TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG DỰ PHÒNG, SÀNG LỌC, PHÁT HIỆN SỚM VÀ QUẢN LÝ UNG THƯ VÚ, UNG THƯ CỔ TỬ CUNG TẠI CỘNG ĐỒNG qua

BO Y Tit

CONG HOA xA HOI CHU NGHiA VI~T NAM
_ I)Qti~_p - Tl,f do - Hanhphuc

S6: 1639 IQD-BYT

Ha N9i, ngay 19 thang 3 nam 2021

QUYETDlNH

s6 y TE

V~ vi~c ban hanh Tai li~u bB sung HU'(Yngdftn hoat dQng dl,f phong, sang loc,
phat hi~n som va quan ly ung thu vu, ung thu cB tfr cung tai cQng dang
thudc D~ an 818 d~n nam 2030
l3iNH ntJdNG

fle N ~:~;':'''''~''''~~~~~:::::lBO
.

d..5/.1./d.~ll

,

TRUONG

BO Y TE

Nghi dinh so 75/2017/ND-CP
ngay 20/6/2017 cua Chinh phu quy dtnh

""J
ve chuc nang, nhiem v~, quyen han va co' cdu to chuc cua B9 Y te;

ch,.!y~r.:'''r''''·''''''''Cfi2!.:£U
~

r

Can ctr Quyet dinn s6 3619/QD-BYT ngay 16/8/2019 cua B9 truong B9 Y ti
phe duyet Die an "Thtc nghiem mo hinh xii h9i hoa cung cdp scm phdm, dich vu du'
I phong va sang 19Cung thu vu, ung thu c6 tif cung tai cong d6ng thuoc Dt an din
ndm 2030";
Can cu Quyit dinh s6 3728/QD-BYT ngay 23/8/2019 cua Be) truong Be) Y ti
vt viec ban hanh "Huang dan hogt de)ng d~'phong, sang 19C,phat hi¢n sam va quan
I If; ung thu VU,ung thu c6 ~u'cung tgi ce)ngd6ng thue)cDt an 818 ~in nam 2030"; ,
Can cU'Bien ban tong h9P h9P ngay 16/10/2020 cua He)i dong chuyen mon De
an 818- Be) Y ti vt vi¢c "B6,sung hogt de)ng dl!,phong, sanr; 19C,pha~ hi¢n sam va
_. --~l~udn~~~~~~~~~~~~~~~~~----.
Theo de nght cua Tong c~c truang Tong c~c Dan so-Ke hogch haa gia dinh.

QUYETDlNH:
Di~u 1. Ban himh kern thea Quy~t dinh llC1Y "Tai li~u b6 sung Huo-ng d~n
ho?t d9ng dV phong, sang lQc, phat hi~n so-rnva qwin ly ung thu VU, ung thu c6 tu
cung t?i c9ng d6ng thu9C D~ an 818 d~n narn 2030".
Di~u 2. Quy~t dinh nay co hi~u h,rck~ til ngay ky, ban hanh.
Di~u 3. Cac ong ba: Chanh Van phong B9; T6ng Cl,lCtruang T6ng Cl,lCDan
s6 - K~ ho?ch hoa gia dinh; Vl,l tru6ng Vl,l K~ ho?ch - Tai chinh; Vl,l truang Vl,l
Suc kh6e Ba mv - Tre em; Thli tru6ng cac Vl,l, Cl,lC,don vi thu9C B9 Y t~; Giam
I d6c Sa Y t~ cac tinh, thanh ph6 tflJCthu9c Trung uang va cac dan vi W~nquan chiu
trach nhi~m thi hanh Quy~t djnh nay./.

INUi nhan:
- Nhu D'iSu 3;
- D/c BQ tru&ng (d~ b/c);
- Ole d/c Th(r tru&ng;
- UBND
tinh, TP;
- SO-Y tS cac tinh, TP;
- Chi C\lCDS-KHHGD cac tinh, TP;
1 - C6ng Thong tin di~n t(r BQ Y tS;
- Cac V\l, C\lC, T6ng C\lCthuQc BQ;
- C6ng thong tin di~n t(r T6ng C\lCDS-KHHGD;
- Luu: VT, TCDS (05).

cac

KT. BO TRUONG
~""*"~~~IJ{t
TRUONG


-~ --~ --+-----

BQ Y TIt

.

.

CONG HOA-X-A-H-OI-CH-U-NGHiA VIET

. NA-M

DQc l~p - T\I' do - H~nh phuc
TAl LIEU BO SUNG HUaNG DAN HOAT DONG
DV PHONG, sANG LQC, PHAT HI~N S6M VA QUAN L Y
UNG THU VU, UNG THU
TIT CUNG TAl CONG DONG THUOC
DE AN 818 DEN NAM 2030'
.

co

(Kern thea Quyit dinh s6: 1639 IQfJ-BYT ngay 19 1312021 cua B{J truong B{J Y ti)

I. DOl TUQNG vA PH~M VI

1. DBi tunng ap dung
a) Can bQ y tS, dan s6 tuyen tinh, huyen, xa (bao g6m ca vien clnrc dan s6
xa, cong tac vien dan s6, y tS thon ban, y tS tu nhan) tham gia US an.
b) Cac co So' y tS tuyen tinh, huyen, xa du dieu kien tham gia US an.
2. Pham vi

sam

Huang d~n hoat dong du phong, sang loc, phat hien
va quan ly ung
thir vu, ung thu c6 tir cung tai cac co So' y tS du diSu kien va tai cong dong.
___

~ [,

~HIf

II. J?U !HONG, sANG LOC PHAT HltN
co TIT CUNG

SOM UNG THU VU, UNG

1. Hoat dQng dl! phong
1.1. Truyen thong giao due
a) Muc dich va hinh thirc
- Muc dich: trao quyen cho cac ca nhan dira ra quyet dinh vS vice thay d6i
hanh vi, l6i s6ng d~ lam giam lay nhiem, phong tranh nhung ySu t6 b~t lQ'iva
tang cu6ng hanh vi cham s6c t6t cho suc khoe, tir d6 lam giam nguy cO'miic ung
thu vU, ung thu c6 tu cung.
- Hinh thuc: Cong tac truySn thong giao d\lc duQ'c tiSn hanh thu6ng xuyen,
chu ySu do cac can bQ y tS tuySn cO' So', cQng tac vien dan s6 va y tS thon ban
th\fc hi~n

+ T6 chuc cac hO(;ltdQng truySn thong, giao d\lc, nh~t la tuyen truySn tf\l'C
ti~p cua dQi ngfi cQng tac vien vS: (1) nguy cO',h~u qua cua din b~nh ung thu vU,
ung thu c6 tu cung d6i vai dai s6ng, suc kh6e cua ph\l nu, gia dinh va xa hQi;
(2) 19i ich cua vi~c d\}"phong, sang 19C va phat hi~n sam ung thu vU, ung thu c6
til cung (3) huang d~n cach phong ngira.

+ L6ng ghep nQi dung truySn thong, giao d\lc vS ung thu VU, ung thu c6 tu
cung trong cac hQi nghi, cUQchQP, sinh hO(;ltcQng d6ng do cO'quan, dO'nvi, doan
the ho~c cQng d6ng t6 chuc.


~~_:_+ Tham.hogia dinh d6 ruysn tl11)'€n,hu6ng_d~n, ill v:ln cho nginri dan v€

du phong, phat hien som ung thu vu, ung thir c6 tu cung.

+ Ph6i hop t6 clnrc cac hoat dong truyen thong nhan cac S\I kien va nhirng
dot cao diem truyen thong va cung c:lp dich vu.

+ Cung c:lp cac tai lieu truyen thong v€ du phong, phat hien sorn ung thu
VU,ung thir c6 nr cung cho nguoi dan.

+ Vi~t tin, bai tuyen truyen hoac cung c:lp thong tin cho dai truyen thanh c:lp
xa, co quan, dan vi ... d~ nang cao ki~n tlnrc du phong ung thir vu, ung thir c6 ill
cung.

+ Tri~n khai goc truyen thong tai co sa y t~, tai cac dia diem thich hop d~ nguoi
dan, nguoi benh va gia dinh nguoi benh co co hoi tiep can duoc cac thong tin lien
quan tm b~nh t~t, ung thu noi chung va ung thu vU, ung thu c6 illcung noi rieng.
b) Cac thong di~p truy€n thong
Cac thong di~p truy€n thong

cfm phu hW

vai tung nhom d6i tUQ·ng

- Thong di~p chung cho toan b<)c<)ngd6ng:

+ Thong tin ca ban v€ ung thu vU, ung thu c6 illcung: Ganh n~ng b~nh ~t, nguyen
nhan (nhiem HPV), y~u t6 nguy ca, cac bi~n phap dv phong va ki~m soat b~nh.

+ Tiem v~c-xin HPV phong ung thu c6 tu cung, sang lQc, ch:in doan sam
va di€u tri cho ph\l nfr d€u c~n thi~t.

+ Th\Ic hi~n 16i s6ng lanh m(;1nh.
- Cac thong di~p cho d6i tugng dichlkhach hang: Ben c(;1nhnhfrng thong tin
chung cho c<)ngd6ng, d6i tugng dich/khach hang c~n dugc cung c:lp them cac.
thong tin sau:

+ Cac thong tin C\l th~ v€ cac dich V\l dv phong va ki~m soat ung thu vU,
ung thu c6 tu cung s~n co, bao g6m cac thong tin v€ nai cung c:lp va chi phi cua
cac dich V\l nay.

+ Thong tin v€ v~c-xin HPV, bao g6m: 10(;1iv~c-xin, hi~u qua, d6i tugng,
Ilia tu6i va lich trinh tiem.

+ Thong tin v€ sang IQc, ch:in doan va di€u tri: d6i tugng, Ilia tu6i, lich
trinh thvc hi~n.

+ Tra lai nhfrng tin d6n, thong tin sai l~ch, gia dinh cua khach hang.
- Cac thong di~p cho can b9 y t€:

+ Lgi ich cua chuang trinh dV phong, sang IQc va ki~m soat b~nh ung thu
vu, ung thu c6 tu cung va sv tac d<)ngd~n cac dich V\l y t~ hi~n co.

+ SU dVng cac dich

V\l d\I phong, sang lQc ung thu

vU, ung thu c6 tu cung

cling t(;10ca h<)ikhuy~n khich su d\lng cac dich V\l y t~ khac cua D€ an 818, bao
g6m ca cham soc suc khoe vi thanh nien, dich V\l cham soc suc khoe sinh san.

2


±_Nhimg nhu c~u v~ d~u tu (con ngiroi va trang thiSt bi), h~ thong bao cao
cling nhir kiem soat chat hrong ho~t dQ~g-ncly.
----:- Cung c~p cac dich vu va
thu co nr cung.

ky thuat va tu van lien quan dSn ung thu vu, ung

c) Huong d~n nguoi dan thuc hien 16i song co loi cho sire khoe
- Thuc hien chS dQ dinh duong hop ly, tang cuong an rau, trai cay, cac thuc
pham giau sinh t6 A, C, ... an nhi~u chat XO',giam mot s6 chat beo,
- T~p th~ due thuong xuyen, it nhat 30 phut m6i ngay.
- Khong hut hoac bo hut thuoc hi, thuoc lao; khong lam dung nrou, bia.
- Tranh tiep xuc true tiep voi cac ch~t dy nra, thuoc tnr sau va cac hoa ch~t
d<)c h'ilikhac.
- Quan h~ tinh d\lc lanh m~,

an toan, khong quan h~ tinh d\lCqua sam.

- Nen sinh con d~u long truac 35 tu6i.
- Nuoi con b~ng sua mt;.
- Khong tv y sil d\lng nQitiSt sinh san trong giai dO'ilnti~n man kinh va man kinh.
- Tiem v~c-xin HPV thea khuySn cao, phil hQ'Pvai dQ tu6i.
- Thvc hi~n sang lQc ung thu c6 til cung d6i v6i ph\l nu da co quan h~ tinh
d\lc tu dQ tu6i 21- 65 thea lich trinh.
------------------------~

- Kham vU, kham ph\! khoa diM

- Ki~m tra suc khoe diM

kY hang nam ho~c khi co d~u hi~u b~t thuang.

kY va thea d6i can n~ng thuang

xuyen dS tranh beGphi.

1.2.Tiem v~c-xin HPV d~ phong ung thO'c6 to' cung
- Tiem v~c-xin HPV la bi~n phap dV phong c~p 1 nh~m phong ngua lay
nhi~m cac chung HPV nguy cO' cao, tu do phong ngua ung thu c6 til cung va
b~nh ly do nhi~m HPV gay ra. Hi~n nay co nhi~u 10'iliv~c-xin HPV khac nhau
(nhi gia, tu gia, chin gia ... ) va tuy thuQc VaGcac chung vi rut rna cac v~c-xin co
nhfrng hi~u qua bao v~ v6i cac b~nh khac nhau. Lich trinh tiem v~c-xin HPV
khac nhau tuy thuQc 10'iliv~c-xin va dQ tu6i cua d6i tuQ'llg.
- Tiem v~c-xin HPV khong thay thS cho bi~n phap sang lQc t6n thuang c6
tu cung cling nhu cac canh bao v~ vi~c phO'i nhi~m HPV va cac b~nh Hiytruy~n
qua duang tinh d\lc.
- Di~u ki~n tiem V~c-xin HPV dS dV phong ung thu c6 til cung:

+ Cac cO' sa y tS tiem v~c - xin HPV phai dam bao di~u ki~n v~ nhan lvc,
trang thi€t bi, V?t ill va cac yeu diu khac thea quy dinh hi~n hanh.

+ Cac cO'sa y tS khi chua du di~u ki~n, co thS ph6i hQP vai cO'so' y tS da co
du cac di~u ki~n tiem chung dS cung c~p dich V\l tiem v~c xin HPV.

3


2. Sang lQ_c~phathi~n_s6m ung thtr vu, ung thir c6 tir cung

_

a

- Ung thir vu, ung thir c6 tir cung la 02 loai ung thu ph6 bien nhfit nil gioi
hien nay, trong do ung thir c6 tir cung co ti l~ nr vong cao do benh thuong duoc
phat hien giai doan muon. Ung thu vu va ung thu c6 tir cung neu du phong t6t,
duoc phat hien va dieu tri sam se giarn duoc ganh nang benh t?t va ti 1~nr vong.

a

- Tuy thea dieu kien nhan luc, co sa vat chat, trang thi@tbi rna cac co sa y
t@co th~ thuc hien cac bien phap sang loc phil hop.
- Thuc hien cac dich vu sang loc phat hien sam ung thir VD, ung thu c6 nr
cung thea cac quy dinh da duoc phe duyet tai quyet dinh s6 3338/QD-BYT ngay
09/9/2013 va Huang dfrn dl,l'ph('mg va ki~m soM ung thu c6 tlr cung t?i quy@t
dinh s6 2402/QD-BYT ngay 10/6/2019 cua BQ Y t€ va thl,l'Chi~n nhfrng dich V\l
ky thu?t t?i Huang dfrn nay.
2.1. Tr~m y t~ xa va cQng fac vien dan

sB, y t~ thon

ban

a) ThuOng xuyen cung cfip thong tin vS y€u t6, diSu ki~n dfrnd€n nguy cO' m~c,
1<;>1
ich cua sang l<;>c
phcithi~n som, diSu tri sam ung thu vU, ung thu c6 tlr cung.
b) Huang dfrn cach nh?n bi€t va tl,l'danh gia nguy cO' m~c ung thu VD, ung

thu c6 tu cung, tl,l'kham vU, phM hi~n cac y€u t6 bfit thuemg va di kham sang l<;>c
kip thai.
c) L?p danh sach tUng nhom d6i tuqng, nhfit la nhom ph\l nil co nguy co'
.~_..c=a=o;
xay dung k@hoachvahuongdfrn
kham sang~<;>cung thu vU, ung thu c6 tu
cung dinh ky thea lich.
d) Quan ly, cham soc va thea d5i nhung d6i tu<;>ngda duqc tuy€n tren ch~n
doan, diSu tri ung thu VU, ung th c6 tu cung chuy~n vS.
2.2. Trung tam y t~ tuy~n huy~n va cac

CO'

sO'y t~ du di~u ki~n

a) Trung tam y t€ tuy@n h y~n chiu trach nhi~m quan ly cac ho?t dQng
tuyen truySn, v?n dQng, dl,l'ph6ng, sang lQc, cham soc va thea d5i khach hang t?i
dia ban cua Dl,l'an va DS an 818 vS ung thu VD, ung thu c6 tu cung.
b) Cac cO' sa y t@du diSu ki~n tham gia DS an.
- Tuan thu cac van ban va quy dinh cua DS an 818 noi chung va Dv an noi
rieng d~ tri~n khai cac dich V\l sang l<;>cung thu vU, ung thu c6 tu cung thea
quy dinh.
- Khuy€n khich cac cO' sa y t@su d\lng trang thi@tbi, cong ngh~ mai va phil h<;>p.
- T?o diSu ki~n va h6 trq d~ cac cO' sa y t€ du diSu ki~n hgp tac, ph6i hgp vai
cac cO' sa, dan vi du nang Ivc Vel da duqc cfip phep d~ thvc hi~n vi~c sang lQc,
ch~n doan sam ung thu VD, ung thu c6 tlr cung t?i cac cO' sa y t€ va t?i cQng d6ng.
- Ph6i hgp ch~t che vai cae cO"so' y t@tuy@ntren d~ ch~n doan xac dinh
nhfrng truemg hgp nghi nga, diSu tri, thea d5i va cham soc nguai co nguy cO' cao,
nguai m~c, da diSu tri ung thu vU, ung thu c6 tlr cung t?i dia ban duqc phan congo

4


2.3. Chuy~n tuy~n ~hl!y~n mon
a) Tuyen xa:
- N~u k~t qua sang loc duong tinh (+): chuyen len tuyen huyen,
- N~u ket qua sang loc duong tinh (+) va nghi ngo ung thu: chuyen len
tuyen huyen co diSu kien va kha nang chuyen men, tuyen tinh hoac Trung uong.
b) Tuyen huyen va cac co So' y t~ du dieu kien:
- N~u k~t qua sang loc dirong tinh (+): Thuc hien cac phuong phap h6 tro
khac d~ xac dinh, loai tnr.
- N~u nghi ngo hoac phat hien ung thu: chuyen len tuyen tinh hoac trung
uong d~ ch~n doan va dieu tri som.
3. Quan ly thong tin ngurri m~c ung thir vii, ung thir ca tir cung
a) Ung dung cong nghe thong tin, xay dung phan mem d~ quan Iy khach
hang sang IQc, ch~n doan, diSu tri ung thir VU, ung thir c&ill cung thea quy dinh.
b) C~p nh~t danh sach nguai c6 nguy co ca~, nguai b~nh m~c ung thu tren dia
ban. DiSn dfty du cac thong tin lien quan van h6 so quan ly suc kh6e ca nhan d~
thea dai, quan lY.
c) Hu6ng din, tu vfrn cho nguai b~nh va gia dinh tuan thu diSu tq, thvc hi~n
dinh du5ng hQp Iy, cham s6c, ph\lc h6i chuc nang, dinh ky tai kham thea hu6ng
din cua co So' y t~.
d) Theo dai di~n bi~n tinh tr~ng b~nh, xu tri ban dftu va giai thi~u nguai
b~nh d~n cac co So' y t~ d~ kham, chua b~nh kip thoi
d) Tang hQP, dinh ky bao cao tinh hinh phat hi~n, quan Iy diSu tri, s6 m~c, tlr
vong do ung thu vU, ung thu c& tu cung, su d\lng thea miu t~i Thong tu s6
27/2014/TT-BYT ngay 18/4/2014 cua BQ Y t~ quy dinh h~ th6ng bi~u miu th6ng
ke y t~ ap d\lng d6i vai co So' y t~ tuy~n tinh, huy~n, xii va thea hu6ng din lien
quan khac cua BQ Y t~ gui vS Ban quan ly DS an 818 Trung uong thea quy dinh.
III.

TO CHUC

THVC HIlj:N

1. Tang c\lc Dan

sB - KHHGD

(Ban quan ly D~ an 818 trung uo-ng)

a) Chu tri, ph6i hQP vai cac dan vi lien quan tri~n khai thvc hi~n Hu6ng
din nay trong ph~m vi toan qu6c.
b) Chu tri, ph6i hQP vai cac dan vi lien quan ra sO(it, c~p nh~t, b& sung tai
li~u huang din chuyen mon vS dv phong, sang IQc ung thu vU, ung thu c& ill
cung cho tuy~n y t~ co sa.
c) Delu m6i ph6i h@ v6i cac vi~n chuyen nganh, cac b~nh vi~n tuy~n trung
uong, cac wang d~i hQc, vi~n nghien cUu, cac t&chuc qu6c t~ lien quan d~ t&chuc
dao t~o, t~p hufrn nang cao nang Ivc cho cac dia phuong vS dV phong, sang lQcphM
hi~n sOmung thu vU, ung thu c&illcung t~i tuy~n y t~ co So' va ~i cQngd6ng.

5


d)__
Ph6i hqp vai cac dan vi lien.quan d€ tuyen truy:~n tren cac _phuong tien

thong tin dai chung va truyen thong van dong chinh sach ?€ tang cuong c~ng taS
du phong, sang loc phat hien sam ung thu VU,ung thu co tir cung tai tuyen y te
co So' va tai cong dong.

d) Chi dao tri€n khai mo hinh diem, chia se ki~h nghiem v~ du pho~g, sang
loc phat hien sam va quan ly ung thir vu, ung thir co nr cung tai tuyen y te co sa.
e) Thir nghiem xay dung Trung tam nghien cuu img dung, phat tri€n san
pham va cong nghe v~ sang loc, chan doan ung thtr vu, ung thir c6 tir cung thuoc
D~ an 818.
f) D~u mdi ki€m tra, giam sat, bao cao viec thuc hien cac hoat dong du
phong, sang Icc phat hi~n sam va quan ly ung thu vU, ung thu c6 ill cung trong
D~an.
2. Cac V\l, C\lC, dO'n vi thuQc BQ Y t~
a) Ph6i hQ'p, tham gia chi d£;lO,t6 chuc thvc hi~n cac hO£;ltdQng dv phong,
sang lQc phcit hi~n som va quan 15'ung thu vU, ung thu c6 tu cung trong ph£;lmvi
quy~n h£;lnva nhi~m V\l duQ'Cgiao.
b) Chu dQng ph6i hQ'P,di~u ti~t va l6ng ghep cac ngu6n lvc, cac chuong
trinh, dv an lien quan d~n ung thu vu, ung thu c6 ill cung.
3. SO' Y t~ tinh, thanh ph6 tr1!c thuQc trung u'O'ng
"------aj--'fhal'rti1ttftr-efie-B-y--ban-nhan-cian-t-i-nh;--t-fi-afl-fi-ph81-'--:

------------

- Dua nhi~m V\l dV phong, sang lQc ung thu vU, ung thu c6 tu cung vao
nhi~m V\l cua Ban chi d£;lOcham soc suc khoe nhan dan cac c~p, Ban Di~u hanh
D~ an 818 dia phuong.
- B6 tri ngu6n lvc d€ trien khai cac hO£;ltdQng dv phong, sang lQc phat hi~n
sam ung thu vU, ung thu c6 tu cung tren dia ban.
- Chi d£;lOcac ban nganh, d02lllthe trong vi~c ph6i hQP de phong ch6ng y~u t6
nguy ca d6i b~nh ung thu vU, ung thu c6 illcung va nang cao suc khoe ngum dan.
b) Chi d£;lO,kiem tra va don d6c cac don vi tren dia ban quan ly thvc hi~n
cac nQi dung Hu6ng d~n nay.
c) Huy dQng, b6 tri cac ngu6n lvc t£;lodi~u ki~n c~n thi~t de trien khai dv
phong, sang lQc ung thu vU, ung thu c6 tu cung d£;lthi~u qua.

d) Chi d£;lOChi C\lCDan s6 - K~ hO£;lCh
hoa gia dinh tinh lam d~u m6i xay
dvng k~ hO£;lchva ph6i hQ'pvai cac dan vi lien quan tri€n khai cac hO£;ltdQng dv
phong, sang lQc ung thu vu, ung thu c6 tu cung t£;lituy~n y t~ ca So' va cQng d6ng
tren dia ban toan tinh.
4. Chi c\lc Dan s6 - K~ ho~ch hoa gia dinh
a) Ph6i hQ'Pvai cac dan vi lien quan t6 chuc truy~n thong tren cac phuang
ti~n thong tin d£;lichung, v~n dQng chinh sach de tang cucmg cong tac dv phong,
sang 19Cung thu vU, ung thu c6 ill cung t£;lituy~n y t~ ca sa.
6


_p) Chu tri, p~6i hgp ~o:G:_~csang 19c ung thir vu, ung thu co ill cung cho can b9 y tS tuyen co So' tren dia ban.
c), Ph6i hop voi Ban quan ly f)~ an 818 trung uong, cac cong ty, don vi
cung cap giai phap cong nghe sang 19C,chan doan sorn ung thu vu, ung thir c6 nr
cUl!g dS dao tao, chuyen giao cong nghe cho cac co So' y tS du dieu kien tham gia
trien khai dich vu ky thuat.
d) Chu tri, t6 clnrc thirc hien viec phan phoi cac san pham du phong, sang
loc phat hien sorn ung thu VU,ung thu c6 nr cung; tham gia cac hoat dong cung
cap cac dich vu kY thuat thea clnrc nang nhiem vu.
e) f)~u moi kiSm tra, giam sat va bao cao thea quy dinh v~ hoat dong dlJ
phong, sang 19c ung thu vU, ung thu c6 ill cung tren dia ban toan tinh.
5. Cae b~nh vi~n da khoa, ehuyen khoa tuy~n trung ITO'ng
a) Ph6i hgp vo-iT6ng C\lCDan s6 - KS ho~ch hoa gia dinh (Ban quan Iy f)~
an 818 trung uong) va cac dan vi lien quan ra soat, c~p nh~t va b6 sung huang
d~n v~ phat hi~n sOm, chftn doan, di~u tri va quan Iy ung thu vU, ung thu c6 tu
cung cho tuySn y tS ca So' thea linh VlJCduQ'cphan congo
b) Ph6i hQ'pv6i T6ng C\lCDan s6 (Ban quan Iy f)~ an 818 trung uong) va
cac don vi lien quan t6 chuc t~p hu~n v~ phat hi~n sOm, chftn doan, di~u tri va

quan Iy ung thu vU, ung thu c6 ill cung cho can b9 y tS tuySn ca So' thea lTnhVlJC
duQ'cphan congo
------

c) Cac dan vi thlJc hi~n cong tac chi d~o tuySn h6 trQ' chuyen mon thea
phan c~p v~ phat hi~n sOm, chftn doan, di~u tri va quan ly ung thu vU, ung thu c6
til cung thea chuc nang, nhi~m V\l va dia ban phan cong ph\l trach.
d) B~nh vi~n Ph\l san trung uong, b~nh vi~n twang D~i h9C Y-DuQ'c HuS,
b~nh vi~n Tu Du thanh ph6 H6 Chi Minh, b~nh vi~n Ph\l san thanh ph6 C~n Tho'
va m9t s6 b~nh vi~n duQ'c IlJa ch9n (Ban quan ly D~ an 818 bao cao T6ng C\lC
twang T6ng C\lCDS-KHHGf) quySt dinh tren cO'So' xem xet nhu c~u, nang IlJc
va kha nang tham gia cua b~nh vi~n duQ'c IlJa ch9n dS bao dam duQ'c m\lc tieu,
nhi~m V\l cua D~ an, DlJ an.
- Lam d~u m6i dS quan Iy, chi d~o chuong trinh dlJ phong, sang 19Cung thu
vU, ung thu c6 ill cung t~i dia ban DlJ an duQ'cphan congo
- Ph6i hgp triSn khai ho~t d9ng dao t~o va giam sat sau dao t~o.
- TiSp nh~n, xu Iy va phan h6i thong tin kSt qua sang 19C,chftn doan cua
cac cO'So' thlJc hi~n sang 19Cung thu vu, ung thu c6 til cung gili v~.
- Ti~p nh~n cac tnremg hqp vUQ'tqua chi dinh di~u tri cua tuy~n tinh va
cung c~p dich V\l y t~ chuyen sfm di~u tri b~nh nhan ung thu VU,ung thu c6 til
cung, phan h6i thong tin thea quy dinh quan lY.

7


________

_ _dJ Chu~€n nguoi benh ve tuyen y t~ co

sa de ti~p tuc qm1llly va dieu tri sau

khi da diroc chan doan, dieu tri va xac dinh tinh trang benh phu hop voi kha
nang chuyen mon cua tuyen y t~ co sa.

6. Benh vi~n da khoa, chuyen khoa tuy~n tinh, thanh ph&
a) Chu tri, phoi hop voi cac dan vi lien quan t6 clnrc t~p huan du phong,
sang IQc ung thir vu, ung thir c6 nr cung cho can bQ y t~ tuyen co sa thea linh
vue chuyen mon duoc phan congo
b) Chuyen nguoi benh ve tuyen y t~ co sa d€ ti~p tuc quan Iy va dieu tri sau
khi da diroc chan dean, dieu tri va xac dinh tinh trang benh phu hop voi kha
nang chuyen mon cua tuyen y t~ co sa.
c) Thuc hi~n cong tac chi d:~otuy~n ve dv phong, sang IQc ung thu VU,ung
thu c6 tlr cung thea lTnhvvc chuyen mon duQ'cphan congo
7. Cac cO' sO' y t~ tuy~n hUly~n, xii (bao gBm ca cac cO' sO' y t~ ttl' nhan)
du di~u ki~n tham gia D~ an 818
a) T6 chuc cac hoe;ttdQng giao d\lc suc kh6e, truyen thong v~n dQng, tu v~n
ve ung thu vU, ung thu c6 tu cung vai nQi dung va hinh thuc phli hqp.
b) Thvc hi~n phan ph6i san ph:1m,tri€n khai cac ky thu~t sang IQcphat hi~n
sam ung thu vU, ung thu c6 tu cung thea huang d~n chuyen mon cua BQ Y t~
trong phe;tmvi chuyen mon ky thu~t duQ'c phe duy~t te;tico sa y t~ va te;ticQng
d=o='
n~g~tr=o-"=-dia ban duoc 12hant[(~
bao cac dieu kien ve nhan luc, trang,--~_
thi~t bi va duQ'Ct~p hu~n, chuy€n giao cong ngh~ ho~c co sv ph6i hQ'p cua cac
don vi tham gia cung c~p san ph:1m, dich V\l trong De an 818.
c) Quan Iy thong tin nguo'i b~nh thea nhi~m V\l duQ'c giao.

8

I

r

Ph~n 1
HUONG DAN Dl/ PHONG, SANG LQC pilAT HI~N-SOM UNG THU
vu TAl cAc CO Say TIt vA TAl CONG DONG
.
THUOC DE AN sis
.
I. D~I CUONG

Ung thir vu (UTV) hi loai benh thuong g~p nhftt a phu nir nhi~u mroc tren th~
gioi. M6i nam tren toan th~ gioi co khoang 1,2 trieu nguoi moi mac can benh nay,
Sang 19CUTV dS phat hien nhimg nguoi co nguy co phat triSn thanh benh,
hoac da co biSu hien benh ti~m ~n rna chua co nhirng biSu hien Him sang d€
thay. Nho cac chuang trinh sang 19Cphat hien sam UTV rna ty l~ tu vong do
UTV da giam dang kS trong vong 3-4 thap nien tro lai day.

II. DOl TUQNG NGUY CO
- Tu6i: Tu6i cang cao, nguy co mac UTV cang tang. S6 nguoi b~t dftu bi
benh luc tren 50 tu6i chiem toi 77% tong s6 nguoi benh UTV. Trong thuc t~ lam
sang, tu6i cua phu nir m~c UTV tai Viet Nam co xu huang tre hoa. Do do trong
siu?g 19Cphat hi~n
nuac ta cling cftn quan tam sang 19c ngay tu cac lua
tu6i tre.

sam a

- y~u t6 gia dinh: nhung nguai co nguai than tflJCh~ thea h9 ngo?i bi UTV
thi se co nguy ca m~c UTV cao.
- Co ti~n su chi~u X?
vao vU.
___:__------ Gen: d<)tbi~n gen BRCA1, BRCA21am tang nguy ca m~c UTV.
- Ti~n su da du(),c ch~n doan UTV thi viI d6i ben cling co nguy ca bi ung
thu cao han.
- B~nh tang sinh lanh tinh cua tuy~n vU vai qua san kh6ng diSn hinh.

sam,

- Cac y~u t6 n<)iti~t: Khong sinh de, khong cho bu, co kinh
man kinh
mu<)n, S11 d\mg hormone thay th~ ... la cac y~u t6 lam tang nguy ca UTV.
- Beo phi, it v~n d<)ngcling lam tang nguy ca m~c UTV.
- Cac y~u t6 khac: ti~n su b~nh ly tuy~n vu, l?m d\!ng rugu ... cling lam
tang nguy ca m~c UTV.
Ty s6 nguy ca m~c UTV la khac nhau tuy thea tung y~u t6. Tuy nhien y~u
t6 tu6i la y~u t6 bftt kha khang nen m6i quan tam d~n y~u t6 nay co tinh chftt bao
trUm trong chuang trinh sang 19C.

III. cAc BI~N PHAp SANG LQC UNG THU viI
1. TV KHA.M viI
Phuang phap tlJ kham vu du()'c khuy~n cao thlJc hi~n hang thang vao 1
ngay c6 dinh (vai ph\! nft con kinh la sau khi s?ch kinh 7-10 ngay) vai ph\! nft tU
20 tu6i tra len. Cac buac ti~n hanh nhu sau:

9

1.1. Chuan hi
Coi bo ao, noi ti~n hanh nr kham vu c6 th~ a buong ngu la t6t nhat, hoac c6
th~ buong t~m c6 du anh sang, co guong quan sat.

a

1.2. Quan sat
- Xuoi tay, quan sat xem cac thay d6i
cac thay d6i v~ mau s~c da.

a vu nhu u C\lC,

d~y len, lorn da hoac

- Dua tay ra sau gay, sau d6 quan sat lai.
- Chong tay len hong, lam C'LI dong ngirc len xuong bang dong tac nang hay
ha vai d~ quan sat chuyen dong cua vu.
- Nan nhe d~u vu xem c6 dich chay ra khong,
1.3. Sir nin
- Dua tay phai ra sau gay.
- Dung tay trai sa n~n vu phai, dung 4 ng6n tay ap sat vao day thanh 1 mat
phang, ep deu d~n len cac vung khac nhau cua tuyen vu vao thanh nguc d~ cam
nhan, phat hien cac u C\lC, cac dam r~n cua tuyen vu.
- Ki~m tra h6 nacho
- Sau d6 lam nrong tu voi ben trai.
- Lam tai qui trinh tren

a tu th~ n~m vai

1 g6i mong ke duai vai.

----------2~*M~~-~A~----------------------------------T~i cO'sa y t~ chuyen khoa, cac cO'sa y t~ dli di~u ki~n va cQng d6ng
- Hoi ky v~ ti~n su, nh~t la ti~n su v~ sinh san - nQi ti~t, ti~n su gia dinh.
- CO'ibo ao toan bQ nua tren cO'th~.
- Quan sat d~ phat hi~n cac b~t thuemg va S\fkhac bi~t giua 2 vU: d6i tUQ'ng
kham tu th~ ng6i, hai tay buong xuoi.

a

- So sanh v~ kich thuac va hinh d~ng vU.
- Tim xem c6 cac kh6i 16i a ria vU ho~c co keo da phia tren (do kh6i u vling
ria vU gay ra).
- Tim d~u hi~u co keo da phia tren kh6i u (c6 th~ do S\f xam nh::lp tr\fc ti~p
cua kh6i u ho~c do XO'h6a). Cac kh6i u a sau gay t6n thuang cac vach XO'(day
ch~ng Cooper) cung c6 th~ gay co keo.
- Quan sat ky da va num vU xem c6 phu

a da vU (mau da cam) hay khong.

- Tim d~u hi~u phu t~i chE>thuemg g~p chu y~u a nua duai, vung quanh
qu~ng vU va phat hi~n d€ dang hem khi canh tay giO'cao.
- Do da la d~u hi~u khac cua b~nh nen luu y khi quan sat vU, n6 c6 th~ la do
viem mo t~ bao (cellulitis) ho~c ap-xe vu, day cung c6 th~ la d~u hi~u ung thu
vu th~ viem.

10


---~-

·

- Kham num vU bao gem quan sat SlJq~ng Him, SlJco keo va cac thay d6i

v@mau da. N€u hien tuqng co keo num vu moi xuat hi~~-la dclu:hieu can-h€-tsire
hru y till khi hien tuong nay xuat hien ngay khi moi thoi cho con bu. Loet hoac
cac eczema cua num vu co th6 la cac dftu hien dftu tien cua benh Paget.

I

- Sau khi quan sat a tu th€ tay buong xuoi nen yeu cftu nguoi benh gio tay
len d6 co th6 quan sat mra duoi cua vu, Sau do d6 nguoi benh chong tay vao
hong, tu th€ nay giup n6i ro nhimg vung bi co keo mot each kin dao rna a tir th€
tay buong xuoi kho phat hien ra.
- Kham nguoi benh a tu th€ ngoi thang: Kham a tir th€ nay giup phat hien
cac t6n thuO'ng ma khi kham a vi tri n~m co th6 khong ro (cac t6n thuO'ng a phftn
gftn h6 nach Clla vU). Khi kham vU, m9t tay do' nh~ nhang a duai, dung b6n ngon
tay cua tay kia d6 kham. N€u dung hai ngon tay d6 bop tuy€n vU se co cam giac
co kh6i u trong vU va day la 16i thuang g~p Clla cac thfty thu6c khong co kinh
nghi~m va cua cac ph\l nil co n6i am anh v~ b~nh khi tlJ kham vU.

a

a

- Sau khi kham
tu th€ th~ng dung, nguai b~nh se duqc kham
tu th€
n~m, tay ben kham nang qua dftu. d cac nguai b~nh co vu rftt Ian co th6 phai ke
m9t cai g6i nho ho~c m9t cai khan gftp ben duai vai cua vU cftn kham d6 nang

tuy€n vU len. Kham vu co th6 thea hinh d6ng tam ho~c toa thea hinh nan hoa,
phai dam bao kham toan b9 vu. Tay di chuy6n len tren d€n xuO'ng don, xu6ng
duai d€n khe lien sucm thftp, vao giila d€n sat xuang uc va sang ben d€n duang
n~ch giila~ Khi kham vU m9t tay c6 dinh, tay kia dung d6 kham, ap IlJc ban tay
rauhay_dDi,_~fmg_nelLqUam?llh~kh6-chill..cho_ngruli_b~nh_.
----

+

- Buac tiep thea la kham h~ch vling. Kham h~ch nach va h~ch thuqng don

t6t nhftt khi nguai b~nh a tu th€ th~ng. H~ch ben phai dm;Jc kham b~ng tay trai
cua nguai thfty thu6c, tay phai clla nguo'i b~nh gftp va duqc ke len, di@unay giup
cO'nglJC duqc thil long va tay thfty thu6c co th6 dS dang di vao nacho Nach ben
trai duqc kham tuO'ng tlJ. Khi So'thfty h~ch nach nen ghi nh~n cac d~c di6m v~
kich thuac, s6 luqng h~ch, hc;tchcling hay m~m, dau hay khong dau, hc;tchdan
d9c hay co nhi~u cai, dinh nhau hay khong, hc;tchco dinh vao t6 chuc h6 nach?
H~ch di d9ng hay c6 dinh? DlJa tren cac thong tin nay thfty thu6c co th6 danh gia
cac hc;tchnay co nghi nga bi t6n thuong v~ m~t lam sang hay khong. Nhi~u ph\l
nil co th6 So'thfty hc;tchnach khi bi xuac mang ro (hangnail), cac v€t trfty da nho
ho~c viem nang lOng vling nacho N€u cac hc;tchnho « ho~c = lcm), m~m, di
d9ng (d~c bi~t khi co ca hai ben) thi hi€m khi co kha nang ac tinh. Trai lc;ti,
h~ch thuqng don to co th6 So'thfty duqc la di~u khong binh thuang va nen co cac
danh gia sau hon.

a

a

3. CHl)P X QUANG TUYEN VU

La kY thu~t hi~n hinh tuy€n vU b~ng ch\lp x quang nh~m ch~n doan cac t6n thuollg
~i tuy€n vU hay sang IQcphat hi~n sam ung thu vU a ca nil giai va nam giai.
3.1 Chi djnh
ThlJc hi~n trong cac tfUang hqp sau:

11


___

-_Ch\lp X quang sang loc phat hi~n_sam .ung thu vu dinh ky 1 - 2,nam mot

Iftn d6i voi phu nir tir 40 tu6i tro len va co nguy co cao nhir: da tung dieu tri ung
thu vu mot ben, tien sir gia dinh co nguoi mac ung thu vu, co gen gay u~g thir
vu (BRCA 1, BRCA 2), ben phi, khong co gia dinh, khong sinh con, mac cac
benh man tinh a vu ...
- Chup ki€m tra dinh ky thea d5i t6n thuong
- Nhirng phu nir co dau hieu b~t thuong tai vu nhu So' thay u, ti€t dich b~t
thuong dftu num vu, tut num vu, dau vu, hach nach b~t thuong, cac ung thir tai
cac co quan khac nghi di can nr vu d€n ...
- Chup X quang dinh vi kim day d~n huang sinh thi€t
benh hoc, chup k€t hop voi chup 6ng tuyen sua can quang ...

rna

chan doan mo

3.2. Cheng chi dinh
- Nhung phl,lnil mang thai trong 3 thang dftu.
- Nhung tlliemg hQ"Pdang co d~u hi~u viem t~y, ap xe tuy€n vu,

V()"

loet.

- Tuftn dftu sau ph~u thu~t t~i vU, sau sinh thi€t, sau chQc hut ch~n doan t€
bao hQc t~i vu.
- Chu

y cac tlliemg hgp

co d~t v~t dQn th~m my t~i vU.

3.3. ChuAn bi
-----

Khach hang
~~-..--'D8i-v~lf-Jjtl-eofl-kinh-e~fl-frtliJe_g-i-ai-thieh-vit--lltf6ng-d-&fl-v~-th&t-gian---chl,lp X quang tuy€n vu, t6t nh~t la nua d~u cua chu ky kinh nguy~t. D6i vai ph\l
nu da man kinh khong cftn chu~n bi gi.
- D6i tUQllgcai tr~n khi chl)p. Vai phl,l nil can kinh nguy~t, t6t nh~t la chl,lp
vu sau khi s~ch kinh 1 tu~n.
Nguai thuc hi en
- Ky thu~t vien chuyen nganh ch~n doan hinh anh thl)'c hi~n ky thu~t chl,lp
X quang vU can cu van chi dinh eua bac sy lam sang.
- Hai bac sy chuyen khoa ch~n doan hinh anh thl)'c hi~n dQc phim d<)cl~p
cho cung m<)tnguai b~nh, sau d6 d6i chi€u d€ th6ng nh~t k€t qua nh~m dam bao
d<)chinh xac cao nh~t.
- Luon co nguai thu 3 la ky thu~t vien ho~c di~u du5ng nu ph6i hgp tham
kham cho nguai b~nh.
3.4. PhlfO'ng ti~n

- May X. quang vU quy chu~n thong thuang ho~c s6 hoa thea cong ngh~
CR (computed-Radiography) ho~c DR (Digital-Radiography).
- Cat xet, bia tang quang, t~m hi~n hinh (IP) chuyen dl,lng my thuQc van
tUng c~u hinh cua may chl,lpX quang.
- May tinh, may dQc, may rtra phim ...
- Cac phl,lki~n kern thea: b(>ep khu tm phong d~i, khung dinh vi chu - s6...
12

---


-

3.5.
Cac bU'(ycti~n hanh
~--

- Chon thong s6 thich hop hoac d€ chS d(>tv dong (KV dao dong nr 25 - 45
KV va thai gian phat tia nr 0,5-5 giay).
- Chon twang khao sat (FOV) voi tia trung tam a 113 truce giira tuyen vu
va ban ep my thea kich thuoc vu. Chinh gia dO' cat xet cho phu hop voi tuyen vu
tung huang hop,
- Nguoi benh duoc dS nghi coi tran, duoc khoac ao choang do nhan vien y
tS chu<1nbi, dirng ap nguc va ben vu c~n chup vao may, boc 1(>t6i da va ep tuyen
vu c~n tham kham dung ky thuat,
- Ky thuat vien dung tay tien hanh d~t tuyen vu cua nguoi benh len gia dO'
cat xet va ep tuyen vu vira du, tranh lam dau nhung vftn giup tang d(>phan giai,
giam liSu chiSu tia x.
- Phim ch\lp phai hi~n hinh t6i da mo tuySn vU, num vU bao g6m ca co ngvc
Ion va dam bao khong ch6ng l~n cac t6 chuc tuySn vU. Co d~y du cac dfr li~u c~n

thiSt cua nguai b~nh nhu: HQ,ten, tu6i, ben ch\lp, tu thS ch\lp MLO, CC ...
- Hai tu thS co ban thuang dugc ch\lp la: chSch - trong - ngmli (MLO) va
thing hay tren - duai (CC).
- Luon ch\lp tuySn vU ca 2 ben d€ ki€m soat toan di~n va so sanh cung tu thS.
___

- Ngoai ra co th€ c~n phai ch\lp m(>ts6 tu thS b6 sung thea yeu c~u cua bac
~:y-Ghill-dGall-hl-Ilh-anh-llhu-chl;lP-k-hu-tru'-c-hl:lp-ph6ng-d~-i,----elli,lp-nghreIlHM-L}-hay cac tu thS d~c bi~t khac nh~m chfin doan chinh xac han cac t6n thuang nh6
ho~c t6n thuang voi hoa nghi nga.
I

3.6. Bao cao k~t qua ch\lp

vu

KSt qua ch\lp vU dugc danh gia va phan lo~i thea h~ th6ng BIRADS
(Breast Imaging Reporting and Data System) nhu sau:
- Phim am tinh, khong co t6n thuang b~t thuang.
- T6n thuong lanh tinh.
- T6n thuong co th€ lanh tinh c~n thea d5i vai khoang thai gian ngin.
- B~t thuang

a muc

trung gian- nen xem xet vi~c sinh thiSt t6n thuang.

- Kha nang ung thu cao - c~n sinh thiSt xac dinh giai phftu b~nh

°

Muc d(> ap d\mg khi cac danh gia chua dugc hoan t~t.
3.7. Theo doi
Khong co biSn chung c~n thea d5i.
3.8. Xii' ly tai bi~n
Khong co tai biSn sau ch\lp x quang tuySn vU.

13

IY·


A.

sntu 1M

TUYEN VU

La phuong phap tham kham lam hien hinh dm true tuyen vu bang sieu am,
nham 10ao sat tuyen vu binh tlnrong cling nhu phat hien cac d~u hieu b~t thuong
tai tuyen vu.

4.1. Chi dinh
- Sieu am tuyen vu duoc chi dinh trong cac tnrong hop sau:

+ Danh gia cac t6n thuong

11 vu

so thay tren lam sang hoac thay duoc tren

phim chup X quang.

+ Danh gia hinh thai, c~u true d~ ch~n doan phan biet u nang voi u dac.
+ Danh gia cac hinh anh t6n thuong khong d~c hieu thay duoc tren phim
chup x quang vu.

+ N guoi benh co tuyen vu dam dac, phu nil chua co gia dinh, chua co con,
nu6i con kh6ng cho bu ..., cac tnrong hop kh6ng co chi dinh chup X quang vu
nhir viem vu dau, va loet tai vu ....

+ Cac tnrong hgp co d~t v~itd<)nth~m my t?i vU, h?n chS ch~n doan tren
phim ch\!p X quang.

+ Nhfrng trnang hgp co d~u hi~u viem, ap xe.
+ Chay dich d~u vU (c~n k~t hgp vai ch\!p X quang vU va ch\!p 6ng tuySn
sua can quang).

+ Huang dan can thi~p chan doan (ch9Chut te bao kim nho, sinh thiet kim Ian ... ).
4.2 Chang chi djnh
Kh6ng co ch6ng chi dinh.

4.3 Chuftn

bi

Khach hang:
Nguai b~nh nen duC)'cgiai thich va huang d~n v€ thai gian sieu am tuySn
vu t6t nh~t la nua d~u cua chu ky kinh nguy~t d6i v6i cac ph\! nil con kinh.
- U6i vai ph\! nil da man kinh thi kh6ng c~n chu~n bi gi.
- Lu6n co nguai thu 3 la ky thu?t vien ho~c di€u duang nil ph6i hgp tham

kham cho nguai b~nh.
N guai thuc hien:
Bac SI va ky thu?t vien ch yen khoa ch~n doan hinh anh ho~c da qua lap
dao t?O va co gi~y chung nh~n.

4.4 PhU'O'ng ti~n
- May sieu am 2 chi€u (2D) co d~u do ph~ng biSn thien vai t~n s6 cao tren
7MHz, sieu am Doppler mau, sieu am ba chi€u (3D) tho'i gian thvc, sieu am hoa
am (Harmonic), sieu am dan hili (Elastography).
- Gel sieu am.
14


4.5. Cae burrc ti~n hanh
Ky thuat sieu am duoc thuc hien toan dien tuyen vu, co so sanh 2 ben, khao
sat khu tru vung t6n thuong va mo xung quanh, din thiSt kSt hop voi viec tham
khao phim chup X quang tuyen vu. Nen dat phong may sieu am canh phong
chup X quang vu.
- Nguoi benh c~n ycu c~u 6 nr thS nam sao cho viec tham kham sieu am
duoc thuan loi. N~m ngua hoan toan khi khao sat phan trong tuyen, sau quang
vu, n~m chech voi v~t dem sau vung vai lung khi khao sat phan ngoai tuyen vu.
- Tu thS tay cua ngiroi benh ben tham kham duoc dua len cao (tay tao 45°
gifra canh tay - cang tay) hoac g~p khu u tay d~t duoi gay.

- Ap dung

kY thuat d~t d~u do sieu am tren b6 mat tuySn vU d€ tham kham thea

cac m~t ph~ng c~t ngang, dQc ki€u hinh tia sang m~t trm tu trung tam ra ngo~i vi
ho~c thea hinh xoay chon 6c illvling num vU, qu~ng vU ra ben ngoai ria tuySn vU.

- Lva chQn tieu di€m h(>i1\1 song sieu am (Focus) cua d~u do va di6u chinh
cuong d(>song sieu am sao cho thich hQ'pd€ d~t duQ'chinh anh r5 net nh~t.
- Tham kham vung co nghi nga la t6n thuang c~n phai xoay d~u do 90 d(>
d€ xac dinh tren ca 2 binh di~n.
- Danh gia t6n thuong, ghi l~i hinh anh, danh d~u ben vU, vi tri, khoang cach so
voi num vU (di€m thea gia d6ng h6), do kich thu6c u, s6luQng u ho~c t6n thuong ...
____

--,-_-----"-"----oK_y_thu~t-ep~--d1u-do-len-t-6Il-thy-Gll~-g~i-y-hi~Il--dfu--hillh-thai----G-6-thi-phan bi~t u nang tuYSn ho~c u xa tuYSn d~c am.
- Nhfrng trnang hqp t6n thuang nong ngay du6i da nen S11 d\lng miSng d~m
gel, ho~c tlii nuac d~t gifra da va d~u do (tay bac SI tha nh~ d~u do d€ tranh biSn
d~ng t6n thuang).
- Nen sieu am vung h6 nach cung ben trong khi tham kham sieu am tuYSn
vu d€ chftn doan h~ th6ng h~ch nacho
4.6. Theo doi
Khong c~n thea d5i 6 nguai b~nh sau sieu am chftn doan khong can thi~p.
4.7. Xu

ly tai

bi~n

Sieu am tuySn vU khong co h~i va khong co tai biSn gi.
5. CHQC SINH THIET TE BAo TUYEN

VU

Xet nghi~m tS bao hQc tuySn vu la phuang phap thuang dung nh~t d€ sang
lQc va chftn doan ung thu tuySn vU.
5.1. Di~u ki~n:

5.1.1 Nguai thvc hi~n:
- N guai thvc hi~n: chQc sinh thiSt tS bao tuySn vU do cac bac sy chuyen
khoa dff duQ'chu~n luy~n v6 ky thu~t l~y b~nh phftm xet nghi~m tS bao hQc
- DQc tra lai kSt qua b~nh phftm: bac SI giai ph~u b~nh / ts bao hQc.
15


th_i_~t~

5.1.2 £)i~lLki~J1 choc sinh

tv

-

a

Nhirng phu nir phat hien co d~u hieu bat thuong vu, d~c biet c~ kh6i u do
kham, kham Him sang hay phat hien khi sieu am, chup x-quang tuyen vu.
5.2. Cac burrc thuc hi~n

Buac 1. Choc sinh thi~t lam phien d6

* Phuong

phap t~ bao hoc

- Choc hut t~ bao bang kim nho hoac sir dung kim co 16i r6ng dS l~y ra mot
mftu mo t~ bao tuyen vu hoac sir dung cac phuong phap sinh thiet phil hop qua
chi dinh, qua sieu fun hoac chup cong huang nr my thuoc van trinh dQ bac sl va

cac dieu kien v€ trang thiet bi.
- C6 dinh benh pham trong dung dich bao quan dS chuyen d~n co
nghiem.

sa xet

Buac 2. Nhuom
- Phi~n d6 c6 diSn sau khi c6 dinh diroc nhuom thea phuong phap
Papanicolaou.
- Phi~n d6 nhung dich duQ'c xu ly b~ng may va nhuQrn tl,1 dQng thea
phuong phap Papanicolaou.

.~--

Buac 3. £>anh gia k~t qua: dQc k~t qua va phan lo:;liphi~n d6 thea Danh
__ p-hap Bethe_sda 2014__~__ ~
_
6. XET NGHI~M

cAc

MARKER UNG THU

viI

(CEA, CAI5.3)

6.1. GiOi thi~u
La xet nghi~rn tim ki~rn cac marker ung thu (cancer marker) trong mau, nuac
tiSu ho~c cac mo cO'thS dS phat hi~n1ch~ndoan ung thu duQ'cthl,1chi~n dl!a tren cO'

sa cac marker nay la cac ch~t (protein, ch~t ti~t. ..) duQ'ct:;tora bai cac t~ bao ung
thu ho~c bOi cac t~ bao binh thucmg khi dap ling v6'i sl,1co rn~t cua t~ bim ung thu
trong cO'thS.
- CAI5.3 (Khang nguyen ung thu 153) co ngu6n g6c tu glycoprotein
Mucin-I (MUC-I). Xet nghi~m CAI5.3 su dl,lng hai khang thS dan dong
(MAb), II5D8 va DF3, trong mQt xet nghi~m b~t c~p dS xac dinh hai vi tri
khang nguyen lien quan d~n C3.C t~ bao ung thu vu. Mab I15D8 khang trl,1c
ti~p mang giQt ch~t ben cua su
nguai trong khi MAb DF3 khang trl,1cti~p
ph~n mang tu ung thu vu di din nguai. Khang nguyen nay thuang g~p trong
vi~c bai ti~t trong 6ng cua t~ bao tuy~n va khong luu thong trong mau. N~u
cac t~ bao bi~n d6i hoa ac tinh va cac mang cO'ban bi th~m, khang nguyen
nay duQ'c phat hi~n trong huy~t thanh qua xet nghi~m CA 15.3. Sl,1biSu hi~n
qua muc cua CA15.3 dong mQt vai tro quan trQng trong qua trinh chuySn d6i
biSu mo thanh trung rno; rnQt hi~n tUQ'ngquan trQng va phuc t:;tp dS xac dinh
sl,1ti~n triSn ung thu.

a
a

16

--_. --


_

- Khangnguyen

ung thir ghoi (CEA) la

rp._§~p_hantu duczc glycosyl hoacao

co trong hrong phan ill khoang 180 kDa. CEA, giong nhir AFP, thuoc v€ nhom
khang nguyen ung thir bao thai duoc t<;10
ra trong thai ky phoi va bao thai. CEA
diroc thira nhan dong vai tro trong mot s6 qua trinh sinh hoc bao g6m sir k€t
dinh, mi€n dich va su chet thea chuong trinh cua t€ bao. Sir hinh thanh cua CEA
bi ngung lai sau khi sinh, va biSu hien a mire th~p trong rno ngiroi IOn binh
thuong. Vi vay nong d<)CEA r~t thap trong mau cua nguoi Urn khoe manh. HQ
gen CEA bao g6m khoang 17 gen hoat dong thuoc hai phan nhom. Phan nhom
d§.u tien bao gom CEA va khang nguyen phan irng cheo khong d~c hieu (NCA);
phan nhom thir hai bao g6m nhimg glycoprotein d~c hieu khi mang thai (PSG).
Nong d<)CEA cao thuong duoc tim th~y trong cac twang hgp ung thu tuySn d<;1i
trve trang, m<)ts6 10<;1i
ung thu tuySn thu<)ctuySn vU va tuy€n cua c6 tu cung.
6.2. each ti~n h~mh
6.2.1 L~y mfru mau tinh m<;1ch
- ChQn noi l~y mau, t6t nh~t la

a khuyu tay:

+ Xac dinh vi tri tinh nweh.
+ Qu~n ga-ro quanh canh tay: bu<)c ga-ro khoang 4 -5 d6t ngon tay phia
tren khu V\fCl~y mau.

+ Khu trung noi l~y mfru: Su d\lng c6n 70%, cha c6n kho trong 30 giay va
kh6ng eh<;1mvao vling da khu trung.
-----+---.-~.

*a-e--di1th-ttnh-m~e-h-ncri-1-&y-nlaU-vHtra-k:in1-nh-anh--vatJl-Ong-ttnh--l'n?eh---

- Khi mau b~t d§.uchay, l~y du mfru mau (2-2,5ml), thao day ga-ro truac khi rut
mlii tiem va rut mlii tiem nh~ nhang; d@nh~ len noi l~y mfru m<)tmiSng g<;1C
s<;1ch
ho~e bong s<;1ch.
- Chuy@nmfru mau vao 6ng khong co ch~t ch6ng dong (n~p do).
6.2.2 Tach huy€t tuang

a

- Dong ch~tn~p tuyP chua mau; Ly tam t6c d<)th~p 5.000 vong/phut x 5 phut.
- Dung pi-pet vo trung nh~ nhang hut huySt tuang
ehia d€u vao cac tuyp bao quan nho (1,5ml).

a ph§.n tren

cua tuyp,

- D?y va qu~n n~p tuyp xet nghi~m b~ng gi~y parafin ho~c bang keo trong.
- V?n chuy@nva bao quan

a di€u ki~n 4-8°C.

6.3. Ph an tich va dQC k~t qua:
- CEA, CA 125: cong ngh~ di~n hoa phat quang tren may xet nghi~m tv
d<)ng eua Roche.
7. XET NGHI~M GEN BRCA1I2
7.1 GiOi thi~u
BRCA 1 va BRCA2 la cac gen lic chS kh6i Ll, gillp bao v~ co th@chung ta

kh6i S\T tang tru6'ng khong ki6m soat cua cac t6 bao, dfrn a6n vi~c xu~t hi~n cac
kh6i u gay ung thu. H§.u h6t 111Qinguo·i khi sinh ra d€u co BRCAI va BRCA2.
17


U ng, thu. \ClLVa buong In'ing di truy~n (HBOC) la benh ung thu V11 VfL b_l,l6ng,___

tnrng co lien quan dSn su di truyen cac gen nhay cam. HQi chung HBOC co
nguyen do chu ySu tir cac dQt bien o' cac gen BRCAI va BRCA2.
Ty 19 phu nfr bi mac ung thu vu trung binh la khoang 12%. Dac biet, d6i
voi nlnrng nguoi phu nir 6' dQ tutti 70 co dQt biSn gen BRCA se co nguy co mac
ung thu V(1len dSn 87%. Vi9C phat hien dQt bien gen BRCA1/2 la co so cho
sang loc ung thu vu tir tubi 30 nham co chiSn Iuoc phat hien S6'111
va dieu tri hieu
qua. HO'n nira, kSt qua se giup co chiSn hroc sang IC)ccho nguoi than trong gia
dinh va 111Qt
s6 ung thir khac nhu buong tnrng, ung thu tinh hoan, ung thu tuy.
7.2 each ti~n hanh
TS bao niem mac mi9ng la lOp tS bao mong bao phil toan bQ b~ m~t khoang
mi9ng, lop mang nay r~t mong nen khong th~ nhin th~y r5 b~ng mit thuang. TS
bao cua 16'pniem m~c mi9ng nay r~t dS bong troc khi bi cha xat. Do do, m~u tS
bao niem m~c mi9ng r~t dS thu b~ng que tim bong trong thai gian chua t6'i mQt
phut. D~c bi9t, lo~i m~u nay sau khi hong kho tv nhien co th~ bao quan trong
di~u ki9n thuang 6' nhi9t dQ phcmg trong thai gian dSn 30 ngay rna ch~t lugng
m~u khong bi anh hu6'ng. Ngoai ra, vi9C thu m~u khong gay dau nen co th~ thu
m~u cho ca em be sO'sinh rna v~n r~t an toan.

v~m~t ky

thu~t, m~u tS bao niem m~c mi9ng la mQt trong s6 m~u dugc

chu:ln hoa qu6c tS, Vi9Ctach chiSt ADN dS dang. Day chinh la ly do vi sao
m~u tS bao niem m(;1Cmi9ng tr6' thanh m~u tieu chu:ln trong xet nghi9m ADN
tren the gi6'i.
7.2.1. L~y m~u
- DVng cv c~n thiSt: 1-2 que Him bong vo trung, 6ng bao quan

- TiSn hanh thu m~u:
Bu6'c 1. QU9t d~u bong cua tam bong va xoay nhtt 30 l~n ho~c 30 giay vao
m~t trong rna, di chuy~n tam bong tren toan bQ b~ m~t ben trong rna; l~p l(;1iv6'i
rna con l~i.
Bu6'c 2. Cho que tam bong thu dugc VaG6ng dSn vi tri danh d~u tren que
Himbong, be nhtt va bo ph~n nhl,ra thua, dong nim 6ng.
18


BU{)'~3. Ghi ro.tell m~u (co th~ dungkyhieu),

ngay sinh, ngay thu m_ftu.

Bu&c 4. Chuyen 6ng vao tui zip, chuyen vao phong bi.
Bu&c 5. Chuyen phat nhanh mftu ve phong thi nghiem
trong 5 ngay.

a nhiet

dQ thuong

7.2.2. Phan tich va d9C kSt qua:
Mftu diroc tach chiSt ADN, giai trinh tv toan bQ hai gen BRCAl/2 bang h~
thong giai trinh tv thS h~ hai va ph an tich xac dinh dQt biSn.

IV. THEO DOl vA

xu TRI

Viec xu tri cac t6n tlnrong sam dua tren khuyen cao thea BlRADS va danh
gia cua cac bac sy lam sang, my thea mire dQ rna co the Iua chon cac bien phap
dtroi day:
- Voi cac t6n thuong co diSm BlRADS th~p co thS thea doi thi d.n len lich
thea doi cu th~ va ghi chep c~n than qua trinh tiSn triSn cua t6n thirong.
- Voi cac t6n thuongnghi ngo dinh vi t6n thuang b~ng sieu am, Xquang vU
sau do sinh thiSt t6n thuang lam xet nghi~m rna b~nh h9C.
-V

m cac t6n thuang ung thu: xu tri thea cac phac d6 dieu tri ung thu hi~n hanh.

19


~__

~~

_

___Ph_An2

~_.

HUONG DAN ntr PH()NG, SANG LQC PHAT HI~N SOM

UNG THU CO TU CUNG TAl cAc co sa Y TE DU DIEU KIEN vA
TAl CONG DONG THUOC
.
. DE AN 818

.

.

I.D~ICUONG
Ung thir c6 nr cung hien dang la mot trong nhirng ung thir pho bien hien
nay nfr gioi. Tai Viet Nam ung thir c6 ttr cung chi sau ung thir VU va c6 ti l~ nr
vong cao do benh thuong phat hi ~n giai doan muon. Tuy nhien, neu phat hien
va di@utri sam thi se giam duoc ganh nang benh t~t va ti l~ nr vong. Do d6, nhu
c~u sang loc benh tren dien rong va co h~ thong la c~n thiet.

a

a

Nguyen nhan hang d~u gay ung thir c6 nr cung la virus sinh u nhu a ngiroi
HPV (Human papilloma virus). Khi nhiem HPV, nguy co ung thir tang 15 l~n,
nhung nguy co nay tang len d€n 38,5 l~n khi nhiem a do tu6i diroi 25. Ngoai ra,
quan h~ tinh due sam, c6 nhi@uban tinh hoac chong/ban trai c6 nhi@uban tinh,
sinh con nhi@ula nhirng y~u t6 nguy co cao cua ung thir c6 ill cung. Ngoai ra,
cac y€u t6 khac nhir v~ sinh sinh d\lc, hut thu6c la, siI d\mg thu6c tranh thai va
ch€ do an cung c6 vai tro nh~t dinh trong b~nh sinh ung thu c6 tu cung.

II. cAc DOl TUQNG SANG LQC

____

Sang lQc b~ng t~ bao c6 tiI cung va;ho~c VIA/VILI ho~c xet nghi~m HPV
don doc ho~c d6ng thai v6i t~ bao hQc duQ'c chi dinh cho nhung ph\l nu trong do
---'t"'-'d.u6i_tir.__2h6_5_,~da_~-tlnh-dJ,lC_,,~U1L1ien--mo-nh6m
ph\l nil nguy~_o_tmng_.d¥9
__
tu6i tiI 30-50
DOtu6i TiI 21- 65: sang lQcthea phac d6, n€u sau 3 l~n xet nghi~m sang lQclien
ti~p c6 k~t qua am tinh thi c6 thS gian thai gian sang lQcm6i chu Icy them 1-2 nam.
Tren 65 tu6i: c6 thS ngirng sang lQc n~u c6:

+ it nh~t 3 l~n xet nghi~m simg lQc c6 k€t qua am tinh, ho~c
+ it nh~t 2 lk sang IQcd6ng thm b~ng t€ bao hQcva HPV c6 k€t qua am tinh.
+ Khong co k€t qua xet ngh:i~m b~t thuang trong vong 10 nam tru6c do.
+ Dil c~t ill cung tmln ph~n vi b~nh ly lanh tinh.
Phuong phap VIAIVILI chi du6c ap d\lng cho cac ph\l nu quan sat duQ'C
vung chuySn ti~p c6 tU cung.

III. cAc BIEN
. PHAp sAJ~G LOC
. UNG THU CO TU CUNG
1. NGHI~M PHAp VIA
1.1. D~i cU'ong
Phuong phap quan sat c6 tu cung v6i acid acetic (Visual Inspection with
Acetic acid - VIA) dil dUQ·cnghien Clm va d@xu~t nhu la phuong phap b6
sung/thay th~ cho xet nghi~m t~ bao hQc nhfrng co sa y t~ khong lam dUQ·cxet
nghi~m nay.

a

20


_~ ~_~_

Dung dich acid acetic 3-5% gay dong von protein t~ bao va lam .xuat hien
hinh anh trang voi acid acetic vungbi~umo bat thuong.

+--~

~_

a

Day la phirong phap d~ thirc hien, phu hop trong sang IQc va phong chong
ung thir c6 til cung tai t~t ca cac tuyen y t~, dac biet d6i voi tuyen y t~ co sa
1.2. NgU'Oithuc hi~n
Bac sl, nfr h9 sinh, y SI san nhi, di~u dirong d§:duoc huan luyen v~ VIA va
diroc h6 tro sau hu~n luyen thong qua giam sat.
1.3. Chi djnh
Phu nir trong d9 tuoi 21 - 65, d§:co quan he tinh due, co th@quan sat duoc
toan b9 vung chuyen tiep, Uu tien cho phu nir trong d9 tu6i 30-50. Cac d6i
nrong khong dam bao cac di~u kien tren c~n duoc gioi thieu d~n co sa co th@xet
nghiem tS bao c6 til cung.
1.4. Cach ti~n hanh
Bu6c 1. Giai thich v~ cac buac ti~n hanh va

y nghla

cua xet nghi~m

Buac 2. D~t rna vit.
Buac 3. Di~u chinh ngu6n sang d@dam bao quan sat t6i uu c6 ill cung.
~uac 4. Sil d\lng miSng bong d@chui s?ch cac khi hu, mau ho~c ch~t ch~y
tren co til cung.

Buac 5. Quan sat c6 ill cung, xac dinh ranh gi6i vay - t[\1, vilng chuy@nti~p
va cac viln Ian can.

Buac 6. Dung mi~ng bong t~m dung dich acid acetic 3-5%, ap len len b~
m~t c6 til cung va cha du 1 phut (dung d6ng h6 co kim giay); quan sat mQi thay
d6i xu~t hi~n tren c6 til cung, d~c bi~t chu
chuy@nti~p.

y d~n cac b~t thuang

nim qmh vling

Buac 7. Quan sat ky vling chuy@n ti~p. C~n ghi nh~n d~c di@m d~ chay
mau. Tim ki~m cac mang co mau tr~ng

ga len ho~c day ro.

Buac 8. Dung mi~ng bong th~m s?ch dung dich acid con sot l?i khai b~
m~t c6 til cung va am d?o.
Bu6c 9. Nh~ nhang l~y rna vit ra.
Bu6c 10. Trao d6i vai khach hang v~ kSt qua va huang xil tri ti~p theo. Ghi
chep cac quan sat va k~t qua cua xet nghi~m. Ve sO"d6 cac hinh anh b~t thuemg
phat hi~n duqc.

1.5. Phan lo~i, bi~u hi~n va
Phan lo~i

VIA (-)

XII'

tri:

Xu tri

Bi~u hi~n
Bi~u mo tran lang, mau
h6ng, ~6ng dC;lngva khong c6
vting trang;
C6 th~ g~p cae t6n thuang
nhu: 1(>tuySn dan thufrn, polyp,
viem c6 ill cung, nang Naboth.
21

H(fn kham lC;lid~ lam VIA
sau 2 nam.


-Xu·trL------

Phan loai
Cac rnang mau trang day,
n6i h~n len hoac bi~u mo trang
voi acid acetic, nam g~n ranh

gioi bi~u mo lat - tru.
VIA (+)

Nghi
ngo
ung thu CTC

1.6.

Thuong t6n dang sui hoac
loet, bi~u mo trang nit day,
chay mau khi tiep xuc.

Y nghia

CO' sa y t~ hoac tuyen xa:
Chuyen tuyen huyen hoac cao
han.

Tuyen huyen tro len: khang
dinh thuong t6n bang xet
nghiem VIA hoac t~ bao c6 tir
cung-soi c6 ill cung - sinh thiet,
di~u tri bang ap lanh, LEEP
hoac khoet ch6p.
Chuyen tuyen c6 kha nang
chan doan xac dinh va di~u tri
ung thu.

cua nghiem phap VIA

C6 th@phan biet duoc 1(>tuyen voi cac t6n thuong sung h6a hay bi huy
hoai 1£1nhfrng t6n thuong nghi ngo c~n thea d6i (cac mfmg tr~ng ho~c th~m
n~au); chuy@nlam nghi~m phap Lugol khi th~y cac mang tr~ng ho~c niem m~c
sammau.
2. NGHI:¢M PHAP VILI

2.1. I>~i cU'O'ng
_______

~P~h=u=·a=ngj2ha12
VILI (Visual Ins12ectionwith Lugol's Iodine) can dUQ's:__g=o-,----i
=1£1"---_
Nghi~m phap LUGON 1£1phuang phap ch~m c6 tu cung b~ng dung dich Lugoi
5% va quan sat bing m~t thuOng. Phuang phap dl!a tren nguyen ly b~t mau cua
glycogen c6 trong bi@umo vay nguyen thuy va bi@umo di san vay truo'ng thanh
cua c6 tu cung khi ti~p xuc v6i dung dich Lugol chua iod. Cac bi@umo di san
yay m6i hinh thanh, mo viem, mo ti€n ung thu va ung thu c6 tu cung khong
chua ho~c chi chua dt it glycogen, do d6 khong b~t mau dung dich Lugol ho~c
b~t mau khong dang k@,chi c6 mau yang nh~t cua dung dich Lugol n~m tren
bi@umo. C6 th@thl!c hi~n VILl rieng ho~c ph6i hQ'Pngay sau khi da lam xet
nghi~m VIA.
Theo khuy~n cao cua cac t(~ chuc qu6c t~, VILI c6 d(>d~c hi~u cao nhung
d(>nh~y th~p trong phat hi~n t6n thuang, vi V?y nen h~n ch~ su d\mg khi chua
duQ'chu~n luy~n d~y duo

2.2. NgU'Oi th\fc hi~n
Bac sl, y sl san nhi, nu h(>sinh da duQ'c hu~n luy~n v€ VILI va duQ'c h6 trQ'
sau huftn luy~n thong qua giam sat l6ng ghep.
2.3. Chi dinh

- Ph\l nu trong d(>tu6i 21 - 65, da c6 quan h~ tinh d\lc
- C6 th@quan sat duQ'Ctoan b(>vting chuy@nti~p.

22


_ - Vu tien <;hQ_ph\lnfr trong dQ tuoi 30-50. Cac ,,6i nrong khong dam bao

cac di~u kien tren c~n duoc gioi 'thi~u din cO'So' co th€ xet nghiem t€ bao hoc -cf-- --til cung.
2.4. each ti~n hanh
Buac 1. Giai thich v~ cac buoc ti€n hanh va

y nghia

cua cac k€t qua.

Buac 2. D~t rna vit.
Buac 3. Di~u chinh nguon sang d€ dam bao quan sat t6i

Uti

c6 til cung.

, Buac 4. Sir dung mieng bong d€ chui sach khi hu, mau hoac ch~t chay tren
co til cung.
Buac 5. Quan sat c6 til cung, xac dinh ranh gioi Iat - t11.1,
vung chuyen tiep
va cac vung Ian can,
Binrc 6. DUngtam bong tim dung dich Lugol boi len len b~ m~t c6 til cung.
Buac 7. Quan sat ky vung chuyen tiep. Tim ki€m cac vung khong b~t mau

iod hay vung chi co mau yang nhat cua Lugol tren c6 til cung, d~c biet trong
vung chuyen tiep, g~n vai ranh giai yay - t11.1.
Buac 8. Dung mi€ng bong chui s~ch dung dich Lugol con sot l~i khai b~
m~t c6 til cung va am d~o.
Buac 9. Nhv nhang l~y rna vit ra. Khi thao rna vit chu
am d~o, tim ki€m cac vling khong b~t mau iod.

y quan

sat cac thanh

Budc 10. 'Irao dOl vdi khacfi lumg v~k"it quav?inuang xu tri tlep tfieo. Glil
chep cac quan sat va k€t qua cua xet nghi~m. Ve sO'd6 cac hinh anh b~t thuCmg
phat hi~n duqc.

----------+-...

2.5 Phan lo~i, bi~u hi~n va xii' trf
Phan lo~i

Bi~u hi~n

XU- tri

VILI (-)

C6 tu cung b~t milU nau;
lQ tuy~n, polyp, nang Naboth
khong b~t mau iod ho~c b~t
mau nh<;ltva loang 16.

H~n tai kham dS lam
VIA/VILI sau 2 nam.

VILI (+)

C6 tu cung co vling khong
b~t mau iod hay vling chi co
mau vang nh<;lt cua Lugol
tren c6 tu cung.

CO' sa y t~ va tuy~n xa:
ChuySn tuy~n huy~n.
TuySn huy~n tra len:
kh~ng dinh thuO'ng t6n b~ng
x~t nghi~m VIA h,o~c t~ bao
co til cung - soi co til cung sinh thiSt, di~u tri b~ng ap
l<;lnh,LEEP ho~c khoet chop

Thuang t6n d<;lngsui ho~c
loet, khong b~t mau iod,
chay mau khi ti~p xuc.

ChuySn tuy~n co kha nang
'
'
chan doan xac dinh va dieu
tri ung thu

Nghi nga

thu CTC

ung

23


------«-1.

2.6. Ynghla cua Nghi~lJlphap

VILI

- Nhan dinh lai cac hinh anh da thay khi soi ~uai acid acetic; phat hien cac
vung iod am tinh thuc SlJ; danh gia rmrc d<)thuan thuc cua bieu rna lat; nhan
dinh r6 ranh gioi cua cac t6n thuang.
- Nhu vay, nghiem phap VILI b6 sung cho nghiem phap acid acetic, giup ta
xac dinh mot c6 nr cung hoan toan binh thuong voi mot c6 nr cung rna bi€u rna
lit bi thay d6i tinh chat (do viem), hoac do mat bieu rna lat (do c6 ton thuang).
Tuy nhien khong dac hieu, vi n6 khong phan biet duoc t6n thuong lanh tinh va
ac tinh. Mot t6 clnrc ung thu, mot bi€u rna non moi tai tao, mot vung 1<)tuyen,
va mot bieu rna teo dct cua nguoi gia, d€u chua thuan thuc nen khang b~t mau
lugol.
3. XET NGHI~M

TE BAo

CO TIT CUNG

3.1 Gi6i thi~u

Xet nghi~m t€ bao c6 tu cung la phuang phap thuong dung nh~t d€ sang IQc
ung thu c6 tu cung da dUQ'cthila nh~n til nhi€u th~p nien qua do thoa man cac
di€u ki~n: d<)nhe;tykha, c6 th€ l?p le;tinhi€u l:1nva da chung minh duQ'c tinh hfiu
hi~u khi he;tth~p t:1nsu~t ung thu xam l~n c6 tu cung cac nuac phat tri€n.

a

3.2. NgU'Oi th\l'C hi~n

- L~y b~nh phftm: Bac sl san ph\l khoa, y sl san-nhi, ky thu~t vien, nil h<)
nh-d-a--dtr~e-htl~fi-lti-y~n-vi--k-f-t-hti~-t---l~-y--b·~flh-ph-&n1-x-e-t--nghifm1~--ha0-h~e;--M
b~nh phftm duQ'c gui d€n cac ca
c6 kha nang dQc va tra lerik€t qua.

sa

- DQCtra leriket qua b~nh phftm: bac SI giai ph~u b~nh / t€ bao hQC.
3.3. Chi dinh
- T~t ca ph\l nil da c6 quan h~ tinh d\lc, uu tien cho nh6m nguy ca cao (3050 tu6i).
- Di€u ki~n xet nghi~m:

+ Khang c6 thai
+ Khang thl,ltrna sau vao am de;toho?c quan h~ tinh d\lc truac khi xet nghi~m.
+ Khang pha thai, sfty thai trong 20 ngay truac d6.

+ Khang di€u tri b~nh ph\l khoa truac d6 it nhftt 7 ngay.
+ Khang c6 viem am de;toc~p, viem ph:1n ph\l cftp.
+ Khang xet nghi~m khi dang hanh kinh

+ Tra lerid:1ydu cac thang tin phong v~n truac khi xet nghi~m

+ Chi dinh l?p le;tixet nghi~m n€u m~u b~nh phftm c6 qua it t€ bao, khang
l~y duQ'c t€ bao vung chuy€n ti€p (khang c6 t€ bao bi€u rna tuy€n ho?c t€ bao di
san yay) ho?c qua day, ch6ng ch~t len nhau ho?c c6 qua nhi€u t€ bao viem, ch~t
nhely, h6ng celu, cac thanh pheln t~ bao khac.
24