ĐỊNH TRÌNH TỰ CHUỖI
(DNA SEQUENCING)
ThS. Nguyễn Kim Thạch
BM. Hóa Sinh – Sinh Học Phân Tử
Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch
E-mail:
1
Định trình tự chuỗi DNA là quá trình (kỹ thuật) xác định cụ thể trình
tự các nucleotide của đoạn DNA đang quan tâm.
SEQ CĨ VAI TRỊ QUAN TRỌNG
Nghiên cứu gen
& bộ gen
GENOMICS
HUMAN GENOME PROJECT
2003
> 30.000 GENES
GENETICS
SEQ CĨ VAI TRỊ QUAN TRỌNG
Hỗ trợ các kỹ
thuật liên quan
đến gen &
protein
RECOMBINANT DNA
THUỐC
VACCINE
MONOCLONAL
ANTIBODY
SEQ CĨ VAI TRỊ QUAN TRỌNG
Tham gia chẩn
đốn các biến
đổi trên gen
SNP
ĐỘT BIẾN LIÊN QUAN ĐẾN
MỘT / VÀI NUCLEOTIDE
POLYMORPHISM
INDIVIDUAL
MEDICINE
Các dạng đa hình trong gen
Genome trong khảo cổ học
• Sự phân hủy của mẫu thu thập mitDNA sequencing
• Bộ genome nhân của mẫu cổ vật: cave bear, mammoth, Neanderthal (106 bp )
XÁC ĐỊNH KIỂU GEN CỦA HPV
HPV
HPV
TYPE 6, 11,…
TYPE 16, 18,…
CTC bình thường
Ung thư CTC
XÁC ĐỊNH ĐỘT BIẾN TRÊN BCR-ABL/CML
XÁC ĐỊNH ĐỘT
BIẾN TRÊN
BCR-ABL/CML
KỸ THUẬT SEQ
SANGER METHOD
KỸ THUẬT SEQ
NEXT GENERATION
FREDERICK SANGER
Nobel 1958
Định trình tự protein (INSULIN)
Nobel 1980
Định trình tự chuỗi acid nucleic (X176)
PHƯƠNG PHÁP SANGER
PCR
VỚI 1 ĐOẠN MỒI
DIDEOXYNUCLEOTIDE CÓ GẮN
HUỲNH QUANG
Phương pháp Sanger
NHĨM –OH Ở VỊ
TRÍ 3’ CẦN THIẾT
CHO SỰ KÉO DÀI
CHUỖI CỦA DNA
POLYMERASE
5’
Gắn kết thông thường
P
1
R
5’
P
1
2
ddNTP R
3’
P
OH
R
5’
2P
PO4
A
R
P
Liên kết Phosphodiester
2
R
P
3’ H H
R
dideoxynuceotide
Không gắn tiếp
A
Terminated
3
4
5
6
3’
DIDEOXYNUCLEOTIDE NGĂN CẢN
VIỆC KÉO DÀI CHUỖI TRONG PCR
QUY TRÌNH KỸ THUẬT SEQ
1. Thực hiện PCR (1 đoạn mồi + dideoxynucleotides)
2. Tinh lọc sp PCR
3. Thực hiện điện di và đọc kết quả
SP PCR TRONG SEQ
dNTPs
C G
T A
DNA ĐÍCH
ddNTPs
C
TCAGGTGACCTAGCGTGACCGTGACGTGTG
A
T
ĐOẠN MỒI
AGTCCACTGG
Polymerase
TCAGGTGACCTAGCGTGACCGTGACGTGTG
AGTCCACTGGAT
TCAGGTGACCTAGCGTGACCGTGACGTGTG
AGTCCACTGGATCG
TCAGGTGACCTAGCGTGACCGTGACGTGTG
AGTCCACTGGA
TCAGGTGACCTAGCGTGACCGTGACGTGTG
AGTCCACTGGATC
G
Các mãnh DNA sai khác nhau
1 nucleotide được phân tách
trên gel đện di
32P
32P
32P
32P
32P
32P
32P
32P
ATCGATCGAT
ATCGATCGA
ATCGATCG
ATCGATC
ATCGAT
ATCGA
ATCG
ATC
32P
AT
32P
A
Điện di gel Polyacrylamide
T
A
G
C
G
C
T
A
SẢN PHẨM PCR TRONG SEQ
Sp PCR là tập hợp các đoạn
khác nhau 1 nucleotide.
ĐIỆN DI SP PCR TRONG SEQ
ĐOẠN MỒI
5’
3’
Genotyping of HCV
Why do we need?
5-10%
Vietnam is in the high
prevalence of HCV infection
Source: HepNet-Hepatitis Information Network Author: Schering-Plough