Vai trò của gia đình và nhà trường trong việc chuẩn bị cho trẻ đến trường phổ thông

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC – MẦM NON

TIỂU LUẬN
Học phần

CHUẨN BỊ CHO TRẺ VÀO LỚP 1

TÊN ĐỀ TÀI:
VAI TRỊ CỦA GIA ĐÌNH VÀ NHÀ TRƯỜNG TRONG VIỆC CHUẨN
BỊ CHO TRẺ ĐẾN TRƯỜNG PHỔ THÔNG

CHỮ KÝ

HỌC VIÊN:
MÃ HV:
LỚP:
GVHD:

ĐỒNG THÁP, THÁNG 4 NĂM 2022


ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Giảng viên chấm 2
(ký và ghi rõ họ tên)

Đồng Tháp, ngày ……tháng …..năm 2022
Giảng viên chấm 1
(ký và ghi rõ họ tên)

2


MỤC LỤC
Nội dung

Trang

I.Mở đầu.

4

II.Nội dung

5

2.1. Khái niệm về gia đình, nhà trường.

5

2.2. Lý do cần chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thơng.

5

2.3. Vai trị, trách nhiệm của gia đình, nhà trường trong việc chuẩn bị
cho trẻ vào trường phổ thông.
2.4. Thực trạng của phụ huynh và nhà trường trong việc chuẩn bị cho
trẻ vào trường phổ thông.
2.5.Một số giải pháp giữa gia đình và nhà trường trong việc chuẩn bị
cho trẻ vào trường phổ thông.
III.Kết luận

6
8
10
19

3.1. Kết luận.

19

3.2. Một số ý kiến, đề xuất trong việc chuẩn bị cho vào trường phổ
thông.
Tài liệu tham khảo

20
21

3


PHẦN I: MỞ ĐẦU
Các nhà giáo dục của nước ta đã đặt mục tiêu rằng phải đào tạo nhân lực và
nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội. Đó là con người phát triển tồn
diện, có năng lực và trí tuệ. Cấp học đầu tiên trong hệ thống quốc dân là cấp học
Mầm non phải chuẩn bị đầy đủ cho trẻ trước khi bước vào trường Tiểu học. Từ
lúc lọt lòng cho đến 6 tuổi là quãng thời gian có tầm quan trọng đặc biệt trong
q trình phát triển chung của trẻ em. Vào lớp 1 là bước đi quan trọng trong đời
sống của đứa trẻ. Từ chơi tự do,thoải mái ở trường Mầm non nay bước vào lớp
1, trẻ như bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới. Nó được xem như là một cột
mốc quan trọng trong cuộc đời của trẻ cụ thể hơn là một cột mốc ý nghĩa trong
những năm tháng trẻ ở trường Tiểu học. Trẻ bước sang một chế độ học tập hồn
tồn bắt buộc, chặt chẽ và nghiêm khắc. Đấy chính là một bước ngoặt đầy thử
thách với trẻ. Nhận thức được vấn đề trên, các trường Mầm non và phụ huynh
cần phải chuẩn bị cho trẻ tâm thế, trí tuệ, khả năng giao tiếp, kỹ năng học tập,…
tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ khi bước chân vào lớp 1.
Sự thành công hay không từ những bước đầu tiên ở lớp 1 thực sự có ảnh
hưởng rất lớn đến việc học tập của trẻ sau này. Nếu không chuần bị cho trẻ thích
ứng với những thay đổi mới ở lớp 1 thì việc học tập của trẻ sẽ gặp nhiều khó
khăn, trở ngại, sẽ trở nên nặng nề hơn và không đạt được kết quả như mong
muốn. Từ những lý do trên, chúng ta cần tìm hiểu vai trị của gia đình và nhà
trường trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 để giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế khi
đến trường.

4

PHẦN II: NỘI DUNG
2.1. Khái niệm về gia đình, nhà trường.
Gia đình là một tổ chức đời sống cộng đồng của con người, một thiết chế
văn hóa – xã hội đặc thù, được hình thành, tồn tại và phát triển trên cơ sở của
quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, qua hệ nuôi dưỡng và giáo dục… giữa
các thành viên.
Nhà trường là một thiết chế riêng biệt của xã hội, thực hiện chức năng kiến
tạo các kinh nghiệm xã hội cần thiết cho một nhóm dân cư nhất định của xã hội
đó. Là một cơ sở giáo dục được thiết kế để cung cấp không gian học tập và môi
trường học tập cho việc giảng dạy học sinh, sinh viên dưới sự chỉ đạo của các
giáo viên.
 

2.2. Lý do cần chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thông.
Vào một giai đoạn chuyển giao từ bậc mầm non lên lớp 1 thì trẻ sẽ gặp phải
rất nhiều điều mới, lạ lẫm như trường mới, bạn bè, thầy cô mới. Theo đó, trẻ sẽ
bắt đầu bước vào các hoạt động học tập chính thức của đời mình. Đây là thử
thách rất lớn cho trẻ và cả bố mẹ, cho nên gia đình phải chuẩn bị tâm thế cho trẻ
vào lớp 1 để bé có được hành trang tốt nhất cho mình.
Nỗi lo của các bậc phụ huynh trước giai đoạn chuyển giao đầy thách thức
bậc mầm non lên bậc tiểu học là rất lớn. Để giúp phụ huynh thấu hiểu đặc điểm
tâm sinh lý của trẻ trong khoảng 5 đến 6 tuổi thì nhiều trường học tổ chức những
hội thảo để tìm hiểu những điều quan trọng giúp phụ huynh chuẩn bị tâm thế
cho trẻ vào lớp 1 một cách tốt nhất. Từ đó, phụ huynh chủ động trong việc đưa
ra các quyết định cũng như định hướng học tập cho bé và đồng hành cùng bé
trong giai đoạn đổi mới quan trọng này.
Chúng ta ai cũng thấu hiểu rằng mầm non là nền móng vững chắc để tiến lên
những bậc thang cao hơn trong việc học. Cho nên trẻ cần phải được chuẩn bị
tâm lý tốt nhất để hoàn toàn tự tin bước vào bậc tiểu học. Hiện nay theo quan
điểm của nhiều phụ huynh thì chuẩn bị tâm thế cho trẻ sẵn sàng vào lớp 1 cần

được quan tâm toàn diện, bao gồm về sức khỏe, năng lực, sự sáng tạo, ngôn ngữ,
kĩ năng, đạo đức.
Thách thức của giai đoạn chuyển tiếp không đơn giản là trẻ được vào học ở
trường mầm non và vào học lớp 1 ở trường tiểu học, mà quan trọng hơn là phải
đảm bảo được những mục tiêu sau:
− Giúp trẻ không bị hụt hẫng, bỡ ngỡ với sự thay đổi môi trường học tập mới
(tâm thế sẵn sàng đi học).

5


− Giúp giáo viên mầm non và tiểu học hiểu rõ được sự giống nhau và khác nhau
giữa 2 cấp học để tiếp tục duy trì, kế thừa hoặc điều chỉnh nội dung và phương
pháp dạy học cho phù hợp với đặc điểm tâm - sinh lí của trẻ lớp 1.
− Giúp gia đình,cộng đồng xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến trẻ trong
giai đoạn chuyển tiếp và hình thành cho cha mẹ kĩ năng tìm kiếm thơng tin, kiến
thức để hỗ trợ trẻ trong giai đoạn chuyển tiếp.
− Tạo mối quan hệ chặt chẽ giữa giáo viên và gia đình,cộng đồng để mối quan
hệ trở nên gắn kết và hai phía cùng có trách nhiệm hơn với trẻ trong giai đoạn
chuyển tiếp.
2.3. Vai trò, trách nhiệm của gia đình, nhà trường trong việc chuẩn bị cho
trẻ vào trường phổ thơng.
Đối với nhà trường:
Trước hết phải nói rằng, nhà trường chính là cái nơi ươm mầm của thế hệ
trẻ. Là nơi dạy dỗ, truyền tải những tri thức về mọi mặt trong cuộc sống cho
chúng ta. Từ những kiến thức căn bản trong cuộc sống, những văn hóa ứng xử
hàng ngày. Từ đạo đức cho tới kiến thức. Tất cả mọi thứ đều có thể học tập được
ở nhà trường. Mà người truyền tải cho chúng ta những tri thức ấy, là những
người thầy cô. Vẫn miệt mài ngày đêm dạy dỗ lớp lớp học trò. Để chắp cánh
ước mơ cho biết bao nhiêu thế hệ trẻ bay cao.

Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 là chuẩn bị cho trẻ tồn diện về thể lực, nhận
thức, ngơn ngữ, tình cảm xã hội, kỹ năng cần thiết trong hoạt động học tập bằng
phương pháp phù hợp với sự phát triển của trẻ, cùng với sự phối hợp thống nhất
giữa gia đình và trường mầm non.
Như chúng ta đã biết, với trẻ mầm non hoạt động vui chơi là chủ đạo, học
mang tính chất “Học mà chơi, chơi mà học”. Đặc biệt, với trẻ mẫu giáo lớn các
yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện nhưng mới ở dạng sơ khai. Trong mỗi
một giai đoạn phát triển, ở mỗi một lứa tuổi trẻ đều mang những mình, trẻ thực
sự học trong khi chơi để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc đặc điểm đặc
trưng, sự phát triển của trẻ trong một giai đoạn nhất định vừa là kết quả của giai
đoạn trước đó vừa là tiền đề cho bước phát triển của giai đoạn tiếp theo. Vào lớp
1 là một bước ngoặt khá lớn trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ, đang từ cuộc sống
khá thoải mái về mặt thời gian cũng như tinh thần, bé phải chuyển qua một mơi
trường địi hỏi trẻ “làm việc” một cách thực sự, phải tập trung chú ý trong cả
một tiết học dài đó là một việc khơng hề đơn giản với trẻ. Chính vì thế việc
chuẩn bị cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 là quá trình lâu dài, quá trình này bắt đầu
xuất hiện từ những tháng ngày tuổi nhà trẻ cho đến khi đủ điều kiện vào lớp 1 và
chỉ có ở trường mầm non mới thực hiện được điều này, mới giúp trẻ làm quen
với các hoạt động học tập, thể lực, lao động, mối quan hệ xã hội. Trong quá
6


trình đó giáo viên mầm non giữ vai trị chủ đạo, là người tổ chức, hướng dẫn,
điều khiển mọi hoạt động có mục đích học tập, giúp trẻ phát triển thể lực, nhận
thức, ngôn ngữ , tư duy, thẩm mỹ, kỹ năng, giao tiếp, từng bước giúp trẻ nhận
thức và hòa nhập dần với cách sinh hoạt và phương pháp dạy học của giáo viên
lớp 1 nhằm giúp trẻ không bị bỡ ngỡ, lo lắng, sợ sệt và trẻ sẽ tiếp thu kiến thức ở
trường Tiểu học một cách tốt nhất. Để thực hiện được điều đó, nhà trường và gia
đình cùng phối hợp để chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Tuy nhiên,
nhiều phụ huynh và một số giáo viên đã sai lầm cho rằng chuẩn bị cho trẻ vào

lớp 1 là dạy cho trẻ biết đọc, biết viết, biết làm toán làm ảnh hưởng đến tâm lý
và kết quả học tập của trẻ.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 là mục tiêu của Giáo dục mầm non và là mục
đích đầu tiên ban hành Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi. Đây là giai đoạn vô
cùng quan trọng đối với trẻ. Tâm lý sẵn sàng đi học của mỗi trẻ phụ thuộc vào
sự chuẩn bị đúng đắn của trường mầm non và đặc biệt là quan niệm của các bậc
phụ huynh.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 là chuẩn bị cho trẻ toàn diện về thể lực, nhận
thức, ngơn ngữ, tình cảm xã hội, kỹ năng cần thiết trong hoạt động học tập bằng
phương pháp phù hợp với sự phát triển của trẻ, cùng với sự phối hợp thống nhất
giữa gia đình và trường mầm non.
– Thể lực: Là chuẩn bị cho trẻ chiều cao, cân nặng, năng lực hoạt động bền bỉ,
dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của hệ thần kinh.
– Phát triển trí tuệ: Là rèn cho trẻ các thao tác trí tuệ, kích thích những hứng thú
với hoạt động trí óc.
– Phát triển ngơn ngữ: Là phương tiện quan trọng giúp trẻ phát triển trí tuệ, tiếp
thu kiến thức học tập ở trường phổ thơng.
– Tình cảm xã hội: Là dạy trẻ biết cách ứng xử với người xung quanh, lễ phép,
kính trọng người lớn, yêu quý bạn bè, biết thông cảm và ứng xử phù hợp.
Chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 là một quãng thời gian dài chứ không
phải là việc làm riêng những người giáo dục trẻ 5-6 tuổi, chính vì thế mà việc
làm này phải thực hiện từ khi trẻ bước vào học ở trường mầm non từ lứa tuổi
nhà trẻ. Bởi vì các kĩ năng học tập, kĩ năng phục vụ bản thân, phát triển ngơn
ngữ, thể chất, trí tuệ… của trẻ phải trải qua một quá trình giáo dục lâu dài khơng
phải là ngày một ngày hai mà hình thành được. Vì vậy nhiệm vụ nặng nề này
người giáo viên mầm non phải thực hiện nghiêm túc khi trẻ còn ở tuổi nhà trẻ.

7

Để thực hiện tốt nhiệm vụ là chuẩn bị tâm thế cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1
mỗi giáo viên mầm non phải thực sự là người mẹ hiền, yêu thương chăm sóc trẻ
khơng những thế chúng ta phải nắm chắc được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để
từ đó với mỗi trẻ ta có những biện pháp riêng và đối với 1 lớp ta có những biện
pháp chung nhất để khắc phục những điểm chưa đạt được và từ đó thực hiện cho
được nhiệm vụ của ngành đề ra.
Đối với gia đình:
Gia đình vẫn là trường học đầu tiên và suốt đời của mỗi con người, bởi gia
đình có trách nhiệm, là tình cảm và cũng là quyền uy (ông bà, cha mẹ, anh chị).
Trẻ em được giáo dục, dạy dỗ của gia đình, lớn lên chịu ảnh hưởng các chuẩn
mực trong gia đình và dần dần tiếp cận các chuẩn mực ngoài xã hội.
Để thực hiện tốt chức năng giáo dục, mỗi thành viên trong gia đình tùy thuộc
vị trí của mình (ơng, bà, cha, mẹ, anh chị) phải trở thành những tấm gương sáng
cho con trẻ học tập, làm theo. Hiện nay, phong trào “Ông bà, cha mẹ mẫu mực,
con cháu thảo hiền” đang thực sự phát huy hiệu quả, tác động quan trọng trong
giáo dục của gia đình.
Những hành vi mà trẻ tiếp nhận, học tập trong gia đình khơng chỉ là những
kinh nghiệm của người lớn mà bằng cả những tình cảm của những người thân
u nhất. Gia đình thơng qua thái độ, tình cảm, tâm lý, mối liên hệ thường
xuyên, bền vững với trẻ em để khéo léo truyền thụ cho chúng những hành vi
ứng xử trong nhà và ngồi xã hội.
Khơng thể có sự hình thành và phát triển nhân cách đầy đủ và hồn thiện
nếu khơng có một mơi trường giáo dục gia đình thuận lợi. Gia đình là thể chế
đầu tiên, quan trọng nhất hình thành nhân cách ở tuổi thơ. Những mối liên hệ
của trẻ em với các thành viên của gia đình, nhất là cha mẹ đã quyết định cách
thức ứng xử, đặc biệt là tình cảm của chúng sau này với chính những người thân
trong gia đình và ngoài xã hội.
2.4. Thực trạng của phụ huynh và nhà trường trong việc chuẩn bị cho trẻ
vào trường phổ thông.
 Thuận lợi:

Cơ sở vật chất của trường  được xây dựng mới, đã bước đầu đáp ứng được
nhu cầu dạy và học. Trường luôn  được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Phòng
giáo dục và Đào tạo, Đảng ủy, Ban đại diện cha mẹ học sinh. Có được tập thể
chị em giáo viên, ln ln đồn kết nhất trí, trẻ khỏe nhiệt tình, có tâm huyết
với nghề, phần lớn giáo viên đều có chun mơn nghiệp vụ vững vàng.
8


Giáo viên  được đào tạo chính quy và có hệ đào tạo chuẩn và trên chuẩn đạt
100%.
Có ý thức cao trong công tác tự rèn luyện và tự học .
Đảm bảo được về kiến thức, kỹ năng và nắm bắt chương trình giảng dạy tốt.
Các tổ chun mơn được biên chế hợp lý, hoạt động thường xuyên và có
hiệu quả.
Chuyên mơn  của trường, được Phịng giáo dục chọn làm cộng tác viên
thanh tra nhiều năm liền, do đó được dự giờ các đơn vị bạn nhiều, rút được kinh
nghiệm cho trường mình.
Phụ huynh đã bước đầu tham gia cùng với nhà trường rèn luyện cho trẻ một
số nội dung trong Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi.
Phụ huynh có trình độ học vấn, quan tâm chăm sóc trẻ, tn thủ theo sự
hướng dẫn của giáo viên và nhà trường trong chăm sóc, giáo dục trẻ.
 Khó khăn:
Nhiều phụ huynh vẫn còn quan niệm sai lệch, họ cho rằng chuẩn bị cho con
vào lớp 1 là chuẩn bị cho con biết đọc, biết viết, biết làm tốn,…Nhiều phụ
huynh vì q nơn nóng, lo lắng đã cho con đi học thêm chương trình lớp 1. Họ
chưa thấy được tầm quan trọng của việc chuẩn bị những kiến thức, kỹ năng cần
thiết để giúp trẻ vào lớp một một cách vững vàng, tự tin, chưa phối hợp cùng với
cô giáo trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp một.
Phụ huynh còn chưa quan tâm và chú trọng nhiều đến việc phối hợp với nhà
trường để chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp 1. Ở gia đình, nhiều phụ huynh cịn chưa

nắm được phương pháp chăm sóc, chuẩn bị tốt các điều kiện để trẻ tự tin bước
vào lớp 1.
Giáo viên cịn chưa thực sự đầu tư thời gian và cơng sức vào hoạt động phối
hợp với phụ huynh nên chưa thu hút, lôi cuốn phụ huynh vào việc cùng giáo
viên chẩn bị tốt các điều kiện để trẻ bước vào lớp 1.
Giáo viên và phụ huynh còn chưa được tham gia lớp bồi dưỡng tập huấn về
hoạt động phối hợp trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 và khơng có nhiều thời
gian trao đổi, chia sẻ cùng nhau.
Nhiều phụ huynh cịn chưa quan tâm thậm chí khốn cho nhà trường trong
việc chăm sóc, giáo dục trẻ chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
9


Kiến thức về chăm sóc giáo dục trẻ tại gia đình của phụ huynh cịn nhiều hạn
chế.
Phụ huynh cịn thụ động trong việc phối hợp với nhà trường, còn chưa hiểu
rõ phải thực hiện phối họp như thế nào.
2.5. Một số giải pháp giữa gia đình và nhà trường trong việc chuẩn bị cho
trẻ vào trường phổ thông.
 Làm tốt cơng tác tun truyền với phụ huynh:
Cha mẹ có con lên lớp lá rất nơn nóng về việc học chữ, viết bài, làm tốn
của con em mình. Tuy nhiên khơng phải phụ huynh nào cũng hiểu và cung cấp
cho con kiến thức phù hợp với độ tuổi. Vì vậy nhiệm vụ của giáo viên là phải
tuyên truyền cho phụ huynh hiểu rõ những gì cần nhất cho trẻ ở giai đoạn này và
cần chuẩn bị những gì.
- Vào đầu năm học, trong buổi họp phụ huynh học sinh đầu năm, tôi đã phối hợp
với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức trao đổi, sinh hoạt chân tình về các hình
thức tổ chức giáo dục theo chương trình đổi mới hiện nay. Tơi đã đưa ra các ví
dụ minh họa của các hoạt động từng môn học để phụ huynh an tâm.
Ví dụ: Mơn LQCC: Khơng phải giáo viên dạy trẻ học thuộc chữ cái , viết chữ

cái đó mà giáo viên dạy trẻ thơng qua hình thức “học mà chơi, chơi bằng học”
giúp trẻ nhận biết, phân tích chữ cái, nhận biết và phát âm chữ cái trong từ,
trong tiếng,…

10


- Tơi đã thơng báo cho phụ huynh về tình hình trường lớp, đặc điểm, đặc trưng
của lớp 5 tuổi là cháu chuẩn bị tập trung những kiến thức, kỹ năng cần thiết nhất
để lên lớp một.
+Chuẩn bị về thể lực
+ Chuẩn bị về trí tuệ
+ Chuẩn bị về ngơn ngữ
+ Chuẩn bị về mặt tình cảm- xã hội
+ Chuẩn bị về mặt thẩm mỹ
+ Chuẩn bị các kỹ năng cho hoạt động học tập,…
- Tôi đã giới thiệu với phụ huynh về bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, giúp phụ
huynh nhận thức đúng đắn, thống nhất phối hợp cùng với giáo viên trong cơng
tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
- Tôi đã phổ biến các chủ trương, chỉ đạo của ngành về việc không được cho trẻ
viết vở ơ li, học trước chương trình lớp một. Giải thích cặn kẽ tác hại của việc
cho con học trước chương trình lớp một ảnh hưởng đến tâm sinh lý của trẻ.
- Hàng ngày, vào giờ đón trả trẻ tơi thường xuyên trao đổi với phụ huynh để phụ
huynh nắm bắt kịp thời tình hình học tập của con em mình lúc ở trường và phối
hợp với phụ huynh giáo dục cháu lúc ở nhà.
Qua cách làm như vậy, tôi thấy phụ huynh rất thoải mái tư tưởng và khơng
cịn lo lắng cho con học trước chương trình lớp một. Phụ huynh đã hiểu để
chuẩn bị cho con vào lớp một là phải làm gì và kết hợp với cơ giáo như thế nào
giúp cho trẻ học tập, sinh hoạt một cách tích cực nhất, góp phần giáo dục trẻ một
cách toàn diện.

 Chuẩn bị về mặt tâm thế học tập trẻ chuẩn bị vào lớp 1.
 Chuẩn bị về thể lực:
Vào đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã tham mưu với trạm y tế
khám sức khỏe cho trẻ. Tôi đã ghi kết quả cụ thể và trao đổi với phụ huynh về
tình hình khám sức khỏe của trẻ để phụ huynh biết và có cách chăm sóc phù
hợp.
Cứ 3 tháng tôi kết hợp với nhân viên y tế của nhà trường cân đo, chấm biểu
đồ tăng trưởng của trẻ. Qua đó những trẻ nào tăng cân, giảm cân tơi trao đổi với
với phụ huynh để giúp phụ huynh có biện pháp chăm sóc trẻ tốt hơn.
Bên cạnh đó, được sự chỉ đạo của nhà trường, tôi phối hợp với nhân viên y
tế của trường mời những phụ huynh có con em suy dinh dưỡng, thừa cân đến để
11


tư vấn cách chăm sóc, ni dưỡng trẻ. Từ đó giúp phụ huynh hiểu rõ về chế độ
dinh dưỡng cần cho trẻ và cho trẻ ăn uống như thế nào để giúp trẻ phát triển một
cách cân đối và hoàn thiện nhất.
Vào các hoạt động hàng ngày tôi chú ý đến việc lồng ghép nội dung giáo
dục dinh dưỡng, sức khỏe để giúp trẻ biết bảo vệ và giữ gìn sức khỏe của mình.
Ví dụ: Chủ đề “ Bản thân” tơi giáo dục trẻ biết giữ gìn các bộ phận cơ thể sạch
sẽ, tắm gội thường xuyên để phòng tránh một số bệnh cho cơ thể.
Thực hiện chỉ đạo của ngành về thực hiện chuyên đề “ Phát triển vận động”
cho trẻ mầm non, tôi đặc biệt chú ý và rèn luyện trẻ thường xuyên giúp trẻ phát
triển cơ thể một cách cân đối, khỏe mạnh, khéo léo, nhanh nhẹn.
*Thể dục sáng : tôi cho trẻ thực hiện thường xuyên vào mỗi buổi sáng, trẻ thực
hiện các bài tập phát triển nhóm cơ, hơ hấp- tập với gậy, vịng, nơ, hoa kết hợp
với nhạc được thay đổi theo từng chủ đề giúp trẻ rất thích thú tham gia luyện
tập. Bên cạnh đó trẻ cịn được tắm nắng, hít thở khơng khí trong lành giúp cơ thể
trẻ sảng khoái, tăng sức đề kháng giúp trẻ bước vào ngày học mới đầy tự tin.
* Giờ thể dục : Được tôi đặc biệt chú ý. Khi tổ chức giờ dạy, tôi luôn chuẩn bị

đầy đủ đồ dùng, dụng cụ cho trẻ thực hiện. Để trẻ cảm thấy tự tin, tôi chú trọng
phần làm mẫu kỹ và hướng dẫn trẻ nắm bắt các động tác để trẻ mạnh dạn khi
thực hiện. Tôi luôn đưa ra nội dung bài tập từ dễ đến khó, cho trẻ vận động theo
nhóm để cơ giáo dễ quan sát và đưa ra yêu cầu phù hợp với đối tượng trẻ giúp
trẻ cảm thấy tự tin, không chán nản.

12


 Chuẩn bị về mặt trí tuệ:
Hoạt động học tập là hoạt động chủ đạo của trẻ ở trường phổ thơng và nó địi
hỏi người học một sự lao động trí tuệ thực sự, một khả năng hoạt động nhận
thức và năng lực trí tuệ nhất định. Chính vì vậy, mà việc chuẩn bị cho trẻ sẵn
sàng về mặt trí tuệ cho hoạt động học có ý nghĩa cực kì to lớn.
- Dạy trẻ biết tập trung chú ý trong giờ học:
+ Để giúp trẻ giải quyết nhiệm vụ học tập tốt, tôi luôn chú ý rèn luyện cho trẻ
biết tập trung chú ý vào những vấn đề cần nhận thức. Trong các hoạt động hàng
ngày, tôi luôn tạo điều kiện giúp trẻ chú ý từ không chủ định sang chú ý có chủ
định.
Ví dụ : Giờ kể chuyện, sau khi nghe cô kể, tôi giao nhiệm vụ cho các cháu phải
nhớ tên câu chuyện, tên nhân vật, nội dung câu chuyện và phải kể lại được câu
chuyện cho các bạn nghe.
+ Hơn nữa, như chúng ta đã biết hoạt động học tập ở trường Tiểu học diễn ra
trong thời gian khá dài. Vì vậy tơi ln cho trẻ biết duy trì sự tập trung chú ý của
mình trong một thời gian cần thiết trong các hoạt động. Bên cạnh đó tơi cũng tập
cho trẻ hồn thành dứt điểm cơng việc trong một thời gian nhất định: chơi trong
bao lâu, thực hiện cơng việc đó trong bao lâu thì kết thúc,…điều này rất cần
thiết cho trẻ khi lên lớp một, nó giúp cho trẻ hồn thành cơng việc của người học
sinh khi lên lớp một.
- Phát triển hoạt động nhận cảm: Để giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, tạo

tiền đề cần thiết cho việc học tập của trẻ sau này, tôi rèn cho trẻ biết quan sát thế
giới xung quanh . Qua đó giúp trẻ nhận biết những thuộc tính cơ bản, đặc trưng
của đối tượng, phân biệt sự vật hiện tượng này với sự vật hiện tượng khác.
Ví dụ : Chú Thỏ thì tai dài, mắt hồng; chú Hươu cao cổ thì có cái cổ cao thật là
cao và da thật đặc biệt....
- Phát triển khả năng tư duy cho trẻ: Ở mẫu giáo bé thì tư duy trực quan hành
động chiếm ưu thế nhưng ở mẫu giáo lớn thì tư duy trực quan hình tượng chiếm
ưu thế. Vì vậy để phát triển tư duy hình tượng cho trẻ tơi luôn chú ý cung cấp
cho trẻ các biểu tượng đa dạng, dồi dào về thế giới xung quanh giúp trẻ hệ thống
hóa, chính xác hóa những biểu tượng đó.
Ví dụ: Ở mẫu giáo bé trẻ nhận biết xe ô tô qua hình dạng nhưng ở lớp 5 tuổi khi
nói ơ tơ thì trẻ sẽ hình dung trong đầu rằng đó là cái gì? Dùng để làm gì?....

13


- Phát triển kỹ năng hoạt động trí óc đơn giản cho trẻ như so sánh sự giống nhau
hay khác nhau của hai hay nhiều sự vật, hiện tượng; đối chiếu về kích thước; hỏi
và thử trả lời; đếm số lượng, phân chia, tạo nhóm,.....
- Định hướng vào mơi trường xung quanh:
Khả năng định hướng về không gian và thời gian là một biểu hiện của sự phát
triển trí tuệ. Nó khơng chỉ giúp trẻ thích ứng với mơi trường sống mà còn là điều
kiện giúp trẻ tiếp thu, lĩnh hội kiến thức ở phổ thông.
+ Định hướng trong không gian:
Cuối tuổi mẫu giáo phần lớn trẻ đã định hướng được trên- dưới, trước- sau, trái phải nhưng lớp tôi vẫn còn nhiều trẻ nhầm lẫn, chưa phân biệt bên trái, phải. Vì
vậy trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi, học tập tôi thường xuyên rèn luyện cho
trẻ tập sử dụng tay trái, tay phải để giải quyết nhiệm vụ chơi, học tập. Vì nếu trẻ
khơng phân biệt được vị trí trong khơng gian thì sẽ khó khăn hơn trong việc tiếp
thu kiến thức ở các mơn học.
Ví dụ: Những chữ cái p, q, d, b chỉ khác nhau về vị trí các nét, các chữ cái trong

khơng gian. Nếu trẻ nào xác định vị trí trong khơng gian tốt sẽ đọc, viết dễ dàng
mà không bị nhầm lẫn.
Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, tổ chức trò chơi, tiết học tôi luôn đặt ra
nhiệm vụ mà trẻ phải dựa vào một vật chuẩn nào đó để giải quyết nhiệm vụ,
đồng thời tăng dần độ khó, phức tạp để phát triển khả năng định hướng trong
khơng gian của trẻ.
Ví dụ: Phía trên bên phải cái tủ có gì? Phía dưới bên trái cái bảng có gì,…
+ Định hướng về thời gian:
Dạy trẻ biết các thời điểm trong ngày: sáng - chiều- tối -đêm.
Ví dụ: Buổi sáng mặt trời mọc, mọi người chuẩn bị đi làm.
Dạy trẻ biết các ngày trong tuần: trẻ biết được một tuần có 7 ngày, bắt đầu là thứ
2 và cuối cùng là chủ nhật. Cuối tuần mọi người được nghỉ ngơi, giải trí.
Dạy trẻ biết đặc điểm nổi bật của các màu trong năm dựa vào đặc điểm thời tiết.
Ở miền Bắc có 4 mùa : xn, hạ, thu, đơng. Ở miền Nam có mùa khô và mùa
mưa.
Cung cấp cho trẻ một số ngày đặc biệt trong năm: Tết nguyên đán, Tết trung thu,
ngày Quốc tế Thiếu nhi, ngày khai giảng, ngày sinh nhật Bác,…
14


Dạy trẻ một số hiểu biết về môi trường gần gũi xung quanh như nắng, mưa,
nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình,....

 Chuẩn bị về mặt ngơn ngữ:
Trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một , việc phát triển ngôn ngữ tiếng mẹ
đẻ cho trẻ là việc làm cần thiết. Vì vậy trong các hoạt động hàng ngày tơi ln
chú ý cung cấp cho trẻ vốn từ, giúp trẻ hiểu ý nghĩa của từ, khuyến khích trẻ
hoạt động lời nói một cách tích cực.
Trong các hoạt động học tập, hoạt động vui chơi, giao tiếp với bạn bè, tôi
luôn khuyến khích trẻ phát biểu ý kiến, bày tỏ suy nghĩ của bản thân, trao đổi,

thảo luận với các bạn để giúp trẻ mạnh dạn, tự tin.
Thông qua hoạt động LQCC, tôi rèn cho trẻ cách phát âm chuẩn xác 29 chữ
cái. Hoạt động này tương đối khô khan so với các hoạt động khác, để giúp trẻ
hứng thú, khắc sâu những kiến thức vừa học tôi lồng ghép phương pháp “ học
bằng chơi, chơi mà học” giúp trẻ học một cách nhẹ nhàng mà say mê.
Ví dụ: Ở chủ đề Những con vật bé yêu, tiết làm quen với chữ: i,t,c thay vì chỉ
đơn giản gắn tranh có chứa từ: con khỉ, con tơm, cá chép … thì tơi tìm những
hình ảnh động trong máy vi tính như: khỉ con đang trèo cây hái quả; đàn tôm bơi
lội, đàn cá chép bơi trong ao … Sau đó cho trẻ gọi tên các con vật và trẻ trả lời
chúng đang làm gì? Rồi mới cho các con chữ chạy lên, trẻ được quan sát trên
máy sẽ làm trẻ thích thú và dẫn đến việc trẻ tập trung cao hơn, tiếp theo cô khéo
léo đặt những câu hỏi và dẫn đưa trẻ vào bài cách say mê, nhẹ nhàng.
Thông qua hoạt động LQVH tơi chú trọng cung cấp từ mới, từ khó ở các
bài thơ, câu chuyện để giúp trẻ hiểu sâu nội dung. Tôi chú trọng việc cho trẻ kể
lại chuyện, đọc thơ cá nhân, kể chuyện sáng tạo theo chủ đề, đóng kịch. Qua đó
15


giúp trẻ thể hiện lời nói, cử chỉ của nhân vật, nhớ lại câu chuyện, bài thơ từ đó
giúp mở rộng vốn từ cho trẻ, cách sử dụng câu, trình bày ý kiến của mình bằng
ngơn ngữ, học cách thể hiện văn hóa khi nói, giúp phát triển ngơn ngữ mạch lạc
cho trẻ.
Ví dụ: Trẻ đóng vai ơng già, bà già… cùng nhau nhổ củ cải , qua đó giúp trẻ
thể hiện lời nói, cử chỉ của từng nhân vật, giúp trẻ nhớ lại chuyện.
Ngồi ra lớp tơi cũng cịn một số trẻ hay nói đớt, nói ngọng. Vì vậy tơi ln chú
ý nghe trẻ nói để phát hiện và sửa sai kịp thời, uốn nắn cho những trẻ nói ngọng,
nói đớt, nói tiếng địa phương.
Ví dụ: Cháu- chéo, âm l-n, ch- tr,…cách làm như vậy, tôi thấy trẻ lớp tôi phát
âm chuẩn, tốt hơn, vốn từ tăng lên, cơ cấu ngữ pháp và ngôn ngữ mạch lạc tăng
lên rõ rệt. Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp...

 Chuẩn bị về mặt tình cảm- xã hội:
Sự phát triển về mặt tình cảm- xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và
phát triển toàn diện nhân cách của trẻ sau này. Vì vậy tơi ln chú ý hình thành
cho trẻ một số chuẩn mực về hành vi đạo đức, xã hội phù hợp với yêu cầu xã hội
như những hành vi đúng mực trong lớp, ở trường Mầm non, gia đình, nơi cơng
cộng như đi ra vào lớp phải xin phép cô, tự nhặt rác trong sân trường, bỏ rác
đúng nơi quy định,….
Đồng thời tôi thiết lập cho trẻ hàng loạt các mối quan hệ mới như : quan hệ
giữa trẻ với người lớn, quan hệ giữa trẻ với nhau,…Cho trẻ làm quen một số
16


hành vi đạo đức và ứng xử về những mối quan hệ ở trường Tiểu học ở Mầm non
sẽ giúp trẻ thích ứng nhanh chóng khi lên lớp một.
Giáo dục trẻ có những tình cảm đạo đức như lịng nhân ái, sự cảm thơng,
chia sẻ và u thương mọi người.
Ví dụ: Ở chủ đề “ Gia đình” thơng qua hoạt động “Mái ấm tình thương”, tơi đã
cho trẻ thực hiện trang trí ngơi nhà theo ý tưởng của trẻ, tơi là người gợi ý để
trẻ sáng tạo khi thực hiện, sau đó cơ trị cùng nhận xét: Hơm qua cơ muốn các
con chuẩn bị quà để tặng các bạn, vậy các con sẽ tặng bạn những gì? (Con
tặng bạn ngơi nhà). Sau khi tổ chức thành công hoạt động “Mái ấm tình
thương”, cơ và trị cùng hát bài “ Ngơi nhà mơ ước”. Thông qua hoạt động
này, tôi đã gợi được ở trẻ lòng nhân ái, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ bạn bè.

 Chuẩn bị về mặt thẩm mỹ cho trẻ.
Sự chuẩn bị tồn diện cho trẻ khơng thể khơng nhắc tới sự chuẩn bị về mặt
thẩm mỹ bên cạnh trẻ có cơ thể khỏe mạnh, có những quy tắc ứng xử phù hợp
với mọi người, có sự hiểu biết về cuộc sống xung quanh. Thông qua các tiết học,
tiết khám phá tơi ln giáo dục cho trẻ thích tìm hiểu và biết bộc lộ cảm xúc phù

hợp trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống, các tác phẩm nghệ thuật. Thông
qua những giờ hoạt động âm nhạc giáo dục trẻ thích nghe nhạc, nghe hát, chăm
chú lắng nghe và nhận ra những giai điệu khác nhau của bài hát, của bản nhạc.
Giáo dục trẻ hát đúng và biết thể hiện sắc thái tình cảm qua các bài hát mà trẻ
17


yêu thích. Giáo dục trẻ biết vận động nhịp nhàng, phù hợp với nhịp điệu của bài
hát, biết sử dụng các dụng cụ âm nhạc để gõ theo tiết tấu của bài hát.
 Ví dụ: với loại tiết dạy trẻ vận động theo tiết tấu chậm như dùng các dụng cụ âm
nhạc, chỉ ngón tay, lắc đầu,…tơi cịn sáng tạo ra hình thức cho trẻ khiêu vũ và
một bạn khác đánh đàn (đàn được làm từ tấm nhựa và giấy đề can) để thay đổi
hình thức cũng như phát huy khả năng sáng tạo của trẻ, cuốn hút các trẻ khác
hăng say, tự tin, nổ lực mình trước đám đơng.
Tơi dạy trẻ biết chọn và sử dụng các nguyên vật liệu đa dạng, biết phối hợp
màu sắc để tạo ra sản phẩm tạo hình có nội dung, bố cục, màu sắc hài hịa.
Ví dụ: Tơi tận dụng các ngun vật liệu: hộp sữa, hộp bánh, lõi giấy vệ sinh, thìa
sữa chua, chai nước khống,…cho trẻ làm xe , cột đèn giao thơng, mơ hình sa
bàn,… phục vụ cho tiết học giúp trẻ vô cùng hứng thú.

 Chuẩn bị tâm lý và một số kỹ năng cho hoạt động học tập.
Ở trường Mầm non, cháu ln được cơ giáo chăm sóc chu đáo, cịn khi vào
lớp một thì phải tự lập hồn tồn trong mọi hoạt động. Vì vậy tơi ln rèn cho
trẻ một số thói quen cơ bản để trẻ tự làm như: tự sắp xếp bàn ghế khi học, tự lấy
bút vở khi học, ngồi học đúng tư thế,…để giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới,
tránh được những bỡ ngỡ khi vào lớp một.
Bên cạnh đó tơi ln chú ý đến kỹ năng lao động tự phục vụ của trẻ. Từ
những việc nhỏ nhất như để dép đúng nơi quy định, tự cởi áo khoát, treo cặp
đúng nơi quy định, rửa tay khi tay bẩn,…những điều này tưởng chừng nhỏ nhặt
nhưng có ý nghĩa vơ cùng đối với trẻ.

18


Ngoài ra, việc chuẩn bị về mặt tinh thần cũng là một yếu tố quyết định cho
những thành công của trẻ để chuẩn bị vào lớp một. Trong các hoạt động hàng
ngày tơi ln tạo cho trẻ có một tinh thần tốt, luôn tự tin trong mọi hoạt động.
Tôi luôn khuyến khích, động viên trẻ cố gắng thực hiện tốt yêu cầu, công việc
của cô đưa ra. Bạn nào thực hiện tốt sẽ được thưởng một bông hoa, bạn nào
nhiều bơng hoa thì cuối năm sẽ nhận được nhiều phần thưởng và sẽ được lên lớp
một. Qua thời gian thực hiện biện pháp này, tơi thấy trẻ lớp tơi có được những
kỹ năng cơ bản, biết kiên trì, tự làm những việc vừa sức và luôn luôn cố gắng để
được cô khen.
 Cho trẻ làm quen trước môi trường Tiểu học.
Để chuẩn bị tâm lý cho trẻ sẵn sàng bước vào lớp 1, việc cho trẻ làm quen
với trường Tiểu học là rất cần thiết. Đó là một việc làm vô cùng quan trọng mà
giáo viên phải định hướng, tác động vào suy nghĩ của trẻ.
Thông qua chủ đề “ Trường Tiểu học”, tôi cho trẻ làm quen với đồ dùng,
sách vở, một số hoạt động ở trường Tiểu học, cho trẻ xem đĩa hình về các hoạt
động ở trường Tiểu học, tranh ảnh về trường Tiểu học,… qua đó cung cấp cho
trẻ những hiểu biết ban đầu về nơi mà trẻ sẽ học tập sắp tới.
Thông qua các môn học : Giáo dục âm nhạc, làm quen văn học ở chủ đề
Trường Tiểu học, tôi cho trẻ làm quen với trường tiểu học qua các câu chuyện,
bài thơ, bài hát như: “Bé vào lớp 1”, “chào lớp 1”, “lớp chúng mình”, “em u
trường em”,…Qua đó giúp trẻ hiểu và gần gũi hơn với trường Tiểu học, biết
thêm nhiều điều mới lạ, hấp dẫn và nảy sinh lòng mong muốn trở thành học sinh
lớp 1. Qua cách làm như vậy thấy trẻ lớp tôi rất hào hứng, luôn cố gắng để được
vào lớp 1.

PHẦN 3: KẾT LUẬN
3.1. Kết luận:

Công tác giáo dục có một vị trí cực kì quan trọng trong sự nghiệp đào tạo
thế hệ trẻ cho đất nước, trong đó mầm non là bậc học có vai trị đặc biệt quan
trọng nhất.
Việc nâng cao chất lượng cho trẻ 5 tuổi học tốt ở trường mầm non có ý
nghĩa trong việc hình thành phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ, là nền tảng
vững chắc cho trẻ bước vào trường tiểu học. Cho nên việc chuẩn bị tâm thế cho
trẻ vào trường tiểu học được đặt ra một cách nghiêm túc và khoa học đối với
giáo viên mầm non cũng như trong gia đình và cả trong mọi sinh hoạt của trẻ ở
trường mầm non.
19


Ngồi những hình thức nêu trên trong bài viết, các bậc phụ huynh và giáo
viên cũng cần tìm hiểu và nắm rõ việc chuẩn bị tốt về mọi mặt phát triển của trẻ.
Thấu hiểu tầm quan trọng của việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào trường tiểu học,
đầu tư cho trẻ những vật dùng cần thiết để bé tiếp cận trước khi vào trường tiểu
học.
3.2. Một số ý kiến, đề xuất trong việc chuẩn bị cho vào trường phổ thông.
 Để chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp một theo tôi giáo viên cần sử dụng
một số ý kiến đề xuất sau:
- Khảo sát thực tế kiến thức, kỹ năng đầu vào của lớp để có hướng chuẩn bị cho
phù hợp.
- Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh để phụ huynh hiểu
chuẩn bị cho trẻ vào lớp một là chuẩn bị những gì chứ khơng phải viết bài, làm
tốn như trước đây.
- Tạo tâm thế thật tốt cho trẻ để trẻ có thể lĩnh hội các mặt phát triển một cách
toàn diện nhất.
- Tạo mơi trường chữ viết, mơi trường tốn học giúp trẻ làm quen dần với các
con số, chữ cái, chữ viết.
- Cho trẻ làm quen trước môi trường lớp một để khỏi bỡ ngỡ trước khi vào

trường.
 Để tiếp tục nâng cao hiệu quả của việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp
một đạt hiệu quả cao tơi xin có kiến nghị:
- Khuyến khích giáo viên nghiên cứu, tìm tịi, thiết kế những giáo án hay có
ứng dụng cơng nghệ thông tin trong công tác giảng dạy.
- Nghiêm cấm tuyệt đối việc giáo viên dạy trẻ trước chương trình lớp một.
- Cần tổ chức các tiết thao giảng, các tiết dạy tốt và mời phụ huynh tham dự để
phụ huynh thấy được tầm quan trọng trong việc phối hợp cùng với giáo viên
trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
20