7 thành cổ bỏ hoang đầy
bí ẩn trên thế giới
Từ hàng nghìn năm trước, các nền văn
minh trên thế giới đã rất phát triển với bằng
chứng là các di tích còn sót lại khiến chúng
ta phải kinh ngạc.
1. Pompeii, Italy
Sự phun trào của núi lửa Vesuvius vào ngày 24/8 năm
79 sau CN đã khiến thành phố cổ Pompeii bị hủy hoại
1
gần hết. Ngày nay, nó chỉ còn lại những bức tường của
các căn phòng, các bức tượng bằng đồng tinh xảo, rất
nhiều những bức tranh được bảo quản khá tốt và trở
thành điểm du lịch rất được yêu thích.
Nhưng chính lượng khách du lịch quá đông cùng
những cơn lũ lụt thỉnh thoảng xuất hiện khiến cho
Pompeii ngày càng bị hư hỏng nhiều hơn. Hiện nay,
Pompeii đã được đóng cửa để bảo trì, nếu bạn chưa
từng đến đây có thể tìm xem bộ phim 3D - "Pompeii"
để hiểu hơn về thành phố chứa đựng vô vàn những
điều thú vị này.
2. Tiwanaku, Bolivia
2
Đế chế Tiwanaku từng phát triển rất mạnh mẽ ở
Bolivia cho đến khi nó sụp đổ vào thế kỷ 12. Đồng
thời do biến đổi khí hậu nên vùng đất xung quanh
thành trì của Tiwanaku còn sót lại trở nên rất hoang vu
vì không loài cây nào mọc được.
Một trong những điểm tham quan hấp dẫn nhất tại
Tiwanaku là quảng trường Puerta del Sol, một công
trình hình chữ nhật hoành tráng được chạm khắc từ chỉ
một phiến đá nặng 45 tấn với các biểu tượng thần linh
mạnh mẽ và các yếu tố của lịch chiêm tinh.
3. Skara Brae, Scotland
3
Những người dân trong ngôi làng Skara Brae - được
xây dựng từ thời đồ đá có niên đại 5.000 năm tuổi tại
quần đảo Orkney của Scotland đã bỏ đi sau khi liên
tục bị những cơn bão cát siêu mạnh càn quét khoảng
2.500 năm trước. Đến năm 1850, người ta mới phát
hiện ra sự tồn tại của ngôi làng và duy trì công tác
khôi phục, bảo tồn cho đến ngày nay.
4. Công viên quốc gia Mesa Verde, Colorado
4
Bắt đầu từ khoảng những năm 600 sau CN, tổ tiên
người Puebloan hay còn gọi là người Anasazi sống
trên cao nguyên Colorado đã bắt tay vào xây dựng
những ngôi nhà bên vách đá. Các nhà khảo cổ đương
đại đã phát hiện được hơn 4.000 địa điểm khảo cổ giá
trị và người ta vẫn chưa lý giải được vì sao người
Puebloan lại có thể hoàn thành các công trình ở độ cao
như vậy trong môi trường vô cùng khắc nghiệt, hè thì
nóng bỏng, đông lại lạnh giá.
Người Puebloan còn đi săn bắn, trồng ngô, đậu, bí và
phát triển những cách thức sáng tạo để dự trữ nước
như xây hồ, đập. Tuy nhiên tới năm 1300, các tiến bộ
trong thủy lợi cũng như nông nghiệp của họ cũng
không thể chống lại cơn hạn hán kéo dài cả thập kỷ
khiến những người dân phải bỏ đi.
5. Petra, Jordan
5
Bộ phim "Indiana Jones và cuộc thập tự chinh cuối
cùng" năm 1989 lừng danh đã thực hiện những cảnh
quay ấn tượng ở thành cổ Petra. Được bao bọc hoàn
toàn bời núi đá, thành phố khổng lồ này làm toàn bằng
đá sa thạch màu hồng, xây dựng từ 2.000 năm trước
bởi bộ tộc người Ả Rập Nabataens.
Mặc dù nằm trong sa mạc cằn cỗi nhưng hệ thống trữ
nước tinh vi của người Nabataeans đã giúp Petra tồn
tại và phát triển để trở thành trung tâm giao thương
lớn nối Trung Quốc, Ấn Độ, Địa Trung Hải và Trung
Đông. Tuy nhiên Petra cuối cùng cũng chịu sự cai trị
6
dưới triều đại La Mã và một loạt các trận động đất
mạnh đã khiến nó sụp đổ.
Để tham quan Petra bạn phải đi bộ, cưỡi ngựa hoặc đi
xe ngựa dọc theo con đường Siq, một con đường rất
hẹp chạy qua vách núi sa thạch. Ở cuối con đường,
bạn sẽ không thể tin vào mắt mình khi thấy cả một
thung lũng rộng mở, các ngôi mộ uy nghiêm, hang
động kỳ lạ và một thánh đường lớn được xây trên
sườn đồi cùng những dấu hiệu và hình vẽ chạm khắc
thể hiện quá khứ huy hoàng cũng như của cải bạt ngàn
mà Petra từng có.
6. Knossos, Hy Lạp
7
Cách bờ biển đảo Crete 5 dặm là thành cổ Knossos -
hiện thân còn sót lại của nền văn minh Minoan - một
nền văn hóa thời đại đồ đồng phát triển mạnh mẽ
khoảng giữa 3000 năm trước CN.
Mặc dù có nhiều suy đoán về sự tồn tại của các mê
cung cũng như huyền thoại về vị vua Minos - con trai
của thần Zeus nhưng qua những kết quả khảo cổ khai
quật được thì Knossos thực sự là một thành phố tiên
tiến với hệ thống nước sinh hoạt, đường sá và các tác
phẩm nghệ thuật, bao gồm cả đồ kim loại, đồ gốm và
các bức bích họa rực rỡ.
8
Rất nhiều các cuộc tranh luận đã nổ ra xung quanh
việc tại sao Knossos lại suy tàn, các nhà khoa học
người thì suy đoán là do núi lửa, người lại cho rằng
nguyên nhân là từ một cơn sóng thần. Tuy nhiên vẫn
chưa ai đưa ra được câu trả lời chính xác.
Khi đến đây, các khách tham quan không thể bỏ qua
cung điện Knossos, quảng trường trung tâm, phòng
tắm công cộng, và bản sao bức bích họa cá héo và
những phụ nữ nhảy múa trong căn phòng hoàng gia -
những di tích còn sót lại cho đến ngày nay của
Knossos.
7. Atlantic
9
Trong nhiều thế kỷ, các học giả đã nghiên cứu và
tranh luận về vị trí của các thành phố mất tích Atlantis
được đưa ra đầu tiên bởi nhà triết học Hy Lạp cổ đại
Plato - người đã tuyên bố đó là một thành phố bị chìm
dưới đáy biển chỉ qua một đêm. Nhưng liệu đây chỉ là
huyền thoại hay là sự thật thì không ai biết chính xác.
Người ta dự đoán Atlantis đã bị chìm ở khoảng đảo
Síp đến Satorini của Hy Lạp.
Năm 2011, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã thông
báo họ phát hiện ra Atlantis ở miền nam Tây Ban Nha,
bị chôn vùi trong vùng đầm lầy của Vườn quốc gia
10
Donana. Sử dụng radar chuyên ngành và theo các
công cụ hiện đại, họ đã tìm thấy bằng chứng về sự
sống của con người và cho rằng đó có thể là Atlantis.
Mặc dù, giả thuyết này đã bị bác bỏ nhưng một số nhà
khoa học vẫn tiếp tục điều tra.
theo CNNT
Những bức tượng nhà
mồ ý nghĩa ở Tây
Nguyên
11
Tượng nhà mồ như một món quà mà người
sống tặng cho người chết.
Đối với người Tây Nguyên, chết không phải là hết
mà đó là sự trở về với núi rừng, nơi con người đã
được sinh ra. Và để tiễn đưa, người thân của họ có
những món quà là những bước tượng sinh động về
con người, động vật, đồ dùng sinh hoạt. Tất cả phản
12
ánh những gì mà khi còn sống, ai cũng trải qua.
Trong ảnh là tượng người mẹ mang bầu (giữa)
được nghệ nhân Ro Lan Nhin người Ja Rai tạc để
bên cạnh nhà mồ của hai mẹ con bị mất.
13
14
Bức tượng thể hiện tình cảm thiêng liêng của hai bà
cháu tại nhà mồ. Tác phẩm của nghệ nhân H
Yưk. “Đàn ông trong buôn làng người nào cũng
biết đẽo tượng. Trước khi lễ bỏ mả diễn ra, mọi
người cùng chung sức giúp gia chủ đẽo tượng để
mang ra nhà mồ cho người chết", nghệ nhân Joih
Iabal ở thị xã Ayun Pa cho biết.
15
16
Tượng chim đưa thư gắn với mùa màng của người
Tây Nguyên, báo thời gian cho bà con làm vụ mùa.
Theo tập tục của người Tây Nguyên, Pơ thi (bỏ mả)
17
là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong
vòng đời của một con người. Trước lễ Pơ thi, người
đẽo tượng sẽ được gia chủ mời vào rừng. Ngả được
thân cây vừa ý xuống, chỉ bằng con dao và chiếc rìu
họ bắt đầu miệt mài thực hiện “tác phẩm” của
mình… Trong ảnh là tượng chồng không có áo mặc
với ý nghĩa vì nhà đông con nên người cha phải
nhường áo cho các con. Tượng của nghệ nhân Đinh
Uế, người Bahnar.
18
Không lệ thuộc vào thời gian hay một gợi ý “đặt
hàng” nào từ gia chủ, người đẽo tượng được tự do
sáng tác theo ý mình. Chính sự tự do đó mà với
những thời khắc nhất định, họ vụt hóa thân trong
19
những “vụ nổ tâm linh” Trong ảnh là tượng mẹ
cho con bú thể hiện tình mẫu tử bên nhà mồ. Tượng
của nghệ nhân Đinh Blai, người Bahnar.
20
Tượng anh bộ đội cụ Hồ, theo quan niệm của người
Ja Rai, anh bộ đội thể hiện cho tinh thần hi sinh,
bảo vệ buôn làng. Tượng của nghệ nhân Ksor
Ngher.
Tượng nhà mồ và nhà rông mang đậm nét văn hóa của
đồng bào Tây Nguyên. Tượng mồ - như tên gọi của nó
- chỉ được đặt ở nhà mồ. Sau lễ tiễn người chết về
“làng ma” vĩnh viễn, tượng mồ cũng để mặc tàn tạ
cùng mưa nắng. Và người đẽo tượng cũng coi tác
phẩm của mình như một sự đi không trở lại của kiếp
người…
21
Nghệ nhân Joih Iabal và các tác phẩm của ông.
22
"Bực mình giận dỗi" là bức tượng thể hiện chồng
đang giận vợ vì con ốm của nghệ nhân Kpuih Jol.
23
Các bức tượng xung quanh nhà mồ của người Ja
Rai do nghệ nhân Ksor Ngher tạc.
Triễn lãm tượng nhà mồ diễn ra duy nhất trong chiều
ngày 15/3 để hưởng ứng năm du lịch quốc gia Tây
Nguyên – Đà Lạt. Dù không qua trường lớp nào
nhưng những nghệ nhân tạc tượng được sinh ra và lớn
lên đã thấm đẫm trong mình nét văn hóa truyền thống
đặc thù của Tây Nguyên, tạo ra những đứa con tinh
24
thần tô đẹp thêm cho đời và cho con người. Quan
điểm về tượng nhà mồ của người dân tộc rất triết lý:
Khúc gỗ vốn đã có cái hồn của nó. Việc họ làm chỉ
đẽo đi những cái thừa trên khúc gỗ và giữ lại phần
hồn.
Mỗi tác phẩm mang cái hồn phách riêng của các nghệ
nhân của mỗi dân tộc sinh sống trên địa bàn Gia Lai.
Những bức tượng này gặp nhiều ở khu nhà mồ của
người Ja Rai, Bahnar, Ê Đê.
25