Phát triển kinh tế tư nhân ở hải phòng trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

TRUdNG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

NGUYEN VAN THANH
DAI HOC K.TQD

TRUNG TAM
THONG TIN THU Vl£N

PHAT TRIEN KINH TE TlTNHAN 0 HAI PHONG
THONG OIEU KIEN KINH TE THI TRIfflNG
■

■

DINH HIRING XA HOI CHU NGHIA
Chuyen ngantr. Kinh t§ Chfnh tri

LUAN VAN THAC SY KINH TE

Ngi/di hifdng dSn khoa hoc: PGS.TS. Mai HQu Thi/c

DAI HOC KTQ-D.

TRUNG TAM ''
tHONGTINTHUVIEN
HA NQI - 2006

.249?


MUC

■ LUC
■
TOM TAT LUAN VAN

Md DAU..............................................

1

CHUONGI

NHQNG VAN DE LY LUAN
■ VE KINH TE TH NHAN TRONG
KINH TE THI TRUONG DINH HUONG XA HOI CHO NGHIA

1.1. KINH TE TU NHAN TRONG KINH TE TH| TRUING D|NH HUdNG XA HOI

CHU NGHIA 6 NUdC TA........................................................................... 5
1.1.1. Khai quat qua trinh doi mod tu duy ve sd huu va phat trien kinh te
tu nhan trong kinh te thi trudng dinh huOng XHCN n nuOc ta....... 5

1.1. 2 . Ban chat kinh te - xa hoi cua KTTN............................................................ 13
1.1.3. Vai tro cua KTTN va su cdn thiet khach quan phat trien KTTN d

Hai Phong................................................................................................ 22
1.2. NHUNG NHAN TO ANH HUdNG DEN PHAT TRIEN KINH TE TU NHAN........... 29
1. 2. 1. Moi trudng tam ly xa hoi............................................................................. 29

1.2.2. Moi trudng luat phap, chfnh sach vi mo va quan ly hanh chinh doi vOi

hoat dong kinh doanh................................................................................ 29

1.2.3. Nang luc cua cac doanh nghiep kinh te tu nhan......................................... 35

1.3. KINH NGHIEM CUA TRUING QUOC VA MOT SO D|A PHUONG NUOC TA VE

PHAT TRIEN KTTN...................................................................................... 35
1.3.1. Kinh nghiem Trung Quoc............................................................................35

1.3.2. Kinh nghiem phat trien kinh te tu nhan n mot so dia phuong nuOc ta. ..39

CHUONG 2

thuc
phat trien kinh te to nhan
■ trang
■
6 HAI PHONG HIEN NAY
2.1. TINH HINH P HAT TRIEN KINNTT T T NNAN <5 HAI P HONG NNHNG NGM QUA.... 44

2.1.1. Tinn huin tang trudng kinn te titnhan vcso I uung: so hh kinh te cathh,
tieu chu va doanh nghiep............................................................................ 44


2.1.2. Tang truong von dau tu................................................................................. 47

2.1.3. Dong gop cho tang truOng kinh te va chuyen dich co cau kinh te........... 48

2.1.4. Trang thiet bi, cong nghe............................................................................. 58
2.1.5. Ve mo rong thi trudng, nang cao nang luc canh tranh, day manh xuat khau.. 60

2.1.6. Thu hut, su dung va dao tao luc luong lao dong......................................... 62

2.1.7. Tac dong ve xa hoi........................................................................................ 66

2.2. DANG GIA CHUNG VE SU PHAT TRIEN KINH TT T T NHAN 6 HAl PHONG

68

2.2.1. Nhung thanh tuu trong phat tri£n kinh te tu nhan o Hai Phong................ (58

2.2.2. Nhung kho khan, han che va nguyen nhan han che cua kinh te tu nhan o

Hai Phong hien nay.................................................................................. 74
HHVOGG 3

PHJONG hjOng va giai phap phat trien kinh te
TJ NHAN 0 HAI PHONG NHQNG NAM Tdi

3.1. PHUONG HUONG PHUT TRIEN KINH TE TU NHAN (K HUI PHONG NHUNG
GAM TOI.................................................................................................. 81
3.1.1. Boi canh trong nuOc va tiem nang loi the cua thanh pho Hai Phong

doi voi viec phat trien kinh te tu nhan...................................................... 81

3.1.2. Phuong huong phat trien kinh te tu nhan o Hai Phong.............................. 84

3.2. NHVNG GIAI PHAP CHU YEU DE DAY MAHH SU HHAT TRIEN KTTN 6
HAI HHOGG TROGG TUNI GIAG Tdl....................................................... 88

3.2.1. Tiep tuc doi moi nhan thuc ve thanh phan kinh te tu nhan. Thu nhat, v£
cach goi kinh te tu nhan............................................................................ 88

3.2.2. Cac giai phap 0 tam vi m6.......................................................................... 91
3.2.3. Nang cao kha nang canh tranh cua doanh nghiep tu nhan 6 Hai phong.... 99
3.2.4. Nang cao vai tro cua cac to chuc hiep hoi doanh nghiep o Hai phong...... 102
NET LN AG...................................................................................................... 104

DAGU MUH TAI LIEN TUAM NIUAO............................................................. 105


—
TRUdNG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

***

NGUYEN VAN THANH

PHAT TRIEN KINH TE TIT NHAN 0 HAI PHONG
TRONG OIEU KIEN KINH TE THI TRIFONG

DINH HUIONG XA HOI CHU NGHIA
ChuySn nganh-. Kinh tO Chfnh tri

TOM TAT LUAN VAN THAC SY

Ngi/di hifdng dSn khoa hoc: PGS.TS. Mai HGu Thuc

HA NOI - 2006


M0DAU
1. Sir can thiet phai nghien cun van de nay.

Phat trien kinh te tu nhan dang la chu truong ldn cua Dang va nha

nude ta trong qua trinh doi mdi kinh te. Trong cac van kien Dai hoi Dang
toan quoc tu nam 1986 den nay, chu truong nay ngay cang cu the va day
du hon, the hien tu tudng doi mdi ngay cang manh me cua Dang va Nha

nude ta. Trong Du thao De cuong cac van kien trinh Dai hoi X cua Dang

chi rd: “Kinh te tu nhan cd vai tro rat quan trong, la mot dong luc cho su
tang truong nhanh va hieu qua cua nen kinh te, gop phan tao viec lam, xoa
doi, giam ngheo”

Tuy nhien, su phat trien kinh te tu nhan tren pham vi ca nude cung nhu
timg dia phuong chua that manh. Tren pham vi Thanh pho' Hai phong, nhung

nam qua, Thanh uy va Uy ban nhan dan Thanh pho da cd nhieu chu truong
chinh sach phat trien kinh te tu nhan. Tuy nhien, den nay, tiem nang cua kinh
te tu nhan vln chua duoc khai thac triet de vao qua trinh tang truong va phat

nhan o Hai Phong, dang dat ra ve nang luc noi sinh cua cac doanh nghiep tu

nhan cung nhu moi trudng luSt phap, co che chinh sach v&n chua thuan lqi cho

kinh te tu nhan phat trien. Xuat phat tir do, viec nghien ciru van de Giai phap
phat trien kinh te tit nhan o' thanh pho Hai Phong trong dieu kien kinh te
thi truong dinh hitting xa hoi chu nghia la can thiet.

Tinh
2.

hinh nghien cuu cua de tai.

Tir sau Dai hoi VI cua Dang ta, cung vdi su doi mdi trong dudng loi phat
trien kinh te, cac cong trinh nghien ciru ve kinh te tu nhan da diSn ra d nhieu

cap do khac nhau. 0 nhieu giac do nghien cdu, cac tac gia da nghien cun ve

su hinh thanh va phat trien cua kinh te tu nhan. Tac gia Ha Huy Thanh da
nghien ciru rat chuyen sau trong de tai khoa hoc:’’Thanh phan kinh te ca the


ii

tieu chu va tu ban tu nhan”; Tran Ngoc But: “Phat trien kinh te tu nhan dinh

hudng XHCN”; luan an Tien sy: “ Su phat trien kinh te tu nhan trong qua trinh
chuyen nen kinh te Viet nam sang kinh te thi trudng” cua tac gia Dao Thi
Phuong Lien; sau nay la chuyen de:”Suy nghi ve kinh te' tu nhan va dinh

hudng xa hoi chu nghia trong phat trien kinh te' thi trudng o Viet nam” tren tap

chi Kinh te' phat trien so 87, nam 2004 cua Pho Giao su-tie'n sy Dao Thi
Phuong Lien hay cuon sach “ Kinh te' tu nhan trong giai doan toan cdu hoa

hien nay” cua Vien thong tin khoa hoc xa hoi; Truong an Man, Tong Quang

Mau, Trinh Hong Luong, Chiem Tieu Hong va Vuong Loi Dan. Kinh te' Trung
Quoc. Dai luan chien tap 1,2,3 va 4. Nha xuat ban Quan ly kinh te', nam 1996.
(Ban dich cua Van phong Ban khoa giao Trung uong) da gidi thieu nhung

nghien cuu cua nhieu hoc gia tren the' gidi ve kinh te' tu nhan. Song, kinh te' tu

nhan la van de nghien cuu rong ldn, ngay trong qua trinh doi mdi hai muoi
nam qua o nudc ta duoc ban luan nhieu nhung van luon la van de soi dong

duoc ban luan o nhieu ky Dai hoi cua Dang ta, duoc dong dao nhieu gidi quan
tam. Do vay, viec nghien cuu van de Phat trien kinh te tu nhan u thanh pho
Hai Phong trong dieu kien kinh te thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia

dudi goc do kinh te' chinh tri van la can thiet va mang tfnh thdi su.

3. Muc dich va nhiem vu khoa hoc cua luan van
- Muc dich nghien cuu
Tren co so nghien cuu nhung van de ly luan ve kinh te' tu nhan va danh

gia thuc trang phat trien kinh te' tu nhan o Hai Phong, luan van neu len dinh

hudng va cac giai phap kha thi phat trien kinh te' tu nhan o Hai Phong nhung
nam tdi.

Nhung nhiem vu khoa hoc cua luan van
- Lam ro mot so van de ly luan ve kinh te' tu nhan: ban chat, vai tro va
nhan to' anh huong tdi su phat trien kinh te' tu nhan.


iii

- Neu len dinh hudng va he thong cac giai phap de thuc day su phat trien

kinh te tu nhan tren dia ban Hai Phong trong thcri gian tori
4. Doi tirong va pham vi nghien curu.

Luan van phan tfch su phat trien kinh te tu nhan d Hai Phong vdi tu each

la mot thanh phan kinh te, tren co sd phan tfch su bien doi cua cac mat quan

he san xuat (sd huu, phan phoi va quan ly) cua kinh te tu nhan dudi tac dong

cua luc luong san xuat.
Ve quan niem ve kinh te tu nhan, trong pham vi luan van nay, duqc hieu
la kinh te ca the, tieu chu va kinh te tu ban tu nhan.

Ve theti gian, nghien curu kinh te tu nhan tuf khi thuc hien cong cuoc doi
mdi den nay; dac biet trong nhung nam dfiu the ky 21 den nay.

5. Phuong phap nghien curu

Su dung chu nghia duy vat bien chumg, phuong phap triru tuong hoa,
logic lich sir, ket hop phan tfch va tong hop de laam rd doi tuong nghien curu.

Su dung cac thong tin tu lieu, tai lieu thong ke de danh gia vai tro cac

thanh phan kinh te d Hai phong.
6. Nhumg dong gop chu yeu cua luan van
- Da khai quat duqc qua trinh doi mdi tu duy ve kinh te tu nhan trong
didu kien nen kinh te thi trudng dinh hudng XHCN d nude ta; lam ro ban chat

kinh te xa hoi cua kinh te tu nhan va cac nhan to anh hudng den phat trien
kinh te tu nhan trong ndn kinh te thi trudng dinh hudng XHCN.

- Da khai quat kinh nghiem cua Trung Quoc va mot so dia phuong d

nude ta v6 phat trien kinh te tu nhan.
- Danh gia sat thuc thuc trang kinh te tu nhan d Hai Phong, chi ra thanh


tuu, han che va nguyen nhan dan den nhung han che do trong viec phat trien
kinh te tu nhan d Hai Phong.

- Da de xuat dinh hudng va cac giai phap kha thi nhdm day manh su phat

trien kinh te tu nhan d Hai Phong nhung nam tdi.
7. Ket cau cua 1 uun vVn

Luan van gom phdn md dau, ket luan, danh muc tai lieu tham khao va

3 chuong
Chuang I: Nhung van de ly luan ve kinh te" tu nhan trong nen kinh te thi
trudng dinh hudng xa hoi chu nghia.

Chuongll: Thuc trang phat trien kinh te' tu nhan d Thanh phd" Hai phong

hien nay.

Chuong III: Dinh hudng va giai phap phat trien kinh te" tu nhan d Hai
phong nhung thdi gian tdi.

CHUONGI

nhUng van de ly luan ve kinh te tu nhan trong nen
KINH TE THI■ TRUONG DINH
HUONG XA HOI
■
■ CHO NGHIA
1.1. KINH TE TU NHAN TRONG NEN KINH TE TH| TRUONG DINH HUONG

XA HOI CHU NGHIA O NUOC TA

1.1.1. Khai quat qua trinh doi mdi tu duy ve sd huu va phat trien kinh
te tu nhan trong nen kinh te thi trudng dinh hudng XHCN d nudc ta.

Dai hoi ldn thd VI Dang cong san Viet Nam da chinh thdc khdi xudng

dudng loi “doi mdi”. Nhung quan diem co ban trong qua trinh doi mdi d nudc

ta la: Phat trien nen kinh te" hang hoa nhieu thanh phdn, cung ton tai lau dai.
Chuyen nen kinh te" van hanh th co che" ke" hoach hoa tap trung, quan lieu, bao

cap sang co che" thi trudng theo dinh hudng XHCN.


V

Trong cong cudc doi mdi kinh te d nude ta, doi mdi ve sd huu va phat
trien cac thanh phan kinh te la mot trong nhung khau dot pha. Th chd chi thua

nhan sd huu toan dan va tap the va thuc hien cai tao, xoa bo kinh te phi XHCN
den thua nhan nen kinh te nhieu thanh phan, nhieu hinh thuc sd huu.

Cung vdi viec thUa nhan tfnh cha't nhieu thanh phan cua nen kinh te nudc
ta, mot bien doi co tfnh cach mang la khang dinh su ton tai lau dai va khuyen

khfch cac hinh thuc khac nhau cua che do sd huu tu nhan. Cac loai hinh kinh
te tu nhan (KTTN) duoc khuyen khfch va tao dieu kien phat trien.
1.1.2. Ban chat kinh te - xa hoi cua KTTN.
a. Khai niem ve kinh te tu nhan .

KTTN la loai hinh kinh te duoc hinh thanh va phat trien dua tren nen
tang chu yeu la sd huu tu nhan ve tu lieu san xuat va loi fch ca nhan. Trong

lich su phat trien kinh te", KTTN da ra ddi tu ra"t sdm, gan lien vdi su hinh

thanh va phat trien kinh te' hang hoa va nguoc lai, su hinh thanh va phat trien
kinh te" hang hoa le thuoc vao su phat trien KTTN. Sd huu tu nhan xuat hien

khi che do cong xa nguyen thuy tan ra va bat dau hinh thanh KTTN.
Tuy nhien, trong nen kinh te thi trudng hien dai, do dac diem cua luc luong

san xuat va quan he san xuat, kinh te" ca the van tiep tuc ton tai va phat trien.

Kinh te" ca the va kinh te' TBTN la hai hinh thuc bieu hien chu yeu cua KTTN.
6 nudc ta, KTTN duoc hinh thanh va phat trien manh me gan lien vdi su
nghiep doi mdi, quan niem ve KTTN cung tung budc duoc the hien ro hon.

Dai hoi IX xac dinh nen kinh te' nudc ta co 6 thanh phan kinh te"; kinh te Nha
nudc, kinh te" tap the, kinh te ca the, tieu chu, kinh te" tu ban tu nhan, kinh te" tu
ban Nha nudc va kinh te" co von dau tu nudc ngoai.

b. Ban chat cua KTTN.

- Ban cha't chung cua KTTN
Kinh te' TBTN d nudc ta hien nay hien huu bang mo hinh to chuc san

xuat kinh doanh kieu kinh te TBTN. DNTN d Viet nam ton tai va phat trien


trong dieu kien co Nha nudc XHCN, nen tn no khong ham chua trnh giai cap

hay ban chat cua che do xa hoi.

- Dac diem cua KTTN d nudc ta hien nay.
Mot la, KTTN la san pham cua cong cuoc doi mdi do Dang ta khdi

xudng va lanh dao.

Hai la, KTTN hinh thanh va phat trien trong dieu kien co Nha nudc
XHCN dudi su lanh dao tuyet do'i cua Dang cong san.

Ba la, KTTN d nudc ta ra ddi va phat trien trong dieu kien quan he san

xuat thong tri trong xa hoi khong phai la quan he san xuat tu ban chu nghia.
Su ton tai va phat trien cua KTTN d nudc ta hien nay duqc coi nhu la mot

cong cu, la nhu’ng hinh thu'c to chuc san xuat kinh doanh theo muc tieu cua
XHCN, la bo phan cau thanh cua quan he san xuat dinh hudng XHCN.
Bon la, KTTN nudc ta ra ddi va phat trien d mot nudc qua do len
CNXH tu’ mot nen kinh te cham phat trien, trong dieu kien do, de dat duqc

muc tieu xay dung mot xa hoi co co sd vat chat ky thuat cao hon CNTB,

viec khuyen khich phat trien KTTN cang trd nen nhu mot tat yeu lau dai

va ca'n duqc coi nhu la mot cach thUc, phuong tien tat yeu de di len
CNXH.
1.1.3. Vai tro cua ICTTN va su can thiet khach quan phat trien

KTTN d Hai phong.

- Vai tro uua kink te tu nkan trong nen kink te nudu th.
Mot la, KTTN gan lien voi lai ich ca nhan do do, la dong luc thuc day xa

hoi phat trien.
Hai la, KTTN ma tieu bieu la doanh nghiep tu nhan la mo hinh to chitc

kinh doanh cua nen san xuat hang hoa a giai doan cao.
Ba la, KTTN la mot bo phan quan trong cua kinh te thi trudng.


v ii

- Su can thiet phat trien kinh te tu nhan U Hai phong trong nen kinh

te thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia U nudc ta.
Thu nhatcrng dong gop Idn nhat va quan trong nhat cua khu vUc KTTN la

tao cong an viec lam.
Thu hai, KTTN co dong gop quan trong vao GDP va thuc day tang
trudng kinh te.

Thu: ba, phat trien kinh te tu nhan gop phan tang trudng xuat khau va

tang nguon thu ngan sach.
Thu tu, phat trien kinh te tu nhan gop phan quan trong trong viec thu hut

cac nguon von dau tu xa hoi.
Thu nam, phat trien kinh te tu nhan gop phan quan trong tao moi trudng

kinh doanh, thuc day phat trien the che kinh te thi trudng dinh hudng XHCN,

day nhanh tien trinh hoi nhap kinh te quoc te, xoa doi giam ngheo.

1.2. NHUNG NHANTO ANH HUONG DEN PHAT TREN KINH
te tu nhan
1.2.1. Moi trudng tam ly xa hoi
Mac du da qua gan 20 nam doi mdi nhung thai do va each nhln nhan doi

vdi KNNN nhu tren da lam giam su kich thfch y chi kinh doanh va tinh than
lap nghiep cua mot bo phan dan cu, dac biet la cac doanh nhan.

1.2.2. MOi trudng luat phap, chinh sach vi mo va quan ly hanh chinh
doi vdi hoat dong kinh doanh

- Moi trudng luat phap co y nghia quan trong doi vdi su phat trien cua
doanh nghiep noi chung, doanh nghiep KNNN noi rieng. Chinh vl the, cac

nudc co nen kinh te thi trudng rat quan tam tdi viec xay dung he thong luat
phap de tao moi trudng cho cac doanh nghiep hoat dong.

- Pac trung cua nen kinh te thi trudng la dieu hanh su phat trien cua nen

viii

kinh te noi chung, cua KTTN noi rieng bang he thong chfnh sach vi mo.

Thong qua he thong chfnh sach nay, nha nudc dieu tiet toan bo hoat dong kinh
doanh cua doanh nghiep, tao moi trudng kinh doanh thuan lqi cho doanh

nghiep hoat dong.
- Quan ly hanh chfnh trong kinh doanh la van de khong the thieu trong
viec tao moi trudng kinh doanh cho doanh nghiep noi chung, cho KTTN noi

rieng. Yeu cau cua quan ly hanh chfnh trong kinh doanh la dam bao cho

doanh nghiep hoat dong theo dung phap luat nha nude, song phai dam bao cho
kinh doanh cd hieu qua, hay van phai cd loti nhuSn.
1.2.3. Nang lure cua cac doanh nghiep kinh te tu nhan

Su phat trien kinh te tu nhan phu thuoc vao nhan to nang luc cua chu

doanh nghiep. Nang luc cua cac doanh nghiep the hien tren hai khia canh: Thu’
nhat la nguon luc vat chat; Thur hai la tai quan ly kinh doanh cua chu doanh

nghiep.

1.3. KINH NGHIEM CUA TRUNG QUOC VA MOT SO D|A PHUONG
NUOC TA VE PHAT TRIEN KTTN.
1.3.1. Kinh nghiem Trung Quoc.
Su thay doi tu duy, thira nhan vai tro cua khu vuc tu nhan da lam cho khu

vuc kinh te nay cd nhung budc phat trien nhay vot. Tur thuc tidn d Trung
Quoc, cd the rut ra mot so bai hoc kinh nghiem sau:
- Thong nhat nhan thurc, quan diem ve KTTN.
- Khac phuc tinh trang chfnh tri hoa cac hoat dong kinh te.
- Md cira thi trudng cho cac DNTN.
- Day manh cong tac tuyen truyen, giao due
- Doi mdi, cai thien moi trudng kinh doanh, hd tro KTTN phat trien. Lien
quan den bien phap nay la: tao moi trudng phap ly cho KTTN cung vdi viec


thanh. lap va phat huy vai tro cua cac to chitc hd tra DNTN.

1.3.2. Kinh nghiem phat trien kinh tetn nh an n mot so di a phu'ong
niiac ta.

a. Kinh nghiem cua Thanh pho Ho Chi Minh.

Trong nhung nam gan day, sd luong cac DN khu vuc KTTN tren dia ban
TP.HCM da phat trien rat nhanh chong. Do la do:
- Tao dieu kien thuan loi trong qua trinh phat trien KTTN d TP. HCM.
- Mot sd bai hoc kinh nghiem rut ra th thuc tidn TP.HCM.

b. Kinn nglhieiu^cua thhnn pPoHa NNng.
- Xay dung quy hoach, ke hoach dinh hudng phat trien KTTN tren dia

ban.
- Cai thien moi truong phap ly, tao moi truong thuan loi ve tam ly cho
KTTN phat trien.

- Tao co hoi va kha nang cho KTTN tiep can cac nguon vdn tin dung.

- Tao dieu kien ve mat bang san xuat kinh doanh cho KTTN.
- Hd tro ky thuat va cong nghe mdi;...

CHUONG 2
-

X ___

___

___

*>

-

**

THUC trang phat trien kinh te tu nhan
d HAI PHONG HIEN NAY

*3
_
2.1. KHAO SAT SJ PHAT TRIEN KINH TE TU NHAN O HAI PHONG
7

x ___

_

x ___

___

_

st

7

NHJNG NAM QUA
2.1.1. Tinp PinP tang among kinp te tn nPan ve so lnqng : so Po kinp
te ca tPe, tieu cPu va doanP ngPiep.

- Ve tang trri&ng so luang Kinh te'TBTN.


X

Trudc nam 1986, thanh phan kinh te TBTN duoc xem la doi tuong cai tao

XHCN, khong duoc luat phap bao ve va khuyen khich phat trien.
Dau nhung nam 90, ke th khi Nha nude ban hanh Luat doanh nghiep tu
nhan, Luat cong ty cho den thdi diem nam 1999, thanh phan kinh te TBTN
Hai Phong da phat trien manh.

- Ve tang truang so luang kinh te ca the, tieu chu.
Nhin chung, sau gan 20 nam doi mdi, kinh te tu nhan d Hai Phong phat

trien manh, co vi tri quan trong hon trong nen kinh te va co xu hudng ton tai

lau dai.

2.1.2. Tang trudng von dau tu
Ket qua tang trudng von dau tu cua kinh te tu nhan d Hai Phong cho thhy
nhung net chinh sau:

- Murc von dang ky binh quan cua cac doanh nghiep TBTN tang qua cac

nam: neu nam 1999 dat binh quan la 418 trieu dong/doanh nghiep, thi den
nam 2003 dat binh quan 2,7 ty dong, tang gap 6,5 lan so vdi muc nam 1999.

- Cac don vi kinh te ca the, tieu chu cua thanh pho quy mo tuy nho nhung

vdi so luong ldn nen da huy dong duoc nguon von dang ke th trong dan vao

san xuat kinh doanh. Vd'n dau tu phat trien cua ho dan cu nam 2003 dat
1.414,1 ty dong, chiem 18,8% tong von d£u tu phat trien tren dia ban.

2.1.3. Dong gop cho tang trudng kinh te va chuyen dich co cau kinh te

Danh gia chung: Co the tha'y rang th khi thuc hien chinh sach doi mdi,
phat trien nen kinh te thi trudng dinh hudng XHCN da lam tang dang ke viec
tap trung cac nguon luc cho dau tu phat trien, giai phong tiem luc to ldn dong
gop cho gia tang nang luc san xuat kinh doanh tren dia ban thanh pho. Gia tri

san xuat trong nhung nam qua tren dia ban thanh pho co budc tang trudng
kha, dac biet la kinh te co von DTNN va khu vuc kinh te tu nhan, trong khi

kinh te nha nudc co toe do tang cham hon.


xi

Bang :Gia tri san xuat tren dia ban theo thanh phan kinh te (gid thuc te)

1990

Tong so

2000

2003

2004

1982,8

23380,7

38538,4

44.108,7

1. Khu vuc kinh te trong nudc

1982,8

17919,9

29561,4

37.551,3

- Kinh te Nha nudc

1055,3

8497,0

14484,4

17.897,4

+ Kinh te Trung uong

704,3

5357,3

9098,0

11.943,6

+ Kinh te' dia phuong

351,3

3139,7

5386,4

5.953,8

- Kinh te ngoai nha nudc

927,5

9422,9

15076,9

19.653,9

5175,8

8542,3

11.206,3

285,0

434,7

351,1

2. Khu vuc cd von DTNN
3. Thue NH hang hoa va DV

(Ngudn: Nien giam thong ke, Cue thong ke HP)
Toe do tang trudng GDP va gia tri san xuat cua thanh pho trong nhung
nam qua cung d muc cao, gap gan 1,5 ldn toe do tang binh quan chung cua

ca nudc.

Bang: Tong san pham trong nudc (GDP) cua thanh pho phan theo thanh phan

kinh te(Gia thuc te)

Dem vi tinh: Ty dong

Nam

1990

2000

2003

2004

Tfl’ng so

1099,9

9699,5

14583,9

17.748,6

1. Khu vuc kinh te trong nudc

1099,9

7850,9

11650,7

14.579,4

- Kinh te Nha nude

534,3

3913,4

5581,0

6.777,2

+ Kinh te Trung uong

355,5

2525,9

3753,5

4.514,4

+ Kinh te dia phuong

178,8

1387,5

2051,7

2.262,8

- Kinh te ngoai nha nude

565,6

3937,5

6.945,0

7.802,2

2.498,5

2.818,1

+ Kinh te tap the

1928,6

+ Kinh te tu nhan

498,8

+ Kinh te ca the

2008,9

2. Khu vuc co von DTNN

1563,6

(Ngudn: Nien giam thong ke, Cue thong ke HP)


xii

Bang so 9 Toe do phat trien tong san pham (GDP) cua thanh pho

phan theo thanh phan kinh te
(Nam tritorc = 100%)

1991

Tong sd

2000

2003

2004

105,6

109,1

110,7

121,7

1. Khu vuc kinh te trong nircrc

105,6

106,8

110,1

125,1

- K/nh te Nha nudc

107,1

105,3

111,3

121,4

+ Kinh te Trung trong

111,1

106,2

112,5

120,2

+ Kinh te dia phuong

98,2

103,6

109,1

110,2

104,3

108,3

108,9

112,3

123,9

111,8

112,8

- Kinh te ngoai nha nude

2. Khu vtre co von BTNN

(Nguon: Nien giam thong ke, Cue thong ke HP)

2.1.4. Trang thiet bi, cong nghe
Trang thiet bi cong nghe cua kinh te tu nhan noi rieng, cua cac thanh

phan kinh te khac noi chung d Hai Phong noi chung con d trinh do thap.

Cac co sd san xuat chu ydu khai thac cac trang thiet bi, cong nghe co til
nhieu nguon, nhu nhung cong nghe co tir trudc day, cong nghe noi sinh
mua trong nudc, cong nghe tu cai tien, cOng nghe duoc vien tro va cong

nghe ngoai nhap.

2.1.5. Ve md rong thi trudng, nang cao nang luc canh tranh, day
manh xuat khau

Xuat khdu cua khu vuc tu nhan tang manh trong thdi gian gan day
nhd cac du an dau tu vao cong nghiep nhe nhu may mac, giay dep, san
pham gia'y,...


xiii

nghiep va dich vu. Dong gop lorn nh
ca the, tieu chu. Cung vdi xu hudng chuyen dich cor cau kinh te, cac thanh
phfin kinh te nay ngay cang thu hut nhieu lao dong.

2.1.7. Tac dong ve xa hoi.
Ngoai thuc day phat trien kinh te, viec phat trien kinh te tu nhan con cd
y nghia quan trong tac dong tdi moi mat cua ddi song xa hoi thanh pho, gop

phan tfch cue vao viec xoa ddi giam ngheo d cac vung nong thon va thanh thi,
thuc hien cong bang xa hoi, on dinh an ninh trat tu tren dia ban.

2.2. DANH GIA CHUNG VE SU PHAT TRIEN KINH TE TU NHAN O
HAI PHONG

2.2.1. Nhung thanh tuu trong phat trien kinh te tu nhan d Hai Phong
a. Nhung thanh tuu chu yeu

- Thanh phan kinh te'TBTN da phat trien rat manh tren dia ban Hai

Phong trong nhung nam qua. Dong gop cua thanh phan kinh te TBTN vao
GDP da tang qua cac nam, dong thdi, cac doanh nghiep thuoc thanh phan kinh

te TBTN cung gop phan dang ke trong cong tac thu hut lao dong va gop phan
chuyen dich cor cau kinh te.

- Thanh phan kinh te cd the, tieu chu phat trien manh, cd nhieu thanh tuu

dong gop ve kinh te nhu ve von dau tu phat trien, dong gop vao GDP,... Ngoai

y nghia ve mat kinh te, thanh phan kinh te ca the, tieu chu con co y nghia

quan trong trong viec giai quyet cac van de xa hoi nhu giai quyet viec lam,

xoa ddi giam ngheo,...
b. Nguyen nhan thanh tuu

Nguyen nhan khach quan
Nhung thanh tuu do dat duoc trudc het la nhd tmh dung dan cua chien

luqc phat trien nen kinh te da thanh phan, phu hop vdi thuc trang cua luc
luqng san xuat cua nudc ta hien nay va cac qui luat kinh te khach quan.


xiv

Nguyen nhan chu quan.

Do kip thcri nhan thuc duqc tinh dung ddn va tarn quan trong cua
chien lucre phat trien nen kinh te da thanh phdn, nen lanh dao Hai Phong

da nhanh chong nam bat va tao didu kien cho cac thanh phan kinh te phat

trien

thuoc thanh phan kinh te nha nudc hay TBTN,... da cung gop sire tao ra hue
tranh sinh dong phat trien cac thanh phan kinh te cua Hai Phong.

2.2.2. Nhung khd khan, han che va nguyen nhan han che cua kinh te
tu nhan d Hai Phong hien nay.

- Da so cac doanh nghiep thuoc kinh te TBTN cd so von ft, khong du von
va tai san de to chuc san xuat kinh doanh; nhieu doanh nghiep kinh te TBTN
chua quan tarn thuc hien day du cac quy dinh cua phap luat; trrnh do doi ngu

can bo quan ly con han che, thieu kinh nghiem,

cd su manh dan trong dau tu; kinh doanh mang tinh tu phat; nang suat lao

dong thap, chat luong san pham dich vu khong cao;...


XV

CHV0NG 3
PHlfONG HUCJNG VA GIAI PHAP PHAT TRIEN KINH TE
TU NHAN 6 HAI PHONG NHUTNG NAM TOl
3.1.PHUONG HUdNG PHAT TRIEN KINH TE TU NHAN 3 HAI

PHONG NHUNG NAM TCH.

3.1.1. Boi canh trong nude va tiem nang loi the cua thanh pho Hai
Phong doi vdi viec phat trien kinh te tu nhan.

a. Boi canh trong nude
Trong thdi ky doi mdi, vdi quan diem dung dan cua Dang ve phat trien
nen kinh te thi trudng dinh hudng XHCN tao vi the, dien mao mdi cho Viet

Nam tren trudng quoc te.

Tuy nhien, cung con nhieu yeu to lam anh hudng den su phat trien cua
cac thanh phan kinh te d nudc ta. Trude het la su phat trien manh me cua cac
nudc trong khu vuc lam giam nhung tiem nang, loi the so sanh cua nudc ta.
Chinh sach phap luSt va co che quan ly cua nudc ta con nhieu bat cap, ket efiu
ha tang KT-XH tuy da tang nhieu nhung vSn con chua vung chac, hieu qua
yeu va site canh tranh thap, bao cSp va bao ho con nang,...

b. Tiem nang loi the cua thanh pho Hai Phong doi vdi viec phat trien

kinh te tu nhan
Vdi tiem nang, loi the va qua trinh thuc hien dudng loi kinh te md cua

cung nhung thanh tuu KT-XH da dat duoc, cung nhung chu truong chinh sach

tao dieu kien cho phat trien cac thanh phan kinh te. Hai Phong cung cd kha

nang duoc hudng loi tir xu the tfch cue nay.
Nghi quyet 32-NQ/TW cua Bo Chinh tri ve xay dung va phat trien thanh

pho Hai Phong trong thdi ky CNH-HDH dat nudc da xac dinh phuong hudng,

nhiem vu phat trien thanh pho Hai Phong.


xvi

tuc phat trien da dang ve nganh nghe nhung tap trung nhat la nganh dong mdi
va sila chua tau song bien, xi mang, xuat nhap khdu va dich vu cang bien.

3.1.2. Phuong hudng phat trien kinh te tu nhan d Hai phong.

- Kinh te TBTN

Khi Nha nudc tao ra duoc moi trudng dau tu kinh doanh phu hop, de huy

dong cac tiem nang cua nguon luc nay thi khu vuc kinh te nay se co budc phat

trien mdi ve chat.
Ve co cau loai hinh doanh nghiep thuoc kinh te TBTN: Cac nha dau tu da y

thuc duoc va co xu hudng lua chon nhung loai hinh doanh nghiep hien dai de co
the on dinh, phat trien khong han che ve quy mo.

Ve linh vuc hoat dong: Nha nudc se thuc hien nhieu chinh sach khuyen

khich de thu hut dau tu cua cac doanh nghiep tu nhan vao nganh cong nghiep:
de phuc vu phat tri£n nong nghiep nong thon, san xuat hang xuat khau nham

thuc day chuyen dich co cau kinh te” nong thon,...

- Kinh te ca the, tieu chu

Kinh te" ca the, tieu chu - mot loai hinh kinh te" vdi cac chu the la nhung
ho san xuat kinh doanh ca the va tieu chu, quy mo nho va chu yeu dua vao von

va lao dong cua gia dinh, thuc cha't la kinh te" tu nhan. Su ton tai, phat trien cua
thanh phan kinh te" nay la mot ta't yeu khach quan va lau dai trong thdi ky qua

do cua nen kinh te" thi trudng dinh hudng XHCN d nudc ta.
Kinh te" trang trai se phat trien rdng khap o cac dia ban vdi hinh thuc da

dang, phong phu, da dang cac loai hinh kinh doanh trang trai theo hudng tap

trung hoa, chuyen mdn hoa, phat huy loi the" so sanh d mdi vung.
3.2. NHQNG GIAI PHAP CHU YEU DEE DAY MANH SU PHAT TRIEN
KTTN 6 HAi PHONG TRONG THOi GiAN Tdi.

chung, ve thanh phan kinh te tu nhan noi rieng


xvii

Thft nhat, ve each goi kinh te tu nhan.
Th thuc tidn co the nhan tha'y hien nay chua co mot nhan thuc thong nhat

each phan loai, tieu chf phan dinh ro rang, rach roi ve thanh phan kinh te noi

chung, thanh phan kinh te tu nhan noi rieng trong ket cau nen kinh te thi

trudng dinh hudng XHCN ma Dang ta dang chi dao thuc hien trong thdi ky
qua do. Can su dung mot thuat ngu gan gui hon va co budc chuyen dan dan va

thich hop hon th cach goi cu, la su dung thuat ngu "loai hinh kinh te" thay cho
"thanh phan kinh te".
Thu hai, ve vai tro cua cac loai hinh kinh te.

- Doi vdi kinh te tu nhan, tai Dai hoi X, Dang ta da co su doi mdi trong
nhan thuc, khang dinh “ Kinh te tu nhan co vai tro quan trong, la mot trong

nhung dong luc cua nen kinh t£” Su khang dinh do la mot budc tien ve mat

nhan thuc, tuy nhien, van con phai tiep tuc xem xet. Thuc tidn cho thay, kinh
te tu nhan ngay cang dong vai tro quan trong. Vi the, can coi loai hinh kinh te

tu nhan khong chi la mot trong nhung dong luc phat trien, ma la mot trong
nen tang cua nen kinh te thi trudng dinh hudng XHCN tren pham vi ca nudc

noi chung, trong mdi dia phuong noi rieng, trong do co Thanh pho' Hai Phong.
- Kinh te ca the, tieu chu

Kinh te ca the, tieu chu - mot loai hinh kinh te vdi cac chu the la nhung
ho san xuat kinh doanh ca the va tieu chu, dua tren co sd tu huu tu nhan nho
ve tu lieu san xuat, quy mo nho va chu yeu dua vao von va lao dong cua gia
dinh, thuc chat la kinh te tu nhan. Su ton tai, phat trien cua thanh phan kinh te

nay la mot tat yeu khach quan va lau dai trong thdi ky qua do cua nen kinh te'

thi trudng dinh hudng XHCN d nudc ta. Thanh pho' Hai phong vdi dan so' 1,7

trieu ngudi, trong do dan cu d khu vuc nong nghiep va phi thanh thi chiem gan
58%, chfnh vi v£y kinh te ca the, tieu chu khong the thieu trong cau thanh nen

kinh te' thi trudng d Hai phong, no song song ton tai va phat trien cung vdi cac

loai hinh kinh te khac.


xviii

3.2.2. Cac giai phap G tam vi md

ThA nhat, tiep tuc hoan thien moi trudng phap ly cho kinh te tu nhan
phat trien

ThA hai, tiep tuc doi mdi va hoan thien cac chinh sach vi mo phu hop
vdi dieu kien kinh te thi trudng
-Chinh sach ve von, tin dung phai tao duoc dieu kien cho cac DNTN phat

trien, nhat la cac doanh nghiep vua va nho.
- Chinh sach dat dai va giai quyet mat bang san xuat cho kinh doanh.
- Chinh sach thue uu dai, mi6n giam nhu thue su dung dat, thue thu nhap

doanh nghiep,... phai hoan thien theo nguyen tac cdng khai va binh dang giua

cac thanh phan kinh te.
-Tiep tuc day manh cdng tac cai cach hanh chinh G Hai phong.
ThA ba, tang cudng cong tac quan ly nha nudc tren dia ban thanh pho.

ThA tu, md cua thi trudng cho cac doanh nghiep tu nhan tren dia ban
thanh pho.

3.2.3. Nang cao kha nang canh tranh cua doanh nghiep tu nhan
De thang loi trong kinh doanh, doanh nghiep can phai tu nang cao nang

luc cua minh: cdng nghe; quan ly, chinh sach san pham,...

3.2.4. Nang cao vai tro cua cac to chuc hiep hoi doanh nghiep Trong
kinh te thi trudng, cac to chuc xa hoi nghe nghiep nhu hiep hoi cac doanh
nghiep co vai tro dac biet quan trong: cung hd tro giup nhau trong hoat dong

san xuat kinh doanh cung nhu trong ddi song; la cau noi giua ngudi tieu dung
vdi Nha nudc va doanh nghiep, dam bao cho Nha nudc thuc su la cua dan, do
dan va vi dan.


xix

KET LUAN
■

Phat trien kinh te tu nhan la mot trong nhung chinh sach quan trong
trong cong cuoc doi mdi toan dien cua dat nudc. Thuc tifin Hai Phong da

kinh te phat trien ma thanh pho da huy dong duoc nhieu nguon luc trong nudc
va ngoai nudc, tao ra dong luc phat trien manh me trong nhung nam vira qua,

gop phan vao su nghiep CNH-HDH dat nudc tren con dudng tien len chu

nghia xa hoi.

vdi toe do nhanh va ben vung nen KT-XH cua dat nudc, nang cao nang luc

canh tranh, chu dong hoi nhap kinh te khu vuc va quoc te, phat trien kinh te tu

nhan d Hai Phong da dat duoc nhung ket qua quan trong. Tuy nhien, con
nhieu va'n de lien quan tdi nhan thde cung nhu moi trudng chinh sach va nang
luc cua doanh nghiep can duoc giai quyet.

Luan van da gop phan lam sang to nhung van de ly luan vc kinh te tu
nhan d Viet Nam va quan triet nhung chu truong chinh sach cua Dang va nha

co sd do, da phan tfch thuc trang qua trinh phat trien cua kinh te tu nhan,

nhung dong gop van che cua kinh te tu nhan d Hai Phong hien nay.
Tren co sd chi ra nhung nguyen nhan khach quan va chu quan han che su
phat trien kinh te tu nhan d Hai Phong, luan van da dua ra nhung khuyen nghi

nam tdi.

Nhung giai phap trinh bay trong luan van la kha toan dien va cd tinh kha

Hai Phong trong nhung nam tdi.


... It
TRUONG DAI HOC KINH TE* QUOC DAN

nguyIn vAn thAnh

PHAT TRIEN KINH TE TIT NHAN 6 HAI PHONG
TRONG DIEU KIEN KINH TE THI TRU0NG
■

■

DINH HUfriG XA HOI CHU NGHIA
ChuySn nganh-. Kinh

Chfnh tri

LUAN VAN THAC SY KINH TE

Ngiriihiring dSn khoa hoc: PGS.TS. Mai H&u Thuc

HA NOI - 2006


-1 -

MdDAU

1. Sir can thiet phai nghien ciru van de nay.

Phat trien kinh te tu nhan dang la chu tructng ldn cua Dang va nha
nudc ta trong qua trinh ddi mdi kinh te. Trong cac van kien Dai hoi Dang
toan quoc tu nam 1986 den nay, chu truong nay ngay cang cu the va day

du hon, the hien tu tudng do'i mdi ngay cang manh me cua Dang va Nha

nudc ta. Trong Du thao De cuong cac van kien trinh Dai hoi X cua Dang
chi ro: “Kinh te tu nhan co vai tro rat quan trong, la mot dong luc cho su
tang trudng nhanh va hieu qua cua nen kinh te, gop phan tao viec lam, xoa

ddi, giam ngheo”

Tuy nhien, su phat trien kinh te tu nhan tren pham vi ca nudc cung nhu
_ •
timg dia phuong chua that manh. Tren pham vi thanh pho Hai phong, nhung

nam qua, Thanh uy va Uy ban nhan dan Thanh pho da cd nhieu chu truong

chinh sach phat trien kinh te tu nhan. Tuy nhien, den nay, tiem nang cua kinh

te tu nhan van chua duoc khai thac triet de vao qua trinh tang trudng va phat
trien kinh te cua Thanh pho. Nhieu van de buc xuc trong phat trien kinh te tu

nhan d Hai Phong, dang dat ra ve nang luc noi sinh cua cac doanh nghiep tu
nhan cung nhu moi trudng luat phap, co che chinh sach van chua thuan loi cho
kinh te tu nhan phat trien. Xuat phat tir do, viec nghien cun van de "Giai phap

phat trien kinh te tu nhan cf thanh pho Hai Phong trong dieu kien kinh te
thi trudng dinh hudng xa hoi chu nghia" la can thiet.
2. Tinh hinh nghien ciru cua de tai.

Th sau Dai hoi VI cua Dang ta, cung vdi su doi mdi trong dudng loi phat
trien kinh te, cac cong trinh nghien cun ve kinh te tu nhan da di£n ra d nhieu

cap do khac nhau. 0 nhieu giac do nghien cun, cac tac gia da nghien cun ve
su hinh thanh va phat trien cua kinh te tu nhan. Tac gia Ha Huy Thanh da
nghien cun ra't chuyen sau trong de tai khoa hoc:”Thanh phan kinh te ca the