sat; su

phoi hop cua chinh quyen dia phuong, cac to chuc nhan uy thac va cong nghe thong

tin va co so vat chat.
1.3. Kinh nghiem cua mot so nuoc ve co che cho vay doi vol HSSV tai
NHCSXH va bai hoc kinh nghiem doi voi Viet Nam

Qua hoc tap kinh nghiem tu Trung Quoc; Thai Lan va dac khu hanh chinh

Hong Kong rut ra bai hoc kinh nghiem rut ra cho NHCSXH Viet Nam


iv

Cho vay doi vdi HSSV tai NHCSXH can dugc su trg giup tu Nha nudc do

cac doi tugng chinh sach hay gap rui ro trong vay von can phai co chinh sach cap

bu; uu dai ve lai suat, thdi han vay.

Cho vay thong qua ho dinh tham gia to TK&VV uy thac qua to chuc hoi
~

>

r

r

nham tang cudng cong tac quan ly, giam sat lan nhau, han che su dung von sai muc
dich.

CHLO’NG 2: Thuc trang co che cho vay doi vol hoc sinh, sinh vien tai

Chi nhanh Ngan hang chinh sach xa hoi tinh Nghe An

2.1. Khai quat ve Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An va tinh hinh cho
vay doi voi HSSV tai Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An
Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An dugc thanh lap theo Quyet dinh so
44/QD-HDQT ngay 14/01/2003 cua Chu tich HDQT NHCSXH tren co sd t0 chuc
lai Ngan hang phuc vu ngudi ngheo va chinh thuc di vao hoat dong ngay 09/4/2003.

Day la don vi thanh vien truc thuoc Hoi sd chinh, dai dien phap nhan theo uy quyen

cua Tong giam doc trong viec chi dao, dieu hanh cac hoat dong cua NHCSXH tren

dia ban tinh Nghe An.
Mo hinh quan ly cua chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An do 4 bo phan hgp
thanh, bao gom: Ban dai dien HDQT; Bo phan dieu hanh; cac to chuc chinh tri - xa

hoi nhan uy thac va To TK&VV cac khoi, xom, ban tren dia ban toan tinh.
2.2. Thuc trang van dung co che cho vay doi v<0i HSSV tai Chi nhanh
NHCSXH tinh Nghe An
2.2.1. Thuc trang luat phap, chinh sach, cac quy dinh cho vay doi vdi hoc
sinh, sinh vien.

NHCSXH thanh lap, he thong van ban phap luat da dugc Chinh phu, cac bo
nganh lien quan ban hanh dong bo nham tao hanh lang phap ly doi vdi cac hoat
dong cua NHCSXH thuc hien theo dung quy dinh.
a

r

2.2.2. Thuc trang ve quy trinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien


V

Neu chi xet ve quy trinh cho vay hien nay tai NHCSXH la tuong doi hop ly.
Tuy nhien mot quy trinh duoc xem la day du can phai bo sung tu khau binh xet vay
von den kiem tra su dung von vay, thu hoi no va xu ly no rui ro. Bo sung them
trong quy trinh cho vay buoc sau khi Ngan hang thong bao danh sach phe duyet cho

vay den cap hoi va cap hoi thong bao cho To TK&VV, sau do To TK&VV thong

bao lai cho Ngan hang da thong bao cho khach hang den nhan tien vay tai diem giao
dich hoac tru so Ngan hang, khi giai ngan khong can co su chung kien cua cap . hoi

va TO TK&VV.
■y

r

2.2.3. Thirc trang ve bo may thirc hien cho vay ddi vdi hoc sinh, sinh vien

Hoat dong kiem tra giam sat, kiem tra kiem toan noi bo hang nam duoc chan
chinh va nang cao chat luong. Ban dai dien HHQT cap huyen thuc hien nghiem tuc

quy che hoat dong, sinh hoat dung dinh ky, ban hanh cac nghi quyet va van ban chi
dao kip thoi. NHCSXH trien khai kip thoi, hieu qua cac chuong trinh tin dung uu

dai, thuc hien nghiem tuc quy trinh nghiep vu, chat luong tin dung ngay cang duoc

nang cao. Cac to chuc nhan uy thac phoi hop chat che voi NHCSXH thuc hien tot
cac khau uy thac cho vay. To TK&VV thuc hien day du cac khau uy nhiem: binh

xet cho vay, kiem tra su dung von vay, don doc thu no, thuc hien thu lai va huy
dong tiet kiem, phoi hop lap ho so de nghi xu ly rui ro...
2.2.4 Thirc

ve kiem triy giam sat vvec thirc hien cho vay' ddi vd'i HSSV tai

NHCSXH

Hoat dong kiem tra giam sat, kiem tra kiem toan noi bo hang nam duoc chan
chinh va nang cao chat luong. Ban dai dien HDQT cap huyen thuc hien nghiem tuc

quy che hoat dong, sinh hoat dung dinh ky, ban hanh cac nghi quyet va van ban chi

dao kip thoi. NHCSXH trien khai kip thoi, hieu qua cac chuong trinh tin dung uu

dai, thuc hien nghiem tuc quy trinh nghiep vu, chat luong tin dung ngay cang duoc

nang cao. Cac to chuc nhan uy thac phoi hop chat che voi NHCSXH thuc hien tot
cac khau uy thac cho vay. To TK&VV thuc hien day du cac khau uy nhiem: binh

xet cho vay, kiem tra su dung von vay, don doc thu no, thuc hien thu lai va huy
dong tiet kiem, phoi hop lap ho so de nghi xu ly rui ro...


2.3. Danh gia chat lutrng cho vay doi vdi HSSV tai Chi nhanh NHCSXH

tinh Nghe An.
Thuc hien dong bo dung voi tieu chi trong he thong luat phap, cac chinh
sach, quy dinh cua Nha nuoc lien quan den chuong trinh tin dung hoc sinh sinh
vien, Chi nhanh NHCSXH tinh Nghe An luon dat muc tieu nay len vi tri hang dau.

Co che cho vay luon tuan thu tuyet doi cac quy dinh cua NHCSXH Viet Nam, dong

thdi co nhung co che de phu hop voi dac thu cac vung mien tren dia ban toan tinh.
r

r

Chuong 3: Phuong huong va giai phap hoan thien co che cho vay doi voi
hoc sinh, sinh vien tai Ngan hang chinh sach xa hoi

3.1 Nhung can cu de xuat phiurng hiurng va ggiii phap hoan

co che

cho vay doi voi HSSV tai NHCSXH.
r

r

3.1.1. Boi canh kinh te, xa hoi Viet Nam thdi gian td'i co anh hudng tdi xoa
doi, giam ngheo va HSSVngheo doi.

Boi canh kinh te xa hoi co anh hudng rat lon den xoa doi giam ngheo bdi cac

nhan to sau: Tang trudng kinh te phien dien do duy tri qua lau mo hinh cong nghiep

hoa da loi thdi khong phu hop voi hien tai; truc tiep la benh thanh tich; doi hdi phai
doi moi tu duy va phuong phap quan ly; moi trudng bi tan pha do tinh trang o
nhiem moi trudng va bien doi khi hau va su han che ve nang luc to chuc, quan ly

cua bo may cac cap, tinh trang quan lieu, tham nhung.
3.1.2. Dinh hudng phat trien cua NHCSXH giai doan 2011-2020

Chien luoc phat trien cua NHCSXH den nam 2020 duoc Thu tuong

Chinh phu phe duyet voi muc tieu tong quat duoc xac dinh la: Phat trien Ngan

hang Chinh sach xa hoi theo huong on dinh, ben vung, du nang luc de thuc hien

tot tin dung chinh sach xa hoi cua Nha nuoc; gan lien voi viec phat trien cac san
pham dich vu ho tro co hieu qua hon cho ngudi ngheo, ho can ngheo va cac doi

tuong chinh sach khac.

3.2.Phuhng huhng hoan tn ieh 00* ch e hho vay doi voi HSSV V i Ngan
hang chinh sach xa hoi


vii

NHCSXH se tiep tuc bam sat su chi dao cua Thuong true Chinh phu, phoi
r

r

a

hop tot voi cac Bo, nganh va dia phuong hoan thien cac van ban ve co che cho vay
trien khai thuc hien co hieu qua chuong trinh tin dung HSSV, tao lap nguon von cua

Chuong trinh tin dung HSSV dam bao dap ung nhu cau cho vay giai doan nam
2013-2020. Day manh cong tac xa hoi hoa trong cong tac tin dung de huy dong suc

manh tong hop. Su phoi hop chi dao giua cac Bo, ban nganh trong cong tac binh xet
doi tuong va trien khai von vay. Tang cuong cong tac thu hoi von de tap trung huy
dong moi nguon von de dap ung nhu cau vay von cua HSSV, phan dau “ bao dam cho

cac sinh vien khong phai bd hoc vi ly do khong co kha nang dong hoc phi va trang trai
cac nhu cau sinh hoat toi thieu”. Thuong xuyen kiem tra giam sat bang nhieu hinh
thuc, ngoai viec su dung bo may kiem tra kiem soat noi bo dong thoi phoi hop tot voi

cac Bo, ban nganh.
3.3. Giai phap hoan thien co che cho vay hoc sinh, sinh vien tai Ngan

hang chinh sach xa hoi
r

3.3.1. Hoan thien luat phap, chinh sach, cac quy dinh cho vay doi vdi hoc

sinh, sinh vien

Tung buoc nghien cuu va hoan thien co che giai ngan tin dung, rang buoc

nhieu hon trach nhiem cua Truong ban xoa doi giam ngheo xa, phuong trong cho
vay von uu dai nham lam giam rui ro tin dung. Nghien cuu co che cho HSSV ngheo
vay von mot cach ky luong dam bao cho vay dung nguoi va von vay duoc su dung
dung muc dich. Dieu chinh muc vay va lai suat phu hop voi tinh hinh thuc te.
r

3.3.2. Hoan thien quy trinh cho vay doi vdi hoc sinh, sinh vien

Ban hanh nhung van ban de tham dinh hoan canh kho khan cua HSSV mot
cach chinh xac. Tranh tinh trang cho vay mot cach tran lan, cho vay sai muc dich.
r

r

\

r

Tiep tuc nghien cuu hoan thien co che chinh sach ve tin dung doi voi HSSV,
hoan thien quy trinh to chuc xac nhan vay von cua nha truong va Uy ban nhan dan

cap xa, phuong cho doi tuong duoc vay, nghien cuu bo sung cac quy dinh lien quan
den che tai xu phat doi voi cac truong hop vi pham. Bo sung them quy trinh moi

han che duoc viec chung kien cua cap hoi va to khi Ngan hang giai ngan.


viii

3.3.3 Nang cao trinh do trinh do chuyen mon, nghiep vu va dao due nghe
•

A•

r •

r

r

nghiep doi vd’i doi ngu can bo thirc hien cho vay ddi vd’i HSSV tai

NHCSXH

Cung co, nang cao chat luong va hieu qua hoat dong cua bo may to chuc, can

bo cua NHCSXH. Hoan thien mo hinh td chuc, nang cao nang luc va hieu qua hoat
A

9

7

A

dong cua he thong kiem tra, kiem soat noi bo. Viec dao tao, tap huan chuyen mon
nghiep vu phai gan lien vdi tirng linh vuc chuyen mon cu the, nang cao ky nang xu
ly cong viec phu hop vdi tung vung mien dong thoi gan lien trach nhiem moi can bo
khi thuc hien nhiem vu, cong viec.
r
3.3.4. Tang cudng kiem tra, giam sat thirc thien cho vay ddi vdi hoc sinh,
•a

sinh vien

Tang cudng cong tac kiem tra cua cac cap, cac nganh, cap tren thudng xuyen

to chuc kiem tra cap dudi, dac biet la sau moi dot giai ngan. Tai cac xa, phuong, thi

tran tren dia ban quan ly, thuc hien cong khai, dan chu tu co so trong chinh sach tin
dung uu dai ddi vdi HSSV, tao kenh dan von den dung ddi tuong thu hudng. Han

che thap nhat viec lpi dung chinh sach, tieu cue, dong thoi xu ly nghiem ddi vdi cac
A

A

A

trudng hop cd tinh thuc hien sai che do, chinh sach cua Dang, Nha nude doi vdi

Chuong trinh tin dung nay. Thuc hien tot viec cong khai hoa hoat dong va ket qua
kiem tra, giam sat cua NHCSXH de cap uy Dang, chinh quyen, doan the cac cap va

nguoi dan biet.
3.3.5 Tang cudng su’phoi hop giua cac co’ quan cd lien quan den cho vay doi vdi

HSSV tai NHCSXH

Phoi hop giua cac Bo, ban nganh lien quan, chu dong tham muu va thudng

xuyen trao ddi thong tin giua Nha trudng vdi Ngan hang; tang cudng co so vat chat

dong thoi nang cao trinh do quan ly von cho doi ngu can bo uy thac ma true tiep la
Td TK&VV.
r

v

\

-7

3.3.6. Tang cudng phoi ket hop giira chinh quyen dia phuang, cac td chuc
chinh tri xa hoi trong viec xac dinh doi tuong HSSVduoc vay.