Tiet 171819

Tiết 17+18+19- Văn học sử

Khái quát văn học Việt Nam
từ Cách mạng tháng Tám
1945 đến 1975


• * Nội dung bài học gồm 3 phần :
• A/ Bối cảnh lịch sử xã hội có ảnh
•
•
•
•
•

hưởng đến văn học.
B/ Tình hình văn học :
I/ Những tiền đề tạo điều kiện cho văn
học phát triển.
II/ Thành tựu của văn học qua từng
giai đoạn.
III/ Đặc điểm cơ bản :
C/ Đánh giá chung.


A/ Bối cảnh lịch sử xã hội :
• - Cách mạng tháng Tám thành cơng - đất
•
•
•

nước hồ bình độc lập .
- Đất nước tiếp tục trải qua 2 cuộc kháng
chiến chống Pháp và chống Mỹ vô cùng
gian khổ nhưng thắng lợi vẻ vang.
- Công cuộc xây dựng XHCN thời kỳ đầu ở
miền Bắc …
=> Bối cảnh ấy có tác động nhiều đến sự
phát triển của văn học thời kỳ này.


B/ Tình hình văn học :
• I/ Những tiền đề cơ bản tạo điều kiện cho văn học
•
•
•
•
•

phát triển :
1. Đường lối lãnh đạo của Đảng và sự đóng góp sáng
tạo của các nhà văn cho nề văn học Cách mạng.
a. Quan điểm của Đảng về vai trò của văn học cách
mạng:
- văn học là một bộ phận của cách mạng.
- Văn học là một hoạt động tinh thần phong phú
phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp đấu tranh cách
mạng.
- Sự nghiệp cách mạng là sự nghiệp của toàn dân 
mỗi nhà văn là một thành viên thực sự đóng góp vào
sự nghiệp cách mạng của đất nước.

• b. Đường lối lãnh đạo của Đảng :
• - Xác định lập trường nhân dân cho
•
•
•
•

người viết.
- Yêu cầu nhà văn và văn học phải :

+ Phát huy truyền thống tốt đẹp của văn
học dân tộc.
+ Phát triển sức sáng tạo và tinh hoa văn
nghệ của các dân tộc anh em trên đất nước.
+ Phải kết hợp hài hoà giữa truyền thống
và hiện đại.


• C. Sự đóng góp của các nhà văn cho nền văn học

cách mạng :
• - Đội ngũ các nhà văn với nhiều thế hệ :
• + Trước cách mạng .
• + Trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.
• + Trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ và
công cuộc xây dựng XHCN.
 đều là những người sôi nổi, giàu nhiệt tình
cách mạng.

• - Họ là những người có nhiều phẩm chất tốt
đẹp : giàu lý tưởng; lăn lộn với thực tế; gắn bó
với nhân dân…
• => Các nhà văn đã làm tròn thiên chức sáng tạo và
được xem là những nhà văn chiến sĩ.


• 2. Hiện thực cách mạng khơi nguồn
•

•

sáng tạo và là đối tượng chủ yếu của
nhiều tác phẩm văn chương :
- Hiện thực cách mạng với 2 cuộc kháng
chiến chống Pháp; chống Mỹ và công
cuộc xây dựng XHCN ở miền Bắc 
nguồn đề tài phong phú cho văn học.
- Đời sống hiện thực với nhiều vẻ đẹp
của nhân dân … nảy sinh nhiều cảm
hứng lãng mạn cho các nhà văn trong
sáng tác.


• II/ Thành tựu của văn học qua từng giai đoạn
•

phát triển :
1. Văn học chống Pháp ( 1946 – 1954 ).

Văn xi

- Có nhiều bước phát triển mới : nội dung phản
ánh được mở rộng; đề tài, thể loại phong phú
 nhiều TP được giải thưởng.

-Nội dung chủ yếu miêu tả hình ảnh nhân dân
Thơ ca

trong kháng chiến một cách chân thực và giàu
cảm xúc.

-Đạt nhiều thành tựu đáng kể.
Nghệ thuật
sân khấu

- Xuất hiện những hình thức sinh
hoạt mới, giàu tính đại chúng.


• 2/ Văn học giai đoạn đầu hồ bình, xây dựng XHCN ở miền Bắc ( 1955•

1964 )

Văn xi

Thơ ca

Kịch nói

- Mở rộng nhiều đề tài, nhiều phạm vi :
+ Kháng chiến chống Pháp.
+ Hiện thực cuộc sống trước c/m tháng Tám.
+ Đề tài hợp tác hố- cơng nghiệp hố.

- Có được mùa gặt bội thu : nhiều nhà thơ
tìm được cảm hứng sáng tạo mới từ hiện
thực c/s và vẻ đẹp của nhân dân
- Có bước phát triển đáng kể , đáng được
ghi nhận


• 3. Văn học giai đoạn chống Mỹ ( 1965- 1975 )

Văn xi

Thơ ca

- Có nhiều thành tựu phong phú :
+ Giàu chất hiện thực.
+ Giàu chất lý tưởng.
+ Phản ánh kịp thời từng bước phát triển của phong trào
cách mạng

- Đội ngũ sáng tác đông đảo, tài năng.
-Nội dung đề tài phong phú
-Âm hưởng thơ hào hùng - sử thi
- Có nhiều thành tựu đáng kể.

Kịch

- Nhiều tác phẩm phản ánh được những xung đột giữa tốtxấu; chung – riêng … sâu sắc.


III/ Một vài đặc điểm chung :

• 1/ Lý tưởng và nội dung yêu nước – yêu CNXH
là đặc điểm nổi bật của văn học thời kỳ này.
• - Lý tưởng và nội dung yêu nước …trở thành
cảm hứng cao đẹp ni dưỡng và chi phối
những tác phẩm văn chương.
• - Văn học trở thành vũ khí sắc bén phục vụ
kịp thời và sát sao nhiệm vụ cách mạng .
 Đây là nền văn học tiên phong chống đế
quốc.


• 2/ Nền văn học cách mạng mang tính
•
•
•

nhân dân sâu sắc :
-Văn học đã đúc kết, miêu tả được
nhiều giá trị cao đẹp về nhân dân anh
hùng .
- Văn học được ra đời từ cuộc sống
của nhân dân; được nhân nuôi
dưỡng , bồi đắp.
- Nhân dân là đối tượng tiếp nhận và

thẩm định giá trị của văn học.


• 3/ Một nền văn học đạt được nhiều thành tựu về
•
•
•
•
•

thể loại và phong cách tác giả :
a . Thể loại : đa dạng ,phong phú - đạt được
nhiều thành tựu có giá trị.
b. Phong cách tác giả : nhiều thế hệ nhà văn tài
năng - giàu kinh nghiệm sáng tác, tạo được nét
phong cách riêng
( Ngyễn Đình Thi; Chế Lan Viên; Huy Cận; Tố
Hữu; Nguyễn Tuân ; Xuân Diệu …)
=> Tạo nên sự phong phú, mới mẻ, hấp dẫn cho
văn học.


c/ Đánh giá chung :
• Văn học thời kỳ từ 1945 đến 1975 là một

thời kỳ văn học có vai trò to lớn trong sự
nghiệp cách mạng của đất nước .

• - Văn học thời kỳ này đã khơng ngừng tiếp
nối truyền thống văn học dân tộc và nêu

cao vẻ đẹp của CNAH cách mạng Việt
Nam - đỉnh cao chân lý của thời đại.