03 đại cương gãy xương

ĐẠI CƯƠNG VỀ GÃY
XƯƠNG
TS.BS NGUYỄN
ĐÌNH PHÚ
Phó Chủ nhiệm bộ mơn CTCH



MỤC TIÊU BÀI GIẢNG: Sinh viên Y3
- Kiến thức: Kể ra các triệu chứng,
biến chứng và nguyên tắc cơ bản của
điều trị gãy xương.
- Kỹ năng: Đọc được các di lệch và
chẩn đốn gãy xương.
- Có lượng giá cuối giờ học


I.Định nghĩa: Gãy xương là sự phá
hủy đột ngột các cấu trúc bên trong
của xương do nguyên nhân cơ học.


II.Nguyên nhân:
2.1 Gãy xương chấn thương: lực tác
động lên xương lành mạnh
-Chấn thương trực tiếp: vị trí gãy ở
chính ngay nơi đặt của lực chấn
thương. Vd: xe cán qua đùi, té chống
xương gót xuống đất…
-Chấn thương gián tiếp:
lực tác

động lên xương ở xa điểm đặt của tác
nhân gây chấn thương. Vd: gãy xương
xoắn vặn…


Nguyên nhân cơ chế
- Cơ chế chấn thương trực tiếp hoặc gián tiếp
- Do tai nạn thể dục thể thao, TNGT, TNLĐ.


2.2 Gãy xương bệnh lý: còn gọi là
gãy xương tự nhiên. Lực chấn thương
nhẹ hoặc bệnh nhân không biết,
thường gặp gãy xương do loãng
xương, ung thư xương hoặc lao
xương khớp…


2.3 Gãy xương do mỏi (gãy xương
do stress): một chấn thương nhẹ, lập
đi lập lại nhiều gây ra sự quá tải đối
với xương liên quan, lâu dần dẫn đến
gãy xương.
Vd: gãy gai sống do mỏi đối với công
nhân cúi ưỡn đào đất, gãy xương đốt
bàn chân đối với vận động viên chạy
ma ra tông…


III. Cơ chế gãy xương:

-Cơ chế trực tiếp: lực tác động
thẳng góc với trục dọc của thân
xương, thường tạo ra đường gãy
ngang.


-Cơ chế ưỡn bẻ gián tiếp: thường
tạo ra đường gãy chéo.


-Cơ chế vặn xoắn: tạo ra đường gãy xoắn


-Cơ chế dồn ép, nén: tạo ra gãy nát
nhiều mảnh, lún xương.


-Cơ chế dồn ép, nén: tạo ra gãy nát nhiều mảnh,

lún xương.


Ảnh hưởng giới tính và tuổi tác đến gãy
xương:
-Trẻ em: xương đang tăng trưởng, màng
xương dày có thể gặp gãy cành tươi, gãy
bong sụn tiếp hợp…
-Người già: xương xốp, loãng xương có thể
gặp cổ xương đùi, gãy đầu dưới xương quay,
gãy cổ phẫu thuật…

-Phụ nữ mãn kinh: gãy xương sớm do loãng
xương


Các thể di lệch của gãy xương
Một gãy xương có thể có một hoặc nhiều
di lệch. Khi mơ tả di lệch thì qui ước nói
sự di lệch của đoạn gãy xa.


Các thể di lệch của gãy
xương:
-Di lệch sang bên: đoạn gãy di lệch
thẳng góc với trục dọc của xương.


-Di lệch chồng ngắn: các đoạn gãy
di lệch dọc theo trục xương tiến sát
lại nhau


-Di lệch xa: các đoạn gãy di lệch dọc
trục rời xa nhau.


-Di lệch gập góc: trục của hai đoạn
gãy tạo nên một góc (thường tính bằng
góc nhọn)

-Di lệch xoay: đoạn gãy xa di lệch xoay
quanh trục dọc của xương