Bài giảng Sinh học lớp 10 bài 14: Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất - Trường THPT Bình Chánh

TRƯỜNG THPT BÌNH CHÁNH

TỔ SINH HỌC


CHƯƠNG 3:
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ

NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO

BÀI 14:
ENZIM VÀ VAI TRỊ CỦA
ENZIM TRONG Q
TRÌNH CHUYỂN HĨA VẬT
CHẤT


NỘI DUNG BÀI HỌC
I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
II. VAI TRỊ CỦA ENZIM TRONG Q TRÌNH
CHUYỂN HĨA VẬT CHẤT

3


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
1. Enzim là gì?

Quan sát 2 thí nghiệm sau

Enzim là chất xúc tác sinh học, có bản chất là protein,

xúc tác các phản ứng sinh hóa trong điều kiện bình
thường của cơ thể sống. Enzim chỉ làm tăng tốc độ phản
ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
2. Cấu trúc
Trung tâm hoạt
động
EnzimA

Enzim B

Enzim gồm 2 loại:
Enzim 1 thành
phần
Enzim 2 thành
phần

Prôtêin
Prôtêin kết hợp với chất khác không
phải là Prôtêin (Côenzim)


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
2. Cấu trúc

S1

S2

S3

S4

Phức hợp
E-S

EnzimA

Enzim B


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
2. Cấu trúc

- Trong phân tử enzim
có vùng cấu trúc khơng
gian đặc biệt gọi là
trung tâm hoạt động.
- Cơ chất là chất chịu
tác động của enzim
- Cấu hình khơng gian
của trung tâm hoạt động
của enzim tương thích
với cấu hình khơng gian
của cơ chất

S2

S4
Phức hợp
E-S

S1
EnzimA

S3
Enzim B


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
3. Cơ chế hoạt động của enzim

Trình bày cơ chế tác động của
enzim?
- Enzim liên kết với cơ chất tại
trung tâm hoạt động tạo phức
hợp enzim - cơ chất, sau đó
enzim làm biến đổi cơ chất tạo
ra sản phẩm và giải phóng
enzim tự do.

Sản
S
phẩm

Phức hợp
E-S

P1 P2
Enzim

E +
Enzim

S

E–S

SP

Cơ chất

Phức hợp
trung gian

Sản phẩm

+

E
Enzim


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
3. Cơ chế hoạt động của enzim

 E + S  phức hợp (E-S)  Sản phẩm (P) + E
Liên kết (E-S) có tính đặc thù .Vì thế mỗi enzim

thường xúc tác cho một phản ứng


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim?
a. Nhiệt độ:
Mỗi enzim có một nhiệt độ tối ưu, tại đó enzim có hoạt
tính tối đa làm tốc độ phản ứng sảy ra nhanh nhất
VI KHUẨN SUỐI
NƯỚC NĨNG

Hoạt tính của enzim

Ở NGƯỜI

10

20

30

40

50

60

70

80

90

to


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim

b. Độ pH:

Trypsin (tụy )

Hoạt tính của enzim

Mỗi enzim có độ
pH thích hợp

Pepsin (dạ dày)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

pH


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
c. Nồng độ cơ chất

Nhận xét về ảnh hưởng của nồng
độ cơ chất lên hoạt tính của
Enzim?

nếu tăng dần lượng cơ chất trong
dung dịch, thoạt đầu hoạt tính của
enzim tăng dần đến một mức nhất
định rồi dừng lại.

Hoạt tính của enzim

Với một lượng enzim xác định

A

Nồng độ cơ chất


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
d. Nồng độ enzim

Nhận xét về ảnh hưởng của nồng
độ enzim lên hoạt tính của
Enzim?

nồng độ enzim càng cao thì tốc
độ phản ứng xảy ra càng nhanh.

Hoạt tính của enzim

Với một lượng cơ chất xác định,

B

Nồng độ enzim


I. ENZIM VÀ CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA ENZIM
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
e. Chất ức chế enzim

Cơ chất

Cơ chất

Một số hóa chất có
thể làm tăng hoặc
giảm hoạt tính của
enzim.

Enzim
Enzim

A

Chất ức chế

Enzim liên kết với
1
cơ chất bình thường

Enzim khơng liên kết
2
được với cơ chất


II. VAI TRỊ CỦA ENZIM TRONG CHUYỂN HĨA
Enzim có vai trị gì?
Glucơzơ
- Enzim làm giảm
năng lượng hoạt hóa

100 g
tinh bột

của các chất tham gia

phản ứng, do đó làm
tăng tốc độ phản ứng.

Glucôzơ


II. VAI TRỊ CỦA ENZIM TRONG CHUYỂN HĨA
Ức chế ngược
Enzim a

A

Enzim b

B

Enzim c

C

Enzim d

D

P

- Khi sản phẩm của một số quá trình tổng hợp trở nên dư
thừa chúng sẽ quay lại tác động như một chất ức chế làm
bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng đầu của quá trình
chuyển hố và được gọi là q trình ức chế ngược→Điều
hồ q trình trao đổi chất thơng qua điều khiển hoạt tính
của enzim bằng chất ức chế hoặc hoạt hố.


II. VAI TRỊ CỦA ENZIM TRONG CHUYỂN HĨA
Một số bệnh do rối loạn chuyển hóa

Goutt là một bệnh tăng acid
uric huyết thanh, biểu hiện
đau khớp cấp.

Bệnh phêninkêto niệu
(PKU): thiếu enzym chuyển
hóa phenylalanin dẫn đến
dư thừa trong máu gây tổn
hại não


II. VAI TRỊ CỦA ENZIM TRONG CHUYỂN HĨA

A

H

B

C

E

D

G

F

Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào
thì nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu 1: Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc
kháng sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ
nếu khơng thử thuốc trước?
vì những người này khơng có hoặc khơng đủ lượng enzim

phân giải thuốc
Câu 2: Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu
ăn sẽ bị dị ứng?
cơ thể người đó khơng có enzim phân giải prơtêin của cua,
ghẹ nên khơng tiêu hố được


DẶN DÒ

- Học bài
- Làm bài tập
- Đọc bài 15 “Thực hành: Một số thí
nghiệm về enzim”