8 bệnh nhiễm trùng vùng hàm mặt (2018)

Nhiễm Trùng Vùng
Miệng và Hàm Mặt
TS. BS. Cao Hữu Tiến










Đại cương
Nguyên nhân gây nhiễm trùng hàm mặt
Quá trình tiến triển của nhiễm trùng
Triệu chứng lâm sàng
Viêm mô tế bào
Điều trị
Dự phòng




Các nhiễm trùng vùng miệng hàm mặt có
nguyên nhân chủ yếu do răng: 90 % từ
nhiễm trùng chóp răng hay từ mơ nha chu,
cịn lại là do mơ mềm vùng miệng, cổ và
mặt, hoặc từ xương hàm,…
 việc điều trị phải kết hợp với điều trị
răng nguyên nhân



Nhiễm trùng răng miệng là ổ nhiễm khuẩn
nguyên phát, nếu khơng được điều trị kịp
thời có thể dẫn đến các biến chứng nhiễm
khuẩn thứ phát hoặc gây nhiễm khuẩn thứ
phát các khoang mô tế bào vùng cổ mặt
và các cấu trúc lân cận hay gây biến
chứng nhiễm khuẩn xa



• Khoang dưới thái dương
• Khoang má
• Khoang nanh


•
•
•
•

Khoang dưới cằm
Khoang dưới lưỡi
Khoang má
Khoang dưới hàm

• Khoang cắn
• Khoang chân bướmhàm dưới
• Khoang thái dương
nông và sâu
• Khoang bên hầu
• Khoang sau hầu
• Khoang tuyến mang tai
• Khoang trước sống






Do răng:
Sâu răng  viêm tủy  viêm quanh chóp u
hạt và nang quanh chóp (khi viêm có thể lan
rộng đến tổ chức tế bào và mô mềm)
 Sang chấn răng  chết tủy  nhiễm khuẩn
 Biến chứng do mọc răng







Viêm nha chu



Khi có túi mủ, vi khuẩn xâm nhập vào tổ chức
tế bào




Do điều trị
Điều trị nội nha: tủy viêm bị đẩy qua chóp,
trám bít khơng tốt
 Nhổ răng
 Phục hình: mài răng, hàm giả gây sang chấn
 Chỉnh hình răng: lực quá mạnh  chết tủy
 Phẫu thuật





Nguyên nhân khác













Viêm tủy xương hàm
Gãy xương hàm
Vết thương phần mềm hàm mặt  rách nát tổ chức,
dị vật
Nhiễm khuẩn tuyến nước bọt
Nhiễm khuẩn da và niêm mạc: viêm nang lông, viêm
da, viêm miệng, nhọt ở mặt (đinh râu)
Nhiễm khuẩn Amidan
Viêm xoang hàm trên  viêm xương hàm  nhiễm
khuẩn phần mềm
Tai biến do gây tê: thuốc tê, dụng cụ không vô khuẩn








Quá trình tiến triển của một tổn thương sâu răng
khi khơng được điều trị hợp lý có thể tóm lược như
sau:
Vi khuẩn gây hoại tử tủy chóp
chân răng gây nhiễm trùng 
các cấu trúc xung quanh chóp
răng (viêm quanh chóp)

Nhiễm trùng quanh chóp răng
sẽ lan theo nhiều hướng và
phát triển mạnh theo hướng có
đề kháng ít nhất  qua xương
làm bong màng xương tạo tổn
thương dưới màng xương 
mô tế bào sẽ gây viêm mô tế
bào


Nhiễm trùng sẽ tiến triển theo nhiều hướng khác nhau tùy
vào vị trí giải phẫu của từng răng. Vị trí nhiễm trùng được
xác định phụ thuộc vào hai yếu tố :
1.

Độ dày của lớp xương phủ
quanh chóp răng

2.

Vị trí phá hủy xương của
nhiễm trùng so với vị trí
bám của các cơ ở hàm
trên và hàm dưới