Thuc hanh thanh ngu va dien co

Bài tập 1
Tìm thành ngữ trong đoạn thơ sau,
phân biệt với từ ngữ thông
thường về cấu tạo và đặc điểm
ý nghóa:

Lặn lội thân cò khi quãng
vắng,
âu đành phận,
Eo sèo mặt nước
buổi đò
dám quản
công.
đông.
Một duyên hai nợ


So sánh với từ ngữ
thông thường:
Một duyên hai nợ
Năm nắng
mười mưa

Một mình phải nuôi đủ cả
chồng lẫn con
Làm lụng vất vả dưới nắng mưa

Dài dòng
Ngắn gọn, cô đọng
Cấu tạo không ổn định

Cấu tạo ổn định
Hình ảnh cụ thể, sinh động
Ý loãng
Nội dung khái quát
Biểu cảm


Thành ngữ
- Là những cụm từ cố định, có
tính hoàn chỉnh về nghóa, ngắn
gọn, hàm súc
-Đặc trưng:
+ Tính hình tượng
VD:

Chó cắn áo rách
Mẹ tròn con vuông

+ Tính hàm súc
+ Tính biểu cảm
+ Tính cân đối, hài hòa


Bài tập 2
Phân tích giá trị nghệ thuật của các
thành ngữ in đậm (tính hình tượng, tính
hàm súc, tính biểu cảm) trong các
câu thơ sau:
- Người nách thước kẻ tay đao
sôi

Đầu trâu mặt ngựa ào ào như
- Một đời được mấy anh hùng

chơi!

Bõ chi cá chậu chim lồng mà
- Đội trời đạp đất ở đời,


Bài tập
3
Đọc chú thích trang 32.
Giường kia treo cũng hững
hờ,
Đàn kia gảy cũng ngẩn
ngơ tiếng đàn.
Điển cố là
gì?


Điển cố
- Là những sự việc, sự kiện
trước đây hay câu chữ trong
sách đời trước được dẫn ra để
nói về những việc tương tự
-Đặc điểm:
+ Ngắn gọn
+ Hàm súc, thâm thúy

Vốn sống và vốn văn hóa
phong phú


Bài
tập
4
Phân tích tính hàm súc, thâm thúy của các điển
cố sau:

Sầu đong càng lắc càng đầy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.
Nhớ ơn chín chữ cao sâu,
Một ngày một ngả bóng dâu tà tà.
Khi về hỏi liễu Chương Đài,
Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay.
Bấy lâu nghe tiếng má đào,
Mắt xanh chẳng để ai vào có không ?
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)


Bài tập
5thành ngữ trong những câu sau bằng các từ
Thay thế

ngữ thông thường, tương đương về nghóa. Nhận xét về
sự khác biệt và hiệu quả của mỗi cách diễn đạt

a). Này các cậu, đừng có mà ma cũ bắt
nạt ma mới. Cậu ấy vừa mới chân ướt chân

ráo đến, mình phải tìm cách giúp đỡ chứ.
b). Họ không đi tham quan, không đi thực tế
kiểu cưỡi ngựa xem hoa mà đi chiến đấu
thực sự, đi làm nhiệm vụ của những chiến só
bình thường…


Bài tập
6, 7

Đặt câu với mỗi thành ngữ,
điển cố
Yêu cầu:
-Hiểu đúng nghóa thành ngữ
-Đặt câu nội dung phù hợp


Kiểm tra – Đánh
giá

Tìm hiểu nghóa của thành ngữ
Chuột sa chónh gạo
Mèo mả gà đồng
Qua cầu rút ván
Chuột chạy cùng sào
Cháy nhà mới ra mặt chuột
Đầu chuột tai dơi
Mẹ góa con côi
Nuôi ong tay áo
Nước đổ lá khoai

Chạy long tóc gaùy


Tìm hiểu nghóa của điển cố
Tố Nga
Thánh nhân
Thệ hải minh sôn