Chuong 1 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

1


Chương 1

NGUỒN GỐC, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN, ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ Ý
NGHĨA HỌC TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Kết cấu :


1. Định nghĩa, đối tượng, nhiệm vụ, phương pháp
nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh.



2. Điều kiện lịch sử - xã hội, nguồn gốc, quá trình
hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.



3. Ý nghĩa việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh.



Thời gian quy định: 6 tiết (4 tiết giảng và 2 tiết xêmina)

2

1. ĐỊNH NGHĨA, ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ,
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1.1. Định nghĩa và hệ thống tư tưởng Hồ Chí
Minh

1.1.1. Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh:
 Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm
toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của
quá trình cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ
nghĩa; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát
triển chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của
Việt Nam, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dân tộc
và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải
phóng giai cấp và giải phóng con người.
3


1.1.2. Hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh







1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân
tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.

2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về ĐLDT và CNXH.
3. Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân, của
khối đại đoàn kết dân tộc.
4. Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân,
xây dựng Nhà nước thật sự của dân, do dân, vì
dân.
5. Tư tưởng về quốc phịng tồn dân, xây
dựng lực lượng vũ trang nhân dân.

4




6. Tư tưởng về phát triển kinh tế và văn
hoá, không ngừng nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần của nhân dân.



7. Tư tưởng về đạo đức cách mạng, cần,
kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư.



8. Tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau.



9. Tư tưởng về xây dựng Đảng trong sạch,
vững mạnh.

5


Môn học giới thiệu những vấn đề thuộc nội
dung tư tưởng Hồ Chí Minh:
1. Vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng
dân tộc.
2. Chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
3. Đại đoàn kết dân tộc , kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại.
4. Về Đảng Cộng sản Việt Nam và về Nhà
nước của dân, do dân, vì dân.
5. Về đạo đức, nhân văn, văn hoá.
6


1.2. Đối tượng, nhiệm vụ và phương
pháp tư tưởng Hồ Chí Minh
1.2.1. Đối tượng của mơn tư tưởng Hồ Chí
Minh là hệ thống các quan điểm, lý luận
của Hồ Chí Minh về con đường cách mạng
Việt Nam trong thời đại mới mà tư tưởng
cốt lõi là độc lập, tự do; nghiên cứu về mối
quan hệ giữa lý luận và thực tiễn của hệ
thống quan điểm lý luận cách mạng của
Hồ Chí Minh …

7




Nhiệm vụ:

-

Cần làm rõ nguồn gốc, quá trình hình
thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.

-

Chỉ ra nội dung, bản chất cách mạng và
khoa học, đặc điểm trong hệ thống tư
tưởng Hồ Chí Minh.

-

Nêu bật vai trị nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam hành động của tư tưởng Hồ Chí Minh
đối với cách mạng Việt Nam và giá trị
đóng góp vào kho tàng lý luận thế giới.

8


1.2.2. Phương pháp nghiên cứu
 Nắm

vững phép duy vật biện chứng và duy
vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, vận
dụng các nguyên lý kế thừa và phát triển
sáng tạo.
 Phương pháp liên ngành khoa học xã hội và
nhân văn, vận dụng quan điểm toàn diện và
hệ thống, kết hợp khái qt và mơ tả, phân
tích và tổng hợp.
 Phương pháp thống nhất giữa lý trí khoa học
và tình cảm cách mạng trong sáng.
 Phương pháp văn bản học.
9


2. ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ - XÃ HỘI, NGUỒN GỐC,
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
2.1. Điều kiện lịch sử-xã hội cuối thế kỷ XIX,
đầu thế kỷ XX

2.1.1. Bối cảnh xã hội Việt Nam


Xã hội Việt Nam trước khi Pháp xâm lược là xã
hội Phong kiến độc lập, nông nghiệp lạc hậu.



Khi Pháp xâm lược, Việt Nam đặt dưới ách

thống trị của thực dân Pháp. Xã hội Việt Nam
xuất hiện các mâu thuẫn mới trên nền mâu
thuẫn cũ.



Các nhu cầu phát triển của dân tộc Việt Nam
về ý thức hệ và đường lối cứu nước.
10


D©n ta mét cỉ hai

11




Đầu thế kỷ XX, bối cảnh xã hội Việt Nam đặt
dân tộc chống cả Triều lẫn Tây, các phong trào
yêu nước đều thất bại, cách mạng Việt nam rơi
vào tình trạng khủng hoảng về đường lối.
Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong
phong trào yêu nước của dân tộc, Người sớm
tìm ra nguyên nhân thất bại của các phong trào
giải phóng dân tộc, đó là: Các phong trào giải
phóng dân tộc đều không gắn với tiến bộ xã
hội. Nguyễn Tất Thành sớm nảy ra ý định đi tìm
đường cứu nước. Sự xuất hiện tư tưởng Hồ Chí
Minh là một tất yếu, đáp ứng nhu cầu lịch sử

của cách mạng Việt Nam.
12


2.1.2. Bối cảnh q hương và gia đình


Hồ Chí Minh sinh ra trong gia đình nhà Nho
yêu nước ...



Quê hương Nghệ Tĩnh, Nam Đàn giàu
truyền thống yêu nước, chống ngoại xâm ...



Khi được học ở Huế, Hồ Chí Minh đã chứng
kiến cảnh bọn thực dân Pháp đàn áp đồng
bào mình, Người quyết tâm ra đi tìm đường
cứu nước, cứu dân.
13


2.1.3 Bối cảnh của thời đại
Hồ Chí Minh bước vào vũ đài chính trị là
đại mà CNTB từ TDCT đã chuyển sang
đoạn TBĐQ, hình thành hệ thống thuộc
Xuất hiện các mâu thuẫn của thời đại:

thời
giai
địa.

Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với các
nước thuộc địa.
Mâu thuẫn giữa tư bản và vô sản ở các nước
phát triển.
Mâu thuẫn giữa nông dân và địa chủ ở các
nước lạc hậu.
14




Chủ nghĩa Mác – Lênin phát triển mạnh mẽ,
sâu rộng thâm nhập vào phong trào cách
mạng thế giới, trở thành hệ tư tưởng tiên
tiến của thời đại.



Cách mạng Tháng 10 Nga thành cơng, mở ra
thời đại mới; sự hình thành quốc tế cộng sản
- trung tâm chỉ đạo cách mạng thế giới có ý
nghĩa đối với sự hình thành tư tưởng Hồ Chí
Minh.



Bước ngoặt tư tưởng Hồ Chí Minh là khi
Người tiếp xúc với luận cương của Lênin, đã
giúp Hồ Chí Minh tìm ra con đường cứu nước.
15


 Tư

tưởng Hồ Chí Minh hình thành dần dần
từ cảm tính đến lý tính nhằm tìm ra con
đường giải phóng cho dân tộc Việt Nam.
Việc xuất hiện tư tưởng Hồ Chí Minh là một
nhu cầu tất yếu khách quan của cách
mạng Việt Nam và do lịch sử của cách
mạng Việt Nam quy định.

16


2.2. Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí
Minh

2.2.1. Tư tưởng, văn hoá Việt Nam.
 Chủ

nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất...

 Tinh

thần nhân nghĩa, truyền thống

đồn kết tương thân, tương ái...

 Truyền

thống lạc quan yêu đời...

 Truyền

thống cần cù lao động...

17


2.2.2. Tinh hoa văn hoá nhân loại
+ Tư tưởng và văn hố phương
Đơng:
Nho giáo
Phật giáo
Chủ nghĩa Tam dân

18


19


+ Tư tưởng và văn hoá phương Tây:
 Tư tưởng dân chủ của cách mạng Pháp, tư
tưởng của các nhà khai sáng. Tư tưởng tự
do, bình đẳng trong Tun ngơn 1791 của

Đại cách mạng Pháp.
 Tư tưởng dân chủ của cách mạng Mỹ, tiếp
thu giá trị về quyền sống, quyền tự do,
quyền mưu cầu hạnh phúc của Tuyên ngôn
Độc lập 1776
 Thiên Chúa giáo.

20