Nghiệp vụ quản lí thư viện

Nghiệp Vụ Quản Lý Thư
Viện
GVHD: Nguyễn Thị Thanh Thuỷ
SV: Phạm Tuấn Anh
Võ Thị Mỹ Dung
Trương Thị Mai
Trần Trọng Thoàng
Nội Dung

Các Khái Niệm

Các Tiêu Chuẩn Biên Mục

Các Phân Hệ Quản Lý Thư Viện

Ngiệp Vụ Biên Mục Theo MARC21

Nghiệp Vụ Phân Hệ Bổ Sung

Phân Loại Tài Liệu
Các Khái Niệm

OPAC

BBK

UDC

DDC

LC


Khung đề mục quốc gia

Tiêu đề đề mục

Biểu ghi thư mục

Tùng thư

NLM

ILL

ISBN

Z39.50
OPAC
◊
OPAC là từ viết tắt của Online Public Access Catalog (mục lục
truy cập công cộng trực tuyến).
◊
OPAC là một mục lục điện tử, có khả năng tìm kiếm trực tuyến.
◊
OPAC chạy được trên nền Web gọi là Web OPAC. Web OPAC
dùng cho các thư viện để chia sẻ thông tin thư mục.
◊
Người dùng tìm kiếm tài liệu, sách, tạp chí,... Trực tuyến dưới
sự kiểm soát của một thư viện.
BBK, UDC
◊

BBK là bảng phân loại dành cho thư viện do thư viện Khoa Học
Kĩ Thuật trung ương biên soạn.
◊
UDC (
Universal Decimal Classification
) là khung phân loại cung
cấp các chỉ số phân loại cho thư viện.
DDC, LC
◊
DDC (
Dewey Decimal classification
) là một hệ thống cung cấp
các chỉ số phân loại thư viện.
◊
LC (
Library of Congress Classification
) cung cấp các mục từ về
các chỉ số phân loại theo khung phân loại LC do thư viện Quốc
hội Mỹ phát triển.
Khung đề mục quốc gia
◊
Cung cấp các mục từ chỉ số phân loại theo khung đề mục quốc
gia do Việt Nam phát triển.
Tiêu đề đề mục, Biểu ghi thư mục

Tiêu đề đề mục
◊
Cung cấp các từ khóa có kiểm soát và phân cấp dùng để mô tả
nội dung của ấn phẩm.


Biểu ghi thư mục
◊
Là một tiểu dẫn trên phiếu mục lục, trang giấy in, hay những
dạng khác chứa thông tin thư mục về một tài liệu.
◊
Một biểu ghi thư mục thường chứa:
- Một bảng mô tả tài liệu.
- Thông tin về nội sung của tài liệu.
- Những tiêu đề.
- Chi tiết kho tin (nếu có).
Tùng thư
◊
Là một loại hình ấn phẩm thuộc các nhóm sau:
o
Nhóm các tài liệu liên quan tới nhau.
o
Nhóm các tài liệu có cùng đặc điểm, tính chất, được xuất bản kết
tiếp nhau.
o
Nhóm ấn phẩm tiếp tục.
NLM, ILL
◊
NLM là khung phân loại tổng hợp, kết hợp giữa khung phân loại
của thư viện quốc gia về y học của Mỹ và khung LC của thư
viện Quốc hội Mỹ.
◊
ILL là một dịch vụ đọc giả có thể mượn sách, tài liệu được sở
hửu bởi một thư viện khác có liên kết.
ISBN, Z39.50


ISBN (
International Standard Book Number
) là mã số tiêu chuẩn
quốc tế cho sách.

Z39.50 là tiêu chuẩn đặc tả giao thức tìm kiếm và truy tìm thông tin
dựa trên kiến trúc khách/ chủ từ các CSDL từ xa, sử dụng đồng thời
một giao diện chung.
II. Các Tiêu Chuẩn Biên Mục

MARC
- Định nghĩa
- Tầm quan trọng của MARC
- Các biến thể của MARC
- MARC21

ISBD
MARC
◊
Định nghĩa
o
Khổ mẫu biên mục máy tính đọc được (MARC - Machine Readable
Cataloguing) là các tiêu chuẩn dùng để trình bày thông tin thư mục
và thông tin liên quan đến sách và các tài liệu thư viện khác dưới
dạng máy tính đọc được và để trao đổi dữ liệu giữa các máy tính.
◊
Tầm quan trọng của MARC
o
Mô tả nguồn tin theo khổ mẫu.
o

Tìm kiếm thông tin nhanh chóng dựa vào các trường đặc thù.
o
Có khuôn dạng chung để chia sẻ CSDL với các thư viện khác.
MARC
◊
Các biến thể của MARC
o
MARC21
o
AUSMARC
o
NORMARC
o
UNIMARC
o
......
◊
MARC21
o
là kết quả của sự kết hợp của Hoa Kỳ và Canada.
o
Dùng để biên mục dữ liệu trong thư viện theo chuẩn quốc tế.
o
Giúp dễ dàng trao đổi CSDL giữa các thư viện.
o
Được nhiều thư viện trên thế giới sử dụng rộng rãi.
ISBD
◊
ISBD (International Standard Bibliographic Description) là một
tập hợp các quy tắt được tạo bởi các Liên Đòan Quốc Tế và Tổ

Chức hiệp hội thư viện để biên mục tài liệu trong thư viện.
◊
Ấn bản được hợp nhất vào năm 2007.
Các Phân Hệ Quản Lý Thư Viện

Phân hệ biên mục

Phân hệ tra cứu (OPAC)

Phân hệ mượn trả

Phân hệ lưu thông tài liệu

Phân hệ bổ sung

Phân hệ mượn liên thư viện (ILL)

Phân hệ thống kê, báo cáo

Phân hệ quản lý

Phân hệ quản lý tài nguyên

Phân hệ quản lý bạn đọc

Phân hệ quản lý ấn phẩm định kỳ
Phân hệ biên mục

Thực hiện việc thay đổi nội dung của cơ sở dữ liệu, nhập thêm
thông tin đầy đủ của một ấn phẩm mới trong thư viện.


Ngòai ra cũng có thể thêm các trường dữ liệu cần thiết cho từng
thư viện, phục vụ cho quá trình biên mục.

Xem, xóa, sửa thông tin của một ấn phẩm.
Phân hệ tra cứu (OPAC)

Đọc giả có thể tra cứu, tìm kiếm trực tuyến tài liệu được lưu trữ
trong CSDL của thư viện.

Có thể tìm kiếm trên nhiều thư viện.

Hỗ trợ chuẩn tìm kiếm liên thư viện Z39.50