tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần thương mại vận tải quốc tế minh thành đạt

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
MỤC LỤC
L I M UỜ ỞĐẦ 5
1. Lý do l a ch n t iự ọ đề à 5
2. M c ích nghiên c u t iụ đ ứ đề à 5
3. i t ng v ph m vi nghiên c uĐố ượ à ạ ứ 5
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 6
5. K t c u khóa lu nế ấ ậ 6
CH NG 1ƯƠ 7
LÝ LU N CHUNG V T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K T QU Ậ Ề Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế Ả
BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHI PỆ 7
1.1. KHÁI QUÁT NGHI P V BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHI P.Ệ Ụ Ệ 7
1.1.1. M t s khái ni m c b n ộ ố ệ ơ ả 7
1.1.2. Các ph ng th c bán h ng trong doanh nghi pươ ứ à ệ 8
* Ph ng th c bán h ng tr c ti pươ ứ à ự ế 8
* Ph ng th c chuy n h ng theo h p ngươ ứ ể à ợ đồ 8
* Ph ng th c bán h ng qua các i lý ( ký g i)ươ ứ à đạ ử 8
* Ph ng th c bán h ng tr gópươ ứ à ả 9
* Ph ng th c bán buôn h ng hóaươ ứ à 9
* Ph ng th c bán l h ng hóaươ ứ ẻ à 9
* Các tr ng h p xu t khác c h ch toán tiêu thườ ợ ấ đượ ạ ụ 10
1.1.3. Ph ng th c xác nh tr giá v n h ng bánươ ứ đị ị ố à 10
* Ph ng pháp Nh p tr c- Xu t tr cươ ậ ướ ấ ướ 10
* Ph ng pháp Nh p sau - Xu t tr cươ ậ ấ ướ 11
* Ph ng pháp giá th c t ích danh( tính tr c ti p )ươ ự ế đ ự ế 11
* Ph ng pháp giá th c t bình quân gia quy nươ ự ế ề 11
* Ph ng pháp giá th c t bình quân sau m i l n nh pươ ự ế ỗ ầ ậ 12
* Ph ng pháp giá n v bình quân cu i k tr cươ đơ ị ố ỳ ướ 12
1.1.4. Th i i m ghi nh n doanh thuờ đ ể ậ 13
1.2. T CH C K TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHI PỔ Ứ Ế Ệ 13
1.2.1. K toán doanh thu bán h ng v cung c p d ch vế à à ấ ị ụ 13

1.2.1.1. Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 13
1.2.1.2. T i kho n s d ngà ả ử ụ 14
1.2.1.3. Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 15
1.2.2. K toán các kho n gi m tr doanh thuế ả ả ừ 15
1.2.2.1. Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 15
1.2.2.2. T i kho n s d ngà ả ử ụ 16
1.2.2.3:Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 18
1.2.3. K toán giá v n h ng bánế ố à 18
1.2.3.1. Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 18
1.2.3.2: T i kho n s d ngà ả ử ụ 18
1.2.3.3: Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 19
1
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1.3. T CH C K TOÁN XÁC NH K T QU BÁN HÀNG TRONG DOANH Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế Ả
NGHI PỆ 22
1.3.1: K toán chi phí bán h ngế à 22
1.3.1.1: Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 22
1.3.1.2: T i kho n s d ngà ả ử ụ 22
1.3.1.3: Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 23
1.3.2: K toán chi phí qu n lý doanh nghi pế ả ệ 24
1.3.2.1: Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 24
1.3.2.2: T i kho n s d ng à ả ử ụ 24
1.3.2.3: Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 25
1.3.3: K toán xác nh k t qu bán h ng trong doanh nghi pế đị ế ả à ệ 26
1.3.3.1: Ch ng t s d ngứ ừ ử ụ 26
1.3.3.2. T i kho n s d ngà ả ử ụ 26
1.3.3.3: Ph ng pháp k toán các nghi p v kinh t ch y uươ ế ệ ụ ế ủ ế 27
1.4. T CH C S K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K T QU BÁN HÀNG Ổ Ứ Ổ Ế ĐỊ Ế Ả
TRONG DOANH NGHI PỆ 28
CH NG 2ƯƠ 31

TH C TR NG T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K T QU BÁN Ự Ạ Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế Ả
HÀNG TRONG CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I QU C T MINH Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả Ố Ế
THÀNH TĐẠ 31
2.1 KHÁI QUÁT V CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I QU C T Ề Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả Ố Ế
MINH THÀNH TĐẠ 31
2.1.1 Quá trình hình th nh phát tri n c a công tyà ể ủ 31
2.1.2 c i m ho t ng kinh doanh c a công tyĐặ đ ể ạ độ ủ 32
2.1.3 c i m t ch c công tác k toánĐặ đ ể ổ ứ ế 32
2.1.3.1 c i m b máy k toánĐặ đ ể ộ ế 32
T ch c b máy k toán t i Công ty theo hình th c t p trung. To n b ổ ứ ộ ế ạ ứ ậ à ộ
công vi c c t p trung t i phòng k toán g m có 5 ng i :ệ đượ ậ ạ ế ồ ườ 32
- 1 Tr ng phòng ( K toán tr ng)ưở ế ưở 32
- 1 Phó phòng 32
2.1.3.2 c i m ch k toánĐặ đ ể ế độ ế 34
* Hình th c k toán: Công ty C ph n Th ng M i v V n t i Qu c t ứ ế ổ ầ ươ ạ à ậ ả ố ế
Minh Th nh t s d ng hình th c k toán Nh t ký chung ghi chép v à Đạ ử ụ ứ ế ậ để à
h ch toán các nghi p v kinh t phát sinh theo th t th i gian.ạ ệ ụ ế ứ ự ờ 34
2.1.3.3. Trình t luân chuy n ch ng t theo hình th c Nh t Ký Chungự ể ứ ừ ứ ậ . 35
2.1.3.4 Khái quát k t qu ho t ng kinh doanh trong 3 n m t 2009-ế ả ạ độ ă ừ
2011 36
18.200.750.248 36
20.340.738.641 36
19.534.045.786 36
3.744.430.560 36
3.696.904.940 36
6.179.557.020 36
2
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
10.235.600 36
10.425.000 36

42.135.475 36
20.389.700 36
32.478.500 36
87.554.538 36
1.500.476.300 36
1.956.423.000 36
3.157.382.000 36
1.000.563.700 36
1.190.987.000 36
1.498.376.000 36
1.233.236.460 36
527.441.440 36
1.478.379.957 36
0 36
12.500.000 36
0 36
50.356.962 36
30.800.473 36
74.484.573 36
(50.356.962) 36
(18.300.473) 36
(74.484.573) 36
1.182.879.498 36
509.140.967 36
1.403.895.384 36
295.719.745 36
127.285.242 36
350.973.846 36
887.159.633 36
381.855.725 36

1.052.921.538 36
2.2 TH C TR NG T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K T QU Ự Ạ Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế Ả
BÁN HÀNG TRONG CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I QU C T Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả Ố Ế
MINH THÀNH TĐẠ 37
2.2.1 c i m ho t ng bán h ng t i công tyĐặ đ ể ạ độ à ạ 37
2.2.2 T ch c k toán bán h ng t i công tyổ ứ ế à ạ 38
2.2.2.1 K toán doanh thu bán h ngế à 38
2.2.2.2 K toán các kho n gi m tr doanh thuế ả ả ừ 49
2.2.2.3 K toán giá v n h ng bánế ố à 59
2.2.3 T ch c k toán xác nh k t qu bán h ng t i công tyổ ứ ế đị ế ả à ạ 66
2.2.3.1 K toán chi phí bán h ngế à 66
3
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
2.2.3.2 K toán chi phí qu n lý doanh nghi pế ả ệ 75
2.2.3.3 K toán xác nh k t qu bán h ng trong công tyế đị ế ả à 83
2.3. ÁNH GIÁ CHUNG V T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH Đ Ề Ổ Ứ Ế ĐỊ
K T QU BÁN HÀNG TRONG CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I Ế Ả Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả
QU C T MINH THÀNH TỐ Ế ĐẠ 88
2.3.1 Nh ng k t qu t cữ ế ả đạ đượ 88
2.3.2 Nh ng t n t i c n kh c ph cữ ồ ạ ầ ắ ụ 89
CH NG 3ƯƠ 91
M T S XU T V T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K T QU Ộ ỐĐỀ Ấ Ề Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế Ả
BÁN HÀNG TRONG CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I QU C T Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả Ố Ế
MINH THÀNH TĐẠ 91
3.1 NH H NG PHÁT TRI N C A CÔNG TY TRONG TH I GIAN T IĐỊ ƯỚ Ể Ủ Ờ Ớ . .91
3.2 M T S XU T V T CH C K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH K TỘ ỐĐỀ Ấ Ề Ổ Ứ Ế ĐỊ Ế
QU BÁN HÀNG TRONG CÔNG TY C PH N TH NG M I V N T I Ả Ổ Ầ ƯƠ Ạ Ậ Ả
QU C T MINH THÀNH TỐ Ế ĐẠ 92
3.2.1 Ho n thi n t ch c v n d ng ch ng t k toánà ệ ổ ứ ậ ụ ứ ừ ế 92
3.2.2 Ho n thi n v công tác l p các kho n d phòng.à ệ ề ậ ả ự 95

3.2.2.1 Ho n thi n công tác l p d phòng ph i thu khó òià ệ ậ ự ả đ 95
3.2.2.2 Ho n thi n công tác l p d phòng gi m giá h ng t n khoà ệ ậ ự ả à ồ 100
3.2.3 Ho n thi n v công tác bán h ngv k toán các kho n gi m tr à ệ ề à à ế ả ả ừ
doanh thu 103
3.2.4 Ho n thi n t ch c b máy k toán t i công tyà ệ ổ ứ ộ ế ạ 104
K T LU NẾ Ậ 106
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 107
4
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Tiêu thụ hàng hóa( bán hàng) và xác định kết quả là mối quan tâm hàng đầu của tất
cả các doanh nghiệp nói chung và doanh ngiệp thương mại nói riêng. Tiêu thụ hàng
hóa là một giai đoạn không thể thiếu trong mỗi chu kỳ kinh doanh vì nó có tính
chất quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp. Bên cạnh đó
kết quả kinh doanh là thành quả lao động cuối cùng, là mục tiêu sống còn của
doanh nghiệp, đồng thời tạo ra nguồn thu chủ yếu cho ngân sách nhà nước và thúc
đẩy xã hội phát triển. Vì vậy, bán hàng và xác định kết quả có một vai trò rất quan
trọng nó sẽ giúp cho các nhà quản trị cấp cao có cái nhìn đúng đắn về thực trạng
doanh nghiệp mình. Từ đó đưa ra các định hướng phát triển doanh nghiệp trong
tương lai.
Với những nhận thức về tầm quan trọng của tổ chức kế toán bán hàng và xác định
kết quả bán hàng trong doanh nghiệp, sau khi được trang bị kiến thức ở nhà trường
và qua thời gian tìm hiểu tại công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh
Thành Đạt em đã chọn đề tài “Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng tại công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh Thành Đạt” cho
khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Làm rõ hơn về kế toán bán hàng và xác dịnh kết quả bán hàng nói chung và của
công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh Thành Đạt nói riêng để tìm

hiểu những mặt đã làm được, những hạn chế còn tồn tại qua đó đưa ra một số đề
xuất để góp phần hoàn thiện hơn nữa về tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài là toàn bộ chứng từ kế toán , sổ sách
kế toán có liên quan đến tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
5
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
trong Công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh Thành Đạt tại thời điểm
Quý 4 năm 2011.
4. Phương pháp nghiên cứu
Khóa luận sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu mà chủ yếu là phương pháp sau:
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp thu thập, liệt kê số liệu
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp so sánh
5. Kết cấu khóa luận
Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận được bố trí thành 3 chương:
• Chương 1: Lý luận chung về tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng trong doanh nghiệp.
• Chương 2: Thực trạng tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng tại Công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh Thành Đạt.
• Chương 3: Một số đề xuất về tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại Công ty Cổ phần Thương mại Vận tải Quốc tế Minh
Thành Đạt.
6
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG
VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TRONG

DOANH NGHIỆP
1.1. KHÁI QUÁT NGHIỆP VỤ BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP.
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
Tiêu thụ thành phẩm (bán hàng) là giai đoạn tiếp theo của quá trình sản xuất.
Để thực hiện giá trị sản phẩm, hàng hóa lao vụ, dịch vụ doanh nghiệp phải chuyển
giao hàng hóa sản phẩm, hoặc cung cấp lao vụ, dịch vụ cho khách hàng, được
khách hàng trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán, quá trình này được gọi là quá trình
tiêu thụ.
- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là tổng giá trị được thực hiện
do việc bán sản phẩm hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
Doanh thu thuần về
bán hàng và cung cấp
dịch vụ
=
Tổng doanh thu
bán hàng và cung
cấp dịch vụ
-
Các khoản
giảm trừ
doanh thu
- Các khoản giảm trừ doanh thu:
+ Chiết khấu thương mại: là khoản doanh nghiệp giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua với số lượng lớn.
+ Giảm giá hàng bán là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngoài hóa đơn hay
hợp đồng cung cấp dịch vụ do các nguyên nhân đặc biệt như hàng kém phẩm chất,
không đúng quy cách, giao hàng không đúng thời gian địa điểm hợp đồng…
+ Hàng bán bị trả lại là số hàng đã được coi là tiêu thụ nhưng bị người mua
từ chối, trả lại do không tôn trọng hợp đồng như đã ký kết.
- Giá vốn hàng bán là trị giá vốn của sản phẩm hàng hóa dịch vụ đã

tiêu thụ trong kỳ.
7
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Lợi nhuận gộp về bán
hàng và cung cấp dịch vụ
=
Doanh thu thuần về bán
hàng và cung cấp dịch vụ
-
Giá vốn
hàng bán
- Chi phí bán hàng: là toàn bộ các khoản chi phí phát sinh ở khâu tiêu thụ
sản phẩm hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp: là toàn bộ các khoản chi phí phát sinh liên
quan đến hoạt động quản lý sản xuất kinh doanh, quản lý hành chính có tính chất
chung đến toàn doanh nghiệp.
1.1.2. Các phương thức bán hàng trong doanh nghiệp
* Phương thức bán hàng trực tiếp
- Là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho hoặc trực tiếp tại
phân xưởng của doanh nghiệp. Sản phẩm khi bàn giao cho khách hàng được chính
thức coi là tiêu thụ và đơn vị bán mất quyền sở hữu về số hàng này.
* Phương thức chuyển hàng theo hợp đồng
- Là phương thức giao hàng cho người mua theo địa điểm ghi trên hợp đồng.
Số sản phẩm hàng hóa xuất kho trong quá trình vận chuyển vẫn thuộc quyền sở hữu
của doanh nghiệp. Khi được bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số
hàng chuyển giao ( một phần hay toàn bộ) thì số hàng chấp nhận này mới được coi
là tiêu thụ.
* Phương thức bán hàng qua các đại lý ( ký gửi)
- Là phương thức doanh nghiệp bán hàng qua các đại lý, sản phẩm hàng hóa
xuất cho các đại lý vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. Chỉ khi nào đại lý

nộp báo cáo bán hàng hoặc nộp tiền hàng thì số sản phẩm hàng hóa đó mới được
xác định là tiêu thụ. Riêng số tiền hoa hồng trả cho đại lý được tính vào chi phí bán
hàng. Bên đại lý sẽ được hưởng thù lao đại lý dưới hình thức hoa hồng hoặc chênh
lệch giá. Trường hợp bên đại lý hưởng khoản chênh lệch giá thì bên đại lý sẽ chịu
thuế GTGT tính trên phần GTGT.
8
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
* Phương thức bán hàng trả góp
- Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần, khách hàng sẽ thanh toán lần
đầu tại thời điểm mua, số tiền còn lại khách hàng chấp nhận trả dần và phải chịu
một tỷ lệ lãi suất nhất định. Thông thường số tiền trả ở các kỳ bằng nhau, trong đó
bao gồm một phần doanh thu gốc và một phần lãi suất trả chậm.
* Phương thức bán buôn hàng hóa
Lưu chuyển hàng hóa bán buôn được thực hiện theo hai phương thức: bán buôn qua
kho và bán buôn vận chuyển thẳng.
• Bán buôn qua kho là phương thức bán truyền thống thường áp dụng với
ngành hàng có đặc điểm: tiêu thụ có định kỳ giao nhận, thời điểm giao nhận
không trùng với thời điểm nhận hàng, hàng khó khia thác, hàng cần qua dự
trữ để tăng giá trị thương mại……khi thực hiện phương thức kinh doanh cho
các loại hàng này, doanh nghiệp cần có kế hoạch dự trữ tốt và tiến độ giao
hàng đúng lệnh, để tránh ứ đọng làm gây tốn kém chi phí dự trữ, giảm sút
chất lượng hàng và gây khó khăn cho công tác bảo quản hàng.
• Bán buôn vận chuyển thẳng ( bán vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán
và bán vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán) là phương thức bán
hàng không qua kho. Trường hợp bán thẳng có tham gia thanh toán thì doanh
nghiệp phải tổ chức quá trình mua hàng, bán hàng, thanh toán tiền mua hàng,
tiền hàng đã bán với nhà cung cấp và khách hàng của doanh nghiệp; bán
buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán thực chất là hình thức môi
giới trung gian trong quan hệ mua bán, doanh nghiệp chỉ được phản ánh tiền
hoa hồng môi giới cho việc mua hoặc bán, không được ghi nhận nghiệp vụ

mua cũng như nghiệp vụ bán của mỗi thương vụ.
* Phương thức bán lẻ hàng hóa
Đây là giai đoạn cuối cùng của quá trình vận động hàng hóa từ sản xuất tới
tiêu dùng. Hàng hóa được bán trực tiếp từ tay nhà sản xuất tới người tiêu dùng, qua
đó giá trị của hàng hóa được thực hiện. Hàng hóa bán lẻ thường có giá trị nhỏ,
9
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
thanh toán ngay và hình thức thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt nên ít khi phải lập
chứng từ bán hàng.
* Các trường hợp xuất khác được hạch toán tiêu thụ
Ngoài các phương thức tiêu thụ chủ yếu ở trên, các doanh nghiệp còn sử
dụng vật tư hàng hóa, sản phẩm để thanh toán tiền lương, tiền thưởng cho cán bộ
công nhân viên chức, để biếu tặng, quảng cáo, chào hàng hay sử dụng sản phẩm
phục vụ sản xuất kinh doanh, để trao đổi lấy hàng hóa khác…Các trường hợp này
cũng được coi là tiêu thụ và được tính là tiêu thụ nội bộ.
1.1.3. Phương thức xác định trị giá vốn hàng bán
Việc lựa chọn phương pháp tính giá thực tế hàng xuất kho phải căn cứ vào
đặc điểm của từng doanh nghiệp về số lượng danh điểm sản phẩm hàng hóa, số lần
nhập xuất hàng, trình độ của nhân viên kế toán, thủ kho… Tuy nhiên, việc lựa chọn
phương pháp tính giá hàng xuất kho phải tuân thủ nguyên tắc nhất quán, tức là phải
ổn định phương pháp tính giá hàng xuất kho ít nhất trong vòng một niên độ kế toán.
* Phương pháp Nhập trước- Xuất trước
- Theo phương pháp này, hàng tồn kho được tính giá thực tế xuất kho trên cơ
sở giả định lô hàng nào nhập vào kho trước sẽ được xuất bán trước, vì vậy lượng
hàng hóa xuất kho thuộc lần nhập nào thì tính theo giá thực tế của lần nhập đó.
+ Ưu điểm của phương pháp này là cho phép kế toán có thể tính giá hàng xuất
kho kịp thời
+ Nhược điểm của phương pháp Nhập trước- Xuất trước là phải tính giá
theo từng danh điểm sản phẩm, hàng hóa và phải hạch toán chi tiết hàng hóa tồn
kho theo từng loại giá nên tốn nhiều công sức. Ngoài ra phương pháp này làm cho

chi phí kinh doanh của doanh nghiệp không phản ứng kịp thời với giá cả của hàng
hóa trên thị trường.
10
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
* Phương pháp Nhập sau - Xuất trước
- Theo phương pháp này, hàng tồn kho được tính giá thực tế xuất kho trên cơ
sở giả định là lô hàng nào nhập vào kho sau sẽ được xuất bán trước, vì vậy
việc tính
giá xuất kho sẽ được làm ngược lại với phương pháp Nhập trước – Xuất trước. .
Về cơ bản ưu, nhược điểm của phương pháp Nhập sau - Xuất trước cũng
giống như phương pháp Nhập trước- Xuất trước, nhưng sử dụng phương pháp
Nhập sau - Xuất trước giúp cho chi phí kinh doanh của doanh nghiệp phản ứng kịp
thời với giá cả của hàng hóa trên thị trường.
* Phương pháp giá thực tế đích danh( tính trực tiếp )
- Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có điều kiện bảo quản
riêng từng lô sản phẩm, hàng hóa nhập kho, vì vậy khi xuất kho lô nào thì tính giá
thực tế nhập kho đích danh của lô đó
+ Ưu điểm của phương pháp này là công tác tính giá hàng bán được thực
hiện kịp thời và thông qua việc tính giá hàng xuất kho, kế toán có thể theo dõi được
điều kiện bảo quản của từng lô hàng.
+ Nhược điểm của phương pháp này là hệ thống kho tàng của doanh nghiệp
cho phép bảo quản riêng từng lô hàng nhập kho.
* Phương pháp giá thực tế bình quân gia quyền
- Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có ít danh điểm hàng
tồn kho nhưng số lần nhập, xuất của mỗi danh điểm nhiều. Theo phương pháp này,
căn cứ vào giá thực tế của các lô hàng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ, kế toán xác
định được giá bình quân của một đơn vị hàng hóa
+ Ưu điểm của phương pháp này là giảm nhẹ được việc hạch toán chi tiết từng mặt
Giá thực tế
hàng xuất kho

=
Giá bình quân của
1 đơn vị hàng hóa
x
Lượng hàng
xuất kho
11
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
hàng so với phương pháp Nhập trước - Xuất trước, Nhập sau - Xuất trước, không
phụ thuộc vào số lần nhập, xuất của từng mặt hàng.
+ Nhược điểm của phương pháp này là dồn công việc tính giá hàng xuất kho
vào cuối kỳ hạch toán nên ảnh hưởng đến tiến độ của các khâu kế toán khác, đồng
thời sử dụng phương pháp này cũng phải tiến hành tính giá theo từng danh điểm
hàng hóa.
* Phương pháp giá thực tế bình quân sau mỗi lần nhập
- Theo phương pháp này, sau mỗi lần nhập, kế toán phải xác định gía bình
quân của từng danh điểm hàng hóa. Căn cứ vào giá đơn vị bình quân và lượng hàng
xuất kho giữa 2 lần nhập kế tiếp để kế toán xác định giá thực tế hàng xuất kho.
+ Ưu điểm của phương pháp này là cho phép kế toán tính giá hàng xuất kho
kịp thời.
+ Nhược điểm của phương pháp giá thực tế bình quân sau mối lần nhập là
khối lượng công việc nhiều và phải tiến hành tính giá theo từng mặt hàng. Chỉ sử
dụng ở những doanh nghiệp có ít mặt hàng và số lần nhập của mỗi loại không nhiều.
* Phương pháp giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước
- Theo phương pháp này, kế toán xác định giá đơn vị bình quân dựa trên giá
thực tế và lượng hàng tồn kho cuối kỳ trước. Dựa vào giá đơn vị bình quân nói trên
và lượng hàng xuất kho trong kỳ để kế toán xác định giá thực tế hàng xuất kho theo
từng danh điểm.
+ Ưu điểm của phương pháp này là cho phép giảm nhẹ khối lượng tính toán
của kế toán

+ Nhược điểm là độ chính xác của công việc tính giá phụ thuộc vào tình hình
biến động của giá cả hàng hóa trên thị trường.
Ngoài ra trong doanh nghiệp còn sử dụng phương pháp trị giá hàng tồn cuối
kỳ, giá hạch toán…
12
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1.1.4. Thời điểm ghi nhận doanh thu
Chỉ ghi nhận doanh thu trong kỳ kế toán khi thỏa mãn đồng thời các điều
kiện ghi nhận doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu tiền lãi,
tiền bản quyền, tiền cổ tức và lợi nhuận được chia theo quy định tại điểm 10, 16, 24
của chuẩn mực kế toán Việt nam số 14 “ Doanh thu và Thu nhập khác” được ban
hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ - BTC ngày 31/12/2001 của Bộ
Tài chính và các quy định của chế độ kế toán hiện hành.
Doanh thu bán hàng
được xác định khi đồng thời thỏa mãn tất cả 5 điều kiện sau:

• Doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn với quyền sở hữu
sản phẩm
• Doanh nghiệp không còn nẵm giữ quyền quản lý, quyền kiểm soát sản
phẩm.
• Doanh thu xác định tương đối chắc chắn.
• Doanh nghiệp đã thu hay sữ thu được lợi ích kinh tế từ việc bán hàng.
• Xác định được chi phí liên quan đến chi phí bán hàng.
1.2. TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP
1.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
1.2.1.1. Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn GTGT ( Mẫu số 01 GTKT 3/001)
- Hóa đơn bán hàng thông thường ( Mẫu số 02 GTTT 3/001)
- Hợp đồng kinh tế, bảng kê hóa đơn.
- Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi ( Mẫu số 01 – BH)

- Phiếu thu ( Mẫu số 01 – TT)
- Giấy báo có, sổ phụ kèm theo…
13
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1.2.1.2. Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 511“ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”
Tài khoản này được dùng để phản ánh tổng số doanh thu bán hàng thực tế
của doanh nghiệp trong kỳ và các khoản giảm trừ doanh thu.
Bên Nợ
- Số thuế phải nộp ( thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế GTGT
theo phương pháp trực tiếp) tính trên doanh số bán trong kỳ.
- Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và doanh thu hàng bán bị
trả lại
- Kết chuyển doanh thu thuần về bán hàng.
Bên Có
- Doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp lao vụ, dịch vụ của
doanh nghiệp thực hiện trong kỳ hạch toán.
* Tài khoản 511 cuối kỳ không có số dư và được chi tiết thành 5 tài khoản cấp 2
TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa
TK 5112: Doanh thu bán thành phẩm
TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ
TK 5114: Doanh thu trợ cấp trợ giá
TK 5117: Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư.
* Tài khoản 512 “ Doanh thu bán hàng nội bộ”
Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ,
lao vụ tiêu thụ trong nội bộ.
Bên Nợ
- Trị giá hàng bán trả lại ( theo giá tiêu thụ nội bộ), khoản giảm giá hàng
bán đã chấp nhận trên khối lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ tiêu thụ nội bộ trong
kỳ, số thuế tiêu thụ đặc biệt, số thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp phải nộp

của số hàng hóa tiêu thụ nội bộ.
14
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
- Kết chuyển doanh thu nội bộ thuần vào tài khoản xác định kết quả.
Bên Có
- Tổng số doanh thu nội bộ của đơn vị thực hiện trong kỳ.
* Tài khoản 512 cuối kỳ không có số dư và được chi tiết thành 3 tài khoản cấp 2
TK 5121: Doanh thu bán hàng hóa
TK 5122: Doanh thu bán sản phẩm
TK 5123: Doanh thu cung cấp dịch vụ
1.2.1.3. Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
Sơ đồ 1.1: Kế toán tổng hợp doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
TK 333 TK 511,512 TK 111,112,131,136
Thuế xuất khẩu, thuế TTĐB Đơn vị áp dụng tính thuế
phải nộp NSNN,thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
phải nộp( PP trực tiếp)
TK 521,531,532 Đơn vị áp dụng phương pháp

Cuối kỳ k/c CKTM, GGHB khấu trừ (giá chưa
có thuế GTGT)
HBBTL
TK 911
Cuối kỳ k/c
doanh thu TK 333(33311)

Thuế GTGT đầu ra
1.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
1.2.2.1. Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn GTGT ( Mẫu số 01 GTKT 3/001)
15

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
- Hóa đơn bán hàng ( Mẫu số 02 GTTT 3/001)
- Phiếu nhập kho
1.2.2.2. Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 521 “ Chiết khấu thương mại”
Tài khoản này dùng để phản ánh khoản chiết khấu thương mại mà doanh
nghiệp đã giảm trừ, hoặc đã thanh toán cho khách hàng mua với số lượng lớn theo
thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng.
Bên Nợ
- Số chiết khấu thương mại đã chấp nhận thanh toán cho khách hàng.
Bên Có
- Kết chuyển số chiết khấu thương mại sang TK 511
Tài khoản 521 không có số dư cuối kỳ
*Tài khoản 531 “ Hàng bán bị trả lại”
Tài khoản này dùng để theo dõi doanh thu của số hàng hóa, thành phẩm lao
vụ dịch vụ đã tiêu thụ nhưng bị khách hàng trả lại do vi phạm hợp đồng, hàng bị
mất, kém phẩm chất… Trị giá của số hàng bán bị trả lại bằng số lượng hàng bị trả
lại nhân với đơn giá trên hóa đơn khi bán.
Bên Nợ
- Doanh thu của số hàng đã tiêu thụ bị trả lại, đã trả lại tiền cho người mua
hoặc tính trừ vào nợ phải thu của khách hàng về số sản phẩm hàng hóa đã bán ra.
Bên Có
- Kết chuyển doanh thu của số hàng đã tiêu thụ bị trả lại trừ vào doanh thu
trong kỳ.
Tài khoản 531 không có số dư cuối kỳ.
* Tài khoản 532: “ Giảm giá hàng bán”
16
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Tài khoản này được sủ dụng để theo dõi toàn bộ các khoản giảm giá hàng
bán cho khách hàng trên giá bán đã thỏa thuận vì các lý do chủ quan của doanh

nghiệp (hàng kém phẩm chất hay không đúng quy cách theo quy định trong hợp
đồng kinh tế)
Bên Nợ
- Các khoản giảm giá hàng bán được chấp nhận.
Bên Có
- Kết chuyển toàn bộ số giảm giá hàng bán trừ vào doanh thu.
Tài khoản 532 không có số dư cuối kỳ.
* Tài khoản 3332 “ Thuế tiêu thụ đặc biệt”
Tài khoản này dùng để phản ánh số thuế tiêu thụ đặc biệt( TTĐB) phải nộp, đã nộp
khi mua, bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc diện chịu thuế TTĐB.
Bên Nợ
- Số thuế TTĐB đã nộp vào ngân sách
- Số thuế TTĐB được miễn giảm, được hoàn.
Bên Có
- Số thuế TTĐB phải nộp vào ngân sách
Dư Có: Số thuế TTĐB còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước.
Dư Nợ: Số thuế TTĐB đã nộp thừa vào ngân sách Nhà nước.
* Tài khoản 3333 “ Thuế xuất, nhập khẩu”
Tìa khoản này dùng để phản ánh tình hình và xác định thuế xuất nhập khẩu phải
nộp, đã nộp còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước
Bên Nợ
- Số thuế xuất khẩu, nhập khẩu đã nộp vào ngân sách
- Số thuế xuất nhập khẩu được ngân sách hoàn lại, được miễn, giảm.
17
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Bên Có
- Số thuế xuất nhập khẩu phải nộp vào ngân sách
Dư Có: Số thuế xuất nhập khẩu còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước.
Dư Nợ: Số thuế xuất nhập khẩu đã nộp thừa vào ngân sách Nhà nước.
1.2.2.3:Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu

Sơ đồ 1.2: Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
TK 111,112,131 TK 521,531,532 TK 511

Doanh thu HBBTL,GGHB,CKTM Cuối kỳ kết chuyển doanh
có thuế GTGT( Đơn vị áp dụng thu HBBTL,GGHB,CKTM
phương pháp trực tiếp)
TK 3332,3333
HBBTL,CKTM Doanh thu
GGHB(đơn vị HBBTL,CKTM,
áp dụng phương GGHB không có
pháp khấu trừ) thuế
GTGT TK 333(33311)
Thuế GTGT

1.2.3. Kế toán giá vốn hàng bán
1.2.3.1. Chứng từ sử dụng
- Phiếu xuất kho ( Mẫu số 02- VT)
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ.
1.2.3.2: Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 632 “ Giá vốn hàng bán”
Tài khoản này dùng để theo dõi trị giá vốn của hàng hóa, thành phẩm, lao vụ,
dịch vụ xuất bán trong kỳ. Giá vốn hàng bán có thể là giá thành công xưởng thực tế
18
Thuế TTĐB,
XNK phải nộp(pp
trực tiếp)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
của sản phẩm xuất bán hay giá thành thực tế của lao vụ, dịch vụ cung cấp hoặc trị
giá mua thực tế của hàng hóa tiêu thụ.
Bên Nợ

-
Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ đã cung cấp theo hóa đơn
Bên Có
- Kết chuyển giá vốn hàng tiêu thụ trong kỳ vào TK 911
Tài khoản 632 cuối kỳ không có số dư.
1.2.3.3: Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
Sơ đồ 1.3: Kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kiểm kê định kỳ
19
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TK 155 TK 632 TK 155
K/c trị giá vốn của Cuối kỳ, k/c trị giá vốn
thành phẩm tồn kho đầu kỳ của thành phẩm tồn CK
TK 157 TK 157
K/c trị giá vốn hàng GB chưa Cuối kỳ, k/c trị giá vốn
xác định là tiêu thụ đầu kỳ HGB nhưng chưa xác định
là tiêu thụ trong kỳ

Cuối kỳ, xác định và k/c trị TK 911
giá vốn của hàng đã xuất bán Cuối kỳ, k/c
được xác định là tiêu thụ giá vốn hàng bán của
thành phẩm, hàng hóa,DV
Cuối kỳ, xác định và k/c giá
thành sản phẩm, hoàn thành
nhập kho,giá thành dịch vụ
đã hoàn thành
Sơ đồ 1.4: Kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường xuyên
20
TK 631
TK 611
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TK 154 TK 632 TK 155,156
Thành phẩm sản xuất ra Thành phẩm, hàng hóa
tiêu thụ ngay không qua đã bán bị trả lại nhập kho
nhập kho
TK 157
TP sản xuất Khi HGB được TK 911
GB không xác định là tiêu
qua NK thụ Cuối kỳ, k/c trị giá vốn
của TP, HH,dịch vụ đã
TK 155,156 tiêu thụ
TP,HH xuất

kho gửi bán
Xuất kho TP,HH bán trực TK 159
tiếp
TK 154 Hoàn nhập dự phòng
Cuối kỳ, k/c giá thành dịch vụ giảm giá HTK
hoàn thành tiêu thụ trong kỳ
Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho
21
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1.3. TỔ CHỨC KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG
TRONG DOANH NGHIỆP
1.3.1: Kế toán chi phí bán hàng
1.3.1.1: Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn GTGT ( Mẫu số 01 GTKT 3/001)
- Phiếu chi ( Mẫu số 02- TT)
- Giấy báo nợ, giấy đề nghi tạm ứng, đề nghị thanh toán
- Bảng chấm công ( MS 01a – LĐTL)
- Bảng thanh toán tiền lương ( MS 02- LĐTL)

- Bảng phân bổ công cụ dụng cụ, bảng phân bổ khấu hao
………
1.3.1.2: Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 641 “Chi phí bán hàng”
Tài khoản này được sử dụng để phản ánh chi phí phát sinh trong quá trình
tiêu thụ thành phẩm, hàng hóa, lao vụ như chi phí bao gói, phân loại, chọn lọc, vận
chuyển, bốc dỡ, giới thiệu, bảo hành sản phẩm, hàng hóa, hoa hồng trả cho đại lý…
Bên Nợ
- Chi phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ.
Bên Có
- Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng
- Kết chuyển sang TK 911
Tài khoản 641 không có số dư cuối kỳ và được chi tiết thành 7 tài khoản cấp 2:
TK 6411: Chi phí nhân viên
TK6412: Chi phí bao bì, vật liệu
TK 6413: Chi phí dụng cụ, đồ dùng
22
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TK 6414: Chi phí khấu hao TSCĐ
TK 6415: Chi phí bảo hành sản phẩm
TK 6417: Chi phí dịch vụ mua ngoài
TK 6418: Chi phí bằng tiền khác
1.3.1.3: Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
Sơ đồ 1.5:Kế toán tổng hợp chi phí bán hàng
TK 334,338 TK 641 TK 111,112,138
Chi phí lương và các khoản Giá trị thu hồi
trích theo lương ghi giảm chi phí
TK 911
TK 152,153 Kết chuyển
Chi phí vật liệu, dụng cụ

chi phí bán hàng

TK 214
Chi phí khấu hao TSCĐ
TK 331,111,112
Các chi phí liên
quan khác
TK 133
23
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1.3.2: Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
1.3.2.1: Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn GTGT ( Mẫu số 01 GTKT 3/001)
- Phiếu chi ( Mẫu số 02- TT), giấy báo nợ, sổ phụ kèm theo
- Bảng thanh toán tiền lương ( MS 02- LĐTL), bảng thanh toán BHXH
- Bảng phân bổ công cụ dụng cụ
- Bảng phân bổ khấu hao…
1.3.2.2: Tài khoản sử dụng
* Tài khoản 642 “Chi phí quản lý”
Tài khoản này dùng để phản ánh chi phí phát sinh ở khâu quản lý kinh
doanh, quản lý hành chính điều hành doanh nghiệp và chi phí phát sinh trong
phạm
vi chung của doanh nghiệp mà không tách riêng cho bất kỳ một hoạt động nào.
Bên Nợ
- Ghi nhận chi phí quản lý phát sinh trong kỳ.
Bên Có
- Các khoản ghi giảm chi phí quản lý
- Kết chuyển sang TK 911
Tài khoản 642 không có số dư cuối kỳ và được chi tiết thành 8 TK cấp 2:
TK6421: Chi phí nhân viên quản lý

TK6422: Chi phí vật liệu quản lý
TK 6423: Chi phí đồ dùng văn phòng
TK 6424: Chi phí khấu hao TSCĐ
TK 6425: Thuế, phí và lệ phí
TK 6426: Chi phí dự phòng
24
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TK 6427: Chi phí dịch vụ mua ngoài
TK 6428: Chi phí bằng tiền khác
1.3.2.3: Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
Sơ đồ 1.6: Kế toán tổng hợp chi phí quản lý doanh nghiệp

25
TK 642
TK 334,338
TK 152,153
TK 214
TK 333,111,112
TK 139, 351,352
TK 335,142,242
TK 331,111,112
Chi phí nhân viên QL
Chi phí vật liệu,dụng cụ
Chi phí khấu hao TSCĐ
Thuế,phí, lệ phí
Chi phí dự phòng
Chi phí theo dự toán
TK 133
Chi phí khác
TK 111,138

Các khoản ghi giảm
chi phí quản lý
TK 911
Kết chuyển chi
phí quản lý